Hoe groen wordt Rio?

achtergrond Miljoenendans: verdienen (of niet) aan het ek 22

vijf vragen aan Dezentjé: ‘Schone technologie geen politiek speeltje’ 28

portret Cees Vermaas: ‘Beurs is niet oude wereld’ 46

#12/14.06.12

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

• De missie van Joop Atsma• Boodschappenlijst bedrijfsleven• Zestig nieuwe Green Deals

FORUM #12/14.06.122

inhoud #12

34

31

28

Rubrieken4 Opinie vno-ncw

•Geengroteverbouwingnudeportemonneeleegis

•Overheid,zeteigenindustrienietopachterstand

•DeJager:kommeteenplanvoorvergrotenkredietruimte

•vno-ncwMidden:Uitweg•Stelbtw-verhoginguittotjanuari2013

8 DefotoEntree en exit

15ScheerLinken

16 En broer‘Eigenlijkvondikniksechtleuk’

28 Podium•VijfvragenaanInekeDzentjéHamming-Bluemink,voorzittervanfme-cwm

•Uitspraken•Snellerontslaan:beter?

31Vreemdeogen‘Hetweekendisheilig’

33Vereniging

44GroengoedSteunbeton

45 BuitenlandSpaansepremiersteltondernemersteleur

50OverleversVroom&Dreesmann

50Colofon

RIO+20

RIRIRIOO+O+202020

FORUM #12/14.06.123

rubrieksnaam

RIO+20

RIO

+20

RIO+20

RIO+20Artikelen

10BedrijfslevenmoetdegroenekartrekkenHetwordtlastiginRio.EntochgaathijzekernaardeduurzaamheidtopindeBraziliaansehoofdstadtoe.Omkleinestappenvoorwaartstemaken.StaatssecretarisJoopAtsmahoudtnietvanzwartgalligheid:‘Hetbedrijfslevenmoetdetrekkerzijnvanduurzaamheid.’

18Groen:nietpratenmaardoenTerwijlopdeduurzaamheidtopinRiovooralwordtgepraat,stekenondernemersinNederlanddehandenuitdemouwen.VorigjaarwerdenalzestigGreenDealsgesloten,dezeweekkomenernogeenszo’nzestigbij.‘Wewillengeensubsidie.’

22 Kampioenen, kampioenen!Erwordthardgevochtenomdetitel.HetEuropeeskampioenschapvoetbalisinPolenenOekraïnevolopaandegang.Maarwieeruiteindelijkdebekerinhandenkrijgt…Valternogwattewinnen,zelfsalsweverliezen?

24WelkeboodschappenmoetenwedoeninRio?Eénflesbredeinternationalesamenwerking.Eengrotedoospubliekprivatesamenwerking.Hetbedrijfslevenheeftdeboodschappenlijstvoordeduurzaamheidtop inRioalklaar.NuhopendatdeNederlandsedelegatiedieindegatenhoudt.

46CeesVermaas:surferopdeAmsterdamsebeursvloerInzijnpaknaarhetstrand,kiteoppompenenanderhalfuurlosgaan.VoorbestuursvoorzitterCeesVermaasiskitesurfeneenuitlaatklep.TussenAmsterdam,LondenenParijsvindthijrustinNoordwijk.‘Danbenikherboren.’

10

46

RIO+20

RIRIRIOO+O+202020

FORUM #12/14.06.124

RekenenEengoedverhaal,eenmooievisie.Ondernemersspitsenergraaghunorenvoor.Wieweetziterbroodin.Eenechteondernemerisaltijdalertopeenmooiekans.Tegelijkertijdkunnenondernemersdondersgoedrekenen.Uiteindelijkgaathetaltijdomdehardecijfers.Ietskanuitofhetkannietuit.Ietsheeftpotentieofhetisholle praat. Dekomendemaandenzullenondernemers,netalsalleanderekiezers,goedkijkennaardeverkiezingsprogramma’sdiedepoli-tiekepartijendezedagenpresenteren.Mooiewoordenoveron-dernemerschapzullendaarinnietontbreken.Daarbenikblijmee.HetfeitdatinNederlandbreedwordtonderkenddatechtegroeigecreëerdzalmoetenwordendoorondernemersenondernemin-genendoorniemandanders,isgrotewinst.Ondernemerschap,zowelbijhetmidden-enkleinbedrijfalsbijonzemultinationals,zalonsdoordeeconomischecrisisheenmoetentrekken.Erisgeenandereoptie.Datbetekentweldatdepolitiekhetbedrijfslevenookinstaatmoetstellenomdierolopzichtenemen.Sympathiekewoordenzijndaarbijnietgenoeg.Partijendievooralinzettenoplasten-verzwaringenvoorbedrijvenenburgers,moetenbegrijpendatzedaarmeeeenstrafleggenophardwerkenenondernemen.Datisgeenbenzineomdegroeimotorweeraandegangtekrijgen,maareenregelrechterem.Beterzouhetzijnalsdeoverheidheteigenhuisopordebrengt.Gebruikdekomendetweekabinetsperiodesbijvoorbeeldomvoor

elketweeambtenarendieweggaanermaximaaleenaantene-men.GekoppeldaanlastenverlichtingmaaktdatdewegvrijvoorloonkostenmatigingwaarmeeNederlandzijnconcurrentiepositieverderkanversterken.Ookhetlatenexcellerenvanonzetopsectorenmoethoogophetlijstjestaan.InRiodeJaneirowordtvolgendeweeknogeensduidelijkwaarom.Tienduizendenconferentiegangers,onderwieookveelondernemers,buigenzichdaaroverduurzameontwikke-ling.Devraagnaarexpertiseophetgebiedvanenergiebesparing,duurzaamwaterbeheerenvoedselproductieisenorm.Nederlandheeftopdieterreinenveeltebieden.Datisnoueenkansdieweniet moeten laten lopen.

Bernard WientjesVoorzitter vno-ncw

Lees ook de artikelen over Rio+20 op pagina 10, 18 en 24

opinie vno-ncw

Geengroteverbouwingnudeportemonneeleegis• eu moet nieuwe health and safety strategie beperken tot

kerndoelen• Crisislaatgeenduremaatregeltoezonderbedrijvenhardteraken• eu kan zorgen voor kader en preventief beleid stimuleren

Er zijn momenten dat je even moet wachten met het herinrichten van je huis en je alleen de verbeteringen aanbrengt die per se moeten. Of die een begin vormen van iets waar je later mee verder kunt gaan. Als de portemonnee leeg is, is zo’n moment. De Europese Commissie staat nu op het punt een ‘herinrichting’ uit te voeren met plannen om de health and safety regulation aan te passen. Een aanpassing van de richtlijn over fysieke belasting die het bedrijfsleven miljarden gaat kosten, midden in een economische crisis, dient er daarom niet te komen.Nu zijn er allerlei redenen om daar waar mogelijk regelgeving te ver-volmaken waardoor werknemers veilig hun werk kunnen doen. Dat is niet alleen the right thing to do, werkgevers hebben er voordeel bij als door veilig werken het ziekteverzuim laag blijft. De vraag is alleen wel wat Brussel nu moet doen. Uitgangspunt is – daar is iedereen het in

Brussel wel over eens – dat er prioriteiten moeten worden gesteld. Voor alles geldt dat de regels specifiek, uitvoerbaar, ambitieus en rea-listisch moeten zijn. Met een gelijk beschermingsniveau voor iedereen (man en vrouw), een merkbare verbetering van arbeidsomstandighe-den in de eu en een verbetering van kwaliteit van het werk.Werkgevers zijn van mening, dat de huidige economische situatie maar een beperkte aanpassing van de strategie toelaat. Miljardenkos-tende maatregelen, zoals de impact assessment van een ontwerpricht-lijn over fysieke belasting aantoont, zijn niet op te brengen. De Com-missie zou wel een begin kunnen maken met een nieuwe strategie door regels te vereenvoudigen en in te zetten op preventie. Maar over het algemeen zijn arbeidsomstandigheden zaken die eu-lidstaten zelf kunnen ontwikkelen. Het beleid van de eu hoort daarbij het kader te zijn dat zorgt voor een gelijk speelveld. Met het zorgen voor een goede implementatie van de huidige Kaderrichtlijn Veiligheid en Gezond-heid op het Werk is Brussel dan al een heel eind op weg.

www.vno-ncw.nl/arbeidsomstandigheden

www.vno-ncw.nl/europese unie

jero

en p

oort

vlie

t

groenlinks wil jsf aan de tand voelen

GroenLinks-KamerlidArjanEl Fassedwileenparlementaireenquêteoverhetreilenenzeilenvandejsf.Hijwilweten‘hoedekostenzouitdehandkondenlopen’enwatde‘werkelijkerealis-tische’verwachtingenzijnvoorhetverdereverloopvanhetproduc-tietraject.DirecteaanleidingisdemededelingvanDefensieministerHillendatdeaanschaf-enex-ploitatiekostenvandestraaljageropnieuwzullenstijgen.ElFassedwileenmotievoordeenquête indienen tijdens het komendevoortgangsoverlegoverdejsfbeginjuli.Deenquêtemoetookinzichtverschaffenoverdeaanpakvanandereprojecten

waarbijregeringenbelanghebben-dendeKamermet‘rooskleurigeramingen’omdeorenslaan.HetKamerlidwilhetliefsthelemaaluit het jsf-projectstappen.‘DanhebikweermijnhandenvrijomeengoedeopvolgervoordeF16tezoeken.’

fatsoen moet je doen, ook in bijstand

Bijstandsgerechtigdendiezichslechtkledenvoorofzichon-fatsoenlijkgedragentijdenseensollicitatiegesprek,dienengeenuitkeringmeertekrijgen.Datvindtvvd-KamerlidMalikAzmani.Hijwileenmotiemetdiestrekkingindienen.Azmanineemtdaarmeedehandschoenopdiezijnpartijge-nootDeKrom,staatsecretarisvanSocialeZakenenWerkgelegenheid,deKamerheefttoegeworpen.Inhetregeer-engedoogakkoordvanhetdemissionairekabinetstaatdatuitkeringsgerechtigdensnellerafgerekendmoetenwordenophun(wan)gedrag.DeKromwildatnogsteedswelineenwetsvoorstelgieten,mitsdaareenKamermeerderheidvoortevindenis.Azmaniwildatmetzijnmotieuitvinden.Wieechtwilwerken,zetallesopalles,zegthij.‘Optijdje

beduitkomen,zorgendatjenietmeteenkegeleengesprekingaat,nietstinkennaarzweetenereenbeetjenormaalbijlopen.’Gemeen-tenkunnenbijstandsgerechtigdendaar al op aanspreken, maar die latenhetvolgenshemteveelbijwaarschuwingenalleen.

wandelgangen

El Fassed: ontstijgen

Azmani: okselfris

DeJager:kommeteenplanvoorvergrotenkredietruimte• MaatregelenvanVerhagenzijngoednieuwsvoorkredietverlening• Maardeproblemenzijnhiermeenognietopgelost• Betrekpensioenfondsenbijplanvoorvergrotenkredietruimte

Goed en slecht nieuws op het kredietfront afgelopen week. Het goede nieuws: minister Verhagen van el&i besloot om het budget voor de bmkb, de borgstelling voor mkb-kredieten, voor 2012 en 2013 te verhogen tot 1 miljard euro. Nog meer goed nieuws: de garantieregeling van grotere bedrijven (go-regeling) wordt met een jaar verlengd. Bovendien wordt de borgstellingregeling voor het midden- en kleinbedrijf nu ook opengesteld voor alternatieve financiers zoals oud-ondernemers en vermogende beleggers. Het bedrijfsleven kan deze opsteker goed gebruiken. De financierbaarheid van het mkb is verslechterd door de aanhoudende crisis. Kredietaanvragen worden daardoor kritisch beoordeeld door banken. De garantieregelingen (bmkb en go) van het ministerie van el&i kunnen daarom echt verschil maken.Het slechte nieuws is dat de problemen hiermee nog zeker niet opgelost zijn. Het risico blijft bestaan dat de kredietverlening een spelbreker wordt wanneer de economie weer aantrekt en bedrijven gaan investeren. Banken kunnen dan, door de stapeling aan regelgeving die op hen afkomt, moge-lijk niet aan de vraag naar financieringen voldoen. De Europese uitwerking van het Basel III-akkoord is daarbij een belang-rijk punt van zorg. Tot nog toe lijkt er bijvoorbeeld weinig oog voor de specifieke Nederlandse omstandigheden waarbij het bedrag aan uit-staande leningen veel groter is dan de particuliere spaartegoeden. Neder-landse banken trekken daarom al jaren funding aan via het securitiseren, oftewel verpakken van bijvoorbeeld hypotheken. Als deze manier van funding wordt bemoeilijkt door een zeer beperkte definitie van liquide middelen die in de nieuwe regelgeving wordt gehanteerd, zal dat leiden tot een verdere beperking van de kredietruimte. Het beslag dat de hogere bankentaks en de nieuwe transactietaks op het vermogen van banken om krediet te verlenen zal leggen, komt daar nog eens bij.Hoogste tijd dus om ervoor te zorgen dat een aantrekkende Nederlandse economie straks niet gesmoord wordt in een gebrek aan krediet. De over-heid en de banken moeten zo snel mogelijk om tafel om te kijken hoe de kredietruimte voor bedrijven, en dan met name het segment tot 250.000 euro, kan worden vergroot. Ook de pensioenfondsen zouden daarbij moeten aanschuiven. Nederland heeft een enorm pensioenvermogen. Dat biedt een unieke mogelijkheid om de banken te ontlasten van de hoge hypotheekschuld op hun balansen. Het is aan minister van Financiën Jan Kees de Jager om in overleg met banken, bedrijfsleven en pensioensector zo snel mogelijk een plan uit te werken. www.vno-ncw.nl/financiering

FORUM #12/14.06.125

dijk

stra

dijk

stra

FORUM #12/14.06.126

opinie vno-ncw

Overheid,zeteigenindustrie niet op achterstand• Elektriciteitsintensievebedrijvenkunnenklapverwachten• Stroomprijsstijgtdoorkoopco2-rechten• Overheidkanklapverzachten

De elektriciteitsintensieve industrie kan volgend jaar een forse financiële tegenslag te verwerken krijgen. Vanaf 1 janu-ari 2013 moeten Europese elektriciteitsproducenten name-lijk meer co2-rechten kopen. Zij zullen die aanschafkosten moeten doorberekenen aan hun klanten. Tijd voor de Neder-landse overheid om gebruik te maken van de compensatie-mogelijkheid die zijzelf bij de eu heeft bepleit.Het Nederlandse bedrijfsleven komt op achterstand bij de buren als de politiek geen geld vrij maakt om de Nederlandse industrie te compenseren. De buren, Duitsland en Enge-land, gaan namelijk wel hun industrie helpen. Duitsland, een van belangrijkste concurrenten van de Nederlandse bedrijven, stelt 500 miljoen euro beschikbaar om de Duitse elektriciteitsintensieve industrie te compenseren voor de aanschafkosten van de co2-rechten. Als de politiek niet ingrijpt, levert dat direct een concurren-tienadeel op voor de internationaal opererende industrie in Nederland. Dat is vooral wrang omdat in 2009 op aandrin-gen van Nederland is afgesproken dat lidstaten hun bedrij-ven mogen compenseren voor dergelijke indirecte kosten. Onder meer producenten van aluminium, koper, meststof-fen, staal, papier, katoen, chemicaliën en een aantal kunst-stoffen komen in aanmerking voor compensatie.De Europese Commissie heeft onlangs regels gepresenteerd waar lidstaten zich aan moeten houden bij het verlenen van deze steun. De regels maken steun mogelijk, maar het is aan de Nederlandse overheid om steun daadwerkelijk te verle-nen. Zolang er geen internationaal klimaatakkoord is dat er voor zorgt dat energie-intensieve bedrijven wereldwijd aan dezelfde regels moeten voldoen, zit er niets anders op om bedrijven en arbeidsplaatsen te behouden.

www.vno-ncw.nl/emissiehandel

www.vno-ncw.nl/europese unie

vno-ncw midden

UitwegOmmijheenhooriktochwelbezorgdegeluidenvanondernemers.Overdeeconomie,decrisis,Griekenland,detoekomstvandeeuro,deonzekerheidinNederlandnadevalvanhetkabinet.Maarondernemerszoudengeenondernemerszijnalszebijdepakkenneerzoudengaanzitten,zeblijvenzoekennaargroeienmogelijkheden.Vooreenondernemeriseenglasnooithalfleeg.Nederlandishetafgelopenjaargestegenvanplaats8naarplaats7vandemeestcompetitieveeconomieënvandewereld,achterDuitslandopplaats6.Chinastaatopplaats26.Spanjeop36enGriekenlandop90.Nou,danishetglasvandeNederlandseeconomiebeslisthalfvol.Deopstellersvanderanglijst,hetWorldEconomicForum,hebbenaangegevendathetsterkeconcurrentievermogeneengoedeafspiegelingisvandeechteeconomieinonsland.Erisdusbestveelvertrouweningroei.DatisnogeensietsandersdanhetgetoboverwelofnietcontroversieelwordenvanonderwerpendieinDenHaagmoetenwordenbehandeld.Eerlijkgezegdwasikbangdathierdooreenvertragingofzelfseenslotzoukomenopeenaantalessentiëleontwikkelingendiejuistzonodigzijnvoordiezelfdeconcurrentiepositie,inEuropaenwereldwijd.EéndaarvanisdeaanlegvaneenontbrekendstuksnelweginOost-Nederland.DeA15looptvanuitdeRotterdamsehavennunogdoodineenweilandbijArnhem.JemoetalsexporteurgeweldigomrijdenomderestvanEuropatebereiken.Lekkercompetitief!Wehebbenvanuitderegioallesopallesgezetomtevoorkomendatdooronzepolitiekebesogneshetdebatoverzo’nstuksnelwegalleenmaarbijeennoglangzamerlopenddebatzoublijven.Enwatblijkt?TotgroteopluchtingvanvelenheefthetdemissionairekabinetmetsteunvandeTweedeKamerbeslotendoortegaanmetdevoorbereidingvandeaanlegvandezeweg.Zelfstegenhogerekostenomdathierendaarhettracéendeuitvoeringaangepastmoetenworden.Hetzoueentolwegmoetenworden.Maarhijkomtertenminste.Endatbetekentgroei.Mark my words:in2015begintdebouw,in2018moetdiewegklaarzijn.Weddendatwijin2019weereenplekhogerstaanopderanglijstvanmeestcompetitieveeconomieënindewereld?

Tineke Bakker-van IngenVoorzitter vno-ncw Midden

jero

en p

oort

vlie

t

wandelgangen

werkgevers-heffing is niet duidelijk

DeRaadvanStatevanPietHeinDonnerzetvraagtekensbijdeeenmaligewerkgeversheffingvan16procentdiedeKunduz-coalitieditjaarwilinstellenvoorinkomensbovende150.000euro.Deheffingmaaktdeeluitvanhetpakketdatertoe moet leiden dat Nederland zichvolgendjaaraandeEuropesebegrotingsnormvan3procenthoudt. Donnerneemtechtergeenge-noegenmetalleendeopbrengstvaneenmaatregel.Zoishetderaadnietduidelijkwaaromdewerkgeverennietdewerknemer,dieimmershetloongeniet,wordtaangeslagen.Daarnaastishetgis-sennaarhetwaaromvandegrens

op150.000euro.Deraadvraagthet kabinet om een betere onder-bouwingvandietweepunten.

opstelten onderzoekt notaris-praktijken

MinisterOpsteltenvanJustitielaatonderzoekverrichtennaar‘berich-ten’datnotarissentehogekosteninrekeningbrengenaanmensendiegedwongenhunhuismoetenverkopen.Volgensdieberichten,ondermeervanVerenigingEigenHuis,rekenennotarissendetotalekostenvaneengecombineerdehuizenveilingaanelkeafzonder-lijkewoningtoe.Debrancheor-ganisatievoornotarissenontkentdieaantijging,maarvindtweldatdeexecutieveilingentransparanterkunnen om dit soort discussies in detoekomsttevermijden.Opsteltenwil‘defeitenoptafel’.Hijzegdehetonderzoektoeinre-actieopvragenvan vvd-Kamerlid

ArdvanderSteur.SP-KamerlidSharonGesthuizenwildedatdeministerookderolvananderepartijenbijexecutieveilingen,zoalsdebanken,meezounemeninhetonderzoek.

7 FORUM #12/14.06.12

Donner: verheffen

Opstelten: zwart op wit

dijk

stra

dijk

stra

Stelbtw-verhoginguit tot januari 2013• Btw-verhogingisbitterepil• Invoeringper1oktoberlevertextraveelproblemenop• Uitstelengoedeovergangsregelingnoodzakelijk

Natuurlijk, een btw-verhoging van 19 naar 21 procent is geen pretje. Niet voor de consument maar zeker ook niet voor het bedrijfsleven. Dat is ook de reden dat ondernemers zich altijd fel tegen deze maatregel gekeerd hebben. Als onderdeel van het begrotingsakkoord voor 2013 van de gelegenheidscoalitie van vvd, cda, D66, GroenLinks en ChristenUnie bleek de maatregel echter onvermijdelijk. En het akkoord is van groot belang voor de financiële stabiliteit van Nederland en het herstel van ons interna-tionale imago. Dat is voor een open economie als de Nederlandse van zeer groot belang.Blijft staan dat de geplande invoering per 1 oktober 2012 ongeluk-kig gekozen is. Veel beter zou het zijn om de tariefsverhoging in te laten gaan per 1 januari 2013. Dat is op zich geen probleem omdat de realisatie van een begrotingstekort van 3 procent in 2013 daar-van geen hinder zal ondervinden. Een btw-verhoging per 1 januari 2013 levert volgens de regels waarmee het emu-saldo wordt vast-gesteld, voldoende op.Ook is het van belang dat er een goede overgangsregeling komt die regelt hoe moet worden omgegaan met vooruitbetalingen. Als de prestatie pas na het moment van btw-verhoging wordt geleverd, zouden ondernemers nog 2 procent moeten voldoen. Dat levert een enorme administratieve kostenpost op. Bovendien zal het niet voor elk bedrijf mogelijk zijn om dit bedrag alsnog in rekening te brengen bij de klant.Sectoren die hier zwaar door getroffen zouden worden, zijn bij-voorbeeld internetproviders en andere bedrijven die met abonne-menten of servicecontracten werken. Ook winkeliers die uitbrei-ding van garantietermijnen op producten verkopen, gaat dit aan. En de bouw en scheepsbouw waar met termijnbetalingen wordt gewerkt.Gelukkig is het juridisch goed mogelijk om dit probleem te voor-komen. Nederland zou ervoor kunnen kiezen om bij vooruitbeta-lingen van vóór de datum van de verhoging van het btw-tarief het oude tarief toe te passen. Landen als het Verenigd Koninkrijk en België hebben hier bij eerdere btw-verhogingen ook gebruik van gemaakt.Er is nog een reden waarom een btw-verhoging per 1 oktober geen goede zaak is. Niet alleen de prijzen maar ook allerlei it-systemen zoals boekhoudsystemen en factuurprogramma’s moeten worden aangepast. De praktijk leert dat het aanpassen van de dergelijke systemen veel tijd kost.

www.vno-ncw.nl/btw

FORUM #12/14.06.128

rubrieksnaamde foto

EntreeenexitDenHaag,11juni-fnv-voorzitterAgnesJongeriusmaakthaarentreebijhetNutshuis,waardefnv-bonden bijeenkomen om eentoelichtingtegevenopdetotstandkomingvanDeNieuweVakbeweging.Datdieerkomt,staatnogaltijdnietvast.Bondendiemeewillendoenmoetenzichop21junivoor12.00uurhebbengemeld.Op23junizoudandeoprichtingsovereenkomstgetekendkunnenworden.WatwelvaststaatisdatAgnesJongeriusdiedagdefinitiefaftreedt.Zijzalzichooknietherkiesbaarstellenbinnendevakcentrale. vno-ncw-voorzitterBernardWientjeszegtgrotewaarderingtehebbenvoorderoldieAgnesJongeriusonderzeermoeilijkeomstandighedenheeftgespeeldbinnendevakbeweging.‘Zijwasstrijdbaar, maar altijd bereid en in staat om op een construc-tievemanierenopsociaalverantwoordewijzenoodzakelijkeveranderingentotstandtebrengen.’VoorbeeldendaarvanzijnvolgensWientjesondermeerdebelangrijkehervormingeninde pensioenen en de wao. Tekst:KarinBojorge|Foto:BasCzerwinski/anp

FORUM #12/14.06.129

rubrieksnaam

FORUM #12/14.06.1210

special

‘De overheid dicteert niet meer’

Staatssecretaris van Milieu Joop Atsma verwacht niet dat

er grote stappen worden gezet op de duurzaamheidstop in

Rio. Toch gaat hij er heen, al is het maar om Nederlandse

bedrijven in de schijnwerpers te zetten. ‘Het bedrijfsleven

moet de trekker zijn in het duurzaamheidbeleid.’

Tekst:PaulScheer|Foto’s:ChristiaanKrouwels

Meneer Atsma, een citaat: ‘Conferenties als in Rio hebben iets vreselijks. Tien­duizenden mensen worden ingevlogen om allemaal dezelfde mantra’s over duurzaam­heid te herhalen en eindeloos te touw­trekken om woordjes in een vrijblijvende slotverklaring.’ Wat is uw reactie daarop? ‘Ik herken mij daar niet in. Over elke grote conferentie heb je dezelfde discussie: wat is de toegevoegde waarde? Maar je zit toch met alle landen aan tafel met de ambitie om tot maatregelen te komen. Het wordt lastig in Rio, maar het gaat ook om de vraag of je kleine stappen kunt zetten. Elke mogelijkheid die je krijgt om aan de wereldtafel onderwerpen bespreekbaar te maken, moet je aangrijpen. Dat is direct in het belang van Nederland. Je moet niet op voorhand het hoofd in de schoot

leggen. Dus ik kan niets met dit soort citaten, waaruit een zekere zwartgalligheid spreekt.’

Het citaat is van Ben Knapen, uw collega van Ontwikkelingssamenwerking en tevens delegatieleider in Rio.Met een glimlach: ‘Ja, het nuanceverschil tus-sen ons was al opgevallen. Maar in Rio heb-ben we dezelfde boodschap.’

Wat wilt u daar bereiken? ‘Het hoofdthema is helder: er moeten stap-pen worden gezet naar de verduurzaming van de wereldeconomie in 2050. De vraag is welke bijdrage Nederland daaraan kan leveren met de ervaring die het Nederlandse bedrijfsle-ven, dat prominent aanwezig is in Rio, heeft opgebouwd.’

Rio+20DelandenvandeVerenigdeNatieskomenvan20totenmet22junisameninRiodeJaneirovoordeUnitedNationsConferenceonSustainableDevelopment.Twintigjaargeledenvonddeeerstecon-ferentiedaarplaats.Detweehoofdthe-ma’szijngroeneeconomieenduurzameontwikkeling.Deonderhandelingenovereenslotdocumentverlopenmoeizaamtotdusver.Ontwikkelingslandenwillenfinancieringentechnologieoverdracht,maardonorlandenwillennietstoezeggenintijdenvancrisis.

RIO+20RIRIRIOO+O+202020

FORUM #12/14.06.1211

FORUM #12/14.06.1212

special

‘Ik denk dan bijvoorbeeld aan afvalverwer-king. Afval is wereldwijd een van de grootste problemen. Nederland loopt voorop in de Europese Unie met het gebruik van afval als grondstof. Wij hebben de ambitie om binnen een paar jaar 83 procent van het afval te herge-bruiken, en nog hooguit 4 procent te storten. In andere landen wordt juist nog maar 4 pro-cent hergebruikt. Dus kunnen we in Rio laten zien wat je met afval kunt doen.’‘Ook kunnen we vervuild water opleveren als schoon water. Uit het slib dat achterblijft, kun je biogas halen. Wereldsteden hebben daar belangstelling voor. Net als voor ons mobili-teitsplan om in drukke steden meer gebruik te maken van de fiets en het openbaar vervoer. De fiets is makkelijk, schoon en voor iedereen binnen handbereik. Een oeroude Hollandse oplossing voor een modern probleem.’

Het is dus eigenlijk een handelsmissie? ‘Bij alle bezoeken aan het buitenland stel ik me de vraag wat dit kan betekenen voor het Nederlandse bedrijfsleven. Het begint met de vraag hoe je anderen kunt helpen, maar als je daar toegevoegde waarde aan kunt geven

door het Nederlandse bedrijfsleven in te scha-kelen, moet je dat altijd doen.’‘In mijn achterhoofd heb ik ook altijd de gedachte dat het geld dat wij als overheid uit-geven, moet worden opgebracht door de belastingbetaler, dus de burger en het bedrijfs-leven. Dat is ook een reden voor mij om de belangen van het bedrijfsleven goed in het oog te houden.’Het is een ongewoon geluid uit de hoek van het voormalige milieudepartement, na al die jaren waarin milieu en economie tegenover elkaar leken te staan. Atsma lijkt dan ook een vreemde eend in de bijt. Zo hangt in zijn werkkamer een groot klassiek schilderij met een stilleven van een dood kalf. Niet een beeld dat je met duurzaamheid associeert. Het blijkt echter een moderne aanklacht tegen het mond- en klauwzeerbeleid van tien jaar gele-den te zijn. Ook Atsma, zoon van een melk-veehouder, was tegen het preventief ruimen van gezonde dieren. Hij erkent dat de verhouding tussen bedrijfs-leven en politiek behoorlijk is veranderd. Als voorbeeld noemt hij de onderhandelingen in Europees verband over nieuwe co

2-reductie-

doelstellingen. ‘Er is destijds veel gesteggel geweest over de doelstelling om in 2020 tot 20 procent reductie te komen. Uiteindelijk moet de reductie 95 procent zijn in 2050. Dan heb je de neiging om eerst maar eens te kijken hoe we er in 2020 voor staan. Het bedrijfsle-ven heeft echter gezegd dat het liever zo snel mogelijk duidelijkheid heeft, zodat de inves-teringsplannen daarop kunnen worden afge-stemd. Uiteindelijk zijn we zo op 40 procent reductie in 2030 gekomen. Daar kan het bedrijfsleven prima mee leven, op voor-waarde dat er niet bij elke kabinetswisseling aan dat percentage wordt gemorreld.’

Geen dictaat meer van de overheid maar ruimte geven aan bedrijven?‘Ja, het bedrijfsleven moet de trekker zijn in het duurzaamheidbeleid en aangeven wat de reële grenzen zijn waarbinnen het kan opereren. Dat is gebeurd op het terrein van duurzaam inkopen, een van de eerste onder-werpen waarmee ik te maken kreeg.’ ‘Ondernemingsorganisaties, waaronder vno- ncw, gaven aan dat het systeem van duur-zaam inkopen door ingewikkeldheid uit de

Wie is Joop Atsma?

Naeennietvoltooidestudiegeschie-denisbegonJoopAtsma(55)in1978alsjournalist.Daarnaastbegonhijeenpr-enorganisatiebureau.In1991werdhijvoorhetcdalidvandeProvincialeStatenvanFriesland.ZevenjaarlatervolgdedegangnaardeTweedeKamer.Sinds2010ishijstaatssecretarisophetministerievanInfrastructuurenMilieu,metmilieu,waterenluchtvaartinzijnportefeuille.

FORUM #12/14.06.1213

hand liep. Ik kon dat op dat moment nog niet beoordelen, maar als het bedrijfsleven dat col-lectief zegt, moet je er wat mee doen. Ik heb ze toen bij elkaar geroepen en gevraagd een advies uit te brengen, met als uitgangspunt dat duurzaam inkopen vanzelfsprekend moet zijn. Binnen drie maanden lag dat advies er, en dat voeren we nu in.’‘Maatregelen moeten haalbaar en betaalbaar zijn, en dan niet alleen voor de voorlopers. Die zijn goed bezig en bepalen de richting. Het peloton van bedrijven dat daar achter komt, moet het wel kunnen bijhouden. De achterblijvers moet je prikkelen. Dat doen we niet met sancties, maar bijvoorbeeld met het aanbieden van professionele kennis op het gebied van inkoop. Kleine bedrijven en lagere overheden hebben dat niet altijd zelf in huis. De overheid is zo geen hinder- maar een mee-werkmacht.’

Moesten uw ambtenaren niet wennen aan die nieuwe rol?‘Ik heb nooit gevoeld dat het een probleem was. Het is ook niet zo dat het kabinet de koers 180 graden heeft verlegd. Het zit ook in

de tijdgeest, het besef dat het bedrijfsleven de trekker kan zijn van processen. Daarnaast zit je als overheid met de beperking dat uitgaven onder druk staan.’

Is op het ministerie niet gejuicht toen het kabinet viel? Lekker terug naar af? ‘Nou, ik heb nergens slingers zien hangen of gebak zien rondgaan. Ik merk alleen maar loyaliteit bij de ambtenaren. Vroeger is geweest. We moeten vooruit kijken, en dan is het mijn punt van zorg dat er nu een anti-Europastemming wordt gekweekt. Dat zou met name voor het bedrijfsleven funest zijn. De klok zal dan heel ver terug gaan.’

Bent u niet bang dat een nieuw, links kabinet uw duurzaamheidbeleid terug­draait? ‘Nee, ik acht die kans niet zo reëel. Ik geloof niet dat er een hang is naar een terugkeer van een zelfstandig ministerie van Milieu. Het is juist goed dat het beleid nu integraal wordt aangepakt. Vanaf dag één dat over een infra-structureel project wordt gesproken, worden luchtkwaliteit en geluidsoverlast meegeno-

men. Zo is dat ook gebeurd bij de verhoging van de maximum snelheid naar 130 kilome-ter.’

Wat moet een volgend kabinet in elk geval níet doen? ‘Het gezicht afwenden van het bedrijfsleven en denken dat het duurzaamheidbeleid op 12 hoog vanuit een ministerie in Den Haag kan worden bepaald.’

Wat laat u liggen?‘We moeten Schiphol en Amsterdam als motor van de economie overeind houden door de internationale hubfunctie van Schip-hol te verankeren. Die staat extra onder druk door de ontwikkelingen rond het ets-sys-teem (Europese emissiehandel; red.). De poli-tiek en het bedrijfsleven hebben destijds vol-uit ja gezegd tegen ets in de luchtvaart, maar zich onvoldoende gerealiseerd dat het sys-teem alleen werkt als het wereldwijd wordt toegepast. Vliegtuigmaatschappijen buiten Europa willen geen emissierechten kopen en overwegen uit te wijken naar vliegvelden bui-ten de eu. Dat levert meer vliegbewegingen

‘maatregelen moeten haalbaar

en betaalbaar zijn, niet alleen voor de

voorlopers’

FORUM #12/14.06.1214

rubrieksnaam

FORUM #12/14.06.1215

column scheer

LinkenIkmaghetnogaltijdgraagoverasocialemediahebbenalsikiemandhelemaalzieopgaaninzijnmobiel(zo’ndingwaarmeejeóókkuntbellen),maarikmoetbekennendatikinmiddelsnietmeerzorechtindeleerben.NaasteenaccountopLinkedInbeniktegenwoordigactiefopFacebook.Endoeikwatikvoorheenvananderenverfoeidheb:mijneigenmuizenissenmetdewerelddelen.

Diemuizenissenprobeerikweleenalgemene,vooriedereenbegrijpelijkeladingtegeven.Dusgeenberichtendiealleentebe-grijpenzijnvoormensendiemeechtgoedkennen.Watdanwel?Foto’smetmijni-Phonevanbijzondere,grappigesituaties,eenopmerkingoverrokjesdagofhetek,datsoortwerk.Dingendiejenergensanderskwijtkuntopdatmoment,entochkwijtwilt.

Criticiwijzeneropdataldiepersoonlijkegegevensnietveiligzijn.ZiedeophefoverhethackenvanLinkedIn-wachtwoorden.Ikhoopdatdemijneerniettussenzit,wantikhebalteveelwacht-woordenvoorallerhandetoepassingen.Dieschrijfiktegenwoor-digopineenadresboekje,andersvergeetikzesteedsenmoetikeennieuweaanmaken.Diewachtwoordenschrijfikversleuteldop,wantandersbenikalsnogdeklosalseenonverlaatdatboekjetepakkenkrijgt.

Deultiemeangst–identiteitsfraude–isdeelsalwaarheidgewor-den.Alsje‘PaulScheer’googlet,trefjeeenkleineAmerikaansekomiekmeteenflinkespleettussendetanden.OnzeenigelinkisdatweallebeibijDavidLettermanindeshowhebbengezeten.Alleenhijalsgastenikeenkeer,opvakantieinNewYork,inhet publiek. Omdat hij op dit moment meer naamsbekendheid geniet,maakikermaargeenwerkvan.

Verwarrendishetwel.OnlangskreegikviaFacebookeenvriend-schapsverzoekvaneenmijonbekendeAmerikaan.WaarschijnlijkdachthijdatikdieanderePaulScheerwas.Datkonikhemalleenmaarlatenwetendooropzijnverzoekintegaan.Duskrijgiksindsdienalzijnberichten,enhijdievanmij.Wezienhetvoorlo-pigaan,maaruiteindelijkzullenweelkaarontvrienden.Zoalsikalzei,asocialemedia.

Paul Scheer

jero

en p

oort

vlie

t

op en betekent een verlies aan bedrijvigheid voor Nederland.’‘Nederland wordt in verhouding, door die hubfunctie, hard geraakt. Met dit type afspra-ken moet je als wereldafhankelijk land garan-deren dat er wereldwijde afspraken komen. Daar wil ik het in Rio ook over hebben.’‘Met het waterbeleid ben je nooit klaar. Water is een steeds terugkerend probleem in Neder-land. Het kan te veel of juist te weinig zijn. Denk aan de droogteperiode van vorig jaar, toen er weinig zoetwater binnenkwam via de rivieren en de voorraadbuffers leeg liepen. Dan moet je kiezen wie je het eerst en wie je het laatst van water voorziet. Het bedrijfsle-ven is een van de eerste sectoren die dan zijn vinger opsteekt. Maar ik hoor ook wel eens: kan het niet wat minder met die waterambi-ties?’

Wat gaat u zelf doen? ‘Ik heb de ambitie om door te gaan op dit departement. Maar dat is niet aan mij. Een terugkeer in de Kamer zou ik niet als een stap terug zien. Het is een andere rol dan die van staatsecretaris, maar ik speel ze allebei met overtuiging. Dat betekent onder meer bereik-baar zijn voor iedereen. De lijnen zijn soms helemaal gebureaucratiseerd, en dan geven korte lijnen juist de kracht van de politiek aan. De politiek moet zich niet afsluiten in haar eigen wereld, maar onderdeel zijn van de maatschappij. Dus zowel Bernard Wientjes als een ondernemer uit mijn eigen dorp Sur-huisterveen kan mij bellen.’

www.vno-ncw.nl/duurzaamondernemen

‘ik heb op het ministerie nergens

slingers zien hangen toen het

kabinet viel’

FORUM #12/14.06.1216

&broer

naam Kempers Watersportactiviteit Onder meer jachtmakelaardij, verhuur ligplaatsenvestigingsplaats Leimuiden, Kudelstaart, Amsterdamaantal medewerkers Dertigopgericht 1972eigenaren Bart (links op de grote foto), Joost en (vader) Jos Kempers

Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

FORUM #12/14.06.1217

Bart Kempers (42)‘Joost was altijd met boten bezig. Uit school ging de schooltas in de hoek en was hij op de haven te vinden. Nee, het was al snel duidelijk dat hij hier aan de slag zou gaan. Ik niet. Ik wilde iets in de financiële wereld. Volgde daarvoor ook een opleiding. Maar toen m’n vader onverwacht een bedrijf kon overnemen, heb ik alsnog de stap naar het familiebedrijf gemaakt.’‘Mensen verbazen zich er vaak over dat we broers zijn. We zijn ook wel verschillend. Ik ben een denker, Joost meer een doener. Als een klant belt met een vraag over de refit van zijn boot, denk ik weleens: mwah, een uitdaging. Joost niet. Hij pakt zo’n complexe klus gewoon op. En hij weet precies wat er moet gebeuren.’‘Joost is wat impulsiever, ook wat gemakkelijker. Klanten vinden ‘m soms ook laagdrempeliger. Daar maak ik af en toe dankbaar gebruik van. Als ik tijdens een gesprek met een klant merk dat het niet goed gaat komen, manoeuvreer ik ‘m subtiel naar Joost.’‘We zijn beiden de veertig gepasseerd. Maar er zijn nog steeds mensen die ons zien als broekies en iemand met meer senioriteit tegenover zich willen hebben. Soms roepen we dan de hulp van onze vader in. In het begin frustreerde zoiets me mateloos. Maar nu vind ik het alleen maar mooi als we het zo kunnen oplossen.’ ‘Mijn vader werkt niet meer. Maar hij is op de achtergrond nog aanwe-zig. En dat is fijn, want hij heeft veel kennis en ervaring. Maandag-avond hebben we familievergadering bij onze ouders. M’n moeder kookt. En wij nemen dan de zaken door, filosoferen een beetje. Lekker met een glaasje wijn er bij.’‘We hebben altijd een hechte relatie gehad. We zijn samen opgegroeid in de haven. En in de zomers trokken we met dezelfde vrienden op. We gunnen elkaar dingen, hebben geen last van competitiedrang. Joost vindt het leuk als het mij goed gaat en ik vind het leuk als het hem goed gaat.’‘We zitten niet de hele dag op elkaars lip. Dus we kunnen als het nodig is gemakkelijk even afstand van elkaar nemen. Als er toch een keer wrijving is, spreken we het uit. En als we er dan nóg niet uit zijn, springt onze vader nog weleens in. Ik heb van dichtbij meegemaakt dat het ook anders kan lopen. Ik wil niet dat mij dit ooit overkomt.’

Joost Kempers (45)‘Ik heb van alles en nog wat gedaan. Maar eigenlijk vond ik niks echt leuk. Het had allemaal te weinig met bootjes te maken. Op een gege-ven moment heb ik een keer een beroepskeuzetest gedaan. Zei die man halverwege de test: ‘Ga jij maar wat in de bootjes doen, want daar ligt jouw passie.’ Dat was een bevestiging van mijn eigen gevoel.’‘Bart is de man van de cijfertjes, ik ben meer de man van de praktijk. Ook onze bedrijven zijn niet te vergelijken. De vestiging in Kudel-staart waar ik de scepter zwaai, is wat kleinschaliger dan die in Leimui-den. De haven heeft ook een wat luxueuzere uitstraling. We willen alles kunnen aanbieden: van het kleinste schroefje tot de vulling van een koelkast. Het enige waar we ons niet mee bezighouden zijn zeilbo-ten. Ze zeggen altijd: je moet van je hobby niet je beroep maken. En laat zeilen nou net mijn hobby zijn.’ ‘Onze bedrijven liggen op een paar kilometer afstand van elkaar. Doordat we allebei ons eigen plekje hebben, gaat het heel erg goed samen. Ik denk niet dat we hele dag bij elkaar op kantoor zouden moe-ten zitten. Daar zijn we te verschillend voor. We hebben overigens wel veel contact. Bellen en mailen veel, hebben regelmatig vergaderingen, bijeenkomsten. En we komen ook veel bij elkaar op het bedrijf. Dan praten we onder het genot van een kop koffie even bij.’ ‘Elke maandag eten we bij onze ouders. Dan hebben we het over van alles en nog wat. Vaak grotere dingen: toekomstplannen en dergelijke. Mijn vader zit financieel nog in de zaak. Alleen al daarom vindt hij het leuk om op de hoogte te blijven. En mijn moeder kookt lekker en zij vindt het ook wel gezellig om ons nog eens te zien. Natuurlijk gebeurt het op zo’n avond wel eens dat er iemand met zijn vuist op tafel slaat, of boos wegloopt. Maar een dag later is zoiets vergeven en vergeten.’ ‘Vroeger gingen we in december altijd een dag of vijf met elkaar skiën. Tussen de bedrijven door zaten we dan op 2.000 meter hoogte lekker op een terrasje. Op dat soort momenten ontstonden de mooiste ideeën. Zoals dat om boten met 360 graden foto’s te gaan presenteren. De laatste jaren zijn die skiuitjes er bij ingeschoten, omdat we beiden een jong gezin hebben. Maar misschien moeten we de draad toch maar weer eens oppakken.’

‘Eigenlijkvondikniksechtleuk’‘Ga jij maar wat in de bootjes doen’, werd als kind al tegen hem gezegd. Joost

Kempers was van het begin af voorbestemd het ouderlijk watersportbedrijf over

tenemen.UiteindelijkkoosookzijnbroerBartervoor.‘Wehebbengeleerdvande

bonje van anderen.’

FORUM #12/14.06.1218

special

Groen MOETJE doenTerwijltienduizendenRio+20-gangers

zich volgende week de blaren op de tong

praten over duurzame ontwikkeling,

maken Nederlandse ondernemers er alvast

werk van. Vandaag zetten overheid en

bedrijfsleven hun handtekening onder zo’n

zestig nieuwe Green Deals.

Tekst:KarinBojorge,FrankdenHoed|Foto’s:JeroenPoortvliet

Niet praten, maar doen. De Nederlandse Green Deal-aanpak heeft op het eerste oog maar weinig overeenkomsten met de vn-Conferentie die twintig jaar na de eerste grote Earth Summit van 1992 in Rio de Janeiro wordt gehouden. Gelukkig misschien maar, want het lijkt een uiterst lastige klus te worden om voor het eind van de maand 120 staatshoofden op één lijn te krijgen als het gaat om duurzame ontwik-keling. Dichterbij huis zetten de Green Deals voorlopig meer zoden aan de dijk. Met die aanpak werd vorig jaar begonnen. Toen werden bijna zes-tig deals gesloten, deze week komen er nog eens zo’n zestig bij. Doel hiervan is om concrete, duurzame innovaties door bedrijven te stimu-leren. Plannen genoeg namelijk, maar soms lopen ze onbedoeld stuk op complexe regelgeving of andere struikelblokken. In de Green Deals belooft de overheid dit soort hindernissen uit de weg te ruimen of een project op een andere manier een zetje te geven. Uiteindelijk moet dat de weg vrijmaken voor het op grotere schaal uitrollen van groene inno-vaties. Drie ondernemers vertellen hoe.www.ondernemendgroen.nl/greendeal, www.vno-ncw.nl/duurzaamondernemen

RIO+20RIRIRIOO+O+202020

FORUM #12/14.06.1219

Groen MOETJE doen

hans verhoeven, de hoeve

‘We vragen niet om subsidie’

Hetduurzamermakenvanvarkensvlees.HansVerhoevenisermetzijnbedrijfDeHoevealvijftienjaarmeebezig.Alsketenre-gisseurluktehetomde250varkenshoude-rijenvandeKetenDuurzaamVarkensvlees15procentminderenergietelatengebrui-kendangemiddeld.MaarVerhoevenwilmeer.DaaromligternueenGreenDealominvesteringeninverdereverduurzamingvandegrondtekrijgen.Eind2016moetenalledeelnemendevarkenshouderijenco2-neutraalzijn.Verhoeven:‘Ventilatieenverwarming.Daargaatbijvarkenshouderijendemeesteenergieinzitten.Daaropvaltnogveeltebesparen. Punt is dat de rendementen in de sectorzwaaronderdrukstaan.Boerenheb-bensimpelwegdemiddelennietomtein-vesteren.Neembijvoorbeeldeenventilatorvanvijftienjaaroud.Diedoethetnogprimamaargebruiktwel1.000kWh.Demodern-steversiegebruiktechtermaar100kWh.

Daarmeebespaarje180europerjaar.Maarvarkenshoudersblijvenbraafhunenergiere-keningbetalen.Datkunnenzenamelijknogwelopbrengen,maardieinvesteringniet.’‘Hetideeisdatwijbedrijvengaanscreenen.Danbrengenweinkaartwatertebesparenvalt,welkemaatregelendaarvoorbeschik-baarzijnenwatdeterugverdientijdis.Deinvesteringenwordenbetaalduiteenfonds.Anderepartijenkunnendaarininvesterenendatleverteengoedrendementop.Deener-gienotavandevarkenshouderijwordthetbudgetwaarmeehijkanafbetalen.Navier,vijfjaariszo’nventilatordanzonderextrakostenafbetaaldengaathetgeldopleveren.’‘Deredendatwehierookdeoverheidbijno-dighebben,isnietomdatwesubsidiewillen.Wewillennietonzehandophouden,wantdatvindenwenietduurzaam.Watspeelt,isdateraltijdeenkleinrisicoisdateenbedrijfwordtgestaaktterwijlzo’nventilatornognietisafbetaald.Wijkunnendatrisiconiet

dragen.Maaralsdeoverheidervoorgarantstaat,heeftiedereenervoordeelvan.Dezeinvesteringenzijnimmersookbelangrijkomdeeconomieweeropgangtekrijgen.’Alseenbedrijfzijnenergieverbruikmaximaalheeftteruggebracht,komeninvesteringenineigenenergieopwekkingomdehoekkijken.‘Wijzijnaanhetexperimenterenmetzonne-panelendienietalleenelektriciteitleverenmaarookwarmte.Diewarmtekunnenwedanweergebruikenommestintedrogen.’Verhoevenisookaanhetbekijkenoferketenbreedgeïnvesteerdkanworden.‘Hetisheelmoeilijkombijeenslachterijnogenergietebesparen.Hetlevertmeeropalszijzoudenmeehelpenomteinvesterenineenanderdeelvandeketen.’EnVerhoevendenktnóggroter:‘Alswehetinonzeketenimplementerenenhetwerkt,dankanhetzosectorbreedwordeningevoerd.Nietalleenbijvarkenshouders,maarookbijpluimveeofkalveren.’

FORUM #12/14.06.1220

special

Zeewier.Liefhebbersvanlekkeretenkennenhetongetwijfeldalslekkernij.Maarerisveelmeermeemogelijk.Tenminstealszeewieropgrotereschaalwordtgeteeld,kanhetookindefarmacie,chemieofvoedingwordentoegepast.‘Voordathetzoveris,moetnogwelveelexperimenteerwerkwordengedaan’,steltJobSchipper.‘Enmoetendenodigehindernissenwordengeslechtophetgebiedvanondermeerwet-enregelgeving.’Hortimare,hetbedrijfvanSchipper,richtzichvooralopdevermeerderingvanzeewier,eenbeetjeopdemanieralsindezaadteelt.‘Weleverenhetzogenoemdeuitgangsma-teriaalvanzeewier.Hetisnognietzoverdaterzeeboerenbijmeaankloppenomdatbijmijtekopen.Maarikbenervanovertuigddatditeenenormepotentieheeft.Metdatinhetachterhoofdbenikmetditbedrijfbegonnen.’Schipperheeftinmiddelseenaantalprojectenlopengerichtopdeontwikkelingvanteeltsystemen.Diesystemenmoeten

hetgemakkelijkermakenomopgrotereschaalzeewiertekweken.DaarondereenprojectvoorzeewierteeltopdeNoordzee.‘ConsultancybureauEcofyswasmeteenzelfdeontwikkelingbezig.Dushebbenwebeslotendehandenineenteslaan.DatgebeurtineenspeciaaldaarvooropgerichteStichtingNoordzeeboerderij.’NogdezezomergaatSchippermetzijn‘compagnons’aandeslagmetdeopzetvaneenproefboerderij.Endannieteenkleinboerderijtje, maar een project met een oppervlaktevaneenvierkantekilometer.‘WehebbendaarvoorinsamenspraakmetRijkswaterstaateenlocatieuitgekozen10kilometertenwestenvanTexel.Eenlocatiedieomallerleiredenengeschiktisvoordekweekvanzeewier,maarvooralookalstest-locatie.Jekuntdaarredelijkzwareomstan-dighedenverwachten.Dusalswehetdaarvoorelkaarkrijgen,lukthetoveralwel.’Deproefboerderijisbedoeldvooronder-zoeksdoeleinden.Daarnaastmoetheteen

stekwordenwaarstartendeondernemerslaagdrempeligterechtkunnen.‘WehebbengekozenvoordewegvaneenGreenDealvooralomdatditnogzulkenieuwematerieis.Wehebbengemerktdatdeoverheidhetideeomarmt,maarookeenwegmoetvindenomditgoedtekunnenondersteunen.Alwashetmaaromdaterver-schillendedepartementenbijzijnbetrokken.’Zeewierheeftdetoekomst,daarvanisSchipperovertuigd.Hetkandienenalsbiomassa.‘Voordeeltenopzichtevanbio-massauitanderebronnenisdatzeewiernietconcurreertmetdevoedselvoorziening.Hetwordtimmersnietoplandgeteeld.IkheberallevertrouwenindatdesamenwerkingbinnendeGreenDealonshetbenodigdesteuntjeinderuggeeft.’

job schipper, hortimare

‘Steuntje in de rug nodig’

FORUM #12/14.06.1221

Wienieuwwilbouwen,krijgtervanafvolgendjaareennieuweopdrachtbij.Vanaf2013moetbijaanvraagvaneenzoge-noemdeOmgevingsvergunningnamelijkeenberekeningvandemilieuprestatievaneengebouwwordenbijgevoegd.MetdeGreenDealwilJohnMak,directeurvanw/e adviseurs,partijenindebouwdaarmeevastvertrouwdmaken.Enhijhooptdathetdaarbijnietblijft.Prestatiegerichteregelgevingisvoordebouwnietnieuw.Erwordtalsindsdejarennegentigmeegewerkt.Zozijnernormendievoorschrijvenhoeveelenergieeengebouwmaggebruiken.VolgensMakisdattebeperkt.‘Dienormbeperktzichtothetenergieverbruikalseengebouwereenmaalstaat.Maarmateriaaldatjegebruiktbijnugebouwdeenergiezuinigegebouwenkanookeengrotemilieubelastingopleveren.Dushetisinhetlichtvanhetklimaatbeleidzeerdemoeitewaardomookdaarserieusnaartegaankijken.’

Indejarennegentigzijnberekeningsme-thodenontwikkeldvoordebeoordelingvanmateriaalgebruikindebouw.Daarnaisheteenbeetjestilgeworden,constateertMak.‘Erisdeafgelopentienjaarwelmeegeëxpe-rimenteerd,alleennietinhetkadervaneenverplichting.Datgaatdusveranderen.’DeverplichtingombijdeaanvraagvaneenOmgevingsvergunningeenberekeningvandemilieuprestatievaneengebouwteleve-renziethijals‘eenstapindegoederichting’.‘WewillenmetdeGreenDealbereikendatpartijenindebouwsector–zoalsarchitectenenontwikkelaars–vooruitlopendopdieverplichtingvertrouwdrakenmetdemetho-desdievoorhetmakenvanzo’nberekeningvoorhandenzijn.Wewillenlatenziendathetmakenvanzo’nberekeningnietzoingewik-keldisenooknietveeltijdhoefttekosten.Eninzichtelijkmakenwatvoormilieuwinsthetkanopleveren.’Makhooptookdateropkortetermijn–hijdenkteenjaaroftwee,drie–verdergaande

stappenkunnenwordengezet.‘Debereke-ningvandemilieuprestatieisnunogeenvrijblijvendehandeling.Metdeuitkomstenhoeftnietstewordengedaan.Eenprestatie-eisinhetBouwbesluitzoudaarinverande-ringkunnenbrengen.’Hijtrektdeparallelmetdenormvoorenergiegebruik.Sindsdieeris,isophetgebiedvanenergiebesparingveelvooruitganggeboekt.‘Dankzijdienormiserveelmeeraandachtgekomenvoorhetmakenvanbewusterkeuzes.Maarooktotproductinnovatie.Hetzetdeindustrieertoeaanomproductenteleverendiebeteruitpakkenvoorhetmilieu.Endoordatermeervraagnaarditsoortproductenkomt,wordenzevanzelfgoedkoper.’

john mak, w/e adviseurs

‘Verplichting zou ons helpen’

FORUM #12/14.06.1222

FRANKRIJK

SPANJE

32%

NEDERLAND5%

ENGELAND9%

ITALIË8%

DUITSLAND20%

actueel

Hoera: het EK!

Bron

: ek-

nom

ie v

an in

g,

Socc

erno

mic

s van

abn

Am

ro

Alleen of ze daar zo blij mee moeten zijn…

Bron

: Blo

ombe

rg e

n So

ccer

nom

ics v

an a

bn A

mro

Er lijkt een verband te bestaan tussen het winnen van een ek of wk en

kredietwaardigheid. Griekenland, Italië en Spanje wonnen de laatste

vier kampioenschappen en daalden flinke stappen op de ladder van

ratingsbureaus als Standard&Poor

de Spanjaarden zouden er weleens met de beker vandoor kunnen gaan…Spanje en Duitsland zijn veruit favoriet bij voetballiefhebbers in alle deelnemende

landen, aldus de economen van ing. Nederland, Engeland, Italië, Frankrijk en

Portugal volgen op ruime afstand

… maar voor de euro zou het beter zijn als de Fransen winnenWant, zo redeneren de economen van abn Amro, een ek-titel kan vertrouwen

brengen En dat heeft ook de euro nodig. Het in kernland Frankrijk versterken, is het

beste, omdat dit land het dichtst bij de crisislanden ligt

Het ek in Polen en Oekraïne is begonnen. Wat valt

er te winnen, zelfs als we verliezen?

Tekst:MirandeGroot|Illustratiesenbeeldbewerking:LinkDesign

italië spanje griekenlandStappen waarin de kredietstatus daalde volgens ratingsbureau Standard&Poor sinds juli 2010

FORUM #12/14.06.1223

FRANKRIJK

SPANJE

32%

NEDERLAND5%

ENGELAND9%

ITALIË8%

DUITSLAND20%

Bron

: ek-

nom

ie v

an in

g,

Socc

erno

mic

s van

abn

Am

roBr

on: B

loom

berg

en

Socc

erno

mic

s van

abn

Am

ro

Go Rooney

Come onEngland

nederland zit graag voor een dubbeltje op de eerste rij……voor de kampioenstitel hebben consumenten gemiddeld 39 euro over. Maar de andere

deelnemers zijn veel scheutiger

Bron

: soc

cern

omic

s van

abn

-am

ro

Valt er aan dit ek nog wel wat te verdienen dan?

Jazeker.Devlaggaatuitbij: maarnietbij: De supermarkt Het café Elektronicawinkels Restaurants De bouwproductieOmzetstijgtmet heefteenopleving omzetstijgtmet ziendeomzet krimptmet30-60miljoen van2,5% 6% dalenmet3% 1,7%

Bron

: ek-

nom

ie v

an in

g

FORUM #12/14.06.1224

special

Het gaat een hels karwei worden. Twin-

tig jaar na de eerste vn-wereldtop in Rio

de Janeiro komt de wereld weer bijeen om

afspraken te maken over duurzaamheid.

Ondernemers willen wel. Met welke bood-

schappenlijst moet het kabinet dan op pad?

Tekst: Remko Ebbers | Foto: iStockphoto

Rio+20magnietmislukken

FORUM #12/14.06.1225

Rio+20magnietmislukkenHoeveeldewereldintwintigjaarverandert,blijktuitarchieven.In1992werddevn-con-ferentie inRiodeJaneirobelangrijkgenoeggevondendoorvno (toennogzonderncw)om de politici in het huisblad aan te sporen hettopoverleg‘niettelatenmislukken’.Hetwas een klein stukje tekst in het blad opA3-formaat. Ernaast een paginagroot ver-slagoverde‘gezelligebijeenkomstinOost-Nederland’.Zolagendeverhoudingenendeinteresses.Geldverdienenvoordeeconomiewas des ondernemers; duurzaamheid zaakvanpoliticienngo’s.Die scheidslijn is weg, van beide kan-ten. In dewoorden van hetministerie vanBuitenlandse Zaken: ‘De komende Rio+20-top-conferentiestaatinhettekenvan‘tweehoofdthema’s:groeneeconomieenhetver-sterken van devn-organisaties voor duur-zameontwikkeling.Ineu-verbandijverthetkoninkrijkvooreenconcreteagendavoordeverduurzaming van de economie, met hetbedrijfslevenalsonmisbarepartner.’Bedrijvenkijkennietmeerwegbijdevraagomduurzamerproductie.Endanhebbenwehet niet over de uitgesproken biologischebedrijven.Erzijn‘gewone’bedrijvendiehele-maalovergaannaarcradle-to-cradleproduc-tie,zoalstapijtfabrikantDessoenwc-papier-fabrikantVanHoutum.Multinationalszoalsdsm en Unilever besteden een groot deelvanhunr&daanhetvindenvanduurzamemilieuvriendelijke productiemethoden. Endanzijnernogdebedrijvendieaansluitingzoeken bijmilieuorganisaties; Philips endenam werken samenmetMilieudefensie bijonderzoeken naar milieuvriendelijker licht,kokkelvissers in deWaddenzee overleggenmetdewaddenvereniging.

boodschappenlijstjeDuurzaamheidissteedsmeereenintegraalonderdeelvande bedrijfsvoeringwaarver-antwoording over afgelegd moet worden.kpmg onderzocht hoeveel van de grootstebedrijven duurzaamheidaspecten opnemen

inhunverslaggeving.In1993wasdatslechts12 procent; in 2011 bleek 64 procentmel-ding te maken van hun duurzaamheidin-spanningen. En ook in de aanloop naar deRio+20-top roert het bedrijfsleven zich. Inhet Nationaal Platform Rio+20 verzame-len organisaties en individuen bijdragendie dienen als basis voor de Nederlandseinbreng voor devn-conferentie over duur-zame ontwikkeling. In het platform zittennietalleendegebruikelijkengo’s,maarookbedrijvenalsPriva,AkzoNobel,AlbertHeijnen Shell. Daarnaast zijn ookwerkgeversor-ganisaties als vnci, fme-cwm en vno-ncw vertegenwoordigd.De Nederlandse delegatie voor de Rio-conferentie wordt geleid door staatsse-cretaris Ben Knapen voor Ontwikkelings-samenwerking. Ook staatssecretaris JoopAtsma (staatssecretaris van Milieu) gaatnaarBrazilië(leesookhet interviewoppa-gina 10 en verder). Dat het bedrijfslevenvindtdat,twintigjaarnadato,ookdezeRio-conferentie ‘niet mag mislukken’, is waar-schijnlijkgeenverrassing.Hetzouwelgoedzijnalsdestaatssecretarissendanhunbood-schappenlijstjeindegatenhouden.

Lees ook de brochure Onzegemeenschappelijke

toekomst, de integrale visie op duurzame

ontwikkeling en maatschappelijk verantwoord

ondernemen van vno ncw en mkb Nederland, op

www.vno-ncw.nl/b/166

En lees ook het artikel ‘Groen moet je doen’ op

pagina 18 en verder

www.vno-ncw.nl/duurzaamondernemen

Nuchter optimistisch op padDe impact van Rio+20 zal moeilijk te meten zijn. Doorgaans komen aan het einde van dergelijke megaconferenties tamelijk algemene slotverklaringen die tot in den treure zijn uitonderhandeld. De onderhandelingen over het slotdocu-ment voor Rio+20 verlopen langzaam. De ontwerptekst is nog lang en weinig ambitieus. De Nederlandse delegatielei-der en staatssecretaris voor Ontwikke-lingssamenwerking Ben Knapen denkt dat er tot op het allerlaatste moment nog flink wordt onderhandeld. Zijn verwachtingen zijn daarom ‘nuchter optimistisch’, zei hij tijdens de manifes-tatie Rio aan de Maas. Daar werd de Nederlandse inbreng voor Rio+20 besproken.

Kyoto en Nagoya concreter dan Rio

'Human beings are at the centre of

concerns for sustainable development.

They are entitled to a healthy and

productive life in harmony with nature'.

Het eerste punt van de Rio-verklaring uit

1992 is niet de meest concrete. Het

belang van de eerste duurzaamheidcon-

ferentie in Rio zat hem vooral in dat er

voor het eerst wereldwijd een duur-

zaamheidovereenkomst werd gepresen-

teerd met een raamwerk voor beleid.

Veel concrete maatregelen werden

afgesproken tijdens conferenties met

een minder algemene thematiek, zoals

de Kyoto-conferentie in 2007 (waar

afspraken werden gemaakt over het

terugdringen van broeikasgassen) en de

conferentie over biodiversiteit in

Nagoya in 2010.

RIO+20RIRIRIOO+O+202020

FORUM #12/14.06.1226

- 1 f

les b

rede

internationa

le

samenwerking

- Grote d

oos

pu

bliekp

riva

te

sa

menwerking

- 2 tub

es m

vo-

ve

rplichting-

ve

rzachter

- 1

- 1 ii

Mee

r int

erna

tion

ale

sam

enw

erki

ng

'De

uitd

agin

gen

zijn

glob

aal e

n w

e ku

nnen

alle

en

mom

entu

m c

reër

en a

ls o

verh

eden

uit

alle

lage

n sa

men

wer

ken.

Bov

endi

en, i

s de

dial

oog

tuss

en

over

hede

n, a

cade

mic

i, be

drijf

slev

en, e

n ng

o's

nood

zake

lijk.

Rio

cre

ëert

een

mom

entu

m v

oor

vera

nder

ing

die

wel

licht

nie

t alle

maa

l in

een

reso

lutie

gev

at k

an w

orde

n, m

aar w

el d

egel

ijk

impa

ct za

l heb

ben.

'H

arry

Hen

drik

s, ho

ofd

Publ

ic an

d G

over

nmen

t A

ffairs

van

Phili

ps In

tern

atio

nal

Innov

atiegeld

halen

(let op

duu

rzaa

mheid)

N.B. B

uren v

ragen

om s

amen s

chof

fies

aan

te p

akke

n die

in d

e hele

stra

at

door d

e tuinen

banjeren.

nnnnnlennInn

ovatiegeld

hale

Innov

atiegeld

hale

Innov

atiegeld

hale

nle

ha

Inno

vati

e en

sam

enw

erke

n'E

r is

mee

r nod

ig d

an te

chni

sche

in

nova

tie. J

e m

oet o

ok d

enke

n aa

n fin

anci

ële

en p

oliti

eke

inno

vatie

s, ve

rgun

ning

enbe

leid

bijv

oorb

eeld

. Vo

or e

en w

indt

urbi

ne m

oet n

u ee

n bo

uwve

rgun

ning

aan

gevr

aagd

wor

den,

di

e he

el s

peci

fiek

is. H

et is

vee

l bet

er

daar

een

ver

gunn

ing

van

te m

aken

met

ei

sen

waa

r het

win

dpar

k aa

n m

oet

vold

oen

en d

ie d

us d

e no

odza

kelij

ke

conc

urre

ntie

bev

orde

rt.'

Dav

id M

olen

aar,

Div

isie

Man

ager

Win

d Po

wer

Sie

men

s Ned

erla

nd

- Za

kje Eu

ropa

- ve

rsterk

ing

Gel

ijk s

peel

veld

‘Wij

zien

zek

er v

oord

elen

in g

oede

, int

erna

tiona

le

rege

lgev

ing

op h

et g

ebie

d va

n du

urza

amhe

id. D

oor

het s

telle

n va

n de

juis

te n

orm

en e

n vi

a w

et- e

n re

gelg

evin

g di

e du

urza

amhe

id b

evor

dert

, wor

den

bedr

ijven

ges

timul

eerd

om

duu

rzam

e in

nova

ties

te re

alis

eren

. Sl

imm

e no

rmer

ing

is s

oms d

e be

ste

en g

oedk

oops

te m

anie

r om

de

mar

kt p

ositi

ef te

be

ïnvl

oede

n. D

at is

goe

d vo

or d

e co

ncur

rent

ie-

posi

tie v

an d

ie d

uurz

ame

bedr

ijven

en

goed

voo

r de

wer

eld.

’At

zo N

icol

aï, d

irect

eur D

SM N

eder

land

Publ

iekp

rivat

e sa

men

wer

king

‘Rio

+20

is ee

n to

pcon

fere

ntie

waa

r pub

liek

en

priv

aat e

lkaa

r ont

moe

ten

om d

aadw

erke

lijk

part

ners

hips

te re

alise

ren.

DSM

wil

die

sam

enw

erki

ng g

raag

in e

en st

room

vers

nelli

ng

bren

gen

om m

et e

lkaa

r tot

duu

rzam

e op

loss

in-

gen

te k

omen

. De

afge

lope

n vi

jf ja

ar h

ebbe

n

bedr

ijfsle

ven

en c

ivil

soci

ety

elka

ar st

eeds

mee

r

gevo

nden

, den

k aa

n de

Dut

ch S

usta

inab

le

Gro

wth

Coa

litio

n. W

e no

dige

n de

ove

rhei

d ui

t

om zi

ch n

og n

adru

kkel

ijker

bij

dit s

oort

initi

atie

ven

aan

te sl

uite

n en

aan

ver

snel

ling

van

publ

iekp

rivat

e in

itiat

ieve

n te

wer

ken.

’

Atzo

Nic

olaï

, dire

cteu

r DSM

Ned

erla

nd

- Nieu

we internationa

le sp

eelve

ldega

lisator

Gee

n M

VO-d

wan

g

'Dw

ang

is ni

et w

aar i

k m

etee

n aa

n de

nk. I

eder

een

zou

een

insp

anni

ngsv

erpl

icht

ing

moe

ten

hebb

en e

n da

arov

er

tran

spar

ant r

appo

rter

en. H

et g

aat e

r om

dat

bed

rijve

n zic

h

real

isere

n da

t er e

norm

e gr

oei i

n du

urza

me

inno

vatie

ve

oplo

ssin

gen

zit. P

hilip

s erv

aart

dat

dag

elijk

s, bi

jvoo

rbee

ld o

p

het g

ebie

d va

n en

ergi

e-ef

ficië

nte

verli

chtin

g en

toeg

ang

tot

gezo

ndhe

idzo

rg v

oora

l voo

r moe

ders

en

kind

eren

.'

Har

ry H

endr

iks,

hoof

d Pu

blic

and

Gov

ernm

ent A

ffai

rs v

an P

hilip

s

Inte

rnat

iona

l

j

Stim

ulan

s ond

erne

mer

scha

p'W

aar d

e ov

erhe

id e

cht m

ee zo

u he

lpen

is

het v

oere

n va

n ee

n co

nsist

ent b

elei

d (la

nget

erm

ijnvi

sie) e

n ee

n do

orda

chte

en

robu

uste

impl

emen

tatie

stra

tegi

e. E

en

richt

ing

waa

r het

naa

rtoe

moe

t met

een

ei

ndst

reep

. Dan

stuu

r je

de m

arkt

. Dit

is ee

n ka

pita

alin

tens

ieve

indu

strie

, voo

r on

s gaa

t het

om

de

lang

e te

rmijn

. Wat

va

ndaa

g de

goe

dkoo

pste

opl

ossin

g is,

is

mor

gen

of o

verm

orge

n m

issch

ien

niet

de

bes

te.'

Dav

id M

olen

aar,

Div

isie

Man

ager

Win

d Po

wer

Sie

men

s Ned

erla

nd

Mee

r op

elka

ar a

fste

mm

en'B

elei

d zo

u in

Eur

opee

s ver

band

wel

mee

r op

elka

ar

afge

stem

d ku

nnen

wor

den,

al m

oet j

e da

t per

onde

rwer

p be

kijk

en. I

n on

ze se

ctor

gel

dt d

at

bijv

oorb

eeld

voo

r het

vei

lighe

idsb

elei

d. O

nze

men

sen

die

in D

uits

land

zijn

opg

elei

d kr

ijgen

te

mak

en m

et a

nder

e ei

sen

als z

e kl

usse

n in

N

eder

land

doe

n. D

at k

omt d

e ve

iligh

eid

niet

ten

goed

e en

het

hin

dert

het

vrij

e ve

rkee

r van

pe

rson

en.'

Dav

id M

olen

aar,

Div

isie

Man

ager

Win

d Po

wer

Sie

men

s

Ned

erla

nd

Euro

pese

doe

len

'Eur

opa

kan

mee

r am

bitie

uze

doel

stel

linge

n ze

tten

voo

r ene

rgie

-effi

ciën

tie, v

oora

l in

gebo

uwen

; gro

ene

inno

vatie

stim

uler

en v

ia

open

bare

aan

best

edin

g en

ont

wik

kelin

gsla

n-de

n he

lpen

doo

r ech

te sa

men

wer

king

op

basis

va

n ge

lijkh

eid.

Uite

inde

lijk

gaat

het

om

de

conc

urre

ntie

krac

ht v

an E

urop

a in

zijn

geh

eel.

Op

term

ijn w

orde

n de

mee

st d

uurz

ame

land

en e

n on

dern

emin

gen

de m

eest

co

ncur

rere

nde.

'H

arry

Hen

drik

s, ho

ofd

Publ

ic a

nd G

over

nmen

t Af

fairs

van

Phili

ps In

tern

atio

nal

r afs

tem

men

urop

ees v

ebNiet v

ergeten:

doorgeve

n da

t

onde

rnem

erscha

p

aanjag

er is

van

groene g

roei!

special

FORUM #12/14.06.1227

- 1 f

les b

rede

internationa

le

samenwerking

- Grote d

oos

pu

bliekp

riva

te

sa

menwerking

- 2 tub

es m

vo-

ve

rplichting-

ve

rzachter

- 1

- 1 ii

Mee

r int

erna

tion

ale

sam

enw

erki

ng

'De

uitd

agin

gen

zijn

glob

aal e

n w

e ku

nnen

alle

en

mom

entu

m c

reër

en a

ls o

verh

eden

uit

alle

lage

n sa

men

wer

ken.

Bov

endi

en, i

s de

dial

oog

tuss

en

over

hede

n, a

cade

mic

i, be

drijf

slev

en, e

n ng

o's

nood

zake

lijk.

Rio

cre

ëert

een

mom

entu

m v

oor

vera

nder

ing

die

wel

licht

nie

t alle

maa

l in

een

reso

lutie

gev

at k

an w

orde

n, m

aar w

el d

egel

ijk

impa

ct za

l heb

ben.

'H

arry

Hen

drik

s, ho

ofd

Publ

ic an

d G

over

nmen

t A

ffairs

van

Phili

ps In

tern

atio

nal

Innov

atiegeld

halen

(let op

duu

rzaa

mheid)

N.B. B

uren v

ragen

om s

amen s

chof

fies

aan

te p

akke

n die

in d

e hele

stra

at

door d

e tuinen

banjeren.

nnnnnlennInn

ovatiegeld

hale

Innov

atiegeld

hale

Innov

atiegeld

hale

nle

ha

Inno

vati

e en

sam

enw

erke

n'E

r is

mee

r nod

ig d

an te

chni

sche

in

nova

tie. J

e m

oet o

ok d

enke

n aa

n fin

anci

ële

en p

oliti

eke

inno

vatie

s, ve

rgun

ning

enbe

leid

bijv

oorb

eeld

. Vo

or e

en w

indt

urbi

ne m

oet n

u ee

n bo

uwve

rgun

ning

aan

gevr

aagd

wor

den,

di

e he

el s

peci

fiek

is. H

et is

vee

l bet

er

daar

een

ver

gunn

ing

van

te m

aken

met

ei

sen

waa

r het

win

dpar

k aa

n m

oet

vold

oen

en d

ie d

us d

e no

odza

kelij

ke

conc

urre

ntie

bev

orde

rt.'

Dav

id M

olen

aar,

Div

isie

Man

ager

Win

d Po

wer

Sie

men

s Ned

erla

nd

- Za

kje Eu

ropa

- ve

rsterk

ing

Gel

ijk s

peel

veld

‘Wij

zien

zek

er v

oord

elen

in g

oede

, int

erna

tiona

le

rege

lgev

ing

op h

et g

ebie

d va

n du

urza

amhe

id. D

oor

het s

telle

n va

n de

juis

te n

orm

en e

n vi

a w

et- e

n re

gelg

evin

g di

e du

urza

amhe

id b

evor

dert

, wor

den

bedr

ijven

ges

timul

eerd

om

duu

rzam

e in

nova

ties

te re

alis

eren

. Sl

imm

e no

rmer

ing

is s

oms d

e be

ste

en g

oedk

oops

te m

anie

r om

de

mar

kt p

ositi

ef te

be

ïnvl

oede

n. D

at is

goe

d vo

or d

e co

ncur

rent

ie-

posi

tie v

an d

ie d

uurz

ame

bedr

ijven

en

goed

voo

r de

wer

eld.

’At

zo N

icol

aï, d

irect

eur D

SM N

eder

land

Publ

iekp

rivat

e sa

men

wer

king

‘Rio

+20

is ee

n to

pcon

fere

ntie

waa

r pub

liek

en

priv

aat e

lkaa

r ont

moe

ten

om d

aadw

erke

lijk

part

ners

hips

te re

alise

ren.

DSM

wil

die

sam

enw

erki

ng g

raag

in e

en st

room

vers

nelli

ng

bren

gen

om m

et e

lkaa

r tot

duu

rzam

e op

loss

in-

gen

te k

omen

. De

afge

lope

n vi

jf ja

ar h

ebbe

n

bedr

ijfsle

ven

en c

ivil

soci

ety

elka

ar st

eeds

mee

r

gevo

nden

, den

k aa

n de

Dut

ch S

usta

inab

le

Gro

wth

Coa

litio

n. W

e no

dige

n de

ove

rhei

d ui

t

om zi

ch n

og n

adru

kkel

ijker

bij

dit s

oort

initi

atie

ven

aan

te sl

uite

n en

aan

ver

snel

ling

van

publ

iekp

rivat

e in

itiat

ieve

n te

wer

ken.

’

Atzo

Nic

olaï

, dire

cteu

r DSM

Ned

erla

nd

- Nieu

we internationa

le sp

eelve

ldega

lisator

Gee

n M

VO-d

wan

g

'Dw

ang

is ni

et w

aar i

k m

etee

n aa

n de

nk. I

eder

een

zou

een

insp

anni

ngsv

erpl

icht

ing

moe

ten

hebb

en e

n da

arov

er

tran

spar

ant r

appo

rter

en. H

et g

aat e

r om

dat

bed

rijve

n zic

h

real

isere

n da

t er e

norm

e gr

oei i

n du

urza

me

inno

vatie

ve

oplo

ssin

gen

zit. P

hilip

s erv

aart

dat

dag

elijk

s, bi

jvoo

rbee

ld o

p

het g

ebie

d va

n en

ergi

e-ef

ficië

nte

verli

chtin

g en

toeg

ang

tot

gezo

ndhe

idzo

rg v

oora

l voo

r moe

ders

en

kind

eren

.'

Har

ry H

endr

iks,

hoof

d Pu

blic

and

Gov

ernm

ent A

ffai

rs v

an P

hilip

s

Inte

rnat

iona

l

j

Stim

ulan

s ond

erne

mer

scha

p'W

aar d

e ov

erhe

id e

cht m

ee zo

u he

lpen

is

het v

oere

n va

n ee

n co

nsist

ent b

elei

d (la

nget

erm

ijnvi

sie) e

n ee

n do

orda

chte

en

robu

uste

impl

emen

tatie

stra

tegi

e. E

en

richt

ing

waa

r het

naa

rtoe

moe

t met

een

ei

ndst

reep

. Dan

stuu

r je

de m

arkt

. Dit

is ee

n ka

pita

alin

tens

ieve

indu

strie

, voo

r on

s gaa

t het

om

de

lang

e te

rmijn

. Wat

va

ndaa

g de

goe

dkoo

pste

opl

ossin

g is,

is

mor

gen

of o

verm

orge

n m

issch

ien

niet

de

bes

te.'

Dav

id M

olen

aar,

Div

isie

Man

ager

Win

d Po

wer

Sie

men

s Ned

erla

nd

Mee

r op

elka

ar a

fste

mm

en'B

elei

d zo

u in

Eur

opee

s ver

band

wel

mee

r op

elka

ar

afge

stem

d ku

nnen

wor

den,

al m

oet j

e da

t per

onde

rwer

p be

kijk

en. I

n on

ze se

ctor

gel

dt d

at

bijv

oorb

eeld

voo

r het

vei

lighe

idsb

elei

d. O

nze

men

sen

die

in D

uits

land

zijn

opg

elei

d kr

ijgen

te

mak

en m

et a

nder

e ei

sen

als z

e kl

usse

n in

N

eder

land

doe

n. D

at k

omt d

e ve

iligh

eid

niet

ten

goed

e en

het

hin

dert

het

vrij

e ve

rkee

r van

pe

rson

en.'

Dav

id M

olen

aar,

Div

isie

Man

ager

Win

d Po

wer

Sie

men

s

Ned

erla

nd

Euro

pese

doe

len

'Eur

opa

kan

mee

r am

bitie

uze

doel

stel

linge

n ze

tten

voo

r ene

rgie

-effi

ciën

tie, v

oora

l in

gebo

uwen

; gro

ene

inno

vatie

stim

uler

en v

ia

open

bare

aan

best

edin

g en

ont

wik

kelin

gsla

n-de

n he

lpen

doo

r ech

te sa

men

wer

king

op

basis

va

n ge

lijkh

eid.

Uite

inde

lijk

gaat

het

om

de

conc

urre

ntie

krac

ht v

an E

urop

a in

zijn

geh

eel.

Op

term

ijn w

orde

n de

mee

st d

uurz

ame

land

en e

n on

dern

emin

gen

de m

eest

co

ncur

rere

nde.

'H

arry

Hen

drik

s, ho

ofd

Publ

ic a

nd G

over

nmen

t Af

fairs

van

Phili

ps In

tern

atio

nal

r afs

tem

men

urop

ees v

ebNiet v

ergeten:

doorgeve

n da

t

onde

rnem

erscha

p

aanjag

er is

van

groene g

roei!

FORUM #12/14.06.1228

vijf vragen aan

nederland verliest terrein op de markt

voor schone energietechnologie. op

de wereldranglijst zakt ons land van de

18de naar de 21ste plek. dat blijkt uit

het onderzoek Clean Economy, Living

Planet dat in opdracht van het Wereld

natuur Fonds is uitgevoerd. een signaal

dat we niet moeten negeren, aldus Ineke

dezentjé Hamming. Zij is voorzitter van

fme, de ondernemersorganisatie voor de

technologische industrie.

We willen tot de top-10 behoren, maar zakken steeds verder weg. Hebben we niet genoeg in huis?‘We hebben juist heel veel in huis. Aan goede technologie ontbreekt het absoluut niet. Maar het is niet makkelijk om kennis en kunde om te zetten in een rinkelende kassa. Dat is jammer, want groen is poen. Groene technologie is niet alleen goed voor onze pla-neet, maar zorgt ook voor nieuwe banen.’

Waarom lukt het nederlandse bedrijven dan niet om een groter deel van de markt te veroveren?‘Nederland heeft een kleine thuismarkt. Dat

betekent dat de overheid niet kan inzetten op meerdere grote projecten tegelijkertijd. Dat breekt nu op. Daarnaast is de thuismarkt ook nog eens nogal wispelturig. Er is geen stabiel investeringsklimaat voor schone technolo-gie. Het moet geen politiek speeltje zijn dat elke drie, vier jaar wisselt. Dat is nu wel het geval.’

Moet nederland het niet sowieso vooral hebben van de export?‘Daar liggen grote kansen. Ik ben net terug uit Brazilië. De opkomende landen zetten in op duurzame groei en zijn heel erg op zoek naar partners en leveranciers. Maar dan moet je wel goede showcases in huis hebben. Dat is echt de springplank naar export. Die show-cases moet je in eigen land ontwikkelen. Als we hier niet zoveel Goudse kaas zouden eten, zouden we die ook niet exporteren.’

Wat moet daarvoor gebeuren?‘De overheid zou veel meer moeten optre-den als launching customer. Dus als ze iets nodig hebben, moeten ze kiezen voor het nieuwste van het nieuwste. En dus niet voor bestaande technologieën. Dat is uiteindelijk ook goedkoper. Schone technologieën ver-dienen zichzelf eerder terug dan je denkt, vaak al op kortere termijn.’‘Daarnaast moet de overheid het topsecto-

renbeleid voortzetten. Dat geeft echt een impuls voor innovatie. Een ander punt is de financiering van innovatie. Een gebrek daar-aan zet een rem op de groei. Daar moet een oplossing voor komen, dus ik denk erover om met de pensioenfondsen om tafel te gaan. Bij groene technologie gaat het om langjarige investeringen en pensioenfond-sen hebben veel geld op de plank liggen. Waarom zouden ze dat dan niet kunnen investeren in dit soort innovatie?’

Welke maatregel wilt u straks absoluut in het nieuwe regeerakkoord zien?‘De gebouwde omgeving is goed voor 35 pro-cent van ons nationale energieverbruik. In het regeerakkoord zou een instrument moe-ten komen om de energiebesparing die daar te behalen valt, te stimuleren. Zodat het ren-dabel wordt om in te investeren.’

Tekst:KarinBojorge|Foto:fme

ineke dezentjé hamming-bluemink

‘Groen is poen’

FORUM #12/14.06.1229

uitspraken

‘Alleen als het kabinet mijn naam draagt, ga ik erin zitten.’PvdA-voorman Diederik Samsom, Elsevier van 26 mei

‘Je bent de Sjaak met een bestelauto van de zaak.’evo-slogan in campagne tegen nieuwe bijtellingregels, mei

‘Laatst hoorde ik mezelf terug op de radio, en dacht: jeetje, wat ben jij cynisch geworden. Zo zwartgallig, je lijkt wel 60.’G500-oprichter Sywert van Lienden (21), fnv Bondgenoten Magazine van mei

‘Lieverds, de vijand is buiten hoor.’Kwartiermaker nieuwe vakbond Jette Klijnsma tegenover vakbondsbestuurders, de Volkskrant van 4 juni

‘Ik heb genoeg vrienden verloren die hoosden in plaats van proefden.’Wijnimporteur en wijnliefhebber Henk Maas, fd Persoonlijk van 2 juni

‘Ik krijg geen sprankel meer in mijn ogen als ik denk aan nog vier jaar Kamerlidmaatschap. Zo simpel ligt het.’Sabine Uitslag stelt zich niet verkiesbaar, mail aan de cda-fractie, 7 juni

‘Als ik een motorrijder in de berm zie liggen, groet ik en fiets door.’Jan Pleite, bewoner Lekdijk bij Utrecht, Elsevier van 9 juni

‘Inhoud en moed zijn de meest schaarse middelen in de politiek.’Econoom Sylvester Eijffinger, Het Financieele Dagblad van 9 juni

‘De eurozone heeft ons lui gemaakt. Doordat we zo makkelijk konden exporteren naar Italië en Griekenland, heeft vrijwel niemand de moeite genomen zich te richten op de opkomende markten.’Econoom Arjo Klamer, Het Financieele Dagblad van 9 juni

FORUM #12/14.06.1230

belrondje

Maarten van Randeraat / Granuband (rubberrecycling) / Amsterdam

‘De balans is zoek’‘Ikbenerhelemaalvoor.Oponzevestiging inAmerikawerkenmensenat will.Datwilzeggendatjeiemandaanheteindevandeweekkuntmeedelendathijnietlangervoorhetbedrijfwerkt. InNederlandzijnwedoorgesla-gennaardeanderekant.Iemandmeteenvasteaanstel-lingismaximaalbeschermd.Maarhijiswélvrijomzelfbinnenéén,tweemaandenontslagtenemen.’

‘De balans is zoek.De afspraken zoalsdie er nu liggenovereenversoepelingvanhetontslagrechtbrengendaarveranderingin.Hetzorgtervoordatjeeerdermensenindienstneemt.Enookgemakkelijkerafscheidneemtalshetechtnodigis.’‘Het idee van een scholingsbudget als alternatief vooreenontslagvergoedingvindikzogeknogniet.Alsergeenwerkmeeris,zaliemandtochverdermoeten.Danhebikergeenmoeitemeeomdaaraanbijtedragen.Maardanpraat jenietoverextremekosten.Zeg1.500tot2.500euro.Endaarkanikprimameeleven.’

Karin Teluy / Sovov (arbeidsmarktadvies) / Wijk bij Duurstede

‘Flexibeler is beter’‘Hoeflexibelerdearbeidsmarkt,hoebeter.Maarwerkne-mershebbenookbeschermingnodig.Indezorgsectorzieikregelmatigdatmensennaafrondingvanhunopleidingworden ontslagen en vervolgens via de achterdeur alsuitzendkrachtwordeningehuurd.’‘Werkgeversklagenvaakdatzedegoedekrachtennietkunnenhouden,enmensendienietmeergoedfunctio-

neren niet kwijt kunnen raken. Personeel dat bijvoor-beeldtelangopéénplekblijftzittenengeenperspectiefmeerheeft.Daarspelendenieuweontslagplannengoedop inmet de begeleiding vanwerk naarwerk door dewerkgever.Geefzeeenduwtjeinderugomzeweerbaar-dertemaken.’‘Hetvaltmeopdatvraagenaanbodopdearbeidsmarktmaarnietwillenmatchen.Nogsteedswordenjongerennahunopleidingmeteenwerkloos.Laatzestagelopeninjebedrijf.Enalsjijgeenplekvoorzehebt,danmisschieneencollega-ondernemerwel.’

Peter de Bruijn / De Bruijn & Partners (administratie) / ’s Gravenzande

‘Nu al geen probleem’‘Of je de arbeidsmarkt los trekt met een soepelerontslagrecht?Ikdenkhetniet.Nee,deeconomiemoetaantrekken. Dan nemen bedrijven automatisch weerpersoneel aan. Enwaar hebbenwe het eigenlijk over?Vroegerwashetontslaanvanmensenmoeilijk.Maardatisallangnietmeerzo.’‘Vooralgroterebedrijvenwetencreatieftesnijdeninhun

personeelsbestand.Dieschrappengewoonallefuncties,creërennieuweenlatendebestaandemedewerkersdaarop solliciteren. Mensen die ze kwijt willen, hebben opzo’nmomenthetnakijken.Medewerkersontslaanisdusniet zo moeilijk. En het wordt volgens de voorstellenalleenmaargoedkoper.’‘Nee,ikvinddatiemanddieplotselingtehorenkrijgtdathet eindedienstverband is, een fatsoenlijkevergoedingmoet meekrijgen. Het enige wat je met een soepelerontslagrechtbereiktisdatmensenzichcalculerendgaangedragen.Enzittenwedaaroptewachten?’

Sneller ontslaan: beter?Ontslaanzonderrechter,maximaalzesmaandsalarissenmeevoorscholingof

werk-naar-werktrajectenenwerkgeversbetalenmaximaalzesmaandenww

door. Als de politieke partijen die tekenden voor het Lenteakkoord hun zin krijgen,

versoepelt het ontslagrecht. Asociaal of een goed plan?

Tekst:FrankdenHoed,PaulScheer|Foto’s:NoutSteenkamp,HansStakelbeek

FORUM #12/14.06.1231

vreemde ogen

‘IkarriveerdeinNederlandeenweekvoordatderevolutie inTunesië en daarmeedeArabischeLentelosbarstte.Viademedia,telefoon,skypeenFacebookbleef ikopdehoogtevandege-beurtenissen.Ikkreeghetgevoeldatikietshis-torischmisteenhadhetwelmeewillenmaken.Gelukkigwas het een vredige revolutie, afge-zienvandetweehonderdslachtoffersindeeer-stemaand.’‘Inmiddelsben ikvierkeer inTunesiëterugge-weest.Familieenvriendenzeggendathetgoedisdat ikweggegaanben.Het landmoetweerterugnaardenormalegangvanzaken.Hettoe-rismeisteruggelopen,terwijldattocheenvandedragersisvandeeconomie.’‘Ikwildenaarhetbuitenlandomnieuweerva-ringenoptedoen.Endanhetliefsteenontwik-keldbuitenland.IkhadnaareenFranstaliglandkunnengaan,geziendehistorischebandenmetFrankrijk, maar ik wilde juist afwijken van destandaard,ietsmetmeeruitdaging.Toenkwam

dezebaanopinternetvoorbij.’‘Ik bezocht voor het eerst een noordelijkEuropees land, en kwam meteen in een dikpaksneeuwterecht.Maar ikhebmeermoei-temetdeNederlandsezomer,alshetregentinjuli.Jemoethierechtelkedaghetweerbe-richtchecken.’‘Nederland is een schoon en goed georgani-seerd en gedisciplineerd land. Dat bevalt mijwelalscontroller.Hetisdebasisvooreenont-wikkeld land dat iederéén zich aan de regelshoudt.Hetvaltmewelopdathet sociale le-ven ook wordt geregeld. Nederlanders zetteneenheleorganisatieopvoorfeestenalscarna-val en Koninginnedag.Tunesiërs gaan sponta-nertewerk.’‘Hetweekend isheilig,danmoet jeuitrusten.Ik houder juistvanom soms inhetweekendtewerkenenopeendoordeweekseavondnaareen concert te gaan. InTunesiëwordt sowie-soveel in hetweekend en ’s avonds gewerkt.

Erismeercompetitie.Indetoekomstzullendewerkomstandigheden in Nederland ookmoe-tenveranderen, geziende crisis enoplopendewerkloosheid.’‘Inbedrijvenwordtveelvergaderdengediscus-sieerd.Iedereenmoethetmetelkaareenszijnvoordatdevolgendestapwordtgenomen.Datschietnietaltijdop.Vanmijmagdeleidingva-kergebruikmakenvandehiërarchie.’‘Ikvoelmehierwelwelkom.Mensenzijnhulp-vaardigennieuwsgierig. Ikmerknietsvaneenvijandigehoudingtegenovermoslims.Vooreendeelbegrijp ikGeertWilderswel,alshetgaatom mensen die hier wel geboren maar nogsteedsniethelemaalgeïntegreerdzijn.Aandeandere kant mis ik bij hem openheid naar ande-ren.JekuntbestNederlandsburgerzijnmetbe-houdvancultuurenreligie.’

Tekst:PaulScheerFoto:SamRentmeester

‘Het weekend is heilig’

Aymen Ben Guirat (32)

Functie: finance & internal control specialist bij NutrecoNationaliteit: TunesischeHiersinds: 2010

videO

Eéntafel,éénstelling,tweekemphanenvno-ncw-voorzitterBernardWientjesindebatmetLiesbethvanTongeren,TweedeKamerlidvoorGroenLinksenvoorheendirecteurvanGreenpeace.Overmilieubelastin-genvoorgrotebedrijveneneenduurzameeconomie.Komtdieermétofzónderdiebedrijven?

Kijk op www.vno-ncw.nl/GroenLinks_vs_vno-ncw

FORUM #12/14.06.123333

Australië kampte twintig jaar geleden met een bankencrisis. Net zoals de Spanjaar-den nu. ‘Dat heeft ons bijna alle banken gekost.’ De Australische werkgeversvoor-man Alistair Walton heeft goede raad voor de eu. ‘Meteen beginnen met je plannen en die in een keer afmaken.’

Waltonwasmeteenachttienman/vrouwsterkedelegatieinEuropavoorhetjaarlijksebezoekvanhetAustralischebedrijfslevenaanEuropa.‘WegaanaltijdnaarBrussel,naareennieuwenopkomendeu-landennaareenlandwaarvanwehopenietstekunnenle-ren.’Nederlandvielindielaatstecategorie.Waltonenzijndelegatiebrachtenvorigeweekookeenbezoekaanhuntegenvoetersvan vno-ncwindeHaagseMalietoren.‘Jullietopsectorenbeleidisheelinteressant’,vindtWalton.‘ZoietshebbenwenietinAustralië.Julliekiezennietvoorkampioenen,sterkebedrijven,maarsectorendiedewe-reldwijdindeTop-5moetenkomen.Misschienisdieaanpakietsvoorons.’Debezoekenaandenieuweeu-landeninOost-Europazijnheelleerzaam,benadruktWalton.‘Deoudeeu-landengaanvaakuitvanconsolidatie.Oost-Europeselandengaanuitvaneconomischegroeieninnovatie.Omdieredenzijnzevanuiterstbelangvoordeeu.Degenendiepleitenvoorhetafstotenvandielandenmakeneengrotedenkfout.Hetzourampzaligzijnvoordeontwikkelingvandeeu.’Met boomingAziëindeachtertuinvraagjejeaf:watverwachtendeAussiesvanhetdoorcrisisgetroffenEuropa?Walton:‘Onzeeconomiegroeitaltwintigjaarachterelkaar.Hetontbreektonsaankapitaal.Enalsjemagkiezen,waarinvesteerjeliever?InChina,waarzewel8procentbeloven,maarwaarjemaarmoetzienofjeietsterugzietvanjegeld,oftegenminderrendementineenstabieleenEuropeesaandoendeeconomiealsAustralië?’

‘Australië kan leren van Nederland’

veReniging

34 mens

•Personalia•Voorbijna13jaar

37branche

• ‘Debouwkanhetnogsteeds’•Vraagtekensbijextraregelsinternetbetalingen

•EvenbellenmetCeesBoutens,managerStrategieenpublicaffairsraiVereniging

•Verzekeraarswillenmeerkeuzevrijheid bij pensioenen

•tlnwilafvanstrengeboetesrij-enrusttijden

40 regio

•Agenda• ‘SchuifBlankenburgtunnelniet oplangebaan’

•Noordenbaaltvanafblazenspoorlijn• ‘TopsectorenwegwijzervoorFoodValley’

42 duurzaam •Deict-milieuAward2012 voorOrdina

•Cateringsbranchewilduurzaamgroeien• ‘Nieuwepolderinopkomst’

De Australische werkgeversvoorman Alistair Walton: ‘Wij kijken met veel belangstelling naar jullie

topsectorenbeleid.’

ton

poo

rtvl

iet

FORUM #12/14.06.1234

vereniging mens

voorbij na 13 jaar

Laatste schenking gaat naar vluchtelingenvno-ncw-voorzitterBernardWientjesoverhandigdeop4juni100.000euroaan het uaf, een stichting voor vluchtelingstudenten. De werkgeversorgani-satie en het uaf hielden gezamenlijk een bijeenkomst over diversiteit.

HetUniversitairAsielFonds(uaf)steunthogeropgeleidevluchtelingenbijhunstudieenhetzoekennaareenbaandieaansluitbijhunopleidingencapacitei-ten.Hetgaathierbijomvluchtelingendieinhetlandvanherkomstvaakaleenstudiehebbenafgerondenwerkervaringhebbenopgedaan.‘Uitdezedonatiespreektonzegrotewaarderingvoorhetwerkvanhetuaf’,zeiWientjes.‘Mensendieinmoeilijkeomstandighedenhuneigenlandhebbenmoetenverlaten,krijgenviahetuafeenkanshuntalententegebruikeneneenwaardevolletoekomstoptebouwen.InhetNederlandsebedrijfslevenkunnenwedittalentgoedgebruiken.’RuudLubbers,voorzittervanhetuaf,envoormaligstudentvandestichting,HenryGreenfeld,namensamendedonatieinontvangst.HetisdelaatsteschenkinguithetFonds100jaarvno-ncw,datin1999tergelegenheidvanhet100-jarigbestaanvanvno-ncwwerdopgerichtmetgeldvanleden.Deschenkingengingendeafgelopenjarenafwisselendnaareenorganisatiedieondernemerschapbevorderteneenorganisatiedieeensociaal-maatschappelijkdoelnastreeft.

Foto’s: Jeroen Poortvliet De gasten werden door muzikant Zou Diarra begroet met het geluid van

een Kora, een West-Afrikaans snaarinstrument

Henry Greenfeld, Halleh Ghorashi, (bijzonder hoogleraar Management van diversiteit en

integratie, Vrije Universiteit Amsterdam) en Ruud Lubbers zetten de toon bij een feestelijke

polonaise

Bernard Wientjes toont het boekje Fonds 100 jaar vno-ncw,gewaardeerd

gebaar, dat dit jaar verscheen bij het afsluiten van het fonds. Naast hem

Kaveh Pour, hoofd afdeling Job Support van uaf

FORUM #12/14.06.1235

vereniging mens

Onder toeziend oog van Ruud Lubbers, overhandigt Bernard Wientjes de laatste donatie aan Henry

Greenfeld, oud-student van het uaf

Het pauzenummer was van cabaretier Dara Faizi, vluchteling uit Afghanistan en winnaar

Groninger Studenten Cabaret Festival

Tijdens de afsluitende receptie werd nagepraat over de uitreiking van de laatste donatie en over de

dertien jaar dat het Fonds 100 jaar vno-ncw bestond

beste studenten-bedrijf 2012Paarden met antischuurplekdekens, een boekoverdedood,kookboekenmetqrcodesvoorstudentenenmulti user speakers. Allemaal producten die op 8 juniindefinalestondenvanhetBeste studentenbedrijf van het Jaar.Dewin-naarsvandezeNederlandsestudenten-strijdzullenNederlandvertegenwoor-digentijdensdeEuropeseFinalevan19tot22juliinRoemenië(mbo)ofvan3tot6juliinMacedonië(hbo).DefinalevanstichtingJongOnder-nemenindeFloriadeinVenlobleefspannendtotheteind.UiteindelijkwonnenExpressYourselfmetdeEquineChest Protector, borst- en schouderbe-schermervoorpaarden(mbo)enkick met het C’est moibeautyboek(hbo).ZijgaandoornaardeEuropesefinale.www.jongondernemen.nl

plantmanagerMichelMeertensvandsp (dsmSinochemPharmaceuticals)inDelftisverkozentotPlantManageroftheYear2012.Deorganisatoren,hetbladPetrochem en brancheverenigingvnci,zoekenjaarlijksnaarplantmanagersdieopeenin-novatievemanierverbeteringenhebbengerealiseerdophetgebiedvanveilig-heid,gezondheid,milieu,productiviteitenkwaliteit.Meertensversloegineenspannendefinaledeanderekandidatenmeteenpresentatie,waarinhijuitlegdehoe dspwerktmetzelfsturendeteams.dspproduceertgrondstoffenvoorantibioticametbehulpvanenzymenindegrootsteantibioticafabriekterwereld(buitenChina).JuryvoorzitterJosBendersroemdeMichels‘sterkmotiverendekarakter,datergnuttigennoodzakelijkisindezecompetitievewereld.’www.vnci.nl | www.dsm.nl

FORUM #12/14.06.1236

vereniging mens

Hetbestuurvanuneto-vni, de ondernemersorganisatievoordeinstallatiebranche en de techni-schedetailhandel,draagtTitia SiertsemavooralsopvolgervandehuidigevoorzitterMarcel engels.DeLedenraadvanuneto-vni beslist op 26 juni aanstaande formeeloverhaarbenoeming,waarnazijper1januariaanstaan-deaantreedtalsnieuwevoorzit-ter.Siertsemaheefteenlangeervaringinzowelhetbedrijfslevenals bij uneto-vni.Deafgelo-pentienjaarwaszijalgemeendirecteurvanuneto-vni.Daarvoorbekleeddezijmanagementfunc-tiesindeenergiesector,ondermeeralsregiodirecteurbijEneco.Laterditjaarwordtdeontstanevacaturevanalgemeendirecteuringevuld.

Titia Siertsema

Hetpensioenfondsvandemeta-lektro, pme,maaktbekenddatvandedrievacaturesinhetfondsbe-stuurertweeweerzijnvervuld.Ditalsgevolgvandebenoemin-gen(vanuitwerkgeversorganisatiefme-cwm)vandries nagtegaal en Geert van Til.Nagtegaalisac-tuarisendirecteurvanNagtegaalBestuurenToezicht.HijmaaktookdeeluitvanhetbestuurvanhetpensioenfondsSabic,isvoorzittervanhetpensioenfondspredikantenenlidvandevisita-tiecommissievanhetRabobankpensioenfonds.VanTilwastotvoorkortpartnervankpmg.Hij

heeftdiversebestuursfunctiesbekleedwaaronderhetvoorzit-terschapvanhetkpmg pensioen-fonds.Opditmomentishijnaastbestuurslid bij pme onder andere ooklidvandeCommissieInternToezichtStichtingHoogovensPensioenfonds.

Chemelot Campus, een con-sortiumvandsm Nederland, ProvincieLimburgenMaastrichtUniversityvoordeontwikkelingvanhetvoormaligedsm-terrein inSittard-Geleen,heeftBoy Litjensbenoemdtotvoorzittervanderaadvancommissarissen.Hijisdaarnaastbestuursvoorzit-tervanchemieconcernSabic.Bert Kipwordtmetingangvan1septembermanagingdirectorvanChemelotCampus.HijgeeftnuleidingaandsmResolve.

Boy Litjens

roy Scheerderisper1augustusbenoemd tot commercieel direc-teurvanklm-dochterTransavia.com.HijvolgtWillem Hondius op,dienaarNairobiverhuistalsgeneralmanagerOost-AfrikavoorAirFrance-klm.Scheerderwerktsinds1999bijdeklmGroep,waarvandelaatstetienjaaralsvicepresidentmarketingvoorklm Nederland.Hijheeftzichsindszijnkomst bij klmveelbeziggehoudenmete-commerceactiviteitenengaatdatookdoenbijTransavia.

Bert van Veldhuizen is benoemd

totalgemeendirecteurvanpgz International,leveranciervan(verf)gereedschappen,ijzerwarenentuinartikelenenactiefindelogistiekedienstverleningopdeinternationaledoe-het-zelfmarkt.Per1augustusvolgthijrobert Sinkeopdiesindsfebruarialsinterimdezefunctievervulde.VanVeldhuizenismomenteelnogdirecteurvanfscNederland,heeftvijfjaarbijOutdoorLifeGroupalsmanagingdirectorgewerktenwasdaarvoorwerkzaamalsalgemeendirecteurbijBouwmaatNederland.

Bert van Veldhuizen

daan van doornistoegetredentotderaadvancommissarissenvandeA-wareFoodGroup.VanDoornwastoteind2009topmanbijvleesconcernVion.DaarnaastishijondermeervoorzittervanhetFundraisingCommitteevanWageningenUniversiteit,voorzit-tervanderaadvanadviesvandeScienceGroupvanWageningenUniversiteitenvoorzittervandeProducentenorganisatieNederlandse Mosselcultuur. Ook gafhijleidingaandeCommissieVanDoorndiedeomslagnaarduurzaamvleesin2020beoogt.

Hans WesselinkheeftafscheidgenomenalsdirectievoorzittervandeRabobank,waarhijvanaf1971werkzaamwas.Hijwordtop-gevolgddoorArnold van eijk, die alwerkzaamisbijdeRabobank.

BehalvedirectievoorzitterbijRabobankwasWesselinkonderanderevoorzittervanvno-ncw Stedendriehoek,secretarisvandeBedrijvenkringApeldoorn,be-stuurdervanderegionaleKamervanKoophandel,toezichthouderenpenningmeesterbijOmroepGelderlandencommissarisbijCongrescentrumOrpheus.BijzijnafscheidishijbenoemdtotRidderindeOrdevanOranje-Nassau.

Per 1 juni is Luciano dos Santos toegetredentotdedirectievanin-genieurs-enadviesbureauValstarSimonis.Metzijnbenoemingishetdirectieteamweeropvollesterkte.HijwerktelangetijdbijingenieursbureauDeerns,waarhijsinds2007vestigingsdirecteurinAmsterdamwas.Alsaccountver-antwoordelijkewashijbetrokkenbijbelangrijkeprojecteninbin-nen- en buitenland.

personalia

unet

o-vn

i

chem

elot

pgz

FORUM #12/14.06.1237

vereniging branche

‘De bouw kan het nog steeds!’Met een betonschaar knipte minister Spies van Binnenlandse Zaken op 2 juni symbolisch het slot op

de woningmarkt door. Door het klaren van deze klus – samen met Bouwend Nederland-voorzitter

Elco Brinkman – gaf ze het startsein voor de zevende editie van deDagvandeBouw. Plaats van

handeling was zwembad Aquarijn in Alphen aan den Rijn, een van de bouwprojecten waarvan de

poorten wijd open stonden voor het publiek. In hun speeches stonden Spies en Brinkman stil bij de

problemen die de sector ondervindt als gevolg van de crisis en de bezuinigingen. Minister Spies riep

op om de handen ineen te slaan om zo de impasse te verbreken. ‘Het belang van de bouwsector

is groot, voor zowel de economie als de hele Nederlandse samenleving. Het is een sector die

bovendien qua werkomgeving veel jonge mensen een mooi perspectief biedt.’ De Dag van de Bouw

is elk jaar weer een feestelijke dag voor Bouwend Nederland, zei Brinkman in een reactie. ‘Vandaag

kunnen we op 222 plekken fantastische projecten zien. Dat geeft me een blij gevoel. De bouw kan

het nog steeds!’ De Dag van de Bouw is onderdeel van de imagocampagne DeBouwmaakthet,

die Bouwend Nederland samen met haar leden voert. Tot de projecten waar een kijkje kon worden

genomen behoorden onder meer onderdelen van de Noord-Zuidlijn van de Amsterdamse metro, de

Spoorzone Delft en de snelwegtunnel in de A2 ter hoogte van Maastricht.

www.bouwendnederland.nl

renévandenburg

Populaire bierdrinkerDeNederlandsebierdrinkerhefthetliefsteenglasbiermetDirkKuijt.Deaanvallerprolon-geerthiermeezijntiteluit2010.DitblijktuitonderzoekvanbrancheorganisatieNederlandseBrouwersindeaanloopnaarhetekvoetbal.SpitsKlaas-JanHuntelaarstaatopdetweedeplaats,gevolgddoorhettrioArjenRobben,MarkvanBommelenRafaelvanderVaartdiegelijkeindigden.Pilsisvolgensdebierdrinkersde biersoort die het beste past bij Oranjespelers.www.nederlandsebrouwers.nl

‘Extra regels voor internet-betalingen onnodig’Extraregelsominternetbetalingenveiligertelatenverlopen,moetenpropor-tioneel zijn. Dit stelt Wijnand Jongen, directeur van Thuiswinkel.org, in reactie op een pleidooi van De Nederlandsche Bank (dnb) om betalingen dubbel te laten controleren.

Volgensdnbwordthetvoorconsumentensteedsmoeilijkeromtebeoordelenofeenbetalingveiligkanwordengedaan.Metdedubbeletoestemmingwildecentralebankbereikendatnietalleendepotentiëlekopertoestemmingmoetgevenaande-genediedebetalingafhandelt,maarookdebankvandiekoper.Jongenvraagtzichafofnieuweregelsnodigzijn.‘Detotalefraudeligtonderde1procent.Enbijdefraudemetbetalingengaathetomtiendenvaneenprocent.Hetisdaaromdevraagwelkprobleemjemetdenieuweregelgevingwiltoplossen.’www.thuiswinkel.org

ziekenhuis kiezen HetovergrotedeelvandeNederlanderswilzelfzijnarts,kliniekofziekenhuiskunnenkiezen.DitblijktuitonderzoekinopdrachtvanZelfstandigeKliniekenNederland (zkn).DehelftvandeNederlandersstaaternegatieftegenoverdatdezorgverzekeraardezekeuzevoorhenmaakt.ZevenvandetienNederlandersverwachtweldatdezorgverzekeraardebestekeuzekanmakenvoorhetgevalzeeenbehandelingnodighebben.DehelftvandeNederlandersvindtdatziekenhuizenzichmoetengaanspecialiserenomdestijgingvandezorgkosteninde hand te houden.www.zkn.nl

mic

hael

koo

ren

/hh

FORUM #12/14.06.1238

vereniging branche

even bellen met…

Cees Boutens,

manager Strategie

en public affairs

rai vereniging

Politieke partijen zijn hard aan het werk om hun verkiezingsprogram-ma’s te schrijven. Voor Bovag en rai Vereniging het moment om geza-menlijk een brief te sturen met 33 punten. ‘Partijen willen nu weten wat kiezers willen en onze leden zijn ook kiezers’, verklaart Cees Boutens van rai vereniging.

Watwiltueigenlijkvandepolitiekepartijen?‘Wijvindendriedingenbelangrijk.Gaslimommethetbelastingregimerondmobiliteit.Blijfbouwenaandeinfrastructuurdieistoegezegdenblijfdieonderhouden.Enzorgdathetbeleidzowordtingerichtdaterruimteisvoornieuwetechniekenenalternatievebrandstoffen,zodatjenietdesituatiekrijgtdatdeindustrieergensklaarvooris,maarderegelgevingniet.’

Klinktwellogisch.‘Indepraktijkwerkthetvaaknietzo.Deindustriekanaardgasauto’sleveren,maarompompstationstevinden,moetjeeengoedzoeksysteemhebben.Overheid,stuurdaarop.Alsjewiltdateenontwikkelingeensucceswordt,zetdiezakendanindeetalage.’

Moetdeoverheiddanallesdoen?Overheidspompstations?‘Deoverheidmoethetinteressantmakenvoorbedrijvenomdiepompsta-tionsneertezetten.Bijvoorbeelddoorgunstigebelastingtarievenenaange-pasteregelgeving.MaardeNederlandseoverheidheeftinmiddelsdereputatie

datzebeleidafkondigtdatvijfjaargeldenzal,maardatnaeenoftweejaartochweertewijzigen.Zowillenbedrij-vennietinvesteren.Overheidsbeleidmoetvoorspelbaarzijn.’

raiverenigingenBovagstaanbekendalsdeautolobby.Tochgaanveelpuntenoverfietsen,openbaarvervoeren milieu.‘Hetisweleensergerlijkdatdieterm‘autolobby’altijdoponswordtge-plakt.Wijhoudenonsbezigmetmobi-liteit,dusookmetfietsen,bromfietsenenbussen.Eenaantaljarengeledenhebbenwealbeslotendatduurzaam-heidergewoonbijhoortomindetoekomstnogmobiliteittehebben.‘

Maareenwarmpleidooivoormilieu-zonesenbetalennaargebruik?‘Insommigestedenisdeluchtnueenmaalzovervuilddaterietsmoetgebeuren.Danzijnmilieuzonesingrotestedenietswaarjeovermoetpraten.Hetalternatiefisdatoptermijn stadsbesturen hun steden helemaalopslotgooienvoorverkeer.Datzelfdegeldtvoorbeprijzennaargebruikvaneenautoinplaatsvannaarbezit.Inanderebranchesisdateenge-accepteerdprincipe.Hetismisschiengoedomhiermeeopkleineschaaltebeginnen.Alsduidelijkwordtdathetwerktzondernadeligeeffecten,kanhetalgemeendoorgevoerdworden.’

www.raivereniging.nl|www.bovag.nl

rai

fietscontrole Eindmeideedhetgeruchtderondedatdepolitieminderzougaancontroleren.Ondermeerdecontrolesopfietsverlichtingzoudeneraanmoetengeloven.DeraiVerenigingwaarschuwtervoordatdeveiligheidvanfietsersinhetgedingkomt als het Openbaar Ministerie (om)gaatkijkennaareffectiviteitvanhandhaving.Volgensdebrancheorganisatieblijktuithetswov-rapport datderelatietussenhandhavingengedragingjuistbijdezedoelgroepminderduidelijkis.Zijroeptdanookopomopdeoudevoetverdertegaan.Inmiddelslijktdekouuitdelucht.Depolitieheeftaangegevengewoonverlichtings-controlesteblijvenuitvoeren.www.raivereniging.nl

passen te duurHetuitbestedenvantakenvandeInspectievanTransportenLeefomgeving(itl)aankiwaheeftnietgeleidtothetgewensteresultaat,zoblijktuiteenevaluatie.Detarievenvanchauffeurspas-senenvergunningenlopennogsteedsuitdepasmet die in andere landen. Koninklijk Nederlands Vervoer(knv)heeftweinigvertrouwenindever-volgstappendienuzijnaangekondigd,zoalseentarievenonderzoekdoorkiwazelf.Deorganisatievreestdatdetarievennogtientallenjarenon-nodighoogzullenblijvenwww.knv.nl

Letsel en schadeStaatssecretarisTeevenvanVeiligheidenJustitieheeftop6juniheteersteexemplaarvandeMedische Paragraafinontvangstgenomen.DeMedischeParagraafmoetervoorzorgendatdeafhandelingvanhetmedischetraject–hetgrootsteknelpuntindeafwikkelingvanletselschade–naeenongevalvoorhetslachtoffersoepelerensnellerverloopt.DeMedischeParagraafbevatvoorbeeldenvoorhetmedischbe-oordelingstrajecteneenaantalbelangrijkewerkdocu-menten.DeMedischeParagraafisinopdrachtvanDeLetselschadeRaadopgesteld.HijgaatdeeluitmakenvandenieuweGedragscodeBehandelingLetselschade.AandehuidigecodehebbenverzekeraarsdielidzijnvanhetVerbondvanVerzekeraarszichverbonden.www.verzekeraars.nl

FORUM #12/14.06.1239

vereniging branche

Verzekeraars willen meer keuzevrijheid bij pensioenen

tln wil af van strenge boetes rij- en rusttijden

De rij- en rusttijdenregeling is van belang voor de verkeersveiligheid. Ook voorkomt deze concurrentievervalsing. Maar de controles op de regeling en de boetes die worden uitge-deeld bij overtredingen schieten volledig door, vindt Transport en Logistiek Nederland (tln).

Sindsdeinvoeringvandedigitaletachograafkan bij een controle op de rij- en rusttijden vaneenchauffeur,elkeovertredingtotopdesecondewordenuitgelezen.Europeseregelge-

vingsteltdatbijeencontrole,detachograaftot28dagenterugmagwordenuitgelezen.Deze‘28dagenregeling’isvooralingesteldomtecontrolerenofeenchauffeurzijnverplichteweekendrustheeftgenoten.MaarsteedsmeerEuropeselidstatenmisbruikenderegelomeenopeenstapelingvanboetesuittekunnenschrijven.Hetgaatdaarbijsomsomduizendeneuro’s,terwijldeovertredingenzelfvaaknietsvoorstellen.‘Deregelgevingstreeftzijndoelvol-ledigvoorbijenheeftnietsmetdeverkeersvei-

ligheidofmetconcurrentievervalsingtemaken’,aldus tln.Deorganisatiewilafvande28dagenregelingensteltvooromterugtekerennaardejarenlangbestaanderegelgevingwaarbijalleengecontroleerdmagwordenwatdechauffeurdelopendeweekendelaatstewerkdagvandevorigeweekheeftgedaan.Opdiemanierblijftdecontroleopondermeerdeverkeersveiligheidbehouden,maarwordteenopeenstapelingvanboetesvoorkomen.www.tln.nl

De toenemende risico’s die kleven aan de pensioenopbouw leiden er onherroepelijk toe dat werknemers meer keuzevrijheid willen. Die voorspelling deed Tom Kliphuis, bestuurder van het Verbond van Verzekeraars, tijdens een internationaalverzekeringscongres,op1juniinAmsterdam.

‘Wekunnentochmoeilijkverwachtendatwerkne-merssteedsmeerrisico’sopzichgaannemenenzetegelijkertijdnietdevrijheidgevenomzélftekiezenwaarzehunpensioenonderbrengen?’,al-dusKliphuis.Meerkeuzevrijheidvanwerknemerszalvolgensdeverbondsbestuurderdeconcur-rentieindepensioenmarktbevorderen,watleidttoteenflexibelerenkwalitatiefbeteraanbod.

‘Bijkomendvoordeelisdatdebelangstellingvanburgersinwathetpensioenhenkostenopleverteenimpulskrijgt.’PensioenvoorzieningenstaaninheelEuropaonderdruk,bleektijdenshetcongreswaaraanruimvierhonderdbestuurdersuitdewereldwijdeverzekeringsbranchedeelnamen.HetNederlandsestelselisvolgensKliphuisrelatiefgoedbestandtegendeontwikkelingendoordatdeaanvullendepensioenenopbasisvankapitaaldek-kingzijngefinancierd.Hetzogenoemdedriepijler-systeem–datbestaatuitaow,bedrijfspensioenenenaanvullendeindividueleregelingen–verdientwathembetreftinheelEuropanavolging.‘Hetsysteemspreidtderisico’sengeefteenzekerematevanflexibiliteitaandeelnemers.’www.verzekeraars.nl

moeilijk examenbovagroeptmensendieerovernadenkenomtegaanmotor-rijdenop,nogditjaarhunopleidingafteronden.Vanafvolgendjaarzijndeexamenei-senforszwaarder.DitvanwegedestrengereEuropeseeisendiedangelden.Hetmotorrijbe-wijswordtindriecategorieënopgesplitst.Bovendienisdedirectetoegangtotdezwaarstecategoriepastoegestaanvanafeenleeftijdvan24jaar.Pasdanishetmogelijkomeenmotorfietsmeteenonbeperktvermogentebesturen.www.bovag.nl

tln

FORUM #12/14.06.1240

vereniging regio

vno-ncw West18/6 Amsterdam

Nieuwe leden lunch

19/6Rijnland

Bijeenkomst aan zee

19/6DenHaag

Ondernemersplein2012Business

in clubs

20/6 Rotterdam

Ontbijtbijeenkomst De verkeerson-

derneming

20/6RijnGouwe

Bijeenkomst Criminaliteit en veilig-

heid

21/6Drechtsteden

BijeenkomstExterneveiligheid

21/6Noordwest-Holland

hrm netwerk

22/6 Rotterdam

chio borrel

25/5 Amsterdam

Bijeenkomst over ict

25/6 Rotterdam

hrmExpertNetwerk

26/6

BijeenkomstUitdagingenvoor

vrouwelijke ondernemers

26/6West,vno-ncw en mkb-Neder-

land i.s.m. de Nederlandsche Bank

Voorlichtingsbijeenkomst iban/sepa

26/6RijnGouwe

Bouwpower RijnGouwe

27/6Westland-Delfland

Bijeenkomst: Twee rasondernemers

aan het woord

28/6 Oostland

Bouwpower Oostland

2/7DenHaag

Bijeenkomst Shell en Clingendael

over mondiale scenario’s

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno-ncwwest.nl

vno-ncw Midden14/6Arnhem-Nijmegen

Slotbijeenkomst

14/6 Achterhoek

Slotbijeenkomst

15/6Flevoland

Voetbaltoernooi

19/6

Bijeenkomst Green Deal

19/6

SpecialistenIndustrietafel–Milieu

& Veiligheid

21/6 Midden, vno-ncw en mkb-

Nederland i.s.m. de Nederlandsche

Bank

Voorlichtingsbijeenkomst iban/sepa

21/6Valleiregio

Bijeenkomst Food Ball

21/6Rivierenland

Slotbijeenkomst

21/6Stedendriehoek

Slotbijeenkomst

25/6IJsseldeltaenNoordoost-

Overijssel

Meet & Greet

28/6Noord-Veluwe

Slotbijeenkomst

4/7Flevoland

Bedrijfsbezoek Tolsma Techniek

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno-ncwmidden.nl

vno-ncw Noord14/6 jno

Slotbijeenkomst

19/6

Business Lunch

20/6

Ondernemende Staten

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno-ncwnoord.nl

bzw14/6 hrm-groepNoordoost-Brabant

Bijeenkomst Opleiding en Training

18/6

Jaarcongres bzw

SprekeristrendwatcherAdjiedjBakas

Adjiedj Bakas

20/6 Breda en Oosterhout

Zomerborrel

26/6

A58 congres

29/8Helmond

Bedrijfsbezoek Groene Campus

29/8Roosendaal

Zomerborrel

30/8 Moerdijk

Zomerborrel

Kijkvoormeerinformatieop

www.bzw.nl

lwv20/6

lwv-Golfdag

Kijkvoormeerinformatieop

www.lwv.nl

agenda

‘Schuif Blankenburgtunnel niet op lange baan’Het controversieel verklaren van de Blankenburgtunnel door de Tweede Kamer is slecht voor de Nederlandse economie, vindt Bert Mooren, directeur van vno-ncw West. Hij pleit voor het doorzetten van de voorbereidingen voor de oeververbinding.

‘JuistnuiedereeninEuropaeninNederlandspreektoverdenoodzaakvaneconomischegroei,schuiftdeTweedeKamereenvandebelangrijksteNederlandseinfra-projectenopdelangebaan.DitisslechtvoordebereikbaarheidvandeRotterdamseHaven,deTweedeMaasvlakteendeGreenportWestland-Oostland’,aldusMooren.Hijwijsteropdaterookinhoudelijkgeenenkeleredenisvooruitstel.‘UitgebreideonderzoekenhebbenaangetoonddatdeBlankenburgtunnel–tenwestenvanVlaardingen–zorgtvoordemeesteverkeerswinsttegendelaagstmogelijkekosten.’MoorenvraagtdeTweedeKamerominelkgevalallelopendestudiesenproceduresvoordetunnelvoorttezetten.www.vno-ncwwest.nl

weg aansluitingDebedrijventerreinenCoenecoopenDoelwijkmoeteneendirecteaanslui-tingkrijgenopdenieuweparallelweglangsdesnelwegenA12enA20.Datvindentienbelangenorganisatiesvanhetbedrijfsleven,waarondervno-ncw RijnGouwe.Volgensdeorganisatiesgaathetomrelatiefeenvoudigeaan-passingenbijdenieuweafritvandeA12diededoorstromingvanhetverkeerindeGoudseregioaanzienlijkverbeteren.www.vno-ncwwest.nl

avi g

ooda

ll

FORUM #12/14.06.1241

vereniging regio

‘Hiermee mist het Noorden de laatste kans om alsnog de Zuiderzeelijn van Groningen naar de Randstad te realiseren.’ Dat zegt Lambert Zwiers, directeur van vno-ncw Noord in een eerste reactie op het afblazen van de spoorlijn Groningen-Heerenveen.

VolgensZwiershebbendeprovinciesonvoldoendeoog(gehad)voorhetstrategischeenstruc-tuurversterkendekaraktervandespoorlijn.‘MethetafblazenvandespoorlijnwordtplaatsenalsDrachtenenLeekeenaansluitingophetspoornetonthouden.Bovendienmissenwedekansomdelijndoortetrekken:naardeRandstad,maarookdeanderekantop,richtingHamburg.’Dever-bijsteringinderegioisookzogroot,omdatdespoorlijnbinnendedaarvoorgesteldebudgettenuitvoerbaaris.Zwierssteltdatnudezwarelastopdeschoudersvandeprovinciesrustommetwaardigealternatieventekomen.‘Wijverwachtendatdeprovinciesmetvoorstellenkomendieminstenszoveeleffectsorterenalsdespoorlijnenhetzelfderuimtelijk-economischerendementgaranderen.’www.vno-ncwnoord.nl

Noorden baalt van afblazen spoorlijn

geld voor A58VorigjaarmeipresenteerdehetBrabantseenZeeuwsebedrijfsleveneenplanomdeknelpuntenopdesnelwegA58opeeninnovatievemanieraantepakken.Dekluszoumoetenwordengeklaarddooreenpubliekprivateonder-neming:ZuidNetA58.Inmiddelsisdui-delijkdatdeprovincieNoord-Brabantinprincipebereidisdeinvesteringenvoortefinancieren.EninmiddelsheeftverkeersministerSchultztoegezegddeverdereuitwerkingvanhetplanteondersteunen.Voordeinitiatiefnemersreden om op 26 juni een bijeenkomst te beleggenoverdestandvanzakentotnutoeendestappendienogzijntezetten.PlaatsvanhandelingishetprovinciehuisinDenBosch.www.bzw.nl

Zorgen voor groei

Dries Crama, voorzitter van vno-ncw Stedendriehoek,

overhandigde vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes op

1 juni de strategische samenwerkingsagenda van onder-

nemers, overheid en onderwijsinstellingen in de regio.

Dat gebeurde tijdens een bijeenkomst met bestuurders

uit de regio en ondernemers uit vooral de maakindustrie.

Crama benadrukte nog eens wat de betekenis van die

industrie is voor de economische groei en welvaart in de

stedendriehoek. Ondernemers uit de regio maakten van

de gelegenheid gebruik om Wientjes op de hoogte te

brengen van hun zorgen over de natuurwetgeving.

www.vno-ncwmidden.nl

rotaryclubrhenen-veenendaal

Food Valley moet zich richten op de top-sectoren. Daarmee gaf Bernard Wientjes, voorzitter vno-ncw, een duidelijk advies aan ondernemers en bestuurders in de Food Val-ley.Wientjeshield31meideCuneralezingvan de Rotaryclub Rhenen-Veenendaal.

InVeenendaalsprakWientjesvooreengehoorvanruimtweehonderdondernemers,bestuurdersenanderegeïnteresseerdenuitderegioFoodValley,hetgebiedrondVeenendaalmetveelvoedingsgerelateerdebedrijvigheid.OndernemersindevoedingssectormoetenkansenvooralbuitenEuropazoeken,steldeWientjes:‘Wijlevenineencrisis,maarde

wereldeconomiegroeitnogsteedsmet5procent.Afrikaheeftmomenteeldesnelstgroeiendeeconomie.Devoedselprijzenzijnopdewereldmarktmet8procentgestegen.Datbiedtenormekansen.’HettopsectorenbeleidzouookvoorbedrijveninderegioRhenen-Veenendaalrichtinggevendmoetenzijn,zeiWientjes.Agrofoodiséénvandetopsectorenvanhetministerievanel&i . Wientjes:‘NederlandmoetinzettenopsectorenwaarinwebuitenEuropasterkzijn.Datisdekernvanhetnationaleindustrie-eninnovatiebeleid.Hettopsectorenbeleidbeloontinnovatieenhelptdevoorlopersomsterkerteworden.Ditiseenbelangrijkverschilmethetindustriebeleiduitdejarentachtig,waarjuistdeachterblijversopoverheidssteunkondenrekenen.Maarhethui-digeinnovatiebeleidisgeenregiobeleid.AgrofoodisniethetzelfdealsFoodValley,maarderegiokanwelheelgoedaanhakenbijhetnationaalbeleid.NederlandisdetweedegrootsteexporteurvanagrofoodproductenindewereldenFoodValleyisdaareenbelangrijkespilin.’

‘Topsectoren wegwijzer voor Food Valley’

Voorafgaand aan de Cuneralezing praat Bernard

Wientjes bij met de voorzitter van de Rotaryclub

Rhenen-Veenendaal, Tine van der Stroom

vno-

ncw

ste

den

drie

hoek

FORUM #12/14.06.1242

vereniging duurzaam

Winnaars……Ict-dienstverlenerOrdinamethetprogrammaAgrosense.

Beloond met……Deict~MilieuAward.Deprijswordtuitgereiktvoordemeestaansprekendeeninnovatieveict-toepassingomenergieverbruikteverminderen,recyclingtebevorde-renendedrukophetwinnenvanschaarsegrondstoffentereduceren.Deinzendingenwordenbeoordeeldopinnovatiekracht,visieopdemogelijkhedenvanictommilieu-enenergievraagstukkenaantepakken,toepasbaarheid,communicatievewaardeenrespectvoorhetmilieu.

Uitgereikt tijdens……Eenfeestelijkeuitreikingvande ict~Awards2012inGrandHotelHuisterDuininNoordwijk.Tijdensdebijeenkomstwerdenook de ict~OfficeInnovatieAward(voorGenalice)endeCommitWetenschapsvalorisatieprijs2012(aanSecurityMatters)uitgereikt.

reden……MetAgrosense,eenintegraalinformatiesysteemvoorprecisie-landbouw,kaneenduurzamevormvanlandbouwwordenopgezetmetminderenergie-enmilieubelasting.Allebeschikbaregegevensvanhetproductieproceswordenverzameldengekoppeldaanlocatie-entijds-informatie.Informatievansensoreninhetland,optractorenofvaneendronediefoto’svanhetlandmaakt,wordenverwerkt.Precisielandbouwwordtdanmogelijk.Enerzijnveelminderwater,mestengewasbe-schermingsmiddelennodig.

Juryoordeel……‘Precisielandbouwheefteenenorme impact op de mondiale landbouw.Deopenenbredetoe-pasbaarheidvanAgrosensemaaktdehefboomwerkingvandezetoe-passingzowelmaatschappelijkalseconomischvangrotewaarde.’

www.ictoffice.nl

de prijsIct­Milieu Award 2012

V.l.n.r. Joost Pothoff, Harco de Jager (beiden Ordina) en presentator Rens de Jong

ict

offi

ce

chemisch gewasOndernemersinhetgroenpassendevhg mvo-wijzer,eenonlinehulpmiddel,steedsvakertoe.Ditmeldtbranchever-enigingvhg.Duurzamegewasbescher-mingiséénvandebelangrijkstevijfthema’svanhetmvo-beleidvanonder-nemersinhetgroen.Uitderesultatenvandevragenlijstvandevhg mvo-wijzerblijktdathetbeperkenvanhetgebruikvanchemischegewasbeschermingsmid-delenenbiocidenbijallegebruikerseenaandachtspuntis.Onkruid,ziektenenplagenwordendoor11procentvandeondernemershelemaalzonderchemische middelen bestreden. Circa 17procentvandeondernemerspastalleen chemische middelen toe als een opdrachtgeverhierexplicietomvraagt.www.vhg.org

groenvoerDeomzetvanduurzaamvoedselisin2011met30,5procentgestegentotruim1,7miljardeuro.Degroeiiszelfsnogeenfractiehogerdanin2010,toendestijging29,4procentbedroeg.DatstaatindemonitorDuurzaam Voedsel 2011vanhetministerievanEconomischeZaken,LandbouwenInnovatie.Duurzaamvoedseliseenvandegrootstegroeimarkteninretailenfoodservice.Degroeiisbovendienstabiel.Onderduurzaamvoedselvallenproductendiezichpositiefonderschei-dendoordemanierwaaropzezijnge-produceerd:diervriendelijk,biologisch,milieuvriendelijkenethisch.Alleenproductendieherkenbaarzijnaaneenonafhankelijkgecontroleerdkeurmerkzijninhetonderzoekmeegenomen.www.fnli.nl

FORUM #12/14.06.1243

vereniging duurzaam

Cateringbranche wil duurzaam groeien

De cateringbranche zet in op gezonde en nieuwe duur zame groei. Dat zei Hans Rijnierse, voorzitter van de brancheorganisatie van contractcateraars Veneca, bij de presentatie van het Veneca-jaarbericht,op1juniinVreeland.

DebijeenkomstoppoloclubVreelandstondinhettekenvangezondlevenenwerken.HetthemawaarVenecahetkomendejaarextraaan-dachtaanwilbesteden.Hetafgelopenjaarwasvoordecateringbranchenietgemakkelijk,bleekuithetbeelddatRijnierseschetste.Deomzetdaaldemet7procent,erwarenminderbezoekersencontractenwerdenuitgekleed.Ookhetaantalopdrachtgeversenwerklocatiesliepterug,vooralbijdeoverheid.Deuitbestedecateringmarktisalenkelejarenverzadigd.Cateraarsmoetendaaromaandeslagmetnieuweideeën,aldusdeVeneca-voorman.Hijbenadruktedatzijhetmoetenhebbenvanhuninnovatiekracht.Indatlichtpreeshijdevoortrekkersroldiedebedrijvenuitdesectorspelenophetgebiedvanverduurzaming.www.veneca.nl

Bram Ronnes showt samen met Hans Rijnierse het eerste exemplaar van het

Veneca-jaarbericht

geen subsidie voor zonDesubsidieopzonnepanelenzoalsaangekondigdinhetLenteakkoordwerktniet.Installateursvereniginguneto-vniverwachtdatdetijdelijkesubsidiedietoteindvanditjaargaatgelden,gaatzorgenvoorveelonrustindemarkt.Erkomteenhausseaanaanvragen,terwijlhetbeschikbarebudgetbeperktis.Deorganisatiezietveelmeerineenvergroeningvanhetbelastingstelselomduurzameenergie,waaronderzonne-energie,deruimtetegeven.Daarbijpastookhetstopzettenvandesubsi-diëringvandefossieleenergiesector.Volgensuneto-vni moetenwetoenaareenlevel playing fieldmetgelijkekansenvoordeduurzameenergiesector.www.uneto-vni.nl

‘Nieuwe polder’ in opkomst

Voorzitter Willem Lageweg, directeur van het kennis centrum mvo Nederland, voert het woord tijdens een stakholdersbijeen-komst, op 5 juni in vno-ncw-kantoor de Malietoren in Den Haag. De bijeenkomst was een van de twee bijeenkomsten waarin kon worden gereageerd op de visie van vno-ncw op maatschap-pelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Leidraad was de recente publicatie van vno-ncw Onzegemeenschap-pelijke toekomst. Beide bijeenkomsten waren druk bezocht. Vertegenwoordigers van diverse ministeries, ngo’s en vakbonden gaven acte de presence. Er ontsponnen zich boeiende discussies. De bijeenkomsten maakten duidelijk dat er een ‘nieuwe polder’ in opkomst is: duurzame ontwikkeling is bij uitstek een thema waarop samenwerking tussen alle relevante stakeholders van groot belang is.

jero

en p

oort

vlie

t

cda in recyclingEendelegatievanhetcda,onderwieTweedeKamerlidMariekevanderWerf,bezochtbeginjunirecyclingbedrijfVlikoteLeiderdorpopuitnodi-gingvanbrancheorganisatiebrbsRecycling.DesectorwildeEuropeseenNederlandsedoelstellingenommeerterecyclenhalen,maarloopttegenwetgevingaandiedatnietondersteuntofjuisteengebrekaanwetgeving.KamerlidvanderWerfvroegzichafofheffingenvoorstortenofverbran-denvanafvaldesectorkunnenhelpen.‘Sturingvanuitdeoverheidisnunoodzakelijkomdegewensterecyclingbovenstortenenverbrandengere-aliseerdtekrijgen’,zeiVanderWerf.Geziendeextrawerkgelegenheiddiedesectoroplevertvoormensenmeteenafstandtotdearbeidsmarktendekansenomkennisenkundeinhetbuitenlandteverkopen,zouderecycling-sectorinhetrijtjevantopsectorennietmisstaan,vondVanderWerf.www.brbs.nl

ven

eca

FORUM #12/14.06.1244

groen goed

Steunbeton

bedrijf: FruitbedrijfVanWestreeneninnovatie: betonnen boomsteunen

‘Betonpoaltiesben’nkut’,zongDaniëlLohues,zangervandeDrentsebandSkikjarengeleden.Hetwaseenklachttegendebetonnenpaaltjesdiemenigfietseropfietspadenindewegstaan.Appel-enperenkwekerBerendJanvanWestreenendenktheelandersoverbetonpalen.Ditjaarheefthijerzeventienhonderd‘gepoot’,waardoorhetbedrijfernu35duizendheeftstaan.Langerhoudbaarenmilieuvriendelijkerdandehoutenpalendieveelvanzijncollega’sgebruikenalssteuntjevoordebomen.‘Houtenpalenhebbeneenlevensduurvanvijftientottwintigjaar,betonnenpalengaanalgauwvijftigjaarmee’,legtVanWestreenenuit.‘Datscheeltbomen.Omtevoorkomendathoutgaatrotten,moetjehetimpregnerenmetchemischspuldatjebijbetonnietnodighebt.’OmdatdeteeltophetbedrijfvanVanWestreenenveranderde–debomenvannieuwerassenwordenhoger–moestendesteunpalenwordenvervangen.Hogerehoutenpalenzijnzoduur,dathetzinnigwerdeenalternatieftezoeken.‘Wehaddenalgeëxperi-menteerdmetrubberpalenvanafgewerkteautoban-den,maardiewerdenslapbijwarmweer’,verteltVanWestreenen.‘HetbleekdatinNoord-Italiëalsinds1998metsuccesbetonnenpalenwerdengebruikt.Deafgelopentienjaarhebbenwestukjebijbeetjeallehoutenpalenvervangenoponsbedrijfvan53hectare.’VanWestreenenteeltgeenbiologischfruit,maarzoektwelaltijdnaarduurzaamheid.‘Inonzebrancheisonsbedrijfvooruitstrevend.Wijstekenzekerbovenhetmaaivelduit.Maardatbereikjenietinvijfjaar.Mijnvaderwasaltelerenelkjaariseenstapjegezet.Vooreenondernemerpaktdeduurzamekeusuitein-delijktochhetbesteuit.’

Tekst:RemkoEbbers|Foto:HermanWouters/hh

FORUM #12/14.06.1245

buitenland

Spaansepremiersteltondernemersteleur

Ildefonso Cuesta González is kleermaker en werkt al 21 jaar met zijn vrouw in een mid-denklasse buurt in Madrid. Gevraagd naar het ondernemershart van de Spaanse Partido Popular-regering van premier Mariano Rajoy zegt hij: ‘We hadden ons geen betere rege-ring kunnen wensen.’ Als hij iets langer heeft nagedacht: ‘Al moeten we nog maar zien wat van al die beloftes terecht komt.’De conservatieve Partido Popular (pp) heeft sinds een half jaar de macht in Spanje. Al tij-dens de verkiezingen werd beloofd dat het rode tapijt zou worden uitgerold voor Spaanse ondernemers. Paradepaardje zou een nieuwe ondernemerswet worden, de ley de emprendedor, die in april van kracht zou zijn. Minder bureaucratie, belastingvoorde-len, hulp voor wie buiten de grens wil onder-

nemen en voor wie krediet wil aanvragen. Ondernemers, hard geraakt door de econo-mische crisis in het land, juichten de plannen toe. De pp bracht een sprankje hoop. Maar de ondernemerswet is vooruitgeschoven. Een beslissing valt op z’n vroegst ergens deze zomer. Hoewel de regering een ambitieus hervor-mingsprogramma doorvoert, willen onder-nemers meer gedaan zien. Met name op het gebied van arbeidsrecht. ‘Wij begrijpen dat harde maatregelen moeilijk liggen, maar Spanje moet echt concurrerender worden’, zegt José Manuel Entrecanales, voorzitter van het Instituut van Familiebedrijven. Drie vooraanstaande economen waarschuw-den onlangs dat als Spanje niet harder ingrijpt het teruggaat naar de jaren vijftig. De jaren van

lage groei, weinig export en isolatie. Overdre-ven, vindt cec een denktank bestaande uit de zeventien grootste Spaanse bedrijven. ‘Het gaat veel beter met Spanje dan je op veel fora leest’, zei voorzitter en Telefónica ceo Cesar Alierta onlangs op een bijeenkomst. Nu de Spaanse banken gered worden met geld uit het Europese noodfonds esm, hopen bedrijven dat de deuren voor Spanje weer zullen opengaan. ‘Banken moeten krediet verlenen. Dat staat boven onze prioriteiten-lijst’, aldus premier Rajoy. Toch stemmen de cijfers over de Spaanse economie tot weinig vreugde. Hoewel de export stijgt, verkoopt maar 5 procent van de Spaanse bedrijven zijn producten of diensten in het buitenland. En meer exporteren, is lastig in een land waar de helft van de ruim drie miljoen bedrijven een-manszaak is. Spanje heeft grotere bedrijven nodig. ‘Alleen iedereen wil eigen baas zijn’, zegt kleermaker Cuesta González. De regering zou nu met een masterplan moe-ten komen. Jarenlang was vastgoed dé winst-gevende sector. Naar alternatieven wordt hard gezocht. Koning Juan Carlos riep hier-voor zelfs de hulp in van denktank cec. Die komt binnenkort met concrete punten om uit de crisis te komen. Nu maar hopen dat de regering dit plan overneemt en daadwerke-lijk aan de slag gaat.

Langs het randje van de afgrond, maar nog net op tijd

gered. Dankzij een flinke injectie van het Europese

noodfonds zijn de noodlijdende Spaanse banken

voorlopig uit de brand. Alleen Spaanse ondernemers

zijn daarmee niet van hun problemen af.

Tekst: Maaike Homan | Foto: Pedro Armestre/anp

De Spaanse premier Mariano Rajoy was pijnlijk afwezig dit weekend toen bekend werd dat Spanje hulp moest vragen om het financiële systeem van de

ondergang te redden. Minister van Financiën Luis de Guindos mocht het opknappen en stond na afloop de pers te woord

46 FORUM #12/14.06.12

portret

cees vermaas

‘mijn nederlandse hart groeit’

Hij had zeeman willen worden, maar werd

de baas van de Amsterdamse beurs. Cees

Vermaas (47) houdt van de dynamiek

vanLonden,NewYorkenParijs.Envan

kitesurfeninNoordwijk.‘Ikwildebeurs

teruggeven aan ondernemend Nederland.’

Tekst:PaulScheer|Foto’s:JeroenPoortvliet

Van een bestuursvoorzitter zou je het misschien niet verwachten, maar van een Noordwijker wel. Cees Vermaas is fanatiek kitesurfer. Snowboarden zonder bergen, noemt hij dat. ‘De Nederlandse omstan-digheden zijn ideaal: een goede bries, een open strand en een uitda-gende zee. Mijn spullen hangen in een hok aan het strand van Noord-wijk, naast die van mijn zoon. Ik kan in mijn werkpak naar het strand gaan, me omkleden, de kite oppompen en anderhalf uur los gaan. Dan ben ik herboren.’Het is een uitlaatklep voor het werk. Bijvoorbeeld als de fusie met de Duitse beurs afketst omdat de Europese Commissie in zijn ogen een onjuiste marktdefinitie hanteert. ‘Je weet dat het niet aan jouw inzet heeft gelegen, maar je krijgt er wel een douw van. Het is toch frustre-rend.’Gelukkig staan daar ook positieve ontwikkelingen tegenover, zoals de beursgang van provider Ziggo. Die houdt hem meer bezig dan de beursgang van Facebook aan de andere kant van de oceaan. Liever dan speculeren over wat nu de échte waarde van Facebook is, stelt hij vast dat Ziggo ‘een schoolvoorbeeld is van een notering die stabiel is neer-gezet en vervolgens een goede prijsontwikkeling heeft.’ Het is een van de weinige bedrijven die de laatste tijd de gang naar zijn Amsterdamse beurs hebben gemaakt. In crisistijd ligt daar het geld niet voor het oprapen. De beursvloer moet het toch al niet meer heb-ben van handelaren die schreeuwend en armen zwaaiend aandelen kopen en verkopen. Tegenwoordig vindt de beurshandel digitaal, ach-ter computers, plaats. De beursvloer zelf is nu een kantoortuin van diverse handelshuizen, en wordt verder gebruikt als achtergrond-plaatje bij de beursberichten op tv. In zijn statige werkkamer aan Beursplein 5 klinkt ook niet langer het protest van de Occupy-beweging door, want die heeft zijn tenten opgebroken. Maar Vermaas benadrukt dat er genoeg activiteit is in het gebouw. ‘Mensen die zeggen dat het over is met de beurs omdat die tot de oude wereld behoort, hebben pertinent ongelijk. Ik vind het juist

FORUM #12/14.06.1247

FORUM #12/14.06.1248

portret

spannend om het oorspronkelijke businessmodel te kantelen en de oudste beurs ter wereld ook in deze eeuw succesvol neer te zetten. Door de automatisering heeft de hele wereld toegang tot Amsterdam. Je ziet daardoor het aantal beursbewegingen en het handelsvolume toenemen. Bedrijven zullen al die koersschommelingen niet altijd even leuk vinden, maar zo werkt de markt tegenwoordig.’

Ondertussen staat de beurswereld in een negatief daglicht.‘Onterecht. De beurs is enkel een marktplaats. De grote investerings-banken hebben een slecht imago verkregen; die zijn te veel losgelaten op de markt. Maar de beurs zelf propageert transparantie en staat onder toezicht. De problemen ontstaan juist bij handelsplatformen die bui-ten de beurs zijn opgericht.’

Bij de concurrenten dus.‘Ja, maar die maken ons scherper. We moeten op zoek naar een nieuw verdienmodel. Bijvoorbeeld door ons meer te richten op de kapitaalbe-hoefte van het midden- en kleinbedrijf. Dat hebben we in het verleden te weinig gedaan omdat de banken die rol op zich hadden genomen. Het is mijn missie om de beurs terug te geven aan ondernemend Nederland.’Twee jaar geleden werd Vermaas in Amsterdam aangesteld om met zijn ict-ervaring de beurs mee te nemen in de vaart der digitale volke-ren. Maar noem hem geen ict’er. ‘Ik ben meer een procesman. Ik vind

het leuk om te doorzien hoe processen efficiënter kunnen, en om als verbindende schakel nieuwe organisaties op te zetten.’Eerder was hij zeven jaar werkzaam in Parijs en Londen bij nyse Euro-next, de Amerikaans-Europese beursgigant waaronder ook Amster-dam valt. Het bleek dat hij gemakkelijk in verschillende culturen kan werken en om kan gaan met zowel Fransen, Britten als Amerikanen. ‘Blijkbaar heb ik dat aanpassingsvermogen.’Zijn gezin bleef in die jaren in Noordwijk wonen, terwijl hij een appar-tement in Parijs en Londen had. ‘Dat is geleidelijk zo gegroeid. Ter voorbereiding van de fusie tussen de New York Stock Exchange en Euronext was ik aanvankelijk twee dagen per week op pad in het bui-tenland. Daar kwam een dagje bij, en later nog één. Mijn vrouw – zij is verpleegster – en kinderen hadden werk, familie en hockey in Noord-wijk. Het was beter voor ze om te blijven. Als ze mee waren gegaan naar Parijs of Londen, was ik ook doordeweeks op reis geweest.’

Hoe kijkt u terug op die periode als weekendvader? ‘Ik ging op zondagavond weg om op maandag de opening van de beurs te halen, en was vrijdagavond terug. Dat knelde wel. Toch stond ik elke zaterdag op het hockeyveld met mijn kinderen, en ben ik nu meer bezig met hun huiswerk dan mijn ouders destijds met mij.’‘Zo’n verblijf in het buitenland biedt ook voordelen. Ik had een appar-tement in Parijs en Londen waar we als gezin gebruik van konden maken. En met kerst gingen we altijd naar Aruba.’

FORUM #12/14.06.1249

Vier stellingen

Greedisgood‘Nee.Definanciëlecrisisheeftaange-toonddathetnietgoedisdateigenge-winenormebewegingenveroorzaakt.Hetvrijemarktmechanismeisteverontwik-keldinhetwestersefinanciëlestelstel.’

Occupyismislukt‘Vindikniet.Zehebbenhunpuntgemaakt.Hetisbegrijpelijkdatmensenbooszijnoverdatwatdecrisisheeftveroorzaakt.Occupyheeftdedrukbijoverhedenenandereautoriteitengelegdomhetsysteemteveranderen.’

Oranjeligteruitnadeeersteronde‘Daargeloofikniksvan.Dekwaliteitiser,desamenwerkingendewilomietstebereikenook.Devraagiswathetuithou-dingsvermogenvanhetteamisomdattebehouden.’ Depvvgaatweerwinnen‘Debeursheeftgeenpolitiekeopstelling,maarpersoonlijkvindikhetjammerdathetkabinetgevallenisinzo’nturbulentetijd.Ditkabinetwasredelijkonderne-mersgezind.Alleswatdaarafbreukaandoet,betreurik.’

cees vermaas

1965 GeboreninLeiden1988 Technischebedrijfskundeaan deTechnischeHogeschoolin Rijswijk1992 HoofditbijVideoland1995 DirecteurImpulsSoftware1997 ConsultantbijGetronicsen cmg2001 Directeuraandelenmarkt Nederland bij Euronext2009 HoofdEuropeseaandelen- markt bij nyse Euronext2010 Bestuursvoorzitter Amsterdamse beurs bij nyse Euronext

Hij komt zelf uit een ‘gewoon, hardwerkend’ gezin. Zijn moeder was onderwijzeres, zijn vader regiodirecteur bij verzekeraar Nationale Nederlanden. ‘Zolang ik binnen de grenzen bleef, kreeg ik veel vrij-heid’, zegt hij over zijn jeugd. De grenzen van zijn middelbare school overschreed hij echter twee keer door niet over te gaan. Niet dat hij moeite had met leren. Het probleem was meer dat hij te veel tijd stak in buitenschoolse activiteiten, zoals het organiseren van hockeytoer-nooien en het runnen van een drive-indiscotheek met vrienden. ‘Ik kwam erachter dat je na 4-atheneum echt aan de slag moet.’Vermaas wilde aanvankelijk naar de hogere zeevaartschool. Op zijn negentiende ging hij enkele maanden naar Zuid-Amerika om te kijken of het leven in het buitenland hem beviel. Dat was ‘fantastisch’, maar de zeevaart was met de recessie van de jaren tachtig geen aanlokkelijk perspectief. Het werd de Technische Hogeschool in Rijswijk. Nog steeds vanuit het ouderlijk huis in Noordwijk. ‘Ik ging op mijn 24ste op mezelf te wonen, maar kwam na een halfjaar alweer terug. Ik was te veel gewend geraakt aan het leven in Noordwijk. Daar had ik al mijn contacten en bezigheden. Ik mocht ook altijd de auto van mijn moeder lenen.’Noordwijk is nog steeds zijn thuisbasis, met zijn ouders in de buurt. Zijn twee jaar oudere zus is wijnboer in Nieuw-Zeeland. ‘Een droom-keuze, maar wel heel ver weg’, zegt hij daarover. ‘Ik vind het wel moe-dig van haar. Zij en haar man hebben hun baan opgezegd en het huis verkocht, en zijn met twee kinderen vertrokken.’

Zou u ook zo’n grote stap kunnen zetten? ‘Nee, het is te rigoureus. Zij wilden weg uit de ratrace. Zo zie ik het leven hier niet. Ik ben gek op de dynamiek van Londen, New York, Parijs. En Amsterdam natuurlijk, maar die stad geeft in vergelijking met die andere meer een internationaal dorpsgevoel.’‘We hebben wel allebei die ondernemingszin van onze ouders meege-kregen. En ook wel van mijn opa van moederskant, die een bloemen-zaak in Leiden had. Daar had ik veel contact mee. Tot z’n 96ste belde ik hem om de dag, waar ik ook zat. Dan spraken we over wat ik deed en over de mensen die ik tegenkwam.’Hij heeft geen lijstje met dingen die hij ooit nog wil doen in zijn leven, maar de jaren in het buitenland smaken naar meer. Tegelijkertijd stelt hij vast dat zijn Nederlandse hart groeit naarmate hij ouder wordt. ‘Als je jong bent, vind je Nederland maar klein te midden van giganten. Nu ben ik er trots op onderdeel van Nederland te zijn. Het is een onderne-mend sterk en veilig land, je kunt je overal vrij bewegen. Het beleid is doorgaans stevig en integer. Misschien wel iets te integer. Europese regels worden bijvoorbeeld ingevoerd voordat ze goed en wel afge-vinkt zijn. Grootmachten doen dat toch anders, zijn politieker. Kijk maar naar de hele Europese 3-procentdiscussie.’Hij maakt zich wel zorgen over het feit dat Nederland zes kabinetten in tien jaar tijd de revue heeft zien passeren. De discussie gaat volgens hem vaak te veel over details en te weinig over thema’s op de lange ter-mijn, zoals het energievraagstuk en het faciliteren van bedrijven in een globaliserende wereld. ‘De politiek zou zich meer moeten bezighou-den met het landsbelang en minder met partijbelangen.’

FORUM #12/14.06.1250

Wie wil de zojuist gedane aankopen bij Vroom & Dreesmann niet door deze keurige heren thuis laten bezorgen? De robuuste Ford bestelauto’s vervangen kort na de Eerste

We reld oorlog de handkar en paard en wagen.Na eerst beiden afzonderlijk een winkel in manufacturen te bestieren, besluiten de katholieke vrienden en zwagers Anton Drees-mann en Willem Vroom samen een zaak te beginnen. Omdat Willem vier jaar ouder is dan Anton wordt de naam Vroom & Drees-mann. Lage en vaste prijzen tegen contante betaling. Niet afdingen en geen korting. Een vrij ongebruikelijke strategie voor die tijd,

maar de klant waardeert het. De filialen schie-ten in heel Nederland als paddenstoelen uit de grond. Behalve in Groningen, waar een broer van Willem een manufacturenwinkel drijft. Hoogtepunt is de opening van het eerste echte warenhuis van Nederland in 1912. En natuurlijk het 125-jarig jubileum dit jaar.

Tekst:MarciaTimmermansFoto:V&D,±1934

overlevers

Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.

Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.

Forumishettweewekelijkseopiniebladvanonderne-mingsorganisatievno-ncw. vno-ncwvertegenwoordigtsamenmetdeaangesloten160brancheorganisatiesenvijfregionaleverenigingenintotaal115.000onderne-mingen.vno-ncwwordtinderegiovertegenwoordigddoor:vno-ncw Noord, vno-ncw Midden, vno-ncwWest,deBrabants-ZeeuwseWerkgeversvereniging(bzw)endeLimburgseWerkgeversVereniging(lwv).VoormanagerstotveertigjaariserJongManagement.

redactieadres Bezuidenhoutseweg12,2594AV DenHaag,Postbus93002,2509AADenHaag,telefoon:070-3490165,e-mail:forum@vno-ncw.nl

Forum op internetwww.vno-ncw.nl

redactieKarinBojorge(hoofdredacteur),JiskaVijselaar(eindredacteur),MarciaTimmermans(bureauredacteur),WalterDevenijns,RemkoEbbers,MirandeGroot, FrankdenHoed,PaulScheer

Colofon CorrespondentenJeroenAnsink(VerenigdeStaten),PhilipEbels(België),HenkHirs(Hongarije),MaaikeHoman(Spanje),MauritsKuypers(Duitsland),JessicaMaas(Turkije),MiriamMannak(Zuid-Afrika),HansMoleman(China),MaaikeVeen(VerenigdKoninkrijk),FrankRenout(Frankrijk),PetraSjouwerman(Denemarken),JudithStalpers(Japan),EdwinTimmer(Mexico),MaartenVeeger(Italië)

Aan dit nummer werkten mee:TinekeBakker-vanIngen,JanvandenBroek,WillemdeGoede,MarjoGrondhuis,FritsdeGroot,PhilippeHondelink,JannyKamp,MariovanMierlo,WillemHenkStreekstra

Abonnementen en adreswijzigingenSanderKok,telefoon:070-3490336,e-mail:kok@vno-ncw.nl,issn 1384 - 2102. Forumwordtgericht–kosteloos–toegezondenaaneengrootaantalNederlandseondernemingen,organisatiesenparticulieren. Betaalde abonnementen kosten € 45 per jaar exclusiefbtw.Opzeggingvaneenkosteloosabonnementkanperdirect,vaneenbetaaldabonnementper1januari.Hiervoorgeldtgeenopzeggingstermijn.

Informatie over het lidmaatschap van vno-ncw Infor-matiebijRitaterSteeg,telefoon:070-3490351,e-mail:steeg@vno-ncw.nl.Opzeggingvanhetlidmaatschapvanvno-ncwmoetvóór1septembervaneenjaarwordengedaan.Hetlidmaatschapeindigtdanper31decembervandatzelfdejaar.DeschriftelijkeopzeggingkanwordengerichtaanRitaterSteeg,coördinatorlidmaatschapsza-ken vno-ncw,Postbus93002,2509AADenHaag.

VormgevingConcept,basisontwerpenvormgeving: LinkDesign,Amsterdam

Cover Foto:DemetrioCarrasco/anp

drukwerkEm.deJongbv,Visweg8,Postbus8,5110AABaarle-Nassau

AdvertentieverkoopVanVlietBureauvoorMedia Advies,FrankOudman,telefoon0235714745,e-mail: f.oudman@bureauvanvliet.com,Postbus20,2040AAZandvoort

Vroom & Dreesmann

opgericht in 1887wat Voorheenmanufacturen,

nuwarenhuis