Wetgeving vrijwilligerswerk

Stand van zakenverzekeringen

Eva HambachVSVw vzw

Datum

VSVw vzw - 2007 2

Waarmee in regel stellen?

• Informatieplicht• Correcte toepassing

kostenvergoedingssystemen• Verzekeringsplicht

– Buitencontractuele BA

• Liefst ook: oog hebben voor ‘statuut’ vrijwilliger

VSVw vzw - 2007 3

Verzekeringen en aansprakelijkheid

• Regels:– Wet zelf (artikel 5, 6, 8 bis)– Uitvoeringsbesluit

Minimumgarantievoorwaarden– Uitvoeringsbesluit Collectieve verzekering

• Initiatieven– Nationale Loterij– VSVw: modelinhoud

Inle

idin

g

VSVw vzw - 2007 4

Aansprakelijkheidsregels

• Aansprakelijkheid: algemeen principe– De persoon die een fout maakt is verplicht om

de schade die daaruit voortvloeit voor derden te herstellen of te vergoeden.

– Burgerrechtelijke aansprakelijkheid

• Vermoedt drie elementen:• fout (fout, onvoorzichtigheid, nalatigheid)• schade (tegenover een ‘derde)• verband tussen fout en schade

VSVw vzw - 2007 5

Aansprakelijkheid vrijwilliger

• Afwijking aansprakelijkheidsregime• Organisatie is BA

• cfr. aansteller - aangestelde

• ‘Immuniteit vrijwilliger’• behalve

– lichte repetitieve fout– grove fout– bedrog

• behalve vws in bepaalde FV

• Niet voor schade aan zichzelf

VSVw vzw - 2007 6

Aansprakelijkheid in de wet

• Buitencontractuele aansprakelijkheid– ‘buiten contract’

• noch mondeling, noch schriftelijk

– Ruime definitie• Bij het verrichten van het vrijwilligerswerk

• Ook oplossing m.b.t. BA gebruik privé-voertuig– Niet volledig sluitend

VSVw vzw - 2007 7

Aandachtspunten

• Organisatie is burgerrechtelijk aansprakelijk– Sommige feitelijke verenigingen niet

• Organisatie blijft burgerrechtelijk aansprakelijk, ook al is er geen dekking voorzien in de organisatiepolis ‘vrijwiligerswerk’

• Organisatie kan niet afwijken van het in de wet opgelegde aansprakelijkheidsregime

VSVw vzw - 2007 8

Welke organisaties vallen er onder?

• Alle private en publieke rechtpersonen zonder winstoogmerk (cfr. Definiet wet)

• Bepaalde feitelijke verenigingen– Die onder de wet vallen– Die één of meer personen tewerkstelt– Die specifiek verbonden is

• Met een organisatie met rechtspersoonlijkheid • Met een FV die personeelsleden heeft• En beschouwd kunnen worden als lokale afdeling

daarvan

VSVw vzw - 2007 9

Welke organisaties vallen er onder?

• Deze bepaalde feitelijke verenigingen ‘dragen’ de BA over aan de organisatie waarmee ze verbonden zijn– Schadegeval lokale afdeling: BA komt terecht

bij de koepel

• Andere feitelijke verenigingen vallen niet onder deze regeling– Consequenties voor de vrijwilliger!

VSVw vzw - 2007 10

Essentie aansprakelijkheidsregime

• Vrijwilliger geniet ‘immuniteit’– Hij/zij kan niet persoonlijk BA gesteld worden

• Immuniteit vervalt in geval van:– Bedrog of opzet– Zware fout– Lichte repetitieve fout

• Geen immuniteit voor schade aan zichzelf

VSVw vzw - 2007 11

Consequentie

• Voor bepaalde feitelijke verenigingen:– Geen immuniteit van de vrijwiliger– Hij/zij kan persoonlijk BA gesteld worden– Er rust een bijzondere infoplicht op deze FV

• Voor ‘bestuursvrijilligers’– Specifiek regime bestuurdersaansprakelijkheid

• Vzw-wetgeving• Geen immuniteit i.f.v. bestuursmandaat

VSVw vzw - 2007 12

Verzekeringsplicht

• Wet legt een verzekeringsplicht op– voor BA org (én vrijwilligers?)– Bij het verrichten van vrijwilligerswerk (<->

tijdens)– voor organisaties die vallen onder voor vw

‘gunstig’ aansprakelijkheidsregime• dus: verzekeringsplicht niet voor alle orgs

• Wet legt (nog) geen plicht op voor verzekering RB en LO, ziekte

VSVw vzw - 2007 13

Verzekeringsplicht

• Plicht geldt voor:– organisaties met rechtspersoonlijkheid– organisaties zonder rechtspersoonlijkheid

• de zgn. ‘feitelijke verenigingen’– Afbakening

» FV met personeel» FV verbonden aan rechtspersoon» FV verbonden aan FV met personeel

• Probleem van grensgevallen

VSVw vzw - 2007 14

Uitvoeringsbesluiten

• KB Minimumgarantievoorwaarden– ‘lege doos’: dus opletten!

• KB collectieve verzekering– Nog ‘legere doos’

VSVw vzw - 2007 15

KB minimumgarantievoorwaarden

• Bepaalt de basiselementen van verzekeringspolissen voor vrijwilligerswerk– Inspiratie: familiale polis (!?)– Niet geënt op bestaande praktijk– Minimale voorwaarden

VSVw vzw - 2007 16

Conformeren aan het KB?

• Aandachtspunten:– Let op de omschrijving van wie verzekerd is

• Leden- vrijwilligers• Kernvrijwilligers – occassionele vrijwilligers

– Let op een goede omschrijving van activiteiten• Controleer of ‘op weg van en naar’

– Zet geen stap terug (reikwijdte van de polis)– Let op de uitsluitingen

• Worden er meer uitsluitingen opgenomen dan nu het geval is?

VSVw vzw - 2007 17

Conformeren aan het KB

• Verzekeringsmaatschappij past nieuwe regels toe sinds 1 januari 2007– Van belang mbt. Waarborgbedragen

• Organisatie moet in principe niets doen– Let wel even op: is jullie polis nog actueel?– Blijf denken aan de mededelingsplicht

VSVw vzw - 2007 18

KB collectieve verzekering

• Federale overheid biedt tegen betaling een collectieve verzekering aan– In realiteit: kaderovereenkomst met

verzekeringsmaatschappijen– Dus geen ‘collectief karakter’

• Meer info: http://www.economie.fgov.be/protection_consumer/insurance/insurance_nl_005.htm

VSVw vzw - 2007 19

Nationale Loterij

• Collectieve verzekering– Gratis– Omvat zowel BA, RB, als LO– Zal aangeboden worden via provincies

• Operationeel ten vroegste tegen juni 2007

• Zinvol– Ja, maar

VSVw vzw - 2007 20

Modelinhoud VSVw vzw

• Modelinhoud opgesteld i.s.m. Steunpunten vrijwilligerswerk en prof. H. Claassens

• Omvat degelijke basiselementen verzekering vrijwilligerswerk

• Principieel akkoord aantal verzekeringsmaatschappijen

VSVw vzw - 2007 21

Tot slot enkele tips

• Versnipper de polissen zo min mogelijk • Feitelijke verenigingen

– Sluit een verzekering af (brengt echter geen immuniteit)

• Offerte opvragen?– Meerdere maatschappijen– Niet enkel vergelijken op basis van prijs

• Nagaan of er nog extra verzekeringen vereist zijn? (toevertrouwde goederen, brand, bestuurders,...)

VSVw vzw - 2007 22

Tot slot enkele tips

• Leg je vragen voor aan – BBL– VSVw of andere steunpunt vrijwilligerswerk

• Download de modelinhoud via www.vrijwilligersweb.be