euthanasie

109zorg & financiering > 2-2006

Waar moeten artsen, verpleegkundigen en ver-zorgenden rekening mee houden in de samen-werking bij een patiënt met een euthanasie-verzoek? De Algemene Vereniging Verpleeg-kundigen en Verzorgenden (AVVV), de verpleeg-kundige/verzorgende beroepsorganisatie NU’91en de Koninklijke Nederlandsche Maatschappijtot bevordering der Geneeskunst (KNMG) stel-den een geactualiseerde handreiking op metaandachtspunten voor die samenwerking.

Vanaf 2002 is de Wet toetsing levensbeëindigingop verzoek en hulp bij zelfdoding van kracht.Euthanasie is strafbaar, maar als de arts de zorg-vuldigheidseisen naleeft en de euthanasie meldt,kan de arts met succes een beroep doen op debijzondere strafuitsluitingsgrond van deEuthanasiewet. De Euthanasiewet besteedt geenaandacht aan de samenwerking tussen en depositie van andere betrokken hulpverleners. Zois de positie van de verpleegkundige of verzor-gende die medewerking verleent aan een dooreen arts uitgevoerde euthanasie niet in de wetgeregeld. Voor de AVVV, NU’91 en de KNMGvormde dit de aanleiding om de bestaande geza-menlijke richtlijn uit 1997 over de samenwer-king tussen artsen en verpleegkundigen enverzorgenden rond euthanasie te actualiseren.De ontwikkelde handreiking gaat wél in op detaakverdeling in de verschillende fases van hetzorgproces rond euthanasie. Ze biedt juridischen zorginhoudelijk helderheid over enerzijds derol van de arts en anderzijds de rol van verpleeg-kundige/verzorgende én de daarbij in acht tenemen voorwaarden en te bewaken grenzen.

De primaire verantwoordelijkheid voor het uit-voeren van euthanasie ligt bij de arts. Verpleeg-kundigen en verzorgenden vervullen doorgaanseen belangrijke functie in de (psychosociale)begeleiding en ondersteuning van de patiënt.Het is van belang dat die functie kan wordengecontinueerd als er sprake is van een verzoekom euthanasie van de patiënt. Als een verpleeg-kundige of verzorgende direct betrokken is bijde zorgverlening aan een patiënt met een eutha-nasieverzoek, dan moet zij ook op de hoogtezijn van de dan geldende eisen, voorwaarden engrenzen. Zo mag de verpleegkundige/verzor-gende geen handelingen verrichten die recht-streeks leiden tot levensbeëindiging bij depatiënt. Wel kan zij de arts assisteren zonderenige juridische belemmeringen door het ver-richten van voorbereidingshandelingen.

Het is van belang dat direct betrokken zorg-verleners op de hoogte zijn dat er sprake is vaneuthanasie bij de patiënt. Bestaat er bij betrok-ken zorgverleners onduidelijkheid of twijfel overde aard en inhoud van de beslissing, dan moe-ten zij dit expliciet en direct aan de orde stellen.Het is uiteindelijk aan de individuele beroeps-beoefenaar om een persoonlijke afweging temaken of hij aan het verzoek om medewerkingte verlenen aan euthanasie wil voldoen. Het isaan de zorginstellingen om de kaders die dehandreiking schetst, nader uit te werken in eeninstellingsprotocol.Bron: persbericht KNMG e.a., 2 februari 2006<

> euthanasie

293 nieuwe handvatten voor samenwerking in de zorg rondeuthanasie

ZenF-0206 cyaan.qxd 13-3-2006 21:38 Pagina 109