Kennismaken

- Peter Bosmans Gedelegeerd bestuurder Febecoop

Adviesbureau Oprichter, vennoot, bestuurder van

cv’s Erkend adviesbureau voor sociale

economie (1999) Alle aspecten van goed bedrijfsbeheer

vertalen naar sociale en coöperatieve economie

Kennismaken

Wie bent u?Heeft u al « een pril idee »?Wat zegt u het begrip

« coöperatieve vennootschap »?Wanneer bent u straks

blij/ontgoocheld?

Onze doelstellingen

Handvaten aanreiken om een coöperatie op te starten binnen een sociale context. Inzicht in:

1.het opstellen van een ondernemingsplan (met bewust veel aandacht voor commerciële/marktgerichte aspecten)

2. de vennootschapsvorm cvba (met sociaal oogmerk)

(veel vraag van PWA naar cvba-vso)

DEEL 1: HET ONDERNEMINGSPLAN

« The captain who is sailing without a plan, is constantly complaining that the wind blows from the wrong direction »

HET ONDERNEMINGSPLAN

Doel: jouw pril idee gestructureerd omvormen tot vennootschap (cf problematiek PWA’s)

Voor de start:

intern overtuigingsinstrument

Tijdens de opstart:

extern overtuigingsinstrument

Na de start:

jouw eerste dashboard

HET ONDERNEMINGSPLAN

Ondernemingsplan: samengevat

1. Missie: wat willen we?2. SWOT: wat kunnen we?3. Omgevingsanalyse/

marktstudie: wat moeten we doen?

4. Marketingplan: welk product/dienst?

5. Operationeel plan: hoe organiseren we ons? O.a. coöperatieve structuur

6. Financieel plan: hoe betalen we het?Zie model ondernemingsplan!

Denkoefening

U zit zondagavond aan de koffietafel en uw schoonmoeder vraagt u:

-Waar wil u binnen vijf jaar staan met uw organisatie?-Wat onderscheidt ze van anderen?

 

De missie

Werkblad!

 De missie is het samenvattend antwoord op de vraag in welke richting het management de onderneming wil sturen

(Of: wat verdwijnt er als u failliet gaat?)

De missie: wat?

W A A Rw ille n w e

a c tie f z ijn?K lan ten

A c tiv ite itsdo m e in

W A Tw ille n w eb e re ike n?

P ro du c t/D ie n st

D o e ls te llin g en

H O Ew ille n w e

m et a nd ereno m g aa n?

W aa rd en , n o rm enB e d rijfscu ltu u r

M ISSIE

De missie: schematisch (1)

Kenmerken van een goede missie

Beknopt?is de missie zo beknopt mogelijk geformuleerd?Ambitieus?overstijgt de missie wat schijnbaar mogelijkis? houdt ze een uitdaging in? kunnen medewerkers er trots op zijn?Geloofwaardig?gebaseerd op goede analyse van huidige situatie en vooruitzichtenOndubbelzinning?is de missie in concrete termen geformuleerd? Geen interpretaties mogelijk?Keuzes?kan men er extern beschaafd over van mening verschillen?Draagvlak ?interne consensus over de inhoud?

De missie bij opstart

- Kunnen we de droom uit de lucht plukken?- Ga je samen dezelfde richting uit?- Kan je beschaafd van mening verschillen?

Onderschat de duur van deze etappe niet!

Voorbeeld 1: coöperatief muziekcentrum Voorbeeld 2: coöperatieve energiecoöperatieVoorbeeld 3: De Winning

Voorbeeld: De Winning• “De Winning produceert biodiversiteit. • Daarvoor ontwerpt, creëert en verzorgt het

bedrijf in (Nederlands) Limburg, het Hageland, de Kempen en Luik budgetvriendelijke en kwalitatieve bedrijfsomgevingen.

• Het verzoenen van werkplek en natuur is ons vakmanschap.

• De betrokkenheid van klant, medewerker en omgeving zorgt voor een persoonlijke aanpak van ieder project. Onze medewerkers worden met zorg gekozen, opgeleid en krijgen kansen om te groeien in hun vaardigheden.

• Zo nemen we samen met u verantwoordelijkheid voor een duurzame toekomst.”

DE SWOT-analyse: wat kunnen we?

1. ….2. ….3. ….4. ….

1. …2. …3. …

Tip: kijk goed naar buiten! Betrek externen!

“De vis is de laatste die weet dat hij in het water zit”

(bepalende omgevingsfactoren micro-meso – macro)- Regelgeving/Beleid- Arbeid- Economie/koopkracht/bestedingsgedrag- Financieel/fiscaal- Demografie/klantengedrag- Ecologie- Markt-tendenzen- Technologisch- …

Aanvallen

TerugtrekkenVersterken

Aanpassen

- We zoeken naar de sterkste “fits” tussen de 3 gekozen s-w-o-t’s

• sterkte + kans: aanvallen/actie• zwakte + kans: intern verbeteren• sterkte + bedreiging: sterktes

beter inzetten/aanpassen• zwakte + bedreiging: defensief,

terugtrekken

De concurrentieWelke concurrenten doen ons pijn/maken ons jaloers/verbazen ons?nieuwe? bestaande? groeiende?klein/groot?eigenheid (USP)/meerwaarde?prijs? service? kwaliteit? bereikbaarheid? breedte aanbod?marketing?reputatie?verschil + en – met jouw nieuwe onderneming

Marketing: hoe verkoop ik het ?

Marketing = Wat is volgens jou een definitie marketing? En in de context van sociaal/coöperatief ondernemerschap?

Marketing ≠ verkopen (verkopen is wel een gevolg van marketing) “Het juiste product aanbieden,Aan de klanten die je bewust kiest,Tegen een prijs die zij redelijk vinden,Gebaseerd op hun waardeperceptie,Tegen de laagste kosten, Om winst te maken.”

Een klassieke definitie

Marketing = Het juiste product = productontwikkeling Bewust gekozen klanten = segmenteren + overtuigenEen redelijke prijs = prijsbeleidWaardeperceptie = standpunt van de klantLaagste kosten = efficiëntie

Een klassieke definitie

Het juiste product aanbieden,Aan de klanten die je bewust kiest,Tegen een prijs die zij redelijk vinden,Gebaseerd op hun waardeperceptie,Tegen de laagste kosten,Om bedrijfseconomisch duurzaam te werken en maximaal sociale doelstellingen te verwezenlijken.

Marketing sociale/coöperatieve economie

Een kwis: de succesvolle onderneming

Noem drie factoren om succesvol te zijn

1)…

2)…

3)…

Succesfactoren

1) Laagste prijs

2) Beste kwaliteit

3) Beste service

Succesfactoren

Noem drie kritische succesfactoren

1) Laagste prijs

2) Beste kwaliteit

3) Beste service

De X-factor

MEERWAARDE

MEERWAARDE

- Een motor om je te verplaatsen?- Een flesje bier om jouw dorst te lessen?- Margarine om op jouw boterham te smeren?

MEERWAARDE

MEERWAARDE

BW: verpakkingen? Kringloop: tweedehandsgoederen? SWP: biogroenten? Invoegbedrijf – dienstencheques: poetshulp?

Marketing sociale/coöperatieve economie

MEERWAARDE

MEERWAARDE

“Twee bedrijven kunnen nooit hetzelfde betekenen in het hoofd van de klant” = wet van exclusiviteit

- Broodjeszaak 1: industrieel maar snel: in station- Broodjeszaak 2: ambachtelijk maar lang aanschuiven

- Auto 1 – Audi: prestige- Auto 2 – Volvo: veiligheid

EEN MASSA POTENTIËLE KLANTEN

SELECTEER UW TYPE KLANT UIT DE MASSA

(segmenteren)

SELECTIE TYPE KLANTSegmentering: juist mikken op jouw doelgroep

Start van succesvolle marketing!

Wie is uw klant ?

Segmenteren:

“Het opdelen van de grote heterogene markt in kleinere homogene subgroepen van mensen die dezelfde behoefte hebben of eender reageren op de door hen ontworpen marketingmix” 

Segmentering: baby zijn in 1960

- Er is één soort baby: van 0 tot 5 jaar

- En hij draagt een stoffen luier

Segmentering: baby zijn in 2014

Er zijn 40 verschillende kleuters:

- Gewicht: new born – 4 kg – 9 kg – 11 kg… 27 kg

- Geslacht: jongens en meisjes plassen anders

ANALYSEREN

Segmentering: oud in 1960

Krant

Kaartersclub

Blankenberge

ANALYSEREN

Segmentering: oud in 2014

Werchter Classic

Sterrenrestaurant

Wereldreis

Marktstudie: de parabel van de schoenverkoper in de woestijn

Moraal: schat goed jouw markt in!

Behoeftes analyserenMarktstudie:- Interne informatie- Sectorrapporten, UNIZO, VIZO- Beroepsverenigingen- NIS- Internet- Concurrenten: geven veel prijs!- Overheden: balanscentrale NBB + staatsblad

- Enquête (mondeling, telefonisch, schriftelijk)

- Groepsdiscussies met klanten (focusgroepen)

- Observaties

MARKTONDERZOEK

1. Wat is het doel van het marktonderzoek?

2. Wat is de onderzoeksvraag? Wat wil ik te weten komen? Van wie? Hoe? Wanneer?3. Kies de onderzoeksmethode

(vragenlijst, interview, focusgroep,…)

4. Bepaal de analysemethode5. Stel de planning op

MARKTONDERZOEK

1. Zo persoonlijk mogelijk2. Incentive geven (kogelpen, tickets,

…)3. Representatief4. Testen5. Geen suggestieve/normerende

vragen6. Geen dubbele vragen7. Juiste mix open en gesloten vragen8. Juiste en consequente schaal9. Vluchtmogelijkheid “weet

niet”/”niet van toepassing”10.Van breed naar smal11.Beknopt12.Oog wil ook wat: correcte lay-out

MARKTONDERZOEK: tips enquête

De marketingmix: hier zijn dan de 4 P’s

De marketingmix

Om de vraag van de klant voor uw product positief te beïnvloeden moet u alle ingrediënten van de marketingmix in de juiste verhouding zetten:- Product- Prijs- Plaats- Promotie

En dit op een voor deze klant coherent geheel, in functie van zijn totaalbeleving.

Delicate evenwichtsoefening tussen:

eigen sociale/ecologische uitgangspuntenreferentiekader van de klant/rendabiliteit

- Het eerste ontbreekt vaak in reguliere economie- Het tweede ontbreekt vaak in sociale economie

Marketing sociale/coöperatieve economie

De marketingmix: het productTotaal beleving? Beschouw dit beestje als een product

Vies beest of knuffelbeest

klein verschil aan product = groot verschil in beleving

De marketingmix: het product

“Een product is een fysiek goed, een dienst, een idee of een plaats dat in staat is tastbare en ontastbare attributen te leveren die individuen en organisaties zo belangrijk achten dat zij bereid zijn om er voor te betalen”

Niet alleen datgene wat je kan vastpakken!

Het product: een ajuin

De wijze waarop het product of de dienst wordt aangeboden, inclusief SERVICE, maakt deel uit van het product:

-korte levertermijn-vaste dienstverlener-afhandeling van klachten-souplesse-correcte factuur-onverwachte surplus-alle andere denkbare aspecten!!!

Het product

Uitgangspunt:

“Wat is belangrijk voor mijn klant?”

En niet:

“Wat vind ik als verkoper belangrijk aan mijn product?”

Een voorbeeld: een boormachine

De verkoper zegt: “ergonomisch design, kloppen en boren, 240 Watt, tot 1250 toeren/minuut, 25 standen,...”

De klant vraagt:“Maakt ze nette gaten in de muur?”

Een voorbeeld: verzekeringspolis

De verkoper zegt:“Deze verzekering dekt brand en burgerlijke aansprakelijkheid, studentenverblijf, onrechtstreekse verliezen, grondverzakking, aardbeving, overstroming,...”

De klant vraagt“Is mijn wijnvoorraad ook verzekerd?”

Een voorbeeld: Schrijnwerkerij “De bovenste plank”De vakman zegt:

“Deze kast telt drie laden en zes schappen”

De klant vraagt:

“Kan ik er alles overzichtelijk in opbergen?”

Een voorbeeld: werkhandschoenen

De fabrikant zegt:

“Een goede prijs/kwaliteitsverhouding want ze hebben een lange levensduur!”

De poetsvrouw: waterbestendig?De hoogovenarbeider: warmtebestendig?De tuiniers: doornbestendig?De bouwvakker: stevige grip?

Met andere woorden

Liever 1 voordeel op maat van de klant

Dan 100 voordelen die u zelf belangrijk vindt

PRODUCT

Marketing sociale/coöperatieve economie

DUURZAME PRODUCTKENMERKEN?

1. Aankoopintenties zijn groter dan aankoopgedrag

2. B2C: Kleine doelgroepen zijn beter-gesitueerde tweeverdieners (maar deze zijn consequent)

3. B2B: sociale bedrijven kopen bij sociale bedrijven

4. Overheden vormen kritische massa (aankoper/regulator)

Marketing sociale/coöperatieve economie

Enkele tips?

- Milieu verkoopt in het algemeen beter dan sociaal = trend

- Milieu in voordeel voor klant: minder verpakking, minder energie, langere levensduur, gezondere bio-groenten, imago van trendsetter,…

- Eerst functievervulling dan milieu: dekkende verf, reinigend wasmiddel,…

- Impact zichtbaar maken: - CO2, - liter afvalwater, - liter pesticide (cf. campagne Plan Ouder)

Marketing sociale/coöperatieve economie

Enkele tips?

Sociale/coöperatieve economie: werk samen, innoveer, creëer een nieuw product!

Marketing sociale/coöperatieve economie

Prangende vraag: In welke mate is het feit dat u sociale/coöperatieve economie bent een extra-product kenmerk?

De prijs: gaat Maslov winkelen in de Aldi?

“Penny wise, pound foolish”

MARKETINGMIX

PRIJS: Ondergrens: kosten van het product (financieel plan)Bovengrens: wat wil de klant geven?(en wat doet de concurrentie?)

-Minder voor meer: solden, witte producten-Meer voor minder: afbetaling-Meer voor meer: luxegoederen-Minder voor minder: Aldi, Lidl,…

MARKETINGMIXPrijssetting

-Afroomstrategie: bij lancering zeer hoge prijs voor innovatief product (GSM, flatscreen, iPod, DVD)-Penetratiestrategie: zeer lage prijs in het begin – verhogen na verloop van tijd (Mediamarkt, Telenet,…)-Premiun pricing: constant hoge prijs voor hoge kwaliteit (First class, The Ritz Hotel,…)-Psychologische prijs: 99€ i.p.v. 101€-Op basis van capaciteit: weekendaanbiedingen hotels

MARKETINGMIX

- Referentieprijs: drie varianten om het middelste te verkopen,…

- Optionele productprijs: goedkope auto + peperdure opties

- Prijs aanvullend product: Gillette, inktpatronen, wijn in een restaurant,…

- Geografische prijssetting: blikje Cola: in de luchthaven 2€ - in de supermarkt 1€

- Hoogdringendheid: ledigen van sceptische put

- Staffelprijs: kortingen bij langdurige contacten

MARKETINGMIX

PRIJSSTRATEGIE IN HET MARKETINGPLAN - Hoe prijsgevoelig zijn uw klanten?- Hoe verhoudt uw prijs zich t.o.v. concurrentie?- Welke andere marketinginstrumenten ondersteunen uw prijs?Niet braderen: je werft slechte klanten - bij verhoging zijn ze weg en je hebt geen goede klanten.Er kan maar één de goedkoopste zijn, de anderen moeten iets anders verzinnen

• Voer een transparante prijssetting:

vb. Ecopower 0,18 € 1KW• Differentieer volgens

draagkracht klant: kringloop, sociaal restaurant,

klusjesdienst,…• Laat klant delen in de winst: coöperatieve restorno• Ga correct om met

betalingstermijnen als debiteur en als crediteur• Voer geen prijzenslag (=

grote spelers) creëer meerwaarde

Marketing sociale/coöperatieve economie

De plaats

Informatiesnelweg in plaats van winkelwandelstraat?

De plaats

- Hoe komt de klant aan zijn product?

- Distributiekanalen? - Manier van leveren?- Tussenpersonen/partnerships

- Doel van de distributie is ervoor zorgen dat het product er is waar en wanneer de klant het nodig heeft: het overbruggen van plaats, tijd en ruimte.

- Hoe meer distributiekanalen; hoe meer klanten, maar hoe meer kosten…

MARKETINGMIX

PLAATS IN HET MARKETINGPLAN

Detailhandel: uitstalling van het productDienstverlener: afstand in tijd en kmMaar ook: hoe lang rinkelt de telefoon?signalisatie?bent u terug te vinden op Google? hoe interactief is uw website?hoe lang duurt het voor een klant een antwoord krijgt?

Selectieve distributie: “hoge willingness to pay”: natuurwinkels, speciaalzaken,... Vb. Het HinkelspelCoherente distributie: vul assortiment aan met gelijksoortige productenAuthenticiteit: SWP X bakt eigen brood: zorg dat ovens te zien zijn op verkooppunt Beperk milieuonvriendelijk transport: opdrachten in eigen streek, Vb. Tintelijn.

Marketing sociale/coöperatieve economie

Promotie

MARKETINGMIX

PROMOTIE (verkoop bevorderen)- Reclame (brochures, website, advertenties, spots op tv, radio of bioscoop,…)- Via corporate communicatie: merkelementen, consequente huisstijl-Direct marketing (gerichte verkoopsbrieven en/of e-mail, bezoeken)- CRM: customer relationship management- Public relations (zorg dat er in de media over jouw onderneming gesproken wordt)- Beleveniscommunicatie (events)- … 

PROMOTIE- Via corporate communicatie:

huisstijl“visuele identiteit van een organisatie”

- Logo en typografie- Hoofddingen, naamkaartjes,

omslagen- Look and feel website- PPT-presentaties- Buitensignalisatie- Belettering wagens- Kleur van de muren- Bedrijfskledij- ... Eenmalige investering

PROMOTIE

Via corporate communicatie: het merk

(“woorden en/of vormen die producten en diensten onderscheiden”)

(“wat mensen over een product denken zonder het te zien: vertrouwensband”)

- Wereldleiders:

- Truc:

- Maar ook in sociale economie:

PROMOTIE

Via CRM (Costumer Relationship Management)

-20% klanten zorgt voor 80% omzet-alle klanteninformatie één centrale database-ken uw klanten en geef hen persoonlijke aandacht-van eerste bestelling, facturatie tot dienst-na-verkoop-Zet in op goede klanten – weer slechte klanten (80% marge op 20% klanten en omgekeerd)

Promotie, communicatie,stakeholderdialoog: spreek met en luister naar de klant.“stoepgesprek”, tevredenheidsenquêtes, focusgroepen,...

coherent sponsorbeleid (= zelfde waarden als jouw onderneming)

gebruik onafhankelijke bronnen om milieu- en sociale meerwaarde te staven

vermijd greenbashing: folder op gerecycleerd papier voor milieu-onvriendelijke activiteit

“p” van plaats is de “p” van planet. Cf. recyclage/derde wereld

Marketing sociale/coöperatieve economie

Operationeel beleid: hoe gaat u het organiseren?

- Personeel: aantal? profiel? aanpak in coöperatief perspectief?

- Dagelijkse leiding? Competenties? - Klantgerelateerde processen?- Bestuur? Algemene Vergadering? - Rechtsvorm? CVBA? CVBA-VSO?

Hoe ga ik het betalen?

Zie CollondSE-module

financieel beheer

Financieel plan: 3 elementen1. Prognose resultatenrekening: film 01/01

31/12- wijze van totstandkoming van winst of verlies- opbrengsten – kosten- voor opstart: 3 à 4 jaar vooruitkijken2. Balans: foto op 31/12- wat de onderneming bezit (activa)- hoe de bezittingen zijn gefinancierd (passiva)- voor opstart: prognose op basis van

resultatenrekening/investeringsplan3. Liquiditeitsprognose: rekeningen

betalen)

DE RESULTATENREKENING• Bedrijfsopbrengsten (in) - omzet (inkomsten uit verkoop) - andere (subsidies, sponsoring)• bedrijfskosten (uit) - variabele kosten: handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, = brutowinst - vaste kosten: bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen,

energie, verzekeringen, huur, afschrijvingen, schoonmaak, …

= bedrijfswinst of -verlies• financiële opbrengsten - financiële kosten= winst /verlies uit gewone bedrijfsuitoefening vóór

belasting• Uitzonderlijke kosten – uitzonderlijke opbrengsten (buiten

op.werking)= winst/verlies voor belasting• Belastingen= nettowinst of verlies voor de reserves

DE RESULTATENREKENING

KLASSIEKE VALKUIL: - inkomsten overschatten- uitgaven onderschatten

Prognose resultatenrekening =startpunt voor balansprognosehoeveel kapitaal (los van

minimumkapitaal)?

Oprichtersaansprakelijkheid!!!

DE BALANS

ACTIVA = Bezittingen PASSIVA = Financiering-Gebouwen - opgebouwd eigen vermogen-Computers ----------------------------------------Bedrijfswagens - leningen (investeringen)-Machines ------------------------------------------

------------------------ - leningen (kaskrediet) -Voorraden - uw schuldeisers

-------------------------- - andere fiscus, RSZ,…-Uw schuldenaars-Kas, zichtrekening,…

Rangorde op basis van liquiditeit: tijd om ten gelde te maken

DEEL 2: DE COÖPERATIEVE VENNOOTSCHAP

DE COÖPERATIEVE VENNOOTSCHAP

1. Juridische benadering2. Inhoudelijke benadering3. Samenwerken 4. Steunmaatregelen

DE COÖPERATIEVE VENNOOTSCHAP

Maar eerst: een filmpje!

DE COÖPERATIEVE VENNOOTSCHAP

Coöperatief ondernemen: juridisch

Basisprincipes van de vzw

Wet van 1921 – Definitie art.1

« De vzw is die,

-welke niet-nijverheids- of handelszaken drijft

- welke niet tracht een stoffelijk voordeel aan haar leden te verschaffen »

Kenmerken van de vzw

Interpretatie « geen stoffelijk voordeel »

Geen winstuitkering of dividend aan leden

Winst aanwenden voor maatschappelijk doel

Wel jaarrekening positief afsluiten en winst overdragen

Wel kortingen toestaan

Kenmerken van de vzw

Interpretatie « niet-nijverheids- of handelszaken »

« Vereniging mag nevengeschikt winstgevende activiteiten hebben maar opbrengst moet besteed worden aan de realisatie van het hoofddoel »

Voetbalkantine: opbrengsten moeten ten goede komen van doel sportclub (bijv. jeugdwerking)

Toetssteen:

-Is belangrijkste activiteit economisch/commercieel?

- Juridische procedures – al dan niet met goede afloop…

Jurisprudentie- SWP De Vlaspit: kaarsenproductie

- Rode Kruis: privé-ziekenvervoer

- Strijkatelier vanuit OCMW: lage prijzen via subsidies

- Vakantiecentrum vakbond: seminaries voor bedrijfsleven

Rechtspraak:

Hoeveel % van de omzet?

Hoeveel % personeel?

Hoeveel % middelen?

Vennootschap

« Een vennootschap wordt opgericht door een contract op grond waarvan 2 of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen »

Artikel 1 Wetboek Venn.

iets: = geld, goederen, arbeid

VERPLICHTINGEN VENNOOTSCHAPAuthentieke akte bij cvba (notaris)

- Opmaken van een financieel plan

- Oprichtersaansprakelijkheid eerste 2 jaar

- Deugdelijk bestuur (idem vzw maar aandeelhouders zijn alerter dan leden vzw)

- Alarmbelprocedure (bescherming aandeelhouders/derden)

- Dubbele boekhouding: balans en resultatenrekening

- Jaarrekeningen neerleggen NBB

JURIDISCHE ESSENTIE CVBA

Historisch en internationaal: ethisch statuut

België: ethisch gebanaliseerd in Wetboek Venn.

Tjokvol met suppletieve regels (t.o.v. dwingend recht)

Grote souplesse

JURIDISCHE ESSENTIE CVBA

Art. 350 (Wetboek Vennootschappen)

« veranderlijk aantal vennoten met veranderlijke inbrengen »

Soepel in- en uittreden boven vast kapitaal

Financieel: ideaal om beroep te doen op kapitaal van 3 f-en

Multistakeholdermodel: verschillende partijen betrekken (dubbele hoedanigheid vennoten)

JURIDISCHE ESSENTIE CVBA

- Kapitaal:

Vast kapitaal minimum 18.550 €*

1/3 of 6.200 € volstort (maar engagement!)

- Aandeel:

Minstens ¼ volstort (maar ook engagement!)

* Goede projecten vinden kapitaal!!!

JURIDISCHE ESSENTIE CVBA

Minstens 3 vennoten (natuurlijke of rechtspersonen)

- Minstens 1 bestuurder (vaak meer)

- Oprichten via authentieke akte (notaris)

JURIDISCHE ESSENTIE CVBAVoorbeelden van souplesse:

- Open toegang/gesloten toegang vennoten

- Beperkte overdracht/zeer beperkte overdracht

- Open uitgang/gesloten uitgang

- Vage of strenge uitsluitingsprocedures

- Regeling stemrecht AV

- Werking RvB

- Waarde aandeel bij uitstap

- Souplesse is voordeel én valkuil!

STATUTEN CVBA: VERPLICHTE ARTIKELS

1°omschrijving van de inbrengen;2°voorwaarden van toetreding, uittreding

en uitsluiting van vennoten;3°voorwaarden van terugneming van

gestorte gelden;4°het aantal en de wijze van benoeming

en ontslag bestuur;5°vertegenwoordiging tegenover

derden/toezicht op de vennootschap;6°rechten van de vennoten;7°wijze bijeenroeping algemene

vergadering, vereiste meerderheid, wijze waarop wordt gestemd;

8°hoe de winst wordt verdeeld en het verlies omgeslagen.

OVERZICHT

NV BVBA CVBAMinimum aantalOprichters 2 1 3Minimumkapitaal 61.500 € 18.550 €18.550 €

« gesloten » vennoot-Grote kapitaalin- schap, waar men

de Is een « openMeestal gebruikt breng intrede van nieuwe vennootschap, waarin

Vergoeden van vennoten bewust vennoten soepelaandeelhouders beperkt: bijv. hetkunnen in- en

familiebedrijf uittreden

Niet overdraagbaarOverdraagbaarheid Vrij overdraagbaar zonder het akkoord van Overdraagbaar tussenAandelen de andere vennoten vennoten

Stemrecht Eén aandeel, één Eén aandeel, één stem Statutair bepaald

stem

DE ERKENDE COOPERATIEVE VENNOOTSCHAP

FOD ECONOMIE Verspreiden coöperatief ideaal (via erkenning coöperaties en communicatie)Adviseren Minister + Centrale Raad voor Bedrijfsleven

www.nrc-cnc.be

DE COOPERATIEVE VENNOOTSCHAP

De erkende coöperatie (wetgeving 1955):

- Voorzien in behoeften van vennoten

-Vrije toetreding

-Vennoten hebben zelfde rechten en plichten binnen dezelfde categorie

- Dividendbeperking tot max. 6%

- Democratisch stemrecht: 10% stemrechtbeperking

-AV benoemt bestuurders – onbezoldigde mandaten

-Principe van ristorno

DE COOPERATIEVE VENNOOTSCHAP: ERKENNING NRC

Belangrijkste voordelen:

Dividend is vrijgesteld van belastingen (180 €) zowel voor vennootschap als vennoot

Bestuurders kunnen statuut van loontrekkende hebben

Vrijstelling van regels bij “openbaar beroep op spaarwezen” tot 2,5 miljoen € (strikte regels)

Dragen van een label (logo)

Uitwisseling (seminarie Best Practices)

Vlaams instrumentarium “sociale economie”

DE VENNOOTSCHAP MET SOCIAAL OOGMERK

Tussen vzw en vennootschap

« te commercieel om vzw te zijn – maar te sociaal om vennootschap te zijn »

DE VENNOOTSCHAP MET SOCIAAL OOGMERK: 8 KENMERKEN

Vrije keuze van handelsvennootschap (minimumkapitaal)

Bedrijfsdoel + sociaal oogmerk

Geen verrijking vennoten: beperkt dividend

Duidelijke bestemming van de winst + reserves

Bijzonder verslag over maatschappelijke doelstellingen

Participatie van het personeel

Beperkt stemrecht 1/10 tot 1/20

Vereffening van de VSO

AANDACHTSPUNTEN

AandachtspuntenKeuze rechtsvorm/statuten opstellen

-valkuil typestatuten/knip- en plakwerk

-een duurzaam contract tussen vennoten onderling

-een (verborgen) beeld voor de klant, de samenleving

-wordt bovengehaald in geval van conflicten

-vaagheid leidt tot verdeeldheid en clanvorming

-wijzigen kost geld

-maar dialoog vooraf maakt iedereen wijzer

AandachtspuntenEerst ondernemings- en financieel plan opstellen en dan pas:

-rechtsvorm kiezen

Cvba of niet? Erkende cvba of niet? Cvba-vso of niet?

- statuten opstellen

Hoogte van het kapitaal?

Wijze van bestuur?

Aandelencategorieën en hun rechten?

Zie checklist!

Coöperatief ondernemen: inhoudelijk

Be part of the legend & part of the future

Van de utopistenThomas Moore / Francis Bacon16de – 17de eeuw

over de eerste doenerspioniers van Rochdale 19de eeuw

naar een economie van en voor mensen jij?21ste eeuw

wegbereiders van een andere economiesociale economie 20ste/21ste eeuw

grondleggers welvaartstaat coöperatieve arbeidersbeweging20ste/21ste eeuw

Coöperaties: verscheidenheid troef

Coöperaties: verscheidenheid troef

- ‘t Gerief: dienstenchequebedrijf« kwalitatief HR-beleid met

kansengroepen»

- De Winning: ecologisch bedrijvenbeheer

« doorstroom van kansengroepen»

- Nevelland: drukkerij « aanvullende dienstverlening BW»

- Lekker Gec: vegetarisch resto in zelfbeheer

« mix van zelfbeheer en kansengroepen »

- Inclusie Invest: huisvesting mensen met beperking

« welwillend kapitaal mobiliseren »

Coöperaties: verscheidenheid troef

- Magelaan: communicatiehuis« esthetiek en ethiek gaan

samen »

-Ecopower: producent van hernieuwbare energie

« participatie van de gebruiker & werknemers »

- Streetwize: leert bedrijven overleven

« voor en door expertiste NGO »« Mobile School »

- Hinkelspel: artisanale kazen« zelfbeheer »

Rode draad: 7 ICA-principes

- Vrijwillige toetreding mensen verenigen zich om economische en maatschappelijke behoeften te bevredigen 

- Democratische besluitvormingzeggenschap ligt bij mensen i.p.v. kapitaal 

- Economische betrokkenheidvennoot heeft actieve relatie met vennootschap – niet hoofdzakelijk rendementsgericht

- Onafhankelijkheid Van overheden/grote externe financiers

Rode draad: 7 ICA-principes

- Permanente vorming levenslang leren van vennoten, bestuurders

sensibliseren publieke opinie en overheden 

- Onderlinge samenwerking lokale, (inter)nationale samenwerking

- Verantwoordelijkheid tegenover de samenleving

positieve invloed op (lokale) gemeenschap

“You may say I’m a dreamer……but I’m not the only one.” (John

Lennon)

"Cooperatives are a reminder to the international community that it is possible to pursue both economic viability and social responsibility. "

United Nations Secretary-General Ban Ki-moon

U WIL MEER WETEN?

U WIL AAN DE SLAG

Ondersteuningsdecreet (erkende coöperaties = sociale economie)

-Erkende adviesbureaus: 75% van de advieskost terugbetaald bij oprichting-Trividend: toegang tot financiering -CollondSE: collectieve ondersteuning-Managementopleidingen Hasselt en Antwerpen-Coopkracht: koepel- Projectsubsidies: 15 februari 2015

Ten slotteMet welk gevoel ga je naar huis?

Enquêteformulier

FEBECOOP Adviesbureau

Erkend adviesbureau voor sociale economie

Barrikadenplein 1,

1000 Brussel

02/500 53 08