1

Voedingsstoffen van belang voor huid en vacht

• energie en eiwit (S houdende AZ)

• ess. vetzuren

• Zn

• Cu

• Vit. A

• Vit. E

2

Samenstelling vacht• 85-95% eiwit

Keratinefilamenten zijn rijk aan zwavelhoudende aminozuren

• Langharige rassen

Keratinisatie = tot 25% v/d dagelijkse eiwitopname

• Haar vertegenwoordigt +/-14% v/h lichaam

• Waarschijnlijk meer bij grote rassen.

3

HAARGROEI• Herstel kan meerdere weken duren

• Haar groei na scherenkortharige rassen: 3-4 maanden

langharige rassen: tot 18 maanden

• Haar groeit in cyclianagene fase: actieve haarproductie in follikels

vooral zomer

telogene fase: rustperiode

winter tot 90% telogeen

4

HAARGROEI• Door ziekte, stress, of ondervoeding

“malnutrition” gaan veel haarfollikels gelijktijdig in telogene fase

• Telogeen haar valt gemakkelijk uit

• Ondervoeding veroorzaaktDunne vacht

Doffe, ruwe vacht

5

oligo-elementen• Koper

Rol bij de synthese van melanines als deel van het enzyme tyronase

Bruin-ros verkleuren van de zwarte haren

• Zinkparakeratoseseborrhea sicca

symmetrische locale gele korsten & pelletjes

grijs worden

6

Essentiële vetzuren• Arachidonzuur

• Linolzuur- De water barrier v/h epiderm = lamellen van

sphingolipiden in the stratum corneum

- Linolzuur is ingebouwd in het ceramide-deel van de sphingolipiden

- Geeft de specifieke eigenschappen die nodig zijn voor de barrière functie

- Een adequate opname van EVZ is noodzakelijk voor het behoud van een gezonde vacht

7

LINOLZUUR• Tekort aan Linolzuur

Hyperproliferatie met seborrhea

Verhoogde permeabiliteit voor vocht

• Minimum 1% DS.

8

SHOWHONDEN• 20 - 25 % eiwit • 15 % vet

min. 1% linolzuur, meer is beter

• Zink 1-2 mg/kg LiG (> 80 mg/kg DS)

Vermijd overmaat aan Ca, P, fytaten

• Koper> 0.03 mg/kg LiG (>2 mg/kg DS)

Geen koperoxide

9

Ongewenste alimentaire reacties

1. niet immunologisch

indiscretion: pica

intolerantie: - metabole reactie (lactose intol.)

- intoxicatie

- farmacologische reactie (vis)

- voederidiosynchrasie

2. immunologisch

anaphylactische reactie

allergie

10

Prevalentie voedselallergie

10 - 20% van allergische dermatitis

Symptomen

- leeftijd: H:4m - 14j; meestal begonnen voor 1j (33-51%)

K: 6m-12j, 50% jonger dan 2j

- pruritis (matig tot erg), niet seizoensgebonden, meestal gegeneraliseerd

- distributie letsels: zie atopie

- gastro-intestinale Sn: 10 à 15%

- AH Sn zelden

11

Ethiopathogenese:

Karakteristieken allergenen:

• eiwitten, meestal glycoproteïnen

• MG: 10 000 à 70 000 dalton

• humane: kruisreacties

• diergeneeskunde: minder onderzocht, geen kruisreacties tussen rund en melkprodukten

• Overgevoeligheidsreacties type 1, 3 en 4

12

Welke eiwitbronnen?

- Hond:

rundvlees, melkprodukten en granen in 66% (244 gevallen)

soja, kip, ei, lams- en varkensvlees in 22%

- Kat:

rundvlees, melkprodukten en vis in 80% (45

gevallen)

- conservering en andere additieven: allergische

reacties zelden!

- neo-allergenen

13

risico factoren voor het ontwikkelen van voedselallergie

• verteerbaarheid eiwit

• intestinale permeabiliteit

• Ig A deficiëntie

• genetische predispositie

• leeftijd

• andere allergieën: atopie, vlooienallergie,..

14

Voedingsanamnese:

• basisvoeder

• snacks

• tafelresten

• supplementen

• kauwbeentjes, enz..

• andere bronnen van voederopname

gedurende enkele weken dagelijks bijhouden

wat het dier allemaal opneemt

15

Diagnose

- eliminatie dieet

- term hypoallergeen dieet: niet correct

- diëten op basis van gehydroliseerde eiwitten

optimaal MG

16

Ideale eliminatie dieet

• nieuwe eiwitbron

• gelimiteerd aantal eiwitbronnen

• voldoen aan de eiwitbehoefte doch geen overmaat

• goed verteerbaar

• zo weinig mogelijk additieven, conserveringsmiddelen en vasoactieve amines

• volledig uitgebalanceerd voeder

17

Commercieel voeder of huishouddieet?

Voordelen

Huishouddieet:

• totale controle van opgenomen voedingsmiddelen

• geen conserveringsmiddelen

• in theorie 100% diagnose

• meestal hoog verteerbare eiwit bronnen

• grotere verscheidenheid aan eiwitbronnen

18

Voordelen

commercieel voeder

• makkelijk beschikbaar en praktisch

• nutritioneel compleet

• nu ook grotere verscheidenheid (eiwitbron)

• diagnose in groot deel van gevallen (65-90%)*

• adequate hoev. eiwit*

• zeer verteerbare eiwitbron*

* afhankelijke van de gebruikte diëten

19

Nadelen

Huishouddiëten

• meestal nutritioneel inadequaat (tekort aan Ca, bep. vit., ess. vetzuren,...) zeker bij groeiende dieren

• meestal een te hoog % eiwit

• tijdsintensief

• grote hoeveelheden bij grote rassen

20

Nadelen

Commerciële diëten

• diagnose niet in 100% van de gevallen

• conserveringsmiddelen, transformaties

• prijs

• grote variatie in kwaliteit ‘hypoallergeen’

21

Diagnose:

- Oude dieet gedurende 14d + dagelijks bijhouden alle andere supplementen en Sn

- Voorlopige diagnose: Eliminatie dieet gedurende 8 à 12w + geen enkel ander supplement!

- Definitieve diagnose: reïntroductie oude dieet + suppl. (7-14d)

- Provocatie: introductie van verdachte individuele voedermiddelen (7d)

22

Behandeling

• vermijden van allergeen

tolerantie individueel verschillend

drempelwaarde - andere allergieën

• commercieel of huishouddieet

23

Gluten enteropathie:

• Ierse setter, andere rassen

• gluten: eiwitten: gliadine en glutenine

• rijst, maïs en aardappel: geen gliadine

• pathogenese?

volledig gehydrolyseerde gliadine: niet toxisch

herhoogde mucosale permeabiliteit

delayed hypersensitiviteit

• Sn starten op 4-7m, malabsorptie en malassimilatie

24

Diagnose:

• eliminatiedieet: meestal rijst en 1 eiwitbron

• reïntroductie vroeger dieet

• provocatie: zuivere gluten, of verschillende granen die gluten bevatten

• DD allergie tov andere Ag (gluten) in granen

Behandeling:

gluten vrij dieet, laag vetgehalte

pups: gluten vermijden

25

Evaluatie en formulering van huishouddiëten

26

HHD:Inleiding

• Slechts 16% Belgische dierenartsen adviseert nooit een huishouddieet (De Smet en Poels, 1995)

• 90% van huishoud – eliminatie diëten voor hond en kat zijn niet adequaat voor onderhoud(Roudebush et al. 1992)

27

Frequente problemen

• Overmaat aan eiwit

• Energie deficiënt

• Omgekeerde Ca/P verhouding• Vit. en mineralen deficiënt (Ca, Fe, thiamine)

• Kat: te weinig vet

taurine

28

Huishoud diëten:

evaluatie van recepten:

• zijn de 5 ingrediënten groepen aanwezig?

- koolhydraten en vezel bron

- eiwitbron

- vetbron

- mineralenbron Ca

- multivitaminen en micromineralen

29

evaluatie van recepten:

• koolhydratenbron (gekookt): energiebron

K: kh/eiwitbron: 1 à 2/1

H: 2 à 3/1

• Type en hoeveelheid eiwitbron

kwaliteit: dierlijk?

H: 25 a 30% van totaal vlees (gekookt)

K: 35-50%

ev. 1x /week een deel onder de vorm van lever

30

• mager of vette eiwitbron?

indien mager extra bron van vet nodig:

H: 2%; K 5%

energiedensiteit en ess. vetzuren

• Mineralenbron: Ca

indien eiwitbron kh bron: enkel Ca

indien niet: Ca en P suppl.: beendermeel

• vitaminen en micromineralen

• via gemidd. analyse waarden: berekenen

31

Aanbevelingen voor eigenaar:

• mixen van ingrediënten

• koken anders mogelijk pathogenen

verhoogt de verteerbaarheid

• wegen van de ingrediënten: rauw of gekookt?

• vit. mineralen suppl.: niet verwarmen, toedienen juist voor voederen