Onderwijs-zorglijnen in de praktijk: de

Trajectgroep in het regulier voortgezet

onderwijs

Annegien Simis Altra Ambulante Dienst

& zorgteam

Saenredam College Zaandijk

In deze presentatie

Wat is een trajectgroep? Een trajectgroep starten

Tevredenheidsonderzoek Uitdagingen

Wat is een trajectgroep?

binnenschools met en zonder REC op indicatie zorgteam

les in de eigen klas begeleiding op afspraak en zonder!

Wie zijn de begeleiders?

Vanuit school

Trajectgroepbegeleider

Vanuit AB-diensten

Ambulant begeleider REC III Helioskoop, Heliomare

Ambulant begeleider REC IV Altra Ambulante Dienst

Primaire preventie: School-/klas- interventies voor alle leerlingen

Secundaire preventie: speciale (groeps) interventies voor leerlingen met risico gedrag

Tertiaire preventie: gespecialiseerde individuele interventies voor leerlingen met hoog-risico gedrag

~80% van de

leerlingen

~15%

~5%

Niveaus van gedragsinterventie

® Kenniscentrum SWPBS, augustus 2011 versie 1.0

Voor de leerling - Inloopfunctie, directe begeleiding indien nodig, 4 ½

dag per week.

- Vaste afspraken op momenten die prettig zijn voor de leerling

- Knelpunten worden eerder en vanuit verschillende perspectieven/bronnen gesignaleerd. Curatief werken preventief werken.

- Ontmoeten van andere leerlingen, spontane uitwisseling, samenwerking met anderen.

Wat is er anders?

Wat is er anders?

Voor de mentor/docent

- Inloopfunctie

- Vragen van ouders opvangen en kanaliseren via de Trajectgroep ontlast docenten/mentor

- Professionalisering van docenten via observatie, coaching

- Time-out mogelijkheid leerling behoud relatie

- Bewustwording: wij bieden Passend onderwijs

Wat is er anders?

Voor ouders:

- Zeer korte lijnen met begeleiders bij vragen

- Deel van de zorg ‘uit handen’. Zorgen delen.

- Effectiever meesturen door betere toegang tot informatie

Wat is er anders?

Voor de AB-er: - Duidelijker zichtbaar binnen de school: relatie met team opbouwen

- Beter vindbaar in school

- Korte lijnen met management; meedenken over visie, zorgbeleid, scholingsbeleid

- Samenwerking REC III en REC IV: brede blik bij meervoudige problematiek. Ontwikkelen nieuw aanbod.

PLAN

DO

CHECK

ACT

Van plan naar voorziening: voorbereiden

PLAN

DO

CHECK

ACT

Van plan naar voorziening: voorbereiden

Fase 1: vraag en visie

Hoe kunnen we er - anticiperend op de invoering van Passend Onderwijs – voor zorgen dat:

- al onze leerlingen zich optimaal ontwikkelen op onze vmbo-school;

- docenten deskundiger en trefzekerder worden in de dagelijkse begeleiding van leerlingen met verschillende begeleidingsbehoeften;

- ambulante begeleiding en interne leerlingzorg effectief samenwerken

- geen kind meer tussen wal en schip valt

Fase 1: plan

- Verkenning van wensen en mogelijkheden: overleg school – Ambulante Dienst(en) – Samenwerkingsverband

- Vorming van Trajectgroepteam: Projectleider, zorgcoördinatoren, ambulant begeleider, trajectgroepbegeleider

- Ervaren: samen op verkenning bij een school die al een Trajectgroep heeft

- Kaderplan schrijven, nadere afstemming intern en met SWV

Wat staat er in het kaderplan?

• Visie

• Doelgroep

• Doelen

• Verantwoordelijkheid

• Communicatie

• Personeel

• Taken, rollen

• Tijdpad

• Huisvesting

• Financiën

Wat staat er in het kaderplan?

• Visie

• Doelgroep

• Doelen

• Verantwoordelijkheid

• Communicatie

• Personeel

• Taken, rollen

• Tijdpad

• Huisvesting

• Financiën

Doelen pilot Trajectgroep

1. Vaststellen in welke onderwijs- en pedagogische zorgbehoefte de trajectgroep kan voorzien;

2. Begeleiding op maat bieden zodat leerlingen van de reguliere lessen kunnen profiteren en een diploma op hun niveau behalen;

3. Bevorderen van positief leer- en leefklimaat in de klas door coaching van docenten, aanreiken van handvatten en achtergrondinformatie, observatie in de les en door time-out voor leerling als het niet gaat in de les.

Doelen pilot Trajectgroep

4. Samenwerking met ouders optimaliseren, verantwoordelijkheid delen door korte lijnen met ouders

5. Professionalisering van trajectgroepbegeleider van school: coaching door de ambulant begeleider uit REC IV

Taken en rollen / huisvesting

Keuzes in huisvesting en rollen bij het Saenredam College:

• Trajectgroepruimte grenst aan uitstuurlokaal

• Dubbelrol voor pedagogisch medewerker:

Begeleiding uitgestuurde leerlingen

+

begeleiding Trajectgroepleerlingen

Bekostiging

REC-gelden (schooldeel en AB-deel)

Samenwerkingsverband (regionaal zorgbudget / startsubsidie)

School: pedagogisch medewerker en huisvesting

PLAN

DO

CHECK

ACT

Van plan naar voorziening: pilot

Fase 2: de pilot

- Gefaseerde plaatsing: van 4 naar 19 leerlingen

- Praktijkonderzoek naar effectiviteit en tevredenheid onder ouders, leerlingen en mentoren

begeleidingsvragen volgens cap-j (pilotgroep n= 16)

psychosociaal functioneren;

23,4 %

lichaamsgebonden functioneren; 2,9 %

cognitieve ontwikkeling;

46,7 %

Thuis en gezin; 4,4 %

Relatie met leerkrachten en medeleerlingen,

vrije tijd en studiekeuze; 23,4 %

Geboden begeleiding (pilotgroep)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

Frequentie van contact / begeleiding (pilotgroep)

• Leerlingen: 1-5 keer per week. Enkeling minder vaak

• Ouders: 1 x per maand tot meerdere keren per week

• Mentor: nooit – enkele keren per week

• Docenten: sterk wisselend

PLAN

DO

CHECK

ACT

Effect- en tevredenheidsonderzoek

Effect- en tevredenheidsonderzoek

Leerlingen mentoren ouders N = 12 N = 11 N = 10 A. Vragenlijstonderzoek: 1. Vooruitgang op aandachtsgebieden 2. Effect van begeleiding 3. Tevredenheid B. Evaluatie in trajectgroepteam

Vooruitgang

gedrag - / +- / nvt + +

schoolresultaten verdeeld +-/ + / ++ +/ ++

Kennis van leerstrategieën +

Planvaardigheid +- / +

Echt aan het werk gaan +- / +

Welbevinden Nvt / +- / + / ++

+ / ++ + / ++

Vooruitgang

Contact met medeleerlingen Nvt / verdeeld

Contact met docenten Nvt / +

Functioneren thuis Nvt / +

Komt vooruitgang door trajectgroepbegeleiding?

kennis van leerstrategieën, contact met docenten, functioneren thuis, planvaardigheid, echt aan het werk gaan

gedrag, schoolresultaten, welbevinden

gedrag, schoolresultaten, welbevinden

Tevredenheid

Begeleiding gedrag + +

Aandacht voor plannen + / ++ + / ++ + / ++

Aandacht voor leren leren + + / ++ +

Betrokkenheid bij doelen - - / + / ++ +

Omgaan met tussentijdse problemen - - / + / ++ +

Frequentie leerlingbegeleiding + + / ++

Bereikbaarheid begeleiders + / ++ + / ++

Overige vragen

Mentorkennis van leerlingproblematiek +

Behoefte aan coaching bij omgaan met leerlingen met zorgvraag in de klas

- / ± / + / ++

Plaats trajectgroep in zorgstructuur duidelijk -- / + / ++

Bekendheid met grenzen begeleiding - - / + / ++ +

Conclusies vragenlijstonderzoek

- Leerlingen, ouders en mentoren: positief over de trajectgroep

- Leerlingen, ouders en mentoren geven aan dat de vooruitgang aan de begeleiding te danken is. Ouders en mentoren oordelen positiever en zijn minder verdeeld dan leerlingen.

- De meeste mentoren voelen zich voldoende betrokken

Wat werkt?

Succesfactoren – samenwerking met leerling

• Leerling is open over resultaten en gedrag

• Leerling is gemotiveerd voor begeleiding

• Afspraken nakomen: zelf voor begeleiding naar de trajectgroep komen op afgesproken momenten.

• Het ontmoeten in de TG: leerlingen herkennen zich in elkaar en werken samen

• Leerling wordt gezien en erkend.

Succesfactoren – samenwerking binnen school

• Docenten leveren informatie aan over planning / opdrachten / gedrag / voortgang

• Docenten weten welke leerlingen begeleiding krijgen

Succesfactoren – samenwerking met ouders

• Veel contact met ouders, investeren in relatie

• Ouders voorzien van (digitale) informatie over praktische zaken en schoolopdrachten

• Grenzen van begeleiding aangeven

• Twee-richtingsverkeer: ouders onderhouden de korte lijn ook!

Bij welke leerling lukt het (nog) niet?

• De leerling heeft (nog) geen werkbare hulpvraag, maar er zijn wel gedragsproblemen op school. Deze leerling kan met het huidige trajectgroepaanbod en in het huidige pedagogisch klimaat op school niet succesvol begeleid worden

• Er is voortdurend één- op - één begeleiding nodig

Terug naar de doelen

1. Vaststellen in welke onderwijs- en pedagogische zorgbehoefte de trajectgroep kan voorzien

2. Begeleiding op maat bieden zodat leerlingen van de reguliere lessen kunnen profiteren en een diploma op hun niveau behalen;

3. Bevorderen van positief leer- en leefklimaat in de klas door coaching van docenten, aanreiken van handvatten en achtergrondinformatie, observatie in de les en door time-out voor leerling als het niet gaat in de les.

Terug naar de doelen

4. Samenwerking met ouders optimaliseren, verantwoordelijkheid delen door korte lijnen met ouders

5. Professionalisering van trajectgroepbegeleider van school: coaching door de ambulant begeleider uit REC IV

PLAN

DO

CHECK

ACT

Verbeteren

Uitdagingen Trajectgroep Saenredam

• 40 leerlingen in 2012-2013 Tijd, ruimte?

• Dubbelfunctie van pedagogisch medewerker: trajectgroep en uitstuurlokaal.

• Versterken van schoolbrede pedagogisch klimaat, waarop trajectgroep met specifieke zorg kan aansluiten.

• Handvatten de school in: meer leerlingen én docenten laten profiteren van het aanbod.

Primaire preventie: School-/klas- interventies voor alle leerlingen

Secundaire preventie: speciale (groeps) interventies voor leerlingen met risico gedrag

Tertiaire preventie: gespecialiseerde individuele interventies voor leerlingen met hoog-risico gedrag

~80% van de

leerlingen

~15%

~5%

Niveaus van gedragsinterventie

® Kenniscentrum SWPBS, augustus 2011 versie 1.0

Medewerkers Trajectgroep Saenredam

• Saenredam College

- Nathalie van der Linden (zorgcoördinator)

- Marijke Buysman (zorgcoördinator)

- Gerard Neijzing (pedagogisch medewerker)

• Helioskoop (REC III)

- Corien Bosman (ambulant begeleider)

• Altra Ambulante Dienst (REC IV)

- Angela Terng (projectleider)

- Annegien Simis (ambulant begeleider)

Contact: trajectgroep@saenredam.nl

Neem contact op met

Altra Ambulante Dienst:

Anton Okkels: a.okkels@altra.nl

Een Trajectgroep starten?

Samen bouwen aan een toekomst voor ieder kind

www.altra.nl | T: 020-5558333 | E: info@altra.nl