Hypertensiebeleid bij de oudste ouderen:

observationeel onderzoek en een enquête

INDESTEGE PaulienSERNEELS TinneVANTHOURENHOUT SanneWILMSEN Jens

Promotor: Dr. VAES B.Co-promotor: Prof. Dr. DEGRYSE JM

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

Bevolkingsaantal 2001

Bron: http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/bevolking/structuur/leeftijdgeslacht/piramide/

80+ : 375.229

3

Bevolkingsaantal 2013

Bron: http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/bevolking/structuur/leeftijdgeslacht/piramide/

80+ : 586.840

4

Woonzorgcentra (WZC) in België

5

• Gemiddelde rusthuisbewoner: 84 à 85 jaar

• Gemiddeld 2 jaar in een WZC

• Juli 2009: 128 434 ROB – en RVT woongelegenheden

• 2050: + 76 592 extra woongelegenheden (+60%)

Multimorbiditeit en polyfarmacie

Bron: Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie. Sectorstudie rusthuizen, http://economie.fgov.be

Hypertensie

6

• Op middelbare leeftijd:o Cardiovasculair risico ↑o Nierfunctie ↓o Schade cognitieve functieso Schade fysieke functies

• Op hoge leeftijd (80+):o Hoge prevalentieo Gelden dezelfde bevindingen als op middelbare leeftijd? o Probleem:

• Studies: in- en exclusiecriteria

Wat nu…

7

• Met kwetsbare 80 plussers &o Nierinsufficiëntie?o Hartfalen?o Hoog valrisico?o Gestoorde cognitie?o …

Leiden 85-Plus Study

8

Bron: Van Bemmel T, Woittiez K, Blauw GJ, et al. Prospective study of the effect of blood pressure on renal function in old age: the Leiden 85-Plus Study. J Am Soc Nephrol. 2006 Sep;17(9):2561-6.

9

9

Bron: Euser, S. M., Van Bemmel, T., Schram, M. T., Gussekloo, J., Hofman, A., Westendorp, R. G. J. and Breteler, M. M. B. (2009), The Effect of Age on the Association Between Blood Pressure and Cognitive Function Later in Life. Journal of the American Geriatrics Society, 57: 1232–1237

10

Bron: Van Bemmel T, Gussekloo J, Westendorp RGJ et al. In a population-based prospective study, no association between high blood pressure and mortality after age 85 years. J Hypertens2006;287-292

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

1ste onderzoeksvraag

Wat is de algemene gezondheidstoestand en het functioneringsprofiel van kwetsbare tachtigplussers?

12

2de onderzoeksvraag

Zijn er verschillen in behandelingsintenties tussen studenten prespecialisatie huisartsgeneeskunde, hun stage- of praktijkopleiders en de behandelende huisartsen?

13

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

Inclusie van deelnemers in de studie

15

Persoonlijke gegevens

• Geslacht

• Leeftijd

• Woonomgeving (serviceflat, ROB of RVT)

• Lichaamsgewicht

• Lengte

• Opleidingsniveau

• OMNIO statuut

• Rookstatus, aantal pakjaren

• Voorgeschiedenis

• Medicatielijst

BMI berekend

16

Medische gegevens

• Charlson Comorbidity Index (CCI)

• Bloeddruk (mmHg)

• Nierfunctie (MDRD formule)

17

Functioneringstesten

• Katz-schaal

• Geriatric Depression Scale (GDS-15)

• Mini-Mental State Examination (MMSE)

• Wandelsnelheid

• Tinetti test

• Handknijpkracht

18

Enquête

19

33 patiënten

3 patiënten "cognitie"

Casus A

MMSE 30

Casus B

MMSE 20

Casus C

MMSE 9

3 patiënten "multimorbiditeit"

Casus D

CCI 4

Casus E

CCI 7

Casus F

CCI 9

3 patiënten "valrisico"

casus G

Tinetti 28

Casus H

Tinetti 21

Casus I

Tinetti 12

20

• Volgende gegevens werden meegedeeld:o Inleidende teksto Geslacht, leeftijd, BMI, rookstatus, SF/ROB/RVTo Medische voorgeschiedeniso Gemeten bloeddrukwaardeno Nierfunctieo Medicatie o Wandelsnelheido Handknijpkrachto Katz-schaalo MMSEo Tinetti testo GDS

21

• Vraagstelling na elke casus:

o Zou u de antihypertensieve medicatie bij deze patiënt afbouwen, opbouwen of niet veranderen? • Afbouwen: dosis verlagen of medicatie stop• Opbouwen: dosis verhogen of start nieuw geneesmiddel

o Welke systolische target bloeddruk wil u nastreven? • <120 mmHg• 120 – 140 mmHg• 140 – 160 mmHg• > 160 mmHg

Score

22

-2 : geneesmiddel stoppen

-1 : dosis verlagen

0 : niets veranderen

+1 : dosis verhogen

+2 : nieuw geneesmiddel opstarten

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

24

25

Respons

26

147 studenten verstuurd

43 ingevuld

16 antwoorden PO of

stageleider

27 geen antwoord PO of stageleider

104 niet ingevuld

Cluster: COGNITIE

27

Cluster: MULTIMORBIDITEIT

28

Cluster: VALRISICO

29

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

Observationeel onderzoek

• 80-plussers in WZC en serviceflatso Zeer heterogeeno Grote verscheidenheid in graad van kwetsbaarheid

31

Enquête

32

• Behandelingsintenties studenten en stage- of praktijkopleiders zeer gelijklopend

• Máár uit de gemiddelde totaalscores blijkt:o Studenten: score 0o Stage- of praktijkopleiders: score -4,4

• 59.9 % nagestreefde bloeddruk: 120 - 140 mmHg

• 36.0 % nagestreefde bloeddruk: 140 - 160 mmHg

Opvallend

MMSE 9

o Studenten: medicatie afbouwen

o Stage- of praktijkopleiders: beleid niet wijzigen

33

33

Hoog valrisico

o Streng beleid medicatie opdrijven

34

Intenties behandelende huisartsen

35

• Verkiezen vooralo Afbouwen of stoppen van medicatieo Niets wijzigen aan het beleid

Enkele opmerkingen

Sterke punten• Zwakke pt. werden

geïncludeerd

• Vergelijking studenten, stage- of praktijkopleiders en behandelende huisartsen

Zwakke punten• Lage respons kan

resultaten vertekenen

• Heterogene studiepopulatie

36

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

Kernboodschappen

• Grote verscheidenheid in graad van kwetsbaarheid bij 80- plussers in WZC en serviceflats

• Belang van gepersonaliseerd beleid

• Nood aan grootschalige interventiestudies

38

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

• Promotor: Dr. Vaes B

• Co-promotor: Prof. Dr. Degryse JM

• Onze eigen stageleiders

• Mede-studenten en hun stage- of praktijkopleiders

40

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

42

Inhoudstafel:

1. Inleiding2. Onderzoeksvragen3. Methode4. Resultaten5. Discussie6. Conclusie7. Dankwoord 8. Vragen9. Referenties

1. Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie. Sectorstudie rusthuizen, http://economie.fgov.be

2. Sabayan B, Oleksis AM, Maier AB, et al. High blood pressure and resilience to physical and cognitive decline in the oldest old: the Leiden 85-Plus study. J Am Geriatr Soc2012;60(11):2014-2019.

3. Vaes B, Pasquet A, Wallemacq P et al. The BELFRAIL (BFC80+) study : a population-based prospective cohort study of the very elderly in Belgium. BMC Geriatr 2010 Jun 17;10:39.

4. Bulpitt CJ, Fletcher AE, Amery A et al. The hypertension in the very elderly (HYVET). Rationale, methodology and comparison with previous trials. Drugs Aging 1994 Sep;5(3):171-83.

5. Obisesan TO. Hypertension and cognitive function. Clin Geriatr Med. 2009 May;25(2):259-88.

6. Van Bemmel T, Woittiez K, Blauw GJ, et al. Prospective study of the effect of blood pressure on renal function in old age: the Leiden 85-Plus Study. J Am Soc Nephrol. 2006 Sep;17(9):2561-6.

7. Euser, S. M., Van Bemmel, T., Schram, M. T., Gussekloo, J., Hofman, A., Westendorp, R. G. J. and Breteler, M. M. B. (2009), The Effect of Age on the Association Between Blood Pressure and Cognitive Function Later in Life. Journal of the American Geriatrics Society, 57: 1232–1237.

8. Van Bemmel T, Gussekloo J, Westendorp RGJ et al. In a population-based prospective study, no association between high blood pressure and mortality after age 85 years. J Hypertens2006;287-292.

9. Sabayan B, Van Vliet T, de Ruijter W et al. High blood pressure, physical and cognitive function and risk of stroke in the oldest old: the Leiden 85-plus study. Stroke. V2013;44:15-20.

44

10. Van Bemmel T, Holman ER, Gussekloo J et al. Low blood pressure in the very old, a consequence of imminent heart failure: the Leiden 85plus study. Journal of Human Hypertension. 2009:23;27-32.

11. Odden MC, Peralta CA, Haan MN, Covinsky KE. Rethinking the association of high blood pressure with mortality in elderly adults: the impact of frailty. Arch Intern Med2012;172(15):1162–1168.

12. Fried FP, Tangen CM, Walston J et al. Frailty in older adults: evidence for a phenotype. Journal of Gerontology 2001, Vol 56A No 3.

13. Sundararajan V, Henderson T, Perry C et al. New ICD-10 version of the Charlson Comorbidity Index predicted in-hospital mortality. Journal of Clinical Epidemiology 2004(57):1288-1294.

14. http://www.riziv.fgov.be/nl/professionals/individuelezorgverleners/verpleegkundigen/verzorging/Paginas/evaluatieschaal-katz.aspx#.VXbwCNLtmko

15. de Craen AJ, Heeren TJ, Gussekloo J. Accuracy of the 15-item geriatric depression scale (GDS-15) in a community sample of the oldest old. Int J Geriatr Psychiatry 2003;18:63-66.

16. Tombaugh JA, McIntyre NJ. The mini-mental state examination: a comprehensive review. J Am Geriatr Soc 1992;40:922-935.

17. Muñoz-Mendoza CL, Cabañero-Martínez MJ, Millán-Calenti JC et al. Reliability of 4-m and 6-m walking speed tests in elderly people with cognitive impairment. Gerontology and Geriatrics 2011(52) e67-e70.

18. Tinetti ME. Performance-oriented assessment of mobility in elderly patients. J Am Geriatr Soc 1993, 34;1:119-126.

19. Mermans E. De behandelingsintenties van huisartsen bij 80 plussers met hypertensie [dissertation]. Leuven: K.U. Leuven; 2014.

45