Drempels en drijfveren voor

participatie

Sofie Beunen (Steunpunt Cultuur)

An De Meester (Steunpunt Sport)

Niet-participanten cultuur

73% van de respondenten bezocht de laatste 6 maanden geen theater 74% ging niet naar een concert in deze tijdsperiode 64% van de respondenten bezocht de voorbije 6 maanden geen museum

Niet-participanten cultuur (2)

1,31

1,39

1,42

1,46

1,62

1,69

1,78

1,80

1,93

1,93

2,02

2,35

0 0,5 1 1,5 2 2,5

mannen

katholiek praktiserend

jongeren (15-17)

Kind tussen 0-5jr

lager opgeleiden

Niet-sporters

studierichting wetenschap en techniek (versus sociale…

geen cultuureducatie (versus act-rec cultuureducatie)

niet-participerende ouders

zonder kunsthobby

arbeider (tov bediende)

studierichting wetenschap en techniek (versus talen en…

Odds om niet (versus wel) te participeren--exp (B)

Niet-sporters

• Lager opgeleiden

• Vooral arbeiders

• Mensen met een laag inkomen

• Vrouwen

• Niet-werkenden

• Ouderen

• Gescheiden/weduwnaar/weduwe

Samenhang sportkenmerken en cultuurparticipatie

1,28

1,31

1,31

1,42

1,43

1,46

1,5

1,15 1,2 1,25 1,3 1,35 1,4 1,45 1,5 1,55

ongeorganiseerd sporten

op verplaatsing sporten

reden sport: ontspanning (musea)-…

reden sport: gezondheid (musea)-…

sportwedstrijden bijwonen

recreatief sporten (vs competitie)

reden sport: sociaal (theater)-ivm…

Odds om wel (versus niet) aan cultuur te participeren exp (B)

Participatiedrempels Cultuur

• Musea – 47% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 37% “het aanbod interesseert me niet” – 32% “ik heb er geen tijd voor”

• Theater/podiumkunsten – 38% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 35% “ik heb er geen tijd voor” – 34% “ik blijf liever thuis”

• Concerten – 34% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 31% “ik blijf liever thuis” – 30% “ik heb er geen tijd voor”

Meest gekozen drempels

• Financieel: – Hoger bij concerten

(23%)

– Lager bij musea (8%)

• Desinteresse – Hoger bij musea (73%)

– Lager bij concerten (63%)

• Informatie: – Hoger bij musea (14%)

– Lager bij concerten (7%)

• Tijdsdruk

– Hoger bij theater (42%)

– Lager bij musea (36%)

• Geografisch:

– Hoger bij concerten (21%)

– Lager bij musea (16%)

• Sociaal:

– Hoger bij concerten (16%)

– Lager bij theater (11%)

Drempels naar activiteit

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

80,00%

2004 2009 2014

Evolutie drempels theater

Geografisch

Tijdsdruk

Financieel

Sociaal

Info

Interesse

Evolutie drempels

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

2004 2009 2014

Evolutie drempels voor museumbezoek

geografisch

tijd

financien

sociaal

informatie

interesse

Evolutie drempels (2)

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

2004 2009 2014

Evolutie drempels concerten

geografisch

tijd

financien

sociaal

informatie

interesse

• Evolutie drempels door wijzigingen in samenleving: samenstelling populatie?

– Controle voor diploma (meer hoger opgeleiden), leeftijd (meer ouderen), generatie, geslacht…

-> evolutie in ervaren van drempels

->opleidingsverschillen in drempelkeuze

! Geen specifieke evolutie in drempels naargelang opleiding

Evolutie drempels (3)

Profiel van gedesinteresseerden

• Lager opgeleiden

• Arbeiders (meer dan bedienden/ambtenaren)

• Geen kunstzinnige hobby

• Geen cultuureducatie op school gekregen (theater)

• Mensen met niet-participerende ouders

• Mannen

• Jongeren (15-17 jaar)

• Hoger opgeleiden

• Voltijds werkenden

• Hoger bedienden, kader, vrije beroepen en zelfstandigen meer dan bedienden/ambtenaren (leerkrachten minder)

• Mensen met jonge kinderen (tussen 0 en 11 jaar)

• Samenwonenden en getrouwden

• Niet-sporters (theater)

• Mensen die in meerdere studiedomeinen actief waren/zijn (concerten)

• Met participerende ouders (concerten)

• Vrouwen (theater)

• Stedelingen (theater)

Profiel van mensen met tijdsdruk

• Practical discourse

– Niet deelnemen om praktische redenen

– Kunnen goed beschrijven wat ze al dan niet interessant vinden

• Absent discourse

– Cultuur is geen deel van hun leven

– Staan er niet negatief tegenover, hebben er geen ervaring mee

– Geen netwerk waarin cultuur aanwezig is

– Moeilijk om te beschrijven wat ze (niet) leuk vinden

Profielen niet-participanten

Participatiedrempels Sport

Drempels om niet/minder fysiek actief te zijn

1,70 1,49

1,68 1,50

1

2

3

4

5

Reflectief Verzet Oppositioneel Verzet

Vrouw (n=1503) Man (n=1517)

Drempels volgens geslacht

1,82 1,43

1,76 1,51 1,56 1,46

1

2

3

4

5

Reflectief verzet Oppositioneel verzet

Geen of Diploma Lager onderwijs (n=364)

Diploma Secundair onderwijs (n=1439)

Diploma Hoger onderwijs (n=930)

Drempels volgens diploma

*

*

Vaak geen interesse in cultuur wanneer men niet sport Wanneer men drempel ervaart bij sport, heel waarschijnlijk

dat men deze ook ervaart bij cultuur, omgekeerd in mindere mate Bv. financiële en geografische drempel

Informatiedrempel: geen samenhang Sterkste samenhang bij desinteresse en tijd

Ongeïnteresseerd in sport: 90% van hen ook niet geïnteresseerd in cultuur

Niet geïnteresseerd in cultuur: 50% van hen ook niet geïnteresseerd in sport

75% van ‘geen tijd om te sporten’= ook geen tijd voor cultuur 66% van ‘geen tijd voor cultuur’= ook geen tijd voor sport

Geen tijd=deels te interpreteren als desinteresse?

Samenhang drempels sport & cultuur

Zelf-determinatietheorie (Deci & Ryan)

Persoonlijk

belang

Interne

druk

‘omdat anderen

van mij verwachten

dat ik aan FA doe’

Externe

druk

‘omdat ik moet

tonen hoe goed ik

kan sporten’

‘omdat ik de

gezondheidsvoor-

delen ervan inzie’

‘omdat ik FA/sport

leuk vind’

Geboeidheid,

interesse, plezier

persoonlijke

relevantie, zinvol

Schaamte, schuld,

zelfwaarde

Straf,

beloning,

verwachting

AUTONOME

MOTIVATIE GECONTROLEERDE

MOTIVATIE

‘ik zie het nut van

FA/sport niet in’

Gebrek aan

motivatie, intentie

Futloos,

ontmoediging,

faalangst

AMOTIVATIE

Interesse,

plezier

Motieven sport

3,2

3

1,7

7

4,8

9

4,7

9

3,4

1

2,2

0

4,7

2

4,7

8

1

2

3

4

5

6

7

Sociale factoren Competitie Lichaam &Gezondheid

Plezier &Ontspanning

Vrouw (n=994) Man (n=1075)

Motieven volgens geslacht

*

*

*

3,4

4

1,9

7

4,3

0

4,4

7

3,3

6

1,9

6

4,7

7

4,7

7

3,1

2

1,8

7

4,9

4

4,8

8

1

2

3

4

5

6

7

Sociale factoren Competitie Lichaam &Gezondheid

Plezier enOntspanning

Geen of Diploma Lager Onderwijs (n=149)

Diploma Secundair onderwijs (n=936)

Diploma Hoger Onderwijs (n=740)

Motieven volgens diploma

* *

Conclusie sport

• Vlamingen sporten voornamelijk omwille van

– lichaams- en gezondheidsgerelateerde motieven

– plezier- en ontspanningsgerelateerde motieven

• Verschillen tussen subgroepen gering

• Motieven om niet te sporten minder

doorslaggevend

• Geen tijd, geen interesse

• Practical discourse <-> absent discourse – Cultuur is geen element van de leefwereld, maar geen

afkeer • Cultuur introduceren in leefwereld

• Evolutie drempels

Conclusie cultuur

• Alexander Vander Stichele (Faro) Stafmedewerker participatie & veldanalyse

• Delphine Hesters (Kunstenpunt) Coördinator podiumkunsten & medewerker onderzoek en beleid

• Tatjana Van Driessche (Demos) Lokale Netwerken en Sport

Discutanten

• Uitbreiden publiek

• Desinteresse

• Voorgestelde maatregelen

• Financiële drempel

• Focus op etnische minderheidsgroepen

Gespreksonderwerpen

Vertrouwen in de mogelijkheid om participatie uit te breiden en bepaalde doelgroepen te overtuigen:

Hoe groot is dit vertrouwen bij jullie?

Wie zou er nog overtuigd kunnen worden? Op welke manier?

Discussie

• Moeten gedesinteresseerden overtuigd worden om aan sport en cultuur deel te nemen? Waarom wel/niet? Hoe?

Discussie

• Wat denken jullie van volgende maatregelen:

– Cultuur/sport op school en op de werkvloer

– Combineren met sociaal gebeuren? (bv. feest)

– Combineren met sociale media

Discussie

• Vanuit het beleid is er altijd veel aandacht geweest voor de financiële drempel. Terecht of niet?

Discussie

Focus op etnische minderheidsgroepen: Ervaren ze dezelfde drempels?

Of ook andere zoals aanbod, taal, uitsluiting in het algemeen…?

Hoe kan je daarmee omgaan?

Discussie

• Is desinteresse in essentie desinteresse?

– Welke andere factoren spelen mee?

– Want, is het echt mogelijk dat mensen in geen enkele culturele of sportieve activiteit geïnteresseerd zijn (gegeven het uitgebreide aanbod)?

– Hoe lossen we dit op?

Discussie

• Zijn er mogelijke kruisbestuivingen tussen sport en cultuur?

– Wat werkt drempelverlagend in beide disciplines?

– Zijn er activiteiten die sport en cultuur (kunnen) combineren?

• Is dat nuttig? Waarom wel of niet?

Discussie

Bedankt!