Post on 13-May-2015
Lokaal begonnen, half gewonnen…
Danielle Dierckx
Diepenbeek, 24 januari 2013
Eind jaren ’60 - begin jaren ‘70
Eind jaren ’70 – begin jaren ‘80
Eind jaren ‘80 Jaren ’90 –begin 2000
Definiëring van armoede
Moderne armoede – inkomensgericht
Nieuwe armoede – inkomens- en
bestedingsgericht (schulden)
Bestaansonzekerheid, kansarmoede en sociale
uitsluiting – multidimensioneel
Armoede, sociale uitsluiting en stedelijke
armoede – multidimensioneel
Verklaring van armoede
Mazen in het sociaal-zekerheidsnet
Hoge werkloosheid treft groot deel van bevolking
Individueel tekort aan opleiding en
tewerkstellings-kansen
Sociale grondrechten worden door samenleving
niet gegarandeerd
Maatschappe--lijke context
Kritiek op welvaartsstaat Economische crisis Economisch herstel Economische bloei – opkomst extreem rechts -
globalisering
Beleidsvisie Sociaal zekerheidssysteem
vervolledigen
Weinig aandacht voor armoedebeleid -Armen zijn mee verantwoordelijk
Direct, residueel beleid, gericht op meest
kwetsbare groepen
Geïntegreerd, inclusief beleid – lokaal beleid –
Armen zijn mee verantwoordelijk
Normatieve basis Gunst en recht Gunst en verdienste Verdienste en recht Verdienste en recht
Maatregelen armoedebeleid(voorbeelden)
Installatie van minimum-uitkeringen
Besparingen in sociale uitgaven
Tewerkstellingskansen verhogen door opleiding en begeleiding in private
sfeer
Activering in functie van tewerkstelling – herstel
van sociaal weefsel
Betrokken actoren Centrale overheid Centrale overheid, welzijnsorganisaties
Centrale en regionale overheid, middenveld,
armenorganisaties
Ook lokale overheid, armenorganisaties, middenveld, media
Nieuwe armoede is niet nieuw…
De actuele relevantie schuilt in de lessen uit het verleden
Tabel: Agendavorming inzake armoedebestrijding in historisch perspectief
Eind ’60 – Begin ‘70
Eind ’70 – Begin ‘80 Eind ’80 – Begin ‘90
Eind ’90 – Begin 2000
Beleidsagenda Hoge notering Zeer lage notering Hoge notering Status quo of lichte vermindering van aandacht
Politieke agenda Politici als voortrekkers voor een sociaal levensminimum
Aandacht politici wordt opgeslorpt door crisis; niet langer ontvankelijk voor armoede
Verhoogde sensibiliteit van de politici voor de “achterblijvers”
Gemodereerde, maar blijvende interesse van politici
Publieke agenda Ondersteunende campagnes door middenveld
Middenveld poogt de afnemende aandacht tegen te gaan
Blijvende sensibilisering en lobbying - armen verenigen zich
Verbreding van middenveldactoren, groei armoedeorganisaties
Maatschappelijke context Welvaartsbloei Gevolgen van economische crisis
Herstellende economie
Status quo met tijdelijke besparingen
Andere invloeden Onderzoek produceert eerste armoedecijfers
Opkomende schuldenproblematiek , Eerste Europese armoedeprogramma
Succes van extreemrechts bij verkiezingen
Impulsen vanuit Europese inclusiestrategie, de actieve welvaartsstaat, Concurrentie van veiligheid, integratie migranten
5
Eigen schuld, dikke bult
Oorzaak
Niveau
Intern Extern
Individu Individueel schuldmodel
(1)
Individueel ongevalmodel
(2)
Samenleving Maatschappelijk schuldmodel
(4)
Maatschappelijk Ongevalmodel
(3)
De Morgen, 4 december 2012
Mismatch
• Toegankelijkheid van diensten
• Werkzekerheid versus jobzekerheid
• Economisch versus sociaal
•…
7
Risicogroepen
• Jongeren• Ouderen • Eenoudergezinnen• Alleenstaanden• Allochtonen• Werklozen• Huurders• Vrouwen
Gazet Van Antwerpen, 4 december 2012
9
Kosten
• Kosten beperken: school, cultuur, vervoer, energie
• Inkomensgerelateerde diensten, b.v. kinderopvang, mantelzorg
• Aanvullende steun van het OCMW
• …
Gazet van Antwerpen, 4 december 2012
10
De Standaard, 4 december 2012
• Opvoedingsondersteuning
• Snelle interventies ter preventie van langdurige werkloosheid, schulden, …
• …
Vicieuze cirkel voorkomen of doorbreken
11
Dialoog
• Tegen de ‘Grote Bekken’- democratie
• Vanuit leefwereld
• Oproep tot solidariteit
• Aanklacht van onrecht
• …
www.vlaams-netwerk-armoede.be, 4 december 2012
13
Lokale sociale innovatie: voor nieuwe sociale noden
Uitgangspunt: noden zijn complex, particulier en gevolg van veranderingen op arbeidsmarkt, in familie, door migratie
• Voorbeelden:- Sociale woningen, sociale verhuurkantoren,
community land trust- Sociale restaurants, sociale kruideniers,
voedselbanken
14
Lokale sociale innovatie: werken aan samenwerking tussen
diensten
Uitgangspunt: integrale aanpak
- Wijkgezondheidscentra - Brede school- Coöperatieve kinderopvang- Lokaal sociaal beleid
15
Lokale sociale innovatie: nood aan coördinatie en planning
Huisvesting
Onderwijs
Arbeid
Jeugd
Arrm
Gehandicapt
Vreemde herkomst
Beleidsnetwerk - Verbetering van leefsituatie voor kinderen uit arme gezinnen van vreemde herkomst
Sectorale verantwoordelijken
Categoriale verantwoordelijken
16
Regie van verschillende beleidsnetwerken
Beleidsnetwerk B
Beleidsnetwerk A
Beleidsnetwerk C
Commissie armoedebeleid
Coördinerend minister-president
Cel armoede in administratie
AD
MIN
IST
RA
TIE
P
OL
ITIE
K
Figuur: Regie binnen de flexibele beleidsorganisatie
18
Lokale sociale innovatie: werken aan samenwerking met
cliënten Uitgangspunt: vertrekken vanuit
leefwereld
- Participatie- en adviesraden- Cliëntparticipatie- Vindplaatsgericht werken- Ervaringsdeskundigen
19
Delegatie Participatie
Informeren Raadplegen Adviseren Coproduceren
Onderdanen -*
Cliënten +
Belangengroep -
Partners +
Doorslaggeven-de politiek
Gerevisioneerde politiek
Marginale politiek
Netwerk-management
Proactieve participatie Reactieve participatie
* + / - duidt op een positief of negatief label voor dit type van groep