Neuzen in

diepenbeek

‘NeuzeN iN ...’ is eeN uitgave vaN curieus vzw • www.curieus.be/NeuzeNiN • iNformatie@curieus.be

curieus is een progressieve vereniging die door een andere bril naar cultuur en de samenleving kijkt. We organiseren frisse, originele en gedurfde activiteiten die je goesting geven in cultuur.

broekbeemd

Neuzen in

Iedere stad of gemeente heeft haar curiositeiten. En daar neuzen wij graag in. In die bijzondere plekjes, aparte verhalen en originele tips.

dan zie je het allemaal door een andere bril. kijk eens naar diepenbeek zoals je het nog nooit gezien hebt. Luister naar diepenbekenaren

die je amper kent. ontdek diepenbeek alsof je er voor de eerste keer komt. of je er nu woont of gewoon op bezoek bent. welkom. Het is ons diepenbeek. onze eigenzinnige keuze. steek je neus eens in

diepenbeek, haal diep adem en proef ervan op een compleet andere manier. misschien ruikt het naar meer…

diepenbeek

5

demer, Reitjesvechters, Zonnewijzer, dorpsbemden-Pomperik, disco mania, Wekkermuseum, Lutselus, Wijnmakelaarsgilde, Albertkanaal, Heizoe, fump, marktplein, deep creek Jazzuits, de maten, Crijtfeesten, Panda, dorpsveld, Schoofs, Jeugdhuis vad, Piannesberg, sint-servaas, Hells angels, kerkhof, E313, Stroese, Strobandersplein, bunkers, Crijtkoek, Lövenich, Aonjaogers, Ijzerwinning, Crijt, fordarbeiders, Piepelke, Soi vanne Vink, Universiteit, Zwartveld, dörrepsdür’n, Torenlawijt, familie Pieters, Nietelbroeken, sint-gerardusinstituut, de Loenker, Zusters Ursulinnen, Patersplein, radio demervallei, Teng, Rooierheide, Jaga, boomgaardenstichting, fitlink, mowkes, boomkikker, Pampert, boucketwinning, dorpheide, de visserij, demerstrand, Pengel, Pettemesjödders, Rozendaal, Lokaal muzikaal, Gildenzaal, Alvermenneke, toerisme Haspengouw, Hèiklits’n, ‘t fonteintje, onderwijs, keizel, Paul Pipers, Geboortebos, Royermolen, bijenberg, Het sas, dauteweyers, muggenberg, Théophile Gos, den elst.

Diepenbeek in 100 woorden

7

sint-servaas is erg opvallend aanwezig in diepenbeek. de kerk in het centrum heet de sint-servaaskerk en de bij-behorende toren uit de 15de eeuw de sint-servaastoren. daar vlakbij werd in 1997 een bronzen sint-servaasbeeld van rik verhelst ingehuldigd. de vroegere vrije basisschool in het centrum heette de sint-servatiusschool, en op de plek waar die school vroeger lag wordt nu de servaassite ontwikkeld met een woon- en een culturele functie. ook op het wapenschild en de gemeentevlag zie je sint-servaas.

wie was sint-servaas nu eigenlijk?We leren Sint Servaas vooral kennen dankzij Hendrik van veldeke (uit

Hasselt), de eerste dichter en schrijver in de Nederlandse taal. Hij schreef tussen 1170 en 1183 zijn eerste werk: ‘Het leven van sint-servaas’. servaas was familie van Jezus christus. zijn moeder maria had een nicht Elisabeth en een neef Eliud. elisabeth was de moeder van Johannes de doper en eliud had een zoon emiu. Emiu was de vader van Servaas.

in “Het leven van sint-servaas” lezen we dat Servaas op bedevaart trekt naar Jeruzalem, waar een patriarch hem vraagt om priester te worden in Gallië. Later verzoekt een engel hem om bis-schop te worden. Servaas reist verder naar Tongeren, waar hij bisschop wordt.de duivel stookt de tongenaren echter

Sint-Servaas

8

9

tegen hem op en hij verlaat Tongeren om naar maastricht te gaan om daar bis-schop te worden. maar servaas besluit eerst naar sint-Petrus in rome te gaan en van hem krijgt hij de zilveren sleutel, om van het leven naar de dood te gaan en de hemelpoort te openen. Het is deze sleutel die sint-servaas in zijn rechterhand heeft op het wapenschild van diepen-beek.

de naam servaas deed wellicht zijn intrede in diepenbeek omdat bedevaar-ders naar maastricht met het servaaska-pittel, een pauze en overnachting namen in diepenbeek. zoals nu de mariaproces-sie tussen maastricht en scherpenheu-vel nog altijd in diepenbeek stopt. Naar aanleiding van die bedevaart werd waar-schijnlijk de naam van de kerk van diepenbeek-centrum omgedoopt naar sint-servaaskerk.

Neuzen in biedt je een snelcursus diepenbeeks dialect aan, gebaseerd op het diepenbeeks woordenboek van de Heemkundige kring.

1. bestudeer het ‘leësplenkske ’: aonjaogen (aanjagen), beër (beer), hoas (huis)2. Leer speciale meervoudsvormen: boom - bùm, moas - muis, stoel – stül3. Leer speciale verkleinwoordvormen: bank – bengske, deur – dörke, pot - pütsje4. Vervang de ‘r’ door een ‘j’: bjannen (branden), gjan (graag), jonn’n (worden)5. Laat de ‘r’ gevolgd door een ‘s’ of ‘z’ weg: kaas (kaars), aodig (aardig), kaot (kaart)6. spreek de eind-’n uit als er een klinker voorafgaat of een ‘d’, ‘l’, ‘n’, ‘r’, ‘s’ of ‘z’: sjödd’n (schudden), sjippeteër’n (klungelen, treuzelen), de roez’n (de rozen)7. Smelt het voorzetsel samen met het lidwoord ‘de’: anne sjooël (aan de school), onnere sjaop (onder de kast), euvere beëk (over de beek)8. Vervoeg de werkwoorden: iech gón no toas, zjeë goit no turres, heë gèt no te zènnes9. maak een tegenwoordig deelwoord: lopenteër’n (al lopend), slopenteër’n (al slapend)10. oefen de lintwormwoorden: dakumpzoenanì, dooëzèkzjemiechiet, dangònniechmerr’nsoptoasaon en zeker deëkowèèsmaokedadepiepel’nhoijeëten

Diepenbeeks dialect

11

EEN paar typischE uitDrukkiNgEN

Hieronder staan enkele zinnetjes in het diepenbeeks dialect:

Ich gón ‘m z’n pertel oatsjoer’n: Ik ga hem te grazen nemen. Deë tèilt de eer inne hinn’n hun kont : Hij is gierig. Deë ni iet, hèt gètt’n: Wie niet eet, zal wel geen honger hebben en krijgt ook niets meer. Strooëténgele zèn dek hoasdüvel’n: Wie zich mooi voordoet, is thuis vaak heel anders. Heë het z’n fersjèt daolgelaagd: Hij is gestorven.

Nog enkele zinnetjes die curieus zelf in haar beste dialect schreef:

Dizze kjossemes gon veë no de nachmèis en dan kónn’n veë bè os now sjriksjoen stoefen:deze kerstmis gaan wij naar de middernachtmis en dan kunnen wij met onze nieuwe schaatsen stoefen. Gestrêch toen iech het höske aon’t sjoenmaoken wór, wuld’n iech den opneëmdók oatwréng’n, mè deë voel hulemaol oateën, zoe aad wór deë: daarstraks toen ik het toilet schoonmaakte, wilde ik de dweil uitwringen maar die viel helemaal uit elkaar; zo oud was hij.

1. flooë kal 2. ni hiel touw

3. grinsèèzer 4. boe

5. no de kloet’n 6. gaopmölke

7. levrooëhendsje 8. terjaas

9. kwakvos 10. bibbeleminnekes

11. poenjaar 12. persjoenkel’n

13. vaas 14. fratsel’n 15. aas, aars

12

1. flooë kal 2. ni hiel touw

3. grinsèèzer 4. boe

5. no de kloet’n 6. gaopmölke

7. levrooëhendsje 8. terjaas

9. kwakvos 10. bibbeleminnekes

11. poenjaar 12. persjoenkel’n

13. vaas 14. fratsel’n 15. aas, aars

a. kikker b. bibber c. leeuwebekje d. hiel e. slippen van schoenen f. ijsberen (werkwoord) g. flauwe praat h. huilebalk i. orchidee j. ouders k. dwars l. waar m. niet goed wijs n. kapot o. dolk

oEfENiNg baart kuNst! vErbiND hEt DialEctE woorDjE mEt DE juistE vErtaliNg...

(oplossing: 1+g, 2+m, 3+h, 4+l, 5+n, 6+c, 7+i, 8+k, 9+a, 10+b, 11+o, 12+f, 13+d, 14+e, 15+j)

11

Made in Diepenbeek DraNk a voloNtE

15

diepenbeek heeft heel wat streekdranken.

Zo is er de graanjenever: ‘Ne stroese’, dit wil zeggen ‘een sterke’ of ‘een krachtige’. de meeste jenevers worden op 35 à 36 graden gestookt maar in diepenbeek doen ze daar een schepje bovenop en maken ze er eentje van 40 graden.

Het ‘piepelke’ is een lekkere kwaliteitslikeur die je op elk moment van de dag kan drinken. Al is het toch aan te raden om ’s morgens nog niet te begin-nen met dit 35 graden sterke drankje. Je kan het Piepelke op eender welke manier drinken: op kamertemperatuur, gekoeld,

met ijs,… Het recept voor dit smaakvolle drankje bestond al 75 jaar maar werd pas in 2005 bekendgemaakt. Een piepelke is diepenbeeks dialect voor vlindertje.

Het diepenbeekse bier is ‘Den aonjaoger’. Het is een karaktervol bier met een zachte bitterheid in de mond en een lange afdronk.

Tot slot is er voor de liefhebbers van niet-alcoholische dranken, het keizelsap van de Nationale boomgaardenstichting. dit sap wordt gemaakt van de appels die geplukt worden op de keizelboomgaard. Het sapje is volledig biologisch.

Slow motion DE matEN

om helemaal tot rust te komen, is er in het noorden van diepenbeek tegen de genkse grens het natuurgebied de maten. 300 ha beschermd landschap waarvan 241 ha op diepenbeeks grondgebied. de maten zijn sinds 1975 erkend beschermd natuurgebied, daardoor is de maten één van de oudste erkende natuurgebieden in Vlaanderen.

de bezoeker wandelt er in bossen, heidevelden en duinen, langs vijvers en rietvelden. met wat geluk komt hij de roerdomp tegen, het woudaapje of de rugstreeppad. Het woord ‘maten’ komt van het Engelse woord ‘meadows’, wat weilanden betekent. Het is er uniek

vanwege de vele typische kempische natuurelementen dicht bij elkaar. In dit natuurgebied vind je nog vele plant- en diersoorten die met uitsterven bedreigd zijn in Vlaanderen en het is tevens een belangrijke pleisterplaats voor trekvogels.

Het diepenbeekse deel ligt ten zuiden van de asfalten (fiets)weg diepenbekerbos en omvat de augustijnenweyer, maten-west en diepenbekerbos. er is een vogelkijkwand gebouwd om de vogels tijdens de broedperiode en in de winter voldoende rust te bieden.

16

Iedere Limburgse gemeente mag zich de trotse peter of meter noemen van een Limburgse diersoort die vaak met uit-sterven bedreigd is. diepenbeek koos voor de boomkikker!

de boomkikker maakt in het voorjaar en de vroege zomer een hard kekkerend ge-luid. dankzij zuignapjes aan zijn vingers en tenen is het de enige klimmende kik-ker in ons land. Hij is amper 4 cm groot maar valt op door zijn felgroene kleur, zijn wit-grijze buik, zwarte zijstreep en grote kwaakblaas onder de kin.

dierenplezier in Diepenbeek

in diepenbeek vind je de boomkikker in de dauteweyers, een gebied van 11 ha aan vijvers, poelen, hooiweiden, elzenbroek en holpijpen. de kikker voelt zich blijk-baar helemaal thuis in dit natte gebied.

18

boomkikker (françois van bauwel)

De kameraad maNu karagiaNNis

curieus: Dag manu, stel je even voor: Ik ben 45 jaar geleden geboren in Leut en iedereen kent me van mijn lange carrière als beroepsvoetballer bij verschillende clubs. mijn debuut als rode duivel in en tegen Spanje blijft een fantastisch hoogtepunt!

curieus: hoe kwam je in Diepenbeek terecht? Toen ik na Waregem in ‘92 voor Seraing tekende, zocht ik een centraal gelegen woning om vlot overal in belgië te geraken. diepenbeek bleek een toffe gemeente te zijn waar ons gezin zich meteen goed voelde.

curieus: welke tips kan je geven na die lange voetbalcarrière? Jonge voetballers moeten in zichzelf geloven, hard werken met de nodige discipline. maar uiteraard zijn geduld en geluk ook belangrijk. dus verwaarlozen ze best hun studies niet want voetbal kan soms heel onvoorspelbaar zijn. Ik had daar zelf soms ook te weinig oog voor.

curieus: En wat brengt de toekomst? Ik zou graag een rol spelen in de gemeentepolitiek van diepenbeek. me nuttig maken voor de diepenbekenaren en van onze gemeente een fijnere en nog meer verdraagzame plek maken. Het is een nieuwe uitdaging maar ik heb er wel zin in.

18

curieus: Dag manu, stel je even voor: Ik ben 45 jaar geleden geboren in Leut en ie-dereen kent me van mijn lange carrière als beroepsvoetballer bij verschillende clubs. mijn debuut als rode duivel in en tegen spanje blijft een fantastisch hoogtepunt!

curieus: hoe kwam je in Diepenbeek terecht? Toen ik na Waregem in ‘92 voor Seraing tekende, zocht ik een centraal gelegen woning om vlot overal in belgië te geraken. diepenbeek bleek een toffe gemeente te zijn waar ons gezin zich meteen goed voelde.

curieus: welke tips kan je geven na die lange voetbalcarrière? Jonge voetballers moeten in zichzelf geloven, hard werken met de nodige discipline. maar uiteraard zijn geduld en geluk ook belangrijk. dus verwaarlozen ze best hun studies niet want voet-bal kan soms heel onvoorspelbaar zijn. Ik had daar zelf soms ook te weinig oog voor.

curieus: En wat brengt de toekomst? Ik zou graag een rol spelen in de gemeentepoli-tiek van diepenbeek. me nuttig maken voor de diepenbekenaren en van onze gemeen-te een fijnere en nog meer verdraagzame plek te maken. Het is een nieuwe uitdaging maar ik heb er wel zin in.

“rooiermolen” (Jean ramon)

diep’Arte: kunstkring

kunstkring diep’arte bestaat bijna 20 jaar en dat al 15 jaar onder het voorzitter-schap van Jean ramon. de kunstkring telt meer dan 70 leden en is daarmee misschien wel de grootste van Limburg. Het motto van de voorzitter luidt dan ook: “Het maken en brengen van kunst is be-langrijk, men kan zo zijn gevoelens delen met anderen.”

diep’arte zorgt mee voor het kloppend culturele hart van diepenbeek. met veel inspiratie en creativiteit is de kring immers steeds aanwezig op activiteiten zoals de Week van de Amateurkunsten en de Week van de Smaak. Er waren ook al heel wat tentoonstellingen in het gemeentehuis.

dankzij de goede verstandhouding met de dienst vrije tijd werden al heel wat ideeën in de praktijk omgezet. Zo was er het project “demeren”, een tentoon-stelling op maar liefst 24 locaties, “de kapellekesbaan”, een gids over een groot aantal diepenbeekse kapellen, en zelfs een heuse ‘montmartre’ rond de kiosk aan de Varkensmarkt op kermiszondag. Het publiek kan om de twee jaar tijdens de “kunsttour” de werken van de kring bewonderen bij diverse kunstenaars thuis, in hun ateliers en tuinen. Zij geven regelmatig workshops in lagere scholen en rustoord de visserij.

23

Ik vind het bos leuk en die bunkers. Tijdens de vakantie zijn er wel sportkampen, grabbelpas, speelplein,... als activiteiten voor de kinderen en dat is wel leuk. maar door het jaar is dat er niet en dat is jammer. Ik mis een mountain-bike-terrein of crossparcours! in Hasselt hebben ze dit wel, en wat hebben ze hier om te crossen?? Niets! Ja, het bos, maar dat is gevaarlijk.. Ik wil ook veiligheid in het verkeer. Want het is soms echt gevaarlijk waar wij wonen.

En misschien ook betere sportterreinen. Want de voetbalvelden liggen er altijd

door de ogen van een 12-jarige

vol modder bij. dat is wel fijn om soms te slippen maar dat is soms toch koud hoor. Het zit soms ook vol putten. en dan in de sportzaal in het demerstrand, daar moeten ze altijd het materiaal opruimen waardoor ze veel tijd verliezen van de trainingen. de tennisvelden kan je ook alleen in de lente of zomer gebruiken. In de herfst of winter is het daar veel te nat. maar na de verbouwingen en vernieu-wingen gaat dit misschien allemaal beter zijn. dan komt er een tribune en zo. dat vind ik wel leuk!

(John Broux, 12 jaar)

22

27

Diepenbeek in cijfers

de laatste 100 jaar was er telkens om de 50 jaar een verdubbeling van het aantal diepenbekenaren. op 31/12/1910 woonden er 4.391 mensen, 50 jaar later in 1960 reeds 9.890. op 31/12/2010 waren er dit 18.280. universiteitsgemeente diepenbeek telt liefst 1.775 kotstudenten diepenbeek is de enige Limburgse gemeente waar meer dan de helft van de tewerkstelling in de quartaire sector ligt (onderwijs, zorg, openbaar bestuur). diepenbeek heeft ook een recordaantal gewestwegen. Alle wegenis samen is goed voor liefst 200 kilometer of per inwoner: 8,6 meter gemeenteweg, 1,26 meter gewest-weg, 33 cm spoorweg, 29 cm snelweg, 27 cm gewestelijk fietspad en 21 cm kanaal.

diepenbeek heeft een zeer hoge werkzaamheidsgraad: 67,8% van de beroepsactieve leeftijd (15-65 jaar) werkt. diepenbeek telt iets meer dan 1.000 zelfstandigen en 30 landbouwers (jonger dan 65 jaar) onze gemeente telt 5.613 jobs, waarvan er 4.124 worden ingevuld door niet-diepenbekenaren en 5.737 inwoners werken buiten onze gemeente. alle zonnepanelen samen in diepen-beek zorgen vandaag voor elektriciteit voor 1.070 gezinnen. Ter vergelijking: een windmolen van de huidige generatie levert per jaar elektriciteit op voor 2.140 huishoudens.

29

in memoriam: rEgiNa pacis kErk lutsElus

op kerstnacht 2010 stortte de kerk van Lutselus in. Het ongeluk weekte heel wat reacties los, dus kijken we nog eens even achterom naar het ontstaan van het gebouw.

de kerk werd in de jaren ‘30 gebouwd na de werken aan het nieuwe kanaal. daarvoor werd een heidegebied onteigend en kreeg de gemeente heel wat geld. In het snelgroeiende arbeidersge-hucht Lutselus, vroeg men om met die centen een schooltje te bouwen. ook de toenmalige pastoor mercken vroeg een kerk voor Lutselus. de gedreven pastoor en de arbeiders kregen hun zin en naast de baan naar Genk werden heidegronden

aangekocht om er een “moderne” kerk en een schooltje te bouwen.

de gemeente diepenbeek startte in 1936 met de bouw van het schooltje en in 1937 met de bouw van de kerk die door architect Hintjens ontworpen werd. in het oorlogsjaar 1941 werd de ‘Congolese kerk’ (zo genoemd naar het uitzicht van de wit geverfde betonstructuur aan de buitenzijde) definitief ingewijd. Net geen 70 jaar later zou het gebouw het begeven onder een dikke laag sneeuw en vandaag worden er plannen gemaakt voor een nieuwe kleinere gebedsruimte die vanaf 2012 gebouwd zal worden.

diepenbeek

bobbejaanland > 56,4 km

maastricht > 22,5 km

Tongeren > 17,6 km

Genk > 10,1 km

kortes

sem

> 6,9

km

Has

selt

> 6

,8 k

mAken > 66,6 km

bilzen > 8,6 km

Luik > 43,9 km

postzegel

aub

vind-ik-leuk: 15 tot 21-jarigEN

vind-ik-leuk: Het groen in diepenbeek de Heizoe Gratis parkeren buurtpleintjes Jeugdverenigingen de maten de fuiven Tengbox Eigen videotheek bowlingzaken domein demerstrand

vond-ik-leuk: de Panda (zeker de snoepjes van 1 frank) Stoepkrijtende kinderen op de stoepen Het parkje achter de gemeenteschool oude parochiale school discorolschaatsen zandbergen achter het demerstrand Champignons plukken in de weien

mis-ik-hier: een echt jeugdhuis/clubhuis Cinema Paintball Jongerencafés Zwembad

33

curieus: Dag kenny, wat vind jij van Diepenbeek?ik woon hier erg graag. Het is hier niet te druk en toch heel centraal gelegen. de dauteweyers is een favoriete plek en het enige dat ik echt mis is een groot shoppingcentrum met heel wat winkels want nu is het vaak erg aanlokkelijk om bijvoorbeeld naar Hasselt te rijden.

curieus: hoe kom je bij get ready te-recht?Van jongsaf ben ik al bezeten door het dansen. Sinds mijn zesde ging ik minstens drie dagen per week naar de dansles. Later volgde ik ook zangles

om als danser een streepje voor te heb-ben. Ik danste professioneel al op vele plaatsen zoals bijvoorbeeld de bekende studio54 party’s in het sportpaleis. ook in tv-programma’s mocht ik dansen en zo kwam ik in contact met Get Ready. En dat zorgde natuurlijk voor een pak meer optredens. Ik kijk nu al uit naar onze shows tijdens het Schlagerfestival in de ethias-arena hier vlakbij.

curieus: En nu heb je ook een eigen dans-school. vertel daar eens wat meer over.. mijn dansschool ‘footloose dancers’ geeft cursussen aan groot en klein. ook kunnen organisatoren ons contacteren

die is van hier: kENNy philippaars (gEt rEaDy)

34

voor het inhuren van dansers voor evenementen. dansen is mijn pas-sie en die wil ik graag aan anderen doorgeven.

curieus: mogen we je als bekende Diepenbekenaar nog veel succes toewensen?dank je wel. ik word wel eens aangesproken door mensen die me herkennen en er zijn natuurlijk ook de echte die-hard-fans die alles over je willen weten. daarom moet ik soms opletten wat ik allemaal vertel en dat is soms moeilijk voor een flapuit als ik! (lacht) maar in diepenbeek wonen is heel aan-genaam en rustig en er is meer te doen dan je op het eerste zicht zou denken.

Nog meer bekend volk van hier:gert steegmans (wielrenner) - stijn vreven (voetballer) - brigitte grouwels (politica brussels gewest) tim verheyden (reporter vtm-nieuws en telefacts) - tom olaerts (zanger idool 2003 en ketnetband)

35

Pal in het midden van het centrum tegenover het gemeentehuis stond het alvermenneke. Lieve decosemaeker, een beeldhouwster uit diepenbeek, maakte het in 1988. Het stelde een mythische figuur voor die volgens de legende aan de Alverberg woonde, een natuurgebied aan de grens met Hasselt. volgens de algeme-ne overlevering waren Alvermennekes goedaardige kabouters die ‘s nachts de arme mensen en boeren kwamen helpen met hun dagelijks werk.

In het najaar van 2006 bleek het bronzen beeld gestolen te zijn. Vandalen rukten het van zijn sokkel en namen het mee.

daarom maakte de kunstenares een nieuw Alvermenneke dat in september 2007 terug geplaatst werd.

maar eind goed, al goed, in mei 2010 za-gen twee kinderen Arnt en Emil het ziel-loze alvermenneke in de demer liggen. met de hulp van de lokale politie werd het beeldje dat daar nog maar pas bleek te liggen, opgevist. Het originele beeldje kreeg een plaats in het gemeentehuis, terwijl zijn tweelingbroertje buiten staat.

Wat doet die hier: hEt alvErmENNEkE

37

Lokaal muzikaal: DE stroobaNDErs

koninklijke Harmonie de stroobanders is één van de oudste verenigingen van diepenbeek. ze werd gesticht in 1874 als fanfare onder de naam “La renaissance”. maar reeds in 1923 ontving de vereni-ging de ‘koninklijke’ titel en in 1931 ontstond de naam “de stroobaNders”. deze naam werd gekozen omdat de “stro-band” het waardigheidssymbool van de diepenbeekse burgemeesters was in de periode einde 18de - begin 19de eeuw. Twee authentieke strobanden zijn nog steeds een kostbaar bezit van de harmonie.

de koninklijke Harmonie de strooban-ders is nog steeds een erg actieve en gezellige muziekvereniging. Jongeren en beginnende muzikanten krijgen de kans om goede muzikanten te worden in de jeugdafdeling en de percussiegroep. En door de grote variatie aan muziekstijlen is er menig muzikant wat wils.

Het jaarlijkse hoogtepunt van de harmo-nie is al 25 jaar lang het ‘Winterconcert’ in het eerste weekend van februari met een swingend muzikaal programma.

39

“500 jaar torenfeesten” (Diep’Arte)de slottoren en de rentmeesterij staan links op de tweede rij.

Wat doet die daar?

op het schilderij dat ter gelegenheid van 500 jaar torenfeesten geschilderd werd, staan enkele bijzondere diepenbeekse gebouwen. Wij wilden meer weten over de rentmeesterij van alden biesen.

Velen die in de Stationsstraat passeren, stellen zich vragen over de toren in de buurt van het demerstrand. deze slot-toren of donjon zou gebouwd zijn rond het jaar 1400, de bijhorende burcht is al een tijdje verdwenen. de toren bestaat uit vier niveaus: gelijkvloers om de voorraden op te slaan, de eerste verdieping diende als keuken, ontvangst- en leefkamer, de tweede verdieping was het slaapgedeelte

en het hoogste niveau werd later pas bijgebouwd.

Het huidige gebouw erlangs is gebouwd in 1663 en daar woonden de rentmees-ters van de duitse ridderorde van alden biesen. de rentmeesterij van alden biesen was onder de bevoegdheid van de landcommandeur, die verbleef in de landcommanderij van alden biesen. de rentmeester moest de onroerende goederen en de financiën van de twaalf onderhorige commanderijen beheren.

Sinds 2006 is er in dit gebouw een nota-riaat gevestigd.

41

De enige... vaDEr vaN DE haiku iN vlaaNDErEN: bart mEsottEN

De haiku of de ‘kolibrie onder de gedichten’ is een bekend Japans kortgedicht. Diepenbe-kenaar Bart Mesotten (°1923) plantte het als eerste Vlaming over naar het Nederlands. Hij richtte ook het Haikoe-centrum Vlaanderen op en het haikoetijdschrift ‘Vuursteen’ en ontving daarvoor de prestigieuze Masaoka Shiki International Haiku Award.

curieus: bart, waarom poëzie?dat zat in de genen. mijn vader-zaliger schreef erg goed en las ons met de nodige ontroering de lange brieven van zijn broer, een broeder in brazilië, voor. Nadien waren er enkele leraars in mijn schoolloopbaan die me erg inspireerden.

curieus: En waarom dan de haiku?classicus Herman verdin vroeg me om poezië te verzorgen voor de schoolradio van de openbare omroep. omdat er naast Nederlandse en een beetje Europese poëzie een enorme blinde vlek was, ging ik op zoek naar wereldpoëzie. Een stu-diemakker stuurde me Engelse boeken met haiku’s en toen dacht ik: ‘Zou ik dat ook niet eens proberen?’. ik schreef een eerste bundeltje en een paar artikels over haiku in knack. de reacties waren ver-bluffend en leidden tot de oprichting van het Haikoe-centrum vlaanderen.

42

Zwam

opeens in het gras:de zwammen. – op sterven na

is de zomer dood.

Tussen twee tegelseen aanzet van zwammetjes -

levensonvatbaar.

In bruine zwammenbreekt de herfst door het gazon,

en door het grindpad.

daar! een heksenkringin het tanend gras. – de heksen

houden zich gedeisd.

dorre bladerenhebben de heksenkringaan het oog onttrokken.

de maaimachine heeft de heksenkring vernield -

voorlopig dan toch.

(uit: ‘boven de wolken, derde haikoe-boek’ uit 2003, uitgeverij Pelckmans)

Woordzoeker

1

2

3

4

5

6

7

8

9

45

opgave: 1. heilige - 2. oud-burgemeester - 3. natuurgebied - 4. gehucht5. muziekvereniging - 6. monument - 7. infoblad - 8. waterloop - 9. straatnaam

Stuur je antwoord voor 1 mei 2012 naar neuzeninlimburg@curieus.be en maak kans op een privé-wellnessbeurt voor 2 personen bij Zensiness (Caetsbeekstraat 16A/2).

De rijzende ster: Dj moDEk (willEm claEsEN)

46

curieus: hey willem, ben jij een geboren Diepenbekenaar? Ik woon al mijn hele leven in diepenbeek. ik heb op de basis-school in Lutselus gezeten en daarna op de Pssd, nu ben ik bezig aan de laatste loodjes van mijn lerarenopleiding.

curieus: is cultuur de rode draad in je leven? Inderdaad. Vroeger zat ik bij kinderkoor ‘de do-re-mitjes’. daarna volgde ik notenleer en leerde ik orgel bespelen. Als tiener speelde ik enkele jaren bij jeugdtoneel Jota. sinds 2007 begon ik met eigen nummers te maken voor de lol en toen ben ik een beetje verslaafd geraakt aan de dancemuziek.

curieus: En dance is nu je leven? door mijn studies kan ik niet volop dJ’en maar ik speel af en toe wel in het buitenland. En ondertussen maak ik eigen muziek die vooral digitaal uitkomt. Eén remix staat al op vinyl. al enkele bekende dJ’s hebben platen van me gedraaid, zoals etienne de crécy, dr. Lektroluv, steve Aoki,...

curieus: En wat brengt de toekomst? Na mijn afstuderen ga ik een half jaartje 100% met muziek bezig zijn en kijken waar me dat heen leidt.Er zijn al een paar optredens bevestigd in o.a. wenen en Polen en ik zou ook een korte tour gaan doen in Australië.

48

aofhoo’n

attekeër’n

einservètt’n

tóbbakk’n

savvelètservèt

kerwats

kermel

toefel

vits

aofdoefel’n

ijsvogel (françois van bauwel)ijsvogel (françois van bauwel)kerwats

Aonjaogen:

50

aonjaogen is een typisch Diepenbeeks woord voor straffe kortverhalen die aan de toog werden verteld. we kozen een kort maar krachtig exemplaar:

De patrijsdie avond zitten ze allemaal in de her-berg, rond de kachel. Ze luisteren naar fump die ondertussen zijn sigaret na-drukkelijk langzaam rolt.

“Jongens, ik heb vandaag iets aan de hand gehad. deze namiddag ben ik met mijn geweer het veld ingetrokken om iets af te schieten. dwars door ’t Joengebos, en zo tot bijna in rommershoven. op zeker moment vliegt daar een zwerm

patrijzen voor mij omhoog. Ik hou me klaar en schiet twee keer de lucht in met m’n tweeloop. Ik raakte er eentje. Ze draaide en draaide en schoot ineens vooruit. Ik zag het van veraf: ze viel zeker drie kilometer verder, baf tegen de grond, recht voor mijn voordeur thuis.

Toen ik thuiskwam, stond mijn buurman in de deuropening. die vroeg mij: ‘Hoe doe je dat toch, fump; van zo ver een patrijs schieten en ze dan bij je thuis voor de deur laten neervallen?’. ‘da’s toch simpel’, zei ik, ‘ik schiet met kogels waar mijn adres opstaat!’

de visserij

roerdomp (françois van bauwel)

Wist je dat?

in diepenbeek een echte mammoet-boom te vinden is? de sequoiadendron giganteum is de dikste en een van de grootste boomsoorten ter wereld en je vindt een bescheiden exemplaar vóór ontmoetingscentrum ’t fonteintje. in juli 2001 de enige echte Tour de france gepasseerd is? twintigduizend mensen hadden zich die dag in het centrum verzameld voor deze doortocht. heel wat onderwijs op het diepenbeeks grondgebied ligt? Je vindt er verschillende basisscholen, een middelbare school, hoger onderwijs, een universiteit, een lerarenopleiding voor volwassenen en buitengewoon onderwijs (sint-gerardus). het woordje ‘djoppenbeek’ nooit ge-

zegd wordt? dit is een woord dat enkel gebruikt wordt buiten diepenbeek! veel geboren diepenbekenaren storen zich er zelfs een beetje aan. in 1871 de grote wiskundige Théophile Gos, bekend in heel Vlaanderen voor zijn wiskundeboeken, werd geboren? Hij woonde in een van de huisjes op het marktplein en er staat een borstbeeld van hem voor het diepenbeekse gemeen-tehuis. het kerkhof in 2004 een prijs heeft gewonnen voor ‘mooiste kerkhof van belgië’? de lokale radio vrd in 2011 al 30 jaar bestaat? Je kan intunen op 106.5 fm voor de muziek van nu en toen en allerlei nieuwtjes over onze gemeente.

53

ColofonNeuzen in Diepenbeek werd bijeen geneusd door:

curieus diepenbeek: timothy Jooken Joyce broux Johny iven Germaine Vanheusden Linda HelevenJos meersalyssa blockenerik blockenYvan blokkenGuido Vervoortfrank keunen

Redactie: kris verduyckt

fotografie: blauwhartje Anka Vandenrulfrançois van bauwelHilda bielen

Vormgeving: rob marcelis

Lay out: curieus Limburg

meer info: www.curieus.be/neuzenin

54

CURIEUS?curieus is een sociaal-culturele vereniging voor volwassenen die zich bezig houdt met alles wat mensen kan boeien. Je komt ons tegen op meer dan 300

plaatsen in vlaanderen en brussel. Je kan er komen proeven van de activiteiten die een kleine of grote groep vrijwilligers organiseren voor iedereen in hun gemeente of wijk: daguitstappen, info- en debatavonden, tentoonstellingen,

filmvoorstellingen, standupcomedy-avonden, internetklasje, quizzen, fiets- of wandeltochten… kortom: alles wat mensen ‘curieus’ maakt.

curieus is er voor mensen die op zoek zijn naar een zinvolle vrijetijdsbesteding. mensen die andere mensen willen ontmoeten in een aangename en

vriendschappelijke sfeer. curieus is er ook voor mensen die graag iets opsteken, die steeds op de hoogte willen blijven en mee willen zijn in deze

steeds veranderende maatschappij.

curieus draagt waarden als respect, gelijkwaardigheid en solidariteit hoog in het vaandel. We kiezen voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt om zich te ontplooien en de verantwoordelijkheid heeft om deze kansen

te benutten. curieus kiest voor ontmoeting. curieus wil mensen samenbrengen, banden smeden, netwerken bouwen.

www.curieus.be iNformatie@curieus.be

v.u.: Jurgen theunissen, p/a grasmarkt 105/41, 1000 brussel. Niet op de openbare weg gooien ajb.