Hoe groen wordt Rio?
achtergrond Miljoenendans: verdienen (of niet) aan het ek 22
vijf vragen aan Dezentjé: ‘Schone technologie geen politiek speeltje’ 28
portret Cees Vermaas: ‘Beurs is niet oude wereld’ 46
#12/14.06.12
Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij
• De missie van Joop Atsma• Boodschappenlijst bedrijfsleven• Zestig nieuwe Green Deals
FORUM #12/14.06.122
inhoud #12
34
31
28
Rubrieken4 Opinie vno-ncw
•Geengroteverbouwingnudeportemonneeleegis
•Overheid,zeteigenindustrienietopachterstand
•DeJager:kommeteenplanvoorvergrotenkredietruimte
•vno-ncwMidden:Uitweg•Stelbtw-verhoginguittotjanuari2013
8 DefotoEntree en exit
15ScheerLinken
16 En broer‘Eigenlijkvondikniksechtleuk’
28 Podium•VijfvragenaanInekeDzentjéHamming-Bluemink,voorzittervanfme-cwm
•Uitspraken•Snellerontslaan:beter?
31Vreemdeogen‘Hetweekendisheilig’
33Vereniging
44GroengoedSteunbeton
45 BuitenlandSpaansepremiersteltondernemersteleur
50OverleversVroom&Dreesmann
50Colofon
RIO+20
RIRIRIOO+O+202020
FORUM #12/14.06.123
rubrieksnaam
RIO+20
RIO
+20
RIO+20
RIO+20Artikelen
10BedrijfslevenmoetdegroenekartrekkenHetwordtlastiginRio.EntochgaathijzekernaardeduurzaamheidtopindeBraziliaansehoofdstadtoe.Omkleinestappenvoorwaartstemaken.StaatssecretarisJoopAtsmahoudtnietvanzwartgalligheid:‘Hetbedrijfslevenmoetdetrekkerzijnvanduurzaamheid.’
18Groen:nietpratenmaardoenTerwijlopdeduurzaamheidtopinRiovooralwordtgepraat,stekenondernemersinNederlanddehandenuitdemouwen.VorigjaarwerdenalzestigGreenDealsgesloten,dezeweekkomenernogeenszo’nzestigbij.‘Wewillengeensubsidie.’
22 Kampioenen, kampioenen!Erwordthardgevochtenomdetitel.HetEuropeeskampioenschapvoetbalisinPolenenOekraïnevolopaandegang.Maarwieeruiteindelijkdebekerinhandenkrijgt…Valternogwattewinnen,zelfsalsweverliezen?
24WelkeboodschappenmoetenwedoeninRio?Eénflesbredeinternationalesamenwerking.Eengrotedoospubliekprivatesamenwerking.Hetbedrijfslevenheeftdeboodschappenlijstvoordeduurzaamheidtop inRioalklaar.NuhopendatdeNederlandsedelegatiedieindegatenhoudt.
46CeesVermaas:surferopdeAmsterdamsebeursvloerInzijnpaknaarhetstrand,kiteoppompenenanderhalfuurlosgaan.VoorbestuursvoorzitterCeesVermaasiskitesurfeneenuitlaatklep.TussenAmsterdam,LondenenParijsvindthijrustinNoordwijk.‘Danbenikherboren.’
10
46
RIO+20
RIRIRIOO+O+202020
FORUM #12/14.06.124
RekenenEengoedverhaal,eenmooievisie.Ondernemersspitsenergraaghunorenvoor.Wieweetziterbroodin.Eenechteondernemerisaltijdalertopeenmooiekans.Tegelijkertijdkunnenondernemersdondersgoedrekenen.Uiteindelijkgaathetaltijdomdehardecijfers.Ietskanuitofhetkannietuit.Ietsheeftpotentieofhetisholle praat. Dekomendemaandenzullenondernemers,netalsalleanderekiezers,goedkijkennaardeverkiezingsprogramma’sdiedepoli-tiekepartijendezedagenpresenteren.Mooiewoordenoveron-dernemerschapzullendaarinnietontbreken.Daarbenikblijmee.HetfeitdatinNederlandbreedwordtonderkenddatechtegroeigecreëerdzalmoetenwordendoorondernemersenondernemin-genendoorniemandanders,isgrotewinst.Ondernemerschap,zowelbijhetmidden-enkleinbedrijfalsbijonzemultinationals,zalonsdoordeeconomischecrisisheenmoetentrekken.Erisgeenandereoptie.Datbetekentweldatdepolitiekhetbedrijfslevenookinstaatmoetstellenomdierolopzichtenemen.Sympathiekewoordenzijndaarbijnietgenoeg.Partijendievooralinzettenoplasten-verzwaringenvoorbedrijvenenburgers,moetenbegrijpendatzedaarmeeeenstrafleggenophardwerkenenondernemen.Datisgeenbenzineomdegroeimotorweeraandegangtekrijgen,maareenregelrechterem.Beterzouhetzijnalsdeoverheidheteigenhuisopordebrengt.Gebruikdekomendetweekabinetsperiodesbijvoorbeeldomvoor
elketweeambtenarendieweggaanermaximaaleenaantene-men.GekoppeldaanlastenverlichtingmaaktdatdewegvrijvoorloonkostenmatigingwaarmeeNederlandzijnconcurrentiepositieverderkanversterken.Ookhetlatenexcellerenvanonzetopsectorenmoethoogophetlijstjestaan.InRiodeJaneirowordtvolgendeweeknogeensduidelijkwaarom.Tienduizendenconferentiegangers,onderwieookveelondernemers,buigenzichdaaroverduurzameontwikke-ling.Devraagnaarexpertiseophetgebiedvanenergiebesparing,duurzaamwaterbeheerenvoedselproductieisenorm.Nederlandheeftopdieterreinenveeltebieden.Datisnoueenkansdieweniet moeten laten lopen.
Bernard WientjesVoorzitter vno-ncw
Lees ook de artikelen over Rio+20 op pagina 10, 18 en 24
opinie vno-ncw
Geengroteverbouwingnudeportemonneeleegis• eu moet nieuwe health and safety strategie beperken tot
kerndoelen• Crisislaatgeenduremaatregeltoezonderbedrijvenhardteraken• eu kan zorgen voor kader en preventief beleid stimuleren
Er zijn momenten dat je even moet wachten met het herinrichten van je huis en je alleen de verbeteringen aanbrengt die per se moeten. Of die een begin vormen van iets waar je later mee verder kunt gaan. Als de portemonnee leeg is, is zo’n moment. De Europese Commissie staat nu op het punt een ‘herinrichting’ uit te voeren met plannen om de health and safety regulation aan te passen. Een aanpassing van de richtlijn over fysieke belasting die het bedrijfsleven miljarden gaat kosten, midden in een economische crisis, dient er daarom niet te komen.Nu zijn er allerlei redenen om daar waar mogelijk regelgeving te ver-volmaken waardoor werknemers veilig hun werk kunnen doen. Dat is niet alleen the right thing to do, werkgevers hebben er voordeel bij als door veilig werken het ziekteverzuim laag blijft. De vraag is alleen wel wat Brussel nu moet doen. Uitgangspunt is – daar is iedereen het in
Brussel wel over eens – dat er prioriteiten moeten worden gesteld. Voor alles geldt dat de regels specifiek, uitvoerbaar, ambitieus en rea-listisch moeten zijn. Met een gelijk beschermingsniveau voor iedereen (man en vrouw), een merkbare verbetering van arbeidsomstandighe-den in de eu en een verbetering van kwaliteit van het werk.Werkgevers zijn van mening, dat de huidige economische situatie maar een beperkte aanpassing van de strategie toelaat. Miljardenkos-tende maatregelen, zoals de impact assessment van een ontwerpricht-lijn over fysieke belasting aantoont, zijn niet op te brengen. De Com-missie zou wel een begin kunnen maken met een nieuwe strategie door regels te vereenvoudigen en in te zetten op preventie. Maar over het algemeen zijn arbeidsomstandigheden zaken die eu-lidstaten zelf kunnen ontwikkelen. Het beleid van de eu hoort daarbij het kader te zijn dat zorgt voor een gelijk speelveld. Met het zorgen voor een goede implementatie van de huidige Kaderrichtlijn Veiligheid en Gezond-heid op het Werk is Brussel dan al een heel eind op weg.
www.vno-ncw.nl/arbeidsomstandigheden
www.vno-ncw.nl/europese unie
jero
en p
oort
vlie
t
groenlinks wil jsf aan de tand voelen
GroenLinks-KamerlidArjanEl Fassedwileenparlementaireenquêteoverhetreilenenzeilenvandejsf.Hijwilweten‘hoedekostenzouitdehandkondenlopen’enwatde‘werkelijkerealis-tische’verwachtingenzijnvoorhetverdereverloopvanhetproduc-tietraject.DirecteaanleidingisdemededelingvanDefensieministerHillendatdeaanschaf-enex-ploitatiekostenvandestraaljageropnieuwzullenstijgen.ElFassedwileenmotievoordeenquête indienen tijdens het komendevoortgangsoverlegoverdejsfbeginjuli.Deenquêtemoetookinzichtverschaffenoverdeaanpakvanandereprojecten
waarbijregeringenbelanghebben-dendeKamermet‘rooskleurigeramingen’omdeorenslaan.HetKamerlidwilhetliefsthelemaaluit het jsf-projectstappen.‘DanhebikweermijnhandenvrijomeengoedeopvolgervoordeF16tezoeken.’
fatsoen moet je doen, ook in bijstand
Bijstandsgerechtigdendiezichslechtkledenvoorofzichon-fatsoenlijkgedragentijdenseensollicitatiegesprek,dienengeenuitkeringmeertekrijgen.Datvindtvvd-KamerlidMalikAzmani.Hijwileenmotiemetdiestrekkingindienen.Azmanineemtdaarmeedehandschoenopdiezijnpartijge-nootDeKrom,staatsecretarisvanSocialeZakenenWerkgelegenheid,deKamerheefttoegeworpen.Inhetregeer-engedoogakkoordvanhetdemissionairekabinetstaatdatuitkeringsgerechtigdensnellerafgerekendmoetenwordenophun(wan)gedrag.DeKromwildatnogsteedswelineenwetsvoorstelgieten,mitsdaareenKamermeerderheidvoortevindenis.Azmaniwildatmetzijnmotieuitvinden.Wieechtwilwerken,zetallesopalles,zegthij.‘Optijdje
beduitkomen,zorgendatjenietmeteenkegeleengesprekingaat,nietstinkennaarzweetenereenbeetjenormaalbijlopen.’Gemeen-tenkunnenbijstandsgerechtigdendaar al op aanspreken, maar die latenhetvolgenshemteveelbijwaarschuwingenalleen.
wandelgangen
El Fassed: ontstijgen
Azmani: okselfris
DeJager:kommeteenplanvoorvergrotenkredietruimte• MaatregelenvanVerhagenzijngoednieuwsvoorkredietverlening• Maardeproblemenzijnhiermeenognietopgelost• Betrekpensioenfondsenbijplanvoorvergrotenkredietruimte
Goed en slecht nieuws op het kredietfront afgelopen week. Het goede nieuws: minister Verhagen van el&i besloot om het budget voor de bmkb, de borgstelling voor mkb-kredieten, voor 2012 en 2013 te verhogen tot 1 miljard euro. Nog meer goed nieuws: de garantieregeling van grotere bedrijven (go-regeling) wordt met een jaar verlengd. Bovendien wordt de borgstellingregeling voor het midden- en kleinbedrijf nu ook opengesteld voor alternatieve financiers zoals oud-ondernemers en vermogende beleggers. Het bedrijfsleven kan deze opsteker goed gebruiken. De financierbaarheid van het mkb is verslechterd door de aanhoudende crisis. Kredietaanvragen worden daardoor kritisch beoordeeld door banken. De garantieregelingen (bmkb en go) van het ministerie van el&i kunnen daarom echt verschil maken.Het slechte nieuws is dat de problemen hiermee nog zeker niet opgelost zijn. Het risico blijft bestaan dat de kredietverlening een spelbreker wordt wanneer de economie weer aantrekt en bedrijven gaan investeren. Banken kunnen dan, door de stapeling aan regelgeving die op hen afkomt, moge-lijk niet aan de vraag naar financieringen voldoen. De Europese uitwerking van het Basel III-akkoord is daarbij een belang-rijk punt van zorg. Tot nog toe lijkt er bijvoorbeeld weinig oog voor de specifieke Nederlandse omstandigheden waarbij het bedrag aan uit-staande leningen veel groter is dan de particuliere spaartegoeden. Neder-landse banken trekken daarom al jaren funding aan via het securitiseren, oftewel verpakken van bijvoorbeeld hypotheken. Als deze manier van funding wordt bemoeilijkt door een zeer beperkte definitie van liquide middelen die in de nieuwe regelgeving wordt gehanteerd, zal dat leiden tot een verdere beperking van de kredietruimte. Het beslag dat de hogere bankentaks en de nieuwe transactietaks op het vermogen van banken om krediet te verlenen zal leggen, komt daar nog eens bij.Hoogste tijd dus om ervoor te zorgen dat een aantrekkende Nederlandse economie straks niet gesmoord wordt in een gebrek aan krediet. De over-heid en de banken moeten zo snel mogelijk om tafel om te kijken hoe de kredietruimte voor bedrijven, en dan met name het segment tot 250.000 euro, kan worden vergroot. Ook de pensioenfondsen zouden daarbij moeten aanschuiven. Nederland heeft een enorm pensioenvermogen. Dat biedt een unieke mogelijkheid om de banken te ontlasten van de hoge hypotheekschuld op hun balansen. Het is aan minister van Financiën Jan Kees de Jager om in overleg met banken, bedrijfsleven en pensioensector zo snel mogelijk een plan uit te werken. www.vno-ncw.nl/financiering
FORUM #12/14.06.125
dijk
stra
dijk
stra
FORUM #12/14.06.126
opinie vno-ncw
Overheid,zeteigenindustrie niet op achterstand• Elektriciteitsintensievebedrijvenkunnenklapverwachten• Stroomprijsstijgtdoorkoopco2-rechten• Overheidkanklapverzachten
De elektriciteitsintensieve industrie kan volgend jaar een forse financiële tegenslag te verwerken krijgen. Vanaf 1 janu-ari 2013 moeten Europese elektriciteitsproducenten name-lijk meer co2-rechten kopen. Zij zullen die aanschafkosten moeten doorberekenen aan hun klanten. Tijd voor de Neder-landse overheid om gebruik te maken van de compensatie-mogelijkheid die zijzelf bij de eu heeft bepleit.Het Nederlandse bedrijfsleven komt op achterstand bij de buren als de politiek geen geld vrij maakt om de Nederlandse industrie te compenseren. De buren, Duitsland en Enge-land, gaan namelijk wel hun industrie helpen. Duitsland, een van belangrijkste concurrenten van de Nederlandse bedrijven, stelt 500 miljoen euro beschikbaar om de Duitse elektriciteitsintensieve industrie te compenseren voor de aanschafkosten van de co2-rechten. Als de politiek niet ingrijpt, levert dat direct een concurren-tienadeel op voor de internationaal opererende industrie in Nederland. Dat is vooral wrang omdat in 2009 op aandrin-gen van Nederland is afgesproken dat lidstaten hun bedrij-ven mogen compenseren voor dergelijke indirecte kosten. Onder meer producenten van aluminium, koper, meststof-fen, staal, papier, katoen, chemicaliën en een aantal kunst-stoffen komen in aanmerking voor compensatie.De Europese Commissie heeft onlangs regels gepresenteerd waar lidstaten zich aan moeten houden bij het verlenen van deze steun. De regels maken steun mogelijk, maar het is aan de Nederlandse overheid om steun daadwerkelijk te verle-nen. Zolang er geen internationaal klimaatakkoord is dat er voor zorgt dat energie-intensieve bedrijven wereldwijd aan dezelfde regels moeten voldoen, zit er niets anders op om bedrijven en arbeidsplaatsen te behouden.
www.vno-ncw.nl/emissiehandel
www.vno-ncw.nl/europese unie
vno-ncw midden
UitwegOmmijheenhooriktochwelbezorgdegeluidenvanondernemers.Overdeeconomie,decrisis,Griekenland,detoekomstvandeeuro,deonzekerheidinNederlandnadevalvanhetkabinet.Maarondernemerszoudengeenondernemerszijnalszebijdepakkenneerzoudengaanzitten,zeblijvenzoekennaargroeienmogelijkheden.Vooreenondernemeriseenglasnooithalfleeg.Nederlandishetafgelopenjaargestegenvanplaats8naarplaats7vandemeestcompetitieveeconomieënvandewereld,achterDuitslandopplaats6.Chinastaatopplaats26.Spanjeop36enGriekenlandop90.Nou,danishetglasvandeNederlandseeconomiebeslisthalfvol.Deopstellersvanderanglijst,hetWorldEconomicForum,hebbenaangegevendathetsterkeconcurrentievermogeneengoedeafspiegelingisvandeechteeconomieinonsland.Erisdusbestveelvertrouweningroei.DatisnogeensietsandersdanhetgetoboverwelofnietcontroversieelwordenvanonderwerpendieinDenHaagmoetenwordenbehandeld.Eerlijkgezegdwasikbangdathierdooreenvertragingofzelfseenslotzoukomenopeenaantalessentiëleontwikkelingendiejuistzonodigzijnvoordiezelfdeconcurrentiepositie,inEuropaenwereldwijd.EéndaarvanisdeaanlegvaneenontbrekendstuksnelweginOost-Nederland.DeA15looptvanuitdeRotterdamsehavennunogdoodineenweilandbijArnhem.JemoetalsexporteurgeweldigomrijdenomderestvanEuropatebereiken.Lekkercompetitief!Wehebbenvanuitderegioallesopallesgezetomtevoorkomendatdooronzepolitiekebesogneshetdebatoverzo’nstuksnelwegalleenmaarbijeennoglangzamerlopenddebatzoublijven.Enwatblijkt?TotgroteopluchtingvanvelenheefthetdemissionairekabinetmetsteunvandeTweedeKamerbeslotendoortegaanmetdevoorbereidingvandeaanlegvandezeweg.Zelfstegenhogerekostenomdathierendaarhettracéendeuitvoeringaangepastmoetenworden.Hetzoueentolwegmoetenworden.Maarhijkomtertenminste.Endatbetekentgroei.Mark my words:in2015begintdebouw,in2018moetdiewegklaarzijn.Weddendatwijin2019weereenplekhogerstaanopderanglijstvanmeestcompetitieveeconomieënindewereld?
Tineke Bakker-van IngenVoorzitter vno-ncw Midden
jero
en p
oort
vlie
t
wandelgangen
werkgevers-heffing is niet duidelijk
DeRaadvanStatevanPietHeinDonnerzetvraagtekensbijdeeenmaligewerkgeversheffingvan16procentdiedeKunduz-coalitieditjaarwilinstellenvoorinkomensbovende150.000euro.Deheffingmaaktdeeluitvanhetpakketdatertoe moet leiden dat Nederland zichvolgendjaaraandeEuropesebegrotingsnormvan3procenthoudt. Donnerneemtechtergeenge-noegenmetalleendeopbrengstvaneenmaatregel.Zoishetderaadnietduidelijkwaaromdewerkgeverennietdewerknemer,dieimmershetloongeniet,wordtaangeslagen.Daarnaastishetgis-sennaarhetwaaromvandegrens
op150.000euro.Deraadvraagthet kabinet om een betere onder-bouwingvandietweepunten.
opstelten onderzoekt notaris-praktijken
MinisterOpsteltenvanJustitielaatonderzoekverrichtennaar‘berich-ten’datnotarissentehogekosteninrekeningbrengenaanmensendiegedwongenhunhuismoetenverkopen.Volgensdieberichten,ondermeervanVerenigingEigenHuis,rekenennotarissendetotalekostenvaneengecombineerdehuizenveilingaanelkeafzonder-lijkewoningtoe.Debrancheor-ganisatievoornotarissenontkentdieaantijging,maarvindtweldatdeexecutieveilingentransparanterkunnen om dit soort discussies in detoekomsttevermijden.Opsteltenwil‘defeitenoptafel’.Hijzegdehetonderzoektoeinre-actieopvragenvan vvd-Kamerlid
ArdvanderSteur.SP-KamerlidSharonGesthuizenwildedatdeministerookderolvananderepartijenbijexecutieveilingen,zoalsdebanken,meezounemeninhetonderzoek.
7 FORUM #12/14.06.12
Donner: verheffen
Opstelten: zwart op wit
dijk
stra
dijk
stra
Stelbtw-verhoginguit tot januari 2013• Btw-verhogingisbitterepil• Invoeringper1oktoberlevertextraveelproblemenop• Uitstelengoedeovergangsregelingnoodzakelijk
Natuurlijk, een btw-verhoging van 19 naar 21 procent is geen pretje. Niet voor de consument maar zeker ook niet voor het bedrijfsleven. Dat is ook de reden dat ondernemers zich altijd fel tegen deze maatregel gekeerd hebben. Als onderdeel van het begrotingsakkoord voor 2013 van de gelegenheidscoalitie van vvd, cda, D66, GroenLinks en ChristenUnie bleek de maatregel echter onvermijdelijk. En het akkoord is van groot belang voor de financiële stabiliteit van Nederland en het herstel van ons interna-tionale imago. Dat is voor een open economie als de Nederlandse van zeer groot belang.Blijft staan dat de geplande invoering per 1 oktober 2012 ongeluk-kig gekozen is. Veel beter zou het zijn om de tariefsverhoging in te laten gaan per 1 januari 2013. Dat is op zich geen probleem omdat de realisatie van een begrotingstekort van 3 procent in 2013 daar-van geen hinder zal ondervinden. Een btw-verhoging per 1 januari 2013 levert volgens de regels waarmee het emu-saldo wordt vast-gesteld, voldoende op.Ook is het van belang dat er een goede overgangsregeling komt die regelt hoe moet worden omgegaan met vooruitbetalingen. Als de prestatie pas na het moment van btw-verhoging wordt geleverd, zouden ondernemers nog 2 procent moeten voldoen. Dat levert een enorme administratieve kostenpost op. Bovendien zal het niet voor elk bedrijf mogelijk zijn om dit bedrag alsnog in rekening te brengen bij de klant.Sectoren die hier zwaar door getroffen zouden worden, zijn bij-voorbeeld internetproviders en andere bedrijven die met abonne-menten of servicecontracten werken. Ook winkeliers die uitbrei-ding van garantietermijnen op producten verkopen, gaat dit aan. En de bouw en scheepsbouw waar met termijnbetalingen wordt gewerkt.Gelukkig is het juridisch goed mogelijk om dit probleem te voor-komen. Nederland zou ervoor kunnen kiezen om bij vooruitbeta-lingen van vóór de datum van de verhoging van het btw-tarief het oude tarief toe te passen. Landen als het Verenigd Koninkrijk en België hebben hier bij eerdere btw-verhogingen ook gebruik van gemaakt.Er is nog een reden waarom een btw-verhoging per 1 oktober geen goede zaak is. Niet alleen de prijzen maar ook allerlei it-systemen zoals boekhoudsystemen en factuurprogramma’s moeten worden aangepast. De praktijk leert dat het aanpassen van de dergelijke systemen veel tijd kost.
www.vno-ncw.nl/btw
FORUM #12/14.06.128
rubrieksnaamde foto
EntreeenexitDenHaag,11juni-fnv-voorzitterAgnesJongeriusmaakthaarentreebijhetNutshuis,waardefnv-bonden bijeenkomen om eentoelichtingtegevenopdetotstandkomingvanDeNieuweVakbeweging.Datdieerkomt,staatnogaltijdnietvast.Bondendiemeewillendoenmoetenzichop21junivoor12.00uurhebbengemeld.Op23junizoudandeoprichtingsovereenkomstgetekendkunnenworden.WatwelvaststaatisdatAgnesJongeriusdiedagdefinitiefaftreedt.Zijzalzichooknietherkiesbaarstellenbinnendevakcentrale. vno-ncw-voorzitterBernardWientjeszegtgrotewaarderingtehebbenvoorderoldieAgnesJongeriusonderzeermoeilijkeomstandighedenheeftgespeeldbinnendevakbeweging.‘Zijwasstrijdbaar, maar altijd bereid en in staat om op een construc-tievemanierenopsociaalverantwoordewijzenoodzakelijkeveranderingentotstandtebrengen.’VoorbeeldendaarvanzijnvolgensWientjesondermeerdebelangrijkehervormingeninde pensioenen en de wao. Tekst:KarinBojorge|Foto:BasCzerwinski/anp
FORUM #12/14.06.129
rubrieksnaam
FORUM #12/14.06.1210
special
‘De overheid dicteert niet meer’
Staatssecretaris van Milieu Joop Atsma verwacht niet dat
er grote stappen worden gezet op de duurzaamheidstop in
Rio. Toch gaat hij er heen, al is het maar om Nederlandse
bedrijven in de schijnwerpers te zetten. ‘Het bedrijfsleven
moet de trekker zijn in het duurzaamheidbeleid.’
Tekst:PaulScheer|Foto’s:ChristiaanKrouwels
Meneer Atsma, een citaat: ‘Conferenties als in Rio hebben iets vreselijks. Tienduizenden mensen worden ingevlogen om allemaal dezelfde mantra’s over duurzaamheid te herhalen en eindeloos te touwtrekken om woordjes in een vrijblijvende slotverklaring.’ Wat is uw reactie daarop? ‘Ik herken mij daar niet in. Over elke grote conferentie heb je dezelfde discussie: wat is de toegevoegde waarde? Maar je zit toch met alle landen aan tafel met de ambitie om tot maatregelen te komen. Het wordt lastig in Rio, maar het gaat ook om de vraag of je kleine stappen kunt zetten. Elke mogelijkheid die je krijgt om aan de wereldtafel onderwerpen bespreekbaar te maken, moet je aangrijpen. Dat is direct in het belang van Nederland. Je moet niet op voorhand het hoofd in de schoot
leggen. Dus ik kan niets met dit soort citaten, waaruit een zekere zwartgalligheid spreekt.’
Het citaat is van Ben Knapen, uw collega van Ontwikkelingssamenwerking en tevens delegatieleider in Rio.Met een glimlach: ‘Ja, het nuanceverschil tus-sen ons was al opgevallen. Maar in Rio heb-ben we dezelfde boodschap.’
Wat wilt u daar bereiken? ‘Het hoofdthema is helder: er moeten stap-pen worden gezet naar de verduurzaming van de wereldeconomie in 2050. De vraag is welke bijdrage Nederland daaraan kan leveren met de ervaring die het Nederlandse bedrijfsle-ven, dat prominent aanwezig is in Rio, heeft opgebouwd.’
Rio+20DelandenvandeVerenigdeNatieskomenvan20totenmet22junisameninRiodeJaneirovoordeUnitedNationsConferenceonSustainableDevelopment.Twintigjaargeledenvonddeeerstecon-ferentiedaarplaats.Detweehoofdthe-ma’szijngroeneeconomieenduurzameontwikkeling.Deonderhandelingenovereenslotdocumentverlopenmoeizaamtotdusver.Ontwikkelingslandenwillenfinancieringentechnologieoverdracht,maardonorlandenwillennietstoezeggenintijdenvancrisis.
RIO+20RIRIRIOO+O+202020
FORUM #12/14.06.1211
FORUM #12/14.06.1212
special
‘Ik denk dan bijvoorbeeld aan afvalverwer-king. Afval is wereldwijd een van de grootste problemen. Nederland loopt voorop in de Europese Unie met het gebruik van afval als grondstof. Wij hebben de ambitie om binnen een paar jaar 83 procent van het afval te herge-bruiken, en nog hooguit 4 procent te storten. In andere landen wordt juist nog maar 4 pro-cent hergebruikt. Dus kunnen we in Rio laten zien wat je met afval kunt doen.’‘Ook kunnen we vervuild water opleveren als schoon water. Uit het slib dat achterblijft, kun je biogas halen. Wereldsteden hebben daar belangstelling voor. Net als voor ons mobili-teitsplan om in drukke steden meer gebruik te maken van de fiets en het openbaar vervoer. De fiets is makkelijk, schoon en voor iedereen binnen handbereik. Een oeroude Hollandse oplossing voor een modern probleem.’
Het is dus eigenlijk een handelsmissie? ‘Bij alle bezoeken aan het buitenland stel ik me de vraag wat dit kan betekenen voor het Nederlandse bedrijfsleven. Het begint met de vraag hoe je anderen kunt helpen, maar als je daar toegevoegde waarde aan kunt geven
door het Nederlandse bedrijfsleven in te scha-kelen, moet je dat altijd doen.’‘In mijn achterhoofd heb ik ook altijd de gedachte dat het geld dat wij als overheid uit-geven, moet worden opgebracht door de belastingbetaler, dus de burger en het bedrijfs-leven. Dat is ook een reden voor mij om de belangen van het bedrijfsleven goed in het oog te houden.’Het is een ongewoon geluid uit de hoek van het voormalige milieudepartement, na al die jaren waarin milieu en economie tegenover elkaar leken te staan. Atsma lijkt dan ook een vreemde eend in de bijt. Zo hangt in zijn werkkamer een groot klassiek schilderij met een stilleven van een dood kalf. Niet een beeld dat je met duurzaamheid associeert. Het blijkt echter een moderne aanklacht tegen het mond- en klauwzeerbeleid van tien jaar gele-den te zijn. Ook Atsma, zoon van een melk-veehouder, was tegen het preventief ruimen van gezonde dieren. Hij erkent dat de verhouding tussen bedrijfs-leven en politiek behoorlijk is veranderd. Als voorbeeld noemt hij de onderhandelingen in Europees verband over nieuwe co
2-reductie-
doelstellingen. ‘Er is destijds veel gesteggel geweest over de doelstelling om in 2020 tot 20 procent reductie te komen. Uiteindelijk moet de reductie 95 procent zijn in 2050. Dan heb je de neiging om eerst maar eens te kijken hoe we er in 2020 voor staan. Het bedrijfsle-ven heeft echter gezegd dat het liever zo snel mogelijk duidelijkheid heeft, zodat de inves-teringsplannen daarop kunnen worden afge-stemd. Uiteindelijk zijn we zo op 40 procent reductie in 2030 gekomen. Daar kan het bedrijfsleven prima mee leven, op voor-waarde dat er niet bij elke kabinetswisseling aan dat percentage wordt gemorreld.’
Geen dictaat meer van de overheid maar ruimte geven aan bedrijven?‘Ja, het bedrijfsleven moet de trekker zijn in het duurzaamheidbeleid en aangeven wat de reële grenzen zijn waarbinnen het kan opereren. Dat is gebeurd op het terrein van duurzaam inkopen, een van de eerste onder-werpen waarmee ik te maken kreeg.’ ‘Ondernemingsorganisaties, waaronder vno- ncw, gaven aan dat het systeem van duur-zaam inkopen door ingewikkeldheid uit de
Wie is Joop Atsma?
Naeennietvoltooidestudiegeschie-denisbegonJoopAtsma(55)in1978alsjournalist.Daarnaastbegonhijeenpr-enorganisatiebureau.In1991werdhijvoorhetcdalidvandeProvincialeStatenvanFriesland.ZevenjaarlatervolgdedegangnaardeTweedeKamer.Sinds2010ishijstaatssecretarisophetministerievanInfrastructuurenMilieu,metmilieu,waterenluchtvaartinzijnportefeuille.
FORUM #12/14.06.1213
hand liep. Ik kon dat op dat moment nog niet beoordelen, maar als het bedrijfsleven dat col-lectief zegt, moet je er wat mee doen. Ik heb ze toen bij elkaar geroepen en gevraagd een advies uit te brengen, met als uitgangspunt dat duurzaam inkopen vanzelfsprekend moet zijn. Binnen drie maanden lag dat advies er, en dat voeren we nu in.’‘Maatregelen moeten haalbaar en betaalbaar zijn, en dan niet alleen voor de voorlopers. Die zijn goed bezig en bepalen de richting. Het peloton van bedrijven dat daar achter komt, moet het wel kunnen bijhouden. De achterblijvers moet je prikkelen. Dat doen we niet met sancties, maar bijvoorbeeld met het aanbieden van professionele kennis op het gebied van inkoop. Kleine bedrijven en lagere overheden hebben dat niet altijd zelf in huis. De overheid is zo geen hinder- maar een mee-werkmacht.’
Moesten uw ambtenaren niet wennen aan die nieuwe rol?‘Ik heb nooit gevoeld dat het een probleem was. Het is ook niet zo dat het kabinet de koers 180 graden heeft verlegd. Het zit ook in
de tijdgeest, het besef dat het bedrijfsleven de trekker kan zijn van processen. Daarnaast zit je als overheid met de beperking dat uitgaven onder druk staan.’
Is op het ministerie niet gejuicht toen het kabinet viel? Lekker terug naar af? ‘Nou, ik heb nergens slingers zien hangen of gebak zien rondgaan. Ik merk alleen maar loyaliteit bij de ambtenaren. Vroeger is geweest. We moeten vooruit kijken, en dan is het mijn punt van zorg dat er nu een anti-Europastemming wordt gekweekt. Dat zou met name voor het bedrijfsleven funest zijn. De klok zal dan heel ver terug gaan.’
Bent u niet bang dat een nieuw, links kabinet uw duurzaamheidbeleid terugdraait? ‘Nee, ik acht die kans niet zo reëel. Ik geloof niet dat er een hang is naar een terugkeer van een zelfstandig ministerie van Milieu. Het is juist goed dat het beleid nu integraal wordt aangepakt. Vanaf dag één dat over een infra-structureel project wordt gesproken, worden luchtkwaliteit en geluidsoverlast meegeno-
men. Zo is dat ook gebeurd bij de verhoging van de maximum snelheid naar 130 kilome-ter.’
Wat moet een volgend kabinet in elk geval níet doen? ‘Het gezicht afwenden van het bedrijfsleven en denken dat het duurzaamheidbeleid op 12 hoog vanuit een ministerie in Den Haag kan worden bepaald.’
Wat laat u liggen?‘We moeten Schiphol en Amsterdam als motor van de economie overeind houden door de internationale hubfunctie van Schip-hol te verankeren. Die staat extra onder druk door de ontwikkelingen rond het ets-sys-teem (Europese emissiehandel; red.). De poli-tiek en het bedrijfsleven hebben destijds vol-uit ja gezegd tegen ets in de luchtvaart, maar zich onvoldoende gerealiseerd dat het sys-teem alleen werkt als het wereldwijd wordt toegepast. Vliegtuigmaatschappijen buiten Europa willen geen emissierechten kopen en overwegen uit te wijken naar vliegvelden bui-ten de eu. Dat levert meer vliegbewegingen
‘maatregelen moeten haalbaar
en betaalbaar zijn, niet alleen voor de
voorlopers’
FORUM #12/14.06.1214
rubrieksnaam
FORUM #12/14.06.1215
column scheer
LinkenIkmaghetnogaltijdgraagoverasocialemediahebbenalsikiemandhelemaalzieopgaaninzijnmobiel(zo’ndingwaarmeejeóókkuntbellen),maarikmoetbekennendatikinmiddelsnietmeerzorechtindeleerben.NaasteenaccountopLinkedInbeniktegenwoordigactiefopFacebook.Endoeikwatikvoorheenvananderenverfoeidheb:mijneigenmuizenissenmetdewerelddelen.
Diemuizenissenprobeerikweleenalgemene,vooriedereenbegrijpelijkeladingtegeven.Dusgeenberichtendiealleentebe-grijpenzijnvoormensendiemeechtgoedkennen.Watdanwel?Foto’smetmijni-Phonevanbijzondere,grappigesituaties,eenopmerkingoverrokjesdagofhetek,datsoortwerk.Dingendiejenergensanderskwijtkuntopdatmoment,entochkwijtwilt.
Criticiwijzeneropdataldiepersoonlijkegegevensnietveiligzijn.ZiedeophefoverhethackenvanLinkedIn-wachtwoorden.Ikhoopdatdemijneerniettussenzit,wantikhebalteveelwacht-woordenvoorallerhandetoepassingen.Dieschrijfiktegenwoor-digopineenadresboekje,andersvergeetikzesteedsenmoetikeennieuweaanmaken.Diewachtwoordenschrijfikversleuteldop,wantandersbenikalsnogdeklosalseenonverlaatdatboekjetepakkenkrijgt.
Deultiemeangst–identiteitsfraude–isdeelsalwaarheidgewor-den.Alsje‘PaulScheer’googlet,trefjeeenkleineAmerikaansekomiekmeteenflinkespleettussendetanden.OnzeenigelinkisdatweallebeibijDavidLettermanindeshowhebbengezeten.Alleenhijalsgastenikeenkeer,opvakantieinNewYork,inhet publiek. Omdat hij op dit moment meer naamsbekendheid geniet,maakikermaargeenwerkvan.
Verwarrendishetwel.OnlangskreegikviaFacebookeenvriend-schapsverzoekvaneenmijonbekendeAmerikaan.WaarschijnlijkdachthijdatikdieanderePaulScheerwas.Datkonikhemalleenmaarlatenwetendooropzijnverzoekintegaan.Duskrijgiksindsdienalzijnberichten,enhijdievanmij.Wezienhetvoorlo-pigaan,maaruiteindelijkzullenweelkaarontvrienden.Zoalsikalzei,asocialemedia.
Paul Scheer
jero
en p
oort
vlie
t
op en betekent een verlies aan bedrijvigheid voor Nederland.’‘Nederland wordt in verhouding, door die hubfunctie, hard geraakt. Met dit type afspra-ken moet je als wereldafhankelijk land garan-deren dat er wereldwijde afspraken komen. Daar wil ik het in Rio ook over hebben.’‘Met het waterbeleid ben je nooit klaar. Water is een steeds terugkerend probleem in Neder-land. Het kan te veel of juist te weinig zijn. Denk aan de droogteperiode van vorig jaar, toen er weinig zoetwater binnenkwam via de rivieren en de voorraadbuffers leeg liepen. Dan moet je kiezen wie je het eerst en wie je het laatst van water voorziet. Het bedrijfsle-ven is een van de eerste sectoren die dan zijn vinger opsteekt. Maar ik hoor ook wel eens: kan het niet wat minder met die waterambi-ties?’
Wat gaat u zelf doen? ‘Ik heb de ambitie om door te gaan op dit departement. Maar dat is niet aan mij. Een terugkeer in de Kamer zou ik niet als een stap terug zien. Het is een andere rol dan die van staatsecretaris, maar ik speel ze allebei met overtuiging. Dat betekent onder meer bereik-baar zijn voor iedereen. De lijnen zijn soms helemaal gebureaucratiseerd, en dan geven korte lijnen juist de kracht van de politiek aan. De politiek moet zich niet afsluiten in haar eigen wereld, maar onderdeel zijn van de maatschappij. Dus zowel Bernard Wientjes als een ondernemer uit mijn eigen dorp Sur-huisterveen kan mij bellen.’
www.vno-ncw.nl/duurzaamondernemen
‘ik heb op het ministerie nergens
slingers zien hangen toen het
kabinet viel’
FORUM #12/14.06.1216
&broer
naam Kempers Watersportactiviteit Onder meer jachtmakelaardij, verhuur ligplaatsenvestigingsplaats Leimuiden, Kudelstaart, Amsterdamaantal medewerkers Dertigopgericht 1972eigenaren Bart (links op de grote foto), Joost en (vader) Jos Kempers
Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.
FORUM #12/14.06.1217
Bart Kempers (42)‘Joost was altijd met boten bezig. Uit school ging de schooltas in de hoek en was hij op de haven te vinden. Nee, het was al snel duidelijk dat hij hier aan de slag zou gaan. Ik niet. Ik wilde iets in de financiële wereld. Volgde daarvoor ook een opleiding. Maar toen m’n vader onverwacht een bedrijf kon overnemen, heb ik alsnog de stap naar het familiebedrijf gemaakt.’‘Mensen verbazen zich er vaak over dat we broers zijn. We zijn ook wel verschillend. Ik ben een denker, Joost meer een doener. Als een klant belt met een vraag over de refit van zijn boot, denk ik weleens: mwah, een uitdaging. Joost niet. Hij pakt zo’n complexe klus gewoon op. En hij weet precies wat er moet gebeuren.’‘Joost is wat impulsiever, ook wat gemakkelijker. Klanten vinden ‘m soms ook laagdrempeliger. Daar maak ik af en toe dankbaar gebruik van. Als ik tijdens een gesprek met een klant merk dat het niet goed gaat komen, manoeuvreer ik ‘m subtiel naar Joost.’‘We zijn beiden de veertig gepasseerd. Maar er zijn nog steeds mensen die ons zien als broekies en iemand met meer senioriteit tegenover zich willen hebben. Soms roepen we dan de hulp van onze vader in. In het begin frustreerde zoiets me mateloos. Maar nu vind ik het alleen maar mooi als we het zo kunnen oplossen.’ ‘Mijn vader werkt niet meer. Maar hij is op de achtergrond nog aanwe-zig. En dat is fijn, want hij heeft veel kennis en ervaring. Maandag-avond hebben we familievergadering bij onze ouders. M’n moeder kookt. En wij nemen dan de zaken door, filosoferen een beetje. Lekker met een glaasje wijn er bij.’‘We hebben altijd een hechte relatie gehad. We zijn samen opgegroeid in de haven. En in de zomers trokken we met dezelfde vrienden op. We gunnen elkaar dingen, hebben geen last van competitiedrang. Joost vindt het leuk als het mij goed gaat en ik vind het leuk als het hem goed gaat.’‘We zitten niet de hele dag op elkaars lip. Dus we kunnen als het nodig is gemakkelijk even afstand van elkaar nemen. Als er toch een keer wrijving is, spreken we het uit. En als we er dan nóg niet uit zijn, springt onze vader nog weleens in. Ik heb van dichtbij meegemaakt dat het ook anders kan lopen. Ik wil niet dat mij dit ooit overkomt.’
Joost Kempers (45)‘Ik heb van alles en nog wat gedaan. Maar eigenlijk vond ik niks echt leuk. Het had allemaal te weinig met bootjes te maken. Op een gege-ven moment heb ik een keer een beroepskeuzetest gedaan. Zei die man halverwege de test: ‘Ga jij maar wat in de bootjes doen, want daar ligt jouw passie.’ Dat was een bevestiging van mijn eigen gevoel.’‘Bart is de man van de cijfertjes, ik ben meer de man van de praktijk. Ook onze bedrijven zijn niet te vergelijken. De vestiging in Kudel-staart waar ik de scepter zwaai, is wat kleinschaliger dan die in Leimui-den. De haven heeft ook een wat luxueuzere uitstraling. We willen alles kunnen aanbieden: van het kleinste schroefje tot de vulling van een koelkast. Het enige waar we ons niet mee bezighouden zijn zeilbo-ten. Ze zeggen altijd: je moet van je hobby niet je beroep maken. En laat zeilen nou net mijn hobby zijn.’ ‘Onze bedrijven liggen op een paar kilometer afstand van elkaar. Doordat we allebei ons eigen plekje hebben, gaat het heel erg goed samen. Ik denk niet dat we hele dag bij elkaar op kantoor zouden moe-ten zitten. Daar zijn we te verschillend voor. We hebben overigens wel veel contact. Bellen en mailen veel, hebben regelmatig vergaderingen, bijeenkomsten. En we komen ook veel bij elkaar op het bedrijf. Dan praten we onder het genot van een kop koffie even bij.’ ‘Elke maandag eten we bij onze ouders. Dan hebben we het over van alles en nog wat. Vaak grotere dingen: toekomstplannen en dergelijke. Mijn vader zit financieel nog in de zaak. Alleen al daarom vindt hij het leuk om op de hoogte te blijven. En mijn moeder kookt lekker en zij vindt het ook wel gezellig om ons nog eens te zien. Natuurlijk gebeurt het op zo’n avond wel eens dat er iemand met zijn vuist op tafel slaat, of boos wegloopt. Maar een dag later is zoiets vergeven en vergeten.’ ‘Vroeger gingen we in december altijd een dag of vijf met elkaar skiën. Tussen de bedrijven door zaten we dan op 2.000 meter hoogte lekker op een terrasje. Op dat soort momenten ontstonden de mooiste ideeën. Zoals dat om boten met 360 graden foto’s te gaan presenteren. De laatste jaren zijn die skiuitjes er bij ingeschoten, omdat we beiden een jong gezin hebben. Maar misschien moeten we de draad toch maar weer eens oppakken.’
‘Eigenlijkvondikniksechtleuk’‘Ga jij maar wat in de bootjes doen’, werd als kind al tegen hem gezegd. Joost
Kempers was van het begin af voorbestemd het ouderlijk watersportbedrijf over
tenemen.UiteindelijkkoosookzijnbroerBartervoor.‘Wehebbengeleerdvande
bonje van anderen.’
FORUM #12/14.06.1218
special
Groen MOETJE doenTerwijltienduizendenRio+20-gangers
zich volgende week de blaren op de tong
praten over duurzame ontwikkeling,
maken Nederlandse ondernemers er alvast
werk van. Vandaag zetten overheid en
bedrijfsleven hun handtekening onder zo’n
zestig nieuwe Green Deals.
Tekst:KarinBojorge,FrankdenHoed|Foto’s:JeroenPoortvliet
Niet praten, maar doen. De Nederlandse Green Deal-aanpak heeft op het eerste oog maar weinig overeenkomsten met de vn-Conferentie die twintig jaar na de eerste grote Earth Summit van 1992 in Rio de Janeiro wordt gehouden. Gelukkig misschien maar, want het lijkt een uiterst lastige klus te worden om voor het eind van de maand 120 staatshoofden op één lijn te krijgen als het gaat om duurzame ontwik-keling. Dichterbij huis zetten de Green Deals voorlopig meer zoden aan de dijk. Met die aanpak werd vorig jaar begonnen. Toen werden bijna zes-tig deals gesloten, deze week komen er nog eens zo’n zestig bij. Doel hiervan is om concrete, duurzame innovaties door bedrijven te stimu-leren. Plannen genoeg namelijk, maar soms lopen ze onbedoeld stuk op complexe regelgeving of andere struikelblokken. In de Green Deals belooft de overheid dit soort hindernissen uit de weg te ruimen of een project op een andere manier een zetje te geven. Uiteindelijk moet dat de weg vrijmaken voor het op grotere schaal uitrollen van groene inno-vaties. Drie ondernemers vertellen hoe.www.ondernemendgroen.nl/greendeal, www.vno-ncw.nl/duurzaamondernemen
RIO+20RIRIRIOO+O+202020
FORUM #12/14.06.1219
Groen MOETJE doen
hans verhoeven, de hoeve
‘We vragen niet om subsidie’
Hetduurzamermakenvanvarkensvlees.HansVerhoevenisermetzijnbedrijfDeHoevealvijftienjaarmeebezig.Alsketenre-gisseurluktehetomde250varkenshoude-rijenvandeKetenDuurzaamVarkensvlees15procentminderenergietelatengebrui-kendangemiddeld.MaarVerhoevenwilmeer.DaaromligternueenGreenDealominvesteringeninverdereverduurzamingvandegrondtekrijgen.Eind2016moetenalledeelnemendevarkenshouderijenco2-neutraalzijn.Verhoeven:‘Ventilatieenverwarming.Daargaatbijvarkenshouderijendemeesteenergieinzitten.Daaropvaltnogveeltebesparen. Punt is dat de rendementen in de sectorzwaaronderdrukstaan.Boerenheb-bensimpelwegdemiddelennietomtein-vesteren.Neembijvoorbeeldeenventilatorvanvijftienjaaroud.Diedoethetnogprimamaargebruiktwel1.000kWh.Demodern-steversiegebruiktechtermaar100kWh.
Daarmeebespaarje180europerjaar.Maarvarkenshoudersblijvenbraafhunenergiere-keningbetalen.Datkunnenzenamelijknogwelopbrengen,maardieinvesteringniet.’‘Hetideeisdatwijbedrijvengaanscreenen.Danbrengenweinkaartwatertebesparenvalt,welkemaatregelendaarvoorbeschik-baarzijnenwatdeterugverdientijdis.Deinvesteringenwordenbetaalduiteenfonds.Anderepartijenkunnendaarininvesterenendatleverteengoedrendementop.Deener-gienotavandevarkenshouderijwordthetbudgetwaarmeehijkanafbetalen.Navier,vijfjaariszo’nventilatordanzonderextrakostenafbetaaldengaathetgeldopleveren.’‘Deredendatwehierookdeoverheidbijno-dighebben,isnietomdatwesubsidiewillen.Wewillennietonzehandophouden,wantdatvindenwenietduurzaam.Watspeelt,isdateraltijdeenkleinrisicoisdateenbedrijfwordtgestaaktterwijlzo’nventilatornognietisafbetaald.Wijkunnendatrisiconiet
dragen.Maaralsdeoverheidervoorgarantstaat,heeftiedereenervoordeelvan.Dezeinvesteringenzijnimmersookbelangrijkomdeeconomieweeropgangtekrijgen.’Alseenbedrijfzijnenergieverbruikmaximaalheeftteruggebracht,komeninvesteringenineigenenergieopwekkingomdehoekkijken.‘Wijzijnaanhetexperimenterenmetzonne-panelendienietalleenelektriciteitleverenmaarookwarmte.Diewarmtekunnenwedanweergebruikenommestintedrogen.’Verhoevenisookaanhetbekijkenoferketenbreedgeïnvesteerdkanworden.‘Hetisheelmoeilijkombijeenslachterijnogenergietebesparen.Hetlevertmeeropalszijzoudenmeehelpenomteinvesterenineenanderdeelvandeketen.’EnVerhoevendenktnóggroter:‘Alswehetinonzeketenimplementerenenhetwerkt,dankanhetzosectorbreedwordeningevoerd.Nietalleenbijvarkenshouders,maarookbijpluimveeofkalveren.’
FORUM #12/14.06.1220
special
Zeewier.Liefhebbersvanlekkeretenkennenhetongetwijfeldalslekkernij.Maarerisveelmeermeemogelijk.Tenminstealszeewieropgrotereschaalwordtgeteeld,kanhetookindefarmacie,chemieofvoedingwordentoegepast.‘Voordathetzoveris,moetnogwelveelexperimenteerwerkwordengedaan’,steltJobSchipper.‘Enmoetendenodigehindernissenwordengeslechtophetgebiedvanondermeerwet-enregelgeving.’Hortimare,hetbedrijfvanSchipper,richtzichvooralopdevermeerderingvanzeewier,eenbeetjeopdemanieralsindezaadteelt.‘Weleverenhetzogenoemdeuitgangsma-teriaalvanzeewier.Hetisnognietzoverdaterzeeboerenbijmeaankloppenomdatbijmijtekopen.Maarikbenervanovertuigddatditeenenormepotentieheeft.Metdatinhetachterhoofdbenikmetditbedrijfbegonnen.’Schipperheeftinmiddelseenaantalprojectenlopengerichtopdeontwikkelingvanteeltsystemen.Diesystemenmoeten
hetgemakkelijkermakenomopgrotereschaalzeewiertekweken.DaarondereenprojectvoorzeewierteeltopdeNoordzee.‘ConsultancybureauEcofyswasmeteenzelfdeontwikkelingbezig.Dushebbenwebeslotendehandenineenteslaan.DatgebeurtineenspeciaaldaarvooropgerichteStichtingNoordzeeboerderij.’NogdezezomergaatSchippermetzijn‘compagnons’aandeslagmetdeopzetvaneenproefboerderij.Endannieteenkleinboerderijtje, maar een project met een oppervlaktevaneenvierkantekilometer.‘WehebbendaarvoorinsamenspraakmetRijkswaterstaateenlocatieuitgekozen10kilometertenwestenvanTexel.Eenlocatiedieomallerleiredenengeschiktisvoordekweekvanzeewier,maarvooralookalstest-locatie.Jekuntdaarredelijkzwareomstan-dighedenverwachten.Dusalswehetdaarvoorelkaarkrijgen,lukthetoveralwel.’Deproefboerderijisbedoeldvooronder-zoeksdoeleinden.Daarnaastmoetheteen
stekwordenwaarstartendeondernemerslaagdrempeligterechtkunnen.‘WehebbengekozenvoordewegvaneenGreenDealvooralomdatditnogzulkenieuwematerieis.Wehebbengemerktdatdeoverheidhetideeomarmt,maarookeenwegmoetvindenomditgoedtekunnenondersteunen.Alwashetmaaromdaterver-schillendedepartementenbijzijnbetrokken.’Zeewierheeftdetoekomst,daarvanisSchipperovertuigd.Hetkandienenalsbiomassa.‘Voordeeltenopzichtevanbio-massauitanderebronnenisdatzeewiernietconcurreertmetdevoedselvoorziening.Hetwordtimmersnietoplandgeteeld.IkheberallevertrouwenindatdesamenwerkingbinnendeGreenDealonshetbenodigdesteuntjeinderuggeeft.’
job schipper, hortimare
‘Steuntje in de rug nodig’
FORUM #12/14.06.1221
Wienieuwwilbouwen,krijgtervanafvolgendjaareennieuweopdrachtbij.Vanaf2013moetbijaanvraagvaneenzoge-noemdeOmgevingsvergunningnamelijkeenberekeningvandemilieuprestatievaneengebouwwordenbijgevoegd.MetdeGreenDealwilJohnMak,directeurvanw/e adviseurs,partijenindebouwdaarmeevastvertrouwdmaken.Enhijhooptdathetdaarbijnietblijft.Prestatiegerichteregelgevingisvoordebouwnietnieuw.Erwordtalsindsdejarennegentigmeegewerkt.Zozijnernormendievoorschrijvenhoeveelenergieeengebouwmaggebruiken.VolgensMakisdattebeperkt.‘Dienormbeperktzichtothetenergieverbruikalseengebouwereenmaalstaat.Maarmateriaaldatjegebruiktbijnugebouwdeenergiezuinigegebouwenkanookeengrotemilieubelastingopleveren.Dushetisinhetlichtvanhetklimaatbeleidzeerdemoeitewaardomookdaarserieusnaartegaankijken.’
Indejarennegentigzijnberekeningsme-thodenontwikkeldvoordebeoordelingvanmateriaalgebruikindebouw.Daarnaisheteenbeetjestilgeworden,constateertMak.‘Erisdeafgelopentienjaarwelmeegeëxpe-rimenteerd,alleennietinhetkadervaneenverplichting.Datgaatdusveranderen.’DeverplichtingombijdeaanvraagvaneenOmgevingsvergunningeenberekeningvandemilieuprestatievaneengebouwteleve-renziethijals‘eenstapindegoederichting’.‘WewillenmetdeGreenDealbereikendatpartijenindebouwsector–zoalsarchitectenenontwikkelaars–vooruitlopendopdieverplichtingvertrouwdrakenmetdemetho-desdievoorhetmakenvanzo’nberekeningvoorhandenzijn.Wewillenlatenziendathetmakenvanzo’nberekeningnietzoingewik-keldisenooknietveeltijdhoefttekosten.Eninzichtelijkmakenwatvoormilieuwinsthetkanopleveren.’Makhooptookdateropkortetermijn–hijdenkteenjaaroftwee,drie–verdergaande
stappenkunnenwordengezet.‘Debereke-ningvandemilieuprestatieisnunogeenvrijblijvendehandeling.Metdeuitkomstenhoeftnietstewordengedaan.Eenprestatie-eisinhetBouwbesluitzoudaarinverande-ringkunnenbrengen.’Hijtrektdeparallelmetdenormvoorenergiegebruik.Sindsdieeris,isophetgebiedvanenergiebesparingveelvooruitganggeboekt.‘Dankzijdienormiserveelmeeraandachtgekomenvoorhetmakenvanbewusterkeuzes.Maarooktotproductinnovatie.Hetzetdeindustrieertoeaanomproductenteleverendiebeteruitpakkenvoorhetmilieu.Endoordatermeervraagnaarditsoortproductenkomt,wordenzevanzelfgoedkoper.’
john mak, w/e adviseurs
‘Verplichting zou ons helpen’
FORUM #12/14.06.1222
FRANKRIJK
SPANJE
32%
NEDERLAND5%
ENGELAND9%
ITALIË8%
DUITSLAND20%
actueel
Hoera: het EK!
Bron
: ek-
nom
ie v
an in
g,
Socc
erno
mic
s van
abn
Am
ro
Alleen of ze daar zo blij mee moeten zijn…
Bron
: Blo
ombe
rg e
n So
ccer
nom
ics v
an a
bn A
mro
Er lijkt een verband te bestaan tussen het winnen van een ek of wk en
kredietwaardigheid. Griekenland, Italië en Spanje wonnen de laatste
vier kampioenschappen en daalden flinke stappen op de ladder van
ratingsbureaus als Standard&Poor
de Spanjaarden zouden er weleens met de beker vandoor kunnen gaan…Spanje en Duitsland zijn veruit favoriet bij voetballiefhebbers in alle deelnemende
landen, aldus de economen van ing. Nederland, Engeland, Italië, Frankrijk en
Portugal volgen op ruime afstand
… maar voor de euro zou het beter zijn als de Fransen winnenWant, zo redeneren de economen van abn Amro, een ek-titel kan vertrouwen
brengen En dat heeft ook de euro nodig. Het in kernland Frankrijk versterken, is het
beste, omdat dit land het dichtst bij de crisislanden ligt
Het ek in Polen en Oekraïne is begonnen. Wat valt
er te winnen, zelfs als we verliezen?
Tekst:MirandeGroot|Illustratiesenbeeldbewerking:LinkDesign
italië spanje griekenlandStappen waarin de kredietstatus daalde volgens ratingsbureau Standard&Poor sinds juli 2010
FORUM #12/14.06.1223
FRANKRIJK
SPANJE
32%
NEDERLAND5%
ENGELAND9%
ITALIË8%
DUITSLAND20%
Bron
: ek-
nom
ie v
an in
g,
Socc
erno
mic
s van
abn
Am
roBr
on: B
loom
berg
en
Socc
erno
mic
s van
abn
Am
ro
Go Rooney
Come onEngland
nederland zit graag voor een dubbeltje op de eerste rij……voor de kampioenstitel hebben consumenten gemiddeld 39 euro over. Maar de andere
deelnemers zijn veel scheutiger
Bron
: soc
cern
omic
s van
abn
-am
ro
Valt er aan dit ek nog wel wat te verdienen dan?
Jazeker.Devlaggaatuitbij: maarnietbij: De supermarkt Het café Elektronicawinkels Restaurants De bouwproductieOmzetstijgtmet heefteenopleving omzetstijgtmet ziendeomzet krimptmet30-60miljoen van2,5% 6% dalenmet3% 1,7%
Bron
: ek-
nom
ie v
an in
g
FORUM #12/14.06.1224
special
Het gaat een hels karwei worden. Twin-
tig jaar na de eerste vn-wereldtop in Rio
de Janeiro komt de wereld weer bijeen om
afspraken te maken over duurzaamheid.
Ondernemers willen wel. Met welke bood-
schappenlijst moet het kabinet dan op pad?
Tekst: Remko Ebbers | Foto: iStockphoto
Rio+20magnietmislukken
FORUM #12/14.06.1225
Rio+20magnietmislukkenHoeveeldewereldintwintigjaarverandert,blijktuitarchieven.In1992werddevn-con-ferentie inRiodeJaneirobelangrijkgenoeggevondendoorvno (toennogzonderncw)om de politici in het huisblad aan te sporen hettopoverleg‘niettelatenmislukken’.Hetwas een klein stukje tekst in het blad opA3-formaat. Ernaast een paginagroot ver-slagoverde‘gezelligebijeenkomstinOost-Nederland’.Zolagendeverhoudingenendeinteresses.Geldverdienenvoordeeconomiewas des ondernemers; duurzaamheid zaakvanpoliticienngo’s.Die scheidslijn is weg, van beide kan-ten. In dewoorden van hetministerie vanBuitenlandse Zaken: ‘De komende Rio+20-top-conferentiestaatinhettekenvan‘tweehoofdthema’s:groeneeconomieenhetver-sterken van devn-organisaties voor duur-zameontwikkeling.Ineu-verbandijverthetkoninkrijkvooreenconcreteagendavoordeverduurzaming van de economie, met hetbedrijfslevenalsonmisbarepartner.’Bedrijvenkijkennietmeerwegbijdevraagomduurzamerproductie.Endanhebbenwehet niet over de uitgesproken biologischebedrijven.Erzijn‘gewone’bedrijvendiehele-maalovergaannaarcradle-to-cradleproduc-tie,zoalstapijtfabrikantDessoenwc-papier-fabrikantVanHoutum.Multinationalszoalsdsm en Unilever besteden een groot deelvanhunr&daanhetvindenvanduurzamemilieuvriendelijke productiemethoden. Endanzijnernogdebedrijvendieaansluitingzoeken bijmilieuorganisaties; Philips endenam werken samenmetMilieudefensie bijonderzoeken naar milieuvriendelijker licht,kokkelvissers in deWaddenzee overleggenmetdewaddenvereniging.
boodschappenlijstjeDuurzaamheidissteedsmeereenintegraalonderdeelvande bedrijfsvoeringwaarver-antwoording over afgelegd moet worden.kpmg onderzocht hoeveel van de grootstebedrijven duurzaamheidaspecten opnemen
inhunverslaggeving.In1993wasdatslechts12 procent; in 2011 bleek 64 procentmel-ding te maken van hun duurzaamheidin-spanningen. En ook in de aanloop naar deRio+20-top roert het bedrijfsleven zich. Inhet Nationaal Platform Rio+20 verzame-len organisaties en individuen bijdragendie dienen als basis voor de Nederlandseinbreng voor devn-conferentie over duur-zame ontwikkeling. In het platform zittennietalleendegebruikelijkengo’s,maarookbedrijvenalsPriva,AkzoNobel,AlbertHeijnen Shell. Daarnaast zijn ookwerkgeversor-ganisaties als vnci, fme-cwm en vno-ncw vertegenwoordigd.De Nederlandse delegatie voor de Rio-conferentie wordt geleid door staatsse-cretaris Ben Knapen voor Ontwikkelings-samenwerking. Ook staatssecretaris JoopAtsma (staatssecretaris van Milieu) gaatnaarBrazilië(leesookhet interviewoppa-gina 10 en verder). Dat het bedrijfslevenvindtdat,twintigjaarnadato,ookdezeRio-conferentie ‘niet mag mislukken’, is waar-schijnlijkgeenverrassing.Hetzouwelgoedzijnalsdestaatssecretarissendanhunbood-schappenlijstjeindegatenhouden.
Lees ook de brochure Onzegemeenschappelijke
toekomst, de integrale visie op duurzame
ontwikkeling en maatschappelijk verantwoord
ondernemen van vno ncw en mkb Nederland, op
www.vno-ncw.nl/b/166
En lees ook het artikel ‘Groen moet je doen’ op
pagina 18 en verder
www.vno-ncw.nl/duurzaamondernemen
Nuchter optimistisch op padDe impact van Rio+20 zal moeilijk te meten zijn. Doorgaans komen aan het einde van dergelijke megaconferenties tamelijk algemene slotverklaringen die tot in den treure zijn uitonderhandeld. De onderhandelingen over het slotdocu-ment voor Rio+20 verlopen langzaam. De ontwerptekst is nog lang en weinig ambitieus. De Nederlandse delegatielei-der en staatssecretaris voor Ontwikke-lingssamenwerking Ben Knapen denkt dat er tot op het allerlaatste moment nog flink wordt onderhandeld. Zijn verwachtingen zijn daarom ‘nuchter optimistisch’, zei hij tijdens de manifes-tatie Rio aan de Maas. Daar werd de Nederlandse inbreng voor Rio+20 besproken.
Kyoto en Nagoya concreter dan Rio
'Human beings are at the centre of
concerns for sustainable development.
They are entitled to a healthy and
productive life in harmony with nature'.
Het eerste punt van de Rio-verklaring uit
1992 is niet de meest concrete. Het
belang van de eerste duurzaamheidcon-
ferentie in Rio zat hem vooral in dat er
voor het eerst wereldwijd een duur-
zaamheidovereenkomst werd gepresen-
teerd met een raamwerk voor beleid.
Veel concrete maatregelen werden
afgesproken tijdens conferenties met
een minder algemene thematiek, zoals
de Kyoto-conferentie in 2007 (waar
afspraken werden gemaakt over het
terugdringen van broeikasgassen) en de
conferentie over biodiversiteit in
Nagoya in 2010.
RIO+20RIRIRIOO+O+202020
FORUM #12/14.06.1226
- 1 f
les b
rede
internationa
le
samenwerking
- Grote d
oos
pu
bliekp
riva
te
sa
menwerking
- 2 tub
es m
vo-
ve
rplichting-
ve
rzachter
- 1
- 1 ii
Mee
r int
erna
tion
ale
sam
enw
erki
ng
'De
uitd
agin
gen
zijn
glob
aal e
n w
e ku
nnen
alle
en
mom
entu
m c
reër
en a
ls o
verh
eden
uit
alle
lage
n sa
men
wer
ken.
Bov
endi
en, i
s de
dial
oog
tuss
en
over
hede
n, a
cade
mic
i, be
drijf
slev
en, e
n ng
o's
nood
zake
lijk.
Rio
cre
ëert
een
mom
entu
m v
oor
vera
nder
ing
die
wel
licht
nie
t alle
maa
l in
een
reso
lutie
gev
at k
an w
orde
n, m
aar w
el d
egel
ijk
impa
ct za
l heb
ben.
'H
arry
Hen
drik
s, ho
ofd
Publ
ic an
d G
over
nmen
t A
ffairs
van
Phili
ps In
tern
atio
nal
Innov
atiegeld
halen
(let op
duu
rzaa
mheid)
N.B. B
uren v
ragen
om s
amen s
chof
fies
aan
te p
akke
n die
in d
e hele
stra
at
door d
e tuinen
banjeren.
nnnnnlennInn
ovatiegeld
hale
Innov
atiegeld
hale
Innov
atiegeld
hale
nle
ha
Inno
vati
e en
sam
enw
erke
n'E
r is
mee
r nod
ig d
an te
chni
sche
in
nova
tie. J
e m
oet o
ok d
enke
n aa
n fin
anci
ële
en p
oliti
eke
inno
vatie
s, ve
rgun
ning
enbe
leid
bijv
oorb
eeld
. Vo
or e
en w
indt
urbi
ne m
oet n
u ee
n bo
uwve
rgun
ning
aan
gevr
aagd
wor
den,
di
e he
el s
peci
fiek
is. H
et is
vee
l bet
er
daar
een
ver
gunn
ing
van
te m
aken
met
ei
sen
waa
r het
win
dpar
k aa
n m
oet
vold
oen
en d
ie d
us d
e no
odza
kelij
ke
conc
urre
ntie
bev
orde
rt.'
Dav
id M
olen
aar,
Div
isie
Man
ager
Win
d Po
wer
Sie
men
s Ned
erla
nd
- Za
kje Eu
ropa
- ve
rsterk
ing
Gel
ijk s
peel
veld
‘Wij
zien
zek
er v
oord
elen
in g
oede
, int
erna
tiona
le
rege
lgev
ing
op h
et g
ebie
d va
n du
urza
amhe
id. D
oor
het s
telle
n va
n de
juis
te n
orm
en e
n vi
a w
et- e
n re
gelg
evin
g di
e du
urza
amhe
id b
evor
dert
, wor
den
bedr
ijven
ges
timul
eerd
om
duu
rzam
e in
nova
ties
te re
alis
eren
. Sl
imm
e no
rmer
ing
is s
oms d
e be
ste
en g
oedk
oops
te m
anie
r om
de
mar
kt p
ositi
ef te
be
ïnvl
oede
n. D
at is
goe
d vo
or d
e co
ncur
rent
ie-
posi
tie v
an d
ie d
uurz
ame
bedr
ijven
en
goed
voo
r de
wer
eld.
’At
zo N
icol
aï, d
irect
eur D
SM N
eder
land
Publ
iekp
rivat
e sa
men
wer
king
‘Rio
+20
is ee
n to
pcon
fere
ntie
waa
r pub
liek
en
priv
aat e
lkaa
r ont
moe
ten
om d
aadw
erke
lijk
part
ners
hips
te re
alise
ren.
DSM
wil
die
sam
enw
erki
ng g
raag
in e
en st
room
vers
nelli
ng
bren
gen
om m
et e
lkaa
r tot
duu
rzam
e op
loss
in-
gen
te k
omen
. De
afge
lope
n vi
jf ja
ar h
ebbe
n
bedr
ijfsle
ven
en c
ivil
soci
ety
elka
ar st
eeds
mee
r
gevo
nden
, den
k aa
n de
Dut
ch S
usta
inab
le
Gro
wth
Coa
litio
n. W
e no
dige
n de
ove
rhei
d ui
t
om zi
ch n
og n
adru
kkel
ijker
bij
dit s
oort
initi
atie
ven
aan
te sl
uite
n en
aan
ver
snel
ling
van
publ
iekp
rivat
e in
itiat
ieve
n te
wer
ken.
’
Atzo
Nic
olaï
, dire
cteu
r DSM
Ned
erla
nd
- Nieu
we internationa
le sp
eelve
ldega
lisator
Gee
n M
VO-d
wan
g
'Dw
ang
is ni
et w
aar i
k m
etee
n aa
n de
nk. I
eder
een
zou
een
insp
anni
ngsv
erpl
icht
ing
moe
ten
hebb
en e
n da
arov
er
tran
spar
ant r
appo
rter
en. H
et g
aat e
r om
dat
bed
rijve
n zic
h
real
isere
n da
t er e
norm
e gr
oei i
n du
urza
me
inno
vatie
ve
oplo
ssin
gen
zit. P
hilip
s erv
aart
dat
dag
elijk
s, bi
jvoo
rbee
ld o
p
het g
ebie
d va
n en
ergi
e-ef
ficië
nte
verli
chtin
g en
toeg
ang
tot
gezo
ndhe
idzo
rg v
oora
l voo
r moe
ders
en
kind
eren
.'
Har
ry H
endr
iks,
hoof
d Pu
blic
and
Gov
ernm
ent A
ffai
rs v
an P
hilip
s
Inte
rnat
iona
l
j
Stim
ulan
s ond
erne
mer
scha
p'W
aar d
e ov
erhe
id e
cht m
ee zo
u he
lpen
is
het v
oere
n va
n ee
n co
nsist
ent b
elei
d (la
nget
erm
ijnvi
sie) e
n ee
n do
orda
chte
en
robu
uste
impl
emen
tatie
stra
tegi
e. E
en
richt
ing
waa
r het
naa
rtoe
moe
t met
een
ei
ndst
reep
. Dan
stuu
r je
de m
arkt
. Dit
is ee
n ka
pita
alin
tens
ieve
indu
strie
, voo
r on
s gaa
t het
om
de
lang
e te
rmijn
. Wat
va
ndaa
g de
goe
dkoo
pste
opl
ossin
g is,
is
mor
gen
of o
verm
orge
n m
issch
ien
niet
de
bes
te.'
Dav
id M
olen
aar,
Div
isie
Man
ager
Win
d Po
wer
Sie
men
s Ned
erla
nd
Mee
r op
elka
ar a
fste
mm
en'B
elei
d zo
u in
Eur
opee
s ver
band
wel
mee
r op
elka
ar
afge
stem
d ku
nnen
wor
den,
al m
oet j
e da
t per
onde
rwer
p be
kijk
en. I
n on
ze se
ctor
gel
dt d
at
bijv
oorb
eeld
voo
r het
vei
lighe
idsb
elei
d. O
nze
men
sen
die
in D
uits
land
zijn
opg
elei
d kr
ijgen
te
mak
en m
et a
nder
e ei
sen
als z
e kl
usse
n in
N
eder
land
doe
n. D
at k
omt d
e ve
iligh
eid
niet
ten
goed
e en
het
hin
dert
het
vrij
e ve
rkee
r van
pe
rson
en.'
Dav
id M
olen
aar,
Div
isie
Man
ager
Win
d Po
wer
Sie
men
s
Ned
erla
nd
Euro
pese
doe
len
'Eur
opa
kan
mee
r am
bitie
uze
doel
stel
linge
n ze
tten
voo
r ene
rgie
-effi
ciën
tie, v
oora
l in
gebo
uwen
; gro
ene
inno
vatie
stim
uler
en v
ia
open
bare
aan
best
edin
g en
ont
wik
kelin
gsla
n-de
n he
lpen
doo
r ech
te sa
men
wer
king
op
basis
va
n ge
lijkh
eid.
Uite
inde
lijk
gaat
het
om
de
conc
urre
ntie
krac
ht v
an E
urop
a in
zijn
geh
eel.
Op
term
ijn w
orde
n de
mee
st d
uurz
ame
land
en e
n on
dern
emin
gen
de m
eest
co
ncur
rere
nde.
'H
arry
Hen
drik
s, ho
ofd
Publ
ic a
nd G
over
nmen
t Af
fairs
van
Phili
ps In
tern
atio
nal
r afs
tem
men
urop
ees v
ebNiet v
ergeten:
doorgeve
n da
t
onde
rnem
erscha
p
aanjag
er is
van
groene g
roei!
special
FORUM #12/14.06.1227
- 1 f
les b
rede
internationa
le
samenwerking
- Grote d
oos
pu
bliekp
riva
te
sa
menwerking
- 2 tub
es m
vo-
ve
rplichting-
ve
rzachter
- 1
- 1 ii
Mee
r int
erna
tion
ale
sam
enw
erki
ng
'De
uitd
agin
gen
zijn
glob
aal e
n w
e ku
nnen
alle
en
mom
entu
m c
reër
en a
ls o
verh
eden
uit
alle
lage
n sa
men
wer
ken.
Bov
endi
en, i
s de
dial
oog
tuss
en
over
hede
n, a
cade
mic
i, be
drijf
slev
en, e
n ng
o's
nood
zake
lijk.
Rio
cre
ëert
een
mom
entu
m v
oor
vera
nder
ing
die
wel
licht
nie
t alle
maa
l in
een
reso
lutie
gev
at k
an w
orde
n, m
aar w
el d
egel
ijk
impa
ct za
l heb
ben.
'H
arry
Hen
drik
s, ho
ofd
Publ
ic an
d G
over
nmen
t A
ffairs
van
Phili
ps In
tern
atio
nal
Innov
atiegeld
halen
(let op
duu
rzaa
mheid)
N.B. B
uren v
ragen
om s
amen s
chof
fies
aan
te p
akke
n die
in d
e hele
stra
at
door d
e tuinen
banjeren.
nnnnnlennInn
ovatiegeld
hale
Innov
atiegeld
hale
Innov
atiegeld
hale
nle
ha
Inno
vati
e en
sam
enw
erke
n'E
r is
mee
r nod
ig d
an te
chni
sche
in
nova
tie. J
e m
oet o
ok d
enke
n aa
n fin
anci
ële
en p
oliti
eke
inno
vatie
s, ve
rgun
ning
enbe
leid
bijv
oorb
eeld
. Vo
or e
en w
indt
urbi
ne m
oet n
u ee
n bo
uwve
rgun
ning
aan
gevr
aagd
wor
den,
di
e he
el s
peci
fiek
is. H
et is
vee
l bet
er
daar
een
ver
gunn
ing
van
te m
aken
met
ei
sen
waa
r het
win
dpar
k aa
n m
oet
vold
oen
en d
ie d
us d
e no
odza
kelij
ke
conc
urre
ntie
bev
orde
rt.'
Dav
id M
olen
aar,
Div
isie
Man
ager
Win
d Po
wer
Sie
men
s Ned
erla
nd
- Za
kje Eu
ropa
- ve
rsterk
ing
Gel
ijk s
peel
veld
‘Wij
zien
zek
er v
oord
elen
in g
oede
, int
erna
tiona
le
rege
lgev
ing
op h
et g
ebie
d va
n du
urza
amhe
id. D
oor
het s
telle
n va
n de
juis
te n
orm
en e
n vi
a w
et- e
n re
gelg
evin
g di
e du
urza
amhe
id b
evor
dert
, wor
den
bedr
ijven
ges
timul
eerd
om
duu
rzam
e in
nova
ties
te re
alis
eren
. Sl
imm
e no
rmer
ing
is s
oms d
e be
ste
en g
oedk
oops
te m
anie
r om
de
mar
kt p
ositi
ef te
be
ïnvl
oede
n. D
at is
goe
d vo
or d
e co
ncur
rent
ie-
posi
tie v
an d
ie d
uurz
ame
bedr
ijven
en
goed
voo
r de
wer
eld.
’At
zo N
icol
aï, d
irect
eur D
SM N
eder
land
Publ
iekp
rivat
e sa
men
wer
king
‘Rio
+20
is ee
n to
pcon
fere
ntie
waa
r pub
liek
en
priv
aat e
lkaa
r ont
moe
ten
om d
aadw
erke
lijk
part
ners
hips
te re
alise
ren.
DSM
wil
die
sam
enw
erki
ng g
raag
in e
en st
room
vers
nelli
ng
bren
gen
om m
et e
lkaa
r tot
duu
rzam
e op
loss
in-
gen
te k
omen
. De
afge
lope
n vi
jf ja
ar h
ebbe
n
bedr
ijfsle
ven
en c
ivil
soci
ety
elka
ar st
eeds
mee
r
gevo
nden
, den
k aa
n de
Dut
ch S
usta
inab
le
Gro
wth
Coa
litio
n. W
e no
dige
n de
ove
rhei
d ui
t
om zi
ch n
og n
adru
kkel
ijker
bij
dit s
oort
initi
atie
ven
aan
te sl
uite
n en
aan
ver
snel
ling
van
publ
iekp
rivat
e in
itiat
ieve
n te
wer
ken.
’
Atzo
Nic
olaï
, dire
cteu
r DSM
Ned
erla
nd
- Nieu
we internationa
le sp
eelve
ldega
lisator
Gee
n M
VO-d
wan
g
'Dw
ang
is ni
et w
aar i
k m
etee
n aa
n de
nk. I
eder
een
zou
een
insp
anni
ngsv
erpl
icht
ing
moe
ten
hebb
en e
n da
arov
er
tran
spar
ant r
appo
rter
en. H
et g
aat e
r om
dat
bed
rijve
n zic
h
real
isere
n da
t er e
norm
e gr
oei i
n du
urza
me
inno
vatie
ve
oplo
ssin
gen
zit. P
hilip
s erv
aart
dat
dag
elijk
s, bi
jvoo
rbee
ld o
p
het g
ebie
d va
n en
ergi
e-ef
ficië
nte
verli
chtin
g en
toeg
ang
tot
gezo
ndhe
idzo
rg v
oora
l voo
r moe
ders
en
kind
eren
.'
Har
ry H
endr
iks,
hoof
d Pu
blic
and
Gov
ernm
ent A
ffai
rs v
an P
hilip
s
Inte
rnat
iona
l
j
Stim
ulan
s ond
erne
mer
scha
p'W
aar d
e ov
erhe
id e
cht m
ee zo
u he
lpen
is
het v
oere
n va
n ee
n co
nsist
ent b
elei
d (la
nget
erm
ijnvi
sie) e
n ee
n do
orda
chte
en
robu
uste
impl
emen
tatie
stra
tegi
e. E
en
richt
ing
waa
r het
naa
rtoe
moe
t met
een
ei
ndst
reep
. Dan
stuu
r je
de m
arkt
. Dit
is ee
n ka
pita
alin
tens
ieve
indu
strie
, voo
r on
s gaa
t het
om
de
lang
e te
rmijn
. Wat
va
ndaa
g de
goe
dkoo
pste
opl
ossin
g is,
is
mor
gen
of o
verm
orge
n m
issch
ien
niet
de
bes
te.'
Dav
id M
olen
aar,
Div
isie
Man
ager
Win
d Po
wer
Sie
men
s Ned
erla
nd
Mee
r op
elka
ar a
fste
mm
en'B
elei
d zo
u in
Eur
opee
s ver
band
wel
mee
r op
elka
ar
afge
stem
d ku
nnen
wor
den,
al m
oet j
e da
t per
onde
rwer
p be
kijk
en. I
n on
ze se
ctor
gel
dt d
at
bijv
oorb
eeld
voo
r het
vei
lighe
idsb
elei
d. O
nze
men
sen
die
in D
uits
land
zijn
opg
elei
d kr
ijgen
te
mak
en m
et a
nder
e ei
sen
als z
e kl
usse
n in
N
eder
land
doe
n. D
at k
omt d
e ve
iligh
eid
niet
ten
goed
e en
het
hin
dert
het
vrij
e ve
rkee
r van
pe
rson
en.'
Dav
id M
olen
aar,
Div
isie
Man
ager
Win
d Po
wer
Sie
men
s
Ned
erla
nd
Euro
pese
doe
len
'Eur
opa
kan
mee
r am
bitie
uze
doel
stel
linge
n ze
tten
voo
r ene
rgie
-effi
ciën
tie, v
oora
l in
gebo
uwen
; gro
ene
inno
vatie
stim
uler
en v
ia
open
bare
aan
best
edin
g en
ont
wik
kelin
gsla
n-de
n he
lpen
doo
r ech
te sa
men
wer
king
op
basis
va
n ge
lijkh
eid.
Uite
inde
lijk
gaat
het
om
de
conc
urre
ntie
krac
ht v
an E
urop
a in
zijn
geh
eel.
Op
term
ijn w
orde
n de
mee
st d
uurz
ame
land
en e
n on
dern
emin
gen
de m
eest
co
ncur
rere
nde.
'H
arry
Hen
drik
s, ho
ofd
Publ
ic a
nd G
over
nmen
t Af
fairs
van
Phili
ps In
tern
atio
nal
r afs
tem
men
urop
ees v
ebNiet v
ergeten:
doorgeve
n da
t
onde
rnem
erscha
p
aanjag
er is
van
groene g
roei!
FORUM #12/14.06.1228
vijf vragen aan
nederland verliest terrein op de markt
voor schone energietechnologie. op
de wereldranglijst zakt ons land van de
18de naar de 21ste plek. dat blijkt uit
het onderzoek Clean Economy, Living
Planet dat in opdracht van het Wereld
natuur Fonds is uitgevoerd. een signaal
dat we niet moeten negeren, aldus Ineke
dezentjé Hamming. Zij is voorzitter van
fme, de ondernemersorganisatie voor de
technologische industrie.
We willen tot de top-10 behoren, maar zakken steeds verder weg. Hebben we niet genoeg in huis?‘We hebben juist heel veel in huis. Aan goede technologie ontbreekt het absoluut niet. Maar het is niet makkelijk om kennis en kunde om te zetten in een rinkelende kassa. Dat is jammer, want groen is poen. Groene technologie is niet alleen goed voor onze pla-neet, maar zorgt ook voor nieuwe banen.’
Waarom lukt het nederlandse bedrijven dan niet om een groter deel van de markt te veroveren?‘Nederland heeft een kleine thuismarkt. Dat
betekent dat de overheid niet kan inzetten op meerdere grote projecten tegelijkertijd. Dat breekt nu op. Daarnaast is de thuismarkt ook nog eens nogal wispelturig. Er is geen stabiel investeringsklimaat voor schone technolo-gie. Het moet geen politiek speeltje zijn dat elke drie, vier jaar wisselt. Dat is nu wel het geval.’
Moet nederland het niet sowieso vooral hebben van de export?‘Daar liggen grote kansen. Ik ben net terug uit Brazilië. De opkomende landen zetten in op duurzame groei en zijn heel erg op zoek naar partners en leveranciers. Maar dan moet je wel goede showcases in huis hebben. Dat is echt de springplank naar export. Die show-cases moet je in eigen land ontwikkelen. Als we hier niet zoveel Goudse kaas zouden eten, zouden we die ook niet exporteren.’
Wat moet daarvoor gebeuren?‘De overheid zou veel meer moeten optre-den als launching customer. Dus als ze iets nodig hebben, moeten ze kiezen voor het nieuwste van het nieuwste. En dus niet voor bestaande technologieën. Dat is uiteindelijk ook goedkoper. Schone technologieën ver-dienen zichzelf eerder terug dan je denkt, vaak al op kortere termijn.’‘Daarnaast moet de overheid het topsecto-
renbeleid voortzetten. Dat geeft echt een impuls voor innovatie. Een ander punt is de financiering van innovatie. Een gebrek daar-aan zet een rem op de groei. Daar moet een oplossing voor komen, dus ik denk erover om met de pensioenfondsen om tafel te gaan. Bij groene technologie gaat het om langjarige investeringen en pensioenfond-sen hebben veel geld op de plank liggen. Waarom zouden ze dat dan niet kunnen investeren in dit soort innovatie?’
Welke maatregel wilt u straks absoluut in het nieuwe regeerakkoord zien?‘De gebouwde omgeving is goed voor 35 pro-cent van ons nationale energieverbruik. In het regeerakkoord zou een instrument moe-ten komen om de energiebesparing die daar te behalen valt, te stimuleren. Zodat het ren-dabel wordt om in te investeren.’
Tekst:KarinBojorge|Foto:fme
ineke dezentjé hamming-bluemink
‘Groen is poen’
FORUM #12/14.06.1229
uitspraken
‘Alleen als het kabinet mijn naam draagt, ga ik erin zitten.’PvdA-voorman Diederik Samsom, Elsevier van 26 mei
‘Je bent de Sjaak met een bestelauto van de zaak.’evo-slogan in campagne tegen nieuwe bijtellingregels, mei
‘Laatst hoorde ik mezelf terug op de radio, en dacht: jeetje, wat ben jij cynisch geworden. Zo zwartgallig, je lijkt wel 60.’G500-oprichter Sywert van Lienden (21), fnv Bondgenoten Magazine van mei
‘Lieverds, de vijand is buiten hoor.’Kwartiermaker nieuwe vakbond Jette Klijnsma tegenover vakbondsbestuurders, de Volkskrant van 4 juni
‘Ik heb genoeg vrienden verloren die hoosden in plaats van proefden.’Wijnimporteur en wijnliefhebber Henk Maas, fd Persoonlijk van 2 juni
‘Ik krijg geen sprankel meer in mijn ogen als ik denk aan nog vier jaar Kamerlidmaatschap. Zo simpel ligt het.’Sabine Uitslag stelt zich niet verkiesbaar, mail aan de cda-fractie, 7 juni
‘Als ik een motorrijder in de berm zie liggen, groet ik en fiets door.’Jan Pleite, bewoner Lekdijk bij Utrecht, Elsevier van 9 juni
‘Inhoud en moed zijn de meest schaarse middelen in de politiek.’Econoom Sylvester Eijffinger, Het Financieele Dagblad van 9 juni
‘De eurozone heeft ons lui gemaakt. Doordat we zo makkelijk konden exporteren naar Italië en Griekenland, heeft vrijwel niemand de moeite genomen zich te richten op de opkomende markten.’Econoom Arjo Klamer, Het Financieele Dagblad van 9 juni
FORUM #12/14.06.1230
belrondje
Maarten van Randeraat / Granuband (rubberrecycling) / Amsterdam
‘De balans is zoek’‘Ikbenerhelemaalvoor.Oponzevestiging inAmerikawerkenmensenat will.Datwilzeggendatjeiemandaanheteindevandeweekkuntmeedelendathijnietlangervoorhetbedrijfwerkt. InNederlandzijnwedoorgesla-gennaardeanderekant.Iemandmeteenvasteaanstel-lingismaximaalbeschermd.Maarhijiswélvrijomzelfbinnenéén,tweemaandenontslagtenemen.’
‘De balans is zoek.De afspraken zoalsdie er nu liggenovereenversoepelingvanhetontslagrechtbrengendaarveranderingin.Hetzorgtervoordatjeeerdermensenindienstneemt.Enookgemakkelijkerafscheidneemtalshetechtnodigis.’‘Het idee van een scholingsbudget als alternatief vooreenontslagvergoedingvindikzogeknogniet.Alsergeenwerkmeeris,zaliemandtochverdermoeten.Danhebikergeenmoeitemeeomdaaraanbijtedragen.Maardanpraat jenietoverextremekosten.Zeg1.500tot2.500euro.Endaarkanikprimameeleven.’
Karin Teluy / Sovov (arbeidsmarktadvies) / Wijk bij Duurstede
‘Flexibeler is beter’‘Hoeflexibelerdearbeidsmarkt,hoebeter.Maarwerkne-mershebbenookbeschermingnodig.Indezorgsectorzieikregelmatigdatmensennaafrondingvanhunopleidingworden ontslagen en vervolgens via de achterdeur alsuitzendkrachtwordeningehuurd.’‘Werkgeversklagenvaakdatzedegoedekrachtennietkunnenhouden,enmensendienietmeergoedfunctio-
neren niet kwijt kunnen raken. Personeel dat bijvoor-beeldtelangopéénplekblijftzittenengeenperspectiefmeerheeft.Daarspelendenieuweontslagplannengoedop inmet de begeleiding vanwerk naarwerk door dewerkgever.Geefzeeenduwtjeinderugomzeweerbaar-dertemaken.’‘Hetvaltmeopdatvraagenaanbodopdearbeidsmarktmaarnietwillenmatchen.Nogsteedswordenjongerennahunopleidingmeteenwerkloos.Laatzestagelopeninjebedrijf.Enalsjijgeenplekvoorzehebt,danmisschieneencollega-ondernemerwel.’
Peter de Bruijn / De Bruijn & Partners (administratie) / ’s Gravenzande
‘Nu al geen probleem’‘Of je de arbeidsmarkt los trekt met een soepelerontslagrecht?Ikdenkhetniet.Nee,deeconomiemoetaantrekken. Dan nemen bedrijven automatisch weerpersoneel aan. Enwaar hebbenwe het eigenlijk over?Vroegerwashetontslaanvanmensenmoeilijk.Maardatisallangnietmeerzo.’‘Vooralgroterebedrijvenwetencreatieftesnijdeninhun
personeelsbestand.Dieschrappengewoonallefuncties,creërennieuweenlatendebestaandemedewerkersdaarop solliciteren. Mensen die ze kwijt willen, hebben opzo’nmomenthetnakijken.Medewerkersontslaanisdusniet zo moeilijk. En het wordt volgens de voorstellenalleenmaargoedkoper.’‘Nee,ikvinddatiemanddieplotselingtehorenkrijgtdathet eindedienstverband is, een fatsoenlijkevergoedingmoet meekrijgen. Het enige wat je met een soepelerontslagrechtbereiktisdatmensenzichcalculerendgaangedragen.Enzittenwedaaroptewachten?’
Sneller ontslaan: beter?Ontslaanzonderrechter,maximaalzesmaandsalarissenmeevoorscholingof
werk-naar-werktrajectenenwerkgeversbetalenmaximaalzesmaandenww
door. Als de politieke partijen die tekenden voor het Lenteakkoord hun zin krijgen,
versoepelt het ontslagrecht. Asociaal of een goed plan?
Tekst:FrankdenHoed,PaulScheer|Foto’s:NoutSteenkamp,HansStakelbeek
FORUM #12/14.06.1231
vreemde ogen
‘IkarriveerdeinNederlandeenweekvoordatderevolutie inTunesië en daarmeedeArabischeLentelosbarstte.Viademedia,telefoon,skypeenFacebookbleef ikopdehoogtevandege-beurtenissen.Ikkreeghetgevoeldatikietshis-torischmisteenhadhetwelmeewillenmaken.Gelukkigwas het een vredige revolutie, afge-zienvandetweehonderdslachtoffersindeeer-stemaand.’‘Inmiddelsben ikvierkeer inTunesiëterugge-weest.Familieenvriendenzeggendathetgoedisdat ikweggegaanben.Het landmoetweerterugnaardenormalegangvanzaken.Hettoe-rismeisteruggelopen,terwijldattocheenvandedragersisvandeeconomie.’‘Ikwildenaarhetbuitenlandomnieuweerva-ringenoptedoen.Endanhetliefsteenontwik-keldbuitenland.IkhadnaareenFranstaliglandkunnengaan,geziendehistorischebandenmetFrankrijk, maar ik wilde juist afwijken van destandaard,ietsmetmeeruitdaging.Toenkwam
dezebaanopinternetvoorbij.’‘Ik bezocht voor het eerst een noordelijkEuropees land, en kwam meteen in een dikpaksneeuwterecht.Maar ikhebmeermoei-temetdeNederlandsezomer,alshetregentinjuli.Jemoethierechtelkedaghetweerbe-richtchecken.’‘Nederland is een schoon en goed georgani-seerd en gedisciplineerd land. Dat bevalt mijwelalscontroller.Hetisdebasisvooreenont-wikkeld land dat iederéén zich aan de regelshoudt.Hetvaltmewelopdathet sociale le-ven ook wordt geregeld. Nederlanders zetteneenheleorganisatieopvoorfeestenalscarna-val en Koninginnedag.Tunesiërs gaan sponta-nertewerk.’‘Hetweekend isheilig,danmoet jeuitrusten.Ik houder juistvanom soms inhetweekendtewerkenenopeendoordeweekseavondnaareen concert te gaan. InTunesiëwordt sowie-soveel in hetweekend en ’s avonds gewerkt.
Erismeercompetitie.Indetoekomstzullendewerkomstandigheden in Nederland ookmoe-tenveranderen, geziende crisis enoplopendewerkloosheid.’‘Inbedrijvenwordtveelvergaderdengediscus-sieerd.Iedereenmoethetmetelkaareenszijnvoordatdevolgendestapwordtgenomen.Datschietnietaltijdop.Vanmijmagdeleidingva-kergebruikmakenvandehiërarchie.’‘Ikvoelmehierwelwelkom.Mensenzijnhulp-vaardigennieuwsgierig. Ikmerknietsvaneenvijandigehoudingtegenovermoslims.Vooreendeelbegrijp ikGeertWilderswel,alshetgaatom mensen die hier wel geboren maar nogsteedsniethelemaalgeïntegreerdzijn.Aandeandere kant mis ik bij hem openheid naar ande-ren.JekuntbestNederlandsburgerzijnmetbe-houdvancultuurenreligie.’
Tekst:PaulScheerFoto:SamRentmeester
‘Het weekend is heilig’
Aymen Ben Guirat (32)
Functie: finance & internal control specialist bij NutrecoNationaliteit: TunesischeHiersinds: 2010
videO
Eéntafel,éénstelling,tweekemphanenvno-ncw-voorzitterBernardWientjesindebatmetLiesbethvanTongeren,TweedeKamerlidvoorGroenLinksenvoorheendirecteurvanGreenpeace.Overmilieubelastin-genvoorgrotebedrijveneneenduurzameeconomie.Komtdieermétofzónderdiebedrijven?
Kijk op www.vno-ncw.nl/GroenLinks_vs_vno-ncw
FORUM #12/14.06.123333
Australië kampte twintig jaar geleden met een bankencrisis. Net zoals de Spanjaar-den nu. ‘Dat heeft ons bijna alle banken gekost.’ De Australische werkgeversvoor-man Alistair Walton heeft goede raad voor de eu. ‘Meteen beginnen met je plannen en die in een keer afmaken.’
Waltonwasmeteenachttienman/vrouwsterkedelegatieinEuropavoorhetjaarlijksebezoekvanhetAustralischebedrijfslevenaanEuropa.‘WegaanaltijdnaarBrussel,naareennieuwenopkomendeu-landennaareenlandwaarvanwehopenietstekunnenle-ren.’Nederlandvielindielaatstecategorie.Waltonenzijndelegatiebrachtenvorigeweekookeenbezoekaanhuntegenvoetersvan vno-ncwindeHaagseMalietoren.‘Jullietopsectorenbeleidisheelinteressant’,vindtWalton.‘ZoietshebbenwenietinAustralië.Julliekiezennietvoorkampioenen,sterkebedrijven,maarsectorendiedewe-reldwijdindeTop-5moetenkomen.Misschienisdieaanpakietsvoorons.’Debezoekenaandenieuweeu-landeninOost-Europazijnheelleerzaam,benadruktWalton.‘Deoudeeu-landengaanvaakuitvanconsolidatie.Oost-Europeselandengaanuitvaneconomischegroeieninnovatie.Omdieredenzijnzevanuiterstbelangvoordeeu.Degenendiepleitenvoorhetafstotenvandielandenmakeneengrotedenkfout.Hetzourampzaligzijnvoordeontwikkelingvandeeu.’Met boomingAziëindeachtertuinvraagjejeaf:watverwachtendeAussiesvanhetdoorcrisisgetroffenEuropa?Walton:‘Onzeeconomiegroeitaltwintigjaarachterelkaar.Hetontbreektonsaankapitaal.Enalsjemagkiezen,waarinvesteerjeliever?InChina,waarzewel8procentbeloven,maarwaarjemaarmoetzienofjeietsterugzietvanjegeld,oftegenminderrendementineenstabieleenEuropeesaandoendeeconomiealsAustralië?’
‘Australië kan leren van Nederland’
veReniging
34 mens
•Personalia•Voorbijna13jaar
37branche
• ‘Debouwkanhetnogsteeds’•Vraagtekensbijextraregelsinternetbetalingen
•EvenbellenmetCeesBoutens,managerStrategieenpublicaffairsraiVereniging
•Verzekeraarswillenmeerkeuzevrijheid bij pensioenen
•tlnwilafvanstrengeboetesrij-enrusttijden
40 regio
•Agenda• ‘SchuifBlankenburgtunnelniet oplangebaan’
•Noordenbaaltvanafblazenspoorlijn• ‘TopsectorenwegwijzervoorFoodValley’
42 duurzaam •Deict-milieuAward2012 voorOrdina
•Cateringsbranchewilduurzaamgroeien• ‘Nieuwepolderinopkomst’
De Australische werkgeversvoorman Alistair Walton: ‘Wij kijken met veel belangstelling naar jullie
topsectorenbeleid.’
ton
poo
rtvl
iet
FORUM #12/14.06.1234
vereniging mens
voorbij na 13 jaar
Laatste schenking gaat naar vluchtelingenvno-ncw-voorzitterBernardWientjesoverhandigdeop4juni100.000euroaan het uaf, een stichting voor vluchtelingstudenten. De werkgeversorgani-satie en het uaf hielden gezamenlijk een bijeenkomst over diversiteit.
HetUniversitairAsielFonds(uaf)steunthogeropgeleidevluchtelingenbijhunstudieenhetzoekennaareenbaandieaansluitbijhunopleidingencapacitei-ten.Hetgaathierbijomvluchtelingendieinhetlandvanherkomstvaakaleenstudiehebbenafgerondenwerkervaringhebbenopgedaan.‘Uitdezedonatiespreektonzegrotewaarderingvoorhetwerkvanhetuaf’,zeiWientjes.‘Mensendieinmoeilijkeomstandighedenhuneigenlandhebbenmoetenverlaten,krijgenviahetuafeenkanshuntalententegebruikeneneenwaardevolletoekomstoptebouwen.InhetNederlandsebedrijfslevenkunnenwedittalentgoedgebruiken.’RuudLubbers,voorzittervanhetuaf,envoormaligstudentvandestichting,HenryGreenfeld,namensamendedonatieinontvangst.HetisdelaatsteschenkinguithetFonds100jaarvno-ncw,datin1999tergelegenheidvanhet100-jarigbestaanvanvno-ncwwerdopgerichtmetgeldvanleden.Deschenkingengingendeafgelopenjarenafwisselendnaareenorganisatiedieondernemerschapbevorderteneenorganisatiedieeensociaal-maatschappelijkdoelnastreeft.
Foto’s: Jeroen Poortvliet De gasten werden door muzikant Zou Diarra begroet met het geluid van
een Kora, een West-Afrikaans snaarinstrument
Henry Greenfeld, Halleh Ghorashi, (bijzonder hoogleraar Management van diversiteit en
integratie, Vrije Universiteit Amsterdam) en Ruud Lubbers zetten de toon bij een feestelijke
polonaise
Bernard Wientjes toont het boekje Fonds 100 jaar vno-ncw,gewaardeerd
gebaar, dat dit jaar verscheen bij het afsluiten van het fonds. Naast hem
Kaveh Pour, hoofd afdeling Job Support van uaf
FORUM #12/14.06.1235
vereniging mens
Onder toeziend oog van Ruud Lubbers, overhandigt Bernard Wientjes de laatste donatie aan Henry
Greenfeld, oud-student van het uaf
Het pauzenummer was van cabaretier Dara Faizi, vluchteling uit Afghanistan en winnaar
Groninger Studenten Cabaret Festival
Tijdens de afsluitende receptie werd nagepraat over de uitreiking van de laatste donatie en over de
dertien jaar dat het Fonds 100 jaar vno-ncw bestond
beste studenten-bedrijf 2012Paarden met antischuurplekdekens, een boekoverdedood,kookboekenmetqrcodesvoorstudentenenmulti user speakers. Allemaal producten die op 8 juniindefinalestondenvanhetBeste studentenbedrijf van het Jaar.Dewin-naarsvandezeNederlandsestudenten-strijdzullenNederlandvertegenwoor-digentijdensdeEuropeseFinalevan19tot22juliinRoemenië(mbo)ofvan3tot6juliinMacedonië(hbo).DefinalevanstichtingJongOnder-nemenindeFloriadeinVenlobleefspannendtotheteind.UiteindelijkwonnenExpressYourselfmetdeEquineChest Protector, borst- en schouderbe-schermervoorpaarden(mbo)enkick met het C’est moibeautyboek(hbo).ZijgaandoornaardeEuropesefinale.www.jongondernemen.nl
plantmanagerMichelMeertensvandsp (dsmSinochemPharmaceuticals)inDelftisverkozentotPlantManageroftheYear2012.Deorganisatoren,hetbladPetrochem en brancheverenigingvnci,zoekenjaarlijksnaarplantmanagersdieopeenin-novatievemanierverbeteringenhebbengerealiseerdophetgebiedvanveilig-heid,gezondheid,milieu,productiviteitenkwaliteit.Meertensversloegineenspannendefinaledeanderekandidatenmeteenpresentatie,waarinhijuitlegdehoe dspwerktmetzelfsturendeteams.dspproduceertgrondstoffenvoorantibioticametbehulpvanenzymenindegrootsteantibioticafabriekterwereld(buitenChina).JuryvoorzitterJosBendersroemdeMichels‘sterkmotiverendekarakter,datergnuttigennoodzakelijkisindezecompetitievewereld.’www.vnci.nl | www.dsm.nl
FORUM #12/14.06.1236
vereniging mens
Hetbestuurvanuneto-vni, de ondernemersorganisatievoordeinstallatiebranche en de techni-schedetailhandel,draagtTitia SiertsemavooralsopvolgervandehuidigevoorzitterMarcel engels.DeLedenraadvanuneto-vni beslist op 26 juni aanstaande formeeloverhaarbenoeming,waarnazijper1januariaanstaan-deaantreedtalsnieuwevoorzit-ter.Siertsemaheefteenlangeervaringinzowelhetbedrijfslevenals bij uneto-vni.Deafgelo-pentienjaarwaszijalgemeendirecteurvanuneto-vni.Daarvoorbekleeddezijmanagementfunc-tiesindeenergiesector,ondermeeralsregiodirecteurbijEneco.Laterditjaarwordtdeontstanevacaturevanalgemeendirecteuringevuld.
Titia Siertsema
Hetpensioenfondsvandemeta-lektro, pme,maaktbekenddatvandedrievacaturesinhetfondsbe-stuurertweeweerzijnvervuld.Ditalsgevolgvandebenoemin-gen(vanuitwerkgeversorganisatiefme-cwm)vandries nagtegaal en Geert van Til.Nagtegaalisac-tuarisendirecteurvanNagtegaalBestuurenToezicht.HijmaaktookdeeluitvanhetbestuurvanhetpensioenfondsSabic,isvoorzittervanhetpensioenfondspredikantenenlidvandevisita-tiecommissievanhetRabobankpensioenfonds.VanTilwastotvoorkortpartnervankpmg.Hij
heeftdiversebestuursfunctiesbekleedwaaronderhetvoorzit-terschapvanhetkpmg pensioen-fonds.Opditmomentishijnaastbestuurslid bij pme onder andere ooklidvandeCommissieInternToezichtStichtingHoogovensPensioenfonds.
Chemelot Campus, een con-sortiumvandsm Nederland, ProvincieLimburgenMaastrichtUniversityvoordeontwikkelingvanhetvoormaligedsm-terrein inSittard-Geleen,heeftBoy Litjensbenoemdtotvoorzittervanderaadvancommissarissen.Hijisdaarnaastbestuursvoorzit-tervanchemieconcernSabic.Bert Kipwordtmetingangvan1septembermanagingdirectorvanChemelotCampus.HijgeeftnuleidingaandsmResolve.
Boy Litjens
roy Scheerderisper1augustusbenoemd tot commercieel direc-teurvanklm-dochterTransavia.com.HijvolgtWillem Hondius op,dienaarNairobiverhuistalsgeneralmanagerOost-AfrikavoorAirFrance-klm.Scheerderwerktsinds1999bijdeklmGroep,waarvandelaatstetienjaaralsvicepresidentmarketingvoorklm Nederland.Hijheeftzichsindszijnkomst bij klmveelbeziggehoudenmete-commerceactiviteitenengaatdatookdoenbijTransavia.
Bert van Veldhuizen is benoemd
totalgemeendirecteurvanpgz International,leveranciervan(verf)gereedschappen,ijzerwarenentuinartikelenenactiefindelogistiekedienstverleningopdeinternationaledoe-het-zelfmarkt.Per1augustusvolgthijrobert Sinkeopdiesindsfebruarialsinterimdezefunctievervulde.VanVeldhuizenismomenteelnogdirecteurvanfscNederland,heeftvijfjaarbijOutdoorLifeGroupalsmanagingdirectorgewerktenwasdaarvoorwerkzaamalsalgemeendirecteurbijBouwmaatNederland.
Bert van Veldhuizen
daan van doornistoegetredentotderaadvancommissarissenvandeA-wareFoodGroup.VanDoornwastoteind2009topmanbijvleesconcernVion.DaarnaastishijondermeervoorzittervanhetFundraisingCommitteevanWageningenUniversiteit,voorzit-tervanderaadvanadviesvandeScienceGroupvanWageningenUniversiteitenvoorzittervandeProducentenorganisatieNederlandse Mosselcultuur. Ook gafhijleidingaandeCommissieVanDoorndiedeomslagnaarduurzaamvleesin2020beoogt.
Hans WesselinkheeftafscheidgenomenalsdirectievoorzittervandeRabobank,waarhijvanaf1971werkzaamwas.Hijwordtop-gevolgddoorArnold van eijk, die alwerkzaamisbijdeRabobank.
BehalvedirectievoorzitterbijRabobankwasWesselinkonderanderevoorzittervanvno-ncw Stedendriehoek,secretarisvandeBedrijvenkringApeldoorn,be-stuurdervanderegionaleKamervanKoophandel,toezichthouderenpenningmeesterbijOmroepGelderlandencommissarisbijCongrescentrumOrpheus.BijzijnafscheidishijbenoemdtotRidderindeOrdevanOranje-Nassau.
Per 1 juni is Luciano dos Santos toegetredentotdedirectievanin-genieurs-enadviesbureauValstarSimonis.Metzijnbenoemingishetdirectieteamweeropvollesterkte.HijwerktelangetijdbijingenieursbureauDeerns,waarhijsinds2007vestigingsdirecteurinAmsterdamwas.Alsaccountver-antwoordelijkewashijbetrokkenbijbelangrijkeprojecteninbin-nen- en buitenland.
personalia
unet
o-vn
i
chem
elot
pgz
FORUM #12/14.06.1237
vereniging branche
‘De bouw kan het nog steeds!’Met een betonschaar knipte minister Spies van Binnenlandse Zaken op 2 juni symbolisch het slot op
de woningmarkt door. Door het klaren van deze klus – samen met Bouwend Nederland-voorzitter
Elco Brinkman – gaf ze het startsein voor de zevende editie van deDagvandeBouw. Plaats van
handeling was zwembad Aquarijn in Alphen aan den Rijn, een van de bouwprojecten waarvan de
poorten wijd open stonden voor het publiek. In hun speeches stonden Spies en Brinkman stil bij de
problemen die de sector ondervindt als gevolg van de crisis en de bezuinigingen. Minister Spies riep
op om de handen ineen te slaan om zo de impasse te verbreken. ‘Het belang van de bouwsector
is groot, voor zowel de economie als de hele Nederlandse samenleving. Het is een sector die
bovendien qua werkomgeving veel jonge mensen een mooi perspectief biedt.’ De Dag van de Bouw
is elk jaar weer een feestelijke dag voor Bouwend Nederland, zei Brinkman in een reactie. ‘Vandaag
kunnen we op 222 plekken fantastische projecten zien. Dat geeft me een blij gevoel. De bouw kan
het nog steeds!’ De Dag van de Bouw is onderdeel van de imagocampagne DeBouwmaakthet,
die Bouwend Nederland samen met haar leden voert. Tot de projecten waar een kijkje kon worden
genomen behoorden onder meer onderdelen van de Noord-Zuidlijn van de Amsterdamse metro, de
Spoorzone Delft en de snelwegtunnel in de A2 ter hoogte van Maastricht.
www.bouwendnederland.nl
renévandenburg
Populaire bierdrinkerDeNederlandsebierdrinkerhefthetliefsteenglasbiermetDirkKuijt.Deaanvallerprolon-geerthiermeezijntiteluit2010.DitblijktuitonderzoekvanbrancheorganisatieNederlandseBrouwersindeaanloopnaarhetekvoetbal.SpitsKlaas-JanHuntelaarstaatopdetweedeplaats,gevolgddoorhettrioArjenRobben,MarkvanBommelenRafaelvanderVaartdiegelijkeindigden.Pilsisvolgensdebierdrinkersde biersoort die het beste past bij Oranjespelers.www.nederlandsebrouwers.nl
‘Extra regels voor internet-betalingen onnodig’Extraregelsominternetbetalingenveiligertelatenverlopen,moetenpropor-tioneel zijn. Dit stelt Wijnand Jongen, directeur van Thuiswinkel.org, in reactie op een pleidooi van De Nederlandsche Bank (dnb) om betalingen dubbel te laten controleren.
Volgensdnbwordthetvoorconsumentensteedsmoeilijkeromtebeoordelenofeenbetalingveiligkanwordengedaan.Metdedubbeletoestemmingwildecentralebankbereikendatnietalleendepotentiëlekopertoestemmingmoetgevenaande-genediedebetalingafhandelt,maarookdebankvandiekoper.Jongenvraagtzichafofnieuweregelsnodigzijn.‘Detotalefraudeligtonderde1procent.Enbijdefraudemetbetalingengaathetomtiendenvaneenprocent.Hetisdaaromdevraagwelkprobleemjemetdenieuweregelgevingwiltoplossen.’www.thuiswinkel.org
ziekenhuis kiezen HetovergrotedeelvandeNederlanderswilzelfzijnarts,kliniekofziekenhuiskunnenkiezen.DitblijktuitonderzoekinopdrachtvanZelfstandigeKliniekenNederland (zkn).DehelftvandeNederlandersstaaternegatieftegenoverdatdezorgverzekeraardezekeuzevoorhenmaakt.ZevenvandetienNederlandersverwachtweldatdezorgverzekeraardebestekeuzekanmakenvoorhetgevalzeeenbehandelingnodighebben.DehelftvandeNederlandersvindtdatziekenhuizenzichmoetengaanspecialiserenomdestijgingvandezorgkosteninde hand te houden.www.zkn.nl
mic
hael
koo
ren
/hh
FORUM #12/14.06.1238
vereniging branche
even bellen met…
Cees Boutens,
manager Strategie
en public affairs
rai vereniging
Politieke partijen zijn hard aan het werk om hun verkiezingsprogram-ma’s te schrijven. Voor Bovag en rai Vereniging het moment om geza-menlijk een brief te sturen met 33 punten. ‘Partijen willen nu weten wat kiezers willen en onze leden zijn ook kiezers’, verklaart Cees Boutens van rai vereniging.
Watwiltueigenlijkvandepolitiekepartijen?‘Wijvindendriedingenbelangrijk.Gaslimommethetbelastingregimerondmobiliteit.Blijfbouwenaandeinfrastructuurdieistoegezegdenblijfdieonderhouden.Enzorgdathetbeleidzowordtingerichtdaterruimteisvoornieuwetechniekenenalternatievebrandstoffen,zodatjenietdesituatiekrijgtdatdeindustrieergensklaarvooris,maarderegelgevingniet.’
Klinktwellogisch.‘Indepraktijkwerkthetvaaknietzo.Deindustriekanaardgasauto’sleveren,maarompompstationstevinden,moetjeeengoedzoeksysteemhebben.Overheid,stuurdaarop.Alsjewiltdateenontwikkelingeensucceswordt,zetdiezakendanindeetalage.’
Moetdeoverheiddanallesdoen?Overheidspompstations?‘Deoverheidmoethetinteressantmakenvoorbedrijvenomdiepompsta-tionsneertezetten.Bijvoorbeelddoorgunstigebelastingtarievenenaange-pasteregelgeving.MaardeNederlandseoverheidheeftinmiddelsdereputatie
datzebeleidafkondigtdatvijfjaargeldenzal,maardatnaeenoftweejaartochweertewijzigen.Zowillenbedrij-vennietinvesteren.Overheidsbeleidmoetvoorspelbaarzijn.’
raiverenigingenBovagstaanbekendalsdeautolobby.Tochgaanveelpuntenoverfietsen,openbaarvervoeren milieu.‘Hetisweleensergerlijkdatdieterm‘autolobby’altijdoponswordtge-plakt.Wijhoudenonsbezigmetmobi-liteit,dusookmetfietsen,bromfietsenenbussen.Eenaantaljarengeledenhebbenwealbeslotendatduurzaam-heidergewoonbijhoortomindetoekomstnogmobiliteittehebben.‘
Maareenwarmpleidooivoormilieu-zonesenbetalennaargebruik?‘Insommigestedenisdeluchtnueenmaalzovervuilddaterietsmoetgebeuren.Danzijnmilieuzonesingrotestedenietswaarjeovermoetpraten.Hetalternatiefisdatoptermijn stadsbesturen hun steden helemaalopslotgooienvoorverkeer.Datzelfdegeldtvoorbeprijzennaargebruikvaneenautoinplaatsvannaarbezit.Inanderebranchesisdateenge-accepteerdprincipe.Hetismisschiengoedomhiermeeopkleineschaaltebeginnen.Alsduidelijkwordtdathetwerktzondernadeligeeffecten,kanhetalgemeendoorgevoerdworden.’
www.raivereniging.nl|www.bovag.nl
rai
fietscontrole Eindmeideedhetgeruchtderondedatdepolitieminderzougaancontroleren.Ondermeerdecontrolesopfietsverlichtingzoudeneraanmoetengeloven.DeraiVerenigingwaarschuwtervoordatdeveiligheidvanfietsersinhetgedingkomt als het Openbaar Ministerie (om)gaatkijkennaareffectiviteitvanhandhaving.Volgensdebrancheorganisatieblijktuithetswov-rapport datderelatietussenhandhavingengedragingjuistbijdezedoelgroepminderduidelijkis.Zijroeptdanookopomopdeoudevoetverdertegaan.Inmiddelslijktdekouuitdelucht.Depolitieheeftaangegevengewoonverlichtings-controlesteblijvenuitvoeren.www.raivereniging.nl
passen te duurHetuitbestedenvantakenvandeInspectievanTransportenLeefomgeving(itl)aankiwaheeftnietgeleidtothetgewensteresultaat,zoblijktuiteenevaluatie.Detarievenvanchauffeurspas-senenvergunningenlopennogsteedsuitdepasmet die in andere landen. Koninklijk Nederlands Vervoer(knv)heeftweinigvertrouwenindever-volgstappendienuzijnaangekondigd,zoalseentarievenonderzoekdoorkiwazelf.Deorganisatievreestdatdetarievennogtientallenjarenon-nodighoogzullenblijvenwww.knv.nl
Letsel en schadeStaatssecretarisTeevenvanVeiligheidenJustitieheeftop6juniheteersteexemplaarvandeMedische Paragraafinontvangstgenomen.DeMedischeParagraafmoetervoorzorgendatdeafhandelingvanhetmedischetraject–hetgrootsteknelpuntindeafwikkelingvanletselschade–naeenongevalvoorhetslachtoffersoepelerensnellerverloopt.DeMedischeParagraafbevatvoorbeeldenvoorhetmedischbe-oordelingstrajecteneenaantalbelangrijkewerkdocu-menten.DeMedischeParagraafisinopdrachtvanDeLetselschadeRaadopgesteld.HijgaatdeeluitmakenvandenieuweGedragscodeBehandelingLetselschade.AandehuidigecodehebbenverzekeraarsdielidzijnvanhetVerbondvanVerzekeraarszichverbonden.www.verzekeraars.nl
FORUM #12/14.06.1239
vereniging branche
Verzekeraars willen meer keuzevrijheid bij pensioenen
tln wil af van strenge boetes rij- en rusttijden
De rij- en rusttijdenregeling is van belang voor de verkeersveiligheid. Ook voorkomt deze concurrentievervalsing. Maar de controles op de regeling en de boetes die worden uitge-deeld bij overtredingen schieten volledig door, vindt Transport en Logistiek Nederland (tln).
Sindsdeinvoeringvandedigitaletachograafkan bij een controle op de rij- en rusttijden vaneenchauffeur,elkeovertredingtotopdesecondewordenuitgelezen.Europeseregelge-
vingsteltdatbijeencontrole,detachograaftot28dagenterugmagwordenuitgelezen.Deze‘28dagenregeling’isvooralingesteldomtecontrolerenofeenchauffeurzijnverplichteweekendrustheeftgenoten.MaarsteedsmeerEuropeselidstatenmisbruikenderegelomeenopeenstapelingvanboetesuittekunnenschrijven.Hetgaatdaarbijsomsomduizendeneuro’s,terwijldeovertredingenzelfvaaknietsvoorstellen.‘Deregelgevingstreeftzijndoelvol-ledigvoorbijenheeftnietsmetdeverkeersvei-
ligheidofmetconcurrentievervalsingtemaken’,aldus tln.Deorganisatiewilafvande28dagenregelingensteltvooromterugtekerennaardejarenlangbestaanderegelgevingwaarbijalleengecontroleerdmagwordenwatdechauffeurdelopendeweekendelaatstewerkdagvandevorigeweekheeftgedaan.Opdiemanierblijftdecontroleopondermeerdeverkeersveiligheidbehouden,maarwordteenopeenstapelingvanboetesvoorkomen.www.tln.nl
De toenemende risico’s die kleven aan de pensioenopbouw leiden er onherroepelijk toe dat werknemers meer keuzevrijheid willen. Die voorspelling deed Tom Kliphuis, bestuurder van het Verbond van Verzekeraars, tijdens een internationaalverzekeringscongres,op1juniinAmsterdam.
‘Wekunnentochmoeilijkverwachtendatwerkne-merssteedsmeerrisico’sopzichgaannemenenzetegelijkertijdnietdevrijheidgevenomzélftekiezenwaarzehunpensioenonderbrengen?’,al-dusKliphuis.Meerkeuzevrijheidvanwerknemerszalvolgensdeverbondsbestuurderdeconcur-rentieindepensioenmarktbevorderen,watleidttoteenflexibelerenkwalitatiefbeteraanbod.
‘Bijkomendvoordeelisdatdebelangstellingvanburgersinwathetpensioenhenkostenopleverteenimpulskrijgt.’PensioenvoorzieningenstaaninheelEuropaonderdruk,bleektijdenshetcongreswaaraanruimvierhonderdbestuurdersuitdewereldwijdeverzekeringsbranchedeelnamen.HetNederlandsestelselisvolgensKliphuisrelatiefgoedbestandtegendeontwikkelingendoordatdeaanvullendepensioenenopbasisvankapitaaldek-kingzijngefinancierd.Hetzogenoemdedriepijler-systeem–datbestaatuitaow,bedrijfspensioenenenaanvullendeindividueleregelingen–verdientwathembetreftinheelEuropanavolging.‘Hetsysteemspreidtderisico’sengeefteenzekerematevanflexibiliteitaandeelnemers.’www.verzekeraars.nl
moeilijk examenbovagroeptmensendieerovernadenkenomtegaanmotor-rijdenop,nogditjaarhunopleidingafteronden.Vanafvolgendjaarzijndeexamenei-senforszwaarder.DitvanwegedestrengereEuropeseeisendiedangelden.Hetmotorrijbe-wijswordtindriecategorieënopgesplitst.Bovendienisdedirectetoegangtotdezwaarstecategoriepastoegestaanvanafeenleeftijdvan24jaar.Pasdanishetmogelijkomeenmotorfietsmeteenonbeperktvermogentebesturen.www.bovag.nl
tln
FORUM #12/14.06.1240
vereniging regio
vno-ncw West18/6 Amsterdam
Nieuwe leden lunch
19/6Rijnland
Bijeenkomst aan zee
19/6DenHaag
Ondernemersplein2012Business
in clubs
20/6 Rotterdam
Ontbijtbijeenkomst De verkeerson-
derneming
20/6RijnGouwe
Bijeenkomst Criminaliteit en veilig-
heid
21/6Drechtsteden
BijeenkomstExterneveiligheid
21/6Noordwest-Holland
hrm netwerk
22/6 Rotterdam
chio borrel
25/5 Amsterdam
Bijeenkomst over ict
25/6 Rotterdam
hrmExpertNetwerk
26/6
BijeenkomstUitdagingenvoor
vrouwelijke ondernemers
26/6West,vno-ncw en mkb-Neder-
land i.s.m. de Nederlandsche Bank
Voorlichtingsbijeenkomst iban/sepa
26/6RijnGouwe
Bouwpower RijnGouwe
27/6Westland-Delfland
Bijeenkomst: Twee rasondernemers
aan het woord
28/6 Oostland
Bouwpower Oostland
2/7DenHaag
Bijeenkomst Shell en Clingendael
over mondiale scenario’s
Kijkvoormeerinformatieop
www.vno-ncwwest.nl
vno-ncw Midden14/6Arnhem-Nijmegen
Slotbijeenkomst
14/6 Achterhoek
Slotbijeenkomst
15/6Flevoland
Voetbaltoernooi
19/6
Bijeenkomst Green Deal
19/6
SpecialistenIndustrietafel–Milieu
& Veiligheid
21/6 Midden, vno-ncw en mkb-
Nederland i.s.m. de Nederlandsche
Bank
Voorlichtingsbijeenkomst iban/sepa
21/6Valleiregio
Bijeenkomst Food Ball
21/6Rivierenland
Slotbijeenkomst
21/6Stedendriehoek
Slotbijeenkomst
25/6IJsseldeltaenNoordoost-
Overijssel
Meet & Greet
28/6Noord-Veluwe
Slotbijeenkomst
4/7Flevoland
Bedrijfsbezoek Tolsma Techniek
Kijkvoormeerinformatieop
www.vno-ncwmidden.nl
vno-ncw Noord14/6 jno
Slotbijeenkomst
19/6
Business Lunch
20/6
Ondernemende Staten
Kijkvoormeerinformatieop
www.vno-ncwnoord.nl
bzw14/6 hrm-groepNoordoost-Brabant
Bijeenkomst Opleiding en Training
18/6
Jaarcongres bzw
SprekeristrendwatcherAdjiedjBakas
Adjiedj Bakas
20/6 Breda en Oosterhout
Zomerborrel
26/6
A58 congres
29/8Helmond
Bedrijfsbezoek Groene Campus
29/8Roosendaal
Zomerborrel
30/8 Moerdijk
Zomerborrel
Kijkvoormeerinformatieop
www.bzw.nl
lwv20/6
lwv-Golfdag
Kijkvoormeerinformatieop
www.lwv.nl
agenda
‘Schuif Blankenburgtunnel niet op lange baan’Het controversieel verklaren van de Blankenburgtunnel door de Tweede Kamer is slecht voor de Nederlandse economie, vindt Bert Mooren, directeur van vno-ncw West. Hij pleit voor het doorzetten van de voorbereidingen voor de oeververbinding.
‘JuistnuiedereeninEuropaeninNederlandspreektoverdenoodzaakvaneconomischegroei,schuiftdeTweedeKamereenvandebelangrijksteNederlandseinfra-projectenopdelangebaan.DitisslechtvoordebereikbaarheidvandeRotterdamseHaven,deTweedeMaasvlakteendeGreenportWestland-Oostland’,aldusMooren.Hijwijsteropdaterookinhoudelijkgeenenkeleredenisvooruitstel.‘UitgebreideonderzoekenhebbenaangetoonddatdeBlankenburgtunnel–tenwestenvanVlaardingen–zorgtvoordemeesteverkeerswinsttegendelaagstmogelijkekosten.’MoorenvraagtdeTweedeKamerominelkgevalallelopendestudiesenproceduresvoordetunnelvoorttezetten.www.vno-ncwwest.nl
weg aansluitingDebedrijventerreinenCoenecoopenDoelwijkmoeteneendirecteaanslui-tingkrijgenopdenieuweparallelweglangsdesnelwegenA12enA20.Datvindentienbelangenorganisatiesvanhetbedrijfsleven,waarondervno-ncw RijnGouwe.Volgensdeorganisatiesgaathetomrelatiefeenvoudigeaan-passingenbijdenieuweafritvandeA12diededoorstromingvanhetverkeerindeGoudseregioaanzienlijkverbeteren.www.vno-ncwwest.nl
avi g
ooda
ll
FORUM #12/14.06.1241
vereniging regio
‘Hiermee mist het Noorden de laatste kans om alsnog de Zuiderzeelijn van Groningen naar de Randstad te realiseren.’ Dat zegt Lambert Zwiers, directeur van vno-ncw Noord in een eerste reactie op het afblazen van de spoorlijn Groningen-Heerenveen.
VolgensZwiershebbendeprovinciesonvoldoendeoog(gehad)voorhetstrategischeenstruc-tuurversterkendekaraktervandespoorlijn.‘MethetafblazenvandespoorlijnwordtplaatsenalsDrachtenenLeekeenaansluitingophetspoornetonthouden.Bovendienmissenwedekansomdelijndoortetrekken:naardeRandstad,maarookdeanderekantop,richtingHamburg.’Dever-bijsteringinderegioisookzogroot,omdatdespoorlijnbinnendedaarvoorgesteldebudgettenuitvoerbaaris.Zwierssteltdatnudezwarelastopdeschoudersvandeprovinciesrustommetwaardigealternatieventekomen.‘Wijverwachtendatdeprovinciesmetvoorstellenkomendieminstenszoveeleffectsorterenalsdespoorlijnenhetzelfderuimtelijk-economischerendementgaranderen.’www.vno-ncwnoord.nl
Noorden baalt van afblazen spoorlijn
geld voor A58VorigjaarmeipresenteerdehetBrabantseenZeeuwsebedrijfsleveneenplanomdeknelpuntenopdesnelwegA58opeeninnovatievemanieraantepakken.Dekluszoumoetenwordengeklaarddooreenpubliekprivateonder-neming:ZuidNetA58.Inmiddelsisdui-delijkdatdeprovincieNoord-Brabantinprincipebereidisdeinvesteringenvoortefinancieren.EninmiddelsheeftverkeersministerSchultztoegezegddeverdereuitwerkingvanhetplanteondersteunen.Voordeinitiatiefnemersreden om op 26 juni een bijeenkomst te beleggenoverdestandvanzakentotnutoeendestappendienogzijntezetten.PlaatsvanhandelingishetprovinciehuisinDenBosch.www.bzw.nl
Zorgen voor groei
Dries Crama, voorzitter van vno-ncw Stedendriehoek,
overhandigde vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes op
1 juni de strategische samenwerkingsagenda van onder-
nemers, overheid en onderwijsinstellingen in de regio.
Dat gebeurde tijdens een bijeenkomst met bestuurders
uit de regio en ondernemers uit vooral de maakindustrie.
Crama benadrukte nog eens wat de betekenis van die
industrie is voor de economische groei en welvaart in de
stedendriehoek. Ondernemers uit de regio maakten van
de gelegenheid gebruik om Wientjes op de hoogte te
brengen van hun zorgen over de natuurwetgeving.
www.vno-ncwmidden.nl
rotaryclubrhenen-veenendaal
Food Valley moet zich richten op de top-sectoren. Daarmee gaf Bernard Wientjes, voorzitter vno-ncw, een duidelijk advies aan ondernemers en bestuurders in de Food Val-ley.Wientjeshield31meideCuneralezingvan de Rotaryclub Rhenen-Veenendaal.
InVeenendaalsprakWientjesvooreengehoorvanruimtweehonderdondernemers,bestuurdersenanderegeïnteresseerdenuitderegioFoodValley,hetgebiedrondVeenendaalmetveelvoedingsgerelateerdebedrijvigheid.OndernemersindevoedingssectormoetenkansenvooralbuitenEuropazoeken,steldeWientjes:‘Wijlevenineencrisis,maarde
wereldeconomiegroeitnogsteedsmet5procent.Afrikaheeftmomenteeldesnelstgroeiendeeconomie.Devoedselprijzenzijnopdewereldmarktmet8procentgestegen.Datbiedtenormekansen.’HettopsectorenbeleidzouookvoorbedrijveninderegioRhenen-Veenendaalrichtinggevendmoetenzijn,zeiWientjes.Agrofoodiséénvandetopsectorenvanhetministerievanel&i . Wientjes:‘NederlandmoetinzettenopsectorenwaarinwebuitenEuropasterkzijn.Datisdekernvanhetnationaleindustrie-eninnovatiebeleid.Hettopsectorenbeleidbeloontinnovatieenhelptdevoorlopersomsterkerteworden.Ditiseenbelangrijkverschilmethetindustriebeleiduitdejarentachtig,waarjuistdeachterblijversopoverheidssteunkondenrekenen.Maarhethui-digeinnovatiebeleidisgeenregiobeleid.AgrofoodisniethetzelfdealsFoodValley,maarderegiokanwelheelgoedaanhakenbijhetnationaalbeleid.NederlandisdetweedegrootsteexporteurvanagrofoodproductenindewereldenFoodValleyisdaareenbelangrijkespilin.’
‘Topsectoren wegwijzer voor Food Valley’
Voorafgaand aan de Cuneralezing praat Bernard
Wientjes bij met de voorzitter van de Rotaryclub
Rhenen-Veenendaal, Tine van der Stroom
vno-
ncw
ste
den
drie
hoek
FORUM #12/14.06.1242
vereniging duurzaam
Winnaars……Ict-dienstverlenerOrdinamethetprogrammaAgrosense.
Beloond met……Deict~MilieuAward.Deprijswordtuitgereiktvoordemeestaansprekendeeninnovatieveict-toepassingomenergieverbruikteverminderen,recyclingtebevorde-renendedrukophetwinnenvanschaarsegrondstoffentereduceren.Deinzendingenwordenbeoordeeldopinnovatiekracht,visieopdemogelijkhedenvanictommilieu-enenergievraagstukkenaantepakken,toepasbaarheid,communicatievewaardeenrespectvoorhetmilieu.
Uitgereikt tijdens……Eenfeestelijkeuitreikingvande ict~Awards2012inGrandHotelHuisterDuininNoordwijk.Tijdensdebijeenkomstwerdenook de ict~OfficeInnovatieAward(voorGenalice)endeCommitWetenschapsvalorisatieprijs2012(aanSecurityMatters)uitgereikt.
reden……MetAgrosense,eenintegraalinformatiesysteemvoorprecisie-landbouw,kaneenduurzamevormvanlandbouwwordenopgezetmetminderenergie-enmilieubelasting.Allebeschikbaregegevensvanhetproductieproceswordenverzameldengekoppeldaanlocatie-entijds-informatie.Informatievansensoreninhetland,optractorenofvaneendronediefoto’svanhetlandmaakt,wordenverwerkt.Precisielandbouwwordtdanmogelijk.Enerzijnveelminderwater,mestengewasbe-schermingsmiddelennodig.
Juryoordeel……‘Precisielandbouwheefteenenorme impact op de mondiale landbouw.Deopenenbredetoe-pasbaarheidvanAgrosensemaaktdehefboomwerkingvandezetoe-passingzowelmaatschappelijkalseconomischvangrotewaarde.’
www.ictoffice.nl
de prijsIctMilieu Award 2012
V.l.n.r. Joost Pothoff, Harco de Jager (beiden Ordina) en presentator Rens de Jong
ict
offi
ce
chemisch gewasOndernemersinhetgroenpassendevhg mvo-wijzer,eenonlinehulpmiddel,steedsvakertoe.Ditmeldtbranchever-enigingvhg.Duurzamegewasbescher-mingiséénvandebelangrijkstevijfthema’svanhetmvo-beleidvanonder-nemersinhetgroen.Uitderesultatenvandevragenlijstvandevhg mvo-wijzerblijktdathetbeperkenvanhetgebruikvanchemischegewasbeschermingsmid-delenenbiocidenbijallegebruikerseenaandachtspuntis.Onkruid,ziektenenplagenwordendoor11procentvandeondernemershelemaalzonderchemische middelen bestreden. Circa 17procentvandeondernemerspastalleen chemische middelen toe als een opdrachtgeverhierexplicietomvraagt.www.vhg.org
groenvoerDeomzetvanduurzaamvoedselisin2011met30,5procentgestegentotruim1,7miljardeuro.Degroeiiszelfsnogeenfractiehogerdanin2010,toendestijging29,4procentbedroeg.DatstaatindemonitorDuurzaam Voedsel 2011vanhetministerievanEconomischeZaken,LandbouwenInnovatie.Duurzaamvoedseliseenvandegrootstegroeimarkteninretailenfoodservice.Degroeiisbovendienstabiel.Onderduurzaamvoedselvallenproductendiezichpositiefonderschei-dendoordemanierwaaropzezijnge-produceerd:diervriendelijk,biologisch,milieuvriendelijkenethisch.Alleenproductendieherkenbaarzijnaaneenonafhankelijkgecontroleerdkeurmerkzijninhetonderzoekmeegenomen.www.fnli.nl
FORUM #12/14.06.1243
vereniging duurzaam
Cateringbranche wil duurzaam groeien
De cateringbranche zet in op gezonde en nieuwe duur zame groei. Dat zei Hans Rijnierse, voorzitter van de brancheorganisatie van contractcateraars Veneca, bij de presentatie van het Veneca-jaarbericht,op1juniinVreeland.
DebijeenkomstoppoloclubVreelandstondinhettekenvangezondlevenenwerken.HetthemawaarVenecahetkomendejaarextraaan-dachtaanwilbesteden.Hetafgelopenjaarwasvoordecateringbranchenietgemakkelijk,bleekuithetbeelddatRijnierseschetste.Deomzetdaaldemet7procent,erwarenminderbezoekersencontractenwerdenuitgekleed.Ookhetaantalopdrachtgeversenwerklocatiesliepterug,vooralbijdeoverheid.Deuitbestedecateringmarktisalenkelejarenverzadigd.Cateraarsmoetendaaromaandeslagmetnieuweideeën,aldusdeVeneca-voorman.Hijbenadruktedatzijhetmoetenhebbenvanhuninnovatiekracht.Indatlichtpreeshijdevoortrekkersroldiedebedrijvenuitdesectorspelenophetgebiedvanverduurzaming.www.veneca.nl
Bram Ronnes showt samen met Hans Rijnierse het eerste exemplaar van het
Veneca-jaarbericht
geen subsidie voor zonDesubsidieopzonnepanelenzoalsaangekondigdinhetLenteakkoordwerktniet.Installateursvereniginguneto-vniverwachtdatdetijdelijkesubsidiedietoteindvanditjaargaatgelden,gaatzorgenvoorveelonrustindemarkt.Erkomteenhausseaanaanvragen,terwijlhetbeschikbarebudgetbeperktis.Deorganisatiezietveelmeerineenvergroeningvanhetbelastingstelselomduurzameenergie,waaronderzonne-energie,deruimtetegeven.Daarbijpastookhetstopzettenvandesubsi-diëringvandefossieleenergiesector.Volgensuneto-vni moetenwetoenaareenlevel playing fieldmetgelijkekansenvoordeduurzameenergiesector.www.uneto-vni.nl
‘Nieuwe polder’ in opkomst
Voorzitter Willem Lageweg, directeur van het kennis centrum mvo Nederland, voert het woord tijdens een stakholdersbijeen-komst, op 5 juni in vno-ncw-kantoor de Malietoren in Den Haag. De bijeenkomst was een van de twee bijeenkomsten waarin kon worden gereageerd op de visie van vno-ncw op maatschap-pelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Leidraad was de recente publicatie van vno-ncw Onzegemeenschap-pelijke toekomst. Beide bijeenkomsten waren druk bezocht. Vertegenwoordigers van diverse ministeries, ngo’s en vakbonden gaven acte de presence. Er ontsponnen zich boeiende discussies. De bijeenkomsten maakten duidelijk dat er een ‘nieuwe polder’ in opkomst is: duurzame ontwikkeling is bij uitstek een thema waarop samenwerking tussen alle relevante stakeholders van groot belang is.
jero
en p
oort
vlie
t
cda in recyclingEendelegatievanhetcda,onderwieTweedeKamerlidMariekevanderWerf,bezochtbeginjunirecyclingbedrijfVlikoteLeiderdorpopuitnodi-gingvanbrancheorganisatiebrbsRecycling.DesectorwildeEuropeseenNederlandsedoelstellingenommeerterecyclenhalen,maarloopttegenwetgevingaandiedatnietondersteuntofjuisteengebrekaanwetgeving.KamerlidvanderWerfvroegzichafofheffingenvoorstortenofverbran-denvanafvaldesectorkunnenhelpen.‘Sturingvanuitdeoverheidisnunoodzakelijkomdegewensterecyclingbovenstortenenverbrandengere-aliseerdtekrijgen’,zeiVanderWerf.Geziendeextrawerkgelegenheiddiedesectoroplevertvoormensenmeteenafstandtotdearbeidsmarktendekansenomkennisenkundeinhetbuitenlandteverkopen,zouderecycling-sectorinhetrijtjevantopsectorennietmisstaan,vondVanderWerf.www.brbs.nl
ven
eca
FORUM #12/14.06.1244
groen goed
Steunbeton
bedrijf: FruitbedrijfVanWestreeneninnovatie: betonnen boomsteunen
‘Betonpoaltiesben’nkut’,zongDaniëlLohues,zangervandeDrentsebandSkikjarengeleden.Hetwaseenklachttegendebetonnenpaaltjesdiemenigfietseropfietspadenindewegstaan.Appel-enperenkwekerBerendJanvanWestreenendenktheelandersoverbetonpalen.Ditjaarheefthijerzeventienhonderd‘gepoot’,waardoorhetbedrijfernu35duizendheeftstaan.Langerhoudbaarenmilieuvriendelijkerdandehoutenpalendieveelvanzijncollega’sgebruikenalssteuntjevoordebomen.‘Houtenpalenhebbeneenlevensduurvanvijftientottwintigjaar,betonnenpalengaanalgauwvijftigjaarmee’,legtVanWestreenenuit.‘Datscheeltbomen.Omtevoorkomendathoutgaatrotten,moetjehetimpregnerenmetchemischspuldatjebijbetonnietnodighebt.’OmdatdeteeltophetbedrijfvanVanWestreenenveranderde–debomenvannieuwerassenwordenhoger–moestendesteunpalenwordenvervangen.Hogerehoutenpalenzijnzoduur,dathetzinnigwerdeenalternatieftezoeken.‘Wehaddenalgeëxperi-menteerdmetrubberpalenvanafgewerkteautoban-den,maardiewerdenslapbijwarmweer’,verteltVanWestreenen.‘HetbleekdatinNoord-Italiëalsinds1998metsuccesbetonnenpalenwerdengebruikt.Deafgelopentienjaarhebbenwestukjebijbeetjeallehoutenpalenvervangenoponsbedrijfvan53hectare.’VanWestreenenteeltgeenbiologischfruit,maarzoektwelaltijdnaarduurzaamheid.‘Inonzebrancheisonsbedrijfvooruitstrevend.Wijstekenzekerbovenhetmaaivelduit.Maardatbereikjenietinvijfjaar.Mijnvaderwasaltelerenelkjaariseenstapjegezet.Vooreenondernemerpaktdeduurzamekeusuitein-delijktochhetbesteuit.’
Tekst:RemkoEbbers|Foto:HermanWouters/hh
FORUM #12/14.06.1245
buitenland
Spaansepremiersteltondernemersteleur
Ildefonso Cuesta González is kleermaker en werkt al 21 jaar met zijn vrouw in een mid-denklasse buurt in Madrid. Gevraagd naar het ondernemershart van de Spaanse Partido Popular-regering van premier Mariano Rajoy zegt hij: ‘We hadden ons geen betere rege-ring kunnen wensen.’ Als hij iets langer heeft nagedacht: ‘Al moeten we nog maar zien wat van al die beloftes terecht komt.’De conservatieve Partido Popular (pp) heeft sinds een half jaar de macht in Spanje. Al tij-dens de verkiezingen werd beloofd dat het rode tapijt zou worden uitgerold voor Spaanse ondernemers. Paradepaardje zou een nieuwe ondernemerswet worden, de ley de emprendedor, die in april van kracht zou zijn. Minder bureaucratie, belastingvoorde-len, hulp voor wie buiten de grens wil onder-
nemen en voor wie krediet wil aanvragen. Ondernemers, hard geraakt door de econo-mische crisis in het land, juichten de plannen toe. De pp bracht een sprankje hoop. Maar de ondernemerswet is vooruitgeschoven. Een beslissing valt op z’n vroegst ergens deze zomer. Hoewel de regering een ambitieus hervor-mingsprogramma doorvoert, willen onder-nemers meer gedaan zien. Met name op het gebied van arbeidsrecht. ‘Wij begrijpen dat harde maatregelen moeilijk liggen, maar Spanje moet echt concurrerender worden’, zegt José Manuel Entrecanales, voorzitter van het Instituut van Familiebedrijven. Drie vooraanstaande economen waarschuw-den onlangs dat als Spanje niet harder ingrijpt het teruggaat naar de jaren vijftig. De jaren van
lage groei, weinig export en isolatie. Overdre-ven, vindt cec een denktank bestaande uit de zeventien grootste Spaanse bedrijven. ‘Het gaat veel beter met Spanje dan je op veel fora leest’, zei voorzitter en Telefónica ceo Cesar Alierta onlangs op een bijeenkomst. Nu de Spaanse banken gered worden met geld uit het Europese noodfonds esm, hopen bedrijven dat de deuren voor Spanje weer zullen opengaan. ‘Banken moeten krediet verlenen. Dat staat boven onze prioriteiten-lijst’, aldus premier Rajoy. Toch stemmen de cijfers over de Spaanse economie tot weinig vreugde. Hoewel de export stijgt, verkoopt maar 5 procent van de Spaanse bedrijven zijn producten of diensten in het buitenland. En meer exporteren, is lastig in een land waar de helft van de ruim drie miljoen bedrijven een-manszaak is. Spanje heeft grotere bedrijven nodig. ‘Alleen iedereen wil eigen baas zijn’, zegt kleermaker Cuesta González. De regering zou nu met een masterplan moe-ten komen. Jarenlang was vastgoed dé winst-gevende sector. Naar alternatieven wordt hard gezocht. Koning Juan Carlos riep hier-voor zelfs de hulp in van denktank cec. Die komt binnenkort met concrete punten om uit de crisis te komen. Nu maar hopen dat de regering dit plan overneemt en daadwerke-lijk aan de slag gaat.
Langs het randje van de afgrond, maar nog net op tijd
gered. Dankzij een flinke injectie van het Europese
noodfonds zijn de noodlijdende Spaanse banken
voorlopig uit de brand. Alleen Spaanse ondernemers
zijn daarmee niet van hun problemen af.
Tekst: Maaike Homan | Foto: Pedro Armestre/anp
De Spaanse premier Mariano Rajoy was pijnlijk afwezig dit weekend toen bekend werd dat Spanje hulp moest vragen om het financiële systeem van de
ondergang te redden. Minister van Financiën Luis de Guindos mocht het opknappen en stond na afloop de pers te woord
46 FORUM #12/14.06.12
portret
cees vermaas
‘mijn nederlandse hart groeit’
Hij had zeeman willen worden, maar werd
de baas van de Amsterdamse beurs. Cees
Vermaas (47) houdt van de dynamiek
vanLonden,NewYorkenParijs.Envan
kitesurfeninNoordwijk.‘Ikwildebeurs
teruggeven aan ondernemend Nederland.’
Tekst:PaulScheer|Foto’s:JeroenPoortvliet
Van een bestuursvoorzitter zou je het misschien niet verwachten, maar van een Noordwijker wel. Cees Vermaas is fanatiek kitesurfer. Snowboarden zonder bergen, noemt hij dat. ‘De Nederlandse omstan-digheden zijn ideaal: een goede bries, een open strand en een uitda-gende zee. Mijn spullen hangen in een hok aan het strand van Noord-wijk, naast die van mijn zoon. Ik kan in mijn werkpak naar het strand gaan, me omkleden, de kite oppompen en anderhalf uur los gaan. Dan ben ik herboren.’Het is een uitlaatklep voor het werk. Bijvoorbeeld als de fusie met de Duitse beurs afketst omdat de Europese Commissie in zijn ogen een onjuiste marktdefinitie hanteert. ‘Je weet dat het niet aan jouw inzet heeft gelegen, maar je krijgt er wel een douw van. Het is toch frustre-rend.’Gelukkig staan daar ook positieve ontwikkelingen tegenover, zoals de beursgang van provider Ziggo. Die houdt hem meer bezig dan de beursgang van Facebook aan de andere kant van de oceaan. Liever dan speculeren over wat nu de échte waarde van Facebook is, stelt hij vast dat Ziggo ‘een schoolvoorbeeld is van een notering die stabiel is neer-gezet en vervolgens een goede prijsontwikkeling heeft.’ Het is een van de weinige bedrijven die de laatste tijd de gang naar zijn Amsterdamse beurs hebben gemaakt. In crisistijd ligt daar het geld niet voor het oprapen. De beursvloer moet het toch al niet meer heb-ben van handelaren die schreeuwend en armen zwaaiend aandelen kopen en verkopen. Tegenwoordig vindt de beurshandel digitaal, ach-ter computers, plaats. De beursvloer zelf is nu een kantoortuin van diverse handelshuizen, en wordt verder gebruikt als achtergrond-plaatje bij de beursberichten op tv. In zijn statige werkkamer aan Beursplein 5 klinkt ook niet langer het protest van de Occupy-beweging door, want die heeft zijn tenten opgebroken. Maar Vermaas benadrukt dat er genoeg activiteit is in het gebouw. ‘Mensen die zeggen dat het over is met de beurs omdat die tot de oude wereld behoort, hebben pertinent ongelijk. Ik vind het juist
FORUM #12/14.06.1247
FORUM #12/14.06.1248
portret
spannend om het oorspronkelijke businessmodel te kantelen en de oudste beurs ter wereld ook in deze eeuw succesvol neer te zetten. Door de automatisering heeft de hele wereld toegang tot Amsterdam. Je ziet daardoor het aantal beursbewegingen en het handelsvolume toenemen. Bedrijven zullen al die koersschommelingen niet altijd even leuk vinden, maar zo werkt de markt tegenwoordig.’
Ondertussen staat de beurswereld in een negatief daglicht.‘Onterecht. De beurs is enkel een marktplaats. De grote investerings-banken hebben een slecht imago verkregen; die zijn te veel losgelaten op de markt. Maar de beurs zelf propageert transparantie en staat onder toezicht. De problemen ontstaan juist bij handelsplatformen die bui-ten de beurs zijn opgericht.’
Bij de concurrenten dus.‘Ja, maar die maken ons scherper. We moeten op zoek naar een nieuw verdienmodel. Bijvoorbeeld door ons meer te richten op de kapitaalbe-hoefte van het midden- en kleinbedrijf. Dat hebben we in het verleden te weinig gedaan omdat de banken die rol op zich hadden genomen. Het is mijn missie om de beurs terug te geven aan ondernemend Nederland.’Twee jaar geleden werd Vermaas in Amsterdam aangesteld om met zijn ict-ervaring de beurs mee te nemen in de vaart der digitale volke-ren. Maar noem hem geen ict’er. ‘Ik ben meer een procesman. Ik vind
het leuk om te doorzien hoe processen efficiënter kunnen, en om als verbindende schakel nieuwe organisaties op te zetten.’Eerder was hij zeven jaar werkzaam in Parijs en Londen bij nyse Euro-next, de Amerikaans-Europese beursgigant waaronder ook Amster-dam valt. Het bleek dat hij gemakkelijk in verschillende culturen kan werken en om kan gaan met zowel Fransen, Britten als Amerikanen. ‘Blijkbaar heb ik dat aanpassingsvermogen.’Zijn gezin bleef in die jaren in Noordwijk wonen, terwijl hij een appar-tement in Parijs en Londen had. ‘Dat is geleidelijk zo gegroeid. Ter voorbereiding van de fusie tussen de New York Stock Exchange en Euronext was ik aanvankelijk twee dagen per week op pad in het bui-tenland. Daar kwam een dagje bij, en later nog één. Mijn vrouw – zij is verpleegster – en kinderen hadden werk, familie en hockey in Noord-wijk. Het was beter voor ze om te blijven. Als ze mee waren gegaan naar Parijs of Londen, was ik ook doordeweeks op reis geweest.’
Hoe kijkt u terug op die periode als weekendvader? ‘Ik ging op zondagavond weg om op maandag de opening van de beurs te halen, en was vrijdagavond terug. Dat knelde wel. Toch stond ik elke zaterdag op het hockeyveld met mijn kinderen, en ben ik nu meer bezig met hun huiswerk dan mijn ouders destijds met mij.’‘Zo’n verblijf in het buitenland biedt ook voordelen. Ik had een appar-tement in Parijs en Londen waar we als gezin gebruik van konden maken. En met kerst gingen we altijd naar Aruba.’
FORUM #12/14.06.1249
Vier stellingen
Greedisgood‘Nee.Definanciëlecrisisheeftaange-toonddathetnietgoedisdateigenge-winenormebewegingenveroorzaakt.Hetvrijemarktmechanismeisteverontwik-keldinhetwestersefinanciëlestelstel.’
Occupyismislukt‘Vindikniet.Zehebbenhunpuntgemaakt.Hetisbegrijpelijkdatmensenbooszijnoverdatwatdecrisisheeftveroorzaakt.Occupyheeftdedrukbijoverhedenenandereautoriteitengelegdomhetsysteemteveranderen.’
Oranjeligteruitnadeeersteronde‘Daargeloofikniksvan.Dekwaliteitiser,desamenwerkingendewilomietstebereikenook.Devraagiswathetuithou-dingsvermogenvanhetteamisomdattebehouden.’ Depvvgaatweerwinnen‘Debeursheeftgeenpolitiekeopstelling,maarpersoonlijkvindikhetjammerdathetkabinetgevallenisinzo’nturbulentetijd.Ditkabinetwasredelijkonderne-mersgezind.Alleswatdaarafbreukaandoet,betreurik.’
cees vermaas
1965 GeboreninLeiden1988 Technischebedrijfskundeaan deTechnischeHogeschoolin Rijswijk1992 HoofditbijVideoland1995 DirecteurImpulsSoftware1997 ConsultantbijGetronicsen cmg2001 Directeuraandelenmarkt Nederland bij Euronext2009 HoofdEuropeseaandelen- markt bij nyse Euronext2010 Bestuursvoorzitter Amsterdamse beurs bij nyse Euronext
Hij komt zelf uit een ‘gewoon, hardwerkend’ gezin. Zijn moeder was onderwijzeres, zijn vader regiodirecteur bij verzekeraar Nationale Nederlanden. ‘Zolang ik binnen de grenzen bleef, kreeg ik veel vrij-heid’, zegt hij over zijn jeugd. De grenzen van zijn middelbare school overschreed hij echter twee keer door niet over te gaan. Niet dat hij moeite had met leren. Het probleem was meer dat hij te veel tijd stak in buitenschoolse activiteiten, zoals het organiseren van hockeytoer-nooien en het runnen van een drive-indiscotheek met vrienden. ‘Ik kwam erachter dat je na 4-atheneum echt aan de slag moet.’Vermaas wilde aanvankelijk naar de hogere zeevaartschool. Op zijn negentiende ging hij enkele maanden naar Zuid-Amerika om te kijken of het leven in het buitenland hem beviel. Dat was ‘fantastisch’, maar de zeevaart was met de recessie van de jaren tachtig geen aanlokkelijk perspectief. Het werd de Technische Hogeschool in Rijswijk. Nog steeds vanuit het ouderlijk huis in Noordwijk. ‘Ik ging op mijn 24ste op mezelf te wonen, maar kwam na een halfjaar alweer terug. Ik was te veel gewend geraakt aan het leven in Noordwijk. Daar had ik al mijn contacten en bezigheden. Ik mocht ook altijd de auto van mijn moeder lenen.’Noordwijk is nog steeds zijn thuisbasis, met zijn ouders in de buurt. Zijn twee jaar oudere zus is wijnboer in Nieuw-Zeeland. ‘Een droom-keuze, maar wel heel ver weg’, zegt hij daarover. ‘Ik vind het wel moe-dig van haar. Zij en haar man hebben hun baan opgezegd en het huis verkocht, en zijn met twee kinderen vertrokken.’
Zou u ook zo’n grote stap kunnen zetten? ‘Nee, het is te rigoureus. Zij wilden weg uit de ratrace. Zo zie ik het leven hier niet. Ik ben gek op de dynamiek van Londen, New York, Parijs. En Amsterdam natuurlijk, maar die stad geeft in vergelijking met die andere meer een internationaal dorpsgevoel.’‘We hebben wel allebei die ondernemingszin van onze ouders meege-kregen. En ook wel van mijn opa van moederskant, die een bloemen-zaak in Leiden had. Daar had ik veel contact mee. Tot z’n 96ste belde ik hem om de dag, waar ik ook zat. Dan spraken we over wat ik deed en over de mensen die ik tegenkwam.’Hij heeft geen lijstje met dingen die hij ooit nog wil doen in zijn leven, maar de jaren in het buitenland smaken naar meer. Tegelijkertijd stelt hij vast dat zijn Nederlandse hart groeit naarmate hij ouder wordt. ‘Als je jong bent, vind je Nederland maar klein te midden van giganten. Nu ben ik er trots op onderdeel van Nederland te zijn. Het is een onderne-mend sterk en veilig land, je kunt je overal vrij bewegen. Het beleid is doorgaans stevig en integer. Misschien wel iets te integer. Europese regels worden bijvoorbeeld ingevoerd voordat ze goed en wel afge-vinkt zijn. Grootmachten doen dat toch anders, zijn politieker. Kijk maar naar de hele Europese 3-procentdiscussie.’Hij maakt zich wel zorgen over het feit dat Nederland zes kabinetten in tien jaar tijd de revue heeft zien passeren. De discussie gaat volgens hem vaak te veel over details en te weinig over thema’s op de lange ter-mijn, zoals het energievraagstuk en het faciliteren van bedrijven in een globaliserende wereld. ‘De politiek zou zich meer moeten bezighou-den met het landsbelang en minder met partijbelangen.’
FORUM #12/14.06.1250
Wie wil de zojuist gedane aankopen bij Vroom & Dreesmann niet door deze keurige heren thuis laten bezorgen? De robuuste Ford bestelauto’s vervangen kort na de Eerste
We reld oorlog de handkar en paard en wagen.Na eerst beiden afzonderlijk een winkel in manufacturen te bestieren, besluiten de katholieke vrienden en zwagers Anton Drees-mann en Willem Vroom samen een zaak te beginnen. Omdat Willem vier jaar ouder is dan Anton wordt de naam Vroom & Drees-mann. Lage en vaste prijzen tegen contante betaling. Niet afdingen en geen korting. Een vrij ongebruikelijke strategie voor die tijd,
maar de klant waardeert het. De filialen schie-ten in heel Nederland als paddenstoelen uit de grond. Behalve in Groningen, waar een broer van Willem een manufacturenwinkel drijft. Hoogtepunt is de opening van het eerste echte warenhuis van Nederland in 1912. En natuurlijk het 125-jarig jubileum dit jaar.
Tekst:MarciaTimmermansFoto:V&D,±1934
overlevers
Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.
Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.
Forumishettweewekelijkseopiniebladvanonderne-mingsorganisatievno-ncw. vno-ncwvertegenwoordigtsamenmetdeaangesloten160brancheorganisatiesenvijfregionaleverenigingenintotaal115.000onderne-mingen.vno-ncwwordtinderegiovertegenwoordigddoor:vno-ncw Noord, vno-ncw Midden, vno-ncwWest,deBrabants-ZeeuwseWerkgeversvereniging(bzw)endeLimburgseWerkgeversVereniging(lwv).VoormanagerstotveertigjaariserJongManagement.
redactieadres Bezuidenhoutseweg12,2594AV DenHaag,Postbus93002,2509AADenHaag,telefoon:070-3490165,e-mail:[email protected]
Forum op internetwww.vno-ncw.nl
redactieKarinBojorge(hoofdredacteur),JiskaVijselaar(eindredacteur),MarciaTimmermans(bureauredacteur),WalterDevenijns,RemkoEbbers,MirandeGroot, FrankdenHoed,PaulScheer
Colofon CorrespondentenJeroenAnsink(VerenigdeStaten),PhilipEbels(België),HenkHirs(Hongarije),MaaikeHoman(Spanje),MauritsKuypers(Duitsland),JessicaMaas(Turkije),MiriamMannak(Zuid-Afrika),HansMoleman(China),MaaikeVeen(VerenigdKoninkrijk),FrankRenout(Frankrijk),PetraSjouwerman(Denemarken),JudithStalpers(Japan),EdwinTimmer(Mexico),MaartenVeeger(Italië)
Aan dit nummer werkten mee:TinekeBakker-vanIngen,JanvandenBroek,WillemdeGoede,MarjoGrondhuis,FritsdeGroot,PhilippeHondelink,JannyKamp,MariovanMierlo,WillemHenkStreekstra
Abonnementen en adreswijzigingenSanderKok,telefoon:070-3490336,e-mail:[email protected],issn 1384 - 2102. Forumwordtgericht–kosteloos–toegezondenaaneengrootaantalNederlandseondernemingen,organisatiesenparticulieren. Betaalde abonnementen kosten € 45 per jaar exclusiefbtw.Opzeggingvaneenkosteloosabonnementkanperdirect,vaneenbetaaldabonnementper1januari.Hiervoorgeldtgeenopzeggingstermijn.
Informatie over het lidmaatschap van vno-ncw Infor-matiebijRitaterSteeg,telefoon:070-3490351,e-mail:[email protected]óór1septembervaneenjaarwordengedaan.Hetlidmaatschapeindigtdanper31decembervandatzelfdejaar.DeschriftelijkeopzeggingkanwordengerichtaanRitaterSteeg,coördinatorlidmaatschapsza-ken vno-ncw,Postbus93002,2509AADenHaag.
VormgevingConcept,basisontwerpenvormgeving: LinkDesign,Amsterdam
Cover Foto:DemetrioCarrasco/anp
drukwerkEm.deJongbv,Visweg8,Postbus8,5110AABaarle-Nassau
AdvertentieverkoopVanVlietBureauvoorMedia Advies,FrankOudman,telefoon0235714745,e-mail: [email protected],Postbus20,2040AAZandvoort
Vroom & Dreesmann
opgericht in 1887wat Voorheenmanufacturen,
nuwarenhuis
Top Related