1

2002

Daniel Henry

Sinds 2002 run ik in Doornik een atelier voortextieldesign, uitgerust voor breiwerk, zeef-druk en confectie. Mijn werk bestaat voorna-melijk uit het maken van prototypes, bestemdvoor industriële productie, het creëren vanunieke stukken en het verzorgen van artisanaleproducties. Het verval van de textielproduc-tie in mijn geboortestad heeft mij ertoe aan-gezet er te wonen en te werken. Zo hoop ikeen kleine bijdrage te leveren aan de herop-bouw van de regionale textielindustrie. Dezezomer kocht ik een herenwoning in het centrumvan de stad, waar ik vanaf januari 2004 mijnwoon- en werkruimten kan onderbrengen. Mijnnieuw atelier zal een oppervlakte hebben vanongeveer 300 m2, haast het dubbele van hetvorige !

collection n°1

nlfrDiplômé avec grande distinction de l’atelier

Création de mode. Après un an et demi, lorsd’un stage de maille, j’ai trouvé ma vocation.La semaine suivante j’ai changé d’atelier et jeme suis lancé dans l’aventure textile. Mon tra-vail textile est resté très intimement lié aucorps et au vêtement. Et, plus j’avance, plusje retourne au stylisme, mais par le biais dutextile. La matière est à l’origine de tous lesvolumes.Indépendant depuis un peu plus de trois ans,j’ai créé, à Tournai, un atelier de design tex-tile équipé pour la maille, la sérigraphie et laconfection de vêtements. Travaillant princi-palement dans le domaine de la mode, je crée

des prototypes réalisables industriellement,des pièces uniques, et j’assume égalementdes productions artisanales. Après l’obten-tion de ma bourse en 2002, il s’est passéeune rencontre inattendue, celle avec CélineDion et Franco Dragone. J’ai fait partie de lagrande aventure du show « A New Day » pourles costumes des cinquantes danseurs et desdouze musiciens. Neuf mois de travail à tempsplein, recherches et production en sérigra-phie de La Louvière à Las Vegas. OriginairedeTournai et conscient de son déclin dans ledomaine textile, il est très important pour moid’être installé ici et de contribuer à un cer-tain renouveau du textile. Cet été j’ai achetéune maison de maître qui me permettra dèsjanvier 2004 de doubler la surface de mes

de Création textile à l’ENSAV – La Cambre,j’ai commencé mon cursus en Stylisme et

vocatio12 25/11/03 13:40 Page 1

fr

2

nlateliers (deux plateaux de 150 m2) et d’habitersur place. Je prépare le lancement de ma pre-mière collection mixte de prêt-à-porter hautde gamme. Simple et intemporelle, cette pano-plie de vêtements en maille est destinée auxadultes de tous âges. J’ai choisi de faire duprêt-à-porter, parce que j’aime réinterprétermon travail de création pour qu’il puisse toucherun large public. Cette ligne commerciale mepermettra de financer une cellule créateur com-posée de pièces plus pointues qui allieront la

maille à diverses manipulations telles quel’enduction, la teinture à l’aérographe et lecloutage.Ma démarche est « opposée » à celle des sty-listes dans le sens où ceux-ci de plus en plussouvent, se contente de tricoter un métragequi est finalement coupé comme un tissu, sansutiliser les richesses de la maille. Mon créneauest de profiter des techniques de maille pourdonner corps au vêtement ; le travail de cou-pe s’en trouve simplifié. Mon univers est com-posé de vêtements traditionnels, transforméspar un travail réfléchi de la matière.La sortie de cette première collection est fixéeà l’automne-hiver 2004-2005 et la présenta-tion officielle est prévue pour mars 2004.La collection est produite à Leuze, dans labonneterie Fernand Dubois. Madame Delépi-ne, la responsable des collections, refusedepuis plusieurs années de travailler avecdes jeunes créateurs, à cause du faible tauxde réussite. Elle a cependant accepté de mefaire confiance et de produire ma collection carelle la trouve très réfléchie par rapport à latechnique maille. Les fils ont été commandéschez Christory, àTourcoing. La vidéo a été réa-lisée en collaboration avec Edith Dekyndt. Mon

choix de travailler avec une artiste plutôtqu’avec quelqu’un issu du sérail renforce maposition de créateur hors tendances. J’es-saye d’imposer mon propre style.Je prépare cette collection depuis un an main-tenant. J’ai d’abord mis au point une lignedirectrice puis j’ai réalisé les patronages,choisi les fils et tricoté les premiers proto-types. En décembre 2002, mon dossier estparti à la bonneterie. En avril 2003, j’ai vu lespremiers prototypes industriels, ils ont étéessayés et soumis à quelques modifications.En août, tous les prototypes m’ont été livrés.La vidéo, quant à elle, a été réalisée au moisd’octobre.Depuis septembre, je montre la collection àtoute une série de connaissances et de pro-fessionnels du textile afin de découvrir la for-mule qui en garantisse la diffusion la plus lar-

ge possible. Je veux me donner le temps detrouver la combinaison gagnante entre salons,show-rooms, agents et bureaux de presse.Le lancement de cette collection est trèsimportant pour le développement de ma car-rière dans le sens où c’est une collection deprêt-à-porter que j’aimerais diffuser sur plu-sieurs continents. Je pourrais ainsi être recon-nu internationalement et contribuer au labelde qualité et de créativité de la mode et dusavoir-faire belges. Si cette collection fonc-tionne bien, je pourrai envisager d’engagerquelqu’un pour m’aider. Une fois que j’auraifait mes preuves, peut-être une grande mai-son de couture m’ouvrira-t-elle ses portespour créer sa ligne de knitwear, un rêve…

dan_hen@hotmail.com

La collection sera exposée au B.P.S. 22à Charleroi (22 bd Solvay) dans le cadre

du « Prix du Hainaut - Arts Plastiques »du 29/11 au 14/12, du jeudi audimanche de 12 à 18 heures

Renseignements au 071 53 15 15.

vocatio12 25/11/03 13:40 Page 2

3

Momenteel bereid ik mijn eerste prêt-à-por-tercollectie voor : eenvoudige en tijdlozemodellen voor mannen en vrouwen van alleleeftijden. Ik koos voor confectiekleding,omdat ik ervan houd mijn ontwerpen te ver-talen naar een vorm die voor een breed publiekbereikbaar is. Die commerciële lijn zal me instaat stellen een zuivere ontwerppraktijk tefinancieren, bestaande uit complexere stuk-ken, waarin manipulaties van het breiwerk(bedrukken, lamineren of vilten) centraalstaan.Mijn werkwijze is eigenlijk tegengesteld aandie van de modeontwerpers die tricot uitein-delijk steeds meer benaderen zoals stof enin de coupe de rijkdom van de steek nietgebruiken. Ik vertrek van de breitechniekenom het kledingstuk vorm te geven, wat de snitvereenvoudigt. In mijn universum heersen

traditionele kledingstukken die dankzij denadruk op de materie een ware transforma-tie ondergaan, waardoor ze een nieuwe uit-straling krijgen.De officiële presentatie van mijn collectie isvoorzien voor maart 2004 ; ze wordt uitge-bracht in de herfst-winter van 2004-2005. Deproductie gebeurt bij Fernand Dubois in Leu-ze en de garens zijn besteld bij Christory inTourcoing, twee bedrijven uit de streek.Mijn eigen collectie op de markt brengen kaneen mijlpaal zijn in mijn carrière, in die zin datik ze graag wereldwijd verspreid zou willenzien.Tevens is het een manier om internatio-nale erkenning voor mijn werk te krijgen enpersoonlijk bij te dragen tot het kwaliteits- encreativiteitslabel van de Belgische mode. Alsde collectie goed wordt onthaald, kan ik mis-schien iemand aannemen om mij bij te staan,zodat ik mijn activiteiten stilaan kan uitbouwen.Wie weet, wordt mijn grote droom dan mis-schien ooit werkelijkheid : voor een befaamdmodehuis werken als verantwoordelijke vande tricotlijn…

nl

vocatio12 25/11/03 13:40 Page 3

Photos / Foto’s : Daniel HenryConcept : Edith Dekyndt

nl

4

2001

Sarah Vanagt

Petit Goma

Tussen 15 juli en 15 augustus maakte SarahVanagt een onderzoeksreis in Rwanda enOost-Kongo, ter voorbereiding van eendocumentaire over de speelwereld vankinderen in de regio van de Grote Meren. Inde grensstad Goma, die in januari 2002bedolven werd onder een reusachtigelavastroom, werkte ze gedurende vijfopeenvolgende dagen met een groepjekinderen uit Noordoost-Kongo. De kinderenzijn de recente oorlog in Ituri ontvlucht enwonen in de verlaten resten van gebouwenop de lava. Een beeldverslag van eenalmaar groeiend mini-Goma in een stad dieopnieuw moet worden opgebouwd.

De film die ik aan het voorbereiden ben, stelttelkens het spel centraal van kinderen die opverschillende plaatsen rond het Kivumeeropgroeien. Door de specifiek politieke ensociale thema's vanuit een 'a-politieke' hoek tebenaderen (de verbeelding van kinderen) wilik een film maken die net de diepste implica-ties van die sociopolitieke situatie belicht. Ikgeloof dat de verbeelding van kinderen een'geheime toegang' tot de werkelijkheid kanbieden. Door kinderen tijdens hun spel te fil-men, wil ik de kijker niet meenemen naar een'andere' (verzonnen, geconstrueerde) wereld,maar hem juist op speelse wijze dichter bij'deze' wereld brengen.De kinderen die ik tijdens mijn onderzoeks-reis heb 'geselecteerd', groeien allemaal op inuiterst moeilijke omstandigheden. Ik hebgetracht voor elke locatie telkens een groep-je kinderen te vinden met een levenswijze diespecifiek is voor de regio van de Grote Meren :weeskinderen in een weeshuis, een gedemo-biliseerde kindsoldaat die herenigd is met zijn

Dag 1 | Jour 1Eerste ontmoeting met de kinderen. Ze leggende grondvesten van hun huisjes.Première rencontre avec les enfants. Ilsposent les fondations de leurs maisonsminiatures.

vocatio12 25/11/03 13:40 Page 4

© Sarah Vanagt

fr

5

Du 15 juillet au 15 août 2003, Sarah Vanagta effectué un voyage dans l’est du Congopour préparer le tournage d’undocumentaire sur les jeux des enfants de larégion des Grands Lacs. A Goma, villefrontalière engloutie en janvier 2002 parune énorme coulée de lave, elle a côtoyédurant cinq jours un petit groupe d’enfants.Ils ont fui la récente guerre en Ituri etvivent dans des bâtiments désaffectés aumilieu des amas de lave. Un récit en imagesde « Petit Goma ».Le film que je prépare a pour thème les jeuxdes enfants qui grandissent dans la régiondes Grands Lacs. En abordant les thèmes poli-tiques et sociaux d’un point de vue non poli-tique – l’imagination enfantine – je souhaitefaire un film qui précisément éclaire les impli-cations les plus profondes de la situation socio-politique. Je crois que l’imagination desenfants peut offrir un « accès secret » à laréalité. En filmant les jeux des enfants je nedésire pas entraîner le spectateur dans un« autre » monde (construit et imaginaire),mais le rapprocher de manière ludique de« notre » monde. Tous les enfants que j’ai« sélectionnés » au cours de mon voyage gran-dissent dans des conditions extrêmement dif-

ficiles. Pour chaque lieu, j’ai tenté de trouverun groupe d’enfants dont la manière de vivreest propre à la région des Grands Lacs : orphe-lins séjournant dans un orphelinat, orphelinsvivant en communauté en l’absence d’adultes(child-headed family), enfants d’un camp deréfugiés de l’ONU, enfants des rues, enfantsayant fui la guerre qui sévit au nord-est duCongo et squattant des bâtiments désaffectés.

Dag 2 | Jour 2

Dag 3 | Jour 3De kinderen wonen samen met hun moeders inde resten van het gebouw op de achtergrond.Les enfants vivent avec leurs mères dans lesdécombres des bâtiments à l’arrière-plan.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 5

nl

6

gezin, een groepje weeskinderen dat zondervolwassenen in een nieuw gezinsverband leeft(child-headed family), kinderen in een VN-vluchtelingenkamp, straatkinderen, kinderendie de oorlog in Noordoost-Kongo zijn ont-vlucht en die nu in verlaten resten van gebou-wen wonen. Het gaat stuk voor stuk omgetraumatiseerde kinderen die in grote armoe-de leven.Vanuit de grootst mogelijke miserie bouwende kinderen een klein universum op : eigenhuizen en straten, een vliegveld, bloemen eneen elektriciteitscentrale, een gebouw van deMONUC (Mission de l'Organisation des NationsUnies au Congo), popjes die het journaal opradio en televisie volgen, de nieuwe vlag vande Democratische Republiek Kongo… Dematerialen die ze daarvoor gebruiken, varië-ren naargelang van de locatie : bakstenen,brokken lava, plastic flessen, karton, touw,takken, vodden, bananenbladeren, sorgho-stammen, telefoonkaarten, eigen tekenin-gen…

We bevinden ons in een miniatuurwereld,waarin de dingen, de dieren en de menseneen eigen leven leiden volgens de logica vanhet spel. De tijd van het spel is geen chrono-logische opeenvolging van 'feiten', maar eentijd die naar believen versneld en vertraagdkan worden. De popjes hebben een stem enmaken alledaagse gebeurtenissen of fantas-tische avonturen mee.Ik wil niet aan de kinderen vragen om 'hunverhaal' te vertellen of hen 'spelenderwijs' uit-horen over de oorlogsgruwelen die ze heb-ben meegemaakt. De raakpunten met wat zepersoonlijk hebben meegemaakt, en met actu-ele gebeurtenissen komen vanzelf boven. Eris enerzijds de wondere wereld van het spel,gekenmerkt door plezier, humor en verbeel-dingskracht, en anderzijds de verschrikkin-gen die ieder spelend kind heeft meegemaakt.Die spanning staat in de film centraal.

Dag 4 | Jour 4De kinderen “zappen” op hun mini-tvdoor de telefoonkaart uit hetsardienenblikje te vervangen door eenandere kaart.Les enfants « zappent » sur leur téléminiature en remplaçant la carte detéléphone dans le fond de la boîte àsardines.

Filmografie | Filmographie

Little Figures, 15 min, Z/W, Wild HeartProductions 2003 (met o.m. destandbeelden vanuit het raam vanstichting roeping).Geselecteerd voor ShadowfestivalAmsterdam, Argos festival Brussel,Siena Short Film Festival, Leuven Kort(dagelijks in de festivallounge), BriefEncounters Bristol

After Years of Walking, 37 min, NationalFilm and Televion School 2002, UK.Geselecteerd voor SheffieldInternational Documentary Festival, LesEcrans Documentaires Val-de-Marne (bijParijs), IDFA International DocumentaryFestival Amsterdam, OxdoxInternational Documentary FestivalOxford, Imperial War Museum FilmFestival London, Festival of EuropeanFilm Schools Bologna

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 6

7

Tous ont subi des traumatismes et vivent dansla misère la plus totale. Partant de cette pré-carité, ils construisent un univers propre faitde maisons et de rues, d’un aéroport, defleurs, d’une centrale électrique, d’un bâti-ment de la MONUC (Mission de l’Organisa-tion des Nations unies au Congo), de petitespoupées qui suivent le journal à la radio et àla télé, et du nouveau drapeau de la Répu-blique démocratique du Congo… Les maté-riaux qu’ils utilisent varient selon les lieux :briques, débris de lave, bouteilles en plas-tique, carton, ficelle, chiffons, feuilles debananes, écorces de sorgho, cartes de télé-phone, dessins,… Nous découvrons un mon-de miniature où les choses, les animaux et

les personnes vivent une existence proprerégie par la logique du jeu, une temporalité quin’évolue pas au fil d’une chronologie de faits,mais qui s’accélère ou ralentit à souhait. Lespoupées parlent et vaquent à des tâches quo-tidiennes ou vivent des aventures fantastiques.Mon but n’est pas d’interroger les enfants nide leur faire raconter au cours du jeu les atro-cités qu’ils ont vécues. Les expériences indi-viduelles et l’actualité se recoupent de maniè-re naturelle, presque évidente. Il y le mondedu jeu, fait de plaisir, d’humour et d’imagina-tion et l’autre, celui des traumatismes subis.C’est précisément la tension entre ces deuxréalités que le film tente d’exprimer.

Dag 5 | Jour 5

fr

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 7

nl

8

2003

Tine De Moor

Gemene gronden

T Tine De Moor was laureate van de promo-tie 2003 'André Delvaux'. De StichtingRoeping verleende haar een beurs voor hetvoortzetten van haar historisch onderzoeknaar gemene gronden in Europa. Tinebehaalde in 1997 een licentiaat in dehedendaagse geschiedenis aan de univer-siteit van Gent en volgde daarna een post-academische vorming milieukunde aan deuniversiteit van Antwerpen. Vier jaar gele-den vatte ze een doctoraatsstudie aan overgemeenschappelijk gebruikte en beheerdegronden in Vlaanderen. De keuze van datonderwerp steunde op haar interesse voorde huidige milieuproblematiek, de onderlig-gende politieke, sociale en economischeaspecten daarvan, én op de overtuiging datde toenemende individualisering van hetpolitieke, sociale en economische leven, inhet bijzonder vanaf de 18de eeuw, eenbelangrijke rol gespeeld heeft in de tot-standkoming ervan. Op 24 oktober 2003promoveerde ze tot doctor in de geschie-denis. Haar proefschrift draagt als titel :Tot proffijt van de ghemeensaemheijt.Gebruik, gebruikers en beheer van gemenegronden in Zandig Vlaanderen, 18de en19de eeuw.

Wat betekende het behalen van je docto-raat voor je wetenschappelijke carrière ?Is het ook voor het verwezenlijken van jeroeping een betekenisvolle etappe ?Voor elke onderzoeker is het doctoraat eenlogische stap en een absolute vereiste voorde verdere uitbouw van een wetenschappe-lijke carrière. Het is tegelijk een eind- eneen beginpunt. Je werkt jarenlang vreselijkhard aan dat proefschrift. De verdedigingervan voor een jury en een publiek is echtwel een zware proef. De opluchting achter-af moet al gauw plaatsmaken voor devraag : wat nu ?Een academische carrière gaat voor demeesten gepaard met grote werkonzeker-heid. Gelukkig kreeg ik vooraf al het aanbodom een collega voor één jaar als assistentte vervangen. Ik combineer nu het lesgevenmet het voorbereiden van publicaties, hetgeven van lezingen, activiteiten in interna-tionale samenwerkingsverbanden en hetopzetten van een aantal kleinere internatio-nale projecten. Dat deed ik als doctorandusook al, maar met een doctoraat op zak krijgje voor al die inspanningen toch meererkenning.Terugblikkend op die vier jaar en acht

De Gemene weide op de Ferrariskaart /Les communaux sur la carte Ferraris

in M. De Moor en R. Debbaut, De Gemene enLoweiden in Assebroek en Oedelem,

1515-1965, Brugge, 2003, p.7.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 8

fr

9

Terres communes

Historienne poussée par le désir decomprendre les enjeux de nos sociétéscontemporaines au travers d’une approchehistorique, Tine De Moor s’intéresse plusparticulièrement à la problématiqueactuelle de l’écologie et à ses aspectspolitiques, économiques et sociaux. Cettepréoccupation ainsi que la conviction quel’individualisation croissante de la viepolitique, économique et sociale, enparticulier depuis le 18e siècle, a joué unrôle majeur dans le développement desenjeux écologiques actuels, l’ont poussée àentamer il y a quatre ans un doctoratconsacré aux terres utilisées et gérées parla collectivité en Flandre. Le 24 octobre2003, Tine a défendu publiquement sa thèsede doctorat intitulée Tot proffijt van deghemeensaemheijt. Gebruik, gebruikers enbeheer van gemene gronden in ZandigVlaanderen, 18de en 19de eeuw.

Que signifie l’obtention de ton doctoratpour ta carrière scientifique ? Est-ce uneétape importante dans la réalisation de tavocation ?Pour tout chercheur, le doctorat est non seu-lement une étape logique mais aussi un pas-sage obligé. A la fois un aboutissement et uncommencement. Des années de travail achar-né sont enfin récompensées, mais tout aus-sitôt se pose la question de savoir que faireensuite. Le soulagement personnel peut fai-re place à l’incertitude au niveau profession-nel. En ce qui me concerne, je savais à l’avan-ce que je pourrais bénéficier d’un posted’assistante. Actuellement, je partage montemps entre mes cours et la préparation depublications et de conférences, tout en col-laborant à des projets internationaux et enm’investissant dans la mise sur pied de pro-jets internationaux de petite envergure. Cesactivités ne sont pas nouvelles car elle fai-saient déjà partie de mon quotidien lorsquej’étais doctorante. Je réalise à présent quependant quatre ans et huit mois j’ai fait pas

mal de sacrifices, et il m’a fallu une volontéénorme pour terminer ce doctorat tout enétant très active hors du milieu universitai-re, notamment au sein du mouvement écolo-gique. Bien sûr, le doctorat a ceci de fantas-tique qu’il vous permet d’approfondir le sujetqui vous passionne, mais il exige égalementune grande discipline. De plus, si vous vou-lez sortir du lot en tant que chercheur, il vousfaut trouver une approche originale, person-nelle. Cela demande du culot et une bonnedose de créativité. Personnellement je consi-dère que je dévie de la méthode historiquedescriptive. Je tente de travailler de la maniè-re la plus interdisciplinaire possible en inté-grant de manière analytique des méthodesempruntées à la sociologie, à l’économie, àla géographie. Le facteur temps constitue unedimension de plus qui peut nous aider à expli-quer des phénomènes de société de manièreévolutionnaire. Travailler de la sorte consti-tue un défi, mais également une prise derisque car j’aborde des domaines qui ne mesont pas familiers en tant qu’historienne. Maisc’est précisément cela qui rend la recherchepassionnante et intéressante.

Transmettre ton savoir te sembleimportant ?Très, pour la simple raison que je suis per-suadée de la pertinence sociologique de marecherche, et ce à des niveaux différents. Jecrois que les résultats de mon étude peuventamener des réponses à différents types deproblématiques. Les cours constituent unemanière de transmettre mes connaissances,mais pas la seule. La publication crée elle aus-si une forme d’interaction. Bien sûr, devantun auditoire je me sens parfois mal assuréecar je veux faire pour le mieux, j’aimerais quetous les étudiants profitent du cours et que cecours soit d’un bon niveau. Je stimule le tra-vail individuel chez les étudiants car étant étu-diante je sais que cela m’a beaucoup appor-té. A part les cours, mon programme pourl’année qui s’annonce est composé d’un grandnombre de conférences et, bien sûr, de lapublication de mon doctorat.

TerminologieLa propriété collective est appelée enfrançais « les (biens) communaux », enanglais : « commons » et en néerlandais :« gemene gronden ». Le mot communalne renvoie pas à la même notion que« commun », « common », « gemene »mais fait référence à une commune, uneunité administrative. Or il existe enEurope beaucoup de propriétéscollectives qui n’appartiennent pas à unecommune mais à des coopératives, ou àdes groupes. «Terres communes »semble donc un terme mieux adapté à lacomparaison internationale.

Une définition du phénomènedes « terres communes »De manière générale celles-ci sedéfinissent comme des terres utilisées etgérées par la collectivité. Dans cettedéfinition nous omettons volontairementle terme de propriété. En effet, en ce quiconcerne l’Ancien Régime (la périodeavant 1796) il nous faut penser en termesde droits sur la terre et non à la propriétéprivée absolue telle que nous laconnaissons aujourd’hui. Selon le conceptde terres communes, un groupe depersonnes avait le droit de les exploiterde manières diverses, selon la nature dela terre et du contrat passé avec leseigneur local. Ces droitss’accompagnaient du devoir de gérer lesterres selon les règles convenues. Anotre époque la distinction entre terrescommunes et propriété privée repose surle fait que ce n’est pas seulement unepersonne mais plusieurs qui sontresponsables de l’exploitation d’unterritoire ; quant à la distinction entreterres communes et propriété publiqueelle repose sur la différence dans ledomaine de l’administration, à savoir lagestion par un groupe d’utilisateurs dedroit et non par les pouvoirs publics.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 9

10

Martina.demoor@Ugent.be

nlmaanden besef ik dat het veel wilskracht enopofferingen heeft gevergd om dat docto-raat te behalen, terwijl ik ook nog buiten deuniversiteit, ondermeer in de milieubewe-ging, actief was. Het fantastische aan doc-toreren is dat je intellectueel heel diep enver kunt gaan in het thema dat je boeit.Daar staat tegenover dat je gedisciplineerdmoet kunnen werken en over veel doorzet-tingsvermogen moet beschikken.Wil je als onderzoeker ook nog enigs-zins vernieuwend uit de hoek komen,dan moet je bovendien over een ste-vige portie lef en creativiteitbeschikken. Persoonlijk meen ik datik als historica afwijk van de tradi-tionele beschrijvende geschied-schrijving. Ik tracht zo interdiscipli-nair mogelijk te werken door metho-des uit ondermeer de economie, desociologie en de geografie op eenanalytische wijze te integreren.De factor tijd is voor mij vooral eenextra dimensie, waarmee je bepaal-de maatschappelijke fenomenen opeen evolutionaire manier kunt (pro-beren te) verklaren. Die aanpakvergt niet alleen een extra inspan-ning, maar ook een risico, want jebegeeft je ook wel eens op terrei-nen die je als historica niet zo goedkent. Dat maakt wetenschappelijkonderzoek des te spannender eninteressanter.

Hoe belangrijk is het doorgevenvan je kennis voor jou ?Heel belangrijk, om de eenvoudigereden dat ik ervan overtuigd bendat mijn onderzoek op verschillen-de vlakken maatschappelijk rele-vant is en dat ik met mijn onder-zoeksresultaten een zinvolle bij-drage kan leveren tot het aanpak-ken van allerlei problemen.Lesgeven hoort daar bij, maar isvoor mij zeker niet de enigemanier om dat waar te maken.Ook als je publiceert, geef je ietsdoor, is er een vorm van interac-tie.Het lesgeven confronteert je welmet je eigen onzekerheid. Omdat

je alle studenten iets wilt bijbrengen, moetje verstaanbaar zijn ; daarnaast wil je dekwaliteit van je vak hooghouden. Ik stimu-leer zoveel mogelijk eigen initiatief en zelf-studie, omdat ik daar in mijn eigen studen-tentijd ook veel uit geput heb. Naast mijnlessen staan er dit jaar veel lezingen op hetprogramma en natuurlijk ook het publicerenvan mijn doctoraat.

Een omschrijving vanhet fenomeen 'gemene gronden'

Gemene gronden kunnen we in algemenetermen omschrijven als gronden diegemeenschappelijk gebruikt en beheerdworden. Bewust nemen we het begrip'eigendom' niet op in de omschrijving. Alswe over het Ancien Régime (de periodevóór 1796) spreken, moeten we immerseerder denken in termen van verschillenderechten op grond en niet aan de absoluteprivaateigendom die we vandaag kennen.Een groep personen had het recht om degrond in kwestie op allerlei wijzen teexploiteren, afhankelijk van de aard vanhet goed en van de overeenkomst met delocale heer. Aan die gemeenschappelijkerechten hingen ook een aantal gemeen-schappelijke plichten vast, met name hetvoeren van een beheer volgens de over-eengekomen regels. Vandaag onderschei-den de (nog overblijvende) gemene gron-den zich van privaat eigendom in die zindat niet één maar veel mensen minder ofmeer bij de exploitatie van een gebiedbetrokken zijn. In tegenstelling tot publiekeigendom is het niet de overheid die hetgebied gebruikt en beheert, maar de groepgebruiksgerechtigden.

Extract uit de namenlijsten (bron : Rijksarchief Brugge)/ Extrait du registre (source : Rijksarchief Brugge) inM. De Moor en R. Debbaut, De Gemene en Loweidenin Assebroek en Oedelem, 1515-1965, Brugge, 2003,p.11.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 10

nl

fr

1991

Peter Van Vugt

Leren lezen

Peter Van Vugt was in 1991 laureaat van deBelgische Stichting Roeping. Zijn roepingbeschreef hij toen als een lijn, waarvan depunten gedefinieerd zijn door het stelselvan vier assen : het wetenschappelijkinzicht en de overtuiging datinterdisciplinariteit de beste weg is om totecht begrip van de fenomenen van derealiteit te komen ; het engagementtegenover de medemens ; een streven naareen betere erkenning van de neurolinguïst ;en de zelfrealisatie door de uitbouw vaneen academische loopbaan.

Peter Van Vugt is licentiaat in de Romaansefilologie, speciaal licentiaat in de neurolin-guïstiek en sinds 4 september 2003 ook doc-tor in de medische wetenschappen. Die pro-motie behaalde hij aan de UniversiteitAntwerpen (UIA) met het proefschrift Ver-worven en aangeboren leesstoornissen :onderzoek naar typerende, cognitieve psy-cholinguïstische effecten en functionele, hemi-sferische lateralisatie.Gedurende meer dan tien jaar heeft hij onder-zoek verricht naar leesstoornissen. Hij heeftervaring als leerkracht (Frans), maar ook alsclinicus (ziekenhuizen en revalidatiecentra). Hijpubliceert in internationale vaktijdschriftenover neuropsychologische onderwerpen(alexie en dyslexie, auditieve hallucinose,hemispatieel neglect, neuropsychologische

aspecten van migraine, schrijfdwang bij neu-rologische patiënten, tactiele agnosie).In Vlaamse en Nederlandse onderwijslitera-tuur verschenen allerlei bijdragen van zijnhand over leerstoornissen. Reeds verschil-lende jaren is hij docent in de opleidingen tot

Hij tracht leraren van zowel het basisonder-wijs als het secundair onderwijs wegwijs temaken in het omgaan met leerlingen die meteen of andere vorm van 'bijzonder gedrag'kampen (dyslexie, ADHD, migraine, faal-angst…). Hij is een graag geziene sprekerop pedagogische studiedagen ; ook ouder-verenigingen doen geregeld een beroep opzijn vaardigheid om ingewikkelde dingen ver-staanbaar uit te leggen.

En 1991, Peter Van Vugt obtenait unebourse de la Fondation Belge de laVocation. A l’époque, il décrivait sa vocationcomme reposant sur quatre piliers :l’interdisciplinarité, l’engagement social, lareconnaissance de la profession deneurolinguiste et la poursuite d’unecarrière dans la recherche grâce àl’obtention d’un doctorat.

Peter Van Vugt était déjà licencié en philolo-gie romane et détenteur d’une licence spé-ciale en neurolinguistique. Depuis le 4 sep-tembre 2003, il est également docteur enmédecine de l’université d’Anvers (UIA). Dansle cadre de sa thèse de doctorat, il a étudiépendant plus de dix ans les troubles de la lec-ture acquis et innés. Il cumule une expérien-ce professionnelle d’enseignant et de clini-cien en hôpital et en centre de revalidation. Ila publié de nombreux articles dans des revuesinternationales spécialisées, sur des sujetstels que l’alexie et la dyslexie, l’hallucinose

auditive ou les aspects neuropsychologiquesde la migraine. Dans la littérature pédago-

re. Depuis plusieurs années, Peter Van Vugtforme des enseignants de l’enseignement pri-maire et secondaire à l’encadrement d’élèvesprésentant des troubles de l’apprentissage

11

remedial teacher/zorgcoördinator (CNO-UA,België en Fontys Hogescholen, Nederland).

gique flamande et néerlandaise, il est connupour ses articles sur les troubles de la lectu-

(dyslexie, hyperkinésie, migraine, peur del’échec,…). Conférencier apprécié dejournées pédagogiques, il informe égale-ment des associations de parents quisouvent font appel à ses conseils.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 11

12

1994

Elisabeth Broekaert

Sisesti

Elisabeth Broekaert volgde kunstfilm enfotografie aan de Koninklijke Academie voorSchone Kunsten in Gent en ging zich daarnaspecialiseren in documentaire fotografieaan het gerenommeerde Gwent College ofHigher Education in Wales, UK. De foto-essays die ze daar maakte van de moeder-en-baby-afdeling van de Askham Grange-gevangenis in York en van de fans van dekoninklijke familie zijn in The SundayCorrespondent gepubliceerd. Na haarthuiskomst werkte ze als freelancefotografe voor verschillende kranten entijdschriften. Haar grootste passie is

documentaire fotografie gebleven.Als laureate van de Belgische StichtingRoeping trok ze in 1995 naar Maine. Daarmaakte ze een portret van de familieMoulton. Die fotoreeks, ‘Meet theMoultons’, is meermaals gepubliceerd ententoongesteld. Het boek en degelijknamige tentoonstelling ‘Let’s sticktogether’ (1999) over liefde en

http://www.elisabeth.broekaert.com

huwelijksrituelen zijn unaniemlovend onthaald.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 12

© Elisabeth Broekaert

nl

13

‘Oude liefdes’ - Sisesti

‘Oude liefdes’ is een project waarbij twee kun-stenaars de confrontatie aangaan met eenoude liefde van één van hen. Van die confron-tatie (en het verhaal daarrond) wordt een ver-slag gemaakt door beide kunstenaars, elk bin-nen hun discipline. Het eerste verhaal binnendie reeks gaat over Sisesti, een dorpje inNoord-Roemenië waar zanger Geert Haute-kiet 10 jaar geleden tijdens een toevallige pas-sage zijn hart heeft verloren. Onaangekondigdtrekt hij samen met fotografe Elisabeth Broe-kaert terug naar het dorp om te zien wat er vande mensen is geworden. Het audioverslag enbeeldverslag worden samen gebundeld in eenfotoboekje-met-CD. ‘Oude liefdes’ wordt uit-eindelijk een reeks van intrigerende verhalen.De radioreportage 'Oude Liefdes - Sisesti' werduitgezonden op radio 1 op 3 mei 2003. Dit is eenvoorpublicatie van enkele foto's uit die reeks.De originele kleurenfoto’s werden omgezetnaar zwart-wit. De tekstfragmenten komenuit de klankreportage.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 13

14

Danuts staart voor zich uit. Zijn bonkig hoofdin zijn ruwe handen. Zijn poten op tafel. Hijheeft iets van een Neanderthaler. Een Nean-derthaler in rust. Hij gromt ook zo. Hij grijst.Zijn vuisten tegen zijn voorhoofd. Zijn vinger-knoken kraken.In het weekend is hij de puber die hij eigen-lijk tien jaar geleden had moeten zijn. Voetbalop zondag. Niet meer naar de kerk en drinken.Ongelooflijk veel drinken. Bier met een snuif-je zout op de flessentuit afgewisseld met zelf-gebrouwen tsuica. 26 is hij nu en hij heeft nogaltijd geen lief. Of ik er in België geen kan vin-den voor hem ? Daar kraken de knoken weer.Hij lacht zoals alleen Neanderthalers dat kun-nen : huhuhu.Tijdens de week is hij een werkpaard. Eenbrons bloot mannenbovenlijf dat blinkt vanhet zweet. Permeke in een decor van de Wit-te van Zichem. Een door en door goede gast.Zonder lief. Op z'n kar door het dorp : "Ju !Ju !"Werk zien en hard werken. De ideale boe-renschoonzoon. Alleen zijn er geen boerend-ochters meer. Die wonen in de stad en hebbenboekhoudkunde gestudeerd. Het is niet meerwat het geweest is. Jammer. Het zag erimmers allemaal heel simpel uit. Al generaties

lang hard, maar heel simpel. Jammer.Danuts staart. In januari wil hij naar Ilatië.Net als Bokdan drie jaar geleden. "Als je hoortwat die daar verdient ! Jongens, drie maan-den werken en ik kan er drie jaar tegen." Ik kijkhem aan en weet gewoon dat hij niet weetwat hij zou moeten weten. Och, jongen toch.Het ga je goed. Ik vrees ervoor, maar ik meenhet wel.

Tsuica is een alcoholische drank die wordtgestookt van pruimen. Dat doen ze in eengemeenschappelijke stokerij van het dorp."La Multsan !" "Een gelukkig jaar !""No roc !" "Veel geluk !" en ze wensen mebovendien bij elk glas tsuica telkens weer eengoede gezondheid toe. Vriendelijke jongens,die Roemenen. Een goede gezondheid, hm.Alleen brandt het zelfgestookte spul zich bijelke slok dieper in m'n lijf. Ik voel me na enke-le dagen gastvrij Sisesti één en al verbrandgat. Ik krijg het zelfs niet meer doorgeslikt. Hetverdwijnt gewoon ergens. Ik weet niet waar.Het doet pijn en het verdwijnt. Punt. En ik hebabsoluut geen karakter. Ik verbrand dusgewoon verder. La Multsan.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 14

15

fr‘Oude liefdes’ est un projet commun de deuxartistes partant à la recherche d’un de leursamours passés. Autour de cette confrontationse tisse une histoire. Chaque artiste rapporteà sa manière le vécu de cette expérience. Lapremière histoire de cette série se situe àSisesti, un village du nord de la Roumanie,dont le chanteur Geert Hautekiet est tombéamoureux il y a dix ans lors d’un passage for-tuit. Sans s’annoncer, il y est retourné accom-pagné de la photographe Elisabeth Broekaertpour voir ce que les habitants étaient deve-nus. Les récits audio et visuel seront éditésensemble sous la forme d’un livre photo avecCD. ‘Oude liefdes’ rassemblera des histoiresétonnantes. Le reportage radio 'Oude Liefdes- Sisesti' a été diffusé à radio 1 le 3 mai 2003.Elisabeth Broekaert a sélectionné quelquesphotos tirées de son reportage. Celles-ci sontpubliées pour la première fois. Les originauxen couleurs ont été convertis en noir et blanc.On y découvre les membres de la famille quia accueilli Geert il y a dix ans : mama Maria,son mari Johan et leur fils Danuts. Johan vitdans les montagnes avec son troupeau dechèvres et de moutons. Danuts, lui, est ouvrieret rêve de partir travailler en Espagne ou enItalie comme son ami Bokdan. Les autresimages montrent la fabriction de la tsuica, uneliqueur à base de prunes, et les femmes priantà l’église.

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 15

Agenda

News

CONCERT

Tony Nys (Quatuor Danel)20/12 20.30 21/12 12.30 21/12 20.30Around Weinberg's String QuartetsHet muziekcentrumPrins Bernhardstraat 4-65200 BL 's HertogenboschT. : +31 (73) 6 122 123F. : +31 (73) 6 138 297info@hetmuziekcentrum.net

EXPOSENT |STELLEN TENTOON

AnaTorfs« à… à… aaah ! »EcransDark PicturesReditesEssais de frontispice et autres vignettes22/11/03 – 18/01/04Tous les jours de midi à 21hDagelijks van 12u tot 21u‘Het Kabinet’ Wintertuinstraat 23,9000 GentINFO : 09 233 01 91http://users.pandora.be/het-kabinet

Bénédicte HenderickMonographies d’artistes, Centre CulturelWolu-Culture, La Médiatine, Bruxelles.22/11 au 21/12/2003

16

SITE

Nicolas Deletaille, violoncellistelauréat de la promotion 2002, et sacompagne Nathalie ont entrepris finseptembre 2003 un voyage autour dumonde qui durera un an environ et qui lesconduira du bassin méditerranéen à laChine. Ils reviendrons ensuite versl'Europe, probablement par la Mongolie etla Russie. Vous trouverez les photos etles récits de ce voyage, sur le site :http://cellotravel.site.voila.frNicolas Deletaille, cellist en laureaatvan de promotie 2002, ondernam inseptember 2003 samen met zijn vriendinNathalie een wereldreis die ongeveer eenjaar zal duren. Ze trekken eerst naar Zuid-

beelden van deze reis kunt u bekijken opde site: http://cellotravel.site.voila.fr

MUSIQUE | MUZIEK

Denis Sung-Hô, guitariste et lauréatde la promotion 1997, a été élu Rising

la saison 2004-2005. Vous aurez la chancede l’entendre prochainement sur lesgrandes scènes belges, européennes etaméricaines.Denis Sung-Hô, gitarist en laureaatvan de promotie 1997, werd door hetPaleis voor Schone Kunsten verkozen tot

De titel geeft hem de kans om volgendjaar op te treden op verschillendeBelgische en internationale podia.

REPORTAGE

Reportage photo réalisé en Ituri (Congo)du 3 au 17 octobre 2003 par ChristopheSmets / Luna avec l’ONG Aviation SansFrontières Belgique. Reportage écrit deCyrus Pâques publié sous la forme dedeux articles dans Le Soir du 31/10 etdu 04/11.Fotoreportage van Christophe Smetsgemaakt in Ituri (Kongo) van 3 tot 17oktober 2003 in samenwerking met de ngoPiloten Zonder Grenzen België. Défilé scolaire pour la Paix, Mahagi

Schoolkinderen defileren voor de vrede, Mahagi.

Dans le camp d’une milice Lendu, Mahagi

Europa, vervolgens naar China en kerenvia Mongolië en Rusland terug. De

Star par le Palais des Beaux-Arts pour

Rising Star voor het seizoen 2004-2005.

In een Lendu militiekamp, Mahagi

vocatio12 25/11/03 13:41 Page 16

© Christophe Smets