Fiscale aspecten van een autonoom gemeentebedrijf

Rony Wuytjens, Vennoot Deloitte Belastingconsulenten

Geert Vercruysse,Director Deloitte Belastingconsulenten 08 juni 2006

© 2006 Deloitte

2

Fiscale aspecten van AGB’s: inhoud

1. Algemeen

2. BTW

3. Directe Belastingen

4. Registratierechten

5. Onroerende voorheffing

© 2006 Deloitte

3

1. Algemeen (1)

• AGB:

– afzonderlijke rechtspersoonlijkheid;– onderscheiden van de gemeente

• Traditionele gemeentebedrijven (regiën):

– behoren tot de rechtspersoon van de gemeente

• Afzonderlijke rechtpersoonlijkheid laat toe juridische handelingen te stellen tussen gemeente en AGB

© 2006 Deloitte

4

1. Algemeen (2)

• Fiscaal regime van AGB verschilt van fiscaal regime van gemeente (incl. regiën)

• Aandachtspunten zijn:

– Belasting over de toegevoegde waarde (BTW);

– Directe belastingen;

– Registratierechten;

– Onroerende voorheffing.

© 2006 Deloitte

5

2. BTW (1)

• Centraal: – concept “BTW-belastingplichtige”

• Een autonoom gemeentebedrijf (“AGB”):– BTW-belastingplichtige;– artikel 4 BTW-Wetboek

• Gemeente:– in principe niet BTW-belastingplichtige;– artikel 6 BTW-Wetboek

© 2006 Deloitte

6

• BTW-belastingplichtige (artikel 4 BTW-Wetboek):– Elke persoon (natuurlijke of rechtspersoon)– Leveringen van goederen of diensten– Regelmatig– Zelfstandig– In de uitoefening van economische activiteit

• Ongeacht:– Met of zonder winstoogmerk – Hoofdactiviteit of aanvullende activiteit

2. BTW (2)

© 2006 Deloitte

7

• Gemeenten en openbare instellingen:Principe: niet-BTW belastingplichtige (art. 6 WBTW) Uitzondering: wel BTW-belastingplichtige (art. 6 WBTW)

- om concurrentieverstoring te voorkomen

en

- niet onbeduidend

of

- niet optredend als overheid

K.B. nr. 26 (limitatieve lijst)

2. BTW (3)

© 2006 Deloitte

8

2. BTW (4)• Gemeenten BTW-belastingplichtige (KB 26):

– Levering van water, gas, electriciteit en stoom;

– Exploitatie horeca vrij toegankelijk of het toekennen van het recht op exploitatie horeca;

– Exploitatie van parkeergelegenheid, …, een kampeerterrein, …, een slachthuis alsmede het verlenen van het recht om …;

– Overdracht van “nieuwe gebouwen” of vestiging van zakelijke rechten op “nieuwe gebouwen” mits bepaalde voorwaarde vervuld zijn (optie);

– Toekennen van een onroerende leasing onder de voorwaarden van K.B. nr. 30.

© 2006 Deloitte

9

• Art. 6 derde lid en K.B. nr. 26:

– Ongrondwettelijk;– Arbitragehof, arrest nr. 57/2005 van 16 maart 2005

• Wetswijziging is aangekondigd:

– niet limitatieve lijst;– Cfr Bijlage D Zesde Richtlijn

2. BTW (5)

© 2006 Deloitte

10

• Overdracht of vestiging zakelijk recht op gebouw door gemeente onderworpen aan BTW indien:

– “nieuw” gebouw voor BTW-doeleinden: Nieuwbouw; Grondige renovatie: Wijziging aard, structuur, bestemming; 60% regel;

– ten laatste op 31 december van het tweede jaar volgend op de eerste ingebruikname of inbezitname van het gebouw;

– optie.

2. BTW (6)

© 2006 Deloitte

11

• onroerende lease is aan BTW onderworpen indien:

– “Nieuwe” gebouwen, opgericht of verkregen met BTW op

aanwijzingen van leasingnemer gebruikt in kader werkzaamheid BP;

– Leasecontract is niet-opzegbaar/niet-eigendoms-overdragend;

– Aankoopoptie voor leasingnemer bij einde contract, tegen een prijs (criteria in contract bepaald);

– Leasevergoedingen eerste 15 jaar, moeten het de leasinggever mogelijk maken het geïnvesteerde kapitaal integraal weder samen te stellen.

2. BTW (7)

© 2006 Deloitte

12

2. BTW (8) Fictief voorbeeld: bibliotheek

AGB Gemeente

Onroerende lease onderworpen aan BTW

21%

Oprichtingskosten

420.000 €

BTW 21%

(88.200 €) onmiddellijk en voor 100% aftrekbaar

Onroerende financieringshuur / 15 jaar: Periodieke vergoeding: 28.063,44 € / jaar

BTW (21%): 5.893,32 € / jaar Aankoopoptie op einde contract (zonder

BTW)

BTW-kost in hoofde van de gemeente: 15 x 5.893,32 € = 88.399,83 € gespreid over 15 jaar i.p.v. 88.200 € bij oprichting.

BTW niet aftrekbaar

Bouw nieuwe bibliotheek via een onroerende lease (K.B. nr. 30)

tussen AGB (“beheers-AGB”) en de gemeente

© 2006 Deloitte

13

2. BTW (9) Fictief voorbeeld: zwembad

Gemeente / VZW*

Oprichtingskosten

420.000 €

BTW 21%

(88.200 €) niet aftrekbaar en dus een kost

Bezoeker

Toegangsgeld zonder BTW

Gemeente / VZW zal nieuw te bouwen zwembad exploiteren

* Op de diensten van de VZW is een BTW-vrijstelling van toepassing die geen recht

verleent op aftrek van BTW. Dit betreft zowel de oprichtingskosten als de exploitatiekosten.

© 2006 Deloitte

14

2. BTW (10) Fictief voorbeeld: zwembad

AGB*

Oprichtingskosten

420.000 €

BTW 21%

(88.200 €) in principe 100% aftrekbaar**

Bezoeker

Toegangsgeld onderworpen aan BTW 6%

AGB zal nieuw te bouwen zwembad exploiteren (“exploitatie-AGB”)

* Aandacht redactie statuten

** De BTW op exploitatiekosten is in principe eveneens 100% aftrekbaar

© 2006 Deloitte

15

2. BTW (11)

• Aandachtspunten:

– Onroerende verhuur feiten en redactie contracten;

– Betoelaging van het AGB vanuit de gemeente (feiten en redactie contracten);

– BTW anti-misbuikbepalingen;

– Impact op ontvangen subsidies;

– Impact op personeelsstatuut.

© 2006 Deloitte

16

• Gemeente onderworpen aan rechtspersonenbelasting

• AGB onderworpen aan:

– vennootschapsbelasting of rechtspersonenbelasting;

– geval per geval te beoordelen;

– mogelijkheid tot aanvraag van voorafgaandelijke beslissing in fiscale zaken;

– In de regel: vennootschapsbelasting.

3. Directe Belastingen (1)

© 2006 Deloitte

17

• Belangrijkste gevolgen van onderworpenheid aan de vennootschapsbelasting:

– Belastbare grondslag: Vennootschapsbelasting: iedere aangroei netto-

actief;

Rechtspersonenbelasting: bepaalde onroerende en roerende inkomsten, bepaalde meerwaarden en bepaalde kosten.

– Roerende voorheffing is verrekenbaar en terugbetaalbaar in de vennootschapbelasting.

3. Directe Belastingen (2)

© 2006 Deloitte

18

• Belangrijkste gevolgen van onderworpenheid aan de vennootschapsbelasting:

– Fiscale (overgedragen) verliezen afzetbaar tegen latere winsten, mits niet uit abnormale of goedgunstige voordelen verkregen van een verbonden onderneming;

– De transacties moeten tegen marktconforme voorwaarden (at arm’s length beginsel), zoniet fiscale correcties belastbare grondslag (cfr. abnormale en goedgunstige voordelen);

– De bijzondere aanslag geheime commissielonen (309%) is aftrekbaar.

3. Directe Belastingen (3)

© 2006 Deloitte

19

• Kosteloze registratie voor overdracht van onroerende goederen aan AGB of gemeente:

– Drie voorwaarden (artikel 161, 2° W.Reg.):

Overdracht in der minne;

Overdracht ten algemene nutte;

Overdracht aan de staat, provinciën, gemeenten, openbare instellingen en alle andere tot onteigening gerechtigde organismen of personen.

4. Registratierechten (1)

© 2006 Deloitte

20

• Overdracht in der minne van onroerende goederen: – Overdracht ruim geïnterpreteerd:

Onderhands; Openbaar; om niet of ten bezwarende titel; zelfs erfpacht en verhuringen.

• Overdracht ten algemene nutte: – Verklaring in de verkrijgingsakte

• Overdracht aan … en alle andere tot onteigening gerechtigde organismen of personen:– AGB onteigeningsbevoegdheid (middels decreet)

4. Registratierechten (2)

© 2006 Deloitte

21

• Vrijstellingen voorzien in WIB:

– Vrijstellingen afhankelijk van bestemming onroerend goed (bv. onderwijs, rusthuizen, vakantiehuizen voor kinderen of gepensioneerden,…..) (artikel 253, 1° WIB)

– Voorwaarden (artikel 253, 3° WIB):

De aard hebben van nationale domeingoederen;

Op zichzelf niets opbrengen;

Gebruikt voor een openbare dienst of een dienst van algemeen nut

5. Onroerende voorheffing (1)

© 2006 Deloitte

22

• Nationale domeingoederen:

– De eigendommen van de gemeenten en instellingen die ervan afhangen zijn nationale domeingoederen

• Op zichzelf niets opbrengen (onproductief zijn):

– Onroerend goed ongeschikt om het voorwerp te zijn van een privatief genot vanwege de openbare dienst die er eigenaar van is;

– Deze dienst moet niet noodzakelijk kosteloos werken. Zij mag evenwel niet in huur worden gegeven.

– Opmerking: Volgens de geest van de fiscale wet blijft goed onproductief indien aangewend voor een dienst van algemeen nut, binnen wettelijke opdracht van de openbare instelling

5. Onroerende voorheffing (2)

© 2006 Deloitte

23

• Gebruik voor openbare dienst of dienst van algemeen nut:

– diensten tot nut van het algemeen werden ingericht en die de sociale gemeenschap, met uitsluiting van de afzonderlijke personen, ten goede komen;

– Van zodra het publiek de voordelen kan genieten is voorwaarde vervuld; De Com. IB vereist dat de openbare dienst of dienst van algemeen nut, waarvoor het onroerend goed wordt gebruikt, in het kader valt van de wettelijke opdracht van de openbare instelling waartoe het behoort

5. Onroerende voorheffing (3)

© 2006 Deloitte

24

Wuytjens Rony

Vennoot

Tel. 03 / 800 86 89

rwuytjens@deloitte.com

Geert Vercruysse

Director

Tel. 056/ 59 45 09

gvercruysse@deloitte.com

De informatie vervat in dit document is algemeen van aard. De toepassing ervan in een concreet geval vereist deskundig advies en een grondig onderzoek van de feiten. Hoewel er naar gestreefd werd correcte en actueleinformatie te verschaffen, houdt dit geen garantie in dat deze informatie correct is en/of correct zal blijven naar de toekomst toe.

© 2006 Deloitte

25