#22/02.12.10

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

achtergrond Geen genade:arbeidsinspectiekan niet tegen een foutje 16

actueel Nico Roozen (Solidaridad): ‘Actiemodel isachterhaald’ 20

achtergrond Aanbestedingen Wereldbank: Nederland heeft het nakijken 28

Maxime Verhagen

‘Ondernemer kan zonder subsidie’

FORUM #22/02.12.102

inhoud #22

35 Vereniging• ‘Samenmetnatuurorganisaties

inspannen voor biodiversiteit’•Personalia•Redersbetreurenstopafschrijvings­

regeling•Topkokssteunenstrijdtegenlaag­

geletterdheid•Kroonophetwerk•Pleidooivoorlogistiekekrachten­bundeling

•Agenda•EvenbellenmetHenkBrons,directeur

Water bij vemw•Exporteninnovatiecruciaalvoor

herstel•khn:‘Verschilleninlegesnietuitte

leggen’•RijkswaterstaatAward2010voor DuraVermeerDivisieInfra

•SERviertzestigsteverjaardag

19

14

34

Rubrieken4 Opinie vno­ncw

•Knapenmaaktgoedbeginmetnieuw os­beleid

•vno­ncwNoord:Dekoekwordtnú verdeeld

•Samenoptrekkenbestegarantievoorbiodiversiteit

•Overheidmoeteindelijkdiscussieovernormering voeren

•Ruzieover2011leidtafvanhervorming in eu­budget

8 DefotoExperimentje

14 & Zoon‘Hijwildeallesondercontrolehouden’

19 DewerkkamervanPaulvanGelder(Gasunie)

24Podium•ZesvragenaanErwinvanLambaart,voorzitterverenigingvanvrijetheater­producenten

•Uitspraken•WatdoenwemetdeKamervanKoophandel?

27 De ommekeer van MarkTeijgeler,eigenaarentrainerabc voor Meditatie

31 ScheerBlauw

34Binnenland‘Verhuizingvanhetom is onnodig’

44ElfvragenaanBinnenvaartambassadeurArieVerberk

50WereldzaakScherpekruidenopSchier

FORUM #22/02.12.103

rubrieksnaam

Artikelen10 MaximeVerhagenwilgeenhandjeklapmeer

Aanhethandjeklapoversubsidieskomteeneinde.MinistervanEconomischeZakenInnovatieenLandbouwMaximeVerhagenwildatoverheidsgelddoelmatigerwordtingezetomdeconcurrentiekrachtvanNederlandteverbeteren.“Ditministeriekrijgteenbeslissendestem.”

16 IndeverdachtenbankEenmomentvanonoplettendheidzorgtvoorjarenspijt.DeArbeidsinspectietrakteertelkeondernemerdieeenillegaalindienstheeftopeenbehandelingalsnotoirecrimineel.Foutje,bedankt.

20NicoRoozenwilopschuddingDeboelmoetopgeschudwordenindewereldvandeontwikkelingshulp.VindthetkabinetenookdirecteurNicoRoozenvanSolidaridad.Wantontwikkelingbegintbijondernemerschap.“InAfrikaisdesnelstewegnaareenfourwheeldrivejehandophoudenindedonorwereld.”

28ChinalachtonsuitMiljardeneuro’szijnermeegemoeid.MaarNederlandseondernemersgrijpenmisbijaan­bestedingendoordeWereldbank.TelkenskapendeChinezendeprojectennetvoordeneusweg.Zijnwij‘eenlachertje’geworden?

32 EnwéérgaathetoverbabyverlofZestien,achttien,twintigweken.Hoelangduurtstrakshetbabyverlof?Dediscussieeroverisneteenhardnekkigvirus:telkensalsjedenkttezijngenezen,duikthijweerergensop.Europawildit,DenHaagdat.HoudtministerKampderugrecht?

46MichaëlaUlriciheeftgeengeduldOngeduldig,praktisch,opgeruimd.MichaëlaUlricidoetnietaanwoordenalsjammerenspijt.SindsjuniiszebestuursvoorzittervanNautaDutilh:met43debaasvanruimvierhonderdadvocaten all over de world.‘Watisnouergensklaarvoorzijn?Jemoethetgewoondoen.’

10

32

46

FORUM #22/02.12.104

opinievno­ncw

Minister van alles

‘vno­ncwmaakteblauwdrukministerie’,kopteNRC Handelsblad vorigeweek.Datismisschienwatkortdoordebochtgeformuleerd,maarhetiswaardatervanuitdeMalietorendeafgelopenmaandensteviggelobbydis.Doelwaseen‘krachtigerministerievanEcono­mischeZakenmetduidelijkebevoegdheden’,zoalswehetalvóórdeverkiezingeninonzeondernemersvisieopdekansenvanNederlandhaddengeformuleerd.Enmetsucces,wanthetnieuwefusieministerievanEconomischeZaken,LandbouwenInnovatiegáátergensover.Nietalleenoverde‘Haagseeconomie’vanderamingenendecijfertjes.Nee,MaximeVer­hagen,denieuweministervanel&i, krijgt de komende jaren de kans omechtwattebetekenenvoordegroeikrachtvanhetbedrijfsleven.ZoalshetministerievanLandbouwvelejarenondersteunendisgeweestvoorhetontstaanvaneenlandbouwenvoedselindustrievanwereldformaat,gaathetnieuwe‘ez’diezelfdeaanpaknuooktoepassenopdeanderetopgebiedenvanonzeeconomie.Datkanook omdat de minister van el&i een beslissende stem krijgt in de innovatiegeldenenonderzoekssubsidiedievoorheenbijandereministeries lag.

TeleurstellendisdaaromhetbesluitvanministerVerhagenomdaarnualforsoptebezuinigen,terwijldatnieuwebeleidnognieteensindesteigersstaat.Wezenlijkonderdeeldaarvanzijndeinnovatie­programma’svoorpubliekprivatesamenwerkingoponderzoeks­eninnovatiegebiedenjuistdaaropwordtnualeenkwartbezuinigd.Beterzouzijnomtewachtenmetombuigingentotdatduidelijkishoehettopgebiedenbeleideruitgaatzien.“Ondernemersondernemennietvanwegesubsidies”,zegtVerhagenineeninterviewindezeForum.Datiseenwaarheidalseenkoe,maardeministerweetongetwijfeldookdateensteuntjeinderugvoordesectorenwaarmeeNederlandindetoekomstzijnbroodmoetgaanverdienen,zijngelddubbelendwarswaardis.

Bernard WientjesVoorzitter vno-ncw

Lees het interview met Maxime Verhagen op pagina 10

Knapenmaaktgoedbeginmetnieuwos­beleid• Ontwikkelingssamenwerking wordt op andere leest geschoeid • Zelfredzaamheid ontwikkelingslanden en eigen belang Nederland

staan centraal• Knapen wil banden met bedrijfsleven versterken

Het roer gaat om als het gaat om ontwikkelingshulp. De focus komt te liggen op economische groei en zelfredzaamheid van ontwikkelings­landen en betere mogelijkheden voor het bedrijfsleven om daar een bijdrage aan te leveren. Dat staat in de ‘Basisbrief Ontwikkelings­samenwerking’ van de staatssecretaris van Ontwikkelingssamenwer­king, Ben Knapen, waarmee de ministerraad afgelopen vrijdag akkoord ging.Knapen roept private sectorontwikkeling uit tot een belangrijke prio­riteit in het nieuwe ontwikkelingssamenwerkingsbeleid. “Samenwer­king via het bedrijfsleven wordt ingezet waar het specifieke meer­waarde biedt”, schrijft hij in zijn beleidsbrief. Die meerwaarde ligt in gebieden waar Nederland het verschil kan maken, zoals voeding en water. Maar ook op terreinen als energie, milieu en gezondheidszorg heeft het Nederlandse bedrijfsleven volgens de staatssecretaris toege­voegde waarde.Knapen kondigt aan dat hij, samen met het ministerie van Economi­sche Zaken, Landbouw en Innovatie, regelmatig overleg wil voeren

met de top van het bedrijfsleven over de nieuwe beleidskoers. Hij introduceert een ‘Speciaal Adviseur Bedrijfsleven en Ontwikkelings­samenwerking’ die de banden tussen het bedrijfsleven en zijn minis­terie verder gaat aanhalen.Staatssecretaris Knapen zet hiermee een goede koers uit naar effec­tieve ontwikkelingssamenwerking. De stevige rol voor het bedrijfsle­ven en het inzetten op gebieden waar Nederland sterk in is, kan reke­nen op steun van werkgevers.De staatssecretaris trekt het komende half jaar uit om, samen met het bedrijfsleven, de plannen verder te concretiseren. Nu al trekt hij extra geld uit voor onder meer publiekprivate partnerschappen. Maar voor de sterke budgettaire uitbreiding van mogelijkheden voor het bedrijfs­leven, waarover het regeerakkoord spreekt, is meer nodig. Een flinke uitbreiding en verbetering van het orio­programma, nieuwe finan­cieringsinstrumenten en opschaling van het Initiatief Duurzame Han­del staan hoog op het verlanglijstje van het bedrijfsleven.

www.vno-ncw.nl, dossier Ontwikkelingssamenwerking

Kijk ook naar ForumVideo over ontwikkelingssamenwerking op www.vno-ncw.nl

jero

en p

oort

vlie

t

5 FORUM #22/02.12.10

�kamp�neemt��tijdelijk�zijn�verlies�

MinisterHenkKampvanSocialeZakenenWerkgelegenheidwildelastenvanwerkgeversvoordekin­deropvang de komende jaren niet verzwaren.Datzouhijwelmoetendoenalshijdeafsprakendaaroveruit2005naardeletternaleeft.Toenisnamelijkafgesprokendatwerkgevers,oudersendeoverheidelkeenderdezoudenbijdragenaande kosten van kinderopvang. Op ditmomentbetalenwerkgevers 23procent,ouders22procentendeoverheidmeerdandehelft. OppositiepartijenPvdA,Groen­LinksenspwillendatKampaan dieafsprakenvasthoudt.De minister vindt het echter niet detijdvoorlastenverzwaringvoorhetbedrijfsleven.Bovendienzullen

devoorgenomenbezuinigingenopdeoverheidsuitgavenaankinderopvangvanzelfleidentoteen‘eerlijker’verdeling.Rond2015zaldiezijn:werkgevers30procent,ouders33procentendeoverheid37procent.Enmeteenbeetjemazzelstaatdeeconomieerdanook beter voor.

vrachtverkeer�links�ingehaald

GroenLinkslegtzichnietneerbijde mededeling in het regeerak­koorddatergeenkilometerheffingkomt.FractievoorzitterFemkeHalsemaenKamerlidLiesbethvanTongerenwerkenaaneenInitiatiefwetKilometerprijsvoorVrachtwagens.Wagensbovende3.500 kilo moeten een prijs gaan betalen die varieert van 12,6 tot 28,7centperkilometer,afhankelijkvandezwaarteende‘schoonheid’vandeauto.TegelijkertijdwordtdemotorrijtuigenbelastingafgeschaftenhetEurovignetteruggebrachttoteenminimum.Deopbrengstvandeheffingwordtgebruiktvoorlastenverlichting voor het hele bedrijfsleven.GroenLinkswilopdezemanierstimulerendathetvrachtwagen­parkwordtverduurzaamdendatvervoer per spoor en over het wateraantrekkelijkerwordt.Maardan moet het voorstel eerst een

meerderheidzientehalen.Devvd vindt het in elk geval niks. VolgensKamerlidCharlieAptrootishetwegvervoeronmisbaarvoorNederland.Hijvreesthetverliesvantienduizendenbaneneneenstijgingvandeprijzenvoorconsumptieartikelen.“GroenLinkswilhoedanookdevracht­enper­sonenautotegrazennemen.”Datlaatstewordtminofmeererkenddoor de indieners: het voorstel is eenopmaatnaareenheffingvoorallevoertuigen.

wandelgangen

Kamp: uitgerekend

Van Tongeren: eigen weg

Overheid moet eindelijkdiscussieovernormering voeren• Overheid hoeft normen toch niet gratis beschikbaar te stellen• Ondernemer blijft betalen om achter eisen overheid te komen• Beloofde duidelijkheid nog niet in zicht

Eén stap vooruit … even wachten … en weer terug. In 2008 vond de rechtbank in Den Haag dat de overheid nen­normen die ze zelf verplicht stelt, gratis moest aanbieden. Eind november besloot het gerechtshof in hoger beroep dat zij dat juist niet hoeft te doen. Dus moeten ondernemers in bepaalde gevallen blijven betalen om aan de eisen van de overheid te voldoen.nen­normen worden opgesteld door het Nederlands Normalisatie Instituut, nen, dat jaarlijks een omzet heeft van 33 miljoen euro. Die normen gaan van de hoogte van traptreden tot papierformaten. In principe heeft het bedrijfsleven niets tegen standaardisering. Het is fijn dat een A4­tje bij elke fabrikant even groot is. En dat de over­heid naar die normen verwijst, is ook niet zo gek: dan weet iedereen waar hij aan toe is. Het wordt alleen een beetje raar als overheid dan zegt: ‘U moet voldoen aan norm X. Als u wilt weten wat dat inhoudt, kunt u de regels kopen in Delft, bij nen.’De rechtbank in Den Haag vond het ook niet kunnen en oordeelde twee jaar geleden dat de overheid dergelijke normen gratis ter beschikking moet stellen. Daar is het gerechtshof het in hoger beroep dus niet mee eens. Normen inzien is gratis, alleen mee­nemen kost geld, dus is er niets aan de hand, concludeert het hof. De betrokken ondernemingen kunnen eventuele kosten ook doorbere­kenen. Daarbij, zo stelt het gerechtshof, staat in de normering vaak niet hoe je aan de eisen moet voldoen, maar gaat het om meetme­thodes en dergelijke. Er is ruimte om op andere gelijkwaardige wijze aan de eisen te voldoen. Maar de theorie klopt niet met de praktijk. Als het bouwbesluit van de overheid zegt: ‘Een verblijfsruimte heeft een volgens nen 2057 bepaalde equivalente daglichtoppervlakte die niet kleiner is dan de in tabel 3.133 gegeven oppervlakte’, dan heb je die tabel toch echt nodig. En een architect of projectontwikkelaar wil dat soort docu­mentatie ook gewoon bij de hand hebben.De overheid heeft al jaren geleden toegezegd om duidelijker te zijn bij dergelijke normering. Vorig jaar heeft de hele Kamercommissie voor Wonen, Wijken en Integratie daar nog eens op aangedrongen. Het wordt tijd dat die duidelijkheid er komt. In elk geval moeten verplichte normen gratis beschikbaar zijn voor bedrijven.

5

dijk

stra

dijk

stra

FORUM #22/02.12.106

opinievno­ncw

Ruzieover2011leidtafvanhervormingenin eu­budget• Europarlement speelt hoog spel over eu-budget 2011• En heeft zinnen gezet op ‘eigen’ belasting• Modernisering meerjarenbudget mag niet het

slachtoffer worden

De vonken vlogen er de afgelopen weken vanaf tijdens een fors staaltje powerplay dat met name het Europees parlement liet zien. Lijdend voorwerp: de hoogte van het eu­budget in 2011. Medeslachtoffer: de discussie over het meerjarige eu­budget.Het Europarlement zag graag een verhoging met 6 pro­cent, maar dat werd geblokkeerd door een aantal lidsta­ten, waaronder Nederland, die dat ‘compleet onaanvaard­baar’ noemden. Afgesproken werd de groei te beperken tot 2,9 procent, maar het Europees parlement liet weten daar alleen mee akkoord te gaan als de lidstaten forse toe­zeggingen doen over het meerjarige eu­budget. Toezeg­gingen met name op het terrein van flexibiliteit en de financiering van de begroting. Vooral Nederland en het Verenigd Koninkrijk zijn bang dat het Europarlement hiermee aanstuurt op een rechtstreekse belastingheffing door Brussel. Afgelopen vrijdag heeft de Europese Commissie, na uit­gebreid overleg met de lidstaten, een nieuwe ontwerpbe­groting van de Europese Unie voor 2011 gepresenteerd. Zoals het er nu naar uitziet blijft de verhoging 2,9 procent en is de discussie over Europese belastingen doorgescho­ven naar het komende half jaar. Op 7 december is er opnieuw overleg met de Raad, de Commissie en het Europees parlement. Het valt te hopen dat het Europarlement en de lidstaten deze keer hun kno­pen tellen en de gijzeling van de discussie over het meer­jarige eu­budget opheffen. Over de modernisering van dat meerjarige budget zal namelijk het echte debat gevoerd moeten worden. Daarbij zal kritisch gekeken moeten worden welke uitgaven omlaag kunnen en hoe middelen efficiënter ingezet kunnen worden. Anders zal er onvol­doende geld beschikbaar komen voor de broodnodige plannen om economische groei en werkgelegenheid te stimuleren. Ook moet er fors gesneden worden in de Europese regeldruk om de innovatiekracht van het bedrijfsleven zo goed mogelijk te benutten.

www.vno-ncw.nl, dossier Europese Unie

vno­ncwnoord

DekoekwordtnúverdeeldMinistervanInfrastructuurenMilieuMelanieSchultzvanHaegenheeftzo’n40miljardeurogereserveerdvooreenuitbreidingvandecapaciteitvanwegen,vaarwegen,spoorenregionaalopenbaarvervoer.Ditgeld,waarvanruimdehelftbestemdisvoorwegen,wilzijdekomendetienjaarinvesteren.Eengoedvoornemenvandeminister,alleenzietzijdenoordelijkeregiohierbijoverhethoofd.Hetfeitdatzehetgeldgrotendeelswilinvesterenin‘economischsterkeregio’salsAmsterdam­Schiphol­UtrechtenRotterdam­DenHaag’sugge­reertdatandereregio’szwakzijnenalleenmaargeldkosten.Nietsisminderwaar.OokinhetNoordenwordtveelverdiendvoorhetlandendatkunnenwealleenblijvenwaarmakenalswordtvoldaanaanderandvoorwaardendiedaarvoornodigzijn.Infrastructuurgeldtdaarbijalsbelangrijkstevoorwaardevoordeeconomischeontwikkelingvanderegio.Deministerheeftwaarschijnlijkgedacht:hetNoordenkrijgtdekomendejarenal2miljardeurovanuithetregiospecifiekpakket(tercompensatievanhetschrappenvandeZuiderzeelijn)endatiswelvoldoende.Eenonjuisteaan­name;erzalveelmeermoetengebeuren.Denkaaneenverbeterdespoorver­bindingvanGroningenmetdeRandstadenmetBremenenHamburg.EeneerstestaphierinisderealisatievandespoorlijnGroningen­Heerenveen.Eenanderprojectwaaringeïnvesteerdzalmoetenworden,ishetdoortrekkenvandeverdubbeldeN33naardeEemshaven.DeEemshavenismomenteeldegrootstebouwputvanNederlandenhetisevidentdateenhavenzondergoedeontsluitinggeengoedehavenis.InNoord­Nederlandvindentot2020verrewegdebelangrijksteinvesteringenplaats van de gehele euopenergiegebied.Hetgaatomeenbedragvancirca25miljardeuro.Daaromishetnodigdatpolitiekebesluitenvangrootmaatschap­pelijkbelangenwaarvooreenovergangsperiodevanvelejarennoodzakelijkis,langblijvengelden–bijvoorbeeldwaarhetgaatomdeafvang,transportenopslag van co2(ccs).Noord­Nederlandishardopwegoméénvandesterksteenergieregio’svanEuropateworden.Omdattebereikenmoetnuprogressiewordengeboekt.SteunvanhetkabinetishierbijonontbeerlijkenhetNoordenmoetzichhierhardvoormaken.DedrienoordelijkeprovinciesmoetenhunhuiswerkmakenenmeteengezamenlijkepropositienaarDenHaagoptrekken.Inheteerstehalfjaarzalhetnieuwekabinetdekoekverdelen.Alsjenugeeninitiatiefneemt, ben je te laat.

Bert van der HaarVoorzitter vno-ncw Noord

vno­ncw

noo

rd

7 FORUM #22/02.12.10

Samenoptrekkenbeste garantie voor biodiversiteit • Intentie tot samenwerken lijkt kleine stap• Maar samenwerking is sleutel tot behoud biodiversiteit• Bedrijfsleven kan niet zonder natuurlijke grondstoffen

Vorige week tekenden vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en van de natuurorganisaties een intentieverklaring om samen te werken aan het behoud van biodiversiteit. Het klinkt als een kleine stap, maar wie terugkijkt, weet beter. Nog niet zo lang geleden ston­den de groene lobby en het bedrijfsleven regelmatig lijnrecht tegen­over elkaar. Het was ‘wij tegen zij’, natuur en milieu versus energie, bouw, of infrastructuur.Het is een houding die we ons niet meer kunnen permitteren. Bio­diversiteit, waar ook ter wereld, is voor Nederland met zijn open economie immers van groot belang. In de toekomst moeten we kunnen blijven rekenen op beschikbaarheid van voldoende natuur­lijke grondstoffen en de diensten die ecosystemen ons bieden, zoals schoon water en een vruchtbare bodem. De wereldeconomie en in het bijzonder de Nederlandse landbouw, visserij, voedingsindustrie, bloemensector, farmacie en biotechno­logische industrie zijn voor de import van grondstoffen afhankelijk van ecosystemen en biodiversiteit in andere delen van de wereld. Bedrijven zoeken naar een biobased economy gebaseerd op duur­zame benutting van natuurlijke bronnen. Tegelijkertijd kunnen we er niet omheen: de bestaande natuur wordt mondiaal bedreigd en de biodiversiteit neemt af. Dat verlies vertegenwoordigt nu al miljarden euro’s. Daarom zullen bedrijfs­leven, natuurorganisaties en kennisinstellingen samen op moeten trekken, willen we trachten de toekomst van de natuur én van de Nederlandse economie veilig te stellen. Tegelijkertijd kan de wereld in de strijd voor behoud van belang­rijke ecosystemen, profiteren van de Nederlandse kennis en tech­nologie. Het sparen van de biodiversiteit biedt bedrijven nieuwe kansen. Doel is om te komen tot afspraken over beleidsvoorstellen, innovatie, activiteiten en projecten die de ecologische voetafdruk verminderen of compenseren. Ook de Nederlandse ecosystemen en Natura 2000 zijn hierbij van groot belang. De ecologische hoofdstructuur in Nederland kan alleen tot stand komen als bedrijfsleven en milieuorganisaties elkaars belangen begrijpen en de overheid er actief bij betrekken. Deze groene infrastructuur biedt ondernemers niet alleen nieuwe kansen, zij draagt ook bij aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale bedrijven.

www.vno-ncw.nl, dossier Duurzaam ondernemen

Kijk ook naar ForumVideo op www.vno-ncw.nl

wandelgangen

����senatoren��willen�zondags-rust

DeEersteKamerismeteenkleinemeerderheid akkoord gegaan met dewijzigingvanderegelsvoordekoopzondag.36Kamerledenstemdenhoofdelijkvoor,33tegen.AlsdezesafwezigeKamerledenhaddenmeegestemd,wasdestemverhouding39/36geweest.Dechristelijkepartijen,deSPendeOnafhankelijkeSenaatsFractiestemden voor. Opvallende tegen­stemmerwasdevvd­fractie.Hetkabinetisnamelijkvoorwijzigingom daarmee de sgp te vriend te

houden.Maardevvd­senatorenvoeldenzichnietgebondenaanhetregeerakkoord.EdwardAsschernoemdedenieuwewetaleenseen“monster”.Hijvreestverliesvanduizendenbanenalsgevolgvandewijziging.Gemeentenmoetenvoortaanstrenger het toerismebeginsel toepassen:meerdanderegulieretwaalfkoopzondagenisalleentoegestaanalshetwinkelgebiedeentoeristischkarakterheeft.Bur­gersenbedrijvenkunnenbezwaarmakentegenhetaanwijzenvanmeerkoopzondagen.Maarnietopzondag.

samen�toezien�is�beter�dan�alleen

Volgens cda­KamerlidGerdaVer­burgkunnenertoezichthouderswordensamengevoegd.Nietallezestien,maarwelbijvoorbeelddeNMa(mededinging),deOpta(telecom),denza(zorg)endeConsumentenautoriteit.Datle­vertminder‘grensgeschillen’op,en verlost ondernemers van in­spectiediensten die los van elkaar bedrijvenbezoekenendanooknogeenstegenstrijdigeadviezengeven.Verburgvindtverderdattoezichtmeeropvertrouwen

danopwantrouwenmoetzijngebaseerd. MinisterMaximeVerhagenvanEconomischeZaken,LandbouwenInnovatiekanzichwelvindeninbundeling.Vandegenoemdevierheefthijalleentwijfelsoverde nza, die onder een ander ministerievalt.Hettoezichtkanefficiënter,maarbundelingleverthooguit10procentbezuinigingop,hieldhijdeTweedeKamervoor.Verburg,diehaareigenvoormaligeministeriezagsamengaanmetdatvanVerhagen,hadingezetop25procent.

vvd�opent�deur�naar�67�jaar

vvd­fractievoorzitterStefBlokzetteineeninterviewmetNu.nldedeurnaareenaow­leeftijdvan67jaaropeenkier.Inhetregeer­akkoord staat dat de aow­leeftijdnaar66jaargaat;verderwildedepvv als gedoogpartij niet gaan. De vvdwildenaar67jaarenwildatnogsteeds,zolietBlokweten.“AlsereenmeerderheidindeTweedeKamervoortevindenis,zoudietweedestapzonderdesteunvande pvvplaatskunnenvinden.Mis­

schienwillenPvdAenD66ookwelverdergaan”,opperdehij.D66neemtdeuitgestokenhandgretigaan.“IkhadhetnietverwachtvanBlok,maarmijnantwoordis:ja,ikwil”,zegtfrac­tievoorzitterAlexanderPechtoldblijverrast.KamerlidFatmaKoserKayawilbinnenenkelewekeneenvoorstel indienen om de aow­leeftijdteverhogennaar67jaar.Ookmoetsnellerwordenbegon­nen met de verhoging. Want dan willendesociaal­liberalenookdehele hand.

7

FORUM #22/02.12.108

rubrieksnaamde foto

FORUM #22/02.12.109

rubrieksnaam

ExperimentjeDenBosch,24november–PremierMarkRuttevoerteenexperimentjeuitineenlaboratoriumvanPamGene.Datdeedhijinhetkadervanzijneerstewerkbezoek,waarbijhijbehalvehetbiotechbedrijfookSiTelSemiconductorbezocht.Tijdenshetmkb­Nederland­congresop15novemberinDenHaagbenadrukteRuttenoghetbelangvaninnovatiealsmiddelomNederlandeenplektegevenindemondialetop­5vankenniseconomieën.MaardeboodschapvanministerMaximeVerhagenvanEconomischeZaken,Landbouw&Innovatie(el&i),kortvoorRutteswerk­bezoek,doethetergstevrezen.Debewindsmankondigdeaanforstegaanbezuinigenopinnovatieprogramma’s.Datraaktondermeerhetzogenoemdetopgebiedenbeleid:deondersteuningvandemeestkansrijkesectorenwaarmeeNederlandindetoekomstzijngeldmoetverdienen.Uitgerekendhetbeleidwaarmeeonslanddiefelbegeerdetop­5­noteringkanbinnenhalen.Lees ook het interview met Maxime Verhagen op pagina 10 en verder

Tekst:FrankdenHoed|Foto:VincentvandenHoogen/hh

FORUM #22/02.12.1010

omslag

Maxime Verhagen:

‘Dit ministerie krijgt een beslissende stem’

Hij wordt de minister voor het bedrijfsleven genoemd.

Dat belooft wat. Maar gaat Maxime Verhagen de

verwachtingen ook waarmaken? “Laten we elkaar niets

wijsmaken: achttien miljard bezuinigen doet zeer.”

Tekst: Remko Ebbers | Foto’s: Jeroen poortvliet

Menig minister van Economische Zaken mat zich de titel ‘minister voor het bedrijfsleven’ aan, maar geen daarvan is zo dichtbij gekomen als ‘superminister’ Maxime Verhagen. De voorman van het nieuwe fusieministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (el&i), gaat over bijna alles wat van belang is voor het bedrijfsleven. En als hij er niet zelf over gaat, zal Verhagen zijn stem moeten laten horen in de ministerraad. Want voor het bedrijfsleven zijn ook wegen, milieu­regels en buitenlands beleid enorm belangrijk.Verhagen heeft een beste klus op de schouders genomen. Niet alleen moet hij twee ministeries samenvoegen en uitbreiden met onderde­len van een derde (innovatiegelden van Onderwijs en Wetenschap­pen). Hij wordt ook gezien als de man die de vernieuwende economi­sche architectuur moet presenteren voor na de crisis. En hij moet fors bezuinigen. Waar zet Verhagen op in om de Nederlandse economie ook in de toekomst toonaangevend te laten zijn?

Vertelt u eens, hoe gaat deze minister voor het bedrijfsleven de concurrentiekracht van Nederland verbeteren?“Nederland heeft met de landbouw en voedsel industrie een sector van wereldformaat. Nu hebben we door de combinatie Economische Zaken en Landbouw ook de tools om die aanpak elders toe te passen. Van het oude departement van Landbouw kunnen we leren hoe zij de keten rond de Wageningen Universiteit hebben opgebouwd in

de gouden driehoek van kennisinstellingen, bedrijven en overheid.”“Dit nieuwe ministerie krijgt een beslissende stem in onderzoekssubsi­dies die voorheen bij andere ministeries lagen. Daardoor komt er ook meer nadruk op onderzoek dat direct toepasbaar is door ondernemingen. Samen met het bedrijfsleven gaan we kijken hoe we de geldstroom naar universiteiten voor dit soort onderzoek op bedrijven kunnen richten.”

Welk sectoren kunnen rekenen op deze ketenaanpak?“Ik denk aan landbouw en voedselindustrie, maar ook aan chemie, water, life sciences. De negen topgebieden uit het regeerakkoord.”

Dat is de hele economie…“Wees blij dat het om zoveel sectoren gaat, dat wij zo’n brede basis hebben. Het zou gevaarlijk zijn als we maar met één sector zouden excelleren.”

Maar dit kabinet zegt keuzes te willen maken.“Als we geld willen verdienen, zullen we inderdaad keuzes moeten maken. We moeten kijken waar we onze concurrentiekracht kunnen verbeteren, hoe we ons vestigingsklimaat zo kunnen verbeteren dat bedrijven zich hier willen vestigen. Dat doen we door gericht te kie­zen voor een aantal sterke gebieden. Water, energie, tuinbouw en hightech zijn enkele van deze gebieden.”

FORUM #22/02.12.1011

FORUM #22/02.12.1012

omslag

Welke maatregelen gaat u concreet nemen?“per gebied gaan wij samen met partners uit de gouden driehoek een concreet plan van aanpak maken om het concurrentievermogen te ver­sterken. De grootste winst zit in het beter richten van onze kennis­infrastructuur op de topgebieden. Als bijvoorbeeld life sciences­bedrij­ven last hebben van regels van het ministerie van Volksgezondheid, dan lossen Volksgezondheid en el&i�dat samen op.”

U snijdt flink in innovatiesubsidies. Veel ondernemers worden daar niet blij van.“Ondernemers ondernemen niet vanwege subsidies. Het verlies aan innovatiesubsidies wordt bovendien gecompenseerd door de vennoot­schapsbelasting te verlagen en een verruiming van de Wet Bevordering Speur­ en Ontwikkelingswerk. Daarnaast komt er bijvoorbeeld een fonds waaruit we leningen kunnen verstrekken voor innovatieve projecten.”

Maar Agentschap nl wordt tot een kwart ingekrompen. Dat helpt bedrijven met innovatieve plannen.“Ook het bedrijfsleven heeft gepleit voor een reductie van het aantal ambtenaren. Dan kun je een Agentschap nl niet overslaan. Het is één van de maatregelen voor het op orde brengen van de overheids­financiën.”

Een kleiner agentschap is dus gewoon een bezuiniging?“Dat is één van de vertalingen. Maar we kunnen door minder subsi­dies ook toe met een afgeslankt apparaat.”

Nederland is al een Europese middenmoter als het gaat om de uitgaven voor research & development. Bent u dan niet bang dat daar nog verder de klad in komt?“Het probleem zit juist niet in de publieke investeringen, maar bij de private investeringen. Wil het bedrijfsleven groeien, dan moet het zelf investeren. Het jammere is dat we er door inzet van publieke middelen tot nu toe niet voor hebben gezorgd dat ook de private investeringen zijn toegenomen. Ja, het is inderdaad zo dat er gekort wordt op het sub­sidiebudget. Laten we elkaar niets wijsmaken: achttien miljard bezui­nigen doet pijn. Ook bij bedrijven die aanspraak maakten op subsidie. Maar door bijvoorbeeld inzet van publieke kennisbudgetten en het revolverende fonds willen we meer privaat kapitaal voor innovatie genereren. Ik ga in overleg met het bedrijfsleven kijken hoe we een maximaal rendement kunnen halen uit de publieke middelen.”

Volgens dit kabinet is er geen rol meer voor de overheid weg-gelegd als launching partner. Terwijl u innovatieve ondernemers zo juist een kontje kunt geven. U neemt geen risico meer.“De gedachte van het revolverend fonds is dat subsidies worden terugbetaald, zodra een project succesvol is. Je kunt dan nog steeds kansrijke risicovolle projecten financieren. Uit de rente en aflossing worden weer andere projecten gefinancierd.”Het bedrijfsleven wil graag innoveren met co2­opslag, maar dat is in het regeerakkoord gekoppeld aan kernenergie. Als het één niet, dan ook het ander niet staat er. Dat is niet stimulerend.

“Dat moet je zo niet lezen. Er staat dat co2­opslag niet moet dienen als excuus om af te zien van kernenergie. De vergunning voor een kerncen­trale zal er eerder zijn dan grootschalige toepassing van ondergrondse opslag van co2 ofwel ccs. We hebben co2­opslag absoluut nodig. Er zijn kansen voor ccs in het Noorden en op zee. Dat gaat gewoon door.”

Welke verdere maatregelen gaat u op het terrein van energie nemen? Het bedrijfsleven wil graag inzetten op duurzaamheid.“Ik ben de plannen op energieterrein aan het uitwerken. Maar conven­tionele energie blijft voorlopig een rol spelen. Ook kernenergie is belangrijk voor onze energiemix. Ik denk dat we verder een sterk punt hebben met Energy Valley in Groningen. Ik zie daar verschillende mogelijkheden. Ook op het terrein van bijvoorbeeld co2­opslag dat een onderdeel kan zijn van een Green Deal met het Noorden. Ik denk verder ook aan de Energiehavens in het Westen met faciliteiten voor vloeibaar gas. De idee van Nederland als gasrotonde voor Europa wil­len we verder ontwikkelen.”

U wilt concurrentiekracht van het bedrijfsleven verbeteren. Maar u stelt ook een opslag voor waardoor de energierekening stijgt. Dus worden Nederlandse bedrijven duurder ten opzich-te van hun concurrenten.“Met de opslag op de energierekening komt geld beschikbaar voor de ontwikkeling van duurzame energie. We zullen daarin blijven investe­ren, want we moeten de co2­uitstoot naar beneden brengen. En we moeten minder afhankelijk worden van landen waarvan wij het regime misschien niet geweldig vinden.”

Iets anders. Een exportafhankelijk land als Nederland heeft groot belang bij een goede vertegenwoordiging in het buiten-land. Die kan het bedrijfsleven helpen toegang te krijgen op

FORUM #22/02.12.1013

nieuwe markten. Het kabinet wil minder posten in het buiten-land. Daar helpt u het bedrijfsleven niet mee.“Belangrijk is om daar te zijn waar de toegevoegde waarde het grootst is als het gaat om relaties met overheden. Wij moeten in de regio’s zijn waar de overheid een grote say heeft in het reilen en zeilen van het bedrijfsleven. Dan denk ik aan Azië of Brazilië en aan sectoren zoals water. Met Uri Rosenthal (minister van Buitenlandse zaken; red.) heb ik daarover een heel goede afstemming.”

Het kabinet wil ook meer samenwerken met ambassades van andere lidstaten of bij handelsmissies. Moeten wij onze econo-mische belangen wel toevertrouwen aan Engelsen, Duitsers of Belgen?“Samenwerking kan effectief zijn. Bijvoorbeeld met de Britten. We hebben Brits­Nederlandse multinationals, zoals Akzo, Shell en Unilever. Dus kunnen Nederland en Engeland samen optrekken bij handelsmissies. Maar ook als het om aandacht voor de wederzijdse exportmarkt gaat.”

De aardgasbaten worden niet langer gebruikt voor innovatieve projecten en infrastructuur, maar voor aflossing van de staats-schuld. Is dat wel verstandig?“Het is niet anders. Uit de evaluatie van het Fonds Economische Struc­tuurversterking (een fonds dat wordt gevuld met de aardgasbaten; red.) bleek ook dat er van alles aan schortte. De toekenning van subsi­dies uit het fes was vaak het gevolg van handjeklap tussen ministeries, zonder dat er economische versterking aan ten grondslag lag.”

Als fes-geld niet doelmatig werd gebruikt door ministeries kunnen diezelfde ministeries er toch ook voor zorgen dat dit voortaan wel gebeurt?

“Dit kabinet heeft ervoor gekozen om het geld te gebruiken voor de aflossing van de staatsschuld. Zouden we dat niet doen, dan moet er meer bezuinigd worden.”

Files kosten ondernemers heel veel geld: Nederland distribu-tieland moet wel ontstopt worden. Zonder de fes wordt dat een stuk moeilijker.“Om te beginnen is er door dit kabinet voor infrastructuur extra geld uitgetrokken. Verder wil ik onderzoeken of pensioenfondsen belan­gen willen nemen in infrastructuur. Zij zitten in zaken die, laat ik het voorzichtig zeggen, minder rendement opleveren dan gehoopt, zoals we allen weten. Wij willen bijvoorbeeld ruimte geven voor het bou­wen van een tweede laag boven een bestaande snelweg. Dat worden dan tolwegen. Daar zouden pensioenfondsen in kunnen participeren. Dat soort mogelijkheden willen wij creëren.”

Het bedrijfsleven steunde de kilometerheffing.“De keuze is gemaakt: er komt geen kilometerheffing, dat is zo hard als het in het regeerakkoord staat.”

Hoe raken we die files dan kwijt?.“Hoe de files aangepakt moeten worden, laat ik over aan de minister van Infrastructuur en Milieu. Iedereen bemoeit zich alleen met zijn eigen toko is afgesproken in dit kabinet.”

Als het van belang is voor de economische zaak, kunt u toch niet stoppen voor de deur van een collega?“Als vicepremier en waar het gaat om zaken als regeldruk en innovatie heb ik een bredere verantwoordelijkheid om zaken geregeld te krijgen bij andere ministeries. Maar filebestrijding is primair de verantwoor­delijkheid van de minister van I en M.”

Industriebeleid

Hetkabinetsluitvolgenshetregeerak­koord aan bij het bestaande concept van eenTopgebiedenbeleid(water,voedsel,tuinbouw,hightech,lifesciences,chemie,energie,logistiekencreatieveindustrie).Verderwordtsterkgefocustopclustersals Food ValleyinWageningen,deZuidasinAmsterdam,deRotterdamsehavenen de BrainportrondomdeUniversiteitTwente.HetTopgebiedenbeleidisbedoeldomdemeestkansrijkesectorenwaarmeeNederlandindetoekomstzijngeldmoetverdienenteondersteunen.Wezenlijkon­derdeelindatbeleidzijndeinnovatiepro­gramma’svoorpubliekprivatesamenwer­kingoponderzoeks­eninnovatiegebied.Maardaarwordtbezuinigdopsubsidies.

Innovatiedip

Debezuinigingstaakvan18miljardeurodiehetkabinetzichheeftopgelegd,slaatgrotegateninhetsubsidiebeleidvoorinnovatiesenonderzoek. Jaarlijksgaaterzeker300miljoeneuromindervan el&i naar thematische innovatieprojecten. Hetnieuwebeleidzetinopeenzohoogmogelijkereturn on investment boven het verkennen van maagdelijkonderzoeksgebied.‘Innovatiesubsidieswordenvooralviaeenrevolverendfondsverstrekt,zodatsuccesvolleinnovatieszichterugbetalen’,staatinhetregeerakkoord.En:‘Subsidieswordenalleenverstrektindiendeeffectiviteitervanisbe­wezen’.Bedrijvenuittopgebiedenmetinnovatiesdiedemeestekansmakenomsuccesvolopdemarktgezetteworden,komendusbovenaandesubsidielijst.Hetbedrijfslevenwiljuiststeunbijin­novatieswaarvanzijhetresultaatnognietkunnenvoorzienenbijhetindemarktzettenvandezelastigenieuweproducten.

FORUM #22/02.12.1014

& zoon

naam DobberHealthcareLeafletsactiviteit Drukkenbijsluitersenetiketten

farmaceutischeproductenopgericht 1898vestigingsplaats UitgeestenAlkmaarmedewerkers Tachtigoud-eigenaar WladimirDobber(tot2000)directeur-eigenaar BartDobber(na2000)

Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

FORUM #22/02.12.1015

‘Hijwildeallesondercontrolehouden’Wladimir Dobber ontging geen enkel detail, zoon Bart is meer van de grote lijn.

“Op een vrijdagmiddag ga ik rustig met mijn vrouw naar het strand. Mijn vader zou

dat nooit gedaan hebben.”

Tekst:JanBuevink|Foto:JeroenPoortvliet,familieDobber

Wladimir Dobber (70)“Bart is contactueel heel goed. Ik werd ook niet als een bullebak gezien, maar hij is gewoon jovialer. Hij besteedt veel aandacht aan de persoonlijke relaties met zijn klanten. prijs, kwaliteit en leverings­zekerheid zijn natuurlijk belangrijk als je drukwerk maakt. Maar min­stens zo belangrijk is de vraag of het klikt met je klant. Of je nou voor een kleinere opdrachtgever werkt of een grote multinational, de uit­eindelijke beslissing of ze met je in zee gaan, maken ze op basis van die persoonlijke relatie.”“Als kind wilde ik naar zee. Na de mulo ben ik naar de zeevaartschool gegaan om stuurman te worden bij de Rotterdamsche Lloyd. We voe­ren op en neer naar Indonesië maar ook naar de Amerikaanse westkust, China, New York. Dat mijn vrouw en ik eind jaren zestig een drukkerij in Uitgeest kochten, was eigenlijk vooral voor mijn broer die daar als zetbaas werkte. Toen hij een paar jaar later overleed, gingen wij met het bedrijf verder.”“Eind jaren zeventig kreeg ik contact met een Amerikaanse software producent waarvoor we handleidingen drukten en een farmaceutisch bedrijf waarvoor we bijsluiters maakten. Met dat eerste zijn we begin jaren negentig gestopt toen het slecht ging in de ict, maar de bijsluiters bleken een echte groeimarkt. Aanvankelijk waren ze alleen nodig voor medicijnen die naar Amerika gingen, in 1993 kwam die verplichting ook hier. Voor het drukproces betekende dat nogal wat. Je moet er niet aan denken dat een handleiding voor bloeddrukverlagers in doosje komt met bloeddrukverhogende middelen.”“Toen ik zo oud was als Bart leken we sprekend op elkaar. Ik heb oude foto’s waar ik in uniform op een schip sta en waarvan zijn kinderen nu zeggen: ‘Dat is papa’. Zijn karakter heeft hij meer van zijn moeder. Ik heb meer oog voor details, hij is meer van de grote lijn. Ik zal niet zeg­gen dat de ene aanpak beter is dan de andere. Hij besteedt meer aan­dacht aan zijn gezin. Als stuurman bleef ik soms tien, twaalf of veertien maanden van huis. Daarna zei mijn vrouw wel eens: ‘Ik zie je nu min­der dan toen je nog op zee zat’.”

Bart Dobber (41)“Mijn vader was altijd aan het werk. Hij begon ‘s ochtends om acht uur, tussen de middag kwam hij even thuis voor een broodje en na het avondeten zei hij altijd: ‘Ik ga nog even aan het werk’. Werd het toch altijd wel weer tien uur. Zo wil ik het dus niet. Ik heb twee zoons van 6 en 9. Geregeld begin ik pas om kwart over negen zodat ik eerst mijn mannen nog naar school kan brengen. Natuurlijk ben ik in gedachten ook constant met het bedrijf bezig, maar op een mooie vrijdagmiddag vind ik het ook leuk om de boel achter me te laten om met mijn vrouw naar het strand te gaan. Mijn vader zou dat nooit gedaan hebben.”“Mijn vader is er goed in om van de grond af aan iets op te bouwen. Dat heeft hij met dit bedrijf gedaan, maar ook met zijn huis. Dat was enorm vervallen toen hij het begin jaren zeventig kocht. Veel mensen zeiden dat hij het maar beter tegen de vlakte kon gooien, maar hij vond het juist een uitdaging om het weer helemaal op te knappen. Ik had dat dus nooit gedaan, hij vindt het leuk.”“Toen ik het bedrijf overnam, hadden we 25 medewerkers, nu tachtig. Mijn vader had best verder kunnen groeien maar dat wilde hij niet. Hij wilde een omvang waarbij hij alles zelf onder controle kon houden. Hij wil overal bovenop zitten, ik kan meer aan anderen overlaten.”“Dat klanten superbelangrijk zijn, is mij met de paplepel ingegoten. Op dat terrein ben ik wel weer van de details. Ik haal ze zelf van Schip­hol, hoe vroeg ze ook aankomen en ik breng ze ook weer weg. Van mijn vader heb ik geleerd dat je altijd moet zoeken naar oplossingen voor problemen waar je klant tegenaan loopt. Je komt er niet als druk­ker als je alleen maar glossy drukwerk wilt maken. Andere familie­leden hadden die houding ook. Mijn opa was kruidenier met een klein winkeltje en ging met een bakfiets langs de deur. In het voorjaar maakte mijn moeder manden voor hem klaar met schoonmaakmid­delen en borstels. Vaak waren dat winkeldochters van zolder, maar de klanten waren er blij mee. Het was net wat ze nodig hadden voor hun grote schoonmaak.”

FORUM #22/02.12.1016

achtergrond

Een illegaal in dienst?

Eén faux pas en je

hangt als ondernemer:

hoge boetes en een

behandeling als notoire

crimineel. Op coulance

van de Arbeidsinspectie

hoeft niemand te

rekenen. “Op voorhand

zijn we schuldig

bevonden.”

Tekst: Annette van Soest Foto: Topfoto/anp

Uitangstvoorreputatieschadedurvenzenietnaar buiten te tredenmet hunverhaal.Maarhun advocaat, Bob Sijben van Aben & SlagAdvocaten,wilhetgraagvertellen.Dertigbe­drijvenhangteenforseboetebovenhethoofdvandeArbeidsinspectie,waaronderzijncliënt.Meerdan1miljoeneurowildeinspectieincas­seren.Nietomdatdebedrijvenzelfmensenindiensthaddenwaarvandewerkvergunningnietinordewas.Nee,zehuurdeneenschoonmaak­bedrijfin.Endatbedrijfbleekillegalenindiensttehebben.Gevolg: eenboetevoor zowel hetschoonmaakbedrijfalsdebedrijvendievanzijndiensten gebruik maakten. Sijben: “Dat gaatveeltever.Dooreenrelatiefkleinschoonmaak­bedrijfrakenalmeerdandertigondernemingen

indeknoei.Erwordenopteveelpartijenindeketenverantwoordelijkhedengelegd.”Dat daar bij de Arbeidsinspectie heel andersoverwordtgedacht,blijktweluitderonkendejaarverslagen.Daarinkloptdeinspectiezichzelfopdeborstwanterwordentorenhogeboetesopgelegd.OnbegrijpelijkvindtSijben.“Dushetsuccesvanhettoezichtwordtafgemetenaandehoogtevandeboetes,terwijlhetindekerngaatomhetoplossenvaneenprobleem.Hetkan niet een doel op zich zijn om boetes teincasseren.”

over een kamVorig jaar deelde de Arbeidsinspectie maarliefst2.242boetesuitaanbedrijvenvoorhetil­

legaaltewerkstellenvanvreemdelingen.Totaalboetebedrag?Ruim26miljoeneuro.Terecht,inde gevallen dat de Wet arbeid vreemdelingen (Wav)bewustwerdovertreden.Maarhetkomtté vaak voor dat goedwillende ondernemersop één hoop geveegd worden met malafidewerkgevers.Dat daar schrijnende gevallen tussen zitten,bewijst directeur Kees­Jan Mars van GlobalData Collection Company (gdcc), dat telefo­nische enquêtes uitvoert voor internationalemarktonderzoeksbureaus. In 2009 deed deArbeidsinspectieeeninval,waarbijdriebuiten­landsewerkstudentenwerdenaangetroffendienietoverdejuistepapierenbeschikten.Bijeenboekenonderzoekwerdenernogeens38‘ille­

welkom in de verdachtenbank

FORUM #22/02.12.1017

welkom in de verdachtenbank

galen’ gevonden die inmiddels niet meer voor gdccwerkten.“Op voorhand zijnwe al schuldig bevonden”,vertelt Mars. “Toen ze klaar waren met hetboekenonderzoek, hebben ze achter mijn rugom al tegen personeelsleden geroepen: ‘Ditwordtmeerdandrietonboete.’Vrijonkies.Enhetmaaktdewerksfeererooknietbeterop.”Eenpaarmaanden laterkreeghijeenaccept­girovan328.000euroindebus.“Metdepost!Ikwasverbijsterd.”Endatterwijlde41studen­tenallesbijelkaarmaarzo’n40.000eurobrutohadden verdiend.Niet alleen over de hoogte van het bedrag – 8.000 euro per overtreding – maakt Marszich boos. Nog meer steekt het hem dat hij

zo zwaar gestraft wordt terwijl hij te goedertrouw handelde. De buitenlandse studentenwerden pas ingehuurd nadat de directeur in­formatiehadingewonnenbijdeImmigratie­enNaturalisatiedienst (ind). Die verzekerde hemdat een tewerkstellingsvergunning niet nodigwasvoor studentenvanbuitendeeu die niet meerdantienuurperweekwerken.Achterafblijkt dat hijwel degelijk eenvergunning hadmoeten aanvragen bij het uwv.“Waaromgeeftde indons antwoordals zij nietdebevoegdeinstantiezijn?Hoemoetenwijdatweten?”

niet waterdichtVoor eenwerkgever is het vrijwelonmogelijkom iedereen te controleren.Advocaat Sijben:

“Hetmaaktnietuitals je iemandinhuurt,dieweeriemandinhuurtofanderemensenstuurtdan die aanvankelijk zouden komen; je blijftverantwoordelijk. Het werkgeversbegrip is teruimgedefinieerd.Enhet systeem isnietwa­terdichttekrijgen.”Alsvoorbeeldgeefthijeengrootbouwproject,waarmetonderaannemerswordtgewerkt.“Jezouzo’nbouwplaatsherme­tischmoetenafsluitenomiedereenbijdepoorttecontroleren.”Danisernoghetprobleemvandubbelgangers,diehetpaspoortgebruikenvaniemandandersopwiezelijken.Ofwatteden­kenvaneenGriekspaspoort,dathandgeschre­venis.“Gadatmaareenscontroleren.”Ophulpvan de Arbeidsinspectie of de Marechausseehoevenondernemers niet te rekenen: die zijn

FORUM #22/02.12.1018

achtergrond

niet bereid te reageren op vragen over de echt­heidvanzo’ndocument.Zijncliëntisinbezwaargegaantegendeboete.Om aandacht te vragen voor de onrechtvaar­digheid ervan, heeftde advocaat namens zijncliënt en nog eens negen andere gedupeerdebedrijven een brief gestuurd aan Piet HeinDonner, destijds minister van Sociale ZakenenWerkgelegenheid.“Probleemisdathetomeenwettelijkeregelinggaatwaarbijjealtijdhethaasje bent, op basis van dat ruime werkge­versbegrip.Daardoorzijnernietveeljuridischeargumentenomonderdieboeteuittekomen.”

faillietOok Mars van gdccheeftweinigvertrouwenopeengoedeafloop.Afgelopenmaandishijbijderechtbankgeweestomopschortingvandeboe­teaantevragen,waarvannual70.000euroisvoldaan.Tegelijkertijdwachthijopdeuitkomstvandebodemprocedure.Deondernemerschatzijnkansensomberinnacontactmeteencol­lega die een uitzendbureaumet buitenlandsewerkstudentenrundeeneenvergelijkbarezaakheeftverloren. “Hij is al failliet, na eenboetevaneenhalfmiljoeneuro.”Eenzelfdelot isookgdcc beschoren, vermoedt hij.“Ikachtdekansopeenfaillissementvrijgroot. Tweejaargeledenhebiksamenmeteencollegadegrootaandeelhoudersuitgekocht.Daaromzitereenvrijzwarebankfinancieringaanhetbedrijf

gekoppeld. Ikdenknietdatdebankeenboetevan328.000euroblijftfinancieren.”OnlangsmaaktedeArbeidsinspectie bekenddatbijnadehelftvandegecontroleerdebe­drijvenwaarbuitenlandsestudentenwerken,de regels overtreedt. De strenge controles moetenvoorkomendatNederlandsewerkne­mersvandearbeidsmarktwordenverdrongendoorvreemdelingenvan buitende EuropeseUnie, verklaart de dienst. Tamelijk ironisch,in de ogen van Mars. “Die paar schamelegevallen.Als zeonsfailliet latengaan, staaner meer dan honderd mensen op straat, een veelvoud van de arbeid die zogenaamd ver­drongen is.Het isde laatste keerdat ik eenbedrijfinNederlandstart,metditsoortbela­chelijkeregelgeving.”Het bedrijfsleven heeft de ministeries vanSocialeZakenenFinanciënallatenwetendathetzonietlangerkan:bonafidewerkgeversmo­gennietlangerovereenkamwordengescho­renmetnotoirecriminelen.Ermoetruimtezijnvoormatigingvanboetes.Detoezeggingomdewerkinstructies teveranderen, ligt er al.MaardaadwerkelijkveranderdzijndewerkinstructiesvoordeuitvoerdersvandeArbeidsinspectienogsteedsniet.Ondanksveelvuldigaandringen.Entotdietijdgaatdeinspectiegewoondoormethetuitdelenvanforseboetes.

www.vno-ncw.nl, dossier Arbeidsmarkt

‘Ikachtdekansop

faillissementvrijgroot’

pete

r hi

lz/h

h

Wie is hier de illegaal? Een arbeidsinspecteur bezoekt een bouwplaats

FORUM #22/02.12.1019

werkkamer

DewerkkamervanPaulvanGelder(Gasunie)

Er kleven nadelen aan het bijzondere, organi­schegebouwvanGasunieinGroningen.“Hetiseen beetje vervelend dat de ramen geen ven­sterbankenhebbenomdatdemurenzohellen”,zegtPaulvanGelder,sindsseptembervoorzit­tervanderaadvanbestuurvanhetgasbedrijf.“Maarhet isop zicheenheelprettigpand. Ikdenk niet dat mensen hier last krijgen van het sick building syndrome.”“Mijn voorganger heeft een prachtige kamerachtergelaten,metheelcomfortabelebanken.Daarzitikvaakopomstukkentelezen.Ikbenniet bijzonder geïnteresseerd in kunst, dusdeschilderijenhebikopéénnaweglatenhalen.Erhangen nu foto’s bijvoorbeeld van een boor­platformindeNoordzeeenvandeonderteke­

ning van een deal die ik eens heb gemaakt met Gazprom.Datvind ik heel sprekend.Het laatzienwaar jemeebezigbent. Ikmerkookdatbezoekers graag rondkijken en dan willen zealtijdwetenwat,waarofwanneerietswas.”“Omdat ik niet inGroningenwoon,maar inBergen,wilikwelietsvanmijzelfindekamerterugzien.IkbentweeàdriedageninGronin­gen en dan slaap ik in een hotel. Vandaar ook een grote fotovanmijnvrouwbijvoorbeeld.Maarikhoefgeenhuiskamergevoel.Ikgeloofheel erg in het clean deskprincipe.Ikkanmijnietvoorstellendatikstapeltjesmaak.Alsjeveel reist, zoals ik, moet je zaken kunnenafsluiten. Daarbij worden ook steeds meerdocumenten digitaal verspreid. De stukken

voorderaadvanbestuurleesikopmijniPad.”“Watvoorbureau,computerofstoelerineenkamerstaat,isvoormijnietvanzoveelbelang.Weldepersoonlijkespullendiedekleineaccen­tenleggen.Omdatikdiespullenalvijf,tienofvijftienjaarinmijnbezitheb,herkenikzemet­eenalsdingendiebijmehoren.Inmijnkamerstaat bijvoorbeeld een stewardessentrolley. Ikhebnamelijkgewerktbijhetbedrijfdatdiedin­genmaakt.Nugebruikikhemookalsverhuis­wagentjeals ikvanbaanbenveranderd.Maarwatookmeespeelt,isdatikaldiedingennietmeenaarhuismagnemenvanmijnvrouw.”

Tekst:RemkoEbbersFoto’s:SamRentmeester/fmax

FORUM #22/02.12.1020

actueel

Nico Roozen (Solidaridad):

‘Ontwikkeling begint met ondernemerschap’

Het roer moet om als het gaat om ontwikkelingshulp. De focus

moet komen te liggen op de ontwikkeling van de private sector,

zo staat in het regeerakkoord. Nico Roozen, directeur van

Solidaridad, kan niet anders dan zich daarbij aansluiten. “Het

ontwikkelingsproces gebeurt in de markt. En nergens anders.”

Tekst:KarinBojorge|Foto’s:Evert­JanDaniels/hh

In de hulpindustrie is nogal wat onvrede over de nieuwe koers en de bezuiniging van bijna één miljard op ontwikkelingshulp.“Dat klopt. Maar de vier miljard van staatsse­cretaris Ben Knapen is nog altijd een heel bedrag. En het kan ook geen kwaad om de boel een beetje op te schudden in de wereld van ontwikkelingsorganisaties.”

Welke kant moet het op met de hulp-industrie? “Het is van belang dat ontwikkelingsorgani­saties niet langer in hun eigen schuttersputje blijven zitten. De toekomst van ontwikke­lingssamenwerking zit juist in allianties met het bedrijfsleven en andere maatschappelijke organisaties.”

Wat voor allianties zijn dat dan?“Ontwikkelingsorganisaties en bedrijven kun­nen samen werken aan duurzame ketens. Dat proces is volop gaande in sectoren als koffie, cacao, soja, biomassa en palmolie. De laatste

jaren is al veel bereikt door samenwerking met multinationals als Unilever, Mars en Douwe Egberts, maar ook met nationale spelers als FrieslandCampina en cono Kaasmakers van de Beemsterkaas.”

Wat levert dat concreet op?“Totaal nieuwe verhoudingen. Als je kijkt naar de leidinggevende stemmen binnen het bedrijfsleven, zie je dat er een brede consen­sus aan het ontstaan is over duurzame ont­wikkeling.”

Dat is nieuw?“We hebben heel lang aan deuren van bedrij­ven geklopt zonder dat er werd opengedaan. Daarom hebben we in de jaren tachtig en negentig ook ingezet op initiatieven als Max Havelaar: de consument moest het gaan doen, die moest de keuze maken. De laatste vijf, zes jaar zie je dat bedrijven tot de conclusie zijn gekomen dat die verduurzaming er moet komen, omdat anders de continuïteit van de bedrijfsvoering in gevaar komt.”

Hoezo dat?“In 2050 zijn er 9,5 miljard mensen. Die moeten allemaal gevoed worden en ze heb­ben ook nog een hogere koopkracht dan nu gemiddeld. We hebben maar één planeet en dat betekent dat grond een beperkende factor wordt. Grond die nodig is voor voedsel, vee­voeder, vezels, brandstof en bos. We kunnen dus niet anders dan omschakelen naar slim en duurzaam landgebruik. Met minder water, kunstmest, pesticiden, co

2­uitstoot méér produceren, dat is de uitdaging.”

Wat voor soort omschakeling vraagt dat?“Een goed voorbeeld is Chiquita. Deze bana­nengigant had vroeger een model waarbij ze in een gebied maximaal een jaar of twintig kon­den produceren, daarna was de grond te uitge­put en vergiftigd en moesten ze verkassen. Een nieuw areaal door de kap van het regenwoud was de oplossing. Dat kan niet meer. Dus moe­ten ze toe naar een duurzaam systeem.”“Het mooie is dat daardoor voor het eerst de belangen van de industrie en duurzame ont­

FORUM #22/02.12.1021

wikkeling met elkaar samenvallen. Er is heel lang een ethisch beroep van buitenaf gedaan op het bedrijfsleven om dingen te verande­ren. Om een deel van hun profit in te leveren voor people en planet. Bedrijven konden daar moeilijk mee omgaan. Maar inmiddels is er sprake van een belangengemeenschap in plaats van een belangentegenstelling. Douwe Egberts weet nu dat je er niet bent als je gaat voor goedkope koffie, maar dat de toekomst is aan een koffiesector waar boeren onderne­mers zijn die koffie duurzaam en kwalitatief kunnen produceren. Armoedebestrijding is geen ethische verplichting voor bedrijven. Nee, het is marktontwikkeling.”

Toch gaan veel milieu- en ontwikkelings-organisaties er nog altijd vanuit dat het bedrijfsleven de boeman is.“Ngo’s hebben lang vooral actie gevoerd tegen het bedrijfsleven. Denk aan de Schone Kleren Campagne. Heel veel organisaties zitten nog steeds in die protestrol. Maar dat is niet meer noodzakelijk. De boodschap zit allang tussen

de oren bij ceo’s. Het probleem is niet het gebrek aan bereidheid, maar het organiseren van die transitie. De recente intentieverkla­ring van de koffiesector om binnen vijf jaar 75 procent van het aanbod duurzaam te maken, betekent dat je 200.000 ton duurzame koffie beschikbaar moet maken.”

Hoe groot is het deel van de ontwikke-lingsbranche dat in staat is om die rol te spelen?“Dat is nog heel beperkt. Dus moet de boel opgeschud worden en moeten er wellicht nieuwe organisaties ontstaan. Wat we nodig hebben is een veel constructievere houding. We moeten samen ketens gaan organiseren.”

Dat is vloeken in de kerk voor een flink deel van de hulpindustrie.“Het is een paradigma­change voor beide kanten: ngo’s én bedrijfsleven. Dit is niet voor niets de meest spannende tijd van mijn loop­baan. Ontwikkelingsorganisaties hebben heel lang de economische kant van ontwikkeling

Wie is Nico Roozen?

NicoRoozenisdirecteurvanSolidaridad,eenontwikkelingsorganisatiediezichrichtophetondersteunenvanonder­nemers,producentenorganisatiesenmaatschappelijkeorganisatiesinontwik­kelingslandendiewerkenaanduurzameeconomischeontwikkeling.RoozenrichttesamenmetFransvanderHoffin1987StichtingMaxHavelaarop,metalsdoelkoffieopdemarkttebrengenwaarvoorkleineboereneen‘eerlijke’prijs ontvangen. Ook stond hij aan de basisvanandereFairTrade­bedrijvenalsAgrofairenKuyichi.Inmiddelszethijzichinomsamenmethetbedrijfslevenduurzamehandelteverbredentotdemainstreamindustrie.

FORUM #22/02.12.1022

actueel

verwaarloosd. Het draaide vooral om de soci­ale kanten: huisvesting, participatie, gender. Toen Solidaridad in 1986 met Max Havelaar begon, leek een betere prijs mij het beste wat ik een boer kon bieden. Ik heb geleerd dat dit niet zo is. Het gaat om inkomen. En dat wordt door veel meer bepaald dan de prijs van een zak koffie. Ontwikkeling begint met het ver­hogen van de kwaliteit en de efficiëntie van productie. Dat betekent dat je het onder­nemerschap moet stimuleren. Zorgen voor hoogproductieve sectoren.”

Is iedereen bereid die draai te maken?“We zijn er nog niet. Neem de Groene Sint campagne van vorig jaar van Oxfam­Novib voor duurzame chocoladeletters. Daarmee kraaien ze nu victorie, terwijl de omslag het resultaat is van een akkoord dat we twee jaar geleden al met de hele cacaosector hebben afgesloten. Niet zo zeer op basis van maat­schappelijke druk, maar op basis van een nieuw inzicht: de cacaoproductie moet duur­zaam worden anders is er geen cacao meer.”

Hoe krijgen we voor elkaar dat de hele sector dat inzicht tussen de oren krijgt?“We moeten nieuwe instrumentaria ont­

wikkelen. Het is zonde dat de staatssecretaris geld blijft geven aan campagneorganisaties. Dat geld moet gaan naar oplossingsgerichte ontwikkelingsorganisaties. Hulporganisaties moeten hun deskundigheid op dit vlak gaan bewijzen en laten zien dat ze werkelijk een bondgenoot kunnen zijn van bedrijven. Het bedrijfsleven moet ook ‘oud’ denken achter zich laten. Het gaat niet primair om toegang tot ontwikkelingsgelden. Het beeld dat bedrijven willen graaien in het potje van de armen moet een achterhaald beeld zijn. De oude controverses over gebonden hulp en exportsteun moeten we overstijgen.”“Voor het ministerie geldt dat ze geen Nederlandse bedrijven moeten ondersteu­nen met exportsubsidies maar wel bedrijven die willen investeren in de verduurzaming van hun grondstoffen en leveranciersnet­werken. Een initiatief als het Actieplan Duurzame Handel is de toekomst (zie kader ‘Wat is het Initiatief Duurzame Handel’; red.). Het geld dat de overheid daarin stopt, wordt verdubbeld of zelfs verdriedubbeld door het bedrijfsleven.”

Is het nieuwe kabinet op de goede weg?“In het regeerakkoord staat dat ze meer deze

kant op willen. Het wrange is dat de eerste beleidsdaad van de staatssecretaris precies het tegenovergestelde bewerkstelligt. Het geld voor de particuliere ontwikkelingsorganisa­ties gaat dit jaar vooral naar campagneorgani­saties als Both Ends en Oxfam­Novib. De organisaties die het meest doen aan publiek­private samenwerking zijn afgevallen: Solida­ridad, de Fair trade alliantie, Aqua for All. pharmAccess, een innovatieve Nederlandse ontwikkelingsorganisatie die onlangs op de G­20 uit handen van Obama een prijs kreeg voor het beste model van publiek­private samenwerking in de gezondheidszorg, gaat ook naar nul. En van de vier grootste ontwik­kelingsorganisaties in Nederland krijgt icco, juist de meest vernieuwende club, de zwaar­ste klappen.”

Hoe kan dat?“Binnen het ministerie moet ook nog een hele slag gemaakt worden. De ambtenaren van de directie sociale ontwikkeling hebben de beoordeling van de aanvragen naar zich toe getrokken. De kennis op de economische directie is niet benut. Dat is een gemiste kans, juist op het moment dat de grote omslag gemaakt kan gaan worden. Hopelijk zal Kna­

Wat is het Initiatief Duurzame Handel?

Meerdanzestigbedrijvenpluseenaan­talmilieu­enontwikkelingsorganisatieswerkenbinnenhetPlatformDuurzameHandelaanhetverduurzamenvaneengrootaantalbelangrijkehandels­stromen.Debedrijven,waaronderondermeerAhold,Unilever,Akzo,SaraLee,Rabobank,CargillenPhilips,trekkendaartussen2011en2015ruimeenhalfmiljardeurovooruit.Hetgaatomketensalscacao,hardhout,kweekvis,soja,natuursteen,palmolie,fruitengroenten, bloemen en planten, sport­kleding,schoenenenelektronica.Dezehandelsketenzijnsamengoedvoor37miljardeuro.

FORUM #22/02.12.1023

pen op tijd beseffen dat dit geen wenselijke uitkomst is.”

Kan de staatssecretaris er nog iets aan doen?“Binnenkort wordt de begroting van ontwik­kelingssamenwerking behandeld in de Tweede Kamer. Knapen zou het besluit over de medefinancieringgelden moeten corrige­ren. Er ligt ook nog een voorstel om het bud­get voor het Initiatief Duurzame Handel van 20 miljoen voor vier jaar op te krikken naar 100 miljoen. Die beslissing is nog niet geno­men. Knapen zou dat moeten ondersteunen en het budget liefst nog verder verhogen naar 500 miljoen.”“Als het kabinet ervoor kiest om met de 4 miljard van zijn begroting flink te innoveren, kan de kwaliteit van de ontwikkelingssa­menwerking omhoog. Want laten we wel wezen, die is niet goed genoeg. We hebben te weinig impact, we boeken te weinig resulta­ten. Verstandige mensen binnen de sector weten dat al lang. De toenmalige directeur van icco wist vijftien jaar geleden al dat de helft van de door hen gefinancierde projecten mislukt. Noem mij een ceo die hier mee weg zou komen.”

Hoeveel efficiënter kan het budget voor ontwikkelingshulp worden ingezet?“De staatssecretaris zou kritisch moeten kij­ken naar de bilaterale hulp die Nederland geeft. Die is vooral gericht op de allerarmste landen. Maar het is effectiever om landen als China, India, Brazilië en voorlopers in Afrika als Ghana en Kenia mee te nemen in de transi­tie. Natuurlijk moet je geen hulpgeld sturen naar China. Maar je kunt er wel processen ondersteunen die leiden tot verduurzaming van de economie.”“Als Rotterdam de overslaghaven voor fos­siele brandstoffen is, laat het bedrijfsleven dan de voortrekkersrol nemen naar de transi­tie naar duurzame energie, bijvoorbeeld met verantwoorde biobrandstoffen uit ontwikke­lingslanden. Als Zaandam de voorraadschuur is van cacao laat het dan duurzame cacao wor­den. Als Unilever wil groeien in opkomende markten laat het dan duurzame groei zijn. Nederland kent zoveel innovatiekracht die gebruikt kan worden.”“We moeten uitbreken uit ons eigen isole­ment. Hulpgeld is eigenlijk de geldvorm die het minste bijdraagt. In Afrika is de snelste weg naar een fourwheeldrive het opzetten van een ngo en je hand ophouden in de

donorwereld. De snelste weg naar een four­wheeldrive in Nederland is het opzetten van een bedrijf en je eigen geld verdienen. Kre­dieten en investeringskapitaal werken veel beter als sturend mechanisme voor kwaliteit en winstgevendheid.”

Trekken we in Nederland niet een veel te grote broek aan als het gaat om ontwikkelingssamenwerking? “Nederland is een klein land maar met een grote economie. Met onze havens hebben we een geweldig importvolume. Als je die stra­tegische sectoren inzet, heb je een enorme impact op de wereld. Nederland zou de tran­sitie van de eigen economie moeten koppe­len aan de verduurzaming van de grote goe­derenstromen. Er is niets op tegen dat het Nederlandse bedrijfsleven daarvan profi­teert en haar innovatiekracht versterkt. We hebben de kans om de strategische rol van Nederlandse bedrijven in de verduurzaming van de wereld te versterken. Dat levert bedrijven meer op dan het leegplukken van hulppotjes.”

‘InAfrikaisdesnelsteweg

naareenfourwheeldrive

jehandophoudeninde

donorwereld’

FORUM #22/02.12.1024

podium zes vragen aan

Waarom bent u zo boos?“Het is alsof je een huis aan het bouwen bent en iemand halverwege de bouwvoorschriften verandert. Deze maatregel is op een veel te korte termijn afgekondigd. In de theaterwe­reld werken we met plannen van twee tot drie jaar. Daar komt bij dat in 1998 de btw op voorstellingen juist verlaagd is als compensa­tie voor de nieuwe Arbeidstijdenwet die toen van kracht werd. Die zorgde ervoor dat meer mensen aangenomen moesten worden waar­door de kosten flink stegen. Dat heeft goed gewerkt, blijkt uit de evaluatie van het kabi­net. En dan verschijnt nu opeens deze btw­verhoging in het regeerakkoord, als een duvel­tje uit een doosje.”

Maar iedereen moet toch inleveren?“Natuurlijk moet elke sector zijn bijdrage leveren aan de bezuinigingen. Andere secto­ren leveren gemiddeld 8 procent in, wij 20. Naast de btw­verhoging heeft het kabinet ook nog een bezuiniging afgekondigd op kunst en cultuur van 200 miljoen waarvan we nog niet weten hoe die gaat uitpakken. Nu krijgen wij als vrije theaterproducenten geen subsidie en dat willen we ook niet. Maar onze sector wordt wel van twee kanten gepakt: niet

alleen bij de artiesteningang maar ook nog eens op de rode loper.”

Wat betekenen die btw-plannen in de praktijk?“Mensen gaan minder kaartjes kopen. Op jaarbasis verwachten we dat het aantal met meer dan een miljoen afneemt. Voor ons betekent dat een vraaguitval van 13,5 pro­cent. Die komt bovenop de teruggang door de economische crisis. Een aantal producen­ten zal in zwaar weer komen. We denken dat andere ondernemers zo ook nog eens 15 tot 20 miljoen omzet kwijtraken. Mensen die naar het theater gaan, willen van tevoren een hapje eten, blijven misschien een nachtje slapen. Een deel van die spin off zul je ook mislopen.”

Is dit niet al een gelopen race?“Het zal verdomd lastig worden nu het door de Tweede Kamer is maar je blijft altijd hopen dat het gezond verstand zegeviert. We gemerkt dat alle partijen ontvankelijk zijn voor onze argumenten, behalve de pvv. Die zegt: ‘ Het staat in het regeerakkoord en dus moet het doorgaan.’ Waarschijnlijk heb­ben ze bij het schrijven van het regeerak­

koord gedacht dat theaterbezoek iets voor de elite is, maar dat is niet zo. Althans nog niet. Dit soort maatregelen zorgt er wel voor dat het snel weer elitair wordt. Voor een avondje uit zal een gezin straks al snel 30 euro meer kwijt zijn.”

Wat gaat u nu doen?“We zijn bezig senatoren te benaderen. Daar­naast kijken we ook of we dit juridisch nog kunnen tegenhouden. Deze btw­verhoging gaat in tegen het gelijkheidsbeginsel. Bij kaartjes voor sport, circus of attractieparken blijft de belasting wel op 6 procent staan. Bovendien is de ingangsdatum van 1 januari natuurlijk een voorbeeld van onbehoorlijk bestuur.”

En als de verhoging 1 augustus was ingaan?“Het zou ons meer tijd hebben gegeven om ons hierop in te stellen. Op 1 augustus lopen veel verplichtingen af en kun je je product wat aanpassen: een kleiner orkest of een goedko­per decor. Dan nog blijft overeind dat wij als enige groep ondernemers zo worden belast. En dat door een kabinet dat juist de markt­werking wil stimuleren en meer verantwoor­delijkheden bij de markt wil neerleggen.”

‘Wijwordentweekeergepakt’

erwin van lambaart

Het plan om de btw op theaterkaartjes per

1 januari te verhogen, moet van tafel. Dat zegt

een boze Erwin van Lambaart, voorzitter van de

vereniging van vrije theaterproducenten (vvtp).

“We verwachten dat een flink aantal bedrijven

in deze sector in zwaar weer komt.”

Tekst:JanBuevink|Foto:RoyBeusker

FORUM #22/02.12.1025

podium uitspraken

“Mijn portefeuille is een bijna roekeloze opeenstapeling van problemen.”Amsterdams wethouder van Verkeer & Vervoer en ict Eric Wiebes, Elsevier van 20 november

“Als je wordt bedreigd, hoef je niet lijdelijk te zeggen: hier heeft u mijn andere wang. Maar je moet niet natrappen.”Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten in de Volkskrant van 20 november

“Het probleem met politieke partijen is dat die mensen nergens verstand van hebben. Allemaal alfa’s.”Hersenexpert Victor Lamme, Elsevier van 13 november

“Nederland lijdt aan het Herman Heinsbroek-syndroom: ik heb een Bentley en in bepaal zelf wel hoe hard ik rij.”Directeur Paul Schnabel van scp op het jubileumcongres van de ser vorige week

“Je gaat onderuit op je slechtste eigenschap, de beste doet er niet zoveel toe.”Oud-Shell-topman Jeroen van der Veer, de Volkskrant van 13 november

“Ik moet vaak lachen om hoe dingen tot stand komen. De mensen denken dat er een wereld van denken aan vooraf gaat, maar het meeste gebeurt gewoon vanzelf.”Johan Cruijff in de Volkskrant van 20 november

“We hebben 4.000 kilo mest uit de veehouderij per Nederlander, dat betekent dat elke Nederlander minstens zestig keer z’n eigen gewicht in mest waard is. Een tsunami van stront overspoelt ons land.”Marianne Thieme (Partij voor de Dieren), anp 24 november

“Ik rust wel uit als ik eenmaal dood ben.”Aanvaller Bryan Ruiz van fc Twente klaagt niet over blessures of overbelasting, de Volkskrant van 23 november

“Nederlanders zijn op de Denen na het gelukkigste volk te wereld. Maar de Denen vinden ook elkaar nog eens erg leuk, dat doen wij een stuk minder.”Directeur Paul Schnabel van scp op het jubileumcongres van de ser vorige week

‘Wijwordentweekeergepakt’

FORUM #22/02.12.1026

podium belrondje

Annelies Batelaan | Batelaan Kunststoffen | Warmond

‘Voorlichting niet meer nodig’“Ikbennuzestienjaarondernemerenbetaalelkjaarbraafderekening van de Kamer van Koophandel, maar ik heb meeigenlijk nooit afgevraagdwaarom. Ik heb eenwerkmaat­schappij en een holding die allebei zo’n 150 euro per jaarbetalen:40eurovoorregistreren,45voorinformerenen55voorstimulerenendaniserooknog11euroalsser­bijdrage.Datregisteriseengoedezaak.Erzijnnatuurlijkookcommer­ciële bedrijven die dit soort informatie leveren, maar de

KamervanKoophandelisonafhankelijkendaardoorinmijnogenbetrouwbaarder.”“Bijdatstimulerenvanderegionaleeconomiekanikmeookwelwatvoorstellen.DeKvKhierwasnauwbetrokkenbijhetopzettenvaneensamenwerkingsverbandtussenonderwijs­instellingen en bedrijven in de maakindustrie. Dat werktgoedomvraagenaanbodmeeropelkaaraftestellen.Welvraag ikme af of die voorlichting nog nodig is.Als ik zelfinformatie nodig heb, red ik me eigenlijk altijd wel metgoogle. Jonge mensen die in deze tijd starten, zullen datwaarschijnlijknogveelbeterkunnen.”

Henri de Jong | Mijndomein.nl (webhosting en autolease) | Gouda

‘Heffing kan wel weg’“HetregistervandeKamervanKoophandelisnuttig,maarikvraagmewelafofjedietaakmoetneerleggenbijeenmono­polist. Die hebben doorgaans geen enkele prikkel om hunwerkzoefficiëntmogelijktedoen.Ikdenkdatdekostenmet80 tot 90 procent naar beneden kunnen waardoor deverplichteheffingmisschiennieteensnodigis.Deoverheidzouhetbijhoudenvanhetregisterkunnenaanbesteden.Elke

paarjaarweeropnieuwenalseenbedrijfhetnietgoeddoet,haaljedetaakerweerweg.”“VoorderesthebiknietveelzichtopwatdeKvKdoet.Hetkrantje lees iknooit,datgaatmeteendeprullenbak in. Erzijnalzoveelbladenvoorondernemers.Welbenikeensopeen voorlichtingsbijeenkomst geweest over zaken doen inDuitsland. Daar zat dan een ondernemer die er duidelijkbelangbijhadomzijnverhaaltehoudenomdathijookweerklantenwildebinnenhalen.Waarschijnlijkdeedhijdatvoorniks.Alszemijdaarvoorzoudenvragenzouikhetookwelwillendoen.”

Paul de Goed | Stighter & Partners (accountants) | Amsterdam en Alkmaar

‘Meer voor gebruik betalen’“Datregistervindiknuttig.Alswijeennieuwerelatieaangaanmeteenonderneming,kijkenwealtijdhoezehetfinancieeldoen.Voorafwilikookwetenwiedebeslisserszijn,metwelkemensenikaantafelkomtezitten.OfdeKamervanKoophan­del dat register bijhoudtof een bedrijfmaaktmij eigenlijknietzoveeluit.Zolangdeinformatiemaaractueelis.”“We betalen nu niet alleende heffing voor de Kamer van

Koophandelmaarooknog eens apartvoor alle informatiedieweafnemen.Misschienmoetjedeprijsperdienstverho­genzodatdeheffingnaareenminimumomlaagkan.Datzalvoor onswellicht een hogere rekening betekenenmaar jezorgterwelvoordatvooraldegebruikerbetaalt.Devoor­lichting voor beginnende ondernemers vind ik minder nodig. Veel informatie kunnen ze ook bij accountants halen. Ja,natuurlijkhebbenwijdaarookeeneigenbelangbij,maaralshet serieuze ondernemers zijn, zullen ze op een bepaaldmomenttochnaardeaccountantmoeten.Dankunnenzeernetzogoedmeteenopafstappen.”

Wat doen we met de Kamer van Koophandel?Het plan van D66 om de verplichte bijdrage voor de Kamer van Koophandel af

te schaffen, haalde vorige week geen meerderheid in de Tweede Kamer. Maar

minister Verhagen van el&i wil wel onderzoeken of het werk van de kamers

niet efficiënter en goedkoper kan. Hoe denken ondernemers daarover?

Tekst:JanBuevink|Foto’s:fmax

FORUM #22/02.12.1027

ommekeer

“Ikhebdestijdsbewustgekozenvoordefinan­ciëlewereld. Economievond ikop school hetinteressantste vak. De wereld van het beleg­genendebeurssprakmeaan,enikwaserookgoedin.BijdeNationaleBeurscompetitie,eenbeleggingswedstrijd,werdikeenkeertweede.”“Hetwerken indedealing roomwas ingewik­keld en dus uitdagend. Lukte het een deal temakenenwasdateenklapperofjuistniet?Jemaakte deel uit van een jonge, internationa­le club. De eerste twee jaar waren euforisch.Daarnaginghetvlammetje langzaamuit,ter­wijljedatwelnodighebtomechtgoedtezijninjewerk.”“EenverhuizingnaarhetkantoorvanabnAmroinLondenbrachtgeenverandering.Ikbegonookhet buitenleven temissen. Ik kon als fanatieksurfernietmeerelkweekendnaarNoordwijk.Toen ikweer terug inNederlandwas, stortteikmeopkitesurfenenpianospelen.Hetwasindietijdbijmijaltijdhollenofstilstaan,gedre­

vendooradrenaline.Naeenpaarwekenwarenmijnarmenoverbelast:rsi.”“Ikbenmetyogabegonnenomdaarvanaftekomen.Mijnleraarwasheeldown to earth. Dat sprakmijwel aan,want ik ben zelf helemaalgeen zweverig type. Met de bankwereldwasikwelklaar.Ikdachteroveromietsmetcoa­chingoftrainingtegaandoen.Ikhebooknoggeprobeerd om met een vriend een strandtent tekopen.Viahetmakenvaneenwebsiteovermeditatie voor bevriende ondernemers ben ik daar ingerold. Na een eerste workshop voor25cursistenà40eurodachtik:ditiseenleukproduct.”“Dewebsitestondsnelhoog inGoogleendeaanvragen voor cursussen, ook van bedrijven,stroomdenbinnen. Ikhoefnietdegrootsteteworden.Lieverniet,wantdanbenikmeerbe­zigmetmanagendanmettrainen.Voorjehetweetbenikdanweerdiebankier.Tijdenstrai­ningen draag ik uit dat er eenmiddenweg is

tussenhollenenstilstaan.Jekuntontspannentijdensinspanning.Debestewedstrijdenhebikgesurftals ikgeendrukvoelde.Dekrachtvanhet loslaten. Ik probeer mensen bewuster temaken,zodatzedichterbijhungevoelblijven.”“Terugkijkendginghetindedealingroomvoormij te veel over het binnenhalen van deals en bonussen.Maar ik hebgeen spijtvandie tijd.Ikmisdereuring,hetsparrenmetcollega’sendezekerhedenvanloondienst.Maardaarstaatvrijheid tegenover. Binnenkort ga ik vijf we­kennaarBaliomeenboekovermeditatieafteschrijven.Entesurfen.”

Tekst:PaulScheerFoto’s:ErikvanderBurgt

‘Niet meer hollen of stilstaan’

Mark Teijgeler (38)

Was: investment banker bij abn Amro

Is: eigenaar en trainer abc voor Meditatie

Een loopbaan volgt niet altijd een logische route. Mensen kunnen iets heel anders gaan doen. In deze serie

vertellen zij over hun ommekeer.

FORUM #22/02.12.1028

achtergrond

FORUM #22/02.12.1029

‘HierbouwtPekingIndustrieseenwegmetdekwaliteitvannatkartonterwaardevanmiljoenenWereldbank­dollars.Hetkanzijndateendeelvanhetbudget isverdeeldoverdiverse lokalebestuurders’. Er is geeninstellingterwerelddiedataccepteert.Toch isdatprecieswat inveelgevallengebeurtmetgeldvandeWereldbank.Envolgensbedrijvendieermeetemakenhebben,geldthetzelfdeoverigensvooralle internati­onaleinstellingen.Inontwikkelingslandenwordtzogoedkoopmogelijkaanbesteedalgaatdattenkostevandekwaliteit.Hetspeelveld isookzoongelijkalsmaarzijnkan,klagenNederlandseondernemers.BedrijvenuitChinaspelenvalsdoortegenteverliestewil­lenwerkenenlachenomtermenals‘maartschappelijkverantwoordon­dernemen’.HetgaatdeChinesestaat,eigenaarvandezebedrijven,omhetcreërenvaneenbasis.Winstkomtlaterwelviaeenanderewegteruginde staatskas.Veelandere landen,waaronderDuitsland, FrankrijkenJapan,steunentendersvan‘hun’bedrijvendoordeuitschrijvendelandenextrageldinhetvooruitzichttestellen.Nederlandsebedrijvenziener steedsvakergeenbroodmeer inomtebeginnen aan een aanbesteding. Inschrijvenop eenWereldbanktendervergteeninvesteringvandetien­tothonderdduizendeuro.Datgeldkunjemooiergensandersgebruikenalseralleenmaargekekenwordtnaarprijs.HetresultaatisdathetaantaldoorNederlandsebedrijvengewon­nentenderstenopzichtevan2006met68procentisafgenomen.Sinds

2005heeftzelfsgeenenkelNederlandsbedrijfeendoordeWereldbankgefinancierdaannemingscontractgewonnen.Aannemingscontractenzijndegrootsteaanbestedingendiedebankuitschrijftenvertegenwoordi­geneenwaardevanmiljardendollars.HetgaatoverigensnietalleenomNederlandsebedrijven,ookdievanandere(Westerse)landenhakenaf.EndeWereldbankweethet.In2007schreefeenonderzoeksteamvandebankal: ‘The bank is losing its best consultants’.Endatisookslechtvoorontwikkelingslandendiegeentop­kwaliteitmeerindeaanbiedingkrijgen.

drie foutenDeWereldbankheeftdriegrotefouteninzijnsysteemgebakken,merkenbedrijvendie inschrijvenoptenders.Deeerstefout isdatdebankzichsteedsminderwilbemoeienmetdemanierwaaropdielandenhetgelduitgeven.Maar5procentvandeWereldbankprojectenwordtdoordieorganisatiezelfaanbesteed,derestdoendelandendiesteunkrijgenzelf.Detweedefoutiseengevolgvandeeerste:hetniveauvanlokaleaan­bestedingenisvaakondermaatsenzewordengeorganiseerdvolgensderegelsvandatbetreffendeland.Inclusiefalle(bureaucratische)valkuilendieerzijn.Tenderdewordtteweiniggestuurdopkwaliteit.Rob Wijdemans werkt bij ingenieursbureau Royal Haskoning en isvoorzittervandecommissieInternationaalOndernemenvanbranche­

FORUM #22/02.12.1030

achtergrond

vereniging nlingenieurs.Hijzietallerleiproblemenopkomenbijlandendiemogenaanbestedenvolgenseigen regels. “Het is lastigomopdehoogtetezijnvandespecifiekeregelsvandriehonderdlandenalsjeeenprojectwiltuitvoerendatinfeiteeenWereldbankprojectis.”Niet alleenhet kennenvan regels is eenprobleem.Het zijnnatuurlijknietdemeestgeorganiseerdelandenwaardeWereldbankprojectenfi­nanciert.Wijdemans: “Veel landen hebben nog geen goedontwikkeldrechts­enarbitragesysteem.Daarkrijgjedoordedelegatiewélmeetemaken.Kunjedaarjegelijkhalentegenovereenoverheidsfunctionaris?Isersprakevanvoldoendeintegriteit?IkdenkookaanBangladesh.Datland staathoogopdeprioriteitenlijstvanNederlandseontwikkelings­hulp.Hetiseendeltaland,wezijndaarmetonzekennisenervaringopzichkansrijk.Maarhetisvrijwelonmogelijkomdaarmetonzecode of conducttewerken.De internationalefinanciële institutenhebbenver­regaandeverantwoordelijkhedengedelegeerd,maargevennietthuisalsereenprobleemis.”Maar de Wereldbank en het imfwordenooksteedsmeer‘vandewereld’,indewoordenvanRobertPoelhekkevandenabu, de branchevereniging vanNederlandseaannemersmetbelangeninhetbuitenland.Bedrijvenuit Europa en devs verliezen steeds vaker terrein aan concurrentenuit opkomende landen, merkt hij. “DeWesterse wereld heeft steedsminder invloed”, zegt Poelhekke. “Het zwaartepunt gaat naar anderelandenendiehebbeneenanderekijkoponzeregelsoverduurzaamheid, governanceenkwaliteit.Chinezengaathetvooralomlangdurigeeco­nomischesamenwerking.Alszijprojectenuitvoeren,nemenzegeldmeeofzedoeneenuitruilmetgrondstoffen.Enzestellengeenlastigevra­gen.Datisnatuurlijkheelaantrekkelijk.SchaduwzijdeisdatdeChinezenvrijwelalleszelfdoenenhetlokalebedrijfslevenuitdemarktdrukken.”Enalsofoneerlijkconcurrentienietgenoegis,hetgeldvandeinternatio­naleontwikkelingsinstitutieswordtvaaknieteensoptimaalbesteed.Alle

waarisnaarzijngeldenwieonderdeprijsaanbesteedt,krijgtkwaliteitdieonderdemaat is.Poelhekke: “BijaanbestedingenvanwerkenvoordeWereldbankwintaltijddegenemetde laagsteprijs.Maarer is eenlevensgrootverschil tussende kwaliteitdiewij leveren endievanbij­voorbeeldChinezen.Alsereenwegmoetkomen,kunjeeenlaagasfaltneerleggen.Datkanheelgoedkoop.Maaralsjehetgoedwiltdoen,kijkjenaarhetontwerp,deaanlegenhetonderhoud.Dielangetermijnvisieendeervaringdiedaarvoornodigis,makeneenprojectinaanlegduurder,maarwelduurzamer.Bovendienbiedtonzeaanpakmeerwaardevoordelokaleeconomiedoordatweveelsamenwerkenmet lokaleaannemersen partijen en veel aandacht besteden aan het trainen van lokale me­dewerkersenaanoverdrachtvankennisenvaardigheden.DatisnujuistwatdeWereldbankwil.Daarschieteenlandietsmeeop.”

naïefHoe kunnenNederlandsebedrijvendantoch eenvoet tussendedeurkrijgen?Nietdoormetdemalafidebedrijveneenrace to the bottom in te zetten,vindtPoelhekke.Hetzoubeterzijnomdenormenoptetrekkennaareenfatsoenlijkniveau.DatkanbijvoorbeelddoorgelduitNederlandnietmeerongeconditioneerdnaarbijvoorbeelddeWereldbanktesluizen.“Erisveelaandachtvoorownership,zeggenschap,vanontwikkelingslan­den”,aldusPoelhekke.“Debedoelingendaarachterzijngoed,maarhetisnieteffectief.Dielandenzijnvaaktezwakomgroteprojectenteco­ordineren.Debesluitvormingisniettransparantendeinstitutenwaarjelokaalmeetemakenhebt,zijnnietonafhankelijk.Internationaleinstel­lingenmoetenzichmetderandvoorwaardenbijtendersvoorhunont­wikkelingsprojectenbezighoudenenbijdebeoordelingvantenderseengrotergewichttoekennenaankwaliteitenduurzaamheid.”HetzouomtebeginneneenideezijnalsdeWereldbankvoordeaanbeste­dingvangrotereprojecten,vanpakweg25miljoendollar,decriteriavoor

Miljardensteun

De Wereldbank heeft in reactie op de financiële en economi­sche crisis het besteedbare budget in 2009 bijna verdubbeld naar 46,9 miljard. Voor de periode 2009­2011 wordt voor de Wereldbank een bedrag van 65 miljard usd aan extra leningen geraamd. Met deze financiering kunnen (ontwikkelings)landen op de internationale en lokale markt goederen, werken en diensten kopen. Een groot deel van de projecten wordt interna­tionaal aanbesteed. Dit resulteert jaarlijks in meer dan veertig­duizend contracten voor bedrijven en instellingen in vrijwel alle sectoren van de economie. Nederland doneert jaarlijks zo’n honderd miljoen euro ongeoormerkt en tussen de 450 en 500 miljoen met een thematische of een landenspecifieke verplich­ting. Daarmee hoort het bij de Top­10 van grootste donoren.

FORUM #22/02.12.1031

BlauwPolitiekistoverenmetwoorden.Ofgoochelen;latenwehetniettemooimaken.Alsdefeitenjealspoliticusnietuitkomen,kunjeermetwoordennogeenpositievedraaiaangeven.MinisterIvoOpsteltenvanVeiligheidenJustitiedeedhetmetdecijfersoveruitbreidingvanhetpolitiekorps.

Nederlandkrijgterdrieduizendagentenbij,beloofdehetregeerakkoord.Minusvijfhonderd,wantdatwordenanimalcops,maartoch.TijdenseendebatindeTweedeKamerbleekechterdaterhelemaalgeenagentenbijkomen.MaardatmoestenwetochanderszienvolgensOpstelten.Bijzijnaantredenhadhijgeconstateerddatergeldwasvoor46.500agenten,terwijlermomenteel49.500agentenindienstzijn.Zonderdiedrieduizendvanhetregeerakkoordzoudenerdusdrieduizendagentenuitmoeten.

Creatiefboekhouden,heetdat.Inditverbandmageeninitiatiefvan de vvd­fractieinRoermondnietonvermeldblijven.Deliberalenwillendatagentenvoortaaninuniformnaarhetwerkreizen.Bijvoorkeurperopenbaarvervoer,wantdanzijnzegoedzichtbaar.Opsteltenvindtheteen“uiterstsympathiekidee”.Logisch,wantopdezemanierkomtermeerblauwopstraat,alishetpuurvoordevorm.DeNederlandsePolitiebondheeftoverigensallatenwetennietsinhetideetezien:werkenprivémoetengescheidenblijven.Oomagentheefthetaldrukgenoeg.

MethetzelfdeaantalagentenwilOpsteltendeovervalcriminaliteitaanpakken.Hetaantalbestrafteovervallersvanbedrijvenenburgersmoetendekomendevierjaarverdubbelen.Datishardnodig,nublijktdathetpercentageopgehelderdeovervallenisgedaaldvan36procentin2004naar23procentin2009.Hetwordtnogeenheleklusomdattijtekeren.Ookalsjeagentenniet meer belast met het scoren van bonnen.

BurgemeesterAlbertvandenBoschvanZaltbommelheeftinditverbandeensuggestie:diepetpastonsallemaal.Inreactieopeenovervalinzijngemeente,voorkomendoordaadkrachtigoptredenvandebetrokkenwinkelier,zeihij:“Slazemaarverrot.”Zelfheefthijthuiseenhockeystick(vvd’erimmers)klaarstaanvoor dat doel.

‘Slazemaarverrot’gaatwatverderdande‘fermetik’waarMarkRutteoverspraktijdensdepresentatievanhetregeerakkoord. Dewoordenwordengroter.Nudedadennog.

Paul Scheer

columnscheer

diknicolai

kwaliteitenduurzaamheidaanscherpt,vindenPoelhekkeenWijdemans.Op7decemberwordendezeregelsweereensonderdeloepgenomen.Endebankkanweermeeronderzoekennaartransparantieenkwaliteitlatendoen.DeverhogingvancapaciteitvoorhettoezichtopuitvoeringhoudtgeengelijketredmetdeenormeverhogingvanhetWereldbankbudget.Ondanksdeverdubbelingvanhetbudgetishetaantalcontrolesvoorafgelijkgebleven.DaarnaastmelddedeWereldbankzelfalinhetjaarver­slagover2007datersteedsminderonafhankelijkeonderzoekenachterafgedaanzullenworden.De Nederlandse overheid hoeft niet te aarzelen om bij clubs als deWereldbank aan te kloppen voor het verhogen van eisen bij tenders. VoorpowerplayiszewellichteenCalimerometeenheelkleinesteminhetdoordonateursgevormdeWereldbankbestuur.Maaralséénvandegrootsteleveranciersvanvrijbesteedbaargeldheeftdieorganisatiebe­langbijeenwelwillendNederland.DooralséénEuropagezamenlijkoptetrekkenkaneenvuistwordengemaakt.Europaisgezamenlijkwereldwijdverantwoordelijk voor 60 procent van alle officiëleontwikkelingshulp,datlegtgewichtindeschaal.DeministeriesvanEconomischeZaken(el&i)envanBuitenlandseZakenkunnenookmeermethetbedrijfslevenoptrekken.Doorsamenwerkingmetlokalepartnerswordtdekansopsuccesbijhetverwervenvanop­drachtenookvergroot.DeNederlandseambassadesenhetAgentschapnlkunnendaarineenactievererolspelen.AlsvooruitgeschovenpostenvanNederlandinhetbuitenland,hebbenzijmeerzichtopwelkebedrij­vencapabelenbetrouwbaarzijn.Nederlandisvaakhetbraafstejongetjevandeklas.Dataureooltjemagwelevenindehoek.Poelhekke:“BijdeWereldbankspelenpolitiekebe­langeneengroterol.Daarmoetenwenietnaïefinzijn.”

www.vno-ncw.nl, dossier Aanbesteden

Tot je een ons weegt

Er is bij Wereldbanktenders geen maximum termijn voor de evaluatie van de ‘bids’ die bedrijven doen. Bedrijven moeten soms vier jaar wachten voordat bekend wordt wie het contract krijgt toegekend. Het lange wachten geeft problemen met prijs­ en valutaveranderingen, terwijl de offerteprijs hetzelfde blijft. Na de toekenning wordt doorgaans wel van het bedrijf verwacht dat het binnen korte tijd van start gaat met het project, liefst met hetzelfde team experts als in de offerte is opgegeven. Door de lange wachttijd is die groep vaak niet meer in die samenstelling beschikbaar. Dat veroorzaakt weer nieuwe administratieve procedures die voor meer vertraging zorgen. In de tussentijd veranderen de lokale omstandigheden vaak ook nog eens.

FORUM #22/02.12.1032

actueel

Twintig weken volledig doorbetaald zwan­gerschapsverlof? Een totaal onhaalbaar plan vindt Europarlementariër Ria Oomen­Ruij­ten (cda). “De lidstaten accepteren dit nooit.” Alleen dachten haar collega’s daar kennelijk totaal anders over. Eind oktober stemde een meerderheid van het Europees parlement voor. En als het aan diezelfde meerderheid ligt, komt er ook een volledig doorbetaald vaderverlof van twee weken. De stemming in de vergaderzaal was feeste­lijk te noemen – roze en blauwe ballonnen,

Europarlementariërs met een babybjörn voor de buik, kind erin – maar Oomen toonde zich ronduit teleurgesteld: “Waar we voor zo veel vrouwen een echt betere regeling en betaling hadden kunnen regelen, is dit door het overdreven resultaat tot een utopie ver­worden.”Minister Kamp van Sociale Zaken en Werkge­legenheid is in elk geval helemaal niet van plan het zwangerschapsverlof voor vrouwen te verlengen van zestien naar twintig weken. Tenminste, dat meldde hij eind november in

de Tweede Kamer. Het is niet goed voor de arbeidsproductiviteit als kersverse moeders langer thuis mogen blijven, aldus de minister. “Als vrouwen toch langer verlof willen, kun­nen ze zich in het uiterste geval ziek melden.” En of zijn collega­ministers uit de andere Europese lidstaten er anders over denken, is ook nog maar de vraag. Veel van hen hebben al aangegeven dat zij weinig voelen voor verlen­ging. Zij houden het liefst vast aan de keuzes die zij zelf hebben gemaakt en die passen in het eigen sociale­zekerheidssysteem.

virusZwangerschapsverlof: het is net een hard­nekkig virus. Telkens als je denkt te zijn gene­zen, steekt het virus weer ergens anders de kop op. Eerst kwam de aanval uit de linker­hoek van de Nederlandse Tweede Kamer: GroenLinks had plannen voor een langer zwangerschapsverlof en de introductie van een vaderverlof. Het plan werd afgeserveerd: geen meerderheid voor te vinden. Vervolgens stak het virus in Brussel op met de

Wel twintig weken zwangerschapsverlof. Of toch weer niet.

Brussel en Den Haag blijven stoeien met verlenging. En de

introductie van een vaderverlof. Houdt minister Kamp zijn

rug recht?

Tekst:PaulScheer|Foto:FrederickFlorin/anp

Babyverlofalscomebackkid

FORUM #22/02.12.1033

bekende uitkomst: het Europees parlement wil twintig weken doorbetaald verlof. En nu worden die ontwikkelingen in Brussel in Den Haag weer aangegrepen om de nationale dis­cussie over het zwangerschaps­ en bevall­lingsverlof open te breken. De vorige Tweede Kamer mag dan tegen een vaderverlof van twee weken (nu twee dagen) zijn geweest, GroenLinks­Kamerlid Ineke van Gent heeft daar geen boodschap aan. Haar initiatiefwetsvoorstel voor het vader­verlof werd ogenblikkelijk uit de mottenbal­len gehaald en opnieuw ingediend. Nu denkt zij wel een Kamermeerderheid te kunnen vinden. Al was het maar omdat ze haar voor­stel wat heeft aangepast: vaderverlof van vijf dagen, en net als het ‘moederverlof’ betaald uit de ww­fondsen. Van Gent rekent op de steun van de pvv, maar de rest van de coalitie is vooralsnog tegen.

emancipatieHoe de discussie in Europa en Den Haag ook zal aflopen, de vraag is en blijft: is deze hele

exercitie eigenlijk wel nodig? Het bureau seo Economisch Onderzoek concludeerde vorig jaar al dat verlenging om medische redenen niet noodzakelijk is. Het leidt nauwelijks tot daling van het ziekteverzuim van pas beval­len vrouwen. Bovendien kost langer verlof het bedrijfsleven enorm veel geld: 117 miljoen euro bij twee weken extra verlof en bij vier weken meer 322 miljoen. Nog even afgezien van de kosten van het vaderverlof. En ook de emancipatie van de vrouw is vol­gens seo niet gediend bij verlenging van de verlofperiode. De arbeidsproductiviteit van moeders daalt. En wie draait daarvoor op? Werkgevers, die ook nog eens langer een beroep moeten doen op vervangend perso­neel. Met andere woorden: vrouwen worden minder aantrekkelijk voor de arbeidsmarkt. Wat als gunst voor vrouwen is bedoeld, lijkt zo meer op een strafmaatregel.Kersverse ouders die behoefte hebben aan extra vrije dagen na de bevalling, kunnen in Nederland trouwens al gemakkelijk uit hun ‘verlofpotje’ putten. Zeker in vergelijking met

andere Europese landen (zie kader Nederland: verlofkampioen), zitten Nederlandse werk­nemers ruim in hun verlofjasje. Meer verlof is volgens het bedrijfsleven ook niet nodig. Ster­ker nog, mensen moeten juist langer gaan werken in plaats van langer met verlof. Kamp zal de Nederlandse bezwaren tegen verlenging van het zwangerschapsverlof met zijn Europese collega’s bespreken tijdens de komende Raad van Ministers van Sociale Zaken. Het is te hopen dat hij zijn rug recht houdt. Maar de kans is groot dat het uit zal draaien op een compromis: een lang verlof dat niet (of beperkt) wordt uitbetaald, of een kort verlof dat volledig wordt uitbetaald. En dan kan het ook zomaar gebeuren dat de Nederlandse Tweede Kamer het vaderverlof van Ineke van Gent heeft ingevoerd voordat Europa met een besluit komt. Het zal niet de eerste keer zijn dat Nederland voor de Euro­pese troepen uitloopt.

www.vno-ncw.nl, dossier Verlofregelingen en

levensloop

Groot­Brittannië: 52weken,12doorbetaald

Bulgarije: 45weken,40,5doorbetaald

Italië: 21weken,16,8doorbetaald

Denemarken: 18weken,doorbetaald

Frankrijk: 16weken,volledigdoorbetaald

Nederland: 16weken,volledigdoorbetaald

Zweden: 15weken,12doorbetaald

België: 15weken,11,5doorbetaald

Duitsland: 14weken,volledigdoorbetaald

Noorwegen: 9weken,7,2doorbetaald

IndemeesteEuropeselandenwordthetverlofgefinancierdviadesocialezekerheid,meestaldeziektekostenverzekering.InNederlandwordtgeputuitdeww­fondsen.Werkgeversdraaien dusnietdirectvoordekostenop,maarwelindirectviahetaf­dragen van ww­premies.InDenemarkenkomthetverlofhelemaalvoorrekeningvandewerkgever.

Ditoverzichtgeeftoverigenseenenigszinsvertekendbeeld.InZwedenishetbijvoorbeelddegewoontedatvrouwenhunouder­schapsverlofvastplakkenaanhetzwangerschaps­enbevallings­verlof.Intotaalzijnzijdanruimeenjaaruitderunning.

Duur en doorbetaling zwangerschaps- en bevallingsverlof in 2007

Nederland: verlofkampioen

DeNederlandsewerknemerwerktperjaargemiddeld1.338uur,datis250uurminderdan het gemiddeldeindeEuropeseUnie.Daarvanis150uurhetgevolgvanhetveledeeltijdwerkinNederland,derestistedankenaanhetveleverlof.

Nog even op een rijtje: •Zwangerschaps­enbevallingsverlof: 16weken,betaalduitcollectievepotten

•Kraamverlofvoordepartner:2 dagen, betaalddoorwerkgever

•Adoptieverlof:4weken,betaalduit collectieve potten

•Ouderschapsverlof:maximaal26weken,soms deels doorbetaald

•Calamiteitenverlof/kortverzuimverlof: eenpaarurenofeenpaardagen,doorbetaalddoorwerkgever

•Kortzorgverlof:10 dagen per jaar, 70 procentdoorbetaalddoorwerkgever

•Langzorgverlof:12wekenparttime,onbetaald

•Voedingsverlof: arbeidstijd kan met éénvierdewordenonderbroken

•Vakantieverlof:minimaal4wekenperjaar doorbetaald

bron

:oecd

FORUM #22/02.12.1034

binnenland

‘Verhuizingvanhetom is onnodig’

Onlogisch en onnodig. Zo noemt Durk van Tuinen het idee om het Openbaar Ministerie (om) te verhuizen van Leeuwarden naar Groningen. Hij doet het plan van procureur­ generaal Harm Brouwer af als het zoveelste voorbeeld van versnippering waar niemand op zit te wachten. Wrang dat het noorden zo voor het blok wordt gezet, uitgerekend op een moment dat de regio er zelf alles aan doet om de krachten te bundelen. De verhoudingen zijn weleens anders ge ­ weest. In het verleden deden de noordelijke provincies elk hun uiterste best om instituten van naam binnen hun grenzen te krijgen. En meer dan eens vochten ze elkaar daarbij bijna de tent uit. Een slechte zaak, vindt hij.

Hoe het niet moet, werd duidelijk tijdens de zoektocht naar een nieuwe locatie voor een Noord­Nederlandse vestiging van de Voed­sel­ en Warenautoriteit. “Elke provincie was voor zijn eigen hachje aan het vechten. Met als risico dat ze alle drie naar de komst van het instituut konden fluiten. Op een gegeven moment kwam zelfs Zwolle in beeld. Terwijl die stad toch echt niet in het noorden ligt.” Ook toen onlangs de discussie losbarstte over een mogelijke samenvoeging van het om in Noord­Nederland, dreigde er weer een partij­tje touwtrekken. Maar uiteindelijk zegevierde het gezond verstand. Centrale boodschap in het akkoord van de provinciebestuurders: laten we niet langer rollebollend met elkaar

over straat gaan, maar zaken in harmonie pro­beren te regelen. En als er dan toch een bunde­ling van activiteiten nodig is, doe dat dan op de meest logische plaats. Van Tuinen: “Uitgangspunt van het ‘herenak­koord’ dat de Commissarissen van de Konin­gin in het noorden enkele jaren geleden sloten, is dat de regio kiest voor focus. Als er ergens al een duidelijk waarneembare bundeling van activiteiten is, gaat men gezamenlijk voor het behoud van de concentratie op die plek.”

eensgezindMet dat in het achterhoofd, lijkt het pleidooi voor Leeuwarden als locatie voor het om logisch. Veelzeggend vindt Van Tuinen het dat de Groningse Commissaris van de Konin­gin Max van den Berg die keuze onvoor­waardelijk steunt – hoewel op het eerste gezicht niet in het belang van zijn provincie. “Leeuwarden is gewoon de aangewezen plek. Vanwege de aanwezigheid van de rechtbank, het enige Gerechtshof in Noord­Nederland én het Centraal Justitieel Incassobureau.” De eensgezindheid in de zaak rond het om ziet hij als duidelijke boodschap aan de lande­lijke politiek. En hij hoopt dat daar ook wat mee wordt gedaan. “Niemand zit te wachten op nóg meer versnippering.”

De noordelijke provincies willen graag intensiever

samenwerken. Maar dan moet de landelijke overheid

ze daarvoor wel de ruimte geven, stelt Durk van

Tuinen, voorzitter van vno-ncw Friesland.

“Van versnippering wordt niemand beter.”

Tekst: Frank den Hoed | Foto: Jacob van Essen/Het Hoge Noorden

Durk van Tuinen: ‘Wrang dat het Noorden zo voor het blok wordt gezet’

FORUM #22/02.12.1035

rubrieksnaam

35

Het Nederlandse bedrijfsleven en ruim dertig natuurorganisaties willen gaan samenwerken voor

het behoud van biodiversiteit. Bernard Wientjes (vno-ncw) en Roger van Boxtel (iucn Nederland)

tekenden eind november een intentieverklaring voor de oprichting van het Platform Biodiversiteit en

Bedrijfsleven.

Beide voorzitters zijn ervan overtuigd dat bedrijfsleven en natuurorganisaties zich niet meer kunnen

permitteren om lijnrecht tegenover elkaar te staan, maar juist samen moeten optrekken om de

toekomst van de natuur en van de Nederlandse economie veilig te stellen. mkb-Nederland,

lto Nederland en ruim dertig natuurorganisaties, van Natuurmonumenten tot Wetlands International,

sluiten zich bij de intentieverklaring aan.

www.vno­ncw.nl

‘Samen met natuurorganisaties inspannen voor biodiversiteit’

Een maatregel die geen ander doel dient dan het vullen van de schatkist. Zo noemen vervoerders en verladers verenigd in tln en evo het plan van GroenLinks om een kilometerheffing voor vrachtauto’s in te voeren.

GroenLinkswilmetdemaatregelzorgendathetvervoerverduurzaamt.EenheffingzouervoorzorgendathetNederlandsewagenparksnellerschonerwordtenefficiëntervervoerwordtgesti­muleerd.Maartln en evodoenditafalscompleteonzin.ErvaringenuithetbuitenlandtonenaandathetvrachtautoparkinDuitsland,ondanksdetoldiedaarwordtgeheven,nietsubstantieelschoneris dan dat in Nederland. DankzijstimuleringsregelingenvandeoverheidendeinvoeringvanmilieuzonesishetNederlandsewagenparkdeafgelopenjareninraptemposcho­nergeworden.Deorganisatiesstellendaarnaastdat in geen enkel ander land met tol voor vracht­auto’s,deefficiencyvanhetwegtransporthogerisdan in Nederland. tln en evozijnniettegeneenkilometerheffing,mitshetopeeneerlijkemaniergebeurt.Datbetekenteensysteemwaarinvracht­enperso­nenauto’swordenbelastmeteenheffingnaartijdenplaats.InNederlandhebbenpersonenauto’simmersdegrootsteinvloedopfilevormingenuitstootvanschadelijkestoffenenco2. Deopbrengstenvaneenkilometerheffingmoetengebruiktwordenvoorinvesteringenininfrastruc­tuur.Alleenzokunnenfileseffectiefwordenbestredenenzaldeuitstootvanschadelijkestoffenverminderen.Eenheffingvooralleenhetvrachtverkeer jaagt het goederenvervoer alleen op kosten en schaadt daarmee het prille herstel van deNederlandseeconomie,aldustln en evo.www.tln.nl|www.evo.nl

Kilometerheffing voor vrachtwagens geen goed plan

jero

en p

oort

vlie

t

FORUM #22/02.12.1036

rubrieksnaam

vereniging

Kurt StaelenswordtdenieuweceobijNeckermann.comBenelux.HuidigbestuurderPeter van Laere blijftactiefvoorhete­commercebedrijfinzijnfunctiealscoo.HiervoorwasStaelensonderanderewerkzaambijTheBrusselsAirportCompanyenheefthijver­schillendee­commercebedrijvenopgericht.

Arnout Damen is benoemd tot coovanDamenShipyards.Hijvolgt Erik van der Noordaa op, dieceovanGermanischerLloydinHamburgwordt.Damenwasondernemer en oprichter van maritiemmediabedrijfNavingoenalenigetijdalsactiefbe­stuurslidbetrokkenbijDamenShipyards.

Per8juniwordtMachiel van der Kuijldenieuwealgemeendirec­teurvanverladersorganisatieevo. HijvolgtDick van den Broek Humphreij op die in 2011 de pen­sioengerechtigdeleeftijdbereikten daarom evo na veertien jaar verlaat.VanderKuilwerktalvijf­tien jaar bij evo en is sinds 2005 lidvandedirectie.Hijneemtstraks de collectieve belangenbe­hartiging,devereniging,bestuurs­zakenendeeindverantwoorde­lijkheid voor evoopzich.Tevenswordthijhetboegbeeldvandeverladersorganisatie richting pers, bestuurenpolitiek.Huidigplaats­vervangendalgemeendirecteurDick van den Boschwordtver­antwoordelijkvoordeindividuelebelangenbehartiging en de interne organisatie.

Harry van Dorenmalen, alge­meendirecteuribm Nederland, isgekozentotvoorzittervanict~Office.HijvolgtHenk Broeders op, die de brancheor­ganisatiedertienjaarheeftgeleid.VanDorenmalenisbestuurslidvan ict~Officesindsjuli2005.Martin Trampe, managing direc­torCanonNederland,isgekozentotvicevoorzitter.Beidenzijninfunctievooreenperiodevantweejaar.Broedersblijftdeeluitmakenvanhetbestuurvanict~Office.

Per1januarivolgtRoel Adriaansens David Luteijn op alsvoorzittervanbzw Zeeland. Adriaansensisdirecteurveilig­heid,gezondheidenmilieuvanDowteTerneuzen.Luteijnheeftdefunctievanvoorzittervervuldvanafoktober2006.

Roel Adriaansens

André Toet,sinds1januari2008coovanhetHavenbedrijfRotterdam,legtper1januarizijnfunctieneer.Hijvertrektomdatde raad van commissarissen heeftaangegeveninhemnietdetoekomstigepresident­directeurvanhetHavenbedrijftezien.Deaandeelhoudershebbenopvoor­dracht van de raad van commis­sarissen Thessa Menssen, mede­directielid,per1januaribenoemd

opdepostvancoo.Dewervingenselectievoordefunctievancfowordtgestart.ToetwasvoorhijnaarhetHavenbedrijfkwamceovancontainerrederijMaerskLinevoorCentraal­Europa.

Joep Rats is per 1 december de nieuwedirecteurEconomischeenVerenigingszakenvanBouwendNederland.HijvolgtindezefunctieJan Boeve op, die op 1 septemberwerdbenoemdalsalgemeendirecteurvanAedes,deverenigingvanwoningcoöpe­raties.Ratsisopditmomentlidvan het managementteam van hetgezamenlijkebeleidsbureauvan vno­ncw en mkb­Nederland.DaarvoorwashijsecretarisEconomischeZakenvanmkb­Nederland.

Joep Rats

Ton van der Linden is per 15 november benoemd tot directie­voorzitterAchmeaITengroupinformationofficer.HijvolgtEric Sluisop,diezichbijdeverzeke­raar gaat toeleggen op strategi­schevraagstukkenvoordelangetermijn.VanderLindenzalzijnnieuwefunctiecombinerenmetdievandirecteurTransformatiebijEureko/Achmea.TotvorigjaarwashijciobijNationale­Nederlanden.

personalia

bzw

mkb­nederland

Nieuwe bestuursleden vno-ncw

Ab van der Touw,voorzitterraadvanbestuurvanSiemensNederland, is per 10 november lid van het dagelijks en alge­meenbestuurvanvno­ncw namens de vereniging fme­cwm, als opvolger van Martin van Pernis.

Ab van der Touw

Boy Opmeer, algemeen directeurOpmeerDrukkerijenbestuurslidKoninklijkVerbondGrafischeOndernemingen(kvgo),isper1novembernamens kvgo lid van het al­gemeenbestuurvanvno­ncwals opvolger van Richard van den Berg.

Boy Opmeer

siem

ens

opm

eer

FORUM #22/02.12.1037

rubrieksnaam

Teksturl

Kopaandacht�voor�ictDe Week van ict,eennieuwinitiatiefvanict~Office,moetinbeeldbrengenwaarvoorict staat.Alwashetalleenmaarommeermensenzovertekrijgenomtekiezenvooreencarrièreindezerichting.Debrancheverenigingvultdeweeksamenmetpartnersin.Erkomenopenict dagen enstudentenwordtgevraagdtekomenmetoplossingenvoorvraagstukkenophetgebiedvanondermeerzorg,mobiliteitenduurzaamheid.DeWeek van ictwordtgehoudenvan11totenmet15 april.www.ict-office.nl

duurzaam�andersHetprogrammaHetNieuweRijdenisvanAgentschapnlverkastnaarhetInstituutvoorDuurzameMobiliteit(IvDM).Metdeoverdrachtverandertookdeopzetvanhetprogramma.Oorspronkelijkedoelwasautomobilisten,be­roepschauffeursenwagenparkbeheerdersertoeaantezettentotenergie­efficiënteraankoop­enrijgedrag.IvDM,opgerichtdoorbovag en rai Vereniging, mag de komende drie jaar aan de slag meteenreductiedoelstellingvanéénmegatonco2.Omdedaarvoorbenodigde‘brederegedrags­verandering’tebereiken,zullenallerleico2­besparendeprojectenwordengestart.DaarnaastwerptIvDMzichopinformatie,voorlichtingenopleiding.www.bovag.nl | www.raivereniging.nl

drie�keer�prijsDewinnaarsvande2010­editievandeOndernemersprijsTransportenLogistiekzijnbekend. Winnaar in de categorie kleine bedrij­venwasjksSneltransportuitDenHaag.DobbeTransportuitRoelofarendsveensleeptedeprijsindewachtindecategoriemiddelgrotebedrijven,terwijldewinstindecategoriegrotebedrijvenwasvoorRabenNederlanduitWinterswijk.Dedriebedrijvenkregenhunprijsvanwegehunprestatiesophetvlakvankwaliteitsverbetering en risicomanagement.www.tln.nl

Reders betreuren stop afschrijvingsregelingDe Tweede Kamer wil dat de regering snel een punt zet achter de versnelde willekeurige afschrijving voor particulieren die investeren in zeeschepen. Redersvereniging kvnr reageert teleurgesteld.

AanleidingvoordemotiewaarindeKamerderegering vraagt om de regeling te beëindigen, zijnrecenteagressievereclamecampagnes.Indiecampagneswerd,vooralviaderadiospot­jes,eenfiscaalterooskleurigbeeldgeschetst.De kvnrhadafstandgenomenvandezespot­jes en opgeroepen om hiermee te stoppen. DatheefthelaasdeopstellingvandeKamernietmeervoldoendekunnenbeïnvloeden.Deversneldewillekeurigeafschrijvingis

ingesteld als tijdelijke crisismaatregel. Deregelingisjuistmeteenjaarverlengd,zodatookinvesteringenin2011intweejaarversneldkunnenwordenafgeschreven.Ondernemerskrijgenhierdoormeer‘beste­dingsruimte’.Debelastingdiezeuitsparendoordeversneldeafschrijvingbetalenzedejarendaarnaweerterug,omdaterdannietmeerkanwordenafgeschreven.Dekvnr benadruktdatdefiscuspersaldodezelfdehoeveelheidwinstbelastingontvangt.De kvnrgaatsamenmetScheepsbouwNederland in overleg met het ministerie van Financiën om de gevolgen van het KamerbesluitvoorNederlandseredersenscheepswerveninbeeldtebrengen.www.kvnr.nl

Het investeringsklimaat in Nederland en innovatie in Japan en Nederland stonden op het programma van Bernard Wientjes tijdens zijn vijfdaags bezoek aan Japan.

Devoorzittervanvno­ncwbrachtvan17totenmet21novemberonderanderebezoekenaanJapanseenNederlandsebedrijven,waarbijgesprokenwerdoverdemarktontwikkelingen.Verderwerdenookwerkgeversorganisatiesbezocht.JapaniseenbelangrijkehandelspartnervoorNederland,datmetachtduizendmandederdeJapansegemeenschapindeeu binnen zijngrenzenheeft.Wientjesreikteop19novemberdeDeshimaAwarduitaanRandstad.Japaniserggeïnter­esseerdindeNederlandseaanpakvanflexibiliseringvandearbeidsmarkt.DeprijswordthetenejaaruitgereiktaaneensuccesvolNederlandsbedrijfinJapanenhetjaardaaropaaneenJapansbedrijfinNederland.HetinitiatiefkomtvandeNederlands­JapanseKamervanKoophandelendeDutchJapanseTradeFederation.

Wientjes bekijkt kansen in Japan

vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes bekijkt een van de producten van het Japanse chemische concern Teijin

piet

er t

erps

tra

FORUM #22/02.12.1038

rubrieksnaamvereniging

gamen�niet�slecht�Hetspelenvangamesisinhetalgemeenzoslechtnogniet.DitconcludeertJeroenLemmens,onderzoekerverbondenaandeUniversiteitvanAmsterdam,inzijnproefschrift‘CausesenConsequencesofpathologicalgaming’.Bijeenkleine groep, voornamelijk mannelijke gamers met ‘bestaandepsychosocialekwetsbaarheden’,kanhetgamenhunsocialeenemotionelewelzijnnegatiefbeïnvloeden.Omdezegamerstekunnenhelpenishetbelangrijkdatoudersenhulpverlenersinziendatgamesnietdeoorzaakzijnvangameverslaving.www.nvpi.nl

horeca�groeit�Komendjaarvalteindelijkweerenigegroeitever­wachtenindehoreca.Ditmeldtheteconomischbureauvaning.Datconsumentenweerwatmeerdurvenuittegeven,schrijfthetbureautoeaanhetafgenomenrisicovanbaanverlies.Deomzet­ontwikkelingindehorecaisditjaarnognegatief.HiermeeblijftdesectorachterbijdeNederlandseeconomie als geheel. De hotellerie loopt, door meerbezoekuithetbuitenland,vooruitopdeandere horecabranches. www.ing.nl

middeleeuwse�toestandenHetCentraalBureauLevensmiddelenhandel(cbl)isniettesprekenoverhetbesluitvandeEersteKameromdezondagopenstellingvanwinkelstebeperken.“Zogaanweterugnaardemiddeleeuwen”,zegtHenriekeCrielaard,beleidsmedewerkerbijhetcbl. Alleenwanneereengemeentekanaantonendatzijtoeristischeaantrekkingskrachtheeft,magzijmeerkoopzondagentoelatendandetwaalfdieindewetstaan.Crielaardvraagtzichafhoeveelgemeentenaandenieuwecriteriagaanvoldoen.DeaanpassingvandeWinkeltijdenwetzorgtvoorveelonzeker­heid bij ondernemers, meent Crielaard. Door het wetsvoorstelaftekeurenhaddeEersteKamerruimtekunnengevenaanhetinitiatiefwetsvoorstelvanD66enGroenLinksdatnudoordeTweedeKamerwordtbehandeld.Daarinwordtdebeslissingoverhetaantalkoopzondagenaandewensenvanondernemers,inwonersengemeentenzelfgelaten.www.cbl.nl

iss Nederland en sab Catering hebben als eerste cateraars zwart op wit verklaard laaggeletterde medewerkers te gaan scholen. Dat gebeurde op 18 november, tijdens de Dag van de cateringmedewerker.

DeondertekeningvondplaatsinBrasserierocks,tijdenseenculinairprogrammagepresenteerddoorCatherineKeyl.TopkoksJoopBraakhekkeenRudolphvanVeenzet­tenalservaringsdeskundigenengetuigenhunhandtekening.“Wijroepenandere

bedrijven,binnenenbuitendecatering­branche,opomonsvoorbeeldtevolgen”,luidtdeslotzinvandeverklaring.OkketeVelde,hr­managervansab Catering enNormavandenBerg,directeurhumanresourcesvanissNederland,gaanzichdekomendevijfjaarinzettenvoornaarschat­ting6procentvanhunmedewerkersdiemoeitehebbenmetlezenenschrijven.Bijdetweeorganisatiessamenwerken21.750cateringmedewerkers.InNederlandheb­benanderhalfmiljoenvolwassenengrotemoeitemetlezenenschrijven.

Topkoks steunen strijd tegen laaggeletterdheid

seba

stia

an t

er b

urg

Topkok Joop Braakhekke zet zijn krabbel

Kroon op het werkDe Kroon op het Werkprijs 2010 is voor EYkelenkamp Dorstlessend. Jurylid en fnv-voorzitter Agnes Jongerius reikte de prijs uit tijdens het Blik op Werk Congres, op 12 november in Den Bosch.

EYkelenkampDorstlessenddanktdeprijsvolgensdejury–ondervoorzitterschapvanmkb­Nederland­voorzitterLoekHermans–aandemanierwaaropzijvormgeeftaanhetperso­neelsbeleid.AmbitieuzewerknemerskrijgenbijdeDeventerdrankengroothandeldekansomopleidingentevolgenomeencarrièrestaptemakenbinnenénbuitendeorganisatie.Verderwordthetbedrijfgekenmerktdooreenplatteorganisatie,veelonderlingvertrou­wen,eengrotemaatschappelijkebetrokkenheidenveelaandachtvoorveiligheid enduurzaamheidinhetpersoneelsbeleid.DeKroonophetWerkprijsiseenlandelijkewerkgeversprijsdiewordttoegekendaaneenorganisatiedieopvaltdoordemanierwaaropzijwerktaanduurzameinzetbaarheidvanme­dewerkers.HetWerkgeversforumKroonophetWerktekentvoordetoekenningvandeprijs.www.kroonophetwerk.nl

FORUM #22/02.12.1039

rubrieksnaam

vno-ncw en mkb-NederlandDonderdag 16 december

Eindejaarsborrel

vno-ncw WestDinsdag 7 december

RegioRotterdam

Kringbijeenkomst ‘De kracht van

Rotterdam’

Donderdag 9 december

RegioOostland

Eindejaarsbijeenkomst

Vrouwennetwerkvno­ncw West

Kick-off bijeenkomst Vrouwennetwerk

Maandag 13 december

RegioHaaglanden

Bijeenkomst Arbeidsmobiliteit

Haaglanden

Woensdag 15 december

RegioWestland­Delfland

Eindejaarsbijeenkomst

Woensdag 22 december

RegioRijnGouwe

Midwinterfeest

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno­ncwwest.nl

vno-ncw MiddenDonderdag 9 december

Regio’sEemlandenUtrecht

Extra bijeenkomst ‘Kredietverlening

anno nu’

Dinsdag 14 december

PoortwachtercentrumZwollee.o.

Algemene ledenvergadering en

werkbijeenkomst

Vrijdag 17 december

Valleiregio

Happy hour in kerstsferen

Donderdag 6 januari

Regio’sIJsseldeltaenNoordoost­

Overijssel

Nieuwjaarsbijeenkomst

RegioAchterhoeksamenmetjm

Achterhoek

Nieuwjaarsbijeenkomst

RegioNoord­Veluwe

Nieuwjaarsbijeenkomst

Maandag 10 januari

RegioStedendriehoek

Nieuwjaarsbijeenkomst

RegioArnhem­Nijmegen

Nieuwjaarsbijeenkomst

Zaterdag 15 januari

RegioTwente

Nieuwjaarsreceptie

Dinsdag 18 januari

RegioUtrechtsamenmet

mkbUtrecht

Nieuwjaarsbijeenkomst

Donderdag 20 januari

RegioRivierenland

Nieuwjaarsbijeenkomst

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno­ncwmidden.nl

vno-ncw NoordDinsdag 7 december

Nieuwe Ledenbijeenkomst

Donderdag 9 december

Business Plus 2010 in Oldenburg

jno

Netwerkdiner

Woensdag 15 december

Eindejaarsreceptie

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno­ncwnoord.nl

bzwDinsdag 7 december

RegioBergenopZoom

Bedrijfsbezoek Philip Morris Holland

te Bergen op Zoom

RegioMidden­enNoord­Zeeland

Lunchbijeenkomst met bedrijfspresen-

tatie LUXeXcel Group

Woensdag 8 december

RegioHelmond

Lunchbijeenkomst ‘Zuidoost-Brabant

op de kaart: Brainport’

Vrijdag 10 december

RegioMidden­Brabant

Eindejaarsbijeenkomst

Dinsdag 14 december

RegioOosterhout

Eindejaarsborrel

RegioBreda

Bedrijfsbezoek aan Waterschap

Brabantse Delta te Breda

Woensdag 15 december

RegioEindhoven

Eindejaarsbijeenkomst

Woensdag 5 januari

RegioMidden­enNoord­Zeelanden

regioZeeuws­Vlaanderen

Nieuwjaarsbijeenkomst met afscheid

van David Luteijn als voorzitter bzw

Zeeland

David Luteijn

Kijkvoormeerinformatieop

www.bzw.nl

lwvWoensdag 5 januari

Nieuwjaarsreceptie van Ondernemend

Limburg

Kijkvoormeerinformatieop

www.lwv.nl

agenda

bzw

De organisaties in transport en logistiek moeten de krachten bundelen om de sector klaar te stomen voor de toekomst. Dat zei Alexander Sakkers, voorzitter van Transport en Logistiek Nederland (tln), tijdens het jaarcongres van zijn organisatie, op 20 november in Hilversum.

De sector transport en logistiek speelt een sleutelrolindeNederlandseenEuropeseeconomie.AlsNederlandeentoppositiewilhoudenintransportenlogistiek,moetenalle

betrokkenen – nationaal en internationaal – dekrachtenbundelen.Desamenwerkingtussendeverschillende logistiekebelangenorganisatiesisdeafgelo­penjarenalversterkt.MaarvolgensSakkersmetteweinigresultaat.Hijpleitdaaromvooreen orgaan dat de partijen dichter bij elkaar moetbrengen.Alsnationaalvoorbeeldnoemthij de Commissie Vervoerend Nederland, een resultaatvandesamenvoegingvantln en knvGoederenvervoer.InEuropadenkthij aandeopzetvaneenHouse of Transport

and Logistics.Eénorgaan,ééngebouw,waarbeleidenbelangenvanorganisatiesuitverschillende eu­landenopelkaarwordenafgestemd.www.tln.nl

Pleidooi voor logistieke krachtenbundeling

FORUM #22/02.12.1040

rubrieksnaamvereniging

even bellen met…

Henk Brons, directeur Water bij de vemwRioolrechten stijgen onnodig doordat de afvoer van afvalwater veel te ingewikkeld geregeld is. De oplossing is simpel, zegt Henk Brons, direc-teur Water bij de vemw, belangen-organisatie voor zakelijke water- en energie gebruikers. “Maak er één bedrijf van.”

Waarom maakt u zich zo druk om die kostenstijging?“Debedrijvendiebijdevemwzijnaangesloten,merkendatdeafhande­lingvanafvalwaterzesteedsmeergeldgaatkosten.Deorganisatievoorrioolbedrijvenzegtzelfdatdestijgingvandeuitgaven2,9procentis,maaruitonderzoekvandeverenigingEigenHuisblijktdatdeheffingrond5procentomhooggaat.EnwatEigenHuislaatzien,isgewoonwaterophetaanslagbiljetkomt.”

Zo werkt het toch? Afvalwater wordt gezuiverd en daar betaal je voor.“Jehoortinderdaadtebetalenvoordienstverlening.Maardanmoethetwelgaanomdeechtekostenennietmeerdandat.Afvalwaterdienstenkunnenefficiënterwerken,daarschorthetheelergaan.Omtebegin­nenmoetenrioleringenzuiveringinéénbedrijf.”

Rioolrechten moeten kostendekkend zijn. Dat ligt vast in de wet.“Dezegtalleennietwelkezakenwelenwelkeniettotdiekosten

gerekendmogenworden.Alsbijvoorbeeldeenwegwordtopgebroken,wordtdatvaakgecombineerdmetrioolonderhoud.Hetisnietduidelijkwatnuonderkostenvoordewegvaltenwattothetrioolonderhoudgerekendkanworden.Gemeentengaandaarheelverschillendmeeom.DaaroverzalhetRijkdushelderheidmoetenverschaffen.”

En er kan efficiënter gewerkt worden?“Gemeentengaanoverhetrioolendewaterschappengaanoverdezuivering.Wemoetenaanbeidebelastingbetalenvoordezelfdeliterwater.Hetrioolisgewooneennetwerkdienstnetzoalsdrinkwater.Drinkwaterisdooroverhedengeorganiseerdindrinkwaterbedrijvendietarievenvaststellen.Afvalwaterisverdeeldovertweedienstenenjebetaalterooknogeenstweekeerbelastingover.Eénkeeraandegemeenteenéénkeeraanhetwaterschap.Wijzeggen:maakdaarnuéénbedrijfvandateenreëeltariefrekent.Jezultziendathetveeldoelmatigerwordtendatdekostenomlaaggaan.Endankunnendetarievenooklager.”

Overheden die een bedrijf leiden, is wel een risico.“Bijdrinkwatergaathetookzo.Dievoorzieningisdoorprovincialeofgemeentelijkeoverhedenineenbedrijfgestopt,waarzeaandeelhoudervanzijn.Voorafvalwaterkandatook.Jemoetalsoverheidnatuurlijkwelgoederegelsvaststellenvoorzo’nmonopolist.”

Export en innovatie cruciaal voor herstel economieDe vooruitzichten voor de groei van de export in de technologische industrie zijn gunstig. Dit blijkt uit onderzoek van FME naar inter-nationaal ondernemen onder bedrijven in de technologische industrie.

Vande482ondervraagdenverwachtbijnatweederdein2011een(sterke)toenamevandebuitenlandseomzet.“Deexportisdedragervanheteconomischherstel.Onzeindustriëlebedrijvenleverendaareenbelangrijkebijdrageaan.Maaromdattekunnenblijvendoen,isinnovatiecruciaal”,aldusfme­voorzitterJanKammingaineenreactieophetonderzoek.Hijisblijdathetkabinethetbelangvanexporteninnovatie onderkent en kiest voor een economische topgebiedenaan­pak.Weltoonthijzichbezorgdoverhetontbrekenvandefinanciëleonderbouwingvandeplannen.“Debestaandeinnovatieprogramma’senexportinstrumentenzoudenmoetenwordeningebedinhettop­gebiedenbeleidvanderegering.Jehoefthetwielnietsteedsopnieuwuittevinden.”www.fme.nl

Verladers zetten in op milieuvriendelijk varen Verladersorganisatie evo en natuur- en milieuorganisatie Stichting De Noordzee gaan samen het gebruik van de Clean Shipping Index (csi) promoten. De index moet verladers ertoe aanzetten milieubewuster te kiezen.

DeCleanShippingIndex(csi)moethetgebruikvanschonezee­schepenbevorderen.Indeindexstaanalleschepeninvolgordevanmilieuprestatievermeld.Descorewordtberekendaandehandvandekooldioxide­,stikstof­enfijnstofuitstootenhetgebruikvanchemi­caliënenafvalaanboord.Deindexhelptverladerszodoendebijdeselectievanbijvoorbeelddemeestmilieuvriendelijkerederij.Hetcsi­conceptkomtuitZweden.Erzijnal24groteZweedseverladers,waaronderh&m,EricssonenVolvo,diedeCleanShippingIndexgebruikenbijdekeuzevoorhetvervoervanhunproducten.StichtingDeNoordzeeintroduceerdedecsionlangsinNederland.AkzoNobelheeft,alseersteNederlandsebedrijf,alaangekondigddeindextegaangebruiken.www.evo.nl

FORUM #22/02.12.1041

rubrieksnaam

Zaanstad heeft de twijfelachtige eer de duurste gemeente te zijn voor horecaondernemers. Dit blijkt uit een vergelijking van gemeentelijke leges die Koninklijke Horeca Nederland (khn) op 25 november heeft gepresenteerd.

HetbedrijfschapHorecaenCatering deed in opdracht van khn bijalle430gemeentenonderzoeknaar de hoogte van leges ver­bonden aan horecagerelateerde vergunningen.Daarbijwerduitge­gaanvaneen‘standaardmaat’cafémet een vloeroppervlakte van 150 vierkante meter, met daarbij een terras van 50 vierkante meter. De berekeningen brengen duidelijkinbeelddatereen

groot verschil is in de leges die gemeenten berekenen. Zo kost hettotalevergunningenpakket(drank­enhorecawetvergunning,exploitatievergunning,terrasver­gunning)indeduurstegemeente(Zaanstad)2.192euro,tegen­over28euroindegoedkoopstegemeente(hetBildt).Grotegemeentenrekenenvoordezelfdedrank­enhorecawet­vergunningbijnahetdubbelevan kleine gemeenten en voor deidentiekeexploitatievergun­ningruimhetdrievoudige.“Dezeverschillenzijnaanhardwer­kendeondernemersslechtuitteleggen”,alduskhn­directeurLodewijkvanderGrinten.www.khn.nl

khn: ‘Verschillen leges niet uit te leggen’

Gastvrij Nederland laat voorproeven

Hij is nog niet helemaal af, maar op maandag 29 november gaf Gastvrij

Nederland – ook bekend als nationale raad voor toerisme, recreatie, horeca en

vrije tijd – alvast een voorproefje van haar sectorvisie. Dat gebeurde tijdens de

Horeca & Toerisme Poort in het Haagse Perscentrum Nieuwspoort. Smaakmakers

uit de gastvrijheidsector werden tijdens het netwerkevenement als eerste in

de gelegenheid gesteld te ‘schieten’ op de sectorvisie. Na het aansluitende

rondetafelgesprek, waarvoor vertegenwoordigers van Tweede Kamer, provincies,

gemeenten en Gastvrij Nederland aanschoven, was er ruim tijd om te na te praten.

uneto-vni: ‘Betalen voor normen onaanvaardbaar’nen-normen waarnaar de wet verwijst moeten gratis beschikbaar komen via de website van het Nederlands Normalisatie Instituut (nen). Dat stelt Marcel Engels, voorzitter van uneto-vni, in reactie op een uitspraak van het Haagse gerechtshof.

Hetgerechtshofbepaaldedatnen­normengeenalgemeenverbindendvoorschriftzijnendaaromnietgratishoeventewordenverstrekt.Engelsishetdaarmeenieteens.Hijvindtdatdeledenvanzijnver­enigingzichgratisopdehoogtemoetenkunnenstellenvanregelsdievoorhunwerkgeldenenwaarnaarindewetwordtverwezen.Engelswijsteropdatzijalmeebetalenaandeontwikkelingvannen­normen.“Doorhenookvoordenormentelatenbetalen,wordenzijtweekeeraangeslagen.Datisonverteerbaar.”De nen­normenzijnwelgratisintezienophetkantoorvanneninDelft,maaropdewebsitevandeorganisatiemoetenerlicentiekostenvoorwordenbetaald.Eenvergelijkbaarverhaalgaatopvoornormwijzigingen.Engelsvindtdatonbegrijpelijk.“VooreeninstallateuruitGroningenvalttochmoeilijkvoltehoudendatdenormengratisterinzagezijn,alshijdaarvoorreiskostenmoetbetalenenkostbarearbeidstijdkwijtis.”www.uneto­vni.nl

De detailhandel wacht grote veranderingen. Maar een grote groep ondernemers beseft dit onvoldoende. Dat blijkt uit het onderzoek Retail 2020 uitgevoerd in opdracht van cbw-mitex en Hoofd Bedrijfschap Detailhandel.

Hetaantalvierkantemeterswinkelvloeroppervlakvanwoon­enmode­winkelsneemtdekomendetienjaarmet20tot35procentaf.Ookhetaantalondernemersindebranchedaaltfors.Datblijktuithetonder­zoekRetail2020datinopdrachtvancbw­mitexenHoofdBedrijfschapDetailhandelwerduitgevoerd.Deonderzoekersverwachtendathetaantalzelfstandigeondernemersmet30tot50procentzalafnemen,omdatvelenvanwegehunleeftijdwillenstoppen.Enopvolgersdienenzichnauwelijksaan.Ookzaleenbehoorlijkegroepgedwongenmoetenstoppen.GevolgdaarvanisondermeerdatvooralopA­1­locatiesdekomendejarenhetaantalzelfstan­dige ondernemers dramatisch gaat dalen. Deconsumentrichtzichinzijnoriëntatieenkoopgedragsteedsmeeroponlinemogelijkheden.Volgensdeonderzoekersbesefteengrotegroepondernemersditonvoldoendeengrijptkansennuteweinig.www.cbwmitex.nl

Revolutie in detailhandel nabij

jero

en p

oort

vlie

t

FORUM #22/02.12.1042

rubrieksnaamvereniging

de�prijsDe Rijkswaterstaat Award 2010

Winnaar……DuraVermeerDivisieInfra.DuraVermeerrichtzichspecifiekopklantenmetvraagstukkenophetgebiedvanwonen,werken,mobiliteitenvrijetijddiezijvertaaldwillenzieninbouwofinfrastructureleoplossingen.

Beloond met……deRijkswaterstaatAward2010indecategorieInnovatie.DeRijkswaterstaatAwardiseenonderscheiding voor opdracht­nemersuitdegrond­,weg­enwaterbouwdieeenbijzondereprestatie hebben geleverd en wordtjaarlijksuitgereikt.Deprojectenwordenopdriethema’sbeoordeeld, met elk jaar een ander accent.

Uitgereikt op…… 12 november tijdens de rws Marktdag2010.Deprijswerduitgereiktaaninnovatiemana­gerLaurensSmalvandedivisieInfradoordirecteur­generaal

JanHendrikDronkersvanRijkswaterstaat.

Reden…… onder de noemer Winterpave heeftDuraVermeerhetverwer­kingsprocesvanasfaltzodanigaangepast dat het mogelijk is omteasfalterenondermoeilijkeweersomstandigheden,zoalsbijtemperaturenonderhetvriespunt.Hierdoorzijntijdelijke(nood)reparatiesinvriesperiodenniet meer nodig.

Juryoordeel……“deinnovatieisvoornamelijkgerealiseerd bij het versnellen vanprocedures.Erismindertransporttijdnodigenasfalterengaat ook sneller. Verder is er eengeïntegreerdesproeibalkontwikkeldwaardoorminderweersafhankelijkgeasfalteerdkanworden.DatheefteengroteimpactopRijkswaterstaatomdatereenseizoenextraiswaaringeasfalteerdkanworden.”

Innovatiemanager Laurens Smal van divisie Infra (rechts) ontvangt de award uit

handen van directeur-generaal Jan Hendrik Dronkers van Rijkswaterstaat

ser viert zestigste verjaardag

Dat er geen overeenstemming kwam over de versoepeling van het ontslagrecht

is de grootste misser van de ser in de afgelopen jaren, vindt fme-voorzitter Jan

Kamminga die eind jaren tachtig al voor het eerst raadslid was (hier met de

echtgenote van Rinnooy Kan)

Dekoningin,deminister,meerderehooglerarengeschiedenisennatuurlijkallekopstukkenuitdepolder.AllemaalwarenzevorigeweekdonderdagnaardeHaagseBezuidenhoutseweggekomenominhetgeheelgereno­veerde ser­gebouwdezestigsteverjaardagvandeSociaal­EconomischeRaadtevieren.Metterugblikkennatuurlijk,maarookdenodigeschotenvoordeboeg.“Ikvraagmeafofditkabinetwelwilinvestereninhetsociaaloverleg”,zeifnv­voorzitterAgnesJongerius.vno­ncw­voorzitterBernardWientjesweeseropdatdeseruiteenanderetijdstamtendatadviezenopverzoekvanderegeringmisschiennietmeerzopassendzijnnudewereldzosnelverandert.“Misschienmoetenwenaaranderevor­menzoekenomdedenkkrachtvandeserproductieftegebruiken.”

Foto’s:JeroenPoortvliet

“Het gaat in de ser om je toegevoegde waarde”, vindt econoom Victor Halberstadt,

met ruim dertig jaar ervaring het langstzittende kroonlid ooit (hier met rechts

voormalig raadsvoorzitter Theo Quené). Dat ser-leden na twee of drie periodes

moeten opstappen, is volgens hem ‘makkelijke praat’

FORUM #22/02.12.1043

Sodexo-voorzitter Hans Rijnierse (ser-lid sinds 1996 en hier met Henk van der

Kolk van fnv-bondgenoten, links) was het helemaal eens met de oproep van fnv-

voorzitter Agnes Jongerius aan minister Kamp om het aow-akkoord van de sociale

partners integraal over te nemen. “Geen land ter wereld waar zoiets tot stand komt.

Regering, omarm dit dan ook!”

ser viert zestigste verjaardag

ser-voorzitter Alexander Rinnooy Kan wijst koningin Beatrix op een foto van haar zelf in het jubileumboek. In 1963 bracht Beatrix als prinses een kennismakingsbezoek aan de raad

“Ik kom hier ook kijken hoe het overleg werkt”, vertelt

ggz Nederland-voorzitter Marleen Barth die bijna

een jaar raadslid is (hier met minister Henk Kamp van

Sociale Zaken). “In de zorgsector is via het poldermodel

nog veel te bereiken.”

“Het Nederlandse overlegmodel moet behouden blijven”, vindt voorzitter

Huibrecht Bos van Jong Management (rechts op de foto, links cnv-voorzitter

Jaap Smit) “Maar het moet voorzien worden van verse paarden.” Bestuurders

moeten volgens hem minder lang op hun plek blijven zitten. “Dat geldt ook voor

sociale partners.”

fnv-voorzitter Agnes Jongerius (hier met medebestuurder Leo Hartveld) had een kadootje meegenomen voor

minister Henk Kamp: de zonnebril die hij een paar weken eerder aan haar had gegeven bij zijn kennismakingsbezoek

aan de vakcentrale. Ze kreeg de bril toen om het beleid van het nieuwe kabinet van de zonnige kant te kunnen zien.

“Dat lukt me niet helemaal. Ik vraag me af of dit kabinet wel wil investeren in de overlegeconomie.”

FORUM #22/02.12.1044

elf vragen aan binnenvaartambassadeur arie verberk

Hoe moet de crisis in

de binnenvaartsector

worden opgelost?

‘Beroepscommissaris’ Arie

Verberk kreeg de opdracht

een advies uit te brengen.

Schippers moeten meer

samenwerken, plannen en

informatie uitwisselen, zegt

hij. “Doen ze dat niet, dan is

het eigen schuld, dikke bult.”

Tekst:PaulScheerFoto:MichelPorro

‘Binnenvaart heeft fantástische toekomst’

FORUM #22/02.12.1045

Wie is Arie Verberk?Na een studie economie was Arie Verberk (67) docent aan de Erasmus Universiteit Amsterdam. Vanaf 1990 werkte hij op het ministerie van Economische Zaken, het laatst als plaatsvervangend secretaris­generaal. In 1995 kwam hij in het bestuur van Martinair. Zeven jaar later werd hij president­directeur. Sinds zijn pensionering in 2008 heeft hij een aantal commissariaten.

1. Wat heeft u met bootjes? “Ik kom uit een geslacht van binnenvaart­schippers. Mijn vader heeft tot zijn 25ste geva­ren. Hij is gestopt in de oorlogsjaren. Tot mijn achttiende heb ik tijdens vakanties op het schip van mijn opa meegevaren. Dat vond ik prachtig. Je maakte lange dagen en viel in slaap op het geluid van de motor.”

2. En daarom wilde u binnenvaartambassadeur worden? “Ik was al een van de ambassadeurs van Rand­stad Urgent, een programma om de bereik­baarheid en het vestigingsklimaat in de Rand­stad te verbeteren. Toenmalig minister Eurlings zocht iemand om de problemen in de binnen­vaart te onderzoeken. Iemand die onafhanke­lijk was en zou zeggen waar het op stond. Ik had als beroepscommissaris drie rustige zomermaanden voor de boeg en heb me – workaholic als ik ben – beschikbaar gesteld.”

3. Wat zijn de problemen in de binnenvaart? “Er zijn 3.700 binnenvaartschippers die vijf­duizend schepen hebben. Daar komen nog steeds schepen bij die in de goede tijd zijn besteld en nu, meer dan twee jaar later, wor­den opgeleverd. Voor al die schippers en sche­pen was er de afgelopen jaren te weinig werk. Maar schippers willen varen en waren bereid om onder de kostprijs te werken. Ze konden geen vuist maken tegen de bevrachters, een laag van tussenpersonen die in andere secto­ren allang is verdwenen. Volgens schippers vormen de bevrachters zelfs een kartel. Ik heb dat doorgegeven aan de Nederlandse Mede­dingingsautoriteit.”“Schippers zijn individualisten die sterk aan hun vrijheid hechten. Een minderheid is geor­ganiseerd. Er zijn een stuk of tien branche­organisaties: een gereformeerde, een katho­lieke, noem maar op. Die vechten elkaar eerder de tent uit dan dat ze samenwerken.”

4. Wat is uw advies? “Op de korte termijn: niets doen. Laat de

slechte ondernemers en degenen die hebben gespeculeerd door te veel schepen te laten bouwen maar failliet gaan. Dan heb je het over enkele tientallen schippers. Met de banken heb ik kunnen afspreken dat zij in individuele gevallen zullen helpen door zich soepel op te stellen. In het verleden hoefden schippers een jaar de hypotheek op hun schip niet af te los­sen, op voorwaarde dat ze het jaar daarop dubbel zouden betalen. Daarvan raken schip­pers in de stress.”“Het zijn geen denderende ondernemers. En dat is een understatement. Schipper zijn is namelijk geen beroep maar een levensvervul­ling. Ze móeten varen, zelfs onder de kostprijs. Vaak weten ze niet eens wat de kostprijs is. In de goede jaren voor 2008 kochten ze een flatje op het vaste land voor hun vrouw en huurden ze personeel in. Op het achterdek stond een Mercedes. Ik heb zelfs een keer een Maserati zien staan. Nu is het personeel ontslagen en komt de vrouw weer aan boord om te helpen. Dat ze zelf geen inkomen hebben, vinden ze geen probleem. Dan ben je achterlijke Bartje.”

5. Je kunt toch een deel van de vloot – tegen vergoeding – stilleggen? “Nee, dat kan om drie redenen niet. Er is geen schipper die wil stilliggen, er is niemand die dat wil betalen, en het mag niet van de Neder­landse Mededingingsautoriteit. Want als je wilt dat dit werkt, moet je honderden sche­pen stilleggen, en dat ziet de NMa als concur­rentiebeperking.”

6. Een koude sanering dus. Kan de sector dat aan? “Ja. In de politiek bestaat de angst dat de infra­structuur van de binnenvaart verloren gaat, terwijl we de binnenvaart niet kunnen mis­sen in de strijd tegen de files. Maar ik ben ervan overtuigd dat de sector niet tot stilstand komt. De situatie in de bouw is veel erger.”

7. Wat moet er op de lange termijn gebeuren? “De binnenvaart is een markt met ups en

downs. Om de vijftien jaar is het crisis. Het is nu een markt van verladers (directe opdracht­gevers; red.) en bevrachters. Een schipper belt nu met de pet in de hand tien bevrachters om een lading. Als ze meer zouden samenwer­ken, zouden ze meer marktkracht hebben. Dat mag, heb ik bij de NMa gecheckt.”

8. Hoe is er op dat advies gereageerd? “Van individuele schippers krijg ik positieve reacties. Zij zien mij als één van hen. De bran­cheorganisaties reageren verdeeld. Logisch, want het gaat om hun eigen voortbestaan. Maar ik zeg niet dat ze moeten worden opge­heven. Ze moeten wel één organisatie oprich­ten die contracten met de bevrachters gaat sluiten.”

9. Heeft de binnenvaart nog toekomst? “De binnenvaart heeft een fantástische toe­komst. Ga maar na. De wegen raken vol. De Betuwelijn zit straks aan zijn maximum. Ondertussen is er nog voldoende capaciteit op het water. En de binnenvaart geldt dan ook nog eens als groen alternatief. Heineken laat zijn exportbier over het water van Zoeter­woude naar Rotterdam brengen. Dat is milieuvriendelijker en scheelt files.”“Schepen kunnen nog een stuk duurzamer worden gemaakt. Dat hoeft nog niet eens zoveel te kosten. Banken zijn bereid tot finan­ciering en verladers willen wel meedoen. Maar dan moet schippers eerst wel duidelijk worden gemaakt wat het belang daarvan is.”

10. Wat is de volgende stap?“Ik heb geadviseerd om een commissie van drie te benoemen die de sector bij de hand moet nemen, want die komt niet uit zichzelf in beweging. Ik ga dat niet doen, want daar­voor heb ik het te druk als commissaris.”

11. En als de schippers niet willen? “Dan moeten ze straks ook niet zeuren als het weer minder gaat. Eigen schuld, dikke bult.”

FORUM #22/02.12.1046

portret

michaëla�ulrici�

‘ik�kan�slecht�tegen�onrecht’Voor familierecht heeft Michaëla Ulrici

geen geduld. De bestuursvoorzitter van

NautaDutilh zit liever te puzzelen met

ingewikkelde financiële transacties van

honderden miljoenen. “Als cliënten in een

scheidingszaak ruziën om een plant, denk ik

al snel: zeur niet, koop gewoon een nieuwe.”

Tekst:JanBuevink|Foto’s:ErikvanderBurgt

Het is een hypermodern vergaderzaaltje in het kantoor van Nauta­Dutilh op de Amsterdamse Zuidas. Michaëla Ulrici komt binnen lopen met de Jungle book­mok van haar secretaresse vol cappuccino. Haar eigen kop is in de afwas verdwenen nadat ze hem ergens bij een verga­dering had laten staan. Met een paar ferme passen loopt ze naar het grote raam en wijst naar een kamer in de hoek van het gebouw een eind verderop waar op een imposant bureau flinke stapels papier te zien zijn. “Kijk, daar zit ik.”Sinds juni is Ulrici voorzitter van het vierkoppige bestuur van Nauta­Dutilh. Aanvankelijk was ze verbaasd toen ze gevraagd werd voor de leiding van het kantoor waar ze zestien jaar geleden in dienst trad. Het werk leek leuk, maar ze vroeg zich wel af of ze er op haar 43ste al klaar voor was om een kantoor te leiden met ruim vierhonderd advocaten en vestigingen in Amsterdam, Rotterdam, Brussel, Luxemburg, Londen en New York. “Mensen met wie ik erover sprak zeiden: wat is dat nou, ergens klaar voor zijn? Je moet het gewoon doen.”Op eigen verzoek vloog ze in maart een week op en neer naar Boston voor de cursus leading a professional service firm op Harvard Univer­sity. Leuk om weer even naar school te gaan en goed als theoretische basis, maar natuurlijk lang niet voldoende voor alle ins en outs van het leidinggeven. Nog steeds krijgt ze geregeld aanbiedingen binnen om allerlei leiderschapscursussen te volgen, maar die legt ze naast zich neer. “De stap die ik gezet heb, is wel en niet groot. Ik ben nu degene die de partners extern vertegenwoordigt, maar ik ben niet hun baas. We hebben een platte organisatie. De echte, grote beslissingen wor­den genomen door de vergadering van partners die drie keer per jaar bijeenkomt.”

fietskoerierEen paar jaar geleden zegde haar man zijn baan op. Zomaar van de ene op de andere dag. Zijn werk als callcentermanager beviel hem al tijden niet meer en hij besloot fietskoerier te worden, zoals al die anderen die hij elke dag door de stad zag racen. Inmiddels werkt hij als eind­redacteur bij een televisieproducent. “Koerier was hij uiteindelijk niet

FORUM #22/02.12.1047

FORUM #22/02.12.1048

portret

langer dan drie maanden”, zegt Ulrici. Of zij het toen vervelend vond dat ze er van de ene op de andere dag praktisch alleen voor stond als kostwinner? “Nou nee, ik vond het vooral eng: een vader van twee kleine kinderen die op hoge snelheid door het drukke Amsterdamse verkeer fietst. Dat hij zijn hart volgde, vond ik alleen maar goed. Het is niet gezond als je dag in dag uit werk doet dat je tegenstaat.”Die houding lijkt Michaëla Ulrici te tekenen: nuchter, praktisch en opgeruimd. Woorden als spijt en jammer lijken voor haar niet te bestaan. Of het niet zonde is dat ze niets doet met de opleiding Japan­kunde die ze na haar rechtenstudie volgde? “Ach, zo gaan dat soort dingen.” Of het niet jammer is dat ze nauwelijks tijd overhoudt voor leuke dingen naast haar werk? “Ik heb hier nou eenmaal voor geko­zen. Klaar.”

kerstUlrici was de op een na jongste van vijf dochters in een huisartsenge­zin in Aerdenhout. Vader had een praktijk aan huis, moeder assis­teerde. “Dat heeft een enorme impact op ons allemaal gehad. Het is nu niet meer voor te stellen, maar mijn vader had zijn spreekkamer op de eerste verdieping, waar ook mijn slaapkamer was en die van mijn ouders. Altijd liepen er wel patiënten door onze woning.”

Vader en moeder voelden zich nog echt verantwoordelijk voor de men­sen in hun praktijk. “Mijn moeder had dat vooral. Die ging letterlijk met pannetjes eten langs bij mensen die dat nodig hadden. Op tweede kerstdag nodigde ze iedereen uit die alleen was. Dan zat de hele tafel vol en moesten wij bedienen.”Veel van haar eigenschappen die ze nu goed kan gebruiken, kreeg Ulrici mee via de praktijk van haar ouders: “Empathie, servicegericht­heid en ondernemerschap. Een ding stond bij ons thuis steeds als een paal boven water: je staat altijd voor je patiënten klaar. Wie doorde­weeks moest werken, kon ’s avonds langskomen en in het weekend. Natuurlijk was het wel eens lastig als ik wilde uitslapen. Op zaterdag begon het spreekuur al om acht uur, maar ik wist niet beter en heb het nooit vervelend gevonden.”

zeur nietN a haar middelbare school ging ze rechten studeren in Amsterdam. Een weloverwogen keuze was het niet. Twee oudere zussen hadden hetzelfde gedaan en bovendien had ze een vakkenpakket waarmee ze niet veel kanten op kon. “Je moet als kind al vrij jong belangrijke keuzes maken. Onbewust koos ik blijkbaar toch iets dat me lag.”Toen ze na vijf jaar klaar was, vond ze het te vroeg om al te gaan wer­

FORUM #22/02.12.1049

Drie stellingen

In de advocatuur bestaat geen glazen plafond“Mijnhelecarrièrehebikgeenbelem­meringervaren.Ikwerdzelfspartnertoenikmetzwangerschapsverlofwas.Feitisweldatmaar15procentvandepartnershiervrouwisendaarmeesco­renwenogbeterdananderekantoren.Veelvrouwenstromenuitalszevijf,zesjaarindienstzijn.Wegaankijkenwatwedaaraankunnendoen.”

Job Cohen had beter burgemeester kunnen blijven“Ikvondhemeengoedeburgemeesterenhijzoueengoedeminister­presidentgeweestzijn.Derolvanoppositieleiderlijkthemminderophetlijfgeschreven.Hijheeftnogietsongemakkelijks,maargoed:iedereenmoetineennieuwerolgroeien.”

De rechterlijke macht staat te ver van de samenleving“Datvindikeenmoeilijke.Inderech­terlijkeorganisatiezittenzekerkrachtendieietsconservatiefshebben.Rechtersmoetenwetenwaterleeftindesamen­leving,hoeergedachtwordtoverstraffen,maarzemoetenwelafstandbewarenenhuneigenlijntrekken.”

michaëla ulrici

1966 GeboreninAerdenhout1985 StudierechtenUvA1991 OpleidingJapankundein

Rotterdam1994 StagiairebijNautaDutilh1996 Betrokkenbijdeeerste

securitisatie­transactieinNederland

2002 PartnerNautaDutilh2010 BestuursvoorzitterNautaDutilh MichaëlaUlriciisgetrouwden

heefttweezoonsvan9en11

ken. Een paar jaar eerder was ze via een uitwisseling twee maanden naar Japan geweest en bij verschillende gezinnen ondergebracht. Die ervaring bracht haar ertoe zich aan te melden voor de opleiding Japan­kunde waar ze zich twee jaar lang verdiepte in taal, economie, cultuur en geschiedenis. Na afloop wist haar zus, die al advocaat was, haar te motiveren om het toch weer te gaan proberen als juriste: “Ga op zijn minst stage lopen.” Zo kwam ze terecht bij haar huidige werkgever die een speciale afdeling had die zich met Japan bezighield.Net als andere stagiaires draaide ze mee op de verschillende afdelin­gen van het kantoor. Zo ontdekte ze dat ze het advocatenvak leuk vond, maar zeker niet alles. “Familierecht lag me niet. Ik had een scheidingszaak waarbij er ruzie was over een plant. Daar had ik geen geduld voor. Ik dacht: ‘Zeur niet, koop gewoon een nieuwe en pak het echte probleem aan.’ Ook was ik betrokken bij een zaak waarbij een kind gebruikt werd als inzet om iets voor elkaar te krijgen. Dat zoiets tactisch handig kan zijn, snap ik wel maar ik vind het niet kun­nen. Mijn eigen waarden en normen wil ik niet ondergeschikt maken aan de belangen van mijn cliënt. Daarom zal ik ook nooit geschikt zijn als strafpleiter. Dat heb ik van mijn moeder. Zij kon ook slecht tegen onrecht.”Al snel kwam ze terecht in het team dat de eerste securitisatie­transac­tie in Nederland begeleidde. Het doorverkopen van vorderingen van bedrijven op derden had in Engeland en de Verenigde Staten al een redelijke vlucht genomen, maar was in Nederland nog niet van de grond gekomen. “Buitenlandse banken vroegen of wij dat wilden ont­wikkelen voor hun Nederlandse klanten. Dat moest helemaal ingepast worden in het Nederlandse rechtssysteem en dat vereiste veel creativi­teit. In die begintijd hebben we vreselijk hard gewerkt.”Dat het verpakken en doorverkopen van vorderingen een van de oor­zaken zou worden van de kredietcrisis, had ze niet verwacht. De Amerikaanse hypotheekmarkt, waar de ellende begon, is volgens haar een heel andere dan de Europese, zowel financieel als cultureel. “In Amerika verkoop je hypotheken aan mensen die je daarna misschien nooit meer hoeft te zien. In Nederland gebruiken banken hypotheken om een relatie op te bouwen met hun klanten aan wie ze ook andere diensten willen verkopen.”

pannenkoekenHaar kinderen krijgen een heel andere opvoeding dan ze zelf heeft gehad. Zij werkt vier dagen in de week, haar man ook. Toen elf jaar geleden hun eerste zoon geboren werd, was er in Amsterdam nauwe­lijks een plaats op een crèche te vinden. Sindsdien hebben ze twee oppasoma’s. “Ze zijn geen familie maar horen inmiddels wel bij ons gezin. Ze halen de kinderen van school en blijven dan tot een van ons thuiskomt. Mijn kinderen weten precies waar ze aan toe zijn en hun vriendjes kennen ze ook. Die kunnen gewoon komen spelen en dat is toch wat kinderen het liefste doen.”“Bij ons thuis kon vroeger alles. Toen ik nog op de lagere school zat en tussen de middag pannenkoeken wilde bakken, vond mijn moeder dat prima zolang we maar opruimden. Als mijn kinderen pannenkoeken willen maken, blijf ik er in elk geval bij. Ik heb snel de neiging het zelf maar te doen, dan is het tenminste gebeurd.”

FORUM #22/02.12.1050

wereldzaak

ColofonForumishettweewekelijkseopiniebladvanvno­ncw.vno­ncwvertegenwoordigtsamenmetdeaangesloten160brancheorganisatiesenvijfregionaleverenigingenin totaal 115.000 ondernemingen. Daarbij gaat het om circa 80 procent van de Nederlandse ondernemingen mettientothonderdwerknemers,ruim92procentvandeondernemingenmetmeerdanhonderdwerknemersenvrijwelalleondernemingenmetmeerdanvijfhon­derdwerknemers.vno­ncwwordtinderegiovertegen­woordigddoorvijfregionalewerkgeversverenigingen:vno­ncw Noord, vno­ncw Midden, vno­ncw West, deBrabants­ZeeuwseWerkgeversvereniging(bzw)endeLimburgseWerkgeversVereniging(lwv).VoormanagerstotveertigjaariserJongManagement.

Redactie-adresBezuidenhoutseweg12,2594AVDenHaag,Postbus93002, 2509AADenHaag,telefoon:070­3490165, e­mail:forum@vno­ncw.nl

Forum op internetwww.vno­ncw.nl

RedactieKarinBojorge(hoofdredacteur), JiskaVijselaar(eindredacteur),MarciaTimmermans(redactieassistent),JanBuevink,RemkoEbbers, MirandeGroot,FrankdenHoed,PaulScheer

CorrespondentenJeroenAnsink(VerenigdeStaten),HenkvandenBoom(Spanje),ElrovandenBurg(Polen),PhilipEbels(België),HenkHirs(Hongarije),HansMoleman(China),RuudPeijs(VerenigdKoninkrijk),FrankRenout(Frankrijk),RobSavelberg(Duitsland),PetraSjouwerman(Denemarken), JudithStalpers(Japan),MaartenVeeger(Italië),AlexanderWeissink(Egypte)

Aan dit nummer werkten mee: JokevandeBandt,PeterBongaerts,MarcelBraakman,HubertvanBreemen,JanvandenBroek,LoesvanEmdenAndres,MarietFeenstra,FritsdeGroot,BertvanderHaar, JanKlaver,SipNieuwsma,SamStevens,SigridVerweij

Abonnementen en adreswijzigingenSanderKok,telefoon:070­3490336,e­mail: kok@vno­ncw.nl,issn 1384­2102.Forumwordt gericht–kosteloos–toegezondenaaneengroot aantal Nederlandse ondernemingen, organisaties enparticulieren.Betaaldeabonnementenkosten €45perjaarexclusiefbtw.

Informatie over het lidmaatschap van vno-ncwRitaterSteeg,telefoon:070­3490351,e­mail: steeg@vno­ncw.nl,internet:www.vno­ncw.nl

VormgevingConcept,basisontwerpenvormgeving:LinkDesign,Amsterdam

CoverFoto:Evert­JanDaniels/hh

DrukwerkEm.deJongbv,Visweg8,Postbus8, 5110AABaarle­Nassau

AdvertentieverkoopVanVlietBureauvoorMediaAdvies,FrankOudman,telefoon0235714745, e­mailf.oudman@bureauvanvliet.com,Postbus20,2040AAZandvoort

Eeneiland indeWaddenzeemetnoggeenduizend inwonerslijkt nietdemeest geschikte plekvoor eenwinkel in Indiaseproducten.TochisP&SIndianWarehousedaartevinden.P&S staat voor Petra en Sheela, de dochters van eigenaar JohanStatema.“IkzochteennaamwaarmeeikookinIndiaterechtzoukunnen,wantdaarhaalikmijnproductenvandaan.”Zijn fascinatie voor het land is begonnen met zijn Indiasezwager.Viahemendiensfamiliekwamhijincontactmetdelevendigheid,degeuren,dekleurenendewarmtevanIndia.“Defamiliebandisheelsterk.Enhetlevenisdaarmeeront­spannen.”ZijnIndiase‘familie’suggereerdeomnazijnpensioeneenwinkelinIndiaseproducten(foodennon­food)tebeginnen.Delocatieervaarthijzelfnietalshandicap.Naastdeeilandbewonerszelfleveren de driehonderdduizend jaarlijkse toeristen klandizie op. “En ik stuurveel productenopnaar klanten, zoals zwartzoutenmangopoeder.Daarzijnspecialeenveloppenvoor.”Dankzij media­aandacht weten liefhebbers dat hij IndiaseingrediëntenheeftdieeldersinNederlandniettevindenzijn.Sommigemensen zijn bereidomdaarvoor speciaal naar heteilandtekomen.IndiasestudentendieinGroningenictstude­ren,nemenookweleensdeveerboot.Naast Indiase verkoopt hij Chinese producten. Die krijgt hijaangeleverddooreenNederlandsevrouwdieinBeijingbijeentheefirmawerkt.“Zijwaseenkeerindewinkel,envanhetéénkwamhetander.”

Tekst:PaulScheerFoto’s:IljaZonneveld

ScherpekruidenopSchier

Bedrijf: P&S Indian Warehouse

Eigenaar: Johan StatemaGevestigd in: Schiermonnikoog

FORUM #22/02.12.1051

rubrieksnaam

Advertentie

Advertentie