WORKSHOP SOCIAAL AANBESTEDEN “HORECA” Leuven ......WORKSHOP SOCIAAL AANBESTEDEN “HORECA”...

11/12/2018

1

1

WORKSHOP SOCIAAL AANBESTEDEN “HORECA”

Leuven/ Halle

Wim Rasschaert m.m.v. Manik Peferoen

12 November – 19 november

11/12/2018

2

Wim Rasschaert 2

1. Inleiding - programma

• Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaandebekendmaking

• Sociale en andere specifieke diensten

• Voorbehouden opdrachten

• Sociaal aanbesteden in de plaatsingsprocedure

• Bespreking casussen

Wim Rasschaert 3

2. Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaandebekendmaking

Definitie - art. 2, 26° Wet Overheidsopdrachten:

“De plaatsingsprocedure waarbij de aanbestedende overheid de door haar gekozen ondernemers een offerte vraagt en met een of meer van hen over de voorwaarden van de opdracht kan onderhandelen”

11/12/2018

3

Wim Rasschaert 4


Toepassingsgevallen - art. 42 Wet Overheidsopdrachten:

Meest gehanteerd: “… de goed te keuren uitgave zonder belasting over de toegevoegde waarde, is lager dan de bedragen bepaald door de Koning…” (≠ geraamd bedrag!)

(i.c. € 144.000,00 ex btw)

Wim Rasschaert 5


Toepassingsgevallen - art. 42 Wet Overheidsopdrachten:

Andere toepassingen:

- Dwingende spoed

- Geen of geen geschikte aanvragen tot deelneming/ offertes

- Exclusiviteit

- Herhaling werken/ diensten

- Gunstige voorwaarden

- …

11/12/2018

4

Wim Rasschaert 6


Toepassingsvoorwaarden - art. 42 Wet Overheidsopdrachten:

• Geen toepassing van

• artikel 69 met betrekking tot de facultatieve uitsluitingsgronden

• artikel 71 betreffende de selectiecriteria

• Over de gunningscriteria wordt niet onderhandeld,noch over de minimumeisen (tenzij bij Belgischeopdrachten, wat betreft de minimumeisen).

Wim Rasschaert 7



• De aanbestedende overheid kan met deinschrijvers over de initiële offertes en over allevolgende offertes die door hen werden ingediendonderhandelen met het oog op de verbeteringvan de inhoud ervan.

• Spontane offertes worden niet aanvaard, tenzijuitdrukkelijk gemotiveerde andersluidendebeslissing.

11/12/2018

5

Wim Rasschaert 8

3. Sociale en andere specifieke diensten

Toepassingen - art. 88 Wet Overheidsopdrachten:

Opgesomd in bijlage III bij de WetOverheidsopdrachten, onder meer:

Wim Rasschaert 9


Toepassing - art. 88 Wet Overheidsopdrachten:

- Juridische diensten

- Postdiensten

- Personeel in de gezondheidszorg

- Culturele diensten

- …

= vroeger onderscheid prioritaire en niet-prioritaire diensten (diensten in Bijlagen II.A en II.B)

11/12/2018

6

Wim Rasschaert 10



- diensten uitsluitend betrekking hebben op aangelegenheden die alleen het nationaal recht betreffen en in de regel alleen worden aangeboden door in de betrokken lidstaat gevestigde ondernemers, waardoor zij slechts een beperkte grensoverschrijdende draagwijdte hebben.

- versoepeld stelsel plaatsingsregels

Wim Rasschaert 11


Toepasselijke plaatsingswijzen - art. 89 Wet Overheidsopdrachten:

• vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking (VOMB) tot 750.000 euro – boven 750.000 euro = Europees bekend te maken

• onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking voor zover het geraamde bedrag van de opdracht lager ligt dan 750.000 euro (OZVB)

• andere plaatsingsprocedures

11/12/2018

7

Wim Rasschaert 12



• procedure sui generis met voorafgaande bekendmaking waarvan zijzelf de nadere regels bepaalt

• Onder 30.000 euro geraamd: “opdracht van beperkte waarde”

(o.m. aanvaarde factuur = het plaatsen van een opdracht na raadpleging, indien mogelijk, van de voorwaarden van meerdere ondernemers maar zonder dat om de indiening van offertes moet worden verzocht. Het bewijs van die raadpleging moet door de aanbestedende overheid geleverd kunnen worden – in het administratief

dossier te bewaren)

Wim Rasschaert 13



� De procedures moeten in ieder geval de principes van transparantie, proportionaliteit en gelijkheid van behandeling van de ondernemers eerbiedigen

� Beperkt(er) aantal artikelen wetgeving overheidsopdrachten van toepassing (zie art. 4 KB Plaatsing – art. 89 Wet Overheidsopdrachten)

11/12/2018

8

Wim Rasschaert 14



Door middel van deze “toolbox”-aanpak, die de aanbestedende overheid toelaat de meest adequate procedure in functie van de aard en de kenmerken van de in te vullen behoefte te kiezen, is het mogelijk rekening te houden in alle mogelijke gevallen met de noodzaak om de kwaliteit, de continuïteit, de toegankelijkheid, de betaalbaarheid, de beschikbaarheid en de volledigheid van de diensten, de specifieke behoeften van de onderscheiden categorieën van gebruikers, met inbegrip van de kansarme en kwetsbare categorieën, de deelname en het erbij betrekken van de gebruikers te verzekeren, alsook de innovatie te waarborgen.

Wim Rasschaert 15

4. Voorbehouden opdrachten


- Het recht om deel te nemen aan de plaatsingsprocedures (deels) voorbehouden aan sociale werkplaatsen en aan ondernemers die de maatschappelijke en professionele integratie van gehandicapten of kansarmen tot doel hebben, of de uitvoering van deze opdrachten voor te behouden in het kader van programma’s voor beschermde arbeid.

- Dit draagt dus bij aan de integratie of herintegratie van gehandicapten/ mindervaliden en kansarmen op de arbeidsmarkt

11/12/2018

9

Wim Rasschaert 16



- Beroep en werk zijn bevorderlijk voor maatschappelijke integratie en zijn van fundamenteel belang voor het waarborgen van gelijke kansen voor iedereen. Sociale werkplaatsen kunnen in dit verband een belangrijke rol spelen.

- Bevoordeling werkplaatsen of ondernemingen die er bij normale mededingingsvoorwaarden niet in slagen om opdrachten toegewezen te krijgen.

- Opdrachten moeten wel nog steeds moeten voldoen aan de algemene voorschriften en beginselen van het overheidsopdrachtenrecht.

Wim Rasschaert 17



- In de aankondiging van een opdracht of, bij ontstentenis daarvan, een ander opdrachtdocument, wordt het voorbehoud vermeld met verwijzing naar artikel 15 Wet Overheidsopdrachten

- De aanbesteder kan verwijzen naar een werkplaats, een ondernemer of een programma dat overeenstemt met de in een decreet of ordonnantie gebruikte terminologie en vastgelegde voorwaarden.

- Echter moet hij werkplaatsen, ondernemers en programma's aanvaarden die beantwoorden aan gelijkwaardige voorwaarden (garantie dat werkplaatsen, ondernemers of programma’s uit andere lidstaten of Deelstaten niet uitgesloten worden =verschillende regelgevende kaders)

11/12/2018

10

Wim Rasschaert 18


Wim Rasschaert 19


• Niet steeds geschikt: eerder eenvoudig, arbeidsintensief en repetitief werk

• Eerder voor kleinschalige opdrachten met een langerelooptijd

• Toegang geheel voorbehouden, dan wel eenbepaald onderdeel ervan voorbehouden (alsuitvoeringsvoorwaarde)

11/12/2018

11

Wim Rasschaert 20


Voorbeeldclausules

Wim Rasschaert 21

11/12/2018

12

Wim Rasschaert 22

Wim Rasschaert 23

11/12/2018

13

Wim Rasschaert 24

Op 3 juli 2013 keurde de Vlaamse Regering het decreet ‘Maatwerk bij collectieve inschakeling’ goed.

• Dat decreet wil werk en ondersteuning op maat bieden aan mensen die moeilijk een job vinden en hen zo naar het reguliere circuit laten doorstromen.

• De hervorming vereenvoudigt de subsidievoorwaarden en de ondersteunende maatregelen voor ondernemingen in de sociale economie (meer specifiek de huidige beschutte en sociale werkplaatsen) en stemt ze beter op elkaar af.

De regelgeving treedt in werking op 1 januari 2019.

Wim Rasschaert 25

4 STAPPEN BIJ ELKE PLAATSING VAN EEN OVERHEIDSOPDRACHT:

1. Is de kandidaat betrouwbaar ?

2. Is de kandidaat geschikt?

3. Is de offerte van de inschrijver regelmatig ?

4. Welke inschrijver heeft de beste offerte ?

25

VRAAG 1

VRAAG 2

VRAAG 3

VRAAG 4

= uitsluiting

en selectie

= gunning

5. Sociaal aanbesteden doorheen de plaatsingsprocure

11/12/2018

14

Wim Rasschaert 26


UITSLUITINGSGRONDEN (“is een onderneming betrouwbaar”?)

Verplichte uitsluitingsgronden

Bijvoorbeeld is het mogelijk dat een inschrijver definitief veroordeeld werd voor een misdrijf: overtreding van de sociale wetgeving door de tewerkstelling van illegalen = verplichte uitsluitingsgrond geworden

Wim Rasschaert 27


UITSLUITINGSGRONDEN (“is een onderneming betrouwbaar”?)

Facultatieve uitsluitingsgronden

- wanneer de aanbestedende overheid kan aantonen, met elk passend middel, dat de kandidaat of inschrijver in de uitoefening van zijn beroep een ernstige fout heeft begaan, waardoor zijn integriteit in twijfel kan worden getrokken;

- wanneer de kandidaat of inschrijver blijk heeft gegeven van aanzienlijke of voortdurende tekortkomingen bij de uitvoering van een wezenlijk voorschrift tijdens een eerdere overheidsopdracht, een eerdere opdracht met een aanbesteder of een eerdere concessieovereenkomst en dit geleid heeft tot het nemen van ambtshalve maatregelen, schadevergoedingen of andere vergelijkbare sancties;

11/12/2018

15

Wim Rasschaert 28


SELECTIEFASE (“is een onderneming geschikt”?)

Selectiecriteria mogen niet discriminerend zijn, en moeten steeds in verhouding staan tot en verband houden met het voorwerp van de opdracht

- Referenties gelijkaardige opdrachten

- Opleidingsniveau en beroepskwalificaties personeel

- Technische apparatuur

Wim Rasschaert 29



Sociale clausules in te passen in:

• de economische en financiële draagkracht OF

• de bevoegdheid tot uitoefenen van de beroepsactiviteit OF

• de technische en/of beroepsbekwaamheid, bv. ervaring met soortgelijke opdrachten, voldoende gekwalificeerd personeel, … OF

• de kwaliteitsbewakingsregelingen op het niveau van de onderneming.

11/12/2018

16

Wim Rasschaert 30



De kandidaat verstrekt de referenties waaruit zijn knowhow en ervaring met het ontwerpen van energiezuinige gebouwen en “design forall” blijkt. Hij beschrijft op welke wijze de betrokken aspecten in deze referenties werden gerealiseerd. Minimale eis: de kandidaat heeft gedurende de voorbije drie jaren in totaal minstens drie referenties gerealiseerd van gelijkaardige omvang als deze opdracht.

Wim Rasschaert 31



“De inschrijver verstrekt de referenties waaruit zijn ervaring met het bouwen van gelijkaardige gebouwen blijkt.

De inschrijver dient aan te tonen dat hij zal beschikken over begeleidingspersoneel (al dan niet behorend tot zijn onderneming) dat kennis en ervaring heeft met de begeleiding van de jongeren op de werf, zoals bedoeld in de bijzondere uitvoeringsvoorwaarden. Hij vermeldt in zijn offerte de beroepskwalificaties van dit personeel.”

11/12/2018

17

Wim Rasschaert 32


GUNNINGSFASE (“welke offertevoorstel scoort best?”)

- Gunningscriteria moeten verbonden zijn met het voorwerp van de opdracht, mogen geen onbeperkte keuzevrijheid toelaten (specifiek en objectief meetbaar), moeten uitdrukkelijk in aankondiging en bestek zijn vermeld en moeten de fundamentele beginselen van het Europees gemeenschapsrecht respecteren, zoals non-discriminatie (idem voor subcriteria)

- Gunningscriteria beoordelen de kwaliteit van het offertevoorstel, niet de geschiktheid van een onderneming (m.u.v. in te zetten personeel)

Wim Rasschaert 33



• Meer punten voor offertes met een grotere component voor sociaal-economische inschakeling

• In de criteria de minimale modaliteiten en de draagwijdte van sociale overwegingen zo concreet mogelijk beschrijven

Voorbeeld: aantal uren verbonden aan begeleiding, vorming en/of opleiding, aanwezigheid kwaliteitsverantwoordelijke

Voorbeeld: voorleggen van een plan van aanpak

11/12/2018

18

Wim Rasschaert 34



Een stad wil het managen van een sport/fitnesscentrumuitbesteden. Zij heeft o.a. na consultatie in de wijk geconstateerddat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in het gebruik van defaciliteiten. In de opdracht kan zij specificaties opnemen diebepalen dat deze faciliteiten toegankelijker worden voor dezespecifieke doelgroep. Zo kan zij bepalen dat (gemiddeld over eenperiode van een jaar) minimaal 35% van de gebruikers vrouwenzouden moeten zijn, en dat deze doelstelling gerealiseerd moetworden na een inloopperiode van x maanden. De inschrijver geeftin zijn offerte aan hoe hij de realisatie van de doelstelling zalopvolgen en realiseren, evenals de waarborgen op succes die hijdaartoe biedt. Mogelijke oplossingen zijn: op sommige momentenalleen vrouwen toelaten, een speciale promotiecampagne, eenkortingskaartsysteem, een andere inrichting van de faciliteiten zelf,enzovoort (sancties evenzeer inschrijven in bestek)

Wim Rasschaert 35



Indien de on the job-opleiding vanlaaggeschoolde werklozen deel uitmaakt vanhet voorwerp van de opdracht, kunnen despecificaties nader bepalen welke de minimaleleerinhoud is (hoe meer extra’s, hoe meerpunten), wat de eisen inzake begeleiding of determijnen en de manier van rapporteren zijn(bredere eisen, betere termijnen = meerpunten).

11/12/2018

19

Wim Rasschaert 36



Wim Rasschaert 37


UITVOERINGSFASE

= het opleggen van uitvoeringsvoorwaarden (geen keuze: akkoordverklaring door indiening offerte)

Ook hier: uitvoeringsvoorwaarden moeten verband houden met taken vereist voor de levering, dienstverlening, werken

In ieder geval moet een opdrachtnemer de geldende (Belgische) reglementering inzake arbeids-, sociale en gezondheidsvoorschriften respecteren

11/12/2018

20

Wim Rasschaert 38


UITVOERINGSFASE

- Verstrekken beroepsopleidingen aan werklozen en jongeren

- Inschakeling “kansengroepen”: inschakelen van 5 personen uit kansengroepen op de werf gedurende minimum x-aantal werkdagen i.h.k.v. een arbeidsovereenkomst (afzonderlijk te sanctioneren)

Wim Rasschaert 39


UITVOERINGSFASE

- “design for all”: toegankelijkheid voor iedereen (ook mindervaliden) (gebouwen en openbaar domein);

- Gebruiksvriendelijke publieke websites (visuele en auditieve handicap);

- Specifieke aandacht bepaalde gebruikersgroepen (sociale inclusie);

- Verbod van kinderarbeid bij te gebruiken producten;

- Het respecteren van internationale arbeidsnormen (Internationale Arbeidsorganisatie, IAO) en voorkomen van extreem slechte arbeidsomstandigheden in de productieketen;

11/12/2018

21

Wim Rasschaert 40


UITVOERINGSFASE

Bijzondere uitvoeringvoorwaarde:

“De leverancier voorziet, gedurende de looptijd van de overeenkomst, 1tewerkstellingsplaats voor een leerling in het kader van het deeltijdse secundaironderwijs. Dit kan in de verschillende functies die mogelijk zijn volgens de bepalingenbetreffende het deeltijdse secundaire onderwijs, hetzij in de eigen faciliteiten, hetzijbij die van de onderleveranciers. De leverancier rapporteert tijdens de looptijd vande overeenkomst op elk verzoek van de aanbestedende overheid over de wijzewaarop effectief invulling wordt gegeven aan de uitvoering van deze bijzondereuitvoeringsvoorwaarde. De inschrijver verbindt er zich met de indiening van deofferte toe deze bijzondere uitvoeringsvoorwaarde na te leven of te doen nalevendoor zijn leverancier(s) of onderleverancier(s) Hij vermeldt in zijn offerte de natuurlijkeperso(o)nen of rechtsperso(o)nen die zal (zullen) optreden als werkgever. Dewerkgever moet in staat zijn de opleiding van de school aan te vullen voor devoorgestelde functie. De inschrijver vermeldt daartoe de ter beschikking gesteldefuncties in zijn offerte. De loonlasten en alle kosten die voortvloeien uit de nalevingvan de bijzondere uitvoeringsvoorwaarde (onder meer de informatie- enopvolgingsplicht van de leverancier) inbegrepen in de globale prijzen eneenheidsprijzen”.

Wim Rasschaert 41


VALKUILEN

• er voor waken dat de clausules niet in conflict komen met de primaire doelstelling van het aankopen, met name het invullen van een behoefte

• vermijden dat een opdracht niet kan gegund worden omdat er geen inschrijvers waren of dat de prijs buitensporig hoog is in vergelijking met de mogelijke sociale meerwaarde

• In geval van onderhandelingsprocedures zonder voorafgaande bekendmaking: vooraf na te gaan of de ondernemingen wel degelijk de capaciteit en mogelijkheid hebben de opdracht uit te voeren

11/12/2018

22

Wim Rasschaert 42


VALKUILEN

• Voorwaarden die u oplegt, maar waarvan u de uitvoering niet controleert en opvolgt, zullen worden verwaarloosd.

• In bestekken duidelijk mogelijke sancties vermelden: de straffen voorzien in de wetgeving of het bestek, de maatregelen van ambtswege, de uitsluiting voor bepaalde tijd en klacht bij de erkenningscommissie, … (zie verder bespreking raamovereenkomst glazenwas)

Wim Rasschaert 43

6. CASUSSEN - INSPIRATIE

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST - 19 JULI 2018

Omzendbrief van de regering betreffende de verplichting om sociale clausules op te nemen in de gewestelijke overheidsopdrachten

(van kracht op 1 januari 2019)

- doel: de invoeging op te leggen van sociale clausules die bestemd zijn om de doelstellingen op het vlak van opleiding en inschakeling van de doelgroepen uit het tewerkstellingsbeleid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te bereiken

- van toepassing op de gewestelijke entiteiten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zoals bedoeld in artikel 2, 2° van de organieke ordonnantie van 23 februari 2016 houdende de bepalingen die van toepassing zijn op de begroting, de boekhouding en de controle

11/12/2018

23

Wim Rasschaert 44


- moeten worden opgenomen in alle opdrachten voor werken waarvoor het geraamde bedrag hoger is dan €750.000 excl. btw en hoger dan de vastgestelde grens voor Europese bekendmaking voor opdrachten voor diensten, op voorwaarde dat de uitvoeringsduur van de werken 60 kalenderdagen of meer bedraagt.

- Zoals voorzien in de ordonnantie van 8 mei 2014 betreffende de invoeging van sociale clausules in de overheidsopdrachten, zorgt Actiris voor de juridische en technische ondersteuning van de aanbestedende overheden bij het opstellen van de clausules in de bestekken en bij de uitvoering ervan (Brusselse tegenhanger VDAB)

Wim Rasschaert 45


- Zogenaamde sociale opleidingsclausules worden aangemoedigd. Die opleidingsclausules kunnen met name bestaan uit de begeleiding van stages voor werkzoekenden, beroepsopleidingen bij bedrijven of alternerende opleiding.

- Voor bepaalde types opdrachten is het verkieslijk de opdracht voor te behouden overeenkomstig artikel 15 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten of een deel of percentage van de opdracht uit te besteden aan bedrijven waarvoor een opdracht kan worden voorbehouden

- http://clausesocialebruxelles.be/?Documenten-om-te-downloaden-23 :

11/12/2018

24

Wim Rasschaert 46


In te voegen onder de titel "Voorwerp van de opdracht"

In het kader van deze opdracht wil de A.O. (Aanbestedende Overheid) een beleid voor de sociale en professionele integratie van kansarmen en personen met een handicap nastreven.

In te voegen onder de titel "Toegangsrecht" van het bestek

Conform artikel 15 van de wet van 17 juni 2016 inzake de overheidsopdrachten wordt de toegang tot de gunning van deze overheidsopdracht (van dit perceel / deze percelen ...) voorbehouden aan ondernemingen uit de sociale inschakelingseconomie (Inschakelingsonderneming, Plaatselijk Initiatief voor de Ontwikkeling van de Werkgelegenheid, Atelier de Formation par le Travail of Beschutte Werkplaats) en aan elke economische operator waarvan het hoofddoel de sociale en professionele integratie van kansarmen en personen met een handicap is, waarbij minstens dertig procent van het personeel van deze werkplaatsen of economische operatoren kansarme of gehandicapte werknemers zijn.

De aanvragen tot deelneming / offertes die niet aan de voorziene voorwaarden voldoen, worden als nietig beschouwd.

In te voegen onder de titel "Bij de offerte te voegen documenten"

De onderneming moet bij haar aanvraag tot deelneming / haar offerte hetzij het bewijs voegen dat ze op de dag van de aanvraag tot deelneming / de offerte beschikt over een (tijdelijk of voor onbepaalde duur geldige) erkenning die op dat moment geldig is, hetzij documenten die aantonen dat ze wel degelijk voldoet aan de voorwaarden van artikel 15 van de wet van 17 juni 2016 inzake de overheidsopdrachten.

Wim Rasschaert 47

6. CASUSSEN

1. BESTEK VOORBEHOUDEN OPDRACHT

2. BESTEK “GEWONE” OPDRACHT

11/12/2018

25

Wim Rasschaert

Vragenronde

48

Wim Rasschaert 49

11/12/2018

26

WORKSHOP SOCIAAL AANBESTEDEN “HORECA” Leuven ......WORKSHOP SOCIAAL AANBESTEDEN “HORECA”...

Documents

Transcript of WORKSHOP SOCIAAL AANBESTEDEN “HORECA” Leuven ......WORKSHOP SOCIAAL AANBESTEDEN “HORECA”...