ZiekenhuisKrant, 13 januari 2010

8/14/2019 ZiekenhuisKrant, 13 januari 2010

1/20

V E R S C H I J N T G R A T I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T

Jaargang 4

nummer 1

13 januari

2010

Extra miljoenen voorveilige geboorten

Extra service:op internet worden de

advertenties doorgelinkt

naar de eigen website

08 15 17 19Gedichten over het hart Bussemaker opent Zorgtruck Preventie wondinfectie Lezersactie Huishoudbeurs

In april 2010 start een nieuwe ronde van vac-

cinaties tegen het humaan papillomavirus

(hpv) dat baarmoederhalskanker kan ver-

oorzaken. De opkomst voor deze vaccinatie

viel vorig jaar tegen. Dit voorjaar gaat een

nieuwe informatiecampagne van start. Op

www.prikenbescherm.nl is alvast een voor-

proefje te zien.

Alle meisjes die voor 1 januari 2010 twaalf

jaar zijn geworden, krijgen van de GGD een

uitnodiging. Ook meisjes die eerder zijn uit-

genodigd maar geen prik hebben gehaald

krijgen een nieuwe uitnodiging. Volgens

het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en

Milieu (RIVM) had de lage opkomst vorig

jaar te maken met de indianenverhalen die

rond gingen over de vaccinaties tegen baar-moederhalskanker. Zo zouden meisjes die

zich laten inenten in coma kunnen raken. Van

de 70.725 opgeroepen meisjes hadden vorig

jaar in de eerste week 42.261 meisjes een

hpv-vaccinatie gehaald, een opkomst van zes-

tig procent. Het RIVM had gehoopt op zeker

75 procent. Bij gewone vaccinaties ligt de

opkomst rond de 95 procent.

Hpv-vaccinatie gaatin april van start

Een Franse delegatie, bestaande uit promi-

nente deskundigen op het gebied van de

ziekte van Alzheimer, brengt op 13 januari een

werkbezoek aan het Alzheimercentrum van

het UMC St Radboud in Nijmegen. Ook staats-

secretaris Jet Bussemaker van VWS is bij het

bezoek aanwezig.

De Franse president Sarkozy heeft dementie

uitgeroepen tot n van zijn belangrijkste be-

leidsprioriteiten. In onderzoek naar en behan-

deling van dementie wordt over een periode

van vijf jaar 1,6 miljard euro genvesteerd. Een

afvaardiging van de projectleiding bezoekt op

13 januari het UMC St Radboud om kennis te

maken met nieuwe behandelvormen voor de

ziekte van Alzheimer, die hier ontwikkeld zijn.

De Fransen hebben vooral belangstelling voor

ergotherapie aan huis bij ouderen met demen-

tie en hun mantelzorgers. Senioronderzoeker

dr. Maud Graff heeft de wereldwijd unieke

methode ontwikkeld om met ergotherapie aan

huis clinten en hun mantelzorgers te helpen.

Zij zal de Franse delegatie uitleg geven overdeze aanpak. Clinten leren, hoe zij dagelijkse

activiteiten die betekenisvol voor hen zijn,

kunnen blijven uitvoeren, bijvoorbeeld tuinie-

ren of huishoudelijk werk.

Franse delegatieop bezoek bij

Alzheimercentrum

Hardlopen op blote voeten goed voor gewrichten

Als er extra miljoenen nodig zijn om de baby-

sterfte in Nederland te verminderen, moet dat

geld beschikbaar worden gesteld. Minister

Klink zei dat vorige week bij de presentatie

van een rapport van de Stuurgroep zwanger-

schap en geboorte.

In Nederland sterven meer babys vlak voor,

tijdens en vlak na de geboorte dan in andere

Europese landen. Alleen Frankrijk en Letland

doen het nog slechter. De stuurgroep adviseert

onder meer dat artsen en ander medisch per-

soneel zeven dagen lang dag en nacht paraat

moeten staan. Bij noodgevallen moeten ze

binnen vijftien minuten in het ziekenhuis zijn.

Het rapport is opgesteld door een commissie

onder leiding van de hoogleraar Publieke

Gezondheidszorg dr. J. van der Velden, ver-

bonden aan het UMC St Radboud in Nijme-

gen. In de commissie waren alle beroepsgroe-

pen vertegenwoordigd. Minister Klink is blij

dat de gynaecologen en verloskundigen elkaar

door deze studie gevonden hebben. Het geefthem vertrouwen dat de doelstelling, tenmin-

ste vijftig procent minder vermijdbare baby-

sterfte, gehaald wordt. Klink vindt dat voor de

veilige geboorten extra geld beschikbaar moet

zijn, als blijkt dat er meer gynaecologen en/of

verloskundigen nodig zijn. Dat geld moet wel

binnen het bestaande budgettaire kader wor-

den gevonden. De minister stuurt volgende

maand een brief naar de Tweede Kamer met

verdere voorstellen.

Een geboorte moet veilig zijn voor moeder en kind.

Vraag gratis catalogus

aan via [email protected]

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat hard-

lopen op blote voeten beter is dan op specialehardloopschoenen. Bij het hardlopen op deze

schoenen zouden de enkel-, knie- en heup-

gewrichten extra belast worden, terwijl dat

op blote voeten niet het geval is. De hard-

loopschoenen kunnen wel effectief de voet-

zolen beschermen. Volgens het onderzoek is

de druk op de gewrichten bij hardloopschoe-

nen groter dan bij het lopen op hoge hakken.

De onderzoekers adviseren daarom bij het

ontwerp van hardloopschoenen eerder te

kiezen voor een model waarbij het lijkt alsof

men blootsvoets loopt.

De KNMG-richtlijn palliatieve sedatie heeft de

praktijkvoering rond palliatieve sedatie ver-

beterd. Dat concludeert Jeroen Hasselaar in

zijn proefschrift waarop hij promoveert op

26 januari aan de Radboud Universiteit Nijme-

gen.

Hasselaar concludeert dat palliatieve sedatietot het regulier medisch handelen behoort en

niet moet worden beschouwd als verkapte

euthanasie. Verder laat Hasselaar zien dat

na de introductie van de KNMG-richtlijn

meer patinten in de besluitvorming worden

betrokken. Een andere bevinding is dat artsen

weinig gebruik maken van de consultatie-

teams palliatieve zorg. Volgens de KNMG-

richtlijn is het juist om tijdig een deskundige

te consulteren, bij voorkeur via consultatie-

teams palliatieve zorg. De KNMG bepleit dat

artsen meer consulteren en zich dus toetsbaar-

der opstellen.

Groot tekort aanartsen in Duitsland

Bij palliatieve sedatievaker consulteren

A World of Service

ISS Cure & CareNieuwe naam, betere zorg!

Met ingang van 1 januari 2010 is de naam ISS Hospital Servicesveranderd in ISS Cure & Care. Als integrale facilitaire dienst-

verlener is ISS Cure & Care actief in alle onderdelen van de zorg.

Kijk voor meer informatie opwww.isscureandcare.comof bel 030 24 24 800.

Duitsland heeft een groot tekort aan artsen.

Het land heeft volgens de voorzitter van de

Duitse artsenorganisatie KBV, Andreas Khler

dringend behoefte aan meer dan 2000 huis-artsen, meer dan 1200 psychotherapeuten en

ruim 300 medische specialisten. Dat blijkt uit

een bericht in De Telegraaf.

Het grootste tekort blijkt te bestaan in de deel-

staten Nedersaksen en Noord-Rijnland-West-

falen. Veel Duitse huisartsen slagen er niet in

een opvolger te vinden en vele ziekenhuizen

moeten grote moeite doen om specialisten

binnen te halen. Het komt regelmatig voor dat

medici niet met pensioen gaan om hun patin-

ten niet in de steek te laten. Om de ergste nood

te lenigen zetten de ziekenhuizen freelance-

artsen in.
http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.isscureandcare.com/http://www.ziekenhuisstoelen.nl/http://www.isscureandcare.com/http://www.hospitallogistics.eu/


2/20

2 Actueel

Colofon

Nummer 113 januari 2010

Miljoenen eurosvoor Health sector

De Ministerraad heeft ingestemd met een

subsidieverlening van 81 miljoen euro aan de

Nederlandse Life Sciences & Health sector

vanuit de Nederlandse aardgasbaten (Fonds

Economische Structuurversterking).

De aanvraag is eerder dit jaar gezamenlijk

ingediend door de Nederlandse Universitaire

Medische Centra samen met (technische)

Universiteiten en tientallen grote farmaceu-

tische- en medische technologiebedrijven

en kleine tot middelgrote biotechnologie-

bedrijven. De aanvraag bestaat uit een drietal

deelgebieden - clusters genaamd: Diagnosis

(tien miljoen subsidie), Drugs (24 miljoen

subsidie, Regenerative Medicine (42 miljoen

subsidie) en drie miljoen voor sector over-

koepelende activiteiten. Het Erasmus MC

heeft een prominente positie als penvoerende

instantie voor het Drugs Cluster en het Rege-

nerative Medicine Cluster die tezamen meer

dan tachtig procent van de totale sectoraan-

vraag omvatten. Binnen het Cluster Drugs zal

innovatief onderzoek worden verricht op het

gebied van neurologische- en psychiatrische

ziekten, onder cordinatie van prof. Chris de

Zeeuw (Neurowetenschappen) en naar chro-

nische- en acute virale infectieziekten onder

cordinatie van prof. Ab Osterhaus (Viro-

logie). Het Cluster Regenerative Medicine

richt zich op stamcellen en weefseltechnolo-

gie. Onder medecordinatie van prof. Elaine

Dzierzak (Celbiologie) zal grensverleggend

fundamenteel onderzoek worden gecombi-

neerd met innovatieve toepassingen.

Een geriater en een werktuigkundig ingenieur

hebben samen een rollator ontwikkeld die

moeiteloos hoogteverschillen tot zes centi-

meter neemt. Het meest vernieuwende onder-

deel van deze rollator wordt gevormd door

de voorwielen, die zijn uitgerust met rups-

bandjes.

Deze rollator ondersteunt door de gebogen

vorm van de handvatsteun het oprichten van de

romp. Dat geeft meer stabiliteit bij het lopen,

zegt prof. dr. Werner Vogel, een van de ont-

wikkelaars van de rollator. Hij is chef arts en

specialist in klinische geriatrie in het Centrum

voor Geriatrie en Neurologische revalidatie in

het Duitse Hofgeismar. Volgens Vogel neemt

met deze rollator de kans op ongelukken af. In

Nederland belanden jaarlijks gemiddeld 1700

ouderen op de spoedeisende hulp na een val

met een rollator. Bijna de helft van hen wordt

vervolgens in het ziekenhuis opgenomen.

Ongelukken ontstaan vaak doordat de rollator

vastloopt op een hoogteverschil, of doordat

de gebruiker de rollator met n in plaats van

twee remmen vastzet. Wanneer zij vervolgens

op de rollator leunen, kan deze wegglijden.

Minder ongelukkendoor rollatormet rupsbanden

Huisartsen volgen richtlijnen die meer tijd

kosten minder frequent dan richtlijnen die

minder tijdrovend zijn. Ze volgen ook vaker

de richtlijnen zonder follow-upconsult, zo

blijkt uit een publicatie van onderzoekers van

het NIVEL en IQ healthcare in BMC Family

Practice.

Trouw van huisartsen aan richtlijnen lijkt in

Nederland meer aan de inhoud van de richt-

lijn te liggen dan aan de individuele huisarts.Opmerkelijk genoeg blijken huisartsen die

minder trouw zijn aan de richtlijnen, meer

tevreden met de hoeveelheid beschikbare tijd.

Wanneer het naleven van een richtlijn veel tijd

kost, wordt deze vaak minder goed nageleefd

dan richtlijnen die geen extra tijdsinvestering

met zich meebrengen. Richtlijnen waarmee

juist tijd bespaard kan worden, bijvoorbeeld

doordat een follow-upconsult wordt voor-

komen, worden het beste nageleefd. NIVEL-

afdelingshoofd Dinny de Bakker: Bij de

keuze van huisartsen om een richtlijn wel

of niet te volgen zijn medische overwegin-

gen natuurlijk altijd de primaire drijfveer.

Werkdruk is slechts n aspect in het beslis-

singsproces. Maar bij het opstellen en imple-

menteren van een richtlijn moet wel reke-

ning worden gehouden met de uitvoerbaarheid

en de hoeveelheid tijd die het volgen van de

richtlijn kost.

Methode

Voor het onderzoek zijn data gebruikt van

130 huisartsen uit 83 praktijken met 98.577

patinten uit De Tweede Nationale Studie

naar ziekten en verrichtingen in de huis-

artspraktijk. De onderzoekers maakten een

analyse van 170.677 beslissingen van huisart-

sen met betrekking tot 32 verschillende richt-

lijnen.

In spagaat tussen richtlijn en tijdgebrek

Vanuit de Nederlandse aardgasbaten gaat 81 miljoen euro naar de Life Sciences & Health sector.

Het aantal meldingen van euthanasie stijgt

per jaar met 200. Dat meldde mr. Jan Suyver,

cordinerend voorzitter van de vijf regionale

toetsingscommissies euthanasie, in het tv-

programma Nova.

In 2006 werden nog 1923 euthanasiegevallen

gemeld, tegen 2500 afgelopen jaar. Hoeveel

gevallen van euthanasie er werkelijk per jaar

zijn is niet bekend. Sinds 2003 worden ookde gevallen van euthanasie bij demente be-

jaarden gemeld. In 2009 waren dat er zes. Het

gaat daarbij dan om bejaarden met een lichte

vorm van dementie die hun doodswens nog

zelfstandig kunnen uiten. Hoogleraar Oude-

rengeneeskunde Cees Hartogh zei in hetzelfde

programma dat veel artsen denken dat eutha-

nasie bij dementeerden onmogelijk is. Dat is

een vorm van onwetendheid, aldus Hartogh,

het gaat er bij euthanasie niet om of er sprake

is van terminale ziektes maar of de betrokken

persoon meent dat er sprake is van ondraaglijk

en uitzichtloos lijden.

Stijging aantalgemelde gevallenvan euthanasie

Huisartsen volgen over het algemeen meer tijdrovende richtlijnen minder frequent op.

Uitgever:

Gouda Media Groep B.V.

Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322456

F (0182) 322466

Eindredactie:

Marja den Otter

Opmaak en fotografie:


Druk:

Wegener NieuwsDruk Gelderland

Verspreiding:

DHL Amsterdam

Redactie-adres:

Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322456

E [email protected]

Advertentieverkoop:


T (0182) 322 451

E [email protected]

Mw. Anneke de Pater

Mw. Laura Fuykschot

Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke

zorg is samengesteld, kan geen van betrokken

partijen aansprakelijk worden gesteld voor even-

tueel voorkomende fouten.

Algemene servicevragen:

maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;

telefoon (0182) 322 456 of mail naar:

[email protected]

Abonnementen

adres: Crabethstraat 38-D

2801 AN Gouda

Tel: (0182) 322 456

[email protected]

Prijzen: per jaar 74,20 euro

Redactie/tips:

Tips voor de redactie, een redactionele tekst of

een persbericht kunt u mailen naar

[email protected]

De redactie houdt zich het recht voor om artike-

len niet te plaatsen of in te korten.

Verspreiding:

De krant wordt tweewekelijks beschikbaar ge-

steld in het personeelrestaurant van alle zieken-

huizen in Nederland. Daarnaast wordt de krant

toegestuurd aan leidinggevenden onder wie de

hoofden inkoop in de ziekenhuizen.

De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.

Webkrant:

De webkrant is op de avond vr het verschijnenvan de papieren krant beschikbaar op

www.ziekenhuiskrant.nl In de webkrant worden

enkele paginas dagelijks ververst.

Komende verschijningsdata 2010:

Tweewekelijks. Klik op:

www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning

Bezorging:

Bezorgklachten kunt u mailen naar

[email protected] of bel (0182) 322456
http://www.ziezobeurs.nl/


3/20

3Actueel Nummer 113 januari 2010

SEHs voldoen nietaan basiseisenMinister Klink van Volksgezondheid vindt de

spoedeisende hulp in ziekenhuizen onder-

maats. Dat blijkt uit een brief die hij onlangs

heeft geschreven aan de Tweede Kamer.

Uit onderzoek onder 23 ziekenhuizen, met

27 spoedeisende hulplocaties, is onverwacht

gebleken dat geen enkele spoedeisende hulp-

afdeling voldoet aan de basiseisen, zo schreef

minister Klink in deze brief. De spoedeisen-

de hulp schiet volgens dit onderzoek vooral

tekort bij de training aan arts-assistenten en

verpleegkundigen. Niet alle ziekenhuizen

blijken het inwerkprogramma voor de arts-

assistent te hebben afgerond voor aanvang van

de werkzaamheden. De benodigde zogeheten

ABCDE-training, waarbij arts-assistenten

leren om patinten in een bepaalde volgorde

te onderzoeken op complicaties, wordt vol-

gens dit onderzoek in geen enkel ziekenhuis

aangeboden.

Kennis en vaardigheden

De ziekenhuizen gaan er van uit dat de assis-

tenten de kennis en vaardigheden wel in de

loop van de tijd opdoen. Ook schort het soms

aan de aanwezigheid van het medisch per-

soneel. Zo is niet in alle ziekenhuizen mini-

maal n verpleegkundige per dienst met een

afgeronde training in de opvang van ernstig

zieke kinderen aanwezig. In n ziekenhuis

is zelfs geconstateerd dat er helemaal geen

arts aanwezig was tijdens de openingsuren

van de spoedeisende hulp buiten kantoortijd.

Minister Klink wil dat de ziekenhuizen binnen

negen maanden aan alle eisen voor de spoed-

eisende hulp voldoen. De Inspectie voor de

Gezondheidszorg zal vanaf september 2010

onderzoeken of de zaken op orde zijn. Als dat

niet zo is, moet de spoedeisende hulp dicht.

Prof.dr. Ren Bindels heeft vorige week de

Radboudpenning ontvangen uit handen van

drs. Emile Lohman, voorzitter van de Raad van

Bestuur van het UMC St Radboud in Nijme-

gen.

Hoogleraar Fysiologie Bindels krijgt deze

hoogste UMC-onderscheiding voor zijn grote

individuele verdiensten als opleider van artsen

en onderzoekers, zijn excellente onderzoeks-

resultaten en zijn brede inzet voor het UMC

in het algemeen. Vorig jaar ontving hij de drie

meest prestigieuze internationale prijzen op

zijn vakgebied. De Radboudpenning van het

UMC St Radboud wordt jaarlijks toegekend

aan een persoon die door een bijzondere per-

soonlijke inzet een bijdrage heeft geleverd aan

de verwezenlijking van de doelstelling van het

UMC als topkenniscentrum voor academische

geneeskunde en gezondheidszorg.

Radboudpenning hoogleraar Fysiologie

Vuurwerk kan oogletsel veroorzaken. Steeds meer ziekenhuizen waarschuwen daarvoor.

Hulpdiensten, ambulances en ziekenhuizen hebben het de afgelopen week druk gehad door de vele honderden

ongelukken op het ijs of op gladde straten. Patinten kwamen binnen met botbreuken, kneuzingen, hoofdwonden

en snijwonden.

Tijdens de afgelopen jaarwisseling zijn weer

vele ogen onherstelbaar beschadigd. Inmid-

dels zijn 21 slachtoffers in Het Oogzieken-

huis Rotterdam binnengekomen. Onder deze

slachtoffers bevinden zich zeker acht zeer

ernstige gevallen; drie ogen zijn inmiddels

blind, aldus Tjeerd de Faber, oogarts in Het

Oogziekenhuis Rotterdam en oud-voorzitter

van het Nederlands Oogheelkundig Gezel-

schap (NOG). De definitieve cijfers van de

tweede landelijke registratie worden door het

NOG in de tweede week van januari bekend

gemaakt.

De jaarlijkse vuurwerkcampagne Zien wij

elkaar nog in het nieuwe jaar? van Het Oog-

ziekenhuis Rotterdam krijgt elk jaar meer

navolging in het land. Steeds meer zieken-

huizen waarschuwen in hun eigen regio tegen

oogletsel veroorzaakt door vuurwerk. Het

Oogziekenhuis Rotterdam werkt voor het

tweede jaar samen met Vuurwerkpreventie,

de leverancier van de Firegoogs vuurwerkbril.

Volgens Vuurwerkpreventie zien steeds meer

partijen het belang van het dragen van een

vuurwerkbril in. Naar hun verwachting wor-

den er dit jaar meer dan 400.000 vuurwerk-

brillen worden verkocht in Nederland. Tijdens

deze jaarwisseling registreren oogartsen voorde tweede maal het aantal en de ernst van

oogletsels veroorzaakt door zelf afgestoken

vuurwerk (consumentenvuurwerk). Dit op ini-

tiatief van het NOG waarbij alle in Nederland

werkzame oogartsen aangesloten zijn. Tijdens

de vorige jaarwisseling zijn 24 ogen volledig

blind geworden waarvan er vijftien operatief

verwijderd werden. Opmerkelijk was dat bijna

57 procent van de slachtoffers omstanders

waren, terwijl 43 procent getroffen werd door

zelf afgestoken vuurwerk. Ook dit jaar blijkt

dat vooral de omstanders het moeten ontgel-

den wat betreft oogletsel.

Weer mensen blind door vuurwerk

Extra druk door schaatspret en gladheid

Om meer patinten goede orthopedische

zorg te kunnen bieden, bundelen Sint Maar-

tenskliniek (Nijmegen/Woerden) en kliniek ViaSana in de toekomst hun krachten. Dat

is de insteek van de intentieverklaring die op

5 januari door beide partijen is ondertekend.

De komende maanden moet duidelijk worden

hoe de strategische samenwerking er precies

uit gaat zien. De Sint Maartenskliniek neemt

een financieel belang in zelfstandig behandel-

centrum ViaSana.

Beide klinieken verwachten grote voordelen

van de samenwerking. Peter Hoppener, voor-

zitter van de Raad van Bestuur van de Sint

Maartenskliniek: ViaSana heeft de afgelopen

vijf jaar een zeer goede reputatie opgebouwd

in de behandeling van patinten met schou-

der-, rug-, knie- en heupklachten waarbij

kleinschalige, persoonlijke zorg centraal staat.

Aan dit succesverhaal willen we niks verande-

ren. Wel kunnen wij patinten, die bij de Sint

Maartenskliniek vaak lang moeten wachten, beter van dienst zijn. Johan de Bruin, alge-

meen directeur van ViaSana: Wij beschou-

wen het als een geweldige kans om met een

van de beste orthopedische centra van de

wereld samen te kunnen werken. Met de ken-

nis, ervaring en onderzoekstraditie van de Sint

Maartenskliniek kunnen wij de kwaliteit van

onze behandelingen in de toekomst verder

verhogen. Wij vullen elkaar prima aan. De

Sint Maartenskliniek is als enige ziekenhuis

in Nederland gespecialiseerd in houding en

beweging. Jaarlijks behandelt de Sint Maar-

tenskliniek 50.000 patinten. Kliniek ViaSana

is een IMSZ (Instelling voor Medisch Specia-

listische Zorg) en gespecialiseerd in verzeker-

de orthopedische zorg.

Sint Maartenskliniek en ViaSana samen

Subsidie voor weefseltechnologie

Hartcellen maken uit huidcellen. Brandwon-

den behandelen met in het laboratorium

gekweekte huid. Dit soort baanbrekende

onderzoeksresultaten krijgen zeker een ver-

volg nu het kabinet 42 miljoen euro heeft

toegekend aan het Netherlands Institute for

Regenerative Medicine (NIRM). Het instituut

gebruikt de subsidie om de belangrijkste

laboratoria op het gebied van stamcellen

en weefseltechnologie te laten samenwer-

ken zodat de onderzoekers gezamenlijk hun

kennis op beide gebieden nog verder kunnen

vergroten.

De afgelopen tijd zijn er veel doorbraken

geweest op het gebied van stamcellen en weef-

seltechnologie. Twee belangrijke onderzoeks-

netwerken hebben daar een grote bijdrage aan

geleverd, namelijk Stem Cells in Development

and Disease (SCDD) en het Dutch Platform

for Tissue Engineering (DPTE). Deze twee

netwerken worden nu samengevoegd NIRM,

dat wordt gecordineerd door het Erasmus

MC in Rotterdam. Op vrijdag 18 december

nam het kabinet de beslissing om een subsi-

die van 42 miljoen euro toe te kennen aan het

NIRM. Het is geweldig dat we deze subsidie

voor NIRM hebben gekregen, aldus Elaine

Dzierzak, toekomstig mededirecteur van

NIRM. Dit bevestigt de kwaliteit van de be-

staande netwerken SCDD en DPTE. Maar wat

veel belangrijker is: het geeft ons de mogelijk-

heid onze kennis over stamcellen en weefsel-

technologie nog verder te vergroten. Hiermee

wordt messcherp wetenschappelijk onderzoek

gecombineerd met innovatieve toepassin-

gen. De afgelopen vijf jaar hebben SCDD

en DPTE hun steentje bijgedragen aan de

wetenschappelijke vooruitgang. Aan de Uni-

versiteit Leiden maakte Christine Mummery

bijvoorbeeld kloppende hartcellen uit geher- programmeerde huidcellen. Bij het Hubrecht

Instituut in Utrecht ontdekte Hans Clevers

stamcellen in de darm en wist daar vervolgens

in een schaaltje een minidarm van te kweken.

In het Erasmus MC in Rotterdam vond Joost

Gribnau de schakelaar die in vrouwelijke

cellen een van de twee X-chromosomen uit-

zet. Bovendien kunnen dankzij geavanceerde

biomaterialen hartkleppen worden gemaakt

die met kinderen kunnen meegroeien. En is

het gelukt bloedvaten te kweken, een essen-

tile stap op weg naar de kweek van grotere

weefsels.

Minister Klink


4/20

4 AdvertentieNummer 113 januari 2010

Het BouwsteentjeBouwsteentjes bestaan uit een zeer luchtig cakegebak met een zachte romige vulling.Ze bevatten bestanddelen die een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen

van ondervoeding. Bovendien bevorderen ze het herstel.

.

veren aan het terugdringen

WINNER

WINNAAR VAN DE

INNOVATIE AWARD

Kijk op www.bouwsteentjes.nl

Meld u aan voor de nieuwsbrief

Vroegtijdige herkenning van ondervoeding

is in veel zorginstellingen de prestatie-

indicator. De SNAQ-score of de MUST worden

veelal als meetinstrument gebruikt. Volwas-

senen, maar ook kinderen die onbedoeld

afvallen, krijgen op basis van deze score

diverse tussendoortjes aangeboden die rijk

zijn aan energie en eiwit.

Energie- en eiwitrijk

Het Bouwsteentje is een energie en eiwitrijk

gebakje, verkrijgbaar in de smaken banaan

en aardbei. Beide smaken zijn verassend

lekker en een welkome aanvulling op

uw assortiment. Extra energie, vitamines,

mineralen en spoorelementen worden aan

de Bouwsteentjes toegevoegd. Het Bouw-

steentje is naast energierijk, opgebouwd

uit hoogwaardige eiwitten die het herstel

bevorderen. Een Bouwsteentje weegt ca. 57

gram, heeft de afmeting van een Petit Four

en geeft per verstrekking 9 gram hoog-

waardig eiwit.

Makkelijk te consumeren

Het Bouwsteentje is een gebakje wat be-

staat uit 2 laagjes zachte cake met bananen-,

of aardbeiensmaak. Ook het Bouwsteentje

is door mensen met lichte slikproblemengoed te consumeren en zij die grof gemalen

voeding geserveerd krijgen, kunnen van de

Bouwsteentjes genieten.

Vriendelijk geprijsde traktatie

U kunt dit gebakje op gastvrije wijze presen-

teren aan uw clinten door het in de menu-

cyclus op te nemen als nagerecht, of als

traktatie bij de koffie of thee! Een opbouwend

tussendoortje en is daarmee het lekkerste

wapen tegen ondervoeding. De Bouw-

steentjes hebben in 2008 de eerste prijs

voor innovatie gewonnen welke uitgereikt

werd door Koks!

Bouwsteentjes worden diepgevroren in

kleine verpakkingen, per 10 stuks uitgele-

verd en zijn na het ontdooien nog 6 dagen

gekoeld houdbaar.
http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/http://www.bouwsteentjes.nl/


5/20

5Voeding Nummer 113 januari 2010

Soja en kans op sterfte bij borstkanker

Een sojarijke voeding zou de kans op het

overleven van borstkanker vergroten, volgens

een studie gepubliceerd in the Journal of the

American Medical Association. Verder stellen

de onderzoekers dat er een kleinere kans is

dat de ziekte terugkomt als minimaal elf gram

soja-eiwitten per dag worden geconsumeerd.

Dit staat ongeveer gelijk aan bijvoorbeeld

twee glazen sojamelk.

De wetenschappers van de Amerikaanse

Vanderbilt University Medical Center uit

Nashville, Tennesee onderzochten in China

5042 vrouwen tussen de 20 en 75 jaar met

borstkanker. Dit gebeurde in de periode 2002-2006. Een vervolgonderzoek vond plaats

in juni 2009. Tijdens de onderzoeksperiode

bleek dat vrouwen in de groep met de hoogste

sojaconsumptie 29 procent minder kans

hadden om te overlijden en 32 procent minder

kans hadden op terugkeer van de ziekte. Dit

in vergelijking met de groep met de laagste

soja-inname. Een aantal wetenschappers van

kankeronderzoekscentra in de Verenigde

Staten schrijven als reactie op het onderzoek

dat er grote verschillen zijn in de kwaliteit en

sojasoort en in de hoeveelheid geconsumeerde

soja tussen de Verenigde Staten en China. In

het Aziatische land is de sojaconsumptie veel

hoger. Vervolgstudies zijn daarom noodzake-

lijk. Maar de critici stellen ook dat het duide-

lijk is dat het voor borstkankerpatinten veilig

is om sojaproducten te eten en dat ze moge-

lijk bescherming bieden voor de gezondheid

op lange termijn. Er bestaat nog onvoldoende

bewijs dat voedingssupplementen met soja

dezelfde effecten bieden. Overigens wordt

al jaren regelmatig aangeraden soja te eten

in verband met de mogelijk beschermende

werking van fyto-oestrogenen bij hormoon-gevoelige soorten kanker zoals borstkanker.

Soja bevat naar verhouding veel fyto-oestro-

genen. Maar ook andere peulvruchten, de

granen rogge, haver, spelt, tarwe en gerst,

oliehoudende zaden en noten en enkele vruch-

ten en groenten zijn goede bronnen voor deze

stoffen. Onderzoek in de toekomst zal duide-

lijkheid moeten geven waardoor soja precies

een gunstig effect kan hebben bij (de preven-

tie van) borstkanker.

Roken en drinken tijdens zwangerschap

Vleesvervangers nog niet erg populair

Vleesvervangers op plantaardige basis zijn

nog niet goed genoeg om vleeseters te over-

tuigen om de karbonade of biefstuk te laten

staan. Vleesvervangers lijken te weinig op

echt vlees, maar vooral de onbekendheid met

dergelijke nieuwe producten zorgt voor weinig

animo ze in de winkelwagen te leggen.

Annet Hoek is op 12 januari gepromoveerd

op dit onderwerp aan Wageningen University

(onderdeel van Wageningen UR). Ze reali-

seerde zich al snel dat het heel lastig is een

geschikt substituut voor vlees te maken. Vlees

is geliefd en uniek qua smaak en textuur. Het

is een hele uitdaging iets te maken dat door

vleeseters wordt geaccepteerd. Daarom

bestudeerde Hoek welke aspecten belangrijk

zijn om vleeseters over de streep te trekken.

De consumenten van vleesvervangende pro-

ducten zijn voor een groot deel vegetarirs.

Zij kiezen voor deze producten vanwege het

milieu, het dierenwelzijn en de gezondheid.

De zogeheten vleesvervangers sluiten aan bij

de wensen en argumenten van die groep. Voor

de vleeseters spelen deze motieven bijna geen

rol. De relatief onbekende groenteburger of

het van soja gemaakte tofu komen qua smaak

niet bij vlees in de buurt en zijn dan ook aan de

meeste vleeseters niet besteed. Veel vleesver-

vangers geven volgens Hoek ook een minderverzadigd gevoel doordat er minder eiwit in

zit dan in vlees. Een campagne beginnen om

de vleeseters bewust te maken van duurzaam

voedsel in de hoop dat ze de volgende keer de

biefstuk laten staan, lijkt Hoek weinig zinvol.

Het is volgens haar beter om aan te sluiten

bij de behoeftes van de vleeseter. Vleesver-

vangers moeten volgens haar vooral lekker-

der worden en in de supermarkt tussen de

vleesproducten staan, niet in een apart schap.

Ook helpt het volgens haar als nepvlees qua

uiterlijk en bereidingswijze lijkt op echt vlees,

zoals bij een nepvleesworstje.

Bosbessen en blauwe bessen hebben gezond-

heidsbevorderende eigenschappen. Deze

vruchten worden in Canada nog als wilde bos-

vruchten geoogst en ook in Noord-Amerika

geteeld. Onderzoeker mevrouw dr. Willy Kalt

van Agriculture and Agri-Food Canada hield

op 12 november op de Canada Business Day

in Rotterdam een lezing over de gezondheids-

effecten van met name deze bosvruchten.

Dr. Willy Kalt begon haar presentatie met de

mededeling dat fruit en groente in zijn alge-

meenheid belangrijk bijdragen aan de ge-

zondheid. Wetenschappelijk is aangetoond dat

deze levensmiddelen een grote rol spelen bij

de preventie van (ernstig) overgewicht, type

2 diabetes, hart- en vaatziekten, degeneratie

van het zenuwstelsel, gelevlekdegeneratie(maculadegeneratie) en bepaalde soorten

kanker. In de afgelopen jaren zijn steeds meer

wetenschappelijke publicaties verschenen

over de positieve effecten van de antioxidan-

ten, flavonoden, carotenoden en vitamine C

en E uit groente en fruit. Dr. Willy Kalt ziet

in het onderzoek naar de gezondheidseffec-

ten van bosbessen en blauwe bessen een ver-

schuiving plaatsvinden van specifieke aan-

dacht voor antioxidanten naar meer de totale

gezondheidseffecten van deze bosvruchten.

Er wordt onderzoek gedaan in het laborato-

rium, bij proefdieren en in humane klinische

studies. Het meest recente onderzoek toont

een verband aan tussen het dagelijks eten van

bosbessen en de bescherming tegen nacht-

blindheid. Maar de bosbes heeft meer ge-

zondheidsbevorderende eigenschappen die

karakteristiek zijn voor deze vrucht. Het is in

Canada niet toegestaan om gezondheidsclaims

aan producten toe te voegen. De wetgeving

wat betreft dit soort claims is wel in ontwik-

keling. Alle informatie over de gezondheids-

waarde van levensmiddelen wordt wel in de

media gepubliceerd, in de vorm van artikelen

in bijvoorbeeld tijdschriften. Deze Business

Day was georganiseerd om Canadese expor-

teurs (van voedingsproducten) en wetenschap-

pers de kans te geven zich te presenteren. Het

Nederlandse bedrijfsleven en wetenschappers

verkregen inzicht in samenwerkingsmogelijk-

heden met Canada qua import, investeringen

aldaar en samenwerking op het gebied vanonderzoek.

Meer informatie: www.canadabusinessday.nl/

www.international.gc.ca

Gezonde bosbessenen blauwe bessen

Het meest recente onderzoek toont een verband aan tussen het dagelijks eten van bosbessen en de bescherming

tegen nachtblindheid.

Roken en drinken tijdens de zwangerschap

eisen hun tol: 220 extreme vroeggeboortes

per jaar. Roken is een directe oorzaak van

extreme vroeggeboorte. Ook blijkt dat zwan-

gere vrouwen die roken twee keer zo vaak

overmatig alcohol gebruiken dan zwangere

vrouwen die niet roken. En zwangere vrouwen

die roken geven minder vaak borstvoeding.

Roken tijdens de zwangerschap veroorzaakt

in Nederland jaarlijks 220 extreme vroeg-

geboortes, dat wil zeggen bij de 28ste zwan-

gerschapsweek of eerder. Ook worden jaar-

lijks als direct gevolg van het roken tijdens

de zwangerschap 3000 ondervoede babys in Nederland geboren. Dit blijkt uit onderzoek

van TNO onder 15.000 moeders. De resultaten

zijn vorige maand gepubliceerd in het weten-

schappelijke, open-acces tijdschrift PLoS

ONE. In opdracht van het ministerie van VWS

en STIVORO analyseerde TNO de gegevens

van de Peilingen Borstvoeding uitgevoerd

tussen 2001 en 2008. In totaal hebben 15000

aanstaande moeders een vragenlijst ingevuld.

Zwangere vrouwen die er niet in slagen te

stoppen met roken, stellen hun kinderen vaker

ook aan andere risicos bloot. Zo blijkt dat

overmatig alcoholgebruik tijdens de zwanger-

schap bij rokende zwangere vrouwen twee

keer zo vaak voorkomt als bij niet-rokende.

Ook kiezen zwangere vrouwen die roken

minder vaak voor het geven van borstvoe-ding. Volgens kinderart s en TNO-onderzoeker

Ko van Wouwe beginnen hierdoor teveel kin-

deren met een viervoudige achterstand: ze zijn

ondervoed, extreem te vroeg geboren, bloot-

gesteld aan overmatig alcoholgebruik en ze

missen de voordelen van borstvoeding. TNO-

onderzoeker Caren Lanting stelt: om zwange-

ren beter te motiveren tot een gezonde leefstijl

moeten al deze aspecten in de preventie inte-

graal aangepakt worden.

Meer informatie: www.tno.nl.

Dieet mislukt bij helft van de vrouwen

Veel mensen gaan in januari weer een afval-

poging wagen, maar of die pogingen ook gaan

lukken is de vraag. Volgens een onderzoek

van GlaxoSmithKline onder 2000 Belgische

vrouwen gaat driekwart van de vrouwen met

overgewicht op dieet in de eerste drie maan-

den van het nieuwe jaar.

Uit het onderzoek blijkt dat de helft van hen

niet zal slagen in hun poging om kilo's kwijtte raken. Van de ondervraagden heeft 74 pro-

cent van de vrouwen met een maatje meer de

afgelopen jaren minstens twee afslankpogin-

gen ondernomen. En op de tien stopt zelfs

nooit met diten. Drie op de vier vrouwen

zijn door hun overgewicht ontevreden over

hun uiterlijk, of hebben er minder zelfvertrou-

wen door. De vijftigplussers vrezen vooral de

nadelige gevolgen van hun overgewicht voor

hun gezondheid. Drie op de vier vrouwen zijn

er ook van overtuigd dat hun liefdesleven zal

verbeteren als ze enkele kilos afvallen.

Zwangere vrouwen die roken, blijken twee keer zo vaak

overmatig alcohol te gebruiken.

Januari is de maand waarin veel vrouwen zich voor-

nemen minder te gaan eten.


6/20


PATINTEN MONITORENEN JE EIGEN CARRIRE BEWAKEN

TMI ZOEKT ) ss CSA s sa

TMI BIEDT s o f 24 o ma a

W o ! of .

Ts TMI a s. ?

KOM EENS PRATEN BIJ TMI .D DETACHEERDER IN DE ZORG.
http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.tmi-interim.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/http://www.zorgcarrierebeurs.nl/


7/20

7Werken in de Zorg Nummer 113 januari 2010

Boerka af in spreekkamer

Artsen zijn bevoegd voorbehouden handelingen te verrichten, maar dragen ze ook vaak over.

Mensen in de zorg

De Raad van Toezicht van de Stichting Bro-

novo-Nebo in Den Haag heeft met ingang

van 15 maart dr. Rene Barge benoemd

als lid Raad van Bestuur van Stichting

Bronovo-Nebo. Rene Barge (1960) volgt

Huybert van Eck op die per 1 maart om per-

soonlijke redenen terugtreedt. Zij zal samen

met voorzitter Joop Hendriks de Raad van

Bestuur vormen en als lid Raad van Bestuur

medeverantwoordelijkheid dragen voor het

volledige reilen en zeilen van de StichtingBronovo-Nebo. Rene Barge is jarenlang

als specialist werkzaam geweest in het Leids

Universitair Medisch Centrum (LUMC),

waarna zij de overstap maakte naar een ma-

nagementfunctie en daar sinds 2006 de func-

tie van Directeur Medische Zaken vervulde.

Uroloog dr. R. Corten

van het Canisius-

Wilhelmina Zieken-

huis (CWZ) in Nij-

megen ontving op

18 december een

koninklijke onder-

scheiding. Tijdens

een symposium ter

Prof. dr. Jan Harm

Zwaveling (54) is

per 1 januari lid van

de Raad van Bestuur

van Mxima Medisch

Centrum Eindhoven/

eldhoven. Samen

met bestuursvoor-

Rik Riemens is per

1 januari toegetreden

tot de Raad van

Bestuur van het

Flevoziekenhuis in

Almere. De beslis-

sing om tot verster-

king van de top tekomen is ingegeven

De samenstelling van de Raad van Toezicht

van het academisch ziekenhuis Maastricht

is per 1 december 2009 gewijzigd. Er zijn

twee nieuwe leden benoemd en de raad

kent per die datum een nieuwe voorzitter.

Ir. R.L. van Iperen, voorzitter Raad van

Bestuur Oc NV, is benoemd tot voorzit-

ter. Prof.dr. G. Blijham, voormalig voorzit-

ter Raad van Bestuur Universitair Medisch

Centrum Utrecht, is benoemd tot lid, even-als mevrouw ir. C.E.G. van Gennip MBA,

Director Group Public & Government

Affairs ING. Vanwege het verstrijken van de

tweede benoemingstermijn is het lidmaat-

schap van de heren drs. J.H.M. Hommen,

voorzitter, en drs. H. Tent, lid, beindigd.

Binnen de gezondheidszorg komen steeds

meer nieuwe beroepsgroepen die zelfstandig

handelingen verrichten of zouden willen ver-

richten die vooralsnog aan artsen zijn voor-

behouden. Om deze ontwikkeling een wette-

lijke basis te geven en verdere ontwikkelingen

mogelijk te maken is het belangrijk dat de lijst

met voorbehouden handelingen wordt aan-

gepast, zo blijkt uit onderzoek van de afdeling

Sociale geneeskunde van het AMC en het

NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek

van de gezondheidszorg).

De medische technologie ontwikkelt zich

in rap tempo waardoor taken binnen de zorg

verschuiven. Er ontstaan nieuwe beroepen met

eigen taken en bestaande beroepen krijgennieuwe taken. Wie wat mag doen, ligt vast in

de Wet BIG (Wet op de beroepen in de indi-

viduele gezondheidszorg). Volgens deze wet

mogen de verschillende zorgverleners allerlei

taken verrichten behalve de risicovolle han-

delingen die staan beschreven in de lijst met

voorbehouden handelingen. Deze handelin-

gen mogen alleen worden uitgevoerd door

een beperkte groep zorgverleners. De lijst met

voorbehouden handelingen moet de veiligheid

van patinten waarborgen. De lijst is de af-

gelopen jaren echter niet aangepast aan de

veranderde werkelijkheid en loopt daardoor

achter op de ontwikkelingen.

Experimenteerartikel

De onderzoekers stellen voor de uitbreidingvan de zelfstandige bevoegdheid niet te beper-

ken tot artikel drie beroepen, zoals verpleeg-

kundigen, maar onder voorwaarden ook uit

te breiden tot bepaalde artikel 34 beroepen:

paramedici. Daarnaast dient volgens de onder-

zoekers een experimenteerartikel in de wet te

worden opgenomen, om op bescheiden schaal

en met een goed evaluatieprotocol, ervaring te

kunnen opdoen met bijvoorbeeld het werk van

de klinisch technoloog - een nieuw beroep -

die vanuit de techniek in de gezondheidszorg

werkzaam wil zijn.

Risicos

Artsen zijn bevoegd voorbehouden handelin-

gen te verrichten, maar dragen ze ook vaak

over. De wet biedt die ruimte, maar stelt ook

dat alleen mensen die daartoe bekwaam zijn

een handeling mogen uitvoeren. Sjef Gevers,

hoogleraar Gezondheidsrecht van het AMC:

Punt van zorg bij de overdracht van voorbehouden handelingen is dat de arts moet

checken of iemand bekwaam is, om te borgen

dat alleen mensen die bekwaam zijn die

handelingen uitvoeren. Daar liggen risicos.

Zorgorganisaties worden steeds ingewikkel-

der, waardoor een arts niet altijd zelf de

bekwaamheid kan vaststellen. Daar ligt een

verantwoordelijkheid voor de individuele

beroepsbeoefenaar, maar ook voor de Raad

van Bestuur van een zorginstelling, zoals

een ziekenhuis. Zij moeten zorgdragen voor

inzicht in en aanwezigheid van de benodigde

competenties op een afdeling. Verder komt

uit onze gesprekken met mensen die in de ge-

zondheidszorg werken het signaal naar voren

dat door verschraling in de zorg er niet altijd

een bekwaam iemand aanwezig is, zodat eenhandeling niet kan worden verricht, of uitein-

delijk wordt verricht door iemand die daartoe

niet bekwaam is. Dat is gevaarlijk.

Voor een goede behandeling van een patint

is communicatie essentieel. Daarom mag een

arts in de spreekkamer vragen om de boerka

af te zetten, aldus Paul Rijksen, algemeen

directeur van de KNMG. Hij reageert daar-

mee op een incident van 29 december in

een Utrechtse huisartsenpost. Een huisarts

weigerde om een vrouw in de spreekkamer

toe te laten omdat zij een boerka droeg.

De 23-jarige vrouw kwam met haar echt-

genoot en drie maanden oude zoontje naar

de huisarts omdat het kind diaree had en

niets dronk. Rijksen: Zowel patint als arts

moeten zich optimaal inzetten voor een goe-

de communicatie om verantwoorde zorg te

kunnen leveren. Bij zon jong kind zijn het

vooral de moeder en de vader die daar verant-

woordelijk voor zijn. De ongerustheid is soms

letterlijk van het gezicht af te lezen en dat kan

de arts helpen. Gezichtbedekking of het nou

een boerka, integraalhelm, bivakmuts of spie-

gelende zonnebril is, kan de communicatie

belemmeren en kan de kwaliteit van de zorg

onder druk zetten.

Afweging

De arts had haar echter wel moeten toelatentot de spreekkamer om in die beslotenheid

de moeder te kunnen uitleggen dat het ook

in het belang van het kind zou zijn om de

boerka af te zetten. Als de moeder desondanks

weigert de boerka af te zetten moet de zorg

toch geleverd worden. De arts moet dus in

iedere situatie opnieuw een afweging maken

of het mogelijk is om ondanks de boerka toch

verantwoorde zorg te leveren.

Laura van der Veldewint Nightingale 2009

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van het Jeroen

Bosch Ziekenhuis in s Hertogenbosch op

4 januari is voor de derde keer de Nigh-

tingale prijs uitgereikt. Deze prijs voor de

meest patintvriendelijke medewerker van

het ziekenhuis is gegaan naar Laura van der

Velde, omdat zij zich in haar werk als MS-ver-

pleegkundige op bijzondere wijze inzet voor

het verbeteren van de zorg aan MS-patinten.

Naast een dinerbon en een kunstwerk ontvangt

de winnares 5.000 euro om in te zetten in het

MS-centrum voor de verdere verbetering van

de patintenzorg. Op initiatief van de clinten-

raad looft het Jeroen Bosch Ziekenhuis jaar-

lijks een prijs uit voor de meest patintvrien-

delijke medewerker. Op 18 december zijn de

drie genomineerden voor deze prijs bekend

gemaakt. In alfabetische volgorde waren dit:

MS-verpleegkundige Laura van der Velde,

verpleegkundig specialist oncologie Sylvia

Verhage en unithoofd kindergeneeskunde

Pieter van Vugt. Op de nieuwjaarsreceptie op

4 januari 2010 reikte Betsie van der Sloot,

juryvoorzitter en voorzitter van de clinten-

raad, de prijs uit aan Laura van der Velde.

De Nightingaleprijs gaat naar Laura van der

Velde omdat ze in de ogen van de jury over de

hele breedte van haar activiteiten het gedach-

tengoed van Florence Nightingale uitdraagt.

Laura zet zich op een originele en enthousi-

aste wijze in voor een goede communicatie

met MS-patinten.

Tergooi Talent Cafvoor verpleegkundigen

Tergooiziekenhuizen (Blaricum/Hilversum)organiseert op donderdag 28 januari voor

de derde keer het Tergooi Talent Caf. Het

Tergooi Talent Caf staat dit keer in het teken

van verpleegkundig talent en vindt plaats op

locatie Hilversum.

In het Talent Caf kunnen genteresseerden

in een baan bij Tergooiziekenhuizen in een

ongedwongen sfeer kennismaken met mede-

werkers van Tergooi. Er is informatie over

de meest actuele vacatures en medewerkers

van verschillende afdelingen vertellen over

hun ervaringen. Ook biedt het Tergooi Talent

Caf werkzoekenden de kans zich persoon-

lijk te presenteren aan de adviseurs Werving

& Selectie van Tergooiziekenhuizen. Op het

programma staat dit keer een presentatie doorReinder Wolvius en Ronald Verhagen, ortho-

peden bij Tergooiziekenhuizen, over Host-

manship in de zorg; de kunst om mensen het

gevoel te geven dat ze welkom zijn. Aanslui-

tend is er een borrel. Tergooi Talent Caf vindt

plaats op donderdag 28 januari van 16.00

tot 18.00 uur in het restaurant van locatie

Hilversum, begane grond. Aanmelden en meer

informatie via www.tergooiziekenhuizen.nl/

werkenenleren/talentcaf.

afsluiting van zijn loopbaan als medisch

specialist werd hij door burgemeester T. de

Graaf van Nijmegen benoemd tot Ridder in

de Orde van Oranje Nassau.

zitter dr. Rob van t Hullenaar vormt

Zwaveling de Raad van Bestuur. Zwavelingwerkte bij UMC+ (azM en de universiteit

Maastricht). Daar was hij hoofd van de af-

deling Intensive Care en voorzitter van het

stafconvent. Sinds 2005 is hij daarnaast

hoogleraar intensive care geneeskunde

aan de Universiteit van Maastricht. Eerder

was hij werkzaam bij het Academisch Zie-

kenhuis in Groningen. Prof. dr. Jan Harm

Zwaveling volgt prof. dr. Erik Heineman op

die in april 2009 MMC heeft verlaten.

door de groei van het ziekenhuis en de

ambities van groeigemeente Almere.

Riemens is al sinds december 2008 werk-

zaam in het Flevoziekenhuis als financieel

directeur en is een belangrijke stimulator

van ondernemerschap in de zorg.

Ruimte voor nieuweberoepsgroepen

Laura van der Velde


8/20

8 PatintenzorgNummer 113 januari 2010

Operatierobot in Rijnstate Arnhem

De Alysis Zorggroep in Arnhem beschikt sinds

deze maand over een geavanceerde operatie-

robot, de Intuitive Da Vinci SI. Deze bestaat uit

vier mechanische armen die bediend worden

door de chirurg. De chirurg voert via een drie-

dimensionaal beeld de operatiehandelingen

uit.

De robot vertaalt de bewegingen van de chirurg

met extreme precisie, waardoor omliggend

weefsel optimaal wordt gespaard. De kans op

complicaties neemt hierdoor af en het herstel

verloopt sneller. De Alysis Zorggroep zet de

robot in eerste instantie in voor verwijdering

van de prostaat bij patinten met prostaat-

kanker. De Da Vinci robot is gemaakt voor

de zogenoemde laparoscopische ingrepen, de

kijkoperaties. Per januari 2010 wordt de robot

in ziekenhuis Rijnstate gebruikt voor alle ope-

raties van prostaatkanker waarbij de kankernog niet is uitgezaaid. Later wordt de robot

ook ingezet voor operatieve verwijdering van

blaas- en nierkanker.

Cardioloog Henk Oskam is geboeid door

taal. Al jaren schrijft hij gedichten en vorige

maand is zijn eerste bundel verschenen. Met

als thema (hoe kan het ook anders): het hart.

Niet alleen in zijn vrije tijd, ook in zijn vak

speelt taal een belangrijke rol. Het is de kunst

de klacht van de patint te vertalen naar de

juiste behandeling. Mijn vak bestaat voor een

belangrijk deel uit taal, zegt Henk Oskam

die op Eerste Kerstdag zijn laatste dienst

draaide in het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ)

in Gouda.

Het is deze maand 27 jaar geleden dat Henk

Oskam als cardioloog aan de slag ging in

het GHZ. Aanvankelijk leek het erop dat hijiets heel anders zou gaan doen. Hij studeerde

immers af op de HTS, richting werktuigbouw.

Maar met zijn diploma op zak, besefte hij dat

hij nog niet klaar was met studeren. Hij wilde

verder en koos voor een medische studie.

Cardiologie biedt een goede combinatie van

techniek en omgaan met mensen. Achteraf is

gebleken dat de nadruk meer op de mensen

dan op de techniek lag, maar dat beviel hem

juist wel. Op het technische vlak is er de afge-

lopen 27 jaar heel wat veranderd in zijn vak.

Eerst kreeg de echocardiografie een plaats

in het Goudse ziekenhuis. Daarna deed het

Doppleronderzoek zijn intrede. Er kwam een

hartkatheterisatiekamer, pacemakers werden

steeds geavanceerder en recent is er CT-appa-

ratuur in het ziekenhuis gekomen waarmee dekransslagaders beter zijn te bekijken. Er zijn

volgens Henk Oskam nog niet zoveel zieken-

huizen die deze apparatuur gebruiken. Het is

zaak voor de cardiologen om goed bij de les te

blijven. Steeds de nieuwe technieken binnen

te halen. Je moet ervoor zorgen dat patinten

naar je toe blijven komen. Bovendien maakt

die apparatuur het vak leuker. Je kunt steeds

betere diagnoses stellen.

Angsten

De techniek mag dan zijn veranderd, de

patinten zijn dat niet. Ik zie dezelfde

gebeurtenissen, dezelfde angsten en ontken-

ningen als 27 jaar geleden. De communicatie

met deze mensen is door de jaren heen onver-

anderd belangrijk gebleven. Elke minuut die

je in de communicatie steekt, krijg je dubbel

en dwars terug. Het blijkt niet eenvoudig om

precies te achterhalen wat de klacht van de

patint is. Mensen praten niet zo gemakkelijk

over zichzelf. Soms is een tweede bezoek

nodig om dingen echt helder te krijgen. Niet

alles wat zich aandient als een hartkwaal,

is dat in werkelijkheid ook. Het is voor de

cardioloog van belang de sociale omstandig-

heden van de patint te kennen. In ons vak

kom je relatief vaak in aanraking met klachten

die een hartafwijking simuleren.

KunstInmiddels is cardioloog Oskam vanwege

zijn leeftijd gestopt met zijn werk. Of hij het

mist? Niet de vermoeienis. Het is fysiek een

pittig vak. De toeloop wordt steeds groter, je

doet steeds meer. Maar de sport blijft om het

menselijk te houden. Dat is leuk!

Hij kan nu al zijn tijd geven aan zijn andere

liefde: de taal en de kunst. De tweede

gedichtenbundel ligt al klaar om uitgegeven

te worden.

N.a.v. Van het hart, gedichten en fotos van Henk

Oskam,30 paginas, prijs: vijf euro.

ISBN 978-94-90650-01-8. Verkrijgbaar bij Boekhandel

Verkaaik in Gouda: www.boekhandelverkaaik.nl.

Door Marja den Otter

Cardioloog maaktgedichten over hart

Mevrouw Wassink uit Mill bracht op 22 december haar dochter Emre ter wereld. Het was de 844ste bevalling in

Maasziekenhuis Pantein, waarmee het recordaantal van 2004 werd overschreden. Links van haar, procesmanager

Inge de Baas, van de afdeling Moeder en kind, rechts verpleegkundige Truus van Langen.

In Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer zijn in

2009 mr babys geboren dan in welk voor-

gaand jaar ooit. Het vorige record stond op

843 bevallingen (2004); vorig jaar stopte de

teller bij 868. Van die bevallingen leverden

er dertien een tweeling op. De natuur zorgde

voor een mooi evenwicht met 442 meisjes en

439 jongens.

Steeds meer aanstaande ouders kiezen voor

Maasziekenhuis Pantein als plek voor de

bevalling. Daar komt bij dat steeds meer

vrouwen op later leeftijd moeder worden en

op advies van hun verloskundige kiezen vooreen ziekenhuisbevalling. Mocht het aantal

bevallingen in Maasziekenhuis Pantein nog

verder gaan stijgen, dan is het ziekenhuis

hierop toegerust.

Vader

In het huidige ziekenhuis zijn drie verlos-

kamers; in het nieuwe ziekenhuis (begin 2011

gereed) zijn tien SRM-kamers waar vrouwen

kunnen bevallen. SRM staat voor single

room maternity. Dit houdt in dat de aanstaan-

de moeder vanaf het moment dat ze in het

ziekenhuis arriveert, totdat ze het ziekenhuis

verlaat, een eigen kamer heeft. Hier vindt ook

de bevalling plaats. Vader mag op deze kamer

blijven logeren; iets wat in het huidige zieken-huis overigens ook al mogelijk is.

Patinten en bezoekers van MC|Zuiderzee hun medicijnen snel en eenvoudig ophalen bij de Poliklinische Apotheek

Lelystad. De apotheek is gevestigd in de centrale hal van het ziekenhuis. Mensen die na het bezoek aan de poli-

kliniek een recept mee krijgen, kunnen nu direct hun medicijnen ophalen bij de poliklinische apotheek. Ook bij

ontslag uit het ziekenhuis kan de patint de medicijnen, die hij of zij na ontslag moet gebruiken, ophalen bij de

Poliklinische Apotheek Lelystad. Op de foto apotheker Aroena Panday (derde van rechts) en haar team.

Record aantal bevallingen in Maasziekenhuis

Poliklinische apotheek geopend

Cardioloog Henk Oskam: Mijn vak bestaat voor een belangrijk deel uit taal.

Het St. Jans Gasthuis (SJG Weert) heeft sinds

4 januari zijn zorg uitgebreid met het specia-

lisme Mondziekten, Kaak- en Aangezicht-

chirurgie.

Daardoor kunnen patinten met kaak- en

mondklachten uit de regio Weert in hun eigen

ziekenhuis terecht. In Nederland is er een

tekort aan kaakchirurgen. Tot nu toe moest

Weert het stellen zonder dit specialisme. Sinds

begin 2010 kunnen patienten terecht voor

diverse mond- en kaakbehandelingen. Drie

kaakchirurgen afkomstig uit het Eindhovense

Catharina Ziekenhuis zijn ieder n dag per

week aanwezig.

Start kaakchirurgie SJG Weert

dag

kom je groeten

nog ontmoeten

kom je zeggen

weg te leggen

omgekeken

ogen spreken

o hart dat laat

een hart dat gaat


9/20

9Patintenzorg Nummer 113 januari 2010

Smiley voor moeder-kindcentrum

SportMx, de afdeling sportgeneeskunde van

Mxima Medisch Centrum (Eindhoven/Veld-

hoven), heeft het certificaat Topsport Medisch

Samenwerkingsverband in oprichting. (TMS)

gekregen. Dit is een kwaliteitskeurmerk van

de Federatie van Sportmedische Instellingen.

Door de toekenning is SportMx volgens MMC

de enige sportmedische instelling in Zuidoost-

Brabant waar topsporters terecht kunnen voor

medische begeleiding.

Alle topsporters met A- en B- status moeten

door een NOC/NSF erkende TMS-organisatie

worden behandeld. Een TMS is een uitgebrei-

de sportmedische instelling met een sport-

arts, sportfysiotherapeuten en sportmasseurs.

Bovendien maakt een TMS afspraken met

andere specialismen over het leveren van

snelle en goede zorg, zoals snelle doorver-

wijzing naar een radioloog, orthopeed of een

voedingsdeskundige. SportMx fungeerde al

als een landelijk expertcentrum voor onder

meer hartproblemen, spierloge problemen en

vaatproblemen bij sporters. Circa een op de

vijf beroepswielrenners of schaatsers is voor

dergelijke problemen behandeld.

Kwaliteitsniveau

De Federatie van Sportmedische Instellingen

wil het kwaliteitsniveau van de aangesloten

sportmedische instellingen stapsgewijs verho-

gen. De interne zorgstructuur en organisatievan de aangesloten instellingen moet al sinds

2005 voldoen aan expliciete kwaliteitseisen

op het gebied van beleid, personeel, midde-

len, zorgprocessen en te behalen resultaten.

In totaal hebben 34 organisaties zich aange-

meld voor de volgende stap: de certificering

tot TMS. Zeventien van hen hebben nu de

instapnormen behaald en zijn daarmee gecer-

tificeerd als TMS in oprichting. De volledige

certificering volgt in 2010.

Topsporters kunnen terecht bij SportMx

Het Medisch Centrum Leeuwarden heeft

op dinsdag 29 december het eerste kinder-

pijnpaspoort overhandigd. Dit paspoort is

bedoeld voor kinderen die regelmatig naar het

ziekenhuis moeten.

Het is de bedoeling dat zorgverleners door dit

pijnpaspoort een beter inzicht krijgen in de

wensen en rituelen van een kind. Verder draagt

het bij aan een verbetering van de communi-

catie. Kinderen geven aan een groter gevoel

van controle te ervaren bij een onderzoek of

behandeling. Zij voelen zich veiliger wanneer

zij hun wensen en rituelen kunnen laten lezen.

Volgens ouders heeft hun kind het gevoel dat

er beter naar hen geluisterd wordt en hoeven

ze hun verhaal niet steeds opnieuw te vertel-

len. De verwachting is dat het pijnpaspoort

voornamelijk geschikt is voor kinderen die

regelmatig een medische handeling moeten

ondergaan in het ziekenhuis, waarvoor zij

regelmatig terug moeten komen. De pedago-

gisch medewerker geeft het pijnpaspoort uit

aan kinderen die geschikt zijn hiervoor. Zij

geeft informatie aan het kind en ouder en

adviseert bij het invullen. Het pijnpaspoort

blijft het eigendom van het kind en kan ook

gebruikt worden op andere afdelingen.

MCL introduceert kinderpijnpaspoort

Bij wie moet ik zijn voor de beste medische

zorgverlening? Hoe weet ik eigenlijk wat goede

zorg is? Onderzoekers van IQ healtcare (UMC

St Radboud Nijmegen) hebben voor twaalf

veelvoorkomende soorten van zorgverlening

sets van vragen samengesteld, die patinten,

zorgverzekeraars en andere publieke belang-

hebbenden zich zouden moeten stellen om de

kwaliteit van de zorgverlening te beoordelen.

De onderzoekers van IQ healthcare hebben

twaalf zogenoemde zorgproducten geselec-

teerd. Bijvoorbeeld diabeteszorg. Voor

diabetes hebben zij een set van achttien items

(kwaliteitsindicatoren) opgesteld, die sameneen belangrijke aanwijzing vormen voor de

kwaliteit van de diabeteszorg van een zorg-

verlener in de eerste lijn, bijvoorbeeld de

huisarts. Voorbeelden van de kwaliteitsindi-

catoren: hoeveel procent van de diabetes-

patinten heeft in deze huisartspraktijk een

eigen zorgcordinator? Hoeveel procent heeft

een gezonde bloeddruk? Hoeveel procent

heeft een gezond gewicht? De antwoorden op

dit soort vragen vormen een goede indicatie

voor het resultaat, dat de zorgverlener met de

behandeling van diabetes bereikt. En daarmee

voor de kwaliteit van de diabeteszorg. Voor de

elf andere onderzochte zorgproducten is het-

zelfde traject gevolgd, wat sets van tussen de

twaalf en twintig kwaliteitsindicatoren heeft

opgeleverd. Bij de opbouw van de sets indi-catoren is gezocht in binnen- en buitenland.

Ze zijn onder meer gehaald uit standaarden

en behandelrichtlijnen van de verschillende

medische en paramedische beroepsgroepen in

de eerste lijn. Ook inhoudelijke experts zijn

geraadpleegd. De onderzoekers hebben veel

waarde gehecht aan aspecten als samenwer-

king tussen verschillende zorgverleners op

n gebied en goede onderlinge afstemming

van de zorg. De sets moeten nu ter beoorde-

ling worden voorgelegd aan vertegenwoordi-

gers van patintenverenigingen, zorgverzeke-

raars en andere relevante gebruikers.

Scores en normen

Vragen stellen is n ding, antwoord krijgen

een ander. De indicatorensets hebben alleen praktische waarde als zorgverleners hun

registratie waar nodig aanpassen, en als ze

de benodigde informatie voor het bepalen

van scores op indicatoren beschikbaar stel-

len. Ook moeten er normen worden gesteld:

welke score kan worden beschouwd als slecht,

voldoende of goed? Dat is de norm. Pas als

zulke normen zijn vastgesteld, is een indi-

catorenset echt bruikbaar voor de dagelijkse

praktijk. De nu gepresenteerde sets vormen

een eerste stap op weg naar een bruikbare be-

oordeling van eerstelijnszorg. De twaalf zorg-

producten waarvoor indicatorensets beschik-

baar zijn: COPD, diabetes mellitus, hartfalen,

cardiovasculair risicomanagement, depressie,

dementie, zwangerschap en bevalling, lage-

rugpijn, decubitus, acute GGZ, acute zorgdoor huisartsen(posten) en SEHs, en zorg-

management in de eerste lijn.

Indicatoren voorbeoordeling zorg

De kraamafdeling en het moeder-kindcentrum

van St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg ontvan-

gen een Smiley omdat ze voldoen aan de

criteria die de Stichting Kind en Ziekenhuis

stelt aan de zorg aan moeders en hun pas-

geboren babys in een ziekenhuis.

Sonja van der Putten, kwaliteitsfunctionarisKindercentrum: We zijn er heel erg trots op.

Al geruime tijd is een werkgroep druk bezig

om te zorgen dat we aan de criteria voor de

Smiley voldoen. Belangrijke criteria zijn

bijvoorbeeld dat er twee lactatiekundigen

aanwezig zijn en dat ouders de gelegenheid

geboden wordt om bij hun kind te blijven

slapen (rooming-in). We proberen de ouders

overal bij te betrekken, zodat het voor hen en

de babys zoveel mogelijk net als thuis is.

De Smiley is echt een erkenning voor onze

medewerkers die iedere dag weer hun best

doen goed voor de pasgeborenen in ons zie-

kenhuis te zorgen. Ieder jaar reikt de Stich-ting Kind en Ziekenhuis Smileys uit aan

ziekenhuizen, een kwaliteitskeurmerk voor

kindvriendelijke ziekenhuizen. Voor ouders

die met hun kind naar het ziekenhuis moeten,

is de Smiley een aanwijzing dat de zorg kind-

vriendelijk is.

Het St. Elisabeth Ziekenhuis is n van de weinige ziekenhuizen in Nederland met een Smiley voor de kraam-

afdeling en het moeder-kindcentrum. Voor ouders die met hun kind naar het ziekenhuis moeten, is de Smiley een

aanwijzing dat de zorg kindvriendelijk is.

Justin van den Berg is het eerste kind dat van cliniclown Tup het pijnpaspoort heeft gekregen (foto M. van Huizen).

Het Deventer Ziekenhuis heeft onlangs het

duizendste kind geholpen op de Plaspoli.

De behandeling die er sinds 2002 wordt toe-

gepast, is succesvol.

Trots laat kinderarts Van der Deure de

cijfers zien. Van de kinderen die s nachts

bedplassen is tachtig tot negentig procent na behandeling droog. In de groep die overdag

niet zonder natte broek blijft, slaagt zestig tot

zeventig procent. Als ze eenmaal droog zijn,

blijven ze dat meestal ook. In Deventer is een

poliklinische behandeling van plasklachten

het uitgangspunt. Als het kind alleen naar

het spreekuur van de kinderarts gaat, hoeft

niemand in zijn omgeving te weten dat er zin-

delijkheidsproblemen zijn.

Duizendste patint op Plaspoli

Wie levert goede zorg? Met behulp van de indicatoren moet het mogelijk zijn een antwoord te geven op die vraag.


10/20


Verhoog nu de efficintievan uw zorgverlening metHospital Logistics!Hospital Logistics bekleedt sinds jaren een leidinggevende positie

op het vlak van logistieke processen voor de medische wereld.

Wij staan voor innovatie, kwaliteitsverhoging en bieden maatwerk-

oplossingen aan zorginstellingen. Dit resulteert in een uniek

totaal concept gericht op consolidatie van goederenstromen met

kostenreducties n serviceverhoging tot gevolg.

Hospital Logistics is opgericht voor de bevoorrading van verschillende ziekenhuizenen zorginstellingen vanuit n extern distributiemagazijn. Naast deze kernactiviteitbiedt Hospital Logistics ook andere diensten aan zorginstellingen en leveranciers

zoals het uitvoeren van studies naar logistiek.Deze dienstverlening is reeds jarenlang succesvol bij zowel grote ziekenhuizen alskleinere verzorgingsinstellingen en zal ook voor uw zorginstelling haar meerwaardebewijzen.

Logistieke dienstverlening waarbij praktisch alle goederen vanuit n externregionaal distributiecentrum geleverd en via n maandelijkse gedetailleerdefactuur berekend worden.

ontlast het ziekenhuis van zowel logistieke taken (magazijn-beheer, picking en transport) als administratieve taken (afroep/inkoop enfactuurverwerking).

Plug-and-play: kwaliteitsverhogende dienstverlening op maat van de klant diezelf beslist welk assortiment van goederen uitbesteed wordt en tot waar de dienst-

verlening van Hospital Logistics reikt. Volledige prijs- en productneutraliteit waardoor ziekenhuizen autonoom blijven

beslissen welke goederen door Hospital Logistics in voorraad worden genomen en

met behoud van de prijs die het ziekenhuis met de leverancier heeft onderhandeld.

Kom met ons persoonlijk praten over de bedrijfsvoordelen... wij kunnen uperfect begeleiden bij uw kosten-/batenanalyse om uw managementbeslissingte ondersteunen!

Voor nadere informatie:

www.hospitallogistics.eu

Hospital Logistics NVIndustriezone A118Nieuwland 5b - BE-3200 AarschotTel. +32 (0)16 56 47 44Fax +32 (0)16 56 87 86

4935-www.f

bd.be

Hospital Logistics NederlandMedisch DistributiecentrumMolenbaan 4-10NL-2908 LM Capelle aan den IjsselTel. +31 (0)10 264 0240
http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/http://www.hospitallogistics.eu/


11/20

Geschiedenis van de gezondheidszorg

Het urinaal

11Gezondheid Nummer 113 januari 2010

Milde paniek leidt tot veel leed

Diagnose vasculaire dementie kan beter

Milde paniekklachten komen veel voor enverdienen meer aandacht. De klachten zijn

klinisch relevant, kosten de samenleving veel

geld, en bovendien is een behandeling voor-

handen die helpt de klachten te verminderen

en verergering te voorkomen. Psychiater Neel-

tje Batelaan van GGZ inGeest deed onderzoek

naar deze klachten. Zij pleit voor de herzie-

ning van het DSM IV-systeem. Batelaan pro-

moveerde 12 januari bij VU medisch centrum

in Amsterdam.

Een paniekstoornis is geclassificeerd in het

huidige DSM IV-systeem en wordt behandeld

met cognitieve gedragstherapie en/of medica-

tie. Elk jaar lijdt ongeveer 2,2 procent van de

volwassen Nederlanders hieraan. Eenzelfde

percentage kampt met milde paniekklachten.Deze klachten zijn echter niet opgenomen

in DSM IV, zodat behandeling niet vanzelf-

sprekend is. Milde paniek kost de samen-

leving zon 6.000 euro per persoon per jaar

aan zorgconsumptie en ziekteverzuim: dat is

121 miljoen euro per miljoen inwoners. Milde

paniek is ook de belangrijkste voorspeller

voor het ontstaan van angststoornissen en

het meest belangrijke aangrijpingspunt voor

preventie van angststoornissen. Batelaan pleitop basis van haar onderzoek voor meer be-

wustwording van deze milde paniek. Als de

behandelaars zich ervan bewust zijn dat er

sprake kan zijn van een paniekaanval en dat

er een effectieve behandeling beschikbaar is,

kun je veel ellende voorkomen. Door de hoge

kosten ten gevolge van werkverzuim zou een

vroegtijdige behandeling bovendien econo-

misch gunstig kunnen zijn.

Vasculaire dementie is na de ziekte van Alz-

heimer de meest voorkomende vorm van

dementie. Toch is er over vasculaire demen-

tie weinig bekend. Naar aanleiding van haar

promotieonderzoek pleit Salka Staekenborg

voor het formuleren van nieuwe criteria voor

diagnose van deze ziekte. Staekenborg pro-

moveerde eind december aan VU medisch

centrum in Amsterdam op dit onderwerp.

Al heel lang is bekend dat vasculaire demen-

tie gerelateerd is aan beschadiging van de

bloedvaten in de hersenen, maar daarnaast

spelen ook neurologische afwijkingen een

rol. Staekenborg onderzocht de schade aan de

bloedvaten in de hersenen rechtstreeks door

middel van MRI. Verder onderzocht zij de

relatie tussen schade en bloedvaten en neuro-logische symptomen als geheugenverlies en

gedragsverandering. Uit het onderzoek blijkt

dat het overgrote deel van de patinten voor-

al schade heeft aan kleine bloedvaten. Lang

is gedacht dat vooral de schade aan de grote

bloedvaten het belangrijkste probleem was.

Het beoordelen van de schade van bloedvaten

in de hersenen door middel van MRI levert

een veel directere diagnose op dan het meten

van neurologische symptomen.

Criteria hielprik ter discussie

De mening van ouders moet een veel grotere

rol gaan spelen bij de criteria voor de hielprik

bij pasgeboren babys. Uit onderzoek van VU

medisch centrum in Amsterdam blijkt dat een

overtuigende meerderheid van ouders het

ook wil weten als hun kind een onbehandel-

bare ziekte heeft. Vooral om een lange me-

disch zoektocht te voorkomen. Op dit moment

bepaalt de overheid dat alleen op behandel-

bare ziektes gescreend wordt door middel van

de hielprik.

In de huidige hielprik bij pasgeboren babys

zijn zeventien behandelbare aandoeningen

opgenomen. Door snelle technische ontwik-

kelingen is het echter mogelijk om veel meer

ziektes en aandoeningen op te sporen via het

hielprikbloed. Deskundigen en beleidsmakers

adviseren de overheid of een aandoening in

het hielprikprogramma opgenomen moet wor-

den. De mate waarin ernstige gezondheids-

schade bij het kind kan worden voorkomen

door vroege opsporing is daarbij doorslag-

gevend. In deze beslissing speelt de mening

van (aanstaande) ouders niet of nauwelijks eenrol. Ouders blijken echter ook over mogelijke

onbehandelbare aandoeningen in hun kind,

die al in de kindertijd tot uiting komen, infor-

matie te willen krijgen. De reden die zij aan-

geven is dat zij een lange medische zoektocht

naar de aandoening van hun kind willen voor-

komen. De onderzoekster, Anne Marie Plass,

pleit naar aanleiding van het onderzoek voor

herformulering van de criteria voor screening.

Aneurysmas ontstaan door problemen

met het steunweefsel van de vaatwand.

Niet de hoeveelheid, maar de structuur van

de collageenbundels is anders dan in een

gezonde vaatwand. Onderzoekers van het

Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)

en de faculteit Wiskunde en Natuurweten-

schappen van de Universiteit Leiden publi-

ceerden hun bevindingen in Proceedings of

the National Academy of Sciences (PNAS) van

28 december.

Aneurysmas zijn uitstulpende, zwakke

plekken in slagaders. Ze zijn levensgevaar-

lijk, omdat ze kunnen scheuren en dan een

ernstige bloeding veroorzaken. Al langer

werd vermoed dat aneurysmas ontstaan door

veranderingen in het steuneiwit collageen

van de bloedvaten. Een duidelijke afwijking

kon echter nooit worden aangetoond. Leidse

onderzoekers onderzochten het collageen

van aneurysmas van de buikslagader en van

aneurysmas van mensen met de ziekte van

Marfan, een erfelijke afwijking van het bind-

weefsel. Zij ontdekten dat het probleem niet

zit in de hoeveelheid of kwaliteit van de colla-

geenmoleculen. In tegendeel, de aneurysmas

blijken juist meer collageen te bevatten. Maar

de opbouw van dat collageenweefsel is wel

anders. Het collageen ligt daar niet meer als

een flexibel net om de vaatwand, maar vormt

een strak korset waardoor de vaatwand niet

meer in staat is de krachten van de bloeddruk

goed op te vangen en terug te geven.

Netwerkgedrag

In dit multidisciplinaire onderzoek maakten

de onderzoekers ook gebruik van een tast-

microscoop om mechanische eigenschappen

van het weefsel op nano- en microniveau te

bestuderen. Dit onderzoek toonde een tweede

defect aan. Terwijl in gezond weefsel alle

collageenvezels met elkaar verbonden zijn en

een netwerk vormen, is dit bij de aneurysmas

niet het geval. Gevolg is dat individuele vezels

niet meer in staat zijn om uitgeoefende krach-

ten te spreiden over naast liggende vezels.

Netwerkgedrag is een bekend fenomeen

binnen de materiaal en constructiekunde,

vertelt LUMC-onderzoeker dr. Jan Lindeman.

Dat dit ook een rol speelt in weefsels als de

vaatwand is verrassend. Hoe het komt dat het

collageen anders wordt neergelegd, is nog niet

helemaal duidelijk. Waarschijnlijk speelt bij

het buikaneurysma een ontstekingsreactie een

rol. Dit zorgt voor overmatige afbraak van

collageen. Het nieuw neergelegde collageen

is van mindere kwaliteit en lijkt heel erg op

dat in littekenweefsel. Een structureel defect

in de collageenopbouw is waarschijnlijk het

probleem bij Marfanpatinten. Naar schatting

hebben ruim 70.000 mannen en ruim 17.000

vrouwen een aneurysma van de buikslagader,

waarnaar in dit onderzoek is gekeken.

Weeffouten oorzaakvan aneurysma

Op dit moment bepaalt de overheid dat alleen op behandelbare ziektes gescreend wordt door middel van de

hielprik.

Het strijkijzer, een urinaal voor vrouwen.

Ook bij een patint in het ziekenhuis gaat

de spijsvertering gewoon door, dit betekent

dat er steeds urine wordt geproduceerd.

Meestal is de patint niet in staat om naar

het toilet te gaan en daarom worden in het

ziekenhuis urinalen gebruikt. Zowel voor de

vrouw als de man waren de oudste urinalen

van tin gemaakt die werden opgevolgd door

urinalen van aardewerk, daarna van email

en weer later van glas en tegenwoordig vaak

van kunststof. Omdat email door stoten of

vallen heel gemakkelijk wordt beschadigd,

worden tegenwoordig in de gezondheids-

zorg geen voorwerpen van email meer ge-

bruikt. De flesvorm van het mannenurinaal

is handig, heeft weinig kans op morsen en is

eenvoudig te reinigen en te bewaren. Bij devrouw is de aansluiting op het urinaal nooit

volledig waterdicht te krijgen, daarom heeft

men in de loop der tijden allerlei urinaal-

varianten geprobeerd. De oudste urinaal-

vorm, zowel van tin als van aardewerk, had

veel weg van een juskom. Beroemd was de

Bourdaloue, genoemd naar de geestelijke die

zo lang van stof was. Een bijzonder fraaie

uitvoering was het zogenaamde strijkijzer,

van glas of porselein gemaakt. Volgens een

toelichting in het leerboek voor de ziekenver-

pleging van Zr. Melk staat het als volgt om-

schreven: Het strijkijzer is een urinaal van

glas of porselein gemaakt, dat bij de vrouw

de schaamdelen

ZiekenhuisKrant, 13 januari 2010

Documents

Transcript of ZiekenhuisKrant, 13 januari 2010