executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl

Uw kennispartner in de bestUUrskamer

1/66 min

Zorg huurt meer extern personeel in

De zorgsector geeft steeds meer geld uit aan per­soneel dat niet in loondienst is. In de ouderenzorg is de toename het grootst, terwijl er bij de zieken­huizen juist sprake is van een lichte afname.

> Lees verder op pagina 4

beNchmark

Transparantie draagt bij aan betere kankerzorg

De Zweedse kankerzorg be­hoort al jaren tot de beste van de wereld. Volledige trans­parantie over medische uit­komsten, patiëntervaringen en wachttijden stimuleert verbeteringen.

> Lees verder op pagina 2

buiteNlaNd rapporteN

Duurzaam contracteren

> Lees de samenvatting op pagina 3> download het hele rapport

PatiëntenProfielen in De zvw en awBz

SiRM/Aldien.nlHet sluiten van con­tracten die kwaliteits­verhoging en kosten­beheersing lonend maken, 2012

ApeStapelingseffecten van kosten en eigen beta­lingen, juni 2012

in het kort• Overlevingskans na vijf jaar is de hoogste ter wereld• Concentratie ziekenhuiszorg verbetert kwaliteit in Västmanland

‘Niemand wil onder aan lijstjes staan. De informatie in het rapport biedt aanknopingspunten voor verbetering’Gunilla Gunnarsson, coördinator kankerstrategie,

Swedish Association of Local Authorities and Regions

Foto

: Mijo

/RG

Bst

ock

> Lees de samenvatting op pagina 5> download het hele rapport

aanmelDenWilt u eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? Ga naar www.zorgvisie.nl/executive

5%

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl

Uw kennispartner in de bestUUrskamer

2/6

Transparantie draagt bij aan betere kankerzorg

Steeds meer Zweden overleven kanker. De overlevingskans vijf jaar na de diag­nose kanker, een internationale kwali­teitsstandaard, is de afgelopen veertig jaar toegenomen. In de periode 1990­1994 bedroeg die voor mannen slechts 50 procent. In de periode 2005­2009 leefden 70 procent van de mannen nog. Voor vrouwen waren deze percentage respectievelijk 60 en 68 procent.

TransparantieDe Zweden geloven in transparantie als middel om de kwaliteit te verbeteren. Voor het eerst is de kwaliteit van alle kan­kerzorg in Zweedse ziekenhuizen open­baar gemaakt in het rapport Quality and efficiency in Swedish cancer care. Op ba­sis van 74 kwaliteitsindicatoren heeft de overheid alle ziekenhuizen en provincies vergeleken. Voor politici, beleidsmakers en zorgprofessionals is duidelijk hoe goed of slecht iedereen is. ‘Dat geeft een

dynamiek. Niemand wil onder aan lijstjes staan. De informatie in het rapport biedt aanknopingspunten voor verbetering’, zegt Gunilla Gunnarsson, coördinator kankerstrategie, Swedish Association of Local Authorities and Regions.

WachttijdenOpvallend is de grote variatie in wachttij­den. De gemiddelde wachttijd na verwij­zing naar een medisch specialist varieert van 17 tot 43 dagen. Een mogelijke ver­klaring is volgens Gunnarson dat een dui­delijke zorgstandaard over hoe te hande­len na een diagnose in sommige gebieden ontbreekt. In plattelandsregio’s moeten patiënten soms lang wachten, omdat de medisch specialisten niet per­manent aanwezig zijn in veraf gelegen ziekenhuizen. Goed presterende zieken­huizen lossen dit specialistentekort op met de inzet van gespecialiseerde ver­pleegkundigen.

Opvallend is dat de regio Väst­manland, in de buurt van Stock­holm, er in positieve zin uitspringt bij darmkanker. Gunnarson zoekt de verklaring in concentratie van zorg. De zorg voor darmkanker werd voorheen in vier ziekenhui­zen uitgevoerd door twintig me­disch specialisten. Nu is de zorg geconcentreerd in één ziekenhuis en doen vier medisch specialis­ten de operaties. ‘Meer opera­ties, meer routine, meer ervaring en duidelijk medisch leiderschap zijn succesfactoren’, aldus Gunnarson. (bk)

De Zweedse kankerzorg behoort al jaren tot de beste van de wereld. Volledige transparantie over medische uitkomsten, patiëntervaringen en wachttijden stimuleert verbeteringen.

buiteNlaNd

5 min

ZwedenZweden heeft 9,5 miljoen inwo­ners. Ze leven in 20 provincies, die gemiddeld 200.000 tot 300.000 inwoners hebben. De provincies zijn verant­woordelijk voor de gezondheidszorg. Er zijn veel kleine ziekenhuizen. De provincies zijn verenigd in zes regio’s met elk een academisch ziekenhuis. In 2011 waren er 55.342 mensen die de diagnose kanker hebben gekregen. Er zijn in 2011 21.646 mensen gestorven aan de gevolgen van kanker.

Foto

: AN

P/L

ex v

an L

iesh

out

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl

Uw kennispartner in de bestUUrskamer

3/64 min

Hoe contracten kunnen leiden tot kwaliteit voor de cliëntIn “duurzame contracten” belonen zorgverzekeraars gezondheidswinst en efficiency. Twee adviesbureaus hebben geanalyseerd wat daar zoal bij komt kijken. Ze roepen op om snel kwaliteits-indicatoren te ontwikkelen die laten zien welke aanbieder patiënten het beste helpt.

‘Er is een beweging gaande om de con­tracten in de zorg meer op gezondheids­vragen te laten aansluiten’, stellen Strate­gies in Regulated Markets (SiRM) en Aldien.nl. Beide bureaus adviseren over “duurzame contracten”, waarin de zorg­aanbieder een beloning krijgt voor efficiënt geleverde kwaliteit. Bijvoorbeeld popula­tiegebonden bekostiging, ketenzorg, sha­red savings- en pay for performance­con­tracten. Zorgaanbieders die kwaliteits­ en efficiencywinst boeken, krijgen een groter marktaandeel en delen in de financiële op­brengst met de zorgverzekeraar.De duur van het contract mag niet te kort zijn, anders loont het voor zorgaanbieders niet om te investeren. Maar bij een te lan­ge looptijd krijgt de aanbieder een bonus voor allang behaalde efficiencywinst die

aan de premiebetaler ten goede zou moe­ten komen. Een werkbare periode is vol­gens de adviseurs drie jaar. Daarna moe­ten nieuwe doelen worden gesteld.

Individuele patiëntVoor een duurzaam contract met meerde­re zorgaanbieders over een patiënten­groep zijn uiteindelijk prestatiegegevens nodig over de kwaliteit die de individuele patiënt ervaart. De auteurs roepen het Kwaliteitsinstituut op hierin het voortouw te nemen óf duidelijk te maken dat de overheid dat niet gaat doen, want nu wacht iedereen op elkaar.De huidige kwaliteitsindicatoren gaan over processen bij de zorgaanbieder en ook de spaarzame uitkomstindicatoren wordt ver­zameld op aanbiedersniveau. De auteurs zien dit als een eerste nuttige stap: con­tracten die uitgaan van zulke indicatoren blijken in de VS en Groot­Brittannië te lei­den tot betere uitkomsten. Een tweede stap zijn voor populatieverschillen gecorri­geerde aangepaste indicatoren per zorg­aanbieder. Die kunnen volgens de advi­seurs binnen één of twee jaar een feit zijn dankzij de opgedane kennis rond de risi­

coverevening tussen zorgverzekeraars.

BenchmarkOf een zorgaanbieder efficiënt werkt, kan blijken uit een benchmark met anderen of uit een vergelijking met zijn vroegere pres­taties. Daarvoor moet wel duidelijk zijn hoe de patiëntenpopulatie eruitziet. Dat vraagt om uitwisseling van patiëntgegevens tus­sen aanbieder en verzekeraar. Dit kan ge­pseudonimiseerd plaatsvinden. Inzicht in de patiëntenpopulatie is ook no­dig om te voorkomen dat aanbieders de kosten drukken door zwaardere gevallen te weren. Bovendien moeten zorgaanbie­ders niet de dupe worden van het feit dat ze bijvoorbeeld in een arme regio geves­tigd zijn met een minder gezonde bevol­king. In een duurzaam contract krijgen zij betaald voor het realiseren van een be­paald gezondheidsdoel, ongeacht hoeveel verrichtingen daarvoor nodig zijn. Daar­mee verschuift een deel van het risico naar hen, maar het risico voor de opbouw van de patiëntenpopulatie moet bij de verze­keraar blijven. (kk)

> Zie ook www.sirm.nl

rapport sameNvattiNg

Duurzaam contrac-teren in De gezonDheiDszorg

recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving

SiRM/Aldien.nlWaar zorgver­zekeraars en zorgverleners rekening mee moeten houden

bij het sluiten van contracten die kwaliteitsverhoging en kos­tenbeheersing lonend maken

> Lees de hele publicatie

Quote

‘De meetbaarheid van kwaliteit is in Nederland nog niet op orde’

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl

Uw kennispartner in de bestUUrskamer

4/63 min

Zorg huurt meer externen in

Intrakoop, de inkoopcoöperatie in de zorg, heeft de jaarverslagen 2011 van 1204 zorginstellingen geanalyseerd. Per­soneelskosten vormen met 67 procent de grootste uitgavenpost in de zorg. Ze zijn in 2011 met 4,1 procent gestegen tot in totaal 34,2 miljard euro. De grootste stij­ger betreft de kosten van de inhuur van externen. Die steeg gemiddeld met 7,3 procent naar 1,8 miljard euro. De overige personeelskosten (onder meer oplei­dingskosten) zijn met 1,7 procent het minst gestegen.

Verschil per sectorPer sector zijn er grote verschillen in de uitgaven “personeel niet in loondienst”. De verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) en de gehandicaptenzorg (GHZ) geven fors meer geld uit aan het inhuren van uitzendkrachten: respectievelijk 18,5 procent (VVT) en 11,2 procent (GHZ) ex­

tra. De totale uitgaven voor personeel niet in loondienst bedragen in die secto­ren 590 miljoen euro (VVT) en 228 miljoen euro (GHZ). Het aandeel van de uitgaven voor externen bedraagt in de VVT 6,2 procent en in de GHZ 4,6 procent van de totale personeels­kosten. Het gemid­delde voor de hele zorg is 5,3 procent. Een verklaring is niet direct te geven. Voor duiding van de cijfers is volgens brancheorganisatie ActiZ eigenlijk uit­splitsing van de post “personeel niet in loondienst” nodig naar subca­tegorieën: gedeta­cheerde medewer­

kers, uitzendkrachten, alfahulpen en uitzendkrachten. ActiZ wijst erop dat vol­gens het Centraal Bureau voor de Statis­tiek er over 2010 een afname was van personeel niet in loondienst.

Afname bij ziekenhuizenDe ontwikkelingen in de geestelijke ge­zondheidszorg (ggz) en de ziekenhuizen wijken af van de andere sectoren. Hier is sprake van een lichte stijging van 0,7 pro­

cent (ggz) en zelfs een lichte daling met 0,7 procent (ziekenhuizen). ‘In tijden van krapte huren ziekenhuizen minder exter­nen in’, verklaart een woordvoerder van de NVZ vereniging van ziekenhuizen.In de ggz bedragen de totale uitgaven voor uitzendkrachten 298 miljoen euro, in de ziekenhuizen is dat 601 miljoen euro. In beide sectoren vormt het aandeel van de kosten voor externen 4,8 procent van de totale personeelskosten.

Groot en kleinHoe groter de organisatie hoe minder hard de uitgaven voor ex­ternen groeien. Bij zorginstellingen met een omvang tot en met 50 fte’s is de toename 18,2 procent. Bij 51­200 fte’s 14,8 procent, bij 201­500 fte’s 10,9 procent, bij 501­1000 fte’s 6,8 procent en bij meer dan 1000 fte’s 4,9 procent. Grote organisaties zijn kennelijk beter in staat om onverwachte personeelstekorten op te vangen zonder gebruik te maken van uit­zendkrachten. (bk)

beNchmark

De zorgsector geeft steeds meer geld uit aan personeel dat niet in loondienst is. In de ouderenzorg is de toename het grootst, terwijl er bij de ziekenhuizen juist sprake is van een lichte afname. Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van zorginstellingen door Intrakoop.

Foto

: anp

/vin

cent

jann

ink

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl

Uw kennispartner in de bestUUrskamer

5/62 min

rapport sameNvattiNg

Zorgkosten gesplitst naar gebruikersSinds 2006 zijn meer verzekerden zorg gaan gebruiken, vooral jongeren. Tach-tigplussers en instellingsbewoners betalen de hoogste eigen bijdragen: tot ruim 5000 euro per jaar voor Zorgverze-keringswet en AWBZ.

Economisch adviesbureau Ape onderzocht voor VWS de verdeling van de zorgkosten over groepen verzekerden. De kosten van de somatische zorg in de Zvw zijn van 2006 tot 2008 jaarlijks gestegen met gemiddeld 3 procent per zorggebruiker en 4 procent per verzekerde. Dit verschil komt doordat meer mensen zorg zijn gaan gebruiken, met name degenen die niet behoren tot de groepen ‘zware zorggebruikers’, zoals jongeren en zelfstandigen. De groei zit vooral bij somati­sche zorg buiten het ziekenhuis. Van alle verzekerden gebruikt 27 procent helemaal geen zorg.

De groepen die de hoogste kosten maken in de somatische zorg zijn ouderen, gebrui­kers van meerdere medicijnen, arbeidson­geschikten, instellingsbewoners en mensen die onder behandeling zijn van een specia­

list. Die laatste drie groepen maken ook de hoogste kosten in de geestelijke gezond­heidszorg, naast vrouwen van 18 tot 64 jaar en bijstandsgerechtigden. De kosten voor mensen met een hoge sociaaleconomische status zijn gemiddeld het laagst.

Eigen bijdragenBijna 6 procent van de kosten van de Zorg­verzekeringswet wordt betaald via eigen bijdragen. Vrouwen tussen 18 en 64 jaar betalen gemiddeld 111 euro zelf, wat neer­komt op 7 procent van de kosten. De eigen bijdrage van 65­plussers is met gemiddeld 158 euro absoluut hoger, maar dekt slechts 4 procent van de kosten. In de AWBZ zijn de eigen bijdragen afhankelijk van het inko­men en het daadwerkelijke gebruik, en be­talen verzekerden gemiddeld 8,5 procent van de kosten uit eigen zak. Een aantal groepen heeft te maken met eigen bijdra­gen voor zowel AWBZ als Zvw. Het meest betalen tachtigplussers en instellingsbewo­ners: gemiddeld tussen 1000 en ruim 5000 euro. (kk)

> Zie ook www.rijksoverheid.nl

Quote

‘Vrouwen van 18-64 jaar betalen procentueel de hoogste eigen bijdrage in de Zvw’

PatiëntenProfielen in De zvw en awBz

ApeStapelings­effecten van kosten en eigen betalingen

> Lees de hele publicatie

recensie Innovatief gehalte Praktische bruikbaarheid Leesbaarheid Vormgeving

advertentie

Foto

: anp

/lex

van

liesh

out

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 15 | Donderdag 4 oktober 2012 | www.zorgvisie.nl

Uw kennispartner in de bestUUrskamer

6/61 min

colofon

Eric BassantHoofdredacteurbassant@zorgvisie.nl020 515 97 04

Bart KiersRedacteurkiers@zorgvisie.nl020 515 97 31

Krista KroonFreelance journalist

Alie Zwart en Berber BastEindredactie hr en zorgeindredactie@zorgvisie.nl020 515 97 35/41

Ben KoningsUitgever

Vormgeving Twin Media bv

Op gebruik van deze nieuws­brief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoor­waarden en Privacystatement

© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden

aDverteren

Emile van der VeldenKey Accountmanager emile.van.der.velden@reedbusiness.nl

06 13 34 46 00

Marike CloostermanKey Accountmanagermarike.cloosterman@reedbusiness.nl

06 51 33 15 17

Marc NuhnAccountmanagermarc.nuhn@reedbusiness.nl

06 51 69 52 27

Rewina RatiramAccountmanagerrewina.ratiram@reedbusiness.nl

020 515 98 55

congressenReed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor be­stuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.

meer zorgvisie

Direct naar

> tarieven

> aanleverspecificaties

Direct naar > Abonneren

Zorgvisie MagazineHet magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.

Zorgvisie e-nieuwsbriefElke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.

Zorgvisie SpecialTweemaal per jaar ver­schijnt een glossy gewijd aan één thema.

Zorgvisie.nlDe website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.

Zorgvisie WeekoverzichtAbonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.

Zorgvisiebanen.nlOp de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.