Algemene Economie (week 1) H2

Meso-economie: Economie van sectoren en bedrijfstakken

Concurrentie op de markt, valt er iets te onderhandelen.

Concurrentie-intensiteit

Drie vormen van concurrentie ( 5 krachten model van Porter)

1. Concurrentie: bieden hetzelfde product aan. Bedrijfstak: interne concurrentie in de bedrijfstak

2. Externe concurrentie: hoeveel winst kan een bedrijf van een leverancier naar zich toetrekken.Afnemers: sta je sterk tov de afnemer, kan de afnemer de prijs betalen.

3. Toetreders: kan je makkelijk toetreden in een markt (bijv. afhankelijk van opstart kosten)Substituten: zijn er alternatieven.

Welk model gebuikt je voor een analyse van een bedrijfstak Concurrentiebepalende factoren

Structuur, gedrag, resultaat. Onderdelen koppelen aan 3 vormen. Beschrijft een markt Homogeen product, heterogeen productLeiden tot een bepaald gedrag MonopolistLeiden van een resultaat is bijv. winst

Huiswerkopdracht:Cijfers CBS downloaden BB

Hoe ziet de aanbodkant van de taxibranche eruit? Beschrijf de concentratie, aantal aanbieders, kleinschaligheid en doorzichtigheid van de markt.

Is er sprake van een homogeen of heterogeen product? Licht je antwoord toe. Hoe ziet de vraagkant van de taxibranche eruit? Beschrijf het aantal afnemers, de diverse

doelgroepen, de groei en concentratie van de afnemers en het aandeel consumptiegoederen in de afzet.

Wat kun je op basis van bovenstaande gegevens concluderen over de omvang van de

1. Interne2. Externe, en3. Potentiële concurrentie?

Concentratie veel bedrijven 1 pitters, 6000 ondernemers is best veel en de helft heeft maar 1 voertuig. Concentratiegraad: lage concentratie, veel kleine bedrijven dus het is niet zo dat een paar bedrijven de branche in hadden zijn. Heterogeen product: onderscheiden in de service van verschillende auto’s (defeceren). Kijk je naar deelmarkten en onderscheidend vermogen is het heterogeenKleinschaligheid: jaTranspiratie, wat meet je wat de mate van informatie is. Staat op papier. Ja, er staat beschreven wat de prijs per kilometer is. Hoe groter transpiratie of groter de concurrentie De vraagkant: straattaxi vervoer en doelgroep vervoer dat is 75% en 25% is straattaxi vervoer. Groei van de vraag, contractvervoer: neemt komend jaar af overheid is een grote afnemer wordt gefinancierd door overheid en die gaat bezuinigen. Concentratie afnemers bij straattaxi niet geconcentreerd en 75% contractvervoer gemeente provincie, die partijen worden steeds groter en krijgen steeds meer macht in de onderhandelingen. Wat kan je zeggen over het bovenstaande: Interne concurrentie: is groot, veel aanbieders, product wat ze aanbieden niet groot licht gediverenceerd en omzet daalt in de markt. Nog meer dalen naar verwachting, veel kleine ondernemers die concurrenten. Interne concurrentie is hoog (structuurkenmerken)Externe concurrentie: afnemers is hoog, binnen contractvervoer zie je tendence, welk gevolg heeft dit ervaart een grote druk van de afnemers kant, grote afnemers hebben veel invloed op onderhandeling. Leverancier: wordt niets verteld Potenciele concurrentie: uberpop, smart cab

Gedrag is om interen concurrentie te verlagen. Taxi bedrijven gaan dan ook samenwerken, steeds meer bedrijven die gaan fuseren structuur verandert. Structuur veel ondernemers en veel concurrentie.

Wat bepaald nu de vraag, prijs, inkomen en behoefte, trends product eigenschappen dus kwaliteit van het product, invloed van overheid door accijnzen te verhogen, prijs van een substitutie product heeft invloed op de vraag naar jou product. Demografische trends: Groei bevolking,

Als de vraag toeneemt, daalt de interen concurrentie korte termijn.Langer termijn, stijgt de vraag zal de potentiele toetreding van het aantrekken van de branche. Externe concurrentie, zal stijgen

Aanbodkant: contactvervoer = kleinschaligheidsaanbieder de vraag zal stijgen terwijl er een omzet daling is. De helft van de Nederlandse bevolking gebruikt NOOIT een taxi. Taxibranche telt 5750 ondernemingen, exploiteren ruim 36.500 auto’s of busjes. Straattaxi kleinschalige opzet, de helft van de bedrijven beschikt slechts over een voertuig. Vrij transparante markt. Concentratie wordt uitgedrukt in Cn n kan vervangen worden door een getal en dat wil dan zeggen hoeveel invloed de grote spelers hebben in de markt. - Er is sprake van een heterogeen product omdat taxi’s zich makkelijk kunnen onderscheiden in de luxe van de auto wordt je in een DIKKE BMW gereden of in een afgetrapte auto. De service is overal anders, ligt net aan de chauffeur hoe hij met de klant omgaat.Vraagkant: doelgroepen contract en particulieren, regio-taxi, ziekenvervoer, AWBZ-vervoer, WMO, WIA vervoer, groeps en leerlingen vervoer, zakelijk vervoer. Concurrentie:Interne concurrentie: De taxi bedrijven onderling op een bepaald niveau bijv. contactvervoer Externe: Potentiele concurrentie: is groot er wordt ook veel gebruik gemaakt van bijv. uberpop of smart cab

BoekAanbod Kleinschaligheid aanbieders:0-9 werknemers: vaak financiële dienstverlening en de marketingbureaus ook bouwTransparantie of doorzichtigheid betekend mate waarin informatie openbaar is.

Aard van het productHomogeen product, vormen vanaf afnemer geen onderlinge verschillenHeterogene product, op dezelfde markt worden afgezet, maar in de ogen van de afnemers wel onderlinge verschillen vertonen.

Kostenstructuur productieVerhouding tussen vaste en variabelle kosten voor elementen kostenstructuur voor de analyse van interne en potentiele concurrentie.

ToetredingsdrempelBelemmering om bedrijfstak te ontplooien, heeft invloed op potentiele concurrentie. Hoge vaste kosten vormen vaak hoge toetredingsdrempel (investeringen moeten verrichten). Groei en vraag Van belang voor interne en externe concurrentie.

Concentratie afnemersKunnen leveranciers bepaalde kwaliteit eisen qua levering. Bedrijfstakken leveren hun producten vaak aan meer dan een bedrijfstak. Input verticaal output horizontaal

Buitenlandse vraagHoog exportaandeel in de productie is meestal een aanwijzing voor veel concurrentie. Concurreren op binnenlandse en buitenlandse markt. Zij kunnen de prijzen op deze markten nauwelijks beïnvloeden. Ondernemingen lopen wisselkoersrisico.

Ondernemendsgedrag Winstmaximalisatie

Streven naar zo veel mogelijk winst micro economie, praktijk vaak anders gekeken naar rendement. Ook kijken naar conjunctuur gevoeligheid. Winst vaak bepaald door prijzen op een optimaal niveau. Markten waarbij concentratie hoog is, is een prijszettingsgedrag mogelijk.

Toe en uitreders Meten aan de hand van het aantal nieuwe ondernemingen in een jaar. Maatstaf potentiele concurrentie, mate van uitreden is een maatstaf voor interne concurrentie. Hoge toetreding betekend hoge concurrentie.

Innovatief gedragGedrag omschrijf je als invoeren van vernieuwingen. Clame uitgaven, het ontwikkelen van nieuwe markten en verkoopkanalen.

Investeringen Arbeidsproductiviteit continu te verhogen. In staat continu technieken te voeren.

Resultaat Winstgevendheid van een onderneming Winstgevendheid belangrijkste variabele waarvan succes te meten is.

Toegevoegde waarde Toevoeging van waarde geeft in bijdrage van een branche aan het nationaal inkomen weer. Een groei van de toegevoegde waarde die de groei van nationaal inkomen overtreft, duidt op een krachtige sector.

Afzetontwikkeling

Werkgelegenheid Ontwikkeling van de werkgelegenheid in een branche is een maatstaf voor de bijdrage van die branche aan de totale economie.

Innovatief resultaatResultaat van innovaties is een belangrijke maatstaf voor de vernieuwing die aanbieders aan hun product kunnen aanbrengen. Mogelijk om dit te meten, is het aantal patenten en octrooien te vergelijken met dat van andere bedrijfstakken

Tentamen Model beschrijven en hoe beïnvloeden de elementen elkaar.

Je hoeft geen elasticiteiten te berekenen alleen interpreteren.

Week 2

Opdracht 1a. Als de prijs met 1% verandert verander het de vraag bijna niet, zo blijf je winst maken.b. Voor een inkoper is dat belangrijk omdat als de prijs teveel stijgt de vraag direct afneemt

en daardoor veel omzet mis loopt. c. Overspecificatie: specificeren welke eisen moet een product voldoen. Hoe meer eisen aan

een product stelt hoe meer leveranciers er afvallen. Als je teveel eisen stelt blijft er maar 1 leverancier over waardoor je het jezelf moeilijk maakt. Je maakt jezelf dan onnodig moeilijk. Door overspecificatie maak je het jezelf onnodig moeilijk dan ben je inelastisch leverancier kan de hoofdprijs vragen want hij weet dan dat je hem toch nodig hebt.

d. Verband tussen prijselasticiteit en omvang van externe concurrentie aan de leverancierskant is: Hoe meer leveranciers er zijn hoe makkelijker jij de prijs kan beïnvloeden als afnemer omdat je anders naar een andere concurrent kan gaan.

e. Bij verzadigde markten is er meestal sprake van hoge interne concurrentie: er is niet veel groei meer te behalen in de markt, omdat de interen concurrentie hoog omdat er teveel aanbieders zijn en te weinig vraag,

Theorieboek hoofdstuk 5 overheidsinvloed

Economische orde: het geheel van wensen en regels ordent het economische gedrag. Het is het geheel van waarden en normen en institutie die het economisch handelen bepalen.

Waarden, nastrevenswaardig dingen die je probeert te bereiken bijv. doelstellen van gedrag. Bij grote groepen individuen spreek je van collectieve waarde.

Normen zijn regels die afgeleid zijn van waarden. Leidraad door menselijk gedrag in concrete situaties. Twee verschillen: basisnorm en situationele norm.Basisvorm: mensen zijn vrij in het handelen zolang een ander geen schade betrokkenen. (omkeerbaarheidsregel) men mag geen handelingen verrichten met gevolgen voor andere die men zelf ook niet wens. Situationele norm: komt heel veel voor, bijv. tafelmanieren, verkeersgedrag enz

Wordt dit niet nageleefd dan volgen er bepaalde sancties. Sancties leiden individuen en organisatie vaak tot hun gedragingen. Bijv. boete, staf.

De wet en regelgeving en de instellingen die ze opstellen en uitvoeren, noemt men instituties. Instituties bevorderen de voorspelbaarheid van het economisch gedrag. (TABEL 5.1 blz 137 overnemen)

Marktmechanisme en regulering. Als het economisch gedrag zich op deze wijze richt naar de marktsituatie, spreken we van het prijs of marktmechanisme. Een economie waar het prijsmechanisme de overhand heeft noemen we een markteconomie. Overheid reguleert regelgeving dan spreek je van een planeconomie. Bijv. de medicijnen branche is zo gereguleerd dat het jaren kan duren voordat er een medicijn wordt toegelaten. Niet-koopkrachtige vraag: bestaat uit behoeften van consumenten die niet over de middelen beschikken om deze behoeften via de markt te bevredigen.

Verschillen tussen markt en planeconomie staat in een tabel op blz 139 boek

Op de meeste markten zijn prijsvorming en regelgeving met elkaar verweven.

Overheidsbeleid: collectieve goederen en diensten, wegen, dijken, veiligheid op straat geproduceerd door politie, justitie en leger de productie van deze goederen is een overheidstaak.

Collectieve goederen en diensten: een belangrijke reden van marktfalen al de markt goederen en diensten in het geheel niet kan voortbrengen. Niemand is van het gebruik ervan uit te sluiten. Iemand kan een dijk laten aanleggen als hij zich wil beschermen tegen het water, iedereen die dan is hetzelfde gebied woont geniet van die bescherming.

Overheidsinvloed op prijzenOverheid oefent invloed uit op de prijzen van verschillende producten door ze aan een maximale en minimale hoogte te binden. (btw en accijnzen ook invloed op de hoogte van prijzen)

- afnemers te beschermen met maximum prijzen- producent beschermen met minimum prijzen

als maximumprijs boven marktevenwicht ligt beïnvloed het de maximumprijs van het marktproces. Als de evenwichtsprijs onder de maximumprijs ligt, zal deze laatste maatgevend zijn voor vraag en aanbod. Bij een prijs onder de evenwichtsprijs ligt, betalen consumenten minder dan in een situatie van een vrije markt. Vraag is dan groter bij marktevenwicht.

Belasting heeft gevolgen voor de ligging van de aanbodcurve. Indien de belasting en bepaald percentage bedraagt, zal de aanbodcurve verschuiven zoals in boek pagina 147.

Regulerende functies van de overheid: marktimperfectiesMarkt kan ongewenste effecten hebben voor algemene aanvaarde economische zedelijke normen en waarde. Dit noemt men marktimperfecties.

Ordening van bedrijfsleven- mededingingswetgeving (onderneming met het doel concurrentie te beperken) Op korte

termijn is kartel gunstig het is goed voor winstgevendheid. - winkeltijdenwet - vestigingswetgeving

Regelgeving omtrent productenRegels in groepen te onderscheiden (regels voor soorten producten)

- productnormen: NNI-normen voldaan worden- normen in het algemeen belang: veiligheid en gezondheid- keuring en certificatieprocedures: producten moeten gekeurd worden, aan de hand

daarvan kan je zien of het goed is.

Begrippen van de vraag gebruiken in het antwoord. Begrippen kennen (interen, extern enz uit de sheets. Korte antwoorden geven heb maar 50 min + casus

Beredeneer Externe afnmenrs: afnemers

Week 3

Weet je wat het verband is tussen kostenstructuur en concurrentie-intensiteit. Kun je concrete voorbeelden van schaalvoordelen benoemen. Weet je wat het verband is tussen schaalvoordelen en concurrentie-intensiteit. Ken je de diverse redenen waarom de overheid ingrijpt in de economie (zelfstudie hst 5). Heb je inzicht in hoe de afwenteling van een accijns werkt

Afzet daalt gaan hen de kosten dalen om toch aanbod te blijven (als het slecht gaat, gaat de prijs toch naar beneden zodat er verkocht kan blijven worden)Als bij de kostenstructuur hoge kosten zijn dan wordt de concurrentie ……

Voorbeelden van kostenbesparend (sheet 10)- flexibele arbeidscontracten- zuinige auto’s (elektrische)- Minder stil staan door bijv. een app- Inzetten op preventie- Beter opleiden van chauffeurs (geen ongelukken ontstaan)

Casus 1 Schaalvoordelen: inkoopvoordeel

- 1. gezamenlijke systemen inkopen SAP systeem 2. - Onderscheiden: persoonlijk service kleding advies- Exclusie merken. - Veel parkeerplaatsen enz

Situatie 1:2. concurrent op zelfde voet 3. heel groot zijn, vaak hoge vast kosten vaak luchtvaart of automerken.

Casus 2 - Grote schaalvoordelen situatie 1 paar grote spelers die steeds groter worden. - gericht op kwetsbare groepen (schaal nadeel) - richten op een specifieke doelgroep.

De overheid en concurrentie-intensiteit Concreet voorbeeld hoe de overheid de concurrentie-intensiteit kan beïnvloeden

- Overheid produceert goederen en diensten > concurrentie-intensiteit is doorgaans lager- minimumprijzen > beschermt de aanbieder dus die ervaart minder concurrentie-

intensiteit- Accijnzen: als dat leidt tot afzetdaling dan neemt de concurrentie-intensiteit toe- Subsidies: als dat leidt tot afzet stijging dan neemt concurrentie-intensiteit af. - Wet en regelgeving kunnen leiden tot kostenverhoging > binnenlandse bedrijven

ervaren meer interne concurrentiedruk als ze concurreren met buitenlandse bedrijven.

Hoe werkt accijns: accijns op bronwater gaat omhoog, je gaat 10 cent meer betalen. Ligt aan de elasticiteit of de prijs omhoog of naar benden gaat.

Wat verstaan we onder afwenteling? > het procentuele deel dat wordt doorberekend aan de klant. Vraag en aanbod curve zonder accijns. Producten moet accijns betalen. Gaat producent minder aanbieden. Berekenen afwenteling: oude en nieuwe prijs nieuw- oud: accijns *100% dat is de afwenteling. Als accijns stijgt bij benzine dan betalen wij gwn de gehele prijs, dus wordt volledig afgewenteld Afgewenteld betekend procentueel deel dat wordt doorberekent aan de consument.

Vragen (huiswerk) voor de volgende les: Blijkbaar betaalt de consument in dit voorbeeld niet de hele accijns > wie betaalt het overige gedeelte? De producent Onder welke voorwaarden kan een producent de accijns volledig afwentelen op de consument?Op het moment dat het product volkomen prijsinelastisch is.

Onder welke voorwaarden kan de producent de accijns helemaal NIET afwentelen op de consument? Als het product inelastische of elastische is. Teken bovenstaande situaties in een vraag- aanbod diagram

Week 4

TentamenSGR-model komt voor in tentamen dus goed leren. Leerdoelen echt kennen voor tentamen. Tentamen bestaat uit 12 openvragen., moet kunnen redeneren!Begrijpen en niet uit je hoofd leren

Accijns stijgt aanbodcurve gaat naar links

Producent Volledige inelastische kan je volledig afwentelenVolledig elastische, heel gevoelig prijs en gaan we naar andere dingen kijken.

Elastische er zijn alternatieven voor consument prijs wordt dan niet doorberekend omdat de consument anders naar alternatieven gaat zoeken. Hoe elastischer de vraag hoe minder de producent ons laat betalen.

Dynamiek en bedrijfstak: SGR – model

Hoe kan je 3 blokken aan elkaar linken, analyseert hiermee concentratie hoe groot het marktaandeel van C4 = 80 4 grootste hebben 80% van de markt.

Link resultaat en gedrag: Concentratie laag: interne concurrentie, weinig winsten concurrent elkaar kapot, aard van het product homogeen product. Sterke concurrentie, Resultaat het gedrag kan veranderen > minder toetreders > flexibele contracten, preventief chauffeurs opleiden Vergroten overige toetredingsbelemmeringen > contractvervoer steeds meer samengaan voor grote contracten binnen halen. Extra opleidingen: om andere uit de markt te concurreren. Hoe

kan je je onderscheiden > betere service (klantgericht, betere auto comfortabel) product differentiatie. (specialiseren)

Structuur en gedragAantal aanbieder en grote ervan : redenatie veel kleine aanbieders lage winsten door rivaliserend gedrag daardoor beïnvloed.

Kenmerken van de vraagGroei en concentratie van de afnemers: contractvervoer / straattaxivervoer. Bij contractvervoer is de concentratie het hoogste. Bij het straattaxi niveau is het erg laag. Afnemer steeds meer geconcentreerd welk gedrag zie je dan in de taxi branche samenwerking om grote contracten binnen te slepen. Door dat gedrag zal het resultaat weer beïnvloed worden omdat je dan sterker staat.

Potentiële concurrentie kan je plaatsen in het sgr model toetreding barrières. Is er veel kapitaal heb je dan veel geld nodig om een bedrijf te starten bij straattaxi niet bij contractvervoer wel. Bij veel winst nodigt het uit om potentiele concurrentie uit.

Als er veel vraag is, moet er meer mensen bijkomen valt er meer te verdienen

Meerdere modellen of dynamiek te bepalen, maar hangt af van de vraag.Globaal iets weten markt productlevenscyclus Gedetailleerd gebruik je srm modelDiamant van Porter zelf bestuderen

Marktdynamiek: stabiel evenwicht (beschreven in wek 4)Vraag neemt toe, lijn verschuift naar links. Kan niet worden voldaan aan de vraag dan stijgt de prijs enorm. Ondermens zullen dan meer aanbieden. Blijven weer met voorraden zitten zal de prijs meer dalen.

Instabiel evenwicht: vraag neemt toe aanbod blijft gelijk,

Het verschil tussen die 2: links is groene curve vraag is inelastische. Is belangrijk, prijs stijgt enorm als de vraag verandert. Helling van de vraag, hoe inelastischer des te sterker de vraag stijgt.

Split of steal Steal – steal is de uitkomst waar je standaard op uitkomt, als je niet weet wat de ander doet ga je nooit splitten. Je kiest voor jezelf individueel maar gaat dan naar huis.

Nash evenwicht: beide individuele belangen nastreven gaat dat ten kosten van het gezamenlijke belang. Suboptimale uitkomst niet optimaal voor beide partijen.

Speler b de prijs verlaagt: wat is dan voor a de beste strategie: verlagenSpeler b gelijk, speler a verlagenSpeler b verhoogt, verlagen

Speler a verlaagt speler b verlagenSpeler a gelijk is b verlagenSpeler a verhoogt is b verlagenDominante strategie is verlagen voor beide spelers belangrijkste strategie

0,0 is een nache evenwicht is een dilemma bij spelers loont het niet Voorbeeldvragen tentamen 12 open vragen (hoofdstuk 5 en 6)

- achterwaartse integratie: schakels in aan de leveranciers kant in bedrijfskolom overneemt, dat betekend voor je externe concurrentie: omvang neemt af omdat je delen aantrekt ben je minder afhankelijk in bedrijfstak. Externe concurrentie neemt af

- strategische overcapaciteit: meer produceren dan nodig, meer produceren dus meer producten produceren dus kan op korte termijn. Omdat er weinig toetreders zijn omdat er makkelijk voldaan kan worden aan de vraag.

-

Administratieve organisatie week 1 H2

Wat is AOAdministratieve organisatie → “Voorkomen van een puinhoop”. Vier begrippen van belang:

1. Besturen → “de gewenste richting geven”(hetzelfde dag)2. Doen functioneren → “de tent moet draaien”(plaats regelen)3. Beheersen → “activiteiten verlopen volgens plan”(onderverdelen van teams)4. Verantwoording afleggen → zowel intern als extern (resultaten vastleggen)

Betrouwbare informatie essentieel. Handelsorganisatie (Plieger)

Betrouwbare informatie (waarschijnlijk van iets in tentamen)Juist > Klopt het wat er staat? Volledig > Staat alles er wat er moet staan? (volledigheid van opbrengsten) Tijdig > Is de informatie tijdig?

Window dressing: andere cijfers laten zien dan je hebt (mooier maken).

Bedrijfsprocessen Bij AO kijken we naar een organisatie via haar processen. Wat is een proces?

Een bedrijfsproces bestaat uit een geordende set activiteiten met een specifiek doel. Primaire, ondersteunende en besturende processen (Value chain Porter). Processen op verschillende niveaus.

Verschillende bedrijfsprocessen op niveaus:

Proces loopt door een bedrijf heen, raakt meerdere afdelingen.

Risico’s Dat je op basis van de verkeerde informatie sturing geeft Dat er fraude-mogelijkheden zijn in de processen Dat je geen goede verantwoording kan afleggen

Dat je niet iedereen innen je organisatie het organisatiebelang voor het eigen belang stelt (samenspannen).

Wegen kosten op tegen de baten.

Processen: Dezelfde soorten bedrijven hebben overeenkomstige processen Er is veel studie naar gedaan Biedt uitgangspunten voor een concreet bedrijf en concreet proces

^ ^ ^Typologie van Starreveld (sheet 15 overnemen)

Stuk productie: exclusie producten Massa: unieke artikel code aan verbondenSerie: meer onderscheid in

HuiswerkOpdrachtBestel een DVD bij bol.comWat zijn de stappen in het verkoopproces van bol.com?Wat is de rol van betrouwbare informatie in dit proces?

Je zoekt het artikel op bol.com (de dvd in dit geval). Je klikt het aan er verschijnt een venster met de tekst: Het artikel is toegevoegd aan je winkelwagentje eventueel verder winkelen of bestellen. Je krijgt het artikel met het totaal bedrag te zien + 2 euro verzendkosten en wat huidige

informatie van levertijd tot of het artikel voorraadig is. Daarna klik je op verder bestellen: dan moet je het klantnummer gebruiken wat je hebt of aanvinken dat je nieuw bij bol.com bent. Daarna kan je veder naar de volgende link om de betaling af te ronden. Je kiest je bank betaald het artikel daarna vragen ze nog 1 keer of je wilt bevestigen en dan krijg je de factuur op je mail adres gestuurd en het pakketje wordt dan verzonden.

De stappen van het verkoopproces zijn: bestellen, betalen en bevestigen De betrouwbaarheid van informatie is de website zelf, samenwerkings verbanden met grote banken bijv. ing, rabobank. Deze garanderen de veiligheid van de betaling. Ook is de website erg bekend onder het Nederlandse volk.

1.2 blz 26a. handelsbedrijf / productiebedrijfb. Primair proces: ingevulde formulier afgegeven aan werkplaats – monteurs verzamelen onderdelen – fiets in elkaar zetten – proefrit maken – poetsen – aflevering in de winkel. c. klant komt binnen – vraagt info – invullen van assemblage formulier – samenstelling vaststellen – afspraak levering – verkoop sluitend. twee risico’s bij het verkoopproces. Als de klant iets aparts wil kan het misschien niet binnen twee dagen geleverd worden. Als iets niet op het formulier staat kan je nee verkopen. e. Het formulier als erbij beschouwen en aan de klant vragen wat hij wil en waaruit hij kan kiezen. (ook meer mogelijk)

Boek Hoofdstuk 1Bedrijfsproces bestaat uit een aantal activiteiten die naar elkaar worden uitgevoerd. Met een goede beschrijving en analyse van een bedrijfsproces ook inschatten en plaatsen je als winkel risico loopt. Vervolgens kan je hier maatregelen nemen om deze risico’s af te dekken.

Een primair proces van een organisatie beschrijft altijd de kernactiviteiten van een organisatie.

Ontwikkelingen en organisatiesInvloeden op de interen organisatie van een bedrijf. Organisatie speelt in op ontwikkelingen. Omgevingsfactoren die veranderen, waardoor je als organisatie moet nadenken over haar positie en afgeleidde interne processen.

Globalisering: betekend dat landgrenzen voor markten open zijn of worden gemaakt. Globalisering leid ertoe dat er voldaan moet worden aan allerlei regels en wetten van diverse landen. Landen waar de product plaatsvind, waar het transport doorheen gaat en landen waar de consumentmarkt is. Globaliseren is concurrentie verhogend waardoor processen steeds efficiënter en effectiever moeten plaatsvinden.

IT-ontwikkelingen Samenwerking in de keten: vooral in handels – productiebedrijven. Voordeel van samenwerking is de kwaliteitsbewaking van de producten op elkaar afgestemd daarmee verhoogd en de voorraden goed op elkaar afgestemd met minder kosten als gevolg. Redenen voor samenwerking

- Inkoopvoordeel- Snelheid van levering aan klanten

- Kwaliteitsverbetering- Gezamenlijke innovaties - Kostenreductie - Voorraadreductie - Verbreding marktten

Organisatieontwikkeling Door concurrentiedruk blijven bedrijven constant kosten reduceren om processen te analyseren en te verbeteren. Ook druk vanaf arbeidsmarkt

Type van organisaties (typologie van starrenveld)Hoofdindeling van twee categorieën namelijk een onderscheid waarin organisaties werken binnen een markt of niet werken binnen een markt. Starreveld benadert de organisatie die niet werken voor in een markt anders dan wel in een markt. AO is veelal afgestemd op wet en regelgeving. Deze wet vervangt deels het ontbreken van een externe markt waarin concurrentie zorg draagt voor effectieve en efficiënte bedrijfsvoering. De categorie die wel werkt voor een markt kent veelal effectieve en efficiënte bedrijfsprocessen vanuit de noodzaak te moeten overleven en concurreren binnen een markt.

Hoofdstuk 2Hoofdprocessen en subprocessen (een klein proces op zichzelf)Functionele bedrijfsprocessen Primaire en secundaire bedrijfsprocessen. Belangrijk is de waarde keten van Porter, het is een opsomming van alle bedrijfsprocessen. Model terug te vinden op blz 35 boek. De primaire processen bij Porter zijn:

1. Inkomende logistiek (goederen aanvoer/ tot opslag in afwachting van productie)2. Operatie of uitvoering (inkoop grondstoffen, assemblagestappen omgezet in eindproduct3. Uitgaande logistiek (gereed product, uiteindelijk bij de klant terecht komt)4. Marketing en verkoop (brengt de behoefte klant in kaart, vertaling van behoefte naar

product) (verkoop is de verkoop van een product)5. Service en nazorg (zorgt ervoor dat de klant product optimaal kan gebruiken, regelingen

service dienst, helpdesk en klantenservice)

Primaire proces geeft invulling aan het bestaansrecht van een organisatie: ze zorgen ervoor dat een organisatie kan doen waarvoor het is opgericht. Secundaire processen zijn aanwezig om te zorgen dat primaire processen kunnen functioneren. Ze ondersteunen dit.

Secundaire proces bij Porter1. Organisatie infrastructuur (organisatie kan functioneren volgens facilitair management)2. Human resouces management (verantwoordelijk voor het in dienst nemen en houden

van de juiste medewerkers 3. (technologie) ontwikkeling (markting product ontwikkeld en productierijp gemaakt)4. Inkoop in brede zin (voorziet alles wat de organisatie niet zelf maakt)

Typologie van bedrijfsprocessenBesturende processen: zo ontstaat het onderscheid tussen uitvoerende en besturende processen. Besturende processen verder onderverdeelt worden in processen die te maken hebben met strategische, tactische en operationele besturing. Voorbeelden zie pagina 40 boek

Besturing bedrijfsprocessenInformatie speelt een rol in het proces om de overgang van de ene procestap naar de andere mogelijk te maken, om de besturing van een proces mogelijk te maken. Bijv. eerst komt de klant

dan leverancier aantal keer aan de beurt vervolgens klant weer aan zet, dan leverancier weer, vervolgens voert iemand anders wat handelingen uit en ten slotte sluit klant af zoals het begon.

Belangrijk aspect van AO bestaat uit het waarborgen van de kwaliteit van deze informatieoverdracht. (volledigheid, juistheid enz)

PBI – model: Proces, Beheersing en Informatie. Proces ingedeeld in hoofd en subproces. Daarna kan er beheersing plaatsvinden op verschillende niveaus, daarvoor is info nodig, namelijk overgang tussen het ene en andere proces.

Week 2

Inkoopproces Voorraadproces Verkoopproces

Financiële administratie proces Overige: zelf lezen

Vier fase van het inkoopproces 1. Initiatief tot inkoop (wie en wat en hoeveel gaan we dat doen)

- Wat- Hoeveel (informatie nodig, en risicos

aan verbonden)2. Beslissing (uitsplitsen in aantal stappen)

- Waar (waar ga je kwaliteit halen)- Prijs

3. Uitvoering (magazijn informatie over waar het opgeslagen kan worden.

- Contact- Afroep

4. Afwikkeling (goederen inkomsten, ontvangst)

- Goederenontvangst - Factuur betalen

Overal zijn risico’s en informatie bij nodig goed weten.

Raamcontract (afspraak maken met leverancier)Afroepcontract (afspraak over hoeveelheid, laat je om de zoveel tijd wat goederen komen) vaak bij productie bedrijf of horecazaken.

De 4 stappen van standaard risico’s Stap 1 Initiatief tot inkoopRisico’s Items:

- Foute artikelen worden ingekocht - JIT (just in time)- Te veel of te weinig wordt ingekocht - Optimale bestelgrootte

Stap 2 Bestelling Risico’s

- inkoop bij onbetrouwbare leverancier Items:- inkoper koopt in bij ‘bevriende’ leverancier - Leveranciersbeoordeling - Te hoge prijs - Offerteregistratie

- Europese aanbesteding Bevriende leverancier - Long list / short list

- Valuta – en prijsrisico Stap 3 UitvoeringRisico’s - Inkoopcontract bevat fouten Items:

- Contractregistratie Raamcontract betekend: - Raamcontractafspraken maken met leveranciers - Stambestand leveranciers Stap 4 Afwikkeling Risico’s

- foutieve goederen worden ontvangen Items:- Facturen worden niet betaald - Three way matching- Facturen worden betaald voor goederen - Spookfacturen

die niet zijn besteld en / of geleverd - Retourzendingen- Bestelbon / ontvangst bon

Het voorraad procesRisico’s

- 1. Foute goederen worden geaccepteerd / afgegeven

o Hoeveelheid o Soort o Kwaliteit

- 2. Goederen worden niet deugdelijk bewaardo Verlies door brand / bederf o Verlies door fraude o Verlies waarde door incourantheid

- 3. Geen deugdelijke administratie

Items:- Magazijnvoorraad / kantoorvoorraad - Inventarisatie - Pijplijn (bijv. voorraad op elkaar afgestemd - Bestelbon (inkomend en uitgaand)- Voorfacturering (uitgaand)- Technische open of gesloten magazijn- Administratie open of gesloten magazijn

Pijplijn bij voorraad: voorraad op elkaar afgestemd. Technische gesloten magazijn: bol.com komen geen mensen meer aan te pas Open: garagebedrijf , sloopbedrijf kan iedereen gwn binnenlopen

Vier fasen in het verkoopproces: >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Stap 1 Marketing (voorbereidende stap in het verkoopproces)Risico’s

- Fout in artikelbestand - Assortiment niet up to date

Benodigde informatie: - Informatie artikelen (prijs/ artikelnummer/ voorraad)

Items - Artikel stambestand - Assortiment - Acties

Stap 2 Orderverkrijging Risico’s

- klant is niet kredietwaardig - Verkoper geeft te veel korting - Niet op voorraad of niet tijdig levertijd

Benodigde informatie - Kredietwaardigheid klanten

o Bestaande klanteno Nieuwe klanten

- Verkopen per verkoopmedewerker met gegeven korting- Afspraken over korting met klanten (contractgegevens /stamgegevens klanten CRM- Voorraadgegevens

Items - Betaalhistorie - Kortingsstaffel- Klantenstambestand

Stap 3 Uitvoering Risico’s

- Verkeerde goederen - Te laat- Niet factureren of verkeerde artikelen facturen

Benodigde informatie - Bestelinformatie (orderformulier)- Artikel-stamgegevens (bijv. prijs)- Klant-stamgegevens (bijv. korting)- Voorraadgegevens

Items - Voorfacturering / nafacturering - Doorlopende nummering - Creditnota

Stap 4 Afwikkeling Risico’s

- Klanten betalen niet of niet op tijd Benodigde informatie

- (kopie) factuur- Debiteurenbestand

Items- Debiteuren beheer / bewaking

Het financiële proces:- financiële administratie / boekhouding

o debiteuren administratie o crediteuren administratie o salarisadministratie

- financiële vertegenwoordiging (jaarrekening)- Controle verklaring van de onafhankelijk account

Verzamelpunt van informatie (registreerde en controle-rol)

- Controlling - Sturingsinformatie (managment) bijv.

verschillenanalyse

- Betalingproces (inkomende en uitgaande geldstromen

- Treasury functie

- Three way matching- Debiteurenbewaking - Analyse

Verkoop terug te vinden in hoofdstuk 5

Crm customer realtion management: klantenrelatie klanterorde

Huiswerk week 2

Vraag 5.1 : technische materialen bestellen en worden geleverd binnen 24 uur. Omdat leveringsbetrouwbaarheid hoog in het vaandel staat is er nooit aandacht besteed aan het inkoopproces. Ontwikkel een inkoopprocedure waarmee de volgende doelen bereikt worden.

- Inkoop zo mogelijk bij een beperkt aantal leveranciers om zo kortingen te kunnen bedingen.

- Beheersing van de voorraad - Up-to-date crediteurenadministratie

De fases in een inkoopproces:Stap 1. Initiatief tot inkoop: wat en hoeveelStap 2. Beslissing: waar en prijsStap 3. Uitvoering: contract en afroepStap 4. Afwikkeling: goederenontvangst en factuur

1. Initiatief tot inkoop: signaal dat het hele proces in werking zet. Er moet een beslissing genomen worden om iets in te kopen. Er zijn veel factoren van invloed als je de bestelkosten van de voorraad zo laag mogelijk te houden als te voorkomen dat er nee verkocht moet worden. Hieronder bijv. verwachte verkopen, levertijden en voorraadniveau. Hieruit kan je berekenen wanneer de juiste bestelmoment is en (hoeveel te bestellen). JIT moeten precies op tijd zijn, niet te laat maar ook niet te vroeg. (kost geld) niet te weinig ook niet te veel (kost geld).2. besloten dat de inkoop gaat plaatsvinden. Wordt vaak de vraag gesteld ‘waar en tegen welke prijs’ ? Hier komt de afdeling inkoop in beeld. Hun taak zo gunstig mogelijk prijs en prijs-kwaliteit inkopen de gewenste goederen inkopen. Stappen waar en tegen welke prijs :Programma van eisen > Longlist leveranciers > Shortlist leveranciers > Offertes > Beslissing

1. eisen die een bedrijf stelt aan het kopen van goederen. (kwaliteit eisen of levertijd hoeveelheid enz)

2. inkoper gaat op inkopersmarkt kijken, kijken welken potentiele leveranciers in aanmerking komen. Op basis van kennis, ervaring en inkoopdocumentatie. Inkoper zal deze info verzamelen en maakt op die basis een longlist er zijn markten waar deze lijst korter is dan gemiddeld 5 a 10 leveranciers. Minder is short list.

3. Uitvoering: Je hebt 2 verschillende soorten contracten: - raamcontract: contract waar partijen princiep afspraken maken om met elkaar in zee te

gaan. Bijv. hoeveel stuks er worden afgenomen, extra korting enz. Vaak kleine inkopen hiermee afgesloten. Deze partijen hetenL preferred suppliers.

- Afroepcontract: hierbij worden afspraken gemaakt over de totale hoeveelheid af te nemen goederen gedurende een periode.

4. Afwikkeling: hierbij is de rol van inkoop uitgespeeld en komen er andere aanbod. Goederenontvangst gebeurt in magazijn, volgende stappen komen aanbod;

- controleren of de goederen zijn besteld - controleren of de bestelde goederen geleverd zijn - kwaliteitscontrole

Voorraadproces Soorten magazijn: Technische open en gesloten; vrij toegankelijk is voor iedereen of niet. Administratief open en gesloten; wil zeggen of iedere transactie is geregistreerd of niet.

Voorraadadministratie; geeft een inzicht van de hoogte van de voorraad.

Controle van de voorraad; wat moet er in voorraad liggen. Hierbij spelen twee problemen: pijplijnprobleem, transactie net voor het moment van inventarisatie die nog in de pijpen zitten. Bijv. goederen ontvangst.Tweede probleem hangt samen met productkennis: zowel technisch als technische-administratief. Dus ford bouwt een auto en er moet een radio in. Verschillende type voorraadadministratie.

- in totalen- per soort- per stuk

VerkoopprocesHandel met verkoop op rekening, de fasen in het verkoopproces.

1. Marketing: product en prijs2. Orderverwerking: order ontvangst en order acceptatie 3. Uitvoering; levering en facturering 4. Afwikkeling: incasso

Marketing; Voordat een bedrijf de verkoop van een product kan starten, moet er gekeken worden door het marketing team naar de 4 P’s (prijs, plaats, product en promotie). Op deze wijze worden beslissingen genomen door bedrijven in het onderdeel van hen vakgebied.

Orderverwerking; de verkooptransactie vind plaats en er komt een order van een klant binnen. Orderontvangst, verkoper moeten actief op zoek naar klanten en orders. Het is van belang goede klant relaties te onderhouden en dat kan met een systeem ook wel CRM genoemd dit slaat belangrijke klantgegevens op. Orderacceptatie; voordat de verkoop rond is moet de order die binnen komt geaccepteerd worden. Hierbij spelen twee vragen;

1. Willen we de order accepteren? (kan de potentiele klant wel betalen?)2. Kunnen we de order accepteren? (kan er aan de wensen van de klant voldaan worden?)

Uitvoering Dat bestaat uit twee onderdelen, het versturen van de factuur en het versturen van de goederen. Factuur

voorfacturering. Eerst wordt de factuur gemaakt daarna wordt de goederen klaar gezet voor verzending

nafacturering. Eerst wordt de goederen klaargezet voor verzending en daarna wordt de factuur gemaakt.

Voorfacturering heeft de voorkeur zo voorkom je dat je wel goederen levert maar vergeet de factuur te sturen.

Afwikkeling Incasseren van het geld. De factuur is verzonden en de klant moet betalen.

Vraagstuk V5.1 Vraag 1.De fases van het inkoopproces helpen bij de volgende vragen te beantwoorden. Het 5 stappen model help hierbij.

Initiatief tot inkoop: Er moet een beslissing komen om iets in te gaan kopen, als dit gedaan wordt zal er maar naar beperkte leveranciers gekeken moeten worden. Om de afname zo groot mogelijk te maken dat er door de leverancier schaalvoordelen gegeven moeten worden en je dus korting krijgt. Het is belangrijk dat er aan de JIT voldaan kan worden. Beslissing tot prijs: Dit is een belangrijk onderdeel de verkoop afdeling moet gaan onderhandelen over de prijs met de leverancier en waar de levering moet plaatsvinden. Dit kan worden vastgelegd in een long list en vervolgens in een short list waardoor de keuze makkelijker word. Aan de hand van de specificaties moet er een beslissing genomen worden of de leverancier voldoet en dus in aanmerking komt om je afname bij te doen. Uitvoering: Dit leg je vast in een contract bijv. een afroepcontract hier gaat het vaak om grote hoeveelheden en dus iets voor deze organisatie. Afwikkeling: goederen worden bij aankomst goed gecontroleerd en verdeeld over het magazijn.

Vraag 2. Het voorraadproces: geeft inzicht in de hoogte van de voorraad en is dus voor belang van als je over de beheersing wil beschikken. Bij het beheersen van de voorraad spelen 2 problemen het pijplijnprobleem bij de goederenontvangst en de productkennis van de technische administratie.

Vraag 3. Om je crediteuren administratie up-to-date te houden moet je zorgen dat alle goederen die de deur uit gaan voor gefactureerd worden dat betekend dat de goederen pas klaar gezet worden als de factuur gemaakt is. Zo voorkom je dat goederen zonder te betalen de deur uit gaan.

a. Organogram maken hulp middel kan ook door afdelingen te tekenen b. Typologie van Starrenveld handelsbedrijf / op rekening c. Risico’s d. Procesbeschrijving

Week 3

Wat is AO het gaat om de betrouwbare info wat is die info nu 3 dingen.- Betrouwbare info sturen - Managen organisatie - Verantwoording afleggen

Gekoppeld aan het bewaken dat doelstellingen organisatie gelijk is aan de ‘eigen doelstelling’ van bijv. personeel > FRAUDE.

Processen > Risico’s > Maatregelen

Altijd belangrijk - AO/ IC- Preventief en / of reactief - Tone at the top: baas moet het goede voorbeeld geven.- Gedragscode: spreek je met elkaar af- Werving en selectie: goed kijken wie je aanneemt - Kosten/baten afweging:

Gereedschapskoffertje BELANGRIJK TENTAMEN

Functie scheiding: taken die je door meerdere personen laten uitvoeren.

- Beslissen: beschikken, inkoopproces wie gaat de inkoop doen inkoopmanager

Administratieve organisatie

Bewaken dat doelstelling

organisatie gelijk is aan de “eigen

doelstelling” van bijv. personeel FRAUDE

Betrouwbare informatie - Sturen organisatie- Managen organisatie- Verantwoording afleggen

- Niet beslissen: bewaren, bestellen, magazijnmedeweker - In opdracht van ander: uitvoeren, verricht alleen de handelingen maar heeft geen verantwoordelijkheid. Dit om te zorgen dat je AO goed op orde is. - Registeren: administratie, voor magazijn - Controleren: factuur komt binnen

Functiescheiding - Link met automatisering - Binnen afdelingen soms ook functiescheiding - Functies controleren elkaar- Risico: samenspannen < (manager controleert alle offertes voor ze de deur uit gaan)

Vraag. Inkoper koopt 100 Ipads in voor bedrijf en wil er 10 mee naar huis nemen om zelf te verkopen.

Hoe kan je hier functiescheiding inzetten om dit te voorkomen?- Gebruik beschikkend en bewarend.

Inkoper, hij is beschikkend omdat hij beslissingen maakt > functie scheiden van inkoop en bewarende functie. Bewarende functie controleren maar hoe, factuur en een pakbon bij administratie komt. Risico als ze samenspannen: het registeren van de Ipads.

Magazijnmeester ze alle 100 mee naar huis neemt: het valt op 3d matching waarom worden de Ipads niet betaald gemeld door leverancier.

Automatisering Eindautomatisering: versnipperde oplossingen in systemen. Als dit is kan het een zooitje worden. Consistentie van gegevens, meneer moet op dezelfde manier geregisterd zijn als in het andere systeem. Moet op dezelfde manier worden ingevoerd (vast). Koppeling leggen. ERP – systeem: sap systeem, alles in 1 systeem zit. Hetzelfde klant in heel het bedrijf gegevens zijn dan constituent. Heel duur en kost veel tijd.Cloudcomputer: wordt alles bij een ander bedrijf opgeslagen. Iemand anders kan en mag inzicht krijgen in die gegevens. General controls en application controls (groot verschil, control = beheersmaatregelen)Stambestand: btw, personeel, leverancier, klant, artikelen, personeel.

Risico’s bij ICT / automatisering- Onbevoegde handelingen - Mutatie van gegevens (bijv. bankrekening)- Inloggen terwijl je niet meer in dienst bent - Externen kunnen bij gegevens (cyber crime)- Moeilijk te overzien en te controleren bij ERP systemen- Verlies van gegevens bij storing

Je hebt 2 verschillende soorten automatisering. (general controls en application controls)1. Genernal controls:

- fundament (IT architect)- proces overstijgend - Autorisatie - Backup & recovery- Toegangsbeveiliging - Logging: registeren van een handeling in een systeem- Wachtwoordbeveiliging

2. Application controls (geprogrammeerde controles)- Invoercontrole: bijv. verkeerde datum ingevoerd krijg je een melding- Verbandcontrole: gegevens en naam niet goed is hoort de naam bij dit rekening nummer.- Waarschijnlijkheidscontroles

Automatisering: autorisatiematrix

I = invoeren, mag gegevens in het syteem invoeren of wijzigenR = Raadplegen, mag gegevens inzien (niet wijzigen)G = Goedkeuren, mag gegevens goedkeuren of afkeuren

Kaders en normen - Kostprijscalculaties - Verkoopprognoses - Afdelingsbudgetten- Begroting

(sheet 21 en 22 week 3)

Richtlijnen en procedures Procedure = een reeds instructies die op volgorde moet worden uitgevoerd.

Verbandcontroles- financiele administratie heeft centrale rol- vergelijking IST en SOLL (zo is mijn voorraad zo zou het moeten zijn via in en verkoop)- Beta formules

- Waardekringloop

Alles hangt met elkaar samen.

Steekproefcontroles Het 4-oogprinciepe Oogtoezicht door baasOogtoezicht door winkelmedewerkers

Administratieve organisatie is het systematische verzamelen, vastleggen en verwerken van gegevens ten behoeve van het verstrekken van informatie t.b.v. het besturen en doen

functioneren van een organisatie en t.b.v. de verantwoording die daarvoor moet worden afgelegd.

Weten waarom AO belangrijk is?- AccountantscontroleDe externe account waarborgt voor de belanghebbende (stakeholders) dat de jaarrekening een getrouwe weergave is van de werkelijkheid.

Maar hoe wordt dat nu gedaan?- Beordeling van de AO / IC- Tegenwoordig: beoordeling van de ICT- Gegevensgerichte werkzaamheden naar de inhoud- In control statement (management / financial control)

Hoe doet hij dat ? Met name gericht op: Volledigheid van inkomsten / opbrengsten,De juistheid van de uitgaven / kosten,Goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening.

Belangrijke te nemen stappen:1. Typologie 2. Hoofdprocessen3. Minimale functiescheiding 4. Gedetailleerde procesbeschrijving 5. Verbandcontroles

Opdracht 7.3 casus omschrijving toets bestaat uit 1,2,3 casus die je uit elkaar moet halen.

Bij casus uit het tentamen goed kijken welk bedrijf het gaat.

Extra stof sheets nog toevoegen.

Management inkoop week 1 H2

Definitie inkoopJuiste producten (bijv. kleur), juiste kwaliteit, juiste tijd (bijv. een afgesproken datum) juiste prijs.

Aspecten inkoop1. Technische aspect2. Logistiek aspect3. Commercieel aspect

Er voor zorgen dat de juiste producten van de juiste kwaliteit op de juist tijd en de juiste plaats in de juiste hoeveelheden tegen de juiste prijs beschikbaar zijn voor de organisatie.

Oriëntaties van inkoopIs een schakelfunctie, tussen Plieger en leverancier in.

Ontwikkeling vakgebied inkoop (vier fasen model Burt)1. Administratieve functie2. Mechanische functie (belt leverancier om te praten over de prijs)3. Proactieve functie (langer termijn visie, kijkt ook naar logistiek)4. Professionele functie (Heida bij Plieger) (strategische en beleid neemt beslissing over

inkoop)

Linkerkant: Tactisch Rechterkant: Operationeel Plieger, van groot belang Huisarts ofzo maakt niet veel uit

Back-door-selling : Alles wat buiten de processen verkocht wordt. Iemand komt spontaan binnen, en probeert wat te verkopen.

Naarmate de bouw van een huis vordert hoe moeilijker het is om iets aan te passen.

Selecteren Op basis van de specificaties : Boek Approved-vendor-list / shortlist : verkoperslijst, ervaringen en kennis van de

leverancier, is een lijst van goede leveranciers.

Bestellen, bewaken en nazorg. Maverick-buying: broertje of zusje van back-door-selling inkopen buiten de procedures

om. Prijsverhoging niet in contract: Spoedlevering: snelle levering omdat je ze eerder nodig hebt (Chasseren achter na jagen) Nazorg door factuurcontrole: staat letterlijk op wat je betaald, klopt het allemaal Leveranciersbeoordeling: betrouwbaarheid leverancier (Vendorrating)

1. New-task situatie Heel moeilijk, oog bedrag zijn er niet elke dag mee bezig 2. Gewijzigde herhalingsaankoop: Hebben al 100 computers en willen er nog wat bij

hebben3. Rechtstreekse herhalingsaankoop: Herhaalbestelling

Iets moeilijks heeft werk je met een DMU

Beroepscode voor de inkoper Zakelijk fatsoen

Deskundigheid Vrije mededinging Duurzaamheid

Hoofdstuk 2 E-procurement E-tendering: jij plaats een advertentie waar bedrijven op kunnen bieden. E-auctions: meebieden via internet op een veiling

Achter de computer, snel een bestelling plaatsen en ga er maar vanuit dat het serieus is omdat er betaald is. RFI: kunt u wat gegevens sturen van u bedrijf.RFQ: prijsopgave

E-auctionEnglischee auction: opbod Dutch aution: veiling bij afslag, villa aanbieden voor een miljoen gaan naar beneden met de prijs.Reversed autions: bij inkoop veiling bij opbod of bij afslag.

Lock-in-effectVaak als je apparatuur hebt aangeschaft, wil je als je er iets bijkoopt hetzelfde merk hebben. Je kan alleen maar hetzelfde merk gebruiken om het te koppelen.

NetwerkeffectenAls jij de enige bent met een whatsapp werkt het maar als iedereen dat heeft werkt het wel

Week 2

Interne relaties InkoopVierfasemodel (Burt)

1. Administratieve functie: laag geplaatst in de organisatie, inkopers houden zich vooral bezig met het plaatsen en afhandelen van orders in opdracht van gebruikers.

2. Mechanische functie: meer oog voor commerciële aspecten, inkopers oriënteren zich op de markt en zijn op zoek naar lage prijzen.

3. Pro-actieve functie: inkopers nemen initiatieven, hebben een lange termijnvisie en nemen initiatief in leveranciersmanagement

4. Professionele functie: inkoop is een strategisch wapen in de concurrentiestrijd

Interne klant perspectief: De inkoper is meer dan alleen onderhandelaar- De inkoper voegt waarde toe aan andere bedrijfsfuncties (bijv. Logistiek en marketing)

(is een collega, die vind ergens iets van. Dat betekend dat je 2 talig bent leveranciers en eigen bedrijf, maar wat vind je collega ervan. Inkoper voegt waarde toe: wanneer ze iets komen brengen hoeveel ruimte het inneemt geeft dat door aan mensen van logistiek.

Plieger maakt gebruik van interne differentie. Matrixstructuur: 2 verschillende leidinggevende

Cross-Functional teamsVan toepassing bij bijv. Phillips, productie en ontwerp maken een aantal teams. Samenwerken bij een ander team, samen maak je het product. Definitie: Het ontwikkelen van nieuwe producten moet je niet in je eentje doen, dat is teamwork.

Interne relatie met logistiek (op de juiste tijd op de juiste plaats in de juiste hoeveelheden)Intern wensen overleggen met collega’s

Logistiek is het beheersen van goederen stroom, tot dat het product klaar is (MM) als de tegel klaar is noem je het (FD) over komt informatie binnen. Material management: als er van grondstoffen iets wordt gemaakt, zodra dit klaar is kom je bij fysieke distributie.

JIT Just – in – time – management (precies op het moment dat je het nodig hebt is het product er- Alle materialen en producten zijn precies op het tijdstip beschikbaar

o Pull-mechanisme (houd in: je hebt een order, daarna ga je pas produceren. Je hebt het geld al en daarna ga je het pas maken.

- Producent heeft in principe GEEN voorraad

Ketenintegratie

Het is handig als er wordt afgestemd tussen leverancier en klant. Voorbeeld vervoer en klant, je kan maar tot 11 uur de stad in dit geef je door zodat de vrachtauto voor de deur kan komen.

EDI: computer van Plieger kan goed praten met leverancier.

Voorbeeld Plieger: Customer, Supplier: grootmacht bedrijf voorbeeld Karwei, Gamma.Customer, besteld bijv. maar een ding installateur

In de qulity chain klopt alles, juiste artikelen, juiste plaats enz

Mate van invloed: In de ontwerp fase is nog alles mogelijk, bij een order.

Co-makershipInkoop, alternatief maken zit daar tussen dat is co-makership je vind iets moeilijk en besteed dat uit aan een andere bedrijf die dat beter kan. Samenwerking , voor een betere kwaliteit een product maken.

Penny Pinchers: op de centen letten- kosten georiënteerd - standaardproduct

Big Spender: mag wat kosten - omzet georiënteerd - Tailormade producten

Primair proces en een secundair proces

Belang van inkoopfunctie - Focus op kernactiviteiten - Veel uitbesteden van niet-kernactiviteiten

Afhankelijk van je organisatie bepaal je wat je inkoopt, afhankelijk van je strategie de verkoop bepaald je inkoop.

Inkoop en strategie

Concurrentiedriehoek

Ondernemersstrategie > inkoopstrategie Als een onderneming besluit om naar links te gaan zal de inkoop moeten volgen.

Plieger heeft een doelstelling om de bestelling van haar klanten binnen 1 werkdag te kunnen leveren. Welke consequenties hebben deze doelstelling voor haar eigen leveranciers ?

- Commoditymarkt o Opportunity buyingo Veel wisselingen van leveranciers o Veel leveranciers o Harde prijsonderhandelingeno Hoge eisen aan leveranciers, logistiek / financieel

- Nichemarkt o Kostenbesparing van inkoop (het is wat het is en kost maar geld geeft verder

niets betaald niet.o Hoge kwaliteit leveranciers (betrouwbaarheid)o Weinig leverancierswisselingen o Hoge eisen kwaliteit van de producten

Waardstrategieën (Treacy en Wiersema)- Product innovation- Customer Intimancy- Operational Excellence

Inkoopdoelstelling Algemene inkoopdoelstellingen

- Inkoop van materialen en diensten naar wens interne klantSpecifieke inkoopdoelstelling

- Product- en procesvernieuwing - Verminderen strategische kwetsbaarheid

Specifieke inkoopdoelstelling - Make-or-buy-beslissing- Leveranciersmanagement - Samenwerkingsverbanden

Product – en procesvernieuwing: nieuwe product dat gaan we doen.Verminderen strategische kwetsbaarheid: verhogen van een product doen mensen niet meer naar een tijdje je moet zeggen, heb een beter product alleen goedkoper.

Week 3

Make-or-buy beslissing Inkoop meest flexibele

Afzetverandering Inhuren van personeel kost tijdelijk geld maar kan er daarna mee vanaf. Organsiatie van een feest.

Productontwikkeling

Ontevredenheid over leveranciers

Overerzichtelijke kosten, factuur uitprinten wat het kost. Uitbesteden geen risico je betaald en dan is het klaar

Make or buyZeker niet make

- product met geringe waarden. Kosten weinig snel inkopen zonde om er tijd aan te besteden.

- Makkelijk in te kopen, te koop op iedere hoek

Tendens

Copycat: ze gaan het namaken. Gaat met een tekening voor de ontwerper. Kwaliteit hoort erbij.

Origanal equipment manufacturer- OEM originele onderdelen kopen of imitatie dat goedkoper is

Portfolio Kraljic goed weten tentamenProducten groten invloed hebben op de winst maak je veel winst op. Hefboomproducten Producten kleine bedragen die je nodig hebben print papier, kantoor roduct niet veel inlvoed op de winst en kan je makkelijk kopenRijk wil worden concerteren je op de hefboomproductenStrategische toeleveranciers moeten met elkaar verder heb je keihard nodig ja kan niet zonderKnelpuntproducten: gaat niet om wereld bedragen maar er zijn maar een paar leveranciers die het kunnen leveren. Je kan er makkelijk aankomen linkerkant Je hebt er maar een paar van je kan er moeilijk aankomen.

Routine producten: lage prijzen inkoop risico laag

Knelpunt producten: elektrische auto’s accu erg duur als het vervangen moet worden. Schaarse producten is niet makkelijk aan te komen.

Strategische partners belangrijk

Vendor managed inventory: zijn er zo weinig mee bezig dat ze tegen de leverancier zeggen lever maar gwn als het op is. Wie zijn je leveranciers en maak een top 3

a. welke productgroep is het ? weinig leveranciers, knelpunt product. Winst laaag gaat voer age bedragen

b. welke inkoopstrategie is het ? proberen langer termijn contract af te sluiten en zoek naar alternatieven.

Kritische succes factoren, key performanc indicators, Performase indicator Strategie, snel leveren Logistiek belangrijk iets noemen over leversnelheid, betrouwbaarheid. Als dat lukt is je kritische succes werken

Leverbetrouwbaarheid 30%Juiste tijdJuiste hoeveelheid Juiste kwaliteit

Kwantitatief meten is wetenKwalitatief het gevoel, het idee hebben dat het betrouwbaar is

Management: Logistiek 1 H2

Ontstaan van logistiek: 1770/1780 Napoleon 40 jaar gelden ontstaan in Nederland als vak of studie. Munitie, eten en kleding heb je nodig om oorlog te voeren. Toelevering ervan om de soldaten te bereiken, wat betekend dat voor de organisatie. Planning essentieel voor oorlog. Samenwerking belangrijk.

Wat is logistiek ?De organisatie, de planning, de besturing en de uitvoering van de goederenstroom vanaf deontwikkeling en inkoop, via productie en distributie naar de eindafnemer, inclusief de retourstromen.

Bijv. Patiënten door een ziekenhuis.

Doel LogistiekTegen lage kosten en kapitaalgebruik te voldoen aan de behoeften van de markt, teneinde een langdurige relatie met de klant op te bouwen. Tevreden klant moet altijd beter, steeds tevredenere klanten gaat gepaard met steeds lage kosten. Heeft invloed op je netto winst.

Samenvoegen tot 1 product >

Distributie begint als je een eindproduct produceert.

Logistiek en productieomvangConvergente stroom bestaan producenten uit veel onderdelen. Bijv. booreiland, gebouwen enz waarbij uit een enkele grondstof vele specifieke producten gemaakt worden. Het ontleden van een grondstof tot vele eindproducten leiden.

Diverse schakels beland via de eindgebruiker naar de consument.

Inkoop/aanvoer: beschikbaarheid wie wat wanneer bestel je iets. Reverse logistics: hergebruik bijv. plastic flessen hergebruiken.

Strategische uitgangspunten wordt gekeken naar de uitgangspunten om zich daarop aan te passen. Wat wil de directie, daarna pas kijken naar logistiek. Altijd een balans tussen klant die moet steeds tevredener zijn en de kosten moeten steeds lager (evenwicht zoeken).

Hoe kan je dan bijdrage om de directie gelukkig te maken.

Voor alle 4 elementen van integraal logistiek ga je nadenken hoe je je inrichting bepaald.- Grondvorm – besturingssysteem – informatiesysteem – personele organisatie Voor het logistieke concept moet er eerst duidelijkheid zijn over de door de onderneming gevolgd of te volgen concurrentiestrategie daaruit af te leiden doelstelling. Alleen dan kan er sprake zijn van een logistiek raamwerk.

Logistieke doelstelling: het doel van logistiek is om de doorlooptijd te verkorten, de leveringsbetrouwbaarheid te verbeteren, de flexibiliteit te verhogen en de integrale kosten te verlagen.

4 blokken moet je logistiek moeten inrichten. Veel afstemmen en veel samenwerken is garantie voor een goed project.

Suboptimalisatie: is niet goed afgestemd

Porter, Trasy en Wiesema.Kostenleiderschap: Aldi, nadruk op kostenbesparing. Hebben een beperkt assortiment en er zijn vaak lange wachtrijen bij de kassa. Minder complex logistiek systeem.Differentiatie: AH, nadruk op customer service. Hebben een breder en dieper assortiment, er zijn korte wachtrijen bij de kassa. Relatief complex logistiek systeem.

Zoals je hierboven ziet hebben Strategische keuzes invloed op de logistieke uitgangspunten en inrichting.

KoopConcept: Het KOOPKlantOrderOntkoppelPunt Productie goederen, ligt in winkels komt daarna bij de consument thuis.

Ergens in het totstandkomingsproces wordt het product/de dienst overgedragen aan de klant = het KOOP (product wordt gemaakt, ergens komt een consument ik wil dat product hebben consument raakt proces in bij de klant dat kan op 5 punten dat ze elkaar ontmoeten. (koppeling)

Product/dienst en klant worden aan elkaar gekoppeld! Met klant bedoelen we dan de betalende consument

Het proces tussen producent en eindklant/consument bevat 5 mogelijke KOOPs waaruit een producent/handelsbedrijf kan kiezen Definitie KOOP:Het KlantOrderOntkoppelPunt is het punt dat aangeeft hoe ver (stroomopwaarts in een bedrijfskolom) een klantenorder doordringt in het productie- of distributieproces van de aanbieder van een product of dienst

- Stroomafwaarts: voorraad die gehouden wordt dicht bij de klant is. - Stroomopwaarts: dicht bij de bron

Andere verwoording: het koopconcept uiteindelijk maar 1 basis vraag heeft, hoeveel invloed heeft een klant (consument) met zijn aankoop (order) op het maak proces van de producent (iedere keer is dat de basisvraag). Heeft de klant echt invloed op het productie- of distributieproces? Het KOOP is het punt tot waar een klantenorder in de stroom binnendringt

Alle koop momenten hebben een andere besturing in een bedrijf. Welke van de 5 punten die gekozen wordt in een bedrijf is een directiebesluit.

Bovenin bedrijfskolom, links leveranciers andere kant consumenten. Proces door de bedrijfskolom aan de ene kant van het proces stroomopwaarts en andere kant van het proces recht is stroomafwaarts.

Driehoekje met een punt naar benden betekend voorraad, rechthoekje is een teken van een proces.

KOOP momenten. Koop 1: niveau winkel; is een voorraad in een winkel. Staat dicht bij een klant een winkel. Klant heeft geen invloed op het productieproces, het product is wat het is.Koop 2: niveau distributie; groot voorraadpunt waar producten liggen vanwaar de producten geleverd aan de consument Bol.com koop is een product wat geleverd wordt uit een groot magazijn. Nog steeds geen invloed op het maakproces bij de producent. Bij koop 1 en 2 kan je wat kopen als consument iets kopen maar heb je geen invloed op proces.Koop 3: halverwege de product, in de productieomgeving is voorwerk gedaan, op het moment dat de order komt van een klant zetten het product verder heel snel in elkaar. Veel werk is al gedaan voordat de klant het besteld. Bijv. NIKE IDEAKoop 4: Voor het productieproces, geeft een klant een order het ontwerp is bekend maar alles wat je moet doen om product te maken. Je bouwt het van 0 af aan op (grondstoffen). Bank bouwen met speciaal leer, uniek. Dure producten waarop consumenten bereid zijn lang op te wachten, nog geen voorwerp gedaan levertijd is veel langer.Koop 5: Moet nog ontworpen worden + ingekocht worden. Bijv. een huis laten ontwerpen. Beinvloed steeds meer het productie proces.

Voordat er een klantorder is; er is een situatie voordat de klantorder binnenkomt en daarna.Op basis van planning wordt alles al ingekocht op basis van eigeninzicht. Ook als de order nog niet binnen is.

Risico bouwt zich op per koop, koop 1 veel koop 5 weinig. Koop is zowel koppel als ontkoppel punt.

Boek Traditioneel en elektronische inkopenOld buying ProcessBuy –side solution-enabled purchasing Proces

Componenten van elektronische inkoopsysteem 1. Requisitiemanagement (zorgt ervoor dat eindgebruiker een ordeaanvraag kan

aanmaken en afhandelen)2. Transactiemanagement (regelt de verwerking van order richting leverancier)3. Connectiveitsmangement ( koppeling mogelijk naar externe systemen )4. Content management (pagina 84 boek)

Blz 89

Vragen in sheets week 21. Heeft de klant nu echt invloed op de productie en welke mate. Met 1 en 2 kan de klant

geen invloed uitoefen op de productie. 2. Meerdere partijen bezig, met een proces van een product. Dan komt de klant met een

order. Proces en klant elkaar ontmoeten. 3. In KOOP punten iets ontkoppeld. Is koop is er een order, een aankoop van een klant. 4. Koop 5 uitzondering nog een ontwerp gemaakt moet worden, waar waarschijnlijk een

extra inkoop mee gepaard gaat. 5. –6. koop 27. koop 3 eigen optie en eigen keuze, zodat jij snel je product kan meenemen8. koop 4 9. koop 110. koop 1 product is er al, je kan het al meenemen winkel die een kleine handeling verricht.

11. Koop 112. Koop 2

Week 2

Voorraden en voorraadbeheer

Wat zijn voorraden een ophoping van producten.

- Waarom heb je eigenlijk voorraad ? Bedrijven hebben voorraden om zich in te dekken tegen onzekerheden aan de aanvoer kant, en tegen onzekerheden aan de vraagkant.

- aanvoerkant leverancierskant, onzekerheden over aantal, prijs enz

- Wat een klant ook vraag, weinig of veel is je wilt hem altijd helpen.

Voorraadverloop en voorraadverloop Punt waarop afvoer en aanvoer niet met elkaar overeenkomen. Bijv. bij bier 2 pieken van voorraad hoogte in de zomer en tijdens carnaval. Geschenkgoederen hebben een piek richting de kerstdagen. Dat al zorg voor een toe en afname van en voor de voorraad.

Voorraden in een voorraadpunt kunnen ingedeeld worden volgens verschillende gezichtspunten:

- Waar in het traject bevonden zich precies voorraden ? - Wat voor soorten voorraad zijn er ?- Voorraden in administratieve zin.

Voorraad naar traject Met het traject voorraad wordt bedoeld de plaats in de goederenstroom gerekend vanaf de bron tot de gebruiker. Betreft 4 schakels hierbij. Horizontale as gemiddelde doorlooptijd in dagen. Verticale as waarde van de voorraden.

Pijplijnvoorraad betreft goederen die onderweg zijn tussen twee of meerdere schakels.

Waar liggen voorraden: verschillende fases in je winkel liggen.

Voorraad naar soort- Met de indeling weet je nog waarom je hebt omgekocht / geproduceerd. (bijv. omdat er een oorlog dreigt of omdat de prijs sterk zal stijgen)En waar eventueel knelpunten zitten- Vaak is het nodig tot actie over te gaan: bij incourant voorraad of restvoorraad moet je afschrijven of nog snel zien te verkopen)

- In actie komen omdat er te lang voorraden blijven liggen in je magazijn. Eventueel afschrijven en weggooien.

- Andere redenen is dat je daar goed over nagedacht hebt, bijv. als er oorlog komt heb je een probleem. Bedenk jezelf altijd waarom liggen er dingen

Voorraad in administratieve zin (linkt met AO)De berekende / theoretische voorraad biedt houvast om de gegevens in administratieve zin vast te leggen in de computer. Je kunt veel met deze kennis. Eenvoudigste vorm technische voorraad en fysieke voorraad omvat volgens de administratieve, werkelijke hoeveelheid in het magazijn aanwezige goederen. 1. Bestelde voorraad (voorraad die je besteld heb bij een leverancier maar nog niet ontvangen) staat ook nog niet in je voorraad.2. Beschikbare voorraad: hoeveel ligt er nog in je magazijn (verkopen, weggooien)3. Gereserveerde voorraad: eigenlijk al verkocht aan een klant maar nog niet de deur uit.Economische voorraad: inkoopvoorraad die er nog aankoop en je voorraad (loop je risico op) financieel manager bewaakt hierover. Technische of fysieke voorraad: beschikbare en gereserveerde voorraad. Kan je zelf een overzicht tussen draaien. Verantwoordelijke: magazijn manager.

(fysieke voorraad: dat producten er ook echt liggen. Wie controleert dit de financiële afdeling die houdt dit iedere dag bij.

Voorraadkosten

Hoeveel voorraad, is altijd afhankelijk van de klant. Je wil namelijk altijd de klant bedienen. Indirecte logistieke kosten > hier zit je de leverancier betaald het product. > wel de kosten om het product.

Bestelkosten zijn de kosten die je hebt voordat je het product kan inboeken in je voorraad. Alle variabelle kosten die gemaakt moeten worden voor een bestelling. Blz 164 boek voor definitieVoorbeelden bestelkosten

- magazijn- personeelskosten- vervoerskosten- inspectiekosten- verzekeringskosten- douanekosten

Kosten van voorraad (de 3 Ren)- Rente kosten ( geld wat je investeert, heb je niet meer op de bank staan dus kan geen

rente meer over op ontvangen) - Ruimte kosten (de goederen moeten opgeslagen worden, het pand bijv. huur hypotheek

enzovoorts )- Risico kosten (kan veroudert raken en dan afschrijven, brand of water schade.)

Kosten van neeverkoop (out of stock)Wanneer een product niet beschikbaar is, loopt het bedrijf gederfde inkomsten.

Daarom auto-industrie JIT hebben dat niet omdat ze geen magazijn hebben.

Kosten en neeverkoop(hoeft je niet te bereken alleen weten van principe.Klant kan naar de concurrent gaan er niet meer terugkomen. Je hebt het op het moment niet en klant wil het dan kopen. (klant behouden door een probleem, kost vaak geld)

Bij een servicegraad van 98% zeg je op 1 van 2 klanten sorry. Service graad van 100 % bestaat niet…

BestelmethodenOm bestelkosten te maken moet je wel eerst bestellen.4 verschillende methodens = vaste bestelfrequentieB = variabele bestelfrequentie (bestelmomenten)

Q = vaste bestelhoeveelheidS = variabele bestelhoeveelheid tot een bovengrens (bestelhoeveelheden)Met combinatie kan je bestelmethodes maken.

Vaste volligorde en vaste feiten WETEN TENTAMEN meerkeuze vraag

meeste veilige methode BQ methode. Je weet dat je moet bestellen maar moment is variabel. Vrij zeker bestelsysteem, gaat bijna nooit fout.

SS methode vast moment van bestellen en bestellen tot een bovengrens. Op vaste momenten kijken naar je voorraad, moet signalen doorgeven. Probleem kan zijn dat je pas later weet wat voor probleem je hebt.

Voor alle methodes uitgewerkt kijk in de uitgeprinte versie

Week 3

Voorraadkosten 3 kosten rente, ruimte, risico.

Formule van Camp / eoq-formule genoemd Om de voorraad te behouden op een punt is het economische meest verantwoord, dit kan je berekenen aan de hand van seriegroottes: hierbij gaat men ervan uit dat de totale kosten van een periode bestaan uit de voorraad kosten en bestelkosten. (optimale bestelgrootte)

De betekenis van de afkortingen in de formules / niet uit je hoofd leren !Q Bestelhoeveelheid per bestelling Q = quantityD Vraag naar product in de beschouwde periode D = demandCb Kosten per bestelling van een hoeveelheid Q stuks C = costCv Voorraadkosten per stuk over de beschouwde periodeKc Totale kosten over de beschouwde periode K = kosten C = completeKb Bestelkosten over de beschouwde periodeKv Voorraadkosten over de beschouwde periode

Als je de bestelkosten verlaagt, ontstaat de mogelijkheid om in kleinere series te bestellen. Waardoor het totale kostenplaatje er veel aantrekkelijker uit ziet.

D = Demand, jaarvraag/jaarafnameCb = Costs van het bestellen per kéérCv = Voorraad costs per product (om één product een jaar op voorraad te houden)

Formule van Camp wordt gebruikt op vinden van optimale bestelgrootte. Als je een product gaat bestellen wat is dan het meest optimale bestelgrote, dat is als bestelkosten en voorraadkosten waar de 2 kosten zo laag mogelijk zijn. Dat is de optimale bestelgrootte.

Bij welke Q heb je zo laag mogelijke kosten (mocht je formule nodig hebben wordt die gegeven op tentamen, niet uit je hoofd leren)Altijd bereken wat is Q/ 2 wordt alleen bij stabiele leveringen, het zaagtandprincipe.

Je doel als logistiekeling zou moeten zijn, bestel hoeveelheid ! zo week mogelijk verlagen.Nadeel dan gaan bestelkosten verder omhoog.

Die 800 stuks die BQ of sQ wordt 15 keer per jaar BQ zorg je dat die 800 stuks moeten komen. Hangt samen met dat systeem.

Pareto-anaylse Ook wel 80 / 20 regel genoemd: kan je ook de indeling ABC-analyse gebruikenAbc-analyse: staat vast gaat over catergorieen, A= kleinste groep maar wel de belangrijkste, B= tussen categorie, C = grootste groep maar minst belangrijk. (snappen, maar niet tekenen tijdens tentamen. Uitkomsten) Je bepaald zelf wat je tegen elkaar uitzet.(sheet 17 week 3)Aantal artikelen van 10.000, als je dat in huis hebt kan je je omzet daar 100 % mee realiseren. Bijvoorbeeld 1 miljoen, hoeveel producten zitten er dan in categorie A = 2000 producten (waarom: als je die verkoopt heb je 80 % van je omzet heb je binnen). C categorie is 50 % is dus 5000 producten minst belangrijk, krijg je ook omzet mee naar is niet veel: verdient er maar 50.000 euro mee is maar 5% van je omzet.

B = 30 % van je artikelen het levert je maar 15 % van je omzet op. Wat doe je met producten uit de A categorie altijd op voorraad, eventueel extra veiligheidssysteem aanschaffen. A producten moet je altijd kunnen leveren. Legt ze laag in het magazijn, zo dicht mogelijk bij vrachtwagen omdat ze veel verkocht worden. Plek in magazijn is bij a producten essentieel. C producten hoef je niet altijd op voorraad hebben, mag ook wat langer de tijd kosten voordat het bij een klant is. Waarschijnlijk levertijd anders. Wil je alle 5000 producten wil hebben, hebben artikelen geen omzet gehaald gwn uit magazijn halen. Percentages blijven altijd hetzelfde dus heel je het ene wat weg, verschuift het andere weer.

Inkoopmanager moet onderhandelen met leveranciers om betere marges te krijgen over producten in de A categorie. Er zijn meerder problemen te vinden alleen je beschrijft de 2 grootste knelpunten.

Reverse logisticsWaarom reverse logistics: altijd zaken die terug gaan door te ketel. Het stroom opwaarts terug de keten heen terug gaan. Maar waarom een rede kan zijn dat het wel moet omdat het terug moet bijvoorbeeld retour gestuurd omdat de maat, kleur enz niet goed is.

Klanttevredenheid (bijv. Bij webshops) MVO/Duurzaamheid Efficiency/kostenbesparing (flesjes)

Duurzaam te maken met kosten bijv. flesjes van bier het gebruiken vandaar statiegeld.

Wat is reverse: hele proces van planning, implententing en controlling blackflows of raw materials, in-process inventroy, packaging and finished goods. Recovery nog een keer opknappen en verbeteren. Disposal baterijen wil je opruimen maar is een probleem bijvoorbeeld de kern afval.

Van wieg tot wieg / calble to cradleBetekend afnemend kwaliteit van grondstoffen en producten waarin deze grondstoffen eindelijk niet meer bruikbaar zijn en het einde van hun levenscyclus bereiken. Het gaat hier om hoe je alle voedingsstoffen weer terug de keten in krijgt.

Circulaire economie Een economische systeem dat bedoelt is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Kent 2 kringlopen: technische kringloop en logistieke kringloop.

Raamwerk reverse logistics

GOED DOORLEZEN TENTAMENGoederen (grondstof tot eindproduct)

- Webshops (kleur, kleding)- Statiegeld flessen- Producten over de datum - Kleding - Batterijen

Verpakkingen - Plastic - Karton / papier - Glas - Pallets - Emballage

Producent (wat zou een product kunnen terug leveren?- Grondstoffen incourant - Onverkochte producten- Slechte kwaliteit van partijen

Distributeurs / retailers wat zouden die kunnen terug leveren - Voorraadwijziging - Functionele retourneren - Product recalls: als er echt een veiligheidsprobleem nu bijv. bij auto’s

Consument Wat zou een consument kunnen terug leveren en met welke bedoeling?- Garantiebepalingen- Service returns - End of life retouren - Commerciële retouren

Familie bedrijven hebben vaker retourstromen.

Stappenplan bij reserve logisticsGrondvorm: hoe gaan we dit deel van logistiek inrichting (uitgaan van consument bijv. flessen inlever hok) transport van de flessen naar magazijnBesturingssysteem: Moet je het vervoer regelen dat het iedere dag afgevoerd wordt, wanneer, wie, hoe , wie komt er in actie als het fout gaatInformatiesysteem: ERP systeem. Personele organisatie: kennis, ervaring welke mensen

Randvoorwaarden

Ondervraag boek eoq

Recht week 1 H2 Pre-contractuele fase

Inkoopproces: recht en leveranciers

Aanbestedingsrecht: het recht dat van toepassing is op de verstrekking van opdrachten door overheden (in ruime zin) tot het uitvoeren van werken, het verrichten van diensten en tot het leveren van producten. Inkoop in ruime zin inkoopproces van de overheid (geldt niet voor commerciële bedrijven).

Gaat over inrichting inkoopproces overheid Leidt tot een overeenkomst naar burgerlijk recht Geldt binnen alle EU-landen Doel: bevorderen interne markt –eerlijke mededinging

Wint aanbesteding heb je de overeenkomst.

Belang Overheidsopdrachten moeten uitbesteed worden.

Rechtsbronnen Europese richtlijnen Aanbesteedginswet (niet in wettenbundel) Niet in wettenbundel

Wie moet aanbestedenOverheden

- De staat en zijn lichamen o Bijv. gemeenten, waterschappen, ministeries

Publiekrechtelijke instellingen Voorziet in behoefte algemeen belang en Moet rechtspersoonlijkheid en Overheidsinstelling financiering door overheid, of zeggenschap bestuur of aandelen,

grote mate van controle. Verenigingen of samenwerkingsverbanden bestaande uit bovengenoemde lichamen.

Wat moet aanbesteed wordenWerken

- Het uitvoeren van bouwkundige of civieltechnische werken (plein aanleggen)Leveringen:

- Aankoop, huur en lease van producten (lease auto)Diensten:

- Alle inkopen die niet onder werken of leveringen vallen (vervoer, afval)

Centraal = NederlandDecentraal = Gemeente

Basisbeginselen Europees aanbesteding Transparantie

- Alle EU-ondernemers moeten vooraf kennis kunnen nemen- Medium is aan opdrachtgever- TED: http://www.tenderned.nl

- Voldoende inhoud- Transparantie achteraf

Objectiviteit (de grote) - Duidelijke selectiecriteria

- Uitsluitingsgronden persoonlijke situatie gegadigde- Geschiktheidseisen

- Gunningscriteria- Laagste prijs- Economisch meest voordelige aanbieding (wegingsfactoren)

Non-discriminatie (gelijk behandelen)- Geen eisen waar alleen nationale bedrijven aan kunnen voldoen

Vooraf: Achteraf: je kan niet meer van het aanbod af (slet je wil de laagste prijs dan moet je die ook nemen)

Procedures - Openbare procedure

o Alle geïnteresseerde leveranciers mogen offertes indienen - Niet-openbare procedure

o Aanbesteding met voorafgaande selectie o Procedure in twee fases

Vordering civiele recht- Bevel tot aanbesteding;- Bevel tot toelating tot aanbesteding;

ontbonden, omdat jij bijv. de laagste prijs had beste bieding moet gekozen worden. - Bevel tot gunning aan de eiser;- Verbod tot gunning aan een ander dan de eiser of heraanbesteding;- Schadevergoeding- Verbod uitvoering te geven aan de overeenkomst.

De onderhandelingsfase - Totstandkoming overeenkomst

o Aanbod en aanvaarding (art. 6:217BW)o Wil en verklaring (art: 3.33BW)

- Onderhandelingsfase (precontractuele fase): tijd voordat de overeenkomst tot stand komt.

- Kan een partij zich terugtrekken uit de onderhandelingsfase ?

Fase 1: partijen zijn vrij onderhandelingen af te breken (is het uitgangspunt)Fase 2: tenzij dit op grond van gerechtvaardigd vertrouwen wederpartij in tot stand komen overeenkomst of in verband andere omstandigheden van het geval onaanvaardbaar is

- Fase 2 betekent schadevergoeding

Scheidslijn fase 1 en 2

Kan een partij zich terugtrekken uit de onderhandelingsfase - HR Baris Riezenkamp

o “dat (...) partijen, door in onderhandeling te treden over het sluiten van een overeenkomst, tot elkaar komen te staan in een bijzondere, door de goede trouw beheerste, rechtsverhouding, medebrengende dat zij hun gedrag mede moeten laten bepalen door de gerechtvaardigde belangen van de wederpartij”

- HR Plas / Valburg

- HR Cbb / JPOo Fase 1: partijen zijn vrij onderhandelingen af te breken (is het uitgangspunt)o Fase 2: tenzij dit op grond van gerechtvaardigd vertrouwen wederpartij in tot

stand komen overeenkomst of in verband andere omstandigheden van het geval onaanvaardbaar is

o Fase 2 betekent schadevergoeding

JPO wilt voor CBB een gebouw neerzetten. Ze proberen grond te kopen van gemeente Arnhem, aannemer opent onderhandelingen met CBB. CBB moet eigenaar worden van gebouw en grond. JPO zegt tegen CBB, onderhandelingen met gemeenten schieten niet op, niet zeker of ze vergunning krijgen. CBB is het zat, duurt te lang. Zegt tegen JPO, zoek het maar uit. We gaan niet verder met onderhandelingen. Probleem: uiteindelijk komt die zaak bij de HR, HR zegt: je mag stoppen met onderhandelen; Fase 1.Fase 2: tenzij – als eerste gaat HR kijken of de onderhandelingen moeten doorgaan als ze hebben gekeken naar heeft die andere partij bij jou vertrouwen gewekt. (ja/nee)

HR betekend: Hoge Raad (dus uitspraak)

HR (Hoge Raad)o Afhankelijk van bedoeling van partijen o Afhankelijk van verwachtingen over een weero Gewicht van de punten waar pp het over eens zijno Het voornemen om verder te onderhandelen

Indekken tegen mogelijke schadebetalingsplicht:o Letter of intento Break up fee

Private aanbesteding NVTPrivate ondernemingen zijn niet gebonden aan de aanbestedingswet en zijn vrij hun eigen procedures te bepalen.

- Wordt vaak tender of offerte traject genoemd

- Project ondernemingen zijn niet gebonden aan de aanbestedingswet en zijn vrij hun eigen procedure te bepalen.

Jurisprudentie van de uitspraken van week 1 Basis / Riezenkamp Riezenkamp wil een bedrijf voor de fabricage van bromfietsenmotoren beginnen en koopt van Basis voor 110.000 gulden een partij onderdelen, materialen en gereedschappen waarmee hij bromfietsmotoren zou kunnen maken. In tweede instantie weigert hij echter het geld te betalen en de goederen af te nemen. Basis eist de ontbinden van de overeenkomst met de bijbehorende schadevergoeding. Riezenkamp beroept zich (in hoger beroep) op dwaling als grond voor vernietiging van de overeenkomst. Basis had hem namelijk ten tijde van de onderhandelingen verteld dat de fabricagekosten van een bromfietsmotor 135 gulden zouden zijn, terwijl dit in werkelijkheid (tenminste) 230 gulden blijkt te zijn.

Procesgang - Reizenkamp is in het gelijk gesteld door de Hoge Raad bij het cassatieberoep.

Rechtbank en hof - Rechtbank had Riezenkamp als verweer dat de koop onder voorwaarden zou zijn

gesloten. Dat verweer is niet gehonoreerd. Verweer was wanprestatie, bedrog en dwaling in zelfstandigheid. Riezenkamp beroept zich op dwaling omdat Baris een te laag bedrag genoemd heeft als kostprijs van de hulpmotor. Er is niet voldoende onderzoek gedaan zegt Reiz over de kostprijs. Art. 6:228 BW

Hoge Raad- Oordeelt dat de wet niet expliciet vereist dat voor een geslaagd beroep op dwaling moet

komen vast te staan dat dwaling verschoonbaar is. Redelijkheid en billijkheid zeggen dat de partijen met elkaar onderhandel ook rekening moeten houden met de belangen van de tegenpartij.

- Men mag in de regel afgaan op de juistheid van de door de tegenpartij gedaan mededeling.

- Onderzoeksplicht die gegaan zijn door Baris waarop Riezenkamp mocht vertrouwen. Derhalve heeft Riezenkamp verschoonbaar gedwaald. HR stelt dat dergelijk beroep op dwaling ook als verweer tegen een vordering van de wederpartij kan gelden.

Plas/ valburg Plas Bouwonderneming BV was in onderhandeling met de gemeente Valkburg over de bouw van een overdekt zwembad. Op verzoek van de gemeentesecretaris heeft Plas een offerte ingediend. Een commissie onderzocht de offertes van vier aannemers: Plas was de goedkoopste. Op verzoek van de gemeente maar op eigenkosten heeft Plas vervolgens adviezen ingewonnen van een constructeur , van geluids-, verwarmingen en elektriciteitsadviseurs en van een architect. Wederom op verzoek van de gemeente heeft Plas daarna een aangepast offerte ingediend. De opdracht is aan een andere aannemer gegund, die zich pas veel later had aangemeld met een plan dat 156.000 gulden goedkoper was. Plas heeft onkosten gemaakt en winstderving geleden.

Rechtsvraag- Heeft Plas recht op schadevergoeding wegens wanprestatie onrechtmatige daad ?- Omvat de schadevergoeding ook de gederfde winst?

Procesgang Plas vordert ontbinding en schadevergoeding, ook over gederfde winst. In hoger beroep heeft het hof de vordering afgewezen.

Hoge Raad

Omschrijft dit als een mogelijkheid van schadevergoeding en zelfs vergoeding van de gederfde winst bij het afbreken van de onderhandelingen in de precontractuele fase. Niet uitgesloten dat de onderhandelingen over een overeenkomst in een zodanig stadium waren. Vordering wegens ongerechtvaardigde verrijking is een interessant alternatief in de voorliggende casus. Het ligt voor de hand dat de nieuwe aannemer gebruikt gemaakt van de definitieve offerte die Plas heeft uitgebracht. Als dat kan worden bewezen is een vordering denkbaar. Door die Plas gemaakte offerte kon de concurrent een scherpere offerte opstellen.

CBB / JPOOnderwerp: afbreken onderhandelingen, schadevergoeding, gerechtvaardigd vertrouwen.

De feitenDe onderhandelingen over de aankoop van een perceel bouwgrond verliepen traag tussen JPO en CBB. Dit kwam omdat JPO zei dat de gemeente niet meewerkte, achteraf blijkt dat JPO aan het onderhandelen was met de gemeente over de bouwgrond. CBB heeft het perceel verkocht aan de gemeente omdat de onderhandeling traag verliepen en omdat er al een vergunning van bouwgrond aanwezig was. CBB vordert schadevergoeding op grond van het onrechtmatig handelen van JPO. JPO vorder in reconventie dat CBB onrechtmatig gehandeld heeft door de onderhandeling af te breken.

RechtsvraagWat is de maatstaf voor de schadevergoedingsplicht als een partij de onderhandelingen heeft afgebroken?

Overweging De Hoge Raad vernietigd het arrest van het hof. Als maatstaf voor de beoordeling van de schadevergoedingsplicht bij afgebroken onderhandelingen. Vrij is de onderhandeling af te breken, tenzij dit op grond van gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij tot stand komt. Rekening houden met de mate waarin een partij onderhandelingen afbreekt, tot het ontstaan van dat vertrouwen heeft bijgedragen. Geoordeeld over achtergrond van het gehele onderhandelen. Het Hof gebruikt argument dat CBB niet had moge afbreken, maar geven geen inzicht waarom dat onaanvaardbaar was en waarom JPO gerechtvaardigd mocht vertrouwen dat de overeenkomst. Voldoende redengeving ontbreekt voor toewijzing van vordering tot vergoeding van schade.

RegelgevingAls maatstaf voor de beoordeling van de schadevergoedingsplicht bij afgebroken onderhandelingen heeft te gelden dat iedere partij vrij is onderhandelingen af te breken, tenzij dit op rond van het gerechtvaardigd vertrouwen van wederpartij tot stand is gekomen van de overeenkomst met andere omstandigheden van het vertrouwen onaanvaardbaar zou zijn. Rekening houden met de wijze waarop de onderhandeling afbreekt. Onderhandeling over een langere tijd is voortgezet.

Huiswerk week 1Vraag Bedrijfscatering Avans

Tot 1 januari 2014 heeft Sodexo de catering verzorgd op alle locaties van Avans. De directie van Avans is vanaf 2013 op zoek gegaan naar een nieuwe cateraar.

Feiten

De op commerciële basis gerealiseerde omzet in het collegejaar 2011-2012 bedroeg € 2.4 miljoen. De omzet uit banqueting bedroeg in dat jaar € 1,5 miljoen, de omzet uit automaten bedroeg in dat jaar ruim €115.000.

VraagMoest Avans een nieuwe cateraar kiezen met inachtneming van de Europese aanbestedingsregels? Ga bij de beantwoording van de vraag in op alle criteria die van belang zijn voor de vraag of Europees moet worden aanbesteed.

Avans hogeschool is een publiekrechtelijke instelling (overheid heeft mate van invloed).De catering van Avans levert een dienst aan de AvansHet bedrag waarvoor aanbesteed moet worden valt binnen de drempelbedragen. Bij het basisbeginselen Europees aanbesteden zal Avans veel geschikheidseisen hebben, onder andere dat het personeel Nederlands moet spreken, hierbij blijft er vaak alleen bedrijven uit Nederland over.

Uiteindelijk gaat Avans een overeenkomst aan met een cateraar. Door aanbod en aanvaarding art6:217BW en wil en verklaring art 3:33 BW

Case 1. NVTCase 2. Derde arrest. CSI. Vergelijkbaar arrest, baris risikamp, cbb/jbo

Risikamp, bromfietsmotoren in elkaar zetten.

De goede trouw, andere kant gerechtvaardigd vertrouwen mag hebben in de wat de andere partij zegt. Onderzoek plicht, vervalt als ander aan meldingsplicht heeft gedaan.

Focus goede trouw en tijdsperiode,Schede goede trouw, mag je erop vertrouwen dat het goed komt.

Plasvalburg alle fases zijn doorlopen, kosten vergoeden + een deel van winst.

Fases van tijd. (komt niet heel nauwkeurig)- onderhandeling is geweest (begin onderhandeling)- aannemer mag ervan uit gaan dat hij het project krijgt - terug komen van adviseurs en

Handelingsbekwaam. Wil en verklaring, aanbod en aanvaarding

Arrest en jurisprudentie. Laatste fase mag je het winst aspect aanrekenen

Aannemer Jbo wil een gebouw neerzetten. Lopen 2 onderhandelingstrajecten. Fase 1 mag stoppen met onderhandeling. Fase 2 op 4 gronden van het geval geplukt, eerste Hoge Raad kijken of onderhandelingen moeten door gaan, naar heeft die andere partij bij jou vertrouwen gewekt JA OF NEE. 2 zegt de Hoge Raad, gerechtvaardigd vertrouwen, totstandkoming overeenkomst.

Aangetoond Heeft cbb wel gekeken naar belangen van aannemer heel veel geld kostHebben er tijdens onderhandelingsproject aangetoond Bereidheid om door te gaan met onderhandelingen

Hoe verwerk je dit in een antwoord. Aannemercontinu

Mist je feiten, dan aannamen doen, maar moeten wel realistische zijn.

Precontractuele fase maakt niets uit wat je zegt, echt onderbouwen aan argumenten. 1 fase afbreken 2 de fase mag je afbreken maar schadevergoeding betalen. Beargumenteren op de fase waar je in zit. Fase 1 als je nog in onderhandeling bent van meerdere partijen mag de ander er nog niet vanuit gaan dat hij de winnaar is.

Europees aanbestedingsrecht: NOOIT in case wat is wie is aanbesteding plichtig wat, waarde, voldaan.

Week 2 Totstandkoming van de overeenkomst

Rechtshandeling (voorbeeld: koopovereenkomst afsluiten, - Handeling rechtssubject (waarom, handelingen kan verrichten)- Met beoogd (voor ogen) rechtsgevolg (zaak krijgen, ander daarvoor te betalen)- Erkend door de wet (artikel 7:1 BW)

De wil van 2 of meer rechtsobjecten die nodig zijn om het beoogde rechtsgevolg te toeintreden. 2 partijen willen hetzelfde, wet zegt dat ook wat we gaan doen.Eenzijdig: rechtsobject, testament, nemen van ontslag is eenzijdig net als huur overeenkomst.

Handelingsbekwaam, niet in staat om handeling te verrichten onder de 18, onder curatele gesteld. Iedereen is handelingsbekwaam behalve, onder de 18 en curatele. Beschikkingsbevoegd, als je eigenaar bent ben je bevoegd om ergens over te beschikken kan alleen als je eigenaar bent. Behalve: Handeling wat gerichte is voor zijn leeftijd mag het wel kind koopt een brood

Totstandkoming rechtshandeling 1. Handelingsbekwaam rechtssubject (art. 3:32 lid 1 BW)2. Op rechtsgevolg gerichte wil (art. 3:33BW)3. Verklaring waarin de op rechtsgevolg gerichte wil is geopenbaard (art. 3:33 BW)

Dus art. 3:32 lid 1 jo art. 3:33 BW- Maar ook vertrouwensbeginsel van artikel 3:35 BW

OTTO: Er is geen wil en verklaring OTTO heeft geen aanbod omdat het niet overeenstemt. Geen aanbod dus geen koopovereenkomst. Systeem is geautomatiseerd dus mag je er niet op vertrouwen. Artikel 6:203 BW

Meerzijdige rechtshandeling waarbij een of meer partijen ten opzichte van een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.

Totstandkoming overeenkomst1. Aanbod en aanvaarding (art. 6:217 BW)

o Wil en verklaring (art. 3:33 BW)o HR Hofland / Hennes

2. Precontractuele fase o HR Baris / Riezenkamo HR Plas / Valburg

o HR CBB / JPO

De grenzen van de overeenkomst - Uitgangspunt is contractsvrijheid - Grenzen aan inhoud: art. 3:40BW (niets opnemen wat in strijd is met de wit)

o Dwingende wetsbepalingo Strijd met de goede zedeno Strijd met openbare orde

Vernietigbaarheid en nietigheid rechtshandelingen- Nietig

o Bijv. strijd met de wet (art. 3:40 BW)- Vernietigbaar

o Bijv. verricht door een handelingsonbekwame o Welke omstandigheden ken je nog meer ? + gevolgen

Rechtshandeling door vertegenwoordiging (vertegenwoordigen op verschillende manieren terug te vinden.) Volmacht enz Wat houdt het in: namens iemand) lasten en plichten komen op de naar van de vertegenwoordiger!

- Er zijn een aantal vormen o Eigenlijke verantwoordingo Oneigenlijk vertegenwoordiging NOG UITZOEKENo Lastgeving NOG UITZOEKEN

Wat is vertegenwoordiging ? (Eigenlijke) vertegenwoordiging

- Het verrichten van een rechtshandeling door de ene (recht) persoon namens een andere (rechts) persoon.

- De rechtsgevolgen van de rechtshandeling treden in voor die ander.Vertegenwoordiging ontstaat:

- Op grond van een wettelijke bepaling (bijv. 1:245, vierde lid BW)- Door een volmacht (art. 3:60 BW)

Volmacht (art. 3:60 ev BW)- Uitdrukkelijke volmacht- Stilzwijgende volmacht (hoort bij een functie bijv. inkoper heb je geen volmacht of

vertegenwoordiging voor nodig)- Volmacht en handelingsonbekwaamheid (art. 3:63BW)

Onbevoegde vertegenwoordiging (gaat wat mis, hoofdregel handel je namens jezelf)Bij een onbevoegde volmacht vertegenwoordiging in volmachtgever niet gebonden (art. 3:66 lid 1 BW)Volmachtgever toch gebonden indien:

- derde zich op vertrouwensbeginsel kan beroepen (artikel 3:61 lid 2 BW)- Derde heeft onder gegevens omstandigheden redelijkerwijs mogen aannemen dat

volmacht was verleend- Derde heeft dit aangenomen ogv verklaring of gedraging van de volmachtgever- Sprake is van bekrachtiging (artikel 3:69 BW) bekrachtiging = dat je achteraf zeg je best

wel prima

Oefenvragen met antwoorden week 2Vraag 1

Stelling 1: een rechtshandeling is een handeling van een rechtssubject die het rechtsgevolg heeft dat de bedoeling was van het handelend rechtssubject en dat ook erkend is door het rechtStelling 2: voor de totstandkoming van een meerzijdige rechtshandeling is de wil van twee of meer rechtssubjecten nodig om het door hen beoogde rechtsgevolg te doen intreden.Antwoorden: Beide stellingen zijn goed

Vraag 2Uit de wet zijn drie vereiseten voor de totstandkoming van een rechtshandeling af te leiden. Welke van onderstaande ‘vereisten’ is onjuist?

a. een handelingsbekwaam rechtssubjectb. Een op een rechtsgevolg gerichte wilc. Het rechtssubject moet een geldig Nederlandse paspoort hebben d. Een verklaring waarin de op een rechtsgevolg gerichte wil is geopenbaard

Antwoord C is goed

Vraag 3Stelling 1: Nietigheid werkt van rechtswegeStelling 2: Op vernietigbaarheid moet uitdrukkelijk een beroep worden gedaanAntwoord: beide stellingen zijn goed

Vraag 4 Welke van de volgende bewerkingen is juist ?Antwoord: uit een wederkerige overeenkomst ontstaan twee verbintenissen

1. D2. C3. D4. C

Week 3 inhoud van een overeenkomst

De inhoud van een overeenkomst Artikel. 6:248 BW1. De partijafspraak 2. De wet3. Gewoonrecht

4. Redelijkheid en billijkheid

De partijafspraak - Schriftelijk of mondeling - Algemene voorwaarden- Voor uitleg partijafspraak: Haviltex

Iets moet goed worden afgeleverd > Wat is goed? Zo goed en concreet mogelijk afspreken wat je ermee bedoelt.

Haviltex uitleg en overeenkomst: het gaat om de bedoeling van de partijen. Dat is moeilijk te bepalen. Over en weer aan te geven wat de bedoeling is van de overeenkomst. Probeer zo zuiver en goed mogelijk duidelijk te maken wat je van de ander verwacht.

Haviltex: uitleg van overeenkomsten- Zuiver taalkundige uitleg niet beslissend (bedoeling)- Het komt aan op de zin die partijen in de gegevens omstandigheden over en weer

redelijkerwijs aan de bepalingen redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. - Daarbij van belang:

o De maatschappelijke kringen waartoe partijen behoren o Aanwezig te achten rechtskennis

De wet - Aanvullend recht

o Geldt als partijen over onderwerp zelf geen afspraken maken o Voorbeeld artikel 7:4 BW en artikel 7:6, lid 2 BW

- Dwingend rechto Betreft regelingen waarbij partijen niet mogen afwijkeno Voorbeeld artikel 7:667 lid 7 BW en artikel 7:6 lid 1 BW

Aanvullend: Als er geen bedrag in overeenkomst staat moet er een redelijk bedrag worden bepaald (zegt rechter). (aanvullend) Bij dwingend mag je niet afwijken. Bij dwingend mag je gewoon NIET afwijken.

Gewoonterecht - Algemeen of plaatselijk gebruik dan wel handelsgebruik - Bijv. bij arbeidscontract heeft werknemen ook verplichtingen die in branche gebruikelijk

zijn.

Gewoonrecht: nu dronken over straat > de lul Met carnaval > dat is niet zo erg

Redelijkheid en billijkheid - Aanvullende werking art. 6:248 lid 1 BW- Beperkende of derogerende werking art. 6:248 lid 2 BW

Aanvullend: aanvullend op de wetDerogeren: wet opzij leggen. Op grond van redelijkheid en billijkheid de wet aan kant zetten.

Wat partijen meestal regelen- Omschrijving product- Prijs product- Betalingsvoorwaarden- Leveringsvoorwaarden, denk ook aan eigendomsvoorbehoud- Garantiebepalingen- Gevolgen wanprestatie

- Wat valt onder overmacht- Conflictoplossing

Meestal geregeld in algemene voorwaarden: die punten van net en algemene voorbehoud wordt geregeld in algemene voorwaarden.

Algemene voorwaarden, bijv. op moment dat je jas ophangt horeca gelegenheid. (bijv. niet aansprakelijk voor verlies, dus beperken horeca zijn eigen verantwoordelijkheid > EXONORATIE, komt vaak in tentamen terug!!!Exonoratie beginsel > beperkt aansprakelijkheid, is in allerlei vormen. (grijze lijst van boek 6, 237, de wordt exonoratie komt niet letterlijk in wettenbundel) Je betaald geld voor garderobe maar dat bordje hangt er (dus overeenkomst)> is onredelijk bezwaar volgens art. 6:237 BW, dus voorwaarden wordt vergeten. Dus club is wel verantwoordelijk. Dus wanprestatie dus schadevergoeding. Als je niet verplicht bent om je jas op te hangen > dan is het niet onredelijk bezwaar. Want je hebt zelf de keuze.

Dit is B2CLeest de zwarte en grijze lijst door voooooor tentamen!! In tentamen kunnen ze een algemene voorwaarden opschrijven en moeten wij herkennen in tentamen maar het staat NOOIT letterlijk in de wettenbundel. DUS DAT STUKJES GOED DOORLEZEN. Bij NS en de OV-chipkaart (sheet 20) Snelle gebondenheid en wanneer ben je gebonden: als je ze ergens kan lezen en ophalen.

Definities- Artikel 6:231 sub a BW- Algemene voorwaarden

o Een of meer schriftelijke bedingen o Opgenomen in een aantal overeenkomsteno Geen kernbeding (voldoende bepaalbaarheid)

- Dwingend recht: artikel 6:246 BW

Artikelen in algemene voorwaarden noemen we beding. Als een beding niet van toepassing is betekent het niet dat de hele algemene voorwaarden niet van toepassing is,Kern beding: (mag je niet opnemen in algemene voorwaarden) Hoeveelheden, prijs enz. Omdat algemene voorwaarden op heel veel overeenkomsten gelden. Dus geen concrete dingen van een product. Battle of forms > inkoopboek HFD12. (ook in laatste sheet hier) 6:225 lid 3 > verschillende algemene voorwaarden. De algemene voorwaarden van de aanbieden partij gelden tenzij ze uitdrukkelijk van de hand worden verwezen van de wederpartij. Dus als wederpartij echt wilt als ze een ander algemene voorwaarde gebruiken. (HIER STICKER BIJ DOEN) Definities

- Artikel 6:231 sub b BW- Gebruiker: degene die AV in overeenkomst gebruikt

- Artikel 6:231 sub c BW- Wederpartij: degene die de gelding van de AV aanvaard

Art. 6:232 BW Snelle gebondenheid Ook gebondenheid als wederpartij inhoud algemene voorwaarden niet kende.Snelle gebondenheid, bijv. NS, ook al ken je de inhoud niet is het wel van toepassing op jou.

Vernietigbaarheid- Compensatie voor uitholling positieve wederpartij > vernietigbaar als:

Artikel 6: 233 BWOok gebonden als wederpartij inhoud algemene voorwaarden niet kent

- Sub a: beding onredelijk bezwarend - Sub b: Geen redelijke mogelijkheid gebonden kennis te nemen

Uitgezonderd van beroep op vernietigingsgronden:- grote wederpartijen (art. 6:235, lid 1 BW)

o jaarrekening gepubliceerd o 50 of meer werknemers

- Pot verwijt ketel (art. 6:235 lid 3 BW)

Algemene voorwaarden geld in principe altijd, er zijn twee mogelijkheden om er onderuit te komen: sub a en b. Met uitzondering in 6:235 BWPot verwijt ketel: ze hebben dezelfde voorwaarden.

Onredelijk bezwarend Onredelijk bezwaren voor wederpartij, gelet op:

- aard en overige inhoud overeenkomst - wijze totstandkoming voorwaarden- wederzijds kenbare belangen - overige omstandigheden geval

Dan: vernietigbaar (artikel 6:233 sub a BW)

Kan ook via: artikel 6:248 BW > redelijkheid of billijkheid B2B

- Bij een overeenkomst gebruiker en consument:o Zijn bedingen op zwarte lijst onredelijk bewarend (artikel 6: 236 BW)o Worden bedingen op grijze lijst vermoed onredelijk bezwarend te zijn (artikel

6:237 Bwo T.a.v. niet-consument: lijsten eventueel reflexwerking

33 sub a grote B2B

Grote B2B is niet vernietigbaar Kleine B2B wel vernietigbaar B2C met zwarte of grijze lijst

Reflexwerking: als bij b2b ook even gebruik mag maken van zwarte of grijze lijst. (als voor een klein bedrijf iets niet eerlijk is bijv. als ze heel veel boetes moeten betalen. Kijk daarbij altijd naar Jurisprudentie.

Mogelijkheid kennisname:Geen redelijke mogelijkheid gebonden kennisname:Uitwerking in artikel 6:234 BW

- in beginsel terhandstelling lid 1

- Indien redelijkerwijs niet mogelijk: bekendmaking terinzagelegging en kosteloze toezending op verziek (lid 1 sub b)

- Elektronische weg; wel mogelijkheid tot opslaan (lid 2)- Indien geen ovk via de elektronische weg, dan instemming nodig om AV via

elektronische weg te versturen lid 3Dan is het vernietigbaar: artikel 6:233 sub b BWLet op battle of forms Terhandstelling betekend overhandigen.

HuiswerkVraag 1. Partijen: Dell versus UPSJuridische leerstuk: vernietigbaarheid algemene voorwaarden door onvoldoende kennisname Artikelen: 6:232 BW ook met algemene voorwaarden gebonden Artikelen: 6:233 sub b BW : bied de mogelijkheid om av te vernietigen (keuze a en b) voldoende kennis kunnen nemen. Artikelen 6:234 BW uitwerking van 233 (wanneer, is invullen van 233 b)Artikelen 6:235 BW Deze artikelen allemaal getoetst als het over onvoldoende kennisname gaat.

Criteria art. 6:232 BW snelle gebondenheid (je bent gwn gebonden)Art. 6:233 BW vernietigbaar bij indien onvoldoende mogelijkheid inzage 234 ter handstelling, voldoende als je ze geeft (voldaan)kosteloze toezending, via elektronische weg sturen. Je kan ze ergens deponeren en kan mededelen dat ze daar liggen kunnen wederpartij ze bekijken. Als er aan 1 criteria is voldaan is het voldoende235 grote wederpartij: een grote wederpartij mag je je niet beroepen op vernietigbaarheid. 50 man in dienst en jaarrekening gepubliceerd.

Invullen av gebonden 232, 233 sub b kan je eigenlijk niet invullen (omdat) uitwerking in 234 zit, 235 grote wederpartij.Gebruiker: is degene die wil dat av gelden wederpartij: moet ze accepteren

32 snelle gebondenheid: heb je de mogelijkheid gehad om te lezen? Zo ja meteen gebonden.33 sub a BW redelijke mogelijkheid is er wel geweest. Als ze voldoen aan 4 begrippen aard inhoud, wijze waarop tot stand gekomen, wederzijds kenbare belangen partijen, overige omstandigheden van geval. 33 sub b BW van belang geldt voor alle AV als kennisname niet is geweest wilde wel maar mogelijkheid was er niet. Dus vernietigbaar. 34 Wanneer is er nu sprake om redelijke kennis te nemen. Ter handstelling, deponeren, griffie (mensen die alles opschrijven van een rechtszaak, hebben een afdeling in de rechtbank) van de rechtbank, verzoek toezenden wederpartij onverwijlt (uitstellen, moet onmiddellijk), elektronische weg voor of bij het sluiten van de overeenkomst. Lid 3: als je de mogelijkheid bied volgens lid 2 om van de av kennis te nemen, instemming wederpartij vereist indien het niet via elektronische weg tot stand komt. Overeenkomst komt niet via elektronische kant tot stand, maar jij wilt wel de av via elektronische weg versturen daar heb je toestemming voor nodig. 35 vernietingsgrond sub b. Beroep te doen op vernietigbaarheid op grond van die 4 vage begrippen. Als je dan grote partij hebt meer dan 50 medewerkers en jaarrekening gepubliceerd. 36 en 37 daar switcht je naar een consument. Zwarte lijst worden redenen opgenoemd op deze gronden van voorwaarden kan echt niet vernietigenArtikel grijze lijst: als je voldoet aan een van die sub’s van 37 dan zegt de rechter je hebt gelijk ik vermoed dat het redelijk bewarend is, (consument heeft gelijk hoeft niet meer te bewijzen)

wederpartij bedrijf is de klos onredelijk bewarend. Bedrijf moet dan proberen aan te tonen dat het onderlijk is. (als bedrijf niet kan aantonen dat het onredelijk is, heeft de consument gelijk).

Conclusie: hebben algemene voorwaarden, niet ter hand gesteld, slechte link gestuurd via elektronische weg werkte niet, en zijn niet gepubliceerd. Geen voldoende mogelijkheid tot kennisname(zou vernietigbaarheid MAAR Dell is een grote wederpartij dus mag zich niet beroepen op algemene voorwaarden dus niet vernietigbaarheid!!!!

Vraag 2. Partijen consument vs UPSJuridische leerstuk: vernietigend onderlijk bezwarend Artikelen: art. 6:232, 6:236 233 sub a, 6:237Criteria 233 sub a, vernietigbaarheid kennelijk onredelijk, (wanneer is een beding kennelijk onredelijk is: waar staat dat opgenomen sub a (aard, inhoud, 3 , 4) waarom doe je er niets mee, invulling onderlijk beding van de consument( 236 en 237BW). Verschil 236 redelijk bezwarend zwarte en grijze lijst.Zwarte lijst opsomming die per definitie redelijk bezwarend zijn, staat het op de zwarte lijst dan redelijk bezwarend weg ermee.Grijze lijst opsomming mogelijke bedingen, vermoed onredelijk bezwarend, maar bewijs maar is andere partij dat ze wel redelijk zijn.

Staat het op de zwarte of op grijze lijst: zwarte lijst niet. 237 sub F ten derde mogelijk tot schadevergoeding is uitgesloten (niet toegestaan wederplichtig is) en sub B wet heeft bevoegdheden niet mogelijkheid gebonden op shit.

Conclusie, door artikel 237 sub f dat het beding onredelijk is, grijze lijst geeft mogelijkheid om te weerleggen. (lukt dat denk je: kan niet weerlegt worden)

Week 4 gevolgen van de overeenkomst

Mogelijkheid gehad om te lezen algemene voorwaarden. Niet de vraag of je ze gelezen hebt.Consument of klein bedrijf moeten worden beschermd

Verbintenis: wanneer is er sprake van een verbintenis in een proces. Overeenkomst naar 1. aanbod en aanvaarding, 2 wil en verklaring, 3 handelingsbekwaam. Zodra er een overeenkomst is is er een verbintenis.

Niet-nakoming (ook wel wanprestatie genoemd) Art. 6: 74 lid 1 BW- Een tekortkoming in de nakoming : er is niet goed gegaan in de nakoming van de

verplichting. (tekortkoming is een de van de hierna volgende >: 1. te laat nakomen, 2. levert niet geheel na, 3. geheel niet levert niets (altijd een van de drie kiezen)

- Toerekenbaarheid : je bent verantwoordelijk omdat je ergens schuld aan hebt. Je kunt de schuld naar jou toe schuiven. (je kunt iemand de schuld geven, risico = aansprakelijk) bij schuld valt je iets te verwijten, risico niet totaal niet.

- Schade: - - Causaal verband: verband tussen oorzaak en gevolg + het moet voorzienbaar zijn

geweest als dit de oorzaak is moet dat het gevolg zijn geweest. (door rood rijden, je weet dan dat de kans bestaat dat er een ongeluk kan gebeuren)

Toerekenbaarheid art 6:75 BW (overmacht)- Geen schuld, en de tekortkoming - Niet bij wet (art. 6:76 en 6:77 BW en- Niet bij rechtshandeling : garantie, tot aan de deur. Het gevolg van de overeenkomst wat

is de afspraak. - Niet ogv Verkeersopvatting ; (stoplicht, zebrapad) menselijke contacten juridische. Bijv.

botsing wat vind het merendeel van de mensen Nederland staat verder niet in de wet.

Toerekenbare niet nakoming heet wanprestatie !!Verzuim het allerlaatste waar je aan moet voldoen!!

Moment van toerekening Hoofdregel: om verzuim te krijgen moet je of een ingebrekestelling naar andere partij sturen. Dat moet schriftelijk zijn. Redelijke termijn in afhankelijk van factoren (leverancier opnieuw te kunnen leveren) na te komen. Art. 6:81 BW

Overmacht art 6:75 BW er is iets gebeurt waar jij niets aan kon doen, waardoor jij niet kon nakomen. Na ingebrekestelling art. 6:82 BW Er hoeft niet altijd een ingebrekestelling te komen! Kijk naar de art 6.83 BW en art. 6:74 BW. Zonder ingebrekestelling: nooit 2 ingebrekestellingen te sturen. Ik heb het niet gekregen, kan het niet leveren bijv. gestolen of verbrand dus hoeft ook niet een ingebrekestelling te sturen.

Artikel 74 en zijpadjes ervan!!

Gevolgen toerekenbaar niet nakoming - verplichting betaling schadevergoeding kan je eisen art. 6:74 BW

o vervangend schadevergoeding (geen nakoming geëist en geen ontbinding alleen schade vergoeding) art. 6:87 BW

o Aanvulling schadevergoeding vult 1 van de 2 aan (zie hieronder de 2) art. 6:85 BW

- 1. alsnog nakoming verplicht art, 3:296 BW - 2. ontbinding van de overeenkomst (bijv. fruit dat naar een week verrot is kan niet meer

geleverd worden. (art. 6: 265 BW)Combineren met schadevergoeding en ontbinding met andere.

Ontbinden van de overeenkomst art. 6: 265 BW- Wederkerige overeenkomst- Tekortkoming schuldenaar - Verzuim schuldenaar - Schriftelijke ontbinding (kan je ook zelf doen)

Moet schuld hebben bij tekortkoming Naar links en niet toerekenbaar overmacht kan je niets aan doen.

Er zijn 2 mogelijkheden voor het vaststellen van de hoogte schadevergoeding1. Concrete schadevergoeding Bij het vaststellen van de schadevergoeding wordt rekening gehouden met de concrete omstandigheden waarin de benadeelde zich bevindt. (subjectief criterium)

2. Abstracte schadeberekening De schade wordt vastgesteld aan de hand van de vermogensvermindering die normaal gesproken bij dergelijke gevallen optreedt. (objectief criterium)

Casus Artikel 6:74 lid 1 BWArtikel 6: 75 BWArtikel 6: 74 lid 2 BWArtikel 6:82 BWArtikel 6: 83 BWArtikel 6: 81 BWArtikel 6: 265 BW