Post on 22-Nov-2021
Complicaties na hartchirurgie CARVASZ congres 15-11-2013 “Cardio vasculaire zorgen”
Eveliena Doornbos – van de Kraats
Verpleegkundig specialist cardio-thoracale chirurgie
Inhoud
Pathologie
Operaties
Postoperatieve óngecompliceerde protocol
Complicaties
circulatie / ritme / geleiding / pompfunctie / tamponade
ventilatie pulmonale complicaties
infectie
overig : pijn
Herkennen van complicaties
Hartziekten
Coronairlijden
Aortaklepinsufficiëntie /Aortaklepstenose
Mitralisklepinsufficiëntie /Mitralisklepstenose
Tricuspidalisklepinsufficiëntie
Pompfunctieverlies door een infarct of hypertrofische
obstructieve cardiomyoapathie
Ritmeproblematiek
ASD / VSD
Aortadilatatie / Aortadissectie
Behandeling van aortaklepvitia
AVR
- Aorta valve replacement
Mini AVR
- Aortaklep vervanging via ministernotomie • “ J incisie”
TAVI
- Trans Apicale aortaklepvervanging
- Trans femorale aortaklepvervanging
Behandeling van mitralisklepvitia
MVR
mitral valve replacement
- via sternotomie of via heart port
MVP
Mitralis valve plasty
Klepkeuze
Mechanische klep
- Gaat levenslang mee
- Levenslang bloedverdunners en afhankelijkheid trombosedienst
• Complicaties: bloedingen / kleptrombose!
- “tikken”
Biologische klep
- Beperkte levensduur
- Stil
- Geen bloedverdunners (alleen de eerste 3 maanden)
Ritmechirurgie
Pulmonaalvene isolatie
- Door cardioloog (via de lies)
- Door chirurg (via de borstkas)
MAZE via sternotomie
- Klassieke MAZE IV
- Mini MAZE (bijv. gelijktijdig met een mitralisklepvervanging)
EEN GOED VOORBEREIDE PATIËNT HEEFT MINDER COMPLICATIES EN PROBLEMEN
Korter opnameduur
Minder pijn
Minder angst
Minder verwardheid
20
Een hartoperatie in Nieuwegein | 14 september 2009 | 21
NA DE HARTOPERATIE Het postoperatieve protocol zonder complicaties
IC /MC / PACU / verpleegafdeling
De patiënt verblijft
afhankelijk van de operatie én voor zover de operatie
ongecompliceerd verloopt
1 à 2 dagen op de ICU of gaat enkele uren naar de uitslaapkamer
Daarna naar de verpleegafdeling
Een goede start ?
22
WAAR LET JE OP BIJ OVERNAME IC
Observatie patiënt
Soort operatie
Complicaties?
Hemodynamiek
- polsfrequentie
- ritme
- bloeddruk
- temperatuur
Pacemakerpolen?
Vochtbalans
- Infuusbeleid
- Urine productie
- Drainproductie
Infuuspompen (actrapid, prednison)
Welke medicatie heeft de patiënt
Familie op de hoogte
23
|
Verpleegkundige aandachtspunten
Vitale functies (RR, P, T, saturatie, ademhalingsfrequentie, ritme/telemetrie,
urineproductie)
Wondzorg, zorg voor draininsteekopeningen en drains, pacemakerdraden
Mobiliseren zonder sternum te belasten
Pijnbestrijding
Ophoesten
Alertheid complicaties: tamponade, ritmeproblemen, vochthuishouding
(decompensatio cordis), pulmonale complicaties (pleuravocht,
pneumothorax, pneumonie, respiratoire insufficiëntie), infecties (wond,
luchtwegen)
Antistolling
Infuus, catheter a démeure
DOS-score
ELKE DAG POSTOPERATIEF
De vitale functies:
- De circulatie: Controle pols (reg. of irr.) en RR, koude of warme extremiteiten,
CVD
- Het bewustzijn: alert en adequaat, suf of gedesoriënteerd?
- De ademhaling: de frequentie, saturatie of bloedgas, helpen ophoesten
met kussentje, sluitlaken of hearthugger
- De temperatuur: boven 38,5 bloedkweken
- Uitscheiding: urine productie, wegen en def-patroon
25
1e DAG POSTOPERATIEF
Pijn: pijnscore 3 x per dag, herkenbaar van preoperatief? Eventueel
pijnmedicatie aan laten passen.
Wondverzorging:
- Geen lekkage, geen pleister.
- PM-polen inspecteren en opnieuw verbinden, dag 5 verwijderen.
- Hechtingen dag 5 verwijderen.
Psycho-sociaal welbevinden: gevoelens van angst of onzekerheid.
Eventueel maatschappelijk werk in consult vragen.
Fysiotherapie: hoest-, ademhalings- en mobilisatieoefeningen.
26
2e DAG POSTOPERATIEF
Standaard controles: X-thorax, ECG, lab (Hb,Ht, NF en indien nodig INR).
Urinekatheter verwijderen: voor 22.00 plassen.
Indien Hb > 5.5 infuus verwijderen.
O2 afbouwen en stoppen.
Wond desinfecteren en indien niet meer lekken droog laten.
Steunkous aan doen bij patiënten met beenwond.
Dieet uitbreiden naar gewoon.
Patiënt met hulp op rand van bed wassen.
Oefeningen fysiotherapie.
Evt. drains verwijderen
27
DAG 3 TOT ONTSLAG
De patiënt wordt steeds ADL-zelfstandiger.
De patiënt kan steeds meer mobiliseren.
Indien de patiënt uit een verwijzend ziekenhuis komt, zal de patiënt vanaf
Dag 3 post OK overgeplaatst worden.
Dag 5 postoperatief: weer standaard controles: ECG, X-thorax en lab.
28
ONTSLAG
Patiënt mag naar huis, mits:
- Eindcontroles gehad.
- Gedoucht heeft (evt. met hulp).
- Trap heeft gelopen met fysiotherapie. (indien nodig)
- Opvang thuis heeft.
- Ontslaggesprek met arts of verpleegkundig specialist.
Na CABG gemiddeld 5 - 6 dagen postoperatief.
Na klepchirurgie gemiddeld 6 á 8 dagen postoperatief.
Na een TAAA 14 dagen postoperatief
Indien géén sternotomie gemiddeld 3 tot 5 dagen.
29
ONTSLAGGESPREK
Ontslaggesprek met patiënt, familie en zaalarts of VS vaak dag voor
ontslag:
• Leefregels voor thuis:
- Dagelijks wegen: 2 kg erbij in 3 dagen, contact opnemen.
- Dagelijks 2 x temp: 2 x boven de 38 graden, contact opnemen.
- Niet opknappen: contact opnemen.
|
Medicatie na operatie
- Pijnstilling: paracetamol, morfine, diclofenac
- Antistolling: ascal, acenocoumarol, fraxiparine
- Anti-aritmicum of betablokker: sotalol
- Anti-hypertensiva: Ace-remmer, calciumantagonist
- Diuretica: furosemide
- Antibioticum: Cefazoline
- Pulmonaal: combivent, acetylcysteïne
- Maag/darm: protonpompremmer, laxantia
- Statine
|
ATRIUMFIBRILLEREN
Symptomen?
lage bloeddruk
klam transpireren / niet lekker
hoge pols
Altijd mogelijk (waarom?)
Beleid
• Medicatie of cardioversie
36
Geleidingsstoornissen
37
1e graads AV blok
2e graads AV blok
Wenckenbach
2e graads AV blok
Mobitz
3e graads AV blok
Beleid bij geleidingsstoornissen
- Medicatie verandering
- Verlagen of staken bètablokkade
- Externe pacemaker aanhangen
- Stand by functie - Fixed rate functie - Uit
- Inwendige pacemaker
- Na 8-10 dagen als de geleiding definitief niet meer terugkomt
POMPFALEN
Score LV functie per- operatief (LV = 0 - 4)
Beleid
- diureticum of ACE remmer
Let op! - bij een hypertrofische kamer voorzichtig met diuretica!
39
TAMPONADE
Obstructie (het hart is niet in staat te pompen)
Let op: Pericardvocht =/= tamponade
- Symptomen?
-
-
-
-
-
-
43
TAMPONADE
Obstructie
Let op: Pericardvocht =/= tamponade
• Tachycard • Hypotensief • dyspnoe • Gestuwd (verhoogde CVD, bloed kan rechter atrium niet in) • Pulsus paradoxus • Geringe urineproductie
Beleid
• Punctie of chirurgisch ontlasten
44
Ventilatie / Respiratoire insufficiëntie
Atelectase
Pneumonie
Pleuravocht
Pneumothorax
Longziekte, bv COPD
Neurologisch na bv CVA
Aspiratie
47
Definitie R I
ontstane situatie waarbij het
lichaam niet langer in staat is
voldoende zuurstof aan het
bloed toe te voegen
en/of kooldioxide aan
het bloed te onttrekken om
op weefselniveau een
normale cellulaire
homeostase
te garanderen
Atelectase
Compressie atelectase
Door teveel vloeistof of lucht komt er druk op de alveoli (bloed /
pleuravocht)
Obstructie atelectase
veroorzaakt wordt door totale afsluiting van het lumen van
één of meer bronchi of bronchioli waardoor geen of
onvoldoende aanvoer van lucht.
Beleid
Ademhalingsfysiotherapie, longvolume-inademingstrainer
Pneumonie
Symptomen
• Koorts • dyspnoe • vermoeid • hoesten (wel / niet productief)
Auscultatie
X thorax
Sputumkweek
Beleid
• Antibiotica • Fysiotherapie
49
Pneumothorax
Vaak al gezien op de intensive care
(Regelmatig na verwijderen drains)
Beleid
- drainage afhankelijk van grootte
- zuurstoftherapie
53
Postoperatieve pijn
Gevolg:
Onvoldoende doorademen (LWI)
Immobilisatie
Altijd oorzaak zoeken!
infectie?
Beleid
- Medicatie
- Oorzaak opsporen en behandelen
55
STERNUM: mediastinitis
Risicofactoren
• Diabetes
• Obesitas
• gebruik van LIMA en RIMA
• COPD (prednison gebruik)
• Radiotherapie in de voorgeschiedenis
Beleid
• Openmaken en langdurig spoelen en Vacuüm therapie
• Of uitgebreid debridement en sluiten over meerdere redondrains
57
SYMPTOMEN MEDIASTINITIS
Algehele malaise,
Geïnfecteerde wond (soms in eerste instantie niet te zien!)
Koorts, pijn
Ontregeling diabetes
59 Zoek de verschillen!
MEDIASTINITIS
Multidisciplinaire zorg
Arts, verpleegkundige en verpleegkundig specialist
Diëtiste (voldoende eiwitten+veel energie)
Fysiotherapie (ademhalen, ophoesten en bewegen)
Medische microbiologie voor antibiotica beleid
Intensieve begeleiding patiënt en familie (maatschappelijk werk)
Frequente controle van infectieparameters en kweken van de wond
Rust
60
BEENWOND
Symptomen:
• rode pijnlijke wond • bloederig vocht of pus uit de wond • soms koorts
Beleid
• openmaken / ontlasten
Soms met open wond naar huis (thuiszorg)
61
Urinewegen
Symptomen urineweginfectie:
geen
stijging infectieparameters
pijn bij het plassen
riekende en of donker verkleurde urine
Beleid
Eventuele blaaskatheter verwijderen of verwisselen
Urinekweek en sediment
Antibiotica iom MMI
62
OVERIGE COMPLICATIES
CVA
Nierfalen
Gastro-intestinale problemen
- Maagbloeding - Obstipatie - Ileus
Delier
Lange intensive care periode
- Critical illness polyneuropathie
63
CONTROLES
71
AF
Kortademigheid
T
RR/pols
Oorzaak Gevolg
Stuwing
Luchtweginfect
Pompfalen
Pericardvocht