Vocatio 30

24
1 CELLO Spelen en iets doorgeven Benjamin is een musicus met een vastomlijnd persoonlijk doel, maar zonder carrièreplan. Hij neemt de tijd voor zichzelf en alles wat hem kan inspireren en begeleiden op zijn zoektocht naar muzikale integriteit. Het resultaat is een kleurrijke artistieke loopbaan en een goedgevulde agenda, waarin oud en nieuw, traditie en experiment samengaan. > WAT ZIJN DE BELANGRIJKE MOMENTEN GEWEEST, SINDS JE IN 2006 DE BEURS BEHAALDE? Op muzikaal vlak waren er festivals, masterclasses, concerten, prijzen, op- names en heel veel samenwerkingen. De meest betekenisvolle periode was wel de periode van enkele maanden, waarin ik helemaal met cello gestopt ben. Ik voelde de behoefte om af te bouwen, om in de toekomst op de juiste manier verder te kunnen gaan. Het was een moment van ‘positieve twijfel’ in de bewuste zoektocht naar het waarom van het musicus zijn. Ik heb het roer radicaal omgegooid: ik heb mijn cello verkocht en ben in een muziek- winkel gaan werken. Van meet af aan voelde ik een soort op- luchting, een gevoel van herboren wor- den. Ik heb leren aanvaarden dat elke stap die ik zet, muzikaal of extramuzikaal, zo zinvol mogelijk moet zijn. Als je veel op- treedt, ben je constant bezig iets door te geven aan het publiek en ik wilde weten: welke boodschap breng ik eigenlijk over? Bovendien merkte ik na een concert soms dat ik een impressie had van mezelf als musicus die – zo leidde ik af uit reacties en commentaren – niet altijd overeen- stemde met de beleving van het publiek. Stoppen was een noodzakelijke beslis- sing. Ik heb mij altijd zeer verantwoorde- lijk gevoeld ten opzichte van de muziek: als uitvoerder ben je een medium, een schakel in een veelgelaagd systeem dat toelaat klank in gevoelens om te zetten, en omgekeerd. Dat gevoel leunt dicht aan bij religiositeit, maar je kunt het onmo- gelijk afdoende omschrijven. Het heeft te maken met schoonheid, en hoe ik als mu- sicus die schoonheid in klanken kan uit- drukken. Muziek is een manier geworden om me uit te drukken ten behoeve van iets dat veel minder concreet is en veel om- vattender dan de fysieke realiteit van een instrument. > JE VERWIJST VAAK NAAR ROEL DIELTIENS ALS EEN VOORBEELD. Ik zie hem als een man van weinig toe- gevingen, een gedreven mens die in een wereld vol conventies zijn vrijheid en ar- tistieke integriteit weet te bewaren, die zonder angst zijn eigen pad bewandelt. Roel heeft bij het begin van zijn carrière veel kritiek te verwerken gekregen, om- dat hij zich niet tot één repertorium be- perkte, omdat hij ‘van alles’ speelde. Zijn veelzijdigheid en zijn levensfilosofie heb- ben me bij mijn keuzes geïnspireerd. Roel is nooit mijn officiële leraar geweest; ik beschouw hem eerder als een occasione- le raadgever, iemand die tegen mij heeft gezegd: ga je eigen weg. Benjamin Glorieux LEEFTIJD 28 jaar ROEPING Cello Beurs van de Stichting Roeping in 2006 Finalist Zinetticoncours (Verona, Italië) in 2006 WOONT IN Brussel BEROEP Cellist In 2006 studeerde Benjamin Glorieux met grootste onderscheiding af aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel en werd hij toegelaten aan de Kapel Koningin Elisabeth, wat met eerdere studies in Keulen en Genève resulteerde in een parcours van barokcello tot hedendaagse muziek. Hij werd uitgenodigd bij Ictus en Champ d’Action zowel als bij Ausonia en Ton Koopman, en is lid van het Enigmakwartet en het ensemble Armide. In september 2008 speelt hij een cellosolorecital in Flagey. > www.benjaminglorieux. blogspot.com

description

ROEPING Cello Beurs van de Stichting Roeping in 2006 Finalist Zinetticoncours (Verona, Italië) in 2006 > www.benjaminglorieux. blogspot.com WOONT IN Brussel BEROEP Cellist LEEFTIJD 28 jaar 1

Transcript of Vocatio 30

Page 1: Vocatio 30

1

CELLO

Spelen en iets doorgeven

Benjamin is een musicus met een vastomlijnd persoonlijk doel, maarzonder carrièreplan. Hij neemt de tijd voor zichzelf en alles wat hem kaninspireren en begeleiden op zijn zoektocht naar muzikale integriteit. Hetresultaat is een kleurrijke artistieke loopbaan en een goedgevulde agenda,waarin oud en nieuw, traditie en experiment samengaan.

> WAT ZIJN DE BELANGRIJKEMOMENTEN GEWEEST, SINDS JE IN2006 DE BEURS BEHAALDE?Op muzikaal vlak waren er festivals,masterclasses, concerten, prijzen, op-names en heel veel samenwerkingen. Demeest betekenisvolle periode was wel deperiode van enkele maanden, waarin ikhelemaal met cello gestopt ben. Ik voeldede behoefte om af te bouwen, om in detoekomst op de juiste manier verder tekunnen gaan. Het was een moment van‘positieve twijfel’ in de bewuste zoektochtnaar het waarom van het musicus zijn. Ikheb het roer radicaal omgegooid: ik hebmijn cello verkocht en ben in een muziek-winkel gaan werken.Van meet af aan voelde ik een soort op-luchting, een gevoel van herboren wor-den. Ik heb leren aanvaarden dat elke stapdie ik zet, muzikaal of extramuzikaal, zozinvol mogelijk moet zijn. Als je veel op-treedt, ben je constant bezig iets door tegeven aan het publiek en ik wilde weten:welke boodschap breng ik eigenlijk over?Bovendien merkte ik na een concert somsdat ik een impressie had van mezelf alsmusicus die – zo leidde ik af uit reactiesen commentaren – niet altijd overeen-stemde met de beleving van het publiek.Stoppen was een noodzakelijke beslis-sing. Ik heb mij altijd zeer verantwoorde-

lijk gevoeld ten opzichte van de muziek:als uitvoerder ben je een medium, eenschakel in een veelgelaagd systeem dattoelaat klank in gevoelens om te zetten,en omgekeerd. Dat gevoel leunt dicht aanbij religiositeit, maar je kunt het onmo-gelijk afdoende omschrijven. Het heeft temaken met schoonheid, en hoe ik als mu-sicus die schoonheid in klanken kan uit-drukken. Muziek is een manier gewordenom me uit te drukken ten behoeve van ietsdat veel minder concreet is en veel om-vattender dan de fysieke realiteit van eeninstrument.

> JE VERWIJST VAAK NAAR ROELDIELTIENS ALS EEN VOORBEELD.Ik zie hem als een man van weinig toe-gevingen, een gedreven mens die in eenwereld vol conventies zijn vrijheid en ar-tistieke integriteit weet te bewaren, diezonder angst zijn eigen pad bewandelt.Roel heeft bij het begin van zijn carrièreveel kritiek te verwerken gekregen, om-dat hij zich niet tot één repertorium be-perkte, omdat hij ‘van alles’ speelde. Zijnveelzijdigheid en zijn levensfilosofie heb-ben me bij mijn keuzes geïnspireerd. Roelis nooit mijn officiële leraar geweest; ikbeschouw hem eerder als een occasione-le raadgever, iemand die tegen mij heeftgezegd: ga je eigen weg.

BenjaminGlorieuxLEEFTIJD 28 jaar

ROEPINGCelloBeurs van de StichtingRoeping in 2006Finalist Zinetticoncours(Verona, Italië) in 2006

WOONT INBrussel

BEROEPCellist

In 2006 studeerde BenjaminGlorieux met grootsteonderscheiding af aan hetKoninklijk Conservatoriumvan Brussel en werd hijtoegelaten aan de KapelKoningin Elisabeth, wat meteerdere studies in Keulen enGenève resulteerde in eenparcours van barokcello tothedendaagse muziek. Hijwerd uitgenodigd bij Ictus enChamp d’Action zowel als bijAusonia en Ton Koopman, enis lid van het Enigmakwarteten het ensemble Armide.In september 2008 speelthij een cellosolorecital inFlagey.

> www.benjaminglorieux.blogspot.com

Page 2: Vocatio 30

2 3

> QUELS ONT ÉTÉ LES TEMPS FORTSDEPUIS L’OBTENTION DE LA BOURSE EN2006 ?J’ai participé à des festivals, suivi de mas-terclasses, donné des concerts, réalisédes enregistrements et collaboré avecune multitude de collègues. Néanmoins,à mes yeux, la période la plus fertile a étécelle où, pendant quelques mois, j’ai dé-cidé de ne plus jouer. J’ai ressenti cettenécessité de prendre un peu de reculsi je voulais pouvoir poursuivre sur labonne voie. J’avais besoin de me poserla question du pourquoi d’être musicien.Ma décision a été radicale : j’ai vendu moninstrument et pris un boulot de vendeurdans un magasin de musique. J’ai su im-médiatement que j’avais fait le bon choix ;je me suis senti libéré. Tout ce que je fais,en musique ou en dehors, doit avoir unsens. Le musicien a une responsabilitépar rapport à la musique ; il n’est fina-lement qu’un chaînon dans un systèmecomplexe de transmissions d’émotions.La question centrale pour moi est de sa-voir comment je peux exprimer la beautéavec des sons. Cette quête touche à unsentiment proche de la religiosité dans lesens où elle dépasse la réalité physiquede l’instrument.

> VOUS CITEZ SOUVENT ROELDIELTIENS EN EXEMPLEJe le considère comme un homme déter-miné et sans concessions qui a su préser-ver sa liberté et son intégrité artistiquedans un monde régi par les conventions.Pourtant son goût éclectique lui a valu

des critiques au début de sa carrière. Sarichesse musicale et sa philosophie de lavie m’ont inspiré dans mes choix. Sansavoir été mon professeur au sens strictdu terme, il a été de manière occasion-nelle, un conseiller qui m’a poussé à sui-vre ma voie.

> COMMENT SE PROFILE L’ÉVOLUTIONDE VOTRE CARRIÈRE ?J’évolue de plus en plus vers une synthèsede musique ancienne et contemporaine,tant comme soliste qu’au sein d’ensem-bles, petits ou grands. Ce choix nécessitebeaucoup de temps et me donne la chancede croiser les bonnes personnes car cha-que ‘monde’ a son vocabulaire propre qu’ilm’est indispensable de maîtriser parfaite-ment si je veux évoluer dans les deux mi-lieux. Je travaille donc sans relâche nonsans me laisser tenter par des expérien-ces musicale nouvelles, tel que le jazz parexemple. Le respect de l’authentique etde la tradition ont marqué mes années deconservatoire et je n’y ai pas assouvi maquête de liberté. Avec l’ensemble Armidecréé récemment, j’espère pouvoir déve-lopper cette créativité en alliant réper-toire ancien et contemporain. Nous nousproduirons en décembre à Flagey.

VIOLONCELLE

BenjaminGlorieuxÂGE 28 ans

VOCATIONLe violoncelleBourse de la Fondationde la Vocation en 2006Finaliste du concours Zinetti(Vérone, Italie) en 2006

VIT ÀBruxelles

PROFESSIONVioloncelliste

Diplômé en 2006 avec laplus grande distinctionau Conservatoire royalde Bruxelles, BenjaminGlorieux fut admis lamême année à la Chapellemusicale Reine Elisabeth.Ces études à Bruxelles, etauparavant à Cologne etGenève, préparèrent unecarrière de violoncellistetant dans le répertoirebaroque que contemporain.Invité par Ictus et Champd’Actionn ainsi que parAusonia et Ton Koopman,il est membre du quatuorEnigma et de l’ensembleArmide. En septembre 2008,il se produira en récital soloà Flagey.

> www.benjaminglorieux.blogspot.com

Transmettre l’émotion

Benjamin construit sa carrière en poursuivant un objectif personnelclairement défini mais sans plan établi, en prenant le temps et ensaisissant chaque occasion d’enrichir sa quête d’intégrité musicale.Il en résulte un parcours artistique riche et un agenda bien rempli oùl’ancien et le contemporain, la tradition et l’expérimentation se côtoient

> WELKE RICHTING GA JE NU UIT?Ik bevind me in een periode waarin iksteeds meer evolueer naar een synthesevan oud en nieuw, zowel als solist als inkleine en grotere ensembles. Dat vergttijd, vertrouwen dat je de juiste personenop je pad kruist, en veel verantwoorde-lijkheid. Bij een ‘hedendaags’ ensembleverwachten ze een andere bagage danbij een ‘barok’ ensemble: elke wereldbezit een eigen vocabularium, dat je zogoed mogelijk moet beheersen, als je jeerin wilt onderdompelen. Ik werk eraanen ik tracht mij constant bij te scholen.Daarnaast vind ik ook dat je in een expe-riment moet kunnen loslaten. Onlangsheb ik met een jazzmuzikant gespeeld,en dat klikte perfect. Er was niets afge-sproken, we zijn spontaan beginnen tespelen. Die zoektocht naar absolute vrij-heid, die creativiteit leer je natuurlijk nietop een conservatorium, waar de nadrukligt op traditie en authenticiteit. Dat zijnongetwijfeld waardevolle criteria, maarhet zijn niet de enige. Dat is ook de geestvan het Armide-ensemble, dat ik heel re-cent heb opgericht en waarmee ik graagthematisch zou willen werken. Een themalaat toe om de mix van oud en nieuw per-fect te realiseren in een programma. Wathet wordt, zal blijken in december, wantdan treden we op in Flagey.

15.06.08 & 21.06.08 Brahms Dubbelconcerto in Brussel en Gent15-6 in het Cultureel Centrum van Oudergem21-6 in het Koninklijk Conservatorium van Gent> www.bso-orchestra.be/

27.06.08 > 04.07.08 Cd-opname van muziek van Rameau met het ensembleAusonia voor het label Alpha> www.ensemble-ausonia.org> www.alpha-prod.com

26.07.08 Concert tijdens Itinéraire Baroque, uitgenodigd door TonKoopman> www.francefestivals.com/perigord-vert/programme.html

29 & 30.08.08 Opening Klarafestival 2008 met B-rock> www.b-rock.org

19.09.08 > 12.30 Recital cellosolo in Flagey> www.flagey.be

Photo / Foto : Séverine Windels

Page 3: Vocatio 30

2 3

> QUELS ONT ÉTÉ LES TEMPS FORTSDEPUIS L’OBTENTION DE LA BOURSE EN2006 ?J’ai participé à des festivals, suivi de mas-terclasses, donné des concerts, réalisédes enregistrements et collaboré avecune multitude de collègues. Néanmoins,à mes yeux, la période la plus fertile a étécelle où, pendant quelques mois, j’ai dé-cidé de ne plus jouer. J’ai ressenti cettenécessité de prendre un peu de reculsi je voulais pouvoir poursuivre sur labonne voie. J’avais besoin de me poserla question du pourquoi d’être musicien.Ma décision a été radicale : j’ai vendu moninstrument et pris un boulot de vendeurdans un magasin de musique. J’ai su im-médiatement que j’avais fait le bon choix ;je me suis senti libéré. Tout ce que je fais,en musique ou en dehors, doit avoir unsens. Le musicien a une responsabilitépar rapport à la musique ; il n’est fina-lement qu’un chaînon dans un systèmecomplexe de transmissions d’émotions.La question centrale pour moi est de sa-voir comment je peux exprimer la beautéavec des sons. Cette quête touche à unsentiment proche de la religiosité dans lesens où elle dépasse la réalité physiquede l’instrument.

> VOUS CITEZ SOUVENT ROELDIELTIENS EN EXEMPLEJe le considère comme un homme déter-miné et sans concessions qui a su préser-ver sa liberté et son intégrité artistique

des critiques au début de sa carrière. Sarichesse musicale et sa philosophie de lavie m’ont inspiré dans mes choix. Sansavoir été mon professeur au sens strictdu terme, il a été de manière occasion-nelle, un conseiller qui m’a poussé à sui-vre ma voie.

> COMMENT SE PROFILE L’ÉVOLUTIONDE VOTRE CARRIÈRE ?J’évolue de plus en plus vers une synthèsede musique ancienne et contemporaine,tant comme soliste qu’au sein d’ensem-bles, petits ou grands. Ce choix nécessitebeaucoup de temps et me donne la chancede croiser les bonnes personnes car cha-que ‘monde’ a son vocabulaire propre qu’ilm’est indispensable de maîtriser parfaite-ment si je veux évoluer dans les deux mi-lieux. Je travaille donc sans relâche nonsans me laisser tenter par des expérien-ces musicale nouvelles, tel que le jazz parexemple. Le respect de l’authentique etde la tradition ont marqué mes années deconservatoire et je n’y ai pas assouvi maquête de liberté. Avec l’ensemble Armidecréé récemment, j’espère pouvoir déve-lopper cette créativité en alliant réper-toire ancien et contemporain. Nous nousproduirons en décembre à Flagey.

VIOLONCELLE

BenjaminGlorieuxÂGE 28 ans

VOCATIONLe violoncelleBourse de la Fondationde la Vocation en 2006Finaliste du concours Zinetti(Vérone, Italie) en 2006

VIT ÀBruxelles

PROFESSIONVioloncelliste

Diplômé en 2006 avec laplus grande distinctionau Conservatoire royalde Bruxelles, BenjaminGlorieux fut admis lamême année à la Chapellemusicale Reine Elisabeth.Ces études à Bruxelles, etauparavant à Cologne etGenève, préparèrent unecarrière de violoncellistetant dans le répertoirebaroque que contemporain.Invité par Ictus et Champd’Actionn ainsi que parAusonia et Ton Koopman,il est membre du quatuorEnigma et de l’ensembleArmide. En septembre 2008,il se produira en récital soloà Flagey.

> www.benjaminglorieux.blogspot.com

Transmettre l’émotion

Benjamin construit sa carrière en poursuivant un objectif personnelclairement défini mais sans plan établi, en prenant le temps et ensaisissant chaque occasion d’enrichir sa quête d’intégrité musicale.Il en résulte un parcours artistique riche et un agenda bien rempli oùl’ancien et le contemporain, la tradition et l’expérimentation se côtoient

> WELKE RICHTING GA JE NU UIT?Ik bevind me in een periode waarin iksteeds meer evolueer naar een synthesevan oud en nieuw, zowel als solist als inkleine en grotere ensembles. Dat vergttijd, vertrouwen dat je de juiste personenop je pad kruist, en veel verantwoorde-lijkheid. Bij een ‘hedendaags’ ensembleverwachten ze een andere bagage danbij een ‘barok’ ensemble: elke wereldbezit een eigen vocabularium, dat je zogoed mogelijk moet beheersen, als je jeerin wilt onderdompelen. Ik werk eraanen ik tracht mij constant bij te scholen.Daarnaast vind ik ook dat je in een expe-riment moet kunnen loslaten. Onlangsheb ik met een jazzmuzikant gespeeld,en dat klikte perfect. Er was niets afge-sproken, we zijn spontaan beginnen tespelen. Die zoektocht naar absolute vrij-heid, die creativiteit leer je natuurlijk nietop een conservatorium, waar de nadrukligt op traditie en authenticiteit. Dat zijnongetwijfeld waardevolle criteria, maarhet zijn niet de enige. Dat is ook de geestvan het Armide-ensemble, dat ik heel re-cent heb opgericht en waarmee ik graagthematisch zou willen werken. Een themalaat toe om de mix van oud en nieuw per-fect te realiseren in een programma. Wathet wordt, zal blijken in december, wantdan treden we op in Flagey.

15.06.08 & 21.06.08 Brahms Dubbelconcerto in Brussel en Gent15-6 in het Cultureel Centrum van Oudergem21-6 in het Koninklijk Conservatorium van Gent> www.bso-orchestra.be/

27.06.08 > 04.07.08 Cd-opname van muziek van Rameau met het ensembleAusonia voor het label Alpha> www.ensemble-ausonia.org> www.alpha-prod.com

26.07.08 Concert tijdens Itinéraire Baroque, uitgenodigd door TonKoopman> www.francefestivals.com/perigord-vert/programme.html

29 & 30.08.08 Opening Klarafestival 2008 met B-rock> www.b-rock.org

19.09.08 > 12.30 Recital cellosolo in Flagey> www.flagey.be

Photo / Foto : Séverine Windels

dans un monde régi par les conventions.Pourtant, son goût éclectique lui a valu

Page 4: Vocatio 30

4

LES TRIQUIS« En été 1973, je prenais un charter pourMexico, avec la grande chance, à dix-septans, d’être invité par plusieurs famillesmexicaines. Sur place, mes premierscontacts avec les descendants amérin-diens de ces grandes cultures précolom-biennes ainsi que ma découverte de leurmisère et des conditions difficiles de leurexistence, face à l’opulence et au méprisde certains, ont radicalement modifiémes centres d’intérêt. J’y retournai en1974, puis en septembre 1975, cette foisdans le but de partager la vie des Triquisde Copala, une des ethnies les plus défa-vorisées de l’Etat d’Oaxaca, un des troisétats les plus pauvres du sud du Mexique.Avant d’entamer mes études d’anthro-pologie à Mexico en 1977, j’avais rejointl’internat Triqui de San Juan Copala, oùles circonstances m’obligèrent à devenirle titulaire des 5e et 6e primaires, le seulniveau d’études présent à Copala. C’estlà que je ressentis la nécessité d’aiderces jeunes Triquis à poursuivre leursétudes et me décidai à fonder La Casadel Estudiante Triqui, en juillet 1978, pa-rallèlement à mes études à Mexico. Lebut : leur permettre d’accéder aux étudesmoyennes et supérieures tout en conser-vant la spécificité de leur culture, dontla langue, et d’aller pour cela à plus de150 km de leurs montagnes. Deux grandsaxes dominent la démarche: la motiva-tion du jeune et sa responsabilisation au

sein de la Casa qui l’accueille, ce qui per-met d’éviter la rémunération du person-nel. Deux objectifs : l’autonomie de ges-tion grâce à une autogestion participativeet l’autosuffisance économique grâce autravail productif des jeunes ».

TRENTE ANS APRÈS« Aujourd’hui, quatre vingt jeunes Triquisparticipent ou ont pris part à cette actionéducative. Les premiers d’entre eux ontconstruit la Casa à Etla (à 15 km de la villed’Oaxaca), le premier puits et plusieursdépendances. Bon nombre des jeunes ontterminé leurs études au niveau des hu-manités, plusieurs sont rentrés dans leurrégion comme instituteurs, d’autres ontobtenu un diplôme de niveau supérieur,comme Mario, avocat à Mexico, ou Marcos,architecte. Certains poursuivent leursétudes étant mariés, comme Ernesto,futur ingénieur civil. Et d’autres ont dûinterrompre leurs études pour cause dedécès dans leur famille ou de complica-tions familiales et économiques. Mais ilsauront acquis, au sein de la Casa, le sensdes responsabilités, de l’organisation etde la solidarité ; des valeurs nécessairesà leur intégration dans la société mexi-caine, où la couleur de la peau et le han-dicap de la langue (l’espagnol étant leurseconde langue) représenteront toujoursun sérieux frein au développement. Deuxjeunes filles se sont intégrées à la com-munauté et deux autres vont maintenant

les rejoindre. Leur situation est encoreplus compliquée que celle des garçons.Mais cette deuxième génération, les filset les filles des tout premiers élèves del’internat Triqui, bénéficie de la prise deconscience de leurs parents quant à l’im-portance de l’éducation (le départ de leurenfant pour cause d’études représentaitauparavant la perte de deux bras pour lestâches quotidiennes). Après trente ans,l’autonomie de gestion est une réalité etl’autosuffisance économique pourrait seconcrétiser pleinement, à moyen terme,grâce au développement du secteur co-chenille, un insecte dont on tire la teintu-re carmin. Et l’enthousiasme des jeunesTriquis n’a pas pris une seule ride… ».

Philippe Bermann

EDUCATION

PhilippeBermannÂGE 52 ans

VOCATIONAnthropologie appliquée àl’enseignementBourse de la Fondation de laVocation en 1981Titre de Chevalier de l’Ordrede Léopold reçu en mai 2007

VIT ÀBruxelles

PROFESSIONDirecteur de la Casa delEstudiante Triqui

Philippe Bermann a fondé en1978 la Casa del EstudianteTriqui. Elle est implantée àEtla, un village à 15km de laville d’Oaxaca, elle-mêmesituée à 500 km au sud-estde Mexico. Les jeunes Triquisy sont accueillis dès l’âgede douze ans afin de leurdonner la possibilité d’étudieret d’atteindre le niveaudes études supérieures.Le complexe est constituéd’un terrain de 4000m2comprenant bâtiments,potagers, vergers, jardinset enclos pour animaux.Chaque jeune contribue àla gestion de la Casa selondes responsabilité définiespar le secteur d’activités(administration, propretéet entretien, élevage etagriculture, cuisine et achats,matériel).

> http://users.skynet.be/Casa.Triqui/

5

L’action éducative La Casadel Estudiante Triqui fêteses trente ansEn 1970, Philippe Bermann découvrit les cultures précolombiennes duMexique lors d’une exposition. Trois ans plus tard, il se rendit sur placepour assouvir son désir de connaissances, mais la confrontation avec lamisère modifia radicalement ses centres d’intérêt. Dès 1975, il partageala vie des Triquis, une ethnie du sud du Mexique.

Les jeunes se chargent de toutesles tâches de la Casa, ce qui évitetout personnel rémunéré. Gregorio,Dominga, Amalia et Cándido préparentle repas, 2007.

Amalia étudie dans la Salle d’études.Elle aide aussi le responsable de la Casadans sa gestion administrative, 2007.

Page de gauche : Amalia alimente lesvolailles tous les matins avant de partirpour l’école, 2008.

Page 5: Vocatio 30

4

LES TRIQUIS« En été 1973, je prenais un charter pourMexico, avec la grande chance, à dix-septans, d’être invité par plusieurs famillesmexicaines. Sur place, mes premierscontacts avec les descendants amérin-diens de ces grandes cultures précolom-biennes ainsi que ma découverte de leurmisère et des conditions difficiles de leurexistence, face à l’opulence et au méprisde certains, ont radicalement modifiémes centres d’intérêt. J’y retournai en1974, puis en septembre 1975, cette foisdans le but de partager la vie des Triquisde Copala, une des ethnies les plus défa-vorisées de l’Etat d’Oaxaca, un des troisétats les plus pauvres du sud du Mexique.Avant d’entamer mes études d’anthro-pologie à Mexico en 1977, j’avais rejointl’internat Triqui de San Juan Copala, oùles circonstances m’obligèrent à devenirle titulaire des 5e et 6e primaires, le seulniveau d’études présent à Copala. C’estlà que je ressentis la nécessité d’aiderces jeunes Triquis à poursuivre leursétudes et me décidai à fonder La Casadel Estudiante Triqui, en juillet 1978, pa-rallèlement à mes études à Mexico. Lebut : leur permettre d’accéder aux étudesmoyennes et supérieures tout en conser-vant la spécificité de leur culture, dontla langue, et d’aller pour cela à plus de150 km de leurs montagnes. Deux grandsaxes dominent la démarche: la motiva-tion du jeune et sa responsabilisation au

sein de la Casa qui l’accueille, ce qui per-met d’éviter la rémunération du person-nel. Deux objectifs : l’autonomie de ges-tion grâce à une autogestion participativeet l’autosuffisance économique grâce autravail productif des jeunes ».

TRENTE ANS APRÈS« Aujourd’hui, quatre vingt jeunes Triquisparticipent ou ont pris part à cette actionéducative. Les premiers d’entre eux ontconstruit la Casa à Etla (à 15 km de la villed’Oaxaca), le premier puits et plusieursdépendances. Bon nombre des jeunes ontterminé leurs études au niveau des hu-manités, plusieurs sont rentrés dans leurrégion comme instituteurs, d’autres ontobtenu un diplôme de niveau supérieur,comme Mario, avocat à Mexico, ou Marcos,architecte. Certains poursuivent leursétudes étant mariés, comme Ernesto,futur ingénieur civil. Et d’autres ont dûinterrompre leurs études pour cause dedécès dans leur famille ou de complica-tions familiales et économiques. Mais ilsauront acquis, au sein de la Casa, le sensdes responsabilités, de l’organisation etde la solidarité ; des valeurs nécessairesà leur intégration dans la société mexi-caine, où la couleur de la peau et le han-dicap de la langue (l’espagnol étant leurseconde langue) représenteront toujoursun sérieux frein au développement. Deuxjeunes filles se sont intégrées à la com-munauté et deux autres vont maintenant

les rejoindre. Leur situation est encoreplus compliquée que celle des garçons.Mais cette deuxième génération, les filset les filles des tout premiers élèves del’internat Triqui, bénéficie de la prise deconscience de leurs parents quant à l’im-portance de l’éducation (le départ de leurenfant pour cause d’études représentaitauparavant la perte de deux bras pour lestâches quotidiennes). Après trente ans,l’autonomie de gestion est une réalité etl’autosuffisance économique pourrait seconcrétiser pleinement, à moyen terme,grâce au développement du secteur co-chenille, un insecte dont on tire la teintu-re carmin. Et l’enthousiasme des jeunesTriquis n’a pas pris une seule ride… ».

Philippe Bermann

EDUCATION

PhilippeBermannÂGE 52 ans

VOCATIONAnthropologie appliquée àl’enseignementBourse de la Fondation de laVocation en 1981Titre de Chevalier de l’Ordrede Léopold reçu en mai 2007

VIT ÀBruxelles

PROFESSIONDirecteur de la Casa delEstudiante Triqui

Philippe Bermann a fondé en1978 la Casa del EstudianteTriqui. Elle est implantée àEtla, un village à 15km de laville d’Oaxaca, elle-mêmesituée à 500 km au sud-estde Mexico. Les jeunes Triquisy sont accueillis dès l’âgede douze ans afin de leurdonner la possibilité d’étudieret d’atteindre le niveaudes études supérieures.Le complexe est constituéd’un terrain de 4000m2comprenant bâtiments,potagers, vergers, jardinset enclos pour animaux.Chaque jeune contribue àla gestion de la Casa selondes responsabilité définiespar le secteur d’activités(administration, propretéet entretien, élevage etagriculture, cuisine et achats,matériel).

> http://users.skynet.be/Casa.Triqui/

5

L’action éducative La Casadel Estudiante Triqui fêteses trente ansEn 1970, Philippe Bermann découvrit les cultures précolombiennes duMexique lors d’une exposition. Trois ans plus tard, il se rendit sur placepour assouvir son désir de connaissances, mais la confrontation avec lamisère modifia radicalement ses centres d’intérêt. Dès 1975, il partageala vie des Triquis, une ethnie du sud du Mexique.

Les jeunes se chargent de toutesles tâches de la Casa, ce qui évitetout personnel rémunéré. Gregorio,Dominga, Amalia et Cándido préparentle repas, 2007.

Amalia étudie dans la Salle d’études.Elle aide aussi le responsable de la Casadans sa gestion administrative, 2007.

Page de gauche : Amalia alimente lesvolailles tous les matins avant de partirpour l’école, 2008.

Page 6: Vocatio 30

6 7

DE TRIQUI’S“In de zomer van 1973 vloog ik naar Mexico,waar ik door een aantal Mexicaanse ge-zinnen was uitgenodigd. Bij mijn eerstecontact met afstammelingen van de grotepre-Columbiaanse beschavingen trof mevooral hun armoede en hun moeilijke le-vensomstandigheden, in schril contrastmet de welvaart van een kleine groep rij-ken die op hen neerkeek. Mijn tweede enderde reis, in 1974 en 1975, maakte ik danook met een nieuw doel: het dagelijkseleven van de Triqui-gemeenschap delen,een van de armste bevolkingsgroepenvan de staat Oaxaca, de derde armste re-gio van het zuiden van Mexico.Voor ik mijn antropologiestudies in 1977in Mexico aanvatte, werd ik door omstan-digheden titularis van het vijfde en hetzesde leerjaar in het Triqui-internaat vanSan Juan Coppala. Daar besefte ik hoenoodzakelijk het was om deze jongeren tehelpen bij het verderzetten van hun stu-dies, en in juli 1978 stichtte ik tijdens mijnstudies in Mexico La Casa del EstudianteTriqui.Doel was jongeren toe te laten hun stu-dies verder te zetten tot op het niveau vanhet middelbaar en het hoger onderwijs,met behoud van hun eigen cultuur, waar-onder de taal, ook al bevonden ze zich op150 kilometer van hun bergdorpen. Doorde jongeren te motiveren om zelf verant-

woordelijkheid op te nemen in de ont-haalstructuur, konden we zonder bezol-digd personeel werken. Dankzij gedeeldzelfbeheer was autonomie mogelijk en deeconomische zelfstandigheid was te dan-ken aan het werk van de bewoners.

DERTIG JAAR LATER“In totaal maken of maakten tachtig jon-geren deel uit van dit educatieve project.De eersten onder hen hebben de hoofd-en de bijgebouwen van de Casa in Etla, opvijftien kilometer van de stad Oaxaca, op-getrokken en de waterput gegraven. Eengroot deel van de jongeren heeft de mid-delbare school afgemaakt en een aantalis, met een leraarsdiploma op zak, terugin de regio van herkomst gaan werken.Anderen, zoals Mario, advocaat, ofMarcos, architect, hebben hoger onder-wijs gevolgd, sommigen als gezinshoofd,zoals Ernesto, toekomstig burgerlijk inge-nieur. Natuurlijk veroorzaakten familialeof economische problemen soms de stop-zetting van de studies, maar ook voor diejongeren is de ervaring in de leefgemeen-schap, met de nadruk op verantwoorde-lijkheid, organisatie en solidariteit, eenwaardevolle bagage voor hun integratie inde Mexicaanse samenleving. Hun huids-kleur en de taalachterstand (Spaans alstweede taal) zullen hun sociale ontplooi-

OPVOEDKUNDE

PhilippeBermannLEEFTIJD 52 jaar

ROEPING

WOONT INBrussel

BEROEPDirecteur van de Casa delEstudiante Triqui

In 1978 stichtte PhilippeBermann de Casa delEstudiante Triqui in Etla, eendorp op vijftien kilometervan Oaxaca, dat op zijn beurtvijfhonderd kilometer tenzuidoosten van Mexico ligt. Dejonge Triqui’s kunnen er vanafhun twaalf jaar terecht. Zekrijgen er de mogelijkheid omhun studies verder te zettentot op het niveau van hethoger onderwijs. Het complexbestaat uit een perceelvan vierduizend vierkantemeter met gebouwen,moestuinen, boomgaardenen dierenperken. Elkejongere draagt bij tot hetbeheer van de Casa opbasis van een taakverdelingvolgens de activiteitensector(administratie, netheid enschoonmaak, veefokkerijen landbouw, keuken enaankopen, materiaal).

Twee meisjes hebben de groep vervoegden krijgen er binnenkort twee gezellinnenbij. Voor meisjes is de situatie nog moeilij-ker, maar de tweede generatie, zonen endochters van de eerste leerlingen van hetTriqui-internaat, kan voortbouwen op debewustwording van hun ouders. Zij heb-ben het belang van een opleiding ingezien,terwijl studerende kinderen van oudshereen verlies betekenden, ten nadele van dedagelijkse taken.Na dertig jaar is een sterk zelfbeheer be-reikt en de economische autonomie zou optermijn volledig kunnen worden, dankzijde uitbouw van de sector cochenille, eenkarmijnrode verf producerend insect. Inieder geval hebben de jonge Triqui’s nogniets van hun enthousiasme verloren.”

La Casa del Estudiante Triquiviert dertigjarig bestaan

In 1970 ontdekte Philippe Bermann de pre-Columbiaanse Mexicaanseculturen dankzij een tentoonstelling. Drie jaar later was hij ter plaatse omzijn kennis van die beschavingen te verdiepen, maar de confrontatie met

gemeenschap, een van de armste bevolkingsgroepen van Zuid-Mexico.

De groep jongeren vormt ondanks demoeilijkheden en het geweld dat aleeuwenlang hun etnie kenmerken, eenharmonische leefgemeenschap, 2007.

De jongeren telen en onderhouden decactussen waarop de karmijnproducerendecochenilles leven, 2008.

De jongeren helpen bij de bouw van een opslagplaats voor de teelt van de cochenille, een insect dat karmijnrode verf produceert, 2007.

Antropologie toegepastop onderwijsBeurs van de StichtingRoeping in 1981Titel van Ridder i n deLeopoldsorde in mei 2007

> http://users.skynet.be/Casa.Triqui/

ing immers steeds bemoeilijken.

de armoede wijzigde zijn plannen radicaal. Vanaf 1975 leefde hij in de Triqui-

Page 7: Vocatio 30

6 7

DE TRIQUI’S“In de zomer van 1973 vloog ik naar Mexico,waar ik door een aantal Mexicaanse ge-zinnen was uitgenodigd. Bij mijn eerstecontact met afstammelingen van de grotepre-Columbiaanse beschavingen trof mevooral hun armoede en hun moeilijke le-vensomstandigheden, in schril contrastmet de welvaart van een kleine groep rij-ken die op hen neerkeek. Mijn tweede enderde reis, in 1974 en 1975, maakte ik danook met een nieuw doel: het dagelijkseleven van de Triqui-gemeenschap delen,een van de armste bevolkingsgroepenvan de staat Oaxaca, de derde armste re-gio van het zuiden van Mexico.Voor ik mijn antropologiestudies in 1977in Mexico aanvatte, werd ik door omstan-digheden titularis van het vijfde en hetzesde leerjaar in het Triqui-internaat vanSan Juan Coppala. Daar besefte ik hoenoodzakelijk het was om deze jongeren tehelpen bij het verderzetten van hun stu-dies, en in juli 1978 stichtte ik tijdens mijnstudies in Mexico La Casa del EstudianteTriqui.Doel was jongeren toe te laten hun stu-dies verder te zetten tot op het niveau vanhet middelbaar en het hoger onderwijs,met behoud van hun eigen cultuur, waar-onder de taal, ook al bevonden ze zich op150 kilometer van hun bergdorpen. Doorde jongeren te motiveren om zelf verant-

woordelijkheid op te nemen in de ont-haalstructuur, konden we zonder bezol-digd personeel werken. Dankzij gedeeldzelfbeheer was autonomie mogelijk en deeconomische zelfstandigheid was te dan-ken aan het werk van de bewoners.

DERTIG JAAR LATER“In totaal maken of maakten tachtig jon-geren deel uit van dit educatieve project.De eersten onder hen hebben de hoofd-en de bijgebouwen van de Casa in Etla, opvijftien kilometer van de stad Oaxaca, op-getrokken en de waterput gegraven. Eengroot deel van de jongeren heeft de mid-delbare school afgemaakt en een aantalis, met een leraarsdiploma op zak, terugin de regio van herkomst gaan werken.Anderen, zoals Mario, advocaat, ofMarcos, architect, hebben hoger onder-wijs gevolgd, sommigen als gezinshoofd,zoals Ernesto, toekomstig burgerlijk inge-nieur. Natuurlijk veroorzaakten familialeof economische problemen soms de stop-zetting van de studies, maar ook voor diejongeren is de ervaring in de leefgemeen-schap, met de nadruk op verantwoorde-lijkheid, organisatie en solidariteit, eenwaardevolle bagage voor hun integratie inde Mexicaanse samenleving. Hun huids-kleur en de taalachterstand (Spaans alstweede taal) zullen hun sociale ontplooi-ing immers steeds bemoeilijken.

OPVOEDKUNDE

PhilippeBermannLEEFTIJD 52 jaar

ROEPINGAntropologie toegepastop onderwijs Beurs van deStichting Roeping in 1981Ridder in de Leopoldsordein 2007

WOONT INBrussel

BEROEPDirecteur van de Casa delEstudiante Triqui

In 1978 stichtte PhilippeBermann de Casa delEstudiante Triqui in Etla, eendorp op vijftien kilometervan Oaxaca, dat op zijn beurtvijfhonderd kilometer tenzuidoosten van Mexico ligt. Dejonge Triqui’s kunnen er vanafhun twaalf jaar terecht. Zekrijgen er de mogelijkheid omhun studies verder te zettentot op het niveau van hethoger onderwijs. Het complexbestaat uit een perceelvan vierduizend vierkantemeter met gebouwen,moestuinen, boomgaardenen dierenperken. Elkejongere draagt bij tot hetbeheer van de Casa opbasis van een taakverdelingvolgens de activiteitensector(administratie, netheid enschoonmaak, veefokkerijen landbouw, keuken enaankopen, materiaal).

en krijgen er binnenkort twee gezellinnenbij. Voor meisjes is de situatie nog moeilij-ker, maar de tweede generatie, zonen endochters van de eerste leerlingen van hetTriqui-internaat, kan voortbouwen op debewustwording van hun ouders. Zij heb-ben het belang van een opleiding ingezien,terwijl studerende kinderen van oudshereen verlies betekenden, ten nadele van dedagelijkse taken.Na dertig jaar is een sterk zelfbeheer be-reikt en de economische autonomie zou optermijn volledig kunnen worden, dankzijde uitbouw van de sector cochenille, eenkarmijnrode verf producerend insect. Inieder geval hebben de jonge Triqui’s nogniets van hun enthousiasme verloren.”

La Casa del Estudiante Triquiviert dertigjarig bestaan

In 1970 ontdekte Philippe Bermann de pre-Columbiaanse Mexicaanseculturen dankzij een tentoonstelling. Drie jaar later was hij ter plaatse omzijn kennis van die beschavingen te verdiepen, maar de confrontatie metde armoede wijzigde zijn plannen radicaal. Vanaf 1975 leeft hij in de Triqui-gemeenschap, een van de armste bevolkingsgroepen van Zuid-Mexico.

De groep jongeren vormt ondanks demoeilijkheden en het geweld dat aleeuwenlang hun etnie kenmerken, eenharmonische leefgemeenschap, 2007.

De jongeren telen en onderhouden decactussen waarop de karmijnproducerendecochenilles leven, 2008.

De jongeren helpen bij de bouw van een opslagplaats voor de teelt van de cochenille, een insect dat karmijnrode verf produceert, 2007.

Twee meisjes hebben de groep vervoegd

Page 8: Vocatio 30

8

PROMOTION – PROMOTIE 2008

9

Les lauréats de la Promotion 2008De laureaten van de Promotie 2008Alain Hubert & Dixie Dansercoer

CindyCastilloL’ORGUEL’orgue a immédiatement conquis l’en-fant de douze ans que j’étais et m’a depuisentraînée dans une passion qui ne cessede croître. Au sortir de mes humanités,je me dirigeai tout naturellement vers leConservatoire de Bruxelles. Je me trouveaujourd’hui dans la plus grande école pa-risienne d’orgue où je bénéficie d’un en-seignement de très haute qualité. Grâceà la bourse, je vais pouvoir me consacrerexclusivement à terminer mes étudesavant de me lancer dans le monde de l’or-gue belge.

ORGELHet orgel had mij als twaalfjarige al inzijn ban. Sindsdien ben ik meegezogen ineen passie zonder weerga. Na de middel-bare school lag voor de hand dat ik naarhet Brusselse conservatorium zou gaan.Nu bevind ik mij aan de grootste Parijseorgelschool, waar ik onderwijs van zeerhoge kwaliteit geniet. Dankzij de beurskan ik me uitsluitend aan de vruchtbarevoltooiing van mijn studies wijden, vooral-eer ik me in de Belgische wereld van hetorgel stort.

BernardCharlierLA PÉTROLOGIE MAGMATIQUEMes études en géologie à l’Universitéde Liège m’ont d’emblée passionné : laformation théorique est complétée pardes campagnes de terrain, des travauxpersonnels de cartographie, des explo-rations à l’étranger…, autant d’activitésqui ont éveillé mon sens de la recherche.J’étudie actuellement les (ferro-)basal-tes. Mes travaux en pétrologie expéri-mentale et l’étude de cas naturels sur leterrain visent à approfondir la compré-hension de la différenciation de la croûteterrestre.

MAGMATISCHE PETROLOGIEMijn studies in de geologie aan de Luikseuniversiteit hebben me van bij de aanvangsterk geboeid: de theoretische vormingis er gekoppeld aan terreinervaring, per-soonlijke cartografisch werk, excursiesin het buitenland... Al die activiteitenhebben mijn zin voor wetenschappelijkonderzoek gewekt. Ik onderzoek momen-teel (ferro)basalten. Met mijn werk in deexperimentele petrologie en mijn studievan natuurlijk voorkomen op het terreinwil ik het inzicht in de veelzijdigheid vande aardkost verdiepen.

NathalieCoolsNIEUWE BEHANDELINGSMETHODENVOOR MULTIPLE SCLEROSISMomenteel bestudeer ik als postdoc decellulaire mechanismen van auto-immu-niteit en gaat mijn aandacht uit naar dedendritische cel die als een bevelhebbervan het immuunsysteem onze afweer-reacties stuurt en in het geval van auto-immuniteit in de war stuurt. Eén van deziekten die ik wil bestuderen is multiplesclerose, een ziekte waar wereldwijdongeveer 2.5 miljoen mensen aan lijden,waarvoor tot op heden geen afdoendetherapie bestaat.

NOUVEAUX TRAITEMENTS POUR LASCLÉROSE EN PLAQUESJ’étudie actuellement en tant que post-doctorante les mécanismes cellulairesauto-immunitaires et je m’intéresse plusparticulièrement à la cellule dendritique,qui commande les réactions de défensede notre système immunitaire et dans lecas de l’auto-immunité, le dérègle. Unedes maladies que je souhaite étudier estla sclérose en plaques qui touche 2.5 mil-lions de personnes de par le monde et quireste à ce jour sans traitement efficace.

© IPF

Page 9: Vocatio 30

8

PROMOTION – PROMOTIE 2008

9

Les lauréats de la Promotion 2008De laureaten van de Promotie 2008Alain Hubert & Dixie Dansercoer

CindyCastilloL’ORGUEL’orgue a immédiatement conquis l’en-fant de douze ans que j’étais et m’a depuisentraînée dans une passion qui ne cessede croître. Au sortir de mes humanités,je me dirigeai tout naturellement vers leConservatoire de Bruxelles. Je me trouveaujourd’hui dans la plus grande école pa-risienne d’orgue où je bénéficie d’un en-seignement de très haute qualité. Grâceà la bourse, je vais pouvoir me consacrerexclusivement à terminer mes étudesavant de me lancer dans le monde de l’or-gue belge.

ORGELHet orgel had mij als twaalfjarige al inzijn ban. Sindsdien ben ik meegezogen ineen passie zonder weerga. Na de middel-bare school lag voor de hand dat ik naarhet Brusselse conservatorium zou gaan.Nu bevind ik mij aan de grootste Parijseorgelschool, waar ik onderwijs van zeerhoge kwaliteit geniet. Dankzij de beurskan ik me uitsluitend aan de vruchtbarevoltooiing van mijn studies wijden, vooral-eer ik me in de Belgische wereld van hetorgel stort.

BernardCharlierLA PÉTROLOGIE MAGMATIQUEMes études en géologie à l’Universitéde Liège m’ont d’emblée passionné : laformation théorique est complétée pardes campagnes de terrain, des travauxpersonnels de cartographie, des explo-rations à l’étranger…, autant d’activitésqui ont éveillé mon sens de la recherche.J’étudie actuellement les (ferro-)basal-tes. Mes travaux en pétrologie expéri-mentale et l’étude de cas naturels sur leterrain visent à approfondir la compré-hension de la différenciation de la croûteterrestre.

MAGMATISCHE PETROLOGIEMijn studies in de geologie aan de Luikseuniversiteit hebben me van bij de aanvangsterk geboeid: de theoretische vormingis er gekoppeld aan terreinervaring, per-soonlijke cartografisch werk, excursiesin het buitenland... Al die activiteitenhebben mijn zin voor wetenschappelijkonderzoek gewekt. Ik onderzoek momen-teel (ferro)basalten. Met mijn werk in deexperimentele petrologie en mijn studievan natuurlijk voorkomen op het terreinwil ik het inzicht in de veelzijdigheid vande aardkost verdiepen.

NathalieCoolsNIEUWE BEHANDELINGSMETHODENVOOR MULTIPLE SCLEROSISMomenteel bestudeer ik als postdoc decellulaire mechanismen van auto-immu-niteit en gaat mijn aandacht uit naar dedendritische cel die als een bevelhebbervan het immuunsysteem onze afweer-reacties stuurt en in het geval van auto-immuniteit in de war stuurt. Eén van deziekten die ik wil bestuderen is multiplesclerose, een ziekte waar wereldwijdongeveer 2.5 miljoen mensen aan lijden,waarvoor tot op heden geen afdoendetherapie bestaat.

NOUVEAUX TRAITEMENTS POUR LASCLÉROSE EN PLAQUESJ’étudie actuellement en tant que post-doctorante les mécanismes cellulairesauto-immunitaires et je m’intéresse plusparticulièrement à la cellule dendritique,qui commande les réactions de défensede notre système immunitaire et dans lecas de l’auto-immunité, le dérègle. Unedes maladies que je souhaite étudier estla sclérose en plaques qui touche 2.5 mil-lions de personnes de par le monde et quireste à ce jour sans traitement efficace.

© IPF

Page 10: Vocatio 30

10 11

PatriciaCornetLABORATOIRE DE SANTÉ TROPICALEJ’ai travaillé deux ans comme volontairepour la solidarité internationale. À Cubal,en Angola, j’ai assuré la direction, le dé-veloppement scientifique et techniquedu laboratoire clinique de l’hôpital mis-sionnaire, ainsi que la formation des huitemployés. Au-delà du soutien financierque m’offre la Fondation pour assurer lacontinuité du projet, c’est surtout pour lareconnaissance par mon propre pays detout le travail scientifique et humain bé-névole fait en Angola que je tiens à la re-mercier du fond du cœur.

LABORATORIUM VOOR TROPISCHEGENEESKUNDEVanuit mijn passie voor laboratoriumwerkheb ik twee jaar lang als vrijwilligster voorde Coopération Internationale gewerkt. InCubal, in Angola, had ik de leiding overde wetenschappelijke en de technischeuitbouw van een klinisch laboratoriumin het missieziekenhuis, evenals over deopleiding van acht medewerkers. Met debeurs kan ik de continuïteit van het pro-ject verzekeren, maar ik voel vooral ookerkenning vanuit mijn eigen land voor hetvele wetenschappelijke en humanitairewerk dat ik op vrijwillige basis in Angolaverricht.

ArianeLozeTHÉÂTRESouvent, j’utilise des documents réels,non-théâtraux, comme base de travail.Les photos trouvées sont une de messources d’inspiration. Comme l’archéo-logue, j’interprète. Pour donner forme àce travail qui se situe entre performanceet photographie, je vais participer au pro-gramme APT (Advanced PerformanceTraining) à Anvers qui promet d’être lecadre idéal pour développer ma recher-che, écrire et expérimenter, tout en rece-vant les conseils de professionnels.

THEATERVaak gebruik ik reëel, niet-theatraal ma-teriaal als basis voor mijn werk. Gevondenfoto’s zijn één van mijn inspiratiebron-nen. Ik interpreteer, zoals de archeoloogdat doet. Om vorm te geven aan dit werkdat zich situeert tussen performanceen fotografie, zal ik het programma vanAPT (Advanced Performance Training) inAntwerpen volgen. Het belooft het idealekader te worden om mijn onderzoek teontwikkelen, om te schrijven, te experi-menteren en de feedback van professio-nelen te krijgen.

MarijkeDe WeweireEEN BRUG SLAAN TUSSEN DEWERELDEN VAN HORENDEN EN VANDOVENIk werd geboren als een zwaar slechtho-rende en van jongs af aan draag ik 2 hoo-rapparaten. Niettemin heb ik het gewoononderwijs gevolgd. Verschillende jarenwas ik actief in een vereniging voor dovenen slechthorenden. Graag zou ik de vers-chillende tolkvormen bundelen in eenboek. Hiertoe is het nodig dat ik het tolkenleer bekijken vanuit de stoel van de tolken dit na mijn ervaring als tolkgebruiker.Daarvoor start ik met het volgen van eentolkenopleiding.

RAPPROCHER LE MONDE DES SOURDSET DES ENTENDANTSJe suis née très malentendante et depuismon plus jeune âge, je porte deux appa-reils auditifs mais j’ai suivi les cours del’enseignement ordinaire. Pendant plu-sieurs années, j’ai été membre d’une as-sociation pour sourds et malentendants.Je souhaite publier un ouvrage sur lesformes d’interprétariat et il est donc im-portant que je puisse aborder le sujet dupoint de vue de l’interprète après en avoirfait l’expérience moi-même. C’est pour-quoi, grâce à la bourse, je vais suivre uneformation d’interprète.

ManuFrederickxBOUWEN VAN HISTORISCHESNAARINSTRUMENTENVoor mij bevindt historische instrumen-tenbouw zich op de grens tussen kunsten wetenschap. Het begrijpen van oudeinstrumenten en van de context waarin zegebruikt werden is essentieel. Ik trachtdan ook te werken met veel aandacht voorauthenticiteit en kwaliteit en stop veel tijdin het bekijken van historische instru-menten, het lezen van boeken, lezingenbijwonen, bijscholen… Met debeurs kan ikhout en material kopen.

FACTEUR D’INSTRUMENTS À CORDESHISTORIQUESJe considère que la facture d’instrumentshistoriques se situe à la frontière entrel’art et la science. La connaissance desinstruments anciens et du contexte danslequel ils étaient utilisés est essentielle.Je tente aussi de travailler dans le respectde l’authenticité et de la qualité et j’inves-tis du temps dans l’étude d’instrumentshistoriques, la lecture, les conférences etle perfectionnement. La bourse financeral’achat de bois et de materiel.

FannyGérardDÉVELOPPER LA PSYCHOLOGIED’INVESTIGATION ET LE PROFILING ENBELGIQUEAprès mes études en psychologie clini-que, j’ai vite compris que pour travaillerdans le domaine de la psycho-criminolo-gie, il fallait aller dans les pays où ce sujetest développé. J’ai donc effectué un stageau centre de psychologie d’investigationde Liverpool. Après mon master en 2006,j’ai commencé cette année un doctoratqui portera sur les homicides commispar les mineurs d’âge en Belgique et enAngleterre.

ONTWIKKELING VAN INVESTIGATIVEPSYCHOLOGY EN PROFILING IN BELGIËNa mijn studies in de klinische psycho-logie had ik evenwel snel door dat ik inBelgië in de psycho-criminologie niet aanmijn trekken zou komen. Zo komt het, datik in Liverpool eerst een stage doorlo-pen heb in het centrum voor ‘investiga-tive psychology’. Na mijn master in 2006begon ik dit jaar met een doctoraat in depsychologie over moord door minderjari-gen in België en Engeland.

VincianneGilardVALORISATION DES DÉCHETSVÉGÉTAUX SOUS FORME DECOMBUSTIBLE AU RWANDAC’est à l’occasion d’un séjour au Rwanda,en novembre 2005, que mon projet a vule jour, à la faveur d’une rencontre avecle groupement de femmes Amizero. Cesfemmes, issues de la population la pluspauvre au Rwanda, se sont réunies pouraméliorer ensemble le sort de leurs fa-milles. Dans un contexte où la collectedes déchets était inexistante, avec desconséquences néfastes importantes auxniveaux sanitaire et environnemental, cegroupement a choisi de collecter et devaloriser les déchets ménagers. Le pro-jet vise à les valoriser pour produire uncombustible alternatif au charbon de boisonéreux.

VERWERKING VAN PLANTAARDIGAFVAL TOT BRANDSTOF IN RWANDAIn november 2005 heb ik tijdens een tripnaar Rwanda de vrouwengroep Amizeroontmoet. Die vrouwen uit de armste be-volkingslagen van Rwanda hebben zichverenigd om samen het lot van hun fami-lies te verbeteren. Afvalinzameling bes-tond er niet, met de nodige desastreuzegevolgen op het vlak van hygiëne en mi-lieu. De groepering heeft een programmaopgezet voor de inzameling en recyclagevan huishoudelijk afval. Het project wildit afval herwaarderen tot brandstof, tervervanging van dure houtskool.

Page 11: Vocatio 30

10 11

PatriciaCornetLABORATOIRE DE SANTÉ TROPICALEJ’ai travaillé deux ans comme volontairepour la solidarité internationale. À Cubal,en Angola, j’ai assuré la direction, le dé-veloppement scientifique et techniquedu laboratoire clinique de l’hôpital mis-sionnaire, ainsi que la formation des huitemployés. Au-delà du soutien financierque m’offre la Fondation pour assurer lacontinuité du projet, c’est surtout pour lareconnaissance par mon propre pays detout le travail scientifique et humain bé-névole fait en Angola que je tiens à la re-mercier du fond du cœur.

LABORATORIUM VOOR TROPISCHEGENEESKUNDEVanuit mijn passie voor laboratoriumwerkheb ik twee jaar lang als vrijwilligster voorde Coopération Internationale gewerkt. InCubal, in Angola, had ik de leiding overde wetenschappelijke en de technischeuitbouw van een klinisch laboratoriumin het missieziekenhuis, evenals over deopleiding van acht medewerkers. Met debeurs kan ik de continuïteit van het pro-ject verzekeren, maar ik voel vooral ookerkenning vanuit mijn eigen land voor hetvele wetenschappelijke en humanitairewerk dat ik op vrijwillige basis in Angolaverricht.

ArianeLozeTHÉÂTRESouvent, j’utilise des documents réels,non-théâtraux, comme base de travail.Les photos trouvées sont une de messources d’inspiration. Comme l’archéo-logue, j’interprète. Pour donner forme àce travail qui se situe entre performanceet photographie, je vais participer au pro-gramme APT (Advanced PerformanceTraining) à Anvers qui promet d’être lecadre idéal pour développer ma recher-che, écrire et expérimenter, tout en rece-vant les conseils de professionnels.

THEATERVaak gebruik ik reëel, niet-theatraal ma-teriaal als basis voor mijn werk. Gevondenfoto’s zijn één van mijn inspiratiebron-nen. Ik interpreteer, zoals de archeoloogdat doet. Om vorm te geven aan dit werkdat zich situeert tussen performanceen fotografie, zal ik het programma vanAPT (Advanced Performance Training) inAntwerpen volgen. Het belooft het idealekader te worden om mijn onderzoek teontwikkelen, om te schrijven, te experi-menteren en de feedback van professio-nelen te krijgen.

MarijkeDe WeweireEEN BRUG SLAAN TUSSEN DEWERELDEN VAN HORENDEN EN VANDOVENIk werd geboren als een zwaar slechtho-rende en van jongs af aan draag ik 2 hoo-rapparaten. Niettemin heb ik het gewoononderwijs gevolgd. Verschillende jarenwas ik actief in een vereniging voor dovenen slechthorenden. Graag zou ik de vers-chillende tolkvormen bundelen in eenboek. Hiertoe is het nodig dat ik het tolkenleer bekijken vanuit de stoel van de tolken dit na mijn ervaring als tolkgebruiker.Daarvoor start ik met het volgen van eentolkenopleiding.

RAPPROCHER LE MONDE DES SOURDSET DES ENTENDANTSJe suis née très malentendante et depuismon plus jeune âge, je porte deux appa-reils auditifs mais j’ai suivi les cours del’enseignement ordinaire. Pendant plu-sieurs années, j’ai été membre d’une as-sociation pour sourds et malentendants.Je souhaite publier un ouvrage sur lesformes d’interprétariat et il est donc im-portant que je puisse aborder le sujet dupoint de vue de l’interprète après en avoirfait l’expérience moi-même. C’est pour-quoi, grâce à la bourse, je vais suivre uneformation d’interprète.

ManuFrederickxBOUWEN VAN HISTORISCHESNAARINSTRUMENTENVoor mij bevindt historische instrumen-tenbouw zich op de grens tussen kunsten wetenschap. Het begrijpen van oudeinstrumenten en van de context waarin zegebruikt werden is essentieel. Ik trachtdan ook te werken met veel aandacht voorauthenticiteit en kwaliteit en stop veel tijdin het bekijken van historische instru-menten, het lezen van boeken, lezingen

FACTEUR D’INSTRUMENTS À CORDESHISTORIQUESJe considère que la facture d’instrumentshistoriques se situe à la frontière entrel’art et la science. La connaissance desinstruments anciens et du contexte danslequel ils étaient utilisés est essentielle.Je tente aussi de travailler dans le respectde l’authenticité et de la qualité et j’inves-tis du temps dans l’étude d’instrumentshistoriques, la lecture, les conférences etle perfectionnement. La bourse financeral’achat de bois et de materiel.

FannyGérardDÉVELOPPER LA PSYCHOLOGIED’INVESTIGATION ET LE PROFILING ENBELGIQUEAprès mes études en psychologie clini-que, j’ai vite compris que pour travaillerdans le domaine de la psycho-criminolo-gie, il fallait aller dans les pays où ce sujetest développé. J’ai donc effectué un stageau centre de psychologie d’investigationde Liverpool. Après mon master en 2006,j’ai commencé cette année un doctoratqui portera sur les homicides commispar les mineurs d’âge en Belgique et enAngleterre.

ONTWIKKELING VAN INVESTIGATIVEPSYCHOLOGY EN PROFILING IN BELGIËNa mijn studies in de klinische psycho-logie had ik evenwel snel door dat ik inBelgië in de psycho-criminologie niet aanmijn trekken zou komen. Zo komt het, datik in Liverpool eerst een stage doorlo-pen heb in het centrum voor ‘investiga-tive psychology’. Na mijn master in 2006begon ik dit jaar met een doctoraat in depsychologie over moord door minderjari-gen in België en Engeland.

VincianneGilardVALORISATION DES DÉCHETSVÉGÉTAUX SOUS FORME DECOMBUSTIBLE AU RWANDAC’est à l’occasion d’un séjour au Rwanda,en novembre 2005, que mon projet a vule jour, à la faveur d’une rencontre avecle groupement de femmes Amizero. Cesfemmes, issues de la population la pluspauvre au Rwanda, se sont réunies pouraméliorer ensemble le sort de leurs fa-milles. Dans un contexte où la collectedes déchets était inexistante, avec desconséquences néfastes importantes auxniveaux sanitaire et environnemental, cegroupement a choisi de collecter et devaloriser les déchets ménagers. Le pro-jet vise à les valoriser pour produire uncombustible alternatif au charbon de boisonéreux.

VERWERKING VAN PLANTAARDIGAFVAL TOT BRANDSTOF IN RWANDAIn november 2005 heb ik tijdens een tripnaar Rwanda de vrouwengroep Amizeroontmoet. Die vrouwen uit de armste be-volkingslagen van Rwanda hebben zichverenigd om samen het lot van hun fami-lies te verbeteren. Afvalinzameling bes-tond er niet, met de nodige desastreuzegevolgen op het vlak van hygiëne en mi-lieu. De groepering heeft een programmaopgezet voor de inzameling en recyclagevan huishoudelijk afval. Het project wildit afval herwaarderen tot brandstof, tervervanging van dure houtskool.

bijwonen, bijscholen… Met de beurs kanik hout en materiaal kopen.

Page 12: Vocatio 30

12 13

EmilieGuillaumeLE THÉÂTRE D’ACTIONJ’ai trois passions dans la vie : le théâtre,les jeunes, et le sport. En 2005, j’ai décou-vert le trickz, un sport de rue freestylemêlant arts martiaux, danse et acrobatie,qui me fournit le matériel parfait pourles mélanger. Pour me former, j’ai rejointl’Ecole Internationale d’Art de Pékin, où jem’entraîne à l’acrobatie et aux arts mar-tiaux. La bourse me permettra de termi-ner ma formation et me permettra, dèsmon retour, de créer un véritable théâtred’action pour offrir la possibilité à desjeunes, pratiquant des sports de rue, decréer des spectacles et de faire connaîtreleurs talents trop souvent désavoués.

ACTIETHEATEREr zijn drie passies in mijn leven: to-neel, jongeren en sport. In 2005 leerdeik ‘trickz’ kennen, een freestyle straats-port met invloeden uit de gevechtssport,de dans en de acrobatie. Die expressieve‘kunstvorm’ bood me het ideale materiaalom de mix van dingen die me zo dierbaarzijn, te realiseren. Als opleiding koos ikde internationale kunstschool in Peking,waar ik acrobatie en gevechtssport beoe-fen. Dankzij de beurs kan ik de opleidingafmaken en na mijn terugkeer echt ‘ac-

toelaat hun straatsport om te zetten invoorstellingen waarmee ze hun vaak mis-kende talent kunnen tonen.

SabineMinezL’INTÉGRATION SCOLAIRE EN MILIEUORDINAIRE, D’ENFANTS ATTEINTS DETROUBLES AUTISTIQUESJ’ai construit un projet de recherche quivise à démontrer les conséquences posi-tives de l’intégration en enseignement or-dinaire d’enfants présentant de l’autisme,lorsque des stratégies spécifiques sontmises en place. Il semble que les enfantsatteints de ce trouble sont placés de ma-nière ségréguée dans des classes spécia-lisées. Je suis inscrite aux études de doc-torat à l’Ulg et je travaille en tant que pé-dagogue au sein d’une école liégeoise. Labourse va me permettre de mener à bienma recherche et, je l’espère, de réaliserun doctorat en sciences de l’éducation.

DE INTEGRATIE VAN AUTISTISCHEKINDEREN IN GEWONE SCHOLENIk heb een onderzoeksproject opgezet datbeoogt de positieve effecten aan het lichtte brengen van de integratie van autistis-che kinderen in gewone scholen, indienaangepaste stratégieën worden gehan-teerd. Meestal worden kinderen metdergelijke stoornissen immers in aparteklassen geplaatst. Momenteel ben ik in-geschreven als doctoraatsstudent aande ULg en werk ik als pedagoge in eenLuikse school. Met de beurs zal ik mijnonderzoeksproject kunnen uitbouwen enhoop ik een doctoraat in de opvoedkundete behalen.

Adi-AlicePetreHARPISTEMes premiers pas dans le monde de lamusique ont commencé en Roumanie etm’ont conduite jusqu’en Belgique où j’aipoursuivi mes études au ConservatoireRoyal de Bruxelles. A l’aube de ma carriè-re, je ne dispose pas des moyens néces-saires pour financer un bon instrument.Grâce à l’aide de la Fondation belge de laVocation, j’aurai la chance d’avoir un ins-trument qui me permettra d’évoluer dansmon jeu de soliste et de chambriste.

HARPISTEMijn eerste stappen in de muziekwereldheb ik in Roemenië gezet en in Belgiëheb ik mijn studies voortgezet aan hetConservatoire Royal in Brussel. Aan dedrempel van mijn carrière beschik ik nietover de nodige financiële middelen om mijeen goed instrument te kunnen veroorlo-ven. Met de beurs kan ik een instrumentaanschaffen, dat me zal toelaten verderte evolueren in mijn harpspel, als solisteen als lid van kamerorkesten.

DavidReilandCHEF D’ORCHESTREAdolescent, j’ai découvert l’aspect hu-main et relationnel de la direction d’or-chestre. Quelques années plus tard, jeprésentais l’examen d’entrée à l’EcoleAlfred Cortot de Paris tout en étudiantaux Conservatoires de Bruxelles. Cetteannée parisienne, puis l’enseignement deRonald Zollman et deux sessions à la têtede la Deutsche Kammerakademie Neuss-am-Rhein au Mozarteum de Salzbourgm’ont confirmé dans ma passion. Labourse va me permettre de participer à l’American Academy of Conducting 2009 àAspen (Colorado), stage de 3 mois entiè-rement consacré à l’étude du répertoiresymphonique et lyrique.

ORKESTLEIDERAls tiener heb ik het menselijke, relatio-nele aspect van orkestleiding ontdekt.Enkele jaren later deed ik ingangsexa-men voor de Ecole Alfred Cortot in Parijs,terwijl ik nog aan het ConservatoireRoyale de Bruxelles studeerde. Dat jaarin Parijs, alsook later het onderricht vanRonald Zollman en twee sessies aan hethoofd van de Deutsche KammerakademieNeuss-am-Rhein aan het Mozarteum inSalzburg hebben me bevestigd in mijndirigeerpassie. Dankzij de beurs kan ikdeelnemen aan de American Academy ofConducting 2009 in Aspen (Colorado), eenstage van drie maanden, die geheel gewi-jd is aan de studie van het symfonische enhet lyrische repertoire.

Jean-FrançoisSpricigoPHOTOGRAPHEJ’ai appris les bases de la photographiedurant mes études secondaires artisti-ques. A la fin de mon cursus, j’ai commen-cé à creuser un chemin plus personnel etcela fait maintenant plus de dix ans que ledésir de mettre mes émotions en formes’est imposé. Grâce à la bourse, je vaisréaliser mon prochain projet photogra-phique qui a pour sujet la mer du Nord.

FOTOGRAAFOp de kunsthumaniora heb ik de basisbe-ginselen van de fotografie meegekregen.Op het einde begon ik, met vallen en ops-taan, mijn eigen, persoonlijke weg te ver-kennen. Dankzij de beurs kan ik mijn vol-gend fotografisch project met als themade Noordzee verwezenlijken.

CélineTermoteINVENTARISATIE EN DOMESTICATIEVAN WILDE VOEDSELPLANTEN,DR CONGOMijn eerste job was die van coöperant ineen broussedorpje in de DR Congo. Dezeeerste ervaring liet toe om de ware lee-fomstandigheden op het platteland aanden lijve te ondervinden. Daarna kreegik de kans een onderzoek te starten om-trent wilde voedselplanten in de regio vanKisangani, DR Congo. Samen met lokalemedewerkers maken we een inventarisvan alle wilde voedselplanten in de re-gio. Het doel is om 5 voedselplanten metgroot nutritioneel, economisch en cultu-reel belang te selecteren en die in teeltte brengen.

INVENTORISATION ET DOMESTICATIONDE PLANTES SAUVAGES COMESTIBLES,RD CONGOMon premier emploi était un poste de coo-pérant dans un petit village de brousse enRD du Congo. Cette première expérienceme permit de découvrir les conditions devie en milieu rural. Ensuite, j’eus l’occa-sion d’entamer une recherche sur desplantes sauvages comestibles dans larégion de Kisangani. Avec l’aide de col-laborateurs locaux, nous réalisons uninventaire de toutes les plantes sauvagescomestibles de la région. L’objectif est desélectionner cinq plantes comestibles àhaute valeur nutritionnelle, économiqueet culturelle et de les mettre en culture.

tietheater’ maken, theater dat gevechts-sport verenigt met acteren en jongeren

Page 13: Vocatio 30

12 13

EmilieGuillaumeLE THÉÂTRE D’ACTIONJ’ai trois passions dans la vie : le théâtre,les jeunes, et le sport. En 2005, j’ai décou-vert le trickz, un sport de rue freestylemêlant arts martiaux, danse et acrobatie,qui me fournit le matériel parfait pourles mélanger. Pour me former, j’ai rejointl’Ecole Internationale d’Art de Pékin, où jem’entraîne à l’acrobatie et aux arts mar-tiaux. La bourse me permettra de termi-ner ma formation et me permettra, dèsmon retour, de créer un véritable théâtred’action pour offrir la possibilité à desjeunes, pratiquant des sports de rue, decréer des spectacles et de faire connaîtreleurs talents trop souvent désavoués.

ACTIETHEATEREr zijn drie passies in mijn leven: to-neel, jongeren en sport. In 2005 leerdeik ‘trickz’ kennen, een freestyle straats-port met invloeden uit de gevechtssport,de dans en de acrobatie. Die expressieve‘kunstvorm’ bood me het ideale materiaalom de mix van dingen die me zo dierbaarzijn, te realiseren. Als opleiding koos ikde internationale kunstschool in Peking,waar ik acrobatie en gevechtssport beoe-fen. Dankzij de beurs kan ik de opleidingafmaken en na mijn terugkeer echt ‘ac-tietheater’ maken, theater dat gevechtss-port verenigt met acteren en jongerentoelaat hun straatsport om te zetten invoorstellingen waarmee ze hun vaak mis-kende talent kunnen tonen.

SabineMinezL’INTÉGRATION SCOLAIRE EN MILIEUORDINAIRE, D’ENFANTS ATTEINTS DETROUBLES AUTISTIQUESJ’ai construit un projet de recherche quivise à démontrer les conséquences posi-tives de l’intégration en enseignement or-dinaire d’enfants présentant de l’autisme,lorsque des stratégies spécifiques sontmises en place. Il semble que les enfantsatteints de ce trouble sont placés de ma-nière ségréguée dans des classes spécia-lisées. Je suis inscrite aux études de doc-torat à l’Ulg et je travaille en tant que pé-dagogue au sein d’une école liégeoise. Labourse va me permettre de mener à bienma recherche et, je l’espère, de réaliserun doctorat en sciences de l’éducation.

DE INTEGRATIE VAN AUTISTISCHEKINDEREN IN GEWONE SCHOLENIk heb een onderzoeksproject opgezet datbeoogt de positieve effecten aan het lichtte brengen van de integratie van autistis-che kinderen in gewone scholen, indienaangepaste stratégieën worden gehan-teerd. Meestal worden kinderen metdergelijke stoornissen immers in aparteklassen geplaatst. Momenteel ben ik in-geschreven als doctoraatsstudent aande ULg en werk ik als pedagoge in eenLuikse school. Met de beurs zal ik mijnonderzoeksproject kunnen uitbouwen enhoop ik een doctoraat in de opvoedkundete behalen.

Adi-AlicePetreHARPISTEMes premiers pas dans le monde de lamusique ont commencé en Roumanie etm’ont conduite jusqu’en Belgique où j’aipoursuivi mes études au ConservatoireRoyal de Bruxelles. A l’aube de ma carriè-re, je ne dispose pas des moyens néces-saires pour financer un bon instrument.Grâce à l’aide de la Fondation belge de laVocation, j’aurai la chance d’avoir un ins-trument qui me permettra d’évoluer dansmon jeu de soliste et de chambriste.

HARPISTEMijn eerste stappen in de muziekwereldheb ik in Roemenië gezet en in Belgiëheb ik mijn studies voortgezet aan hetConservatoire Royal in Brussel. Aan dedrempel van mijn carrière beschik ik nietover de nodige financiële middelen om mijeen goed instrument te kunnen veroorlo-ven. Met de beurs kan ik een instrumentaanschaffen, dat me zal toelaten verderte evolueren in mijn harpspel, als solisteen als lid van kamerorkesten.

DavidReilandCHEF D’ORCHESTREAdolescent, j’ai découvert l’aspect hu-main et relationnel de la direction d’or-chestre. Quelques années plus tard, jeprésentais l’examen d’entrée à l’EcoleAlfred Cortot de Paris tout en étudiantaux Conservatoires de Bruxelles. Cetteannée parisienne, puis l’enseignement deRonald Zollman et deux sessions à la têtede la Deutsche Kammerakademie Neuss-am-Rhein au Mozarteum de Salzbourgm’ont confirmé dans ma passion. Labourse va me permettre de participer à l’American Academy of Conducting 2009 àAspen (Colorado), stage de 3 mois entiè-rement consacré à l’étude du répertoiresymphonique et lyrique.

ORKESTLEIDERAls tiener heb ik het menselijke, relatio-nele aspect van orkestleiding ontdekt.Enkele jaren later deed ik ingangsexa-men voor de Ecole Alfred Cortot in Parijs,terwijl ik nog aan het ConservatoireRoyale de Bruxelles studeerde. Dat jaarin Parijs, alsook later het onderricht vanRonald Zollman en twee sessies aan hethoofd van de Deutsche KammerakademieNeuss-am-Rhein aan het Mozarteum inSalzburg hebben me bevestigd in mijndirigeerpassie. Dankzij de beurs kan ikdeelnemen aan de American Academy ofConducting 2009 in Aspen (Colorado), een

Jean-FrançoisSpricigoPHOTOGRAPHEJ’ai appris les bases de la photographiedurant mes études secondaires artisti-ques. A la fin de mon cursus, j’ai commen-cé à creuser un chemin plus personnel etcela fait maintenant plus de dix ans que ledésir de mettre mes émotions en formes’est imposé. Grâce à la bourse, je vaisréaliser mon prochain projet photogra-phique qui a pour sujet la mer du Nord.

FOTOGRAAFOp de kunsthumaniora heb ik de basisbe-ginselen van de fotografie meegekregen.Op het einde begon ik, met vallen en ops-taan, mijn eigen, persoonlijke weg te ver-kennen. Dankzij de beurs kan ik mijn vol-gend fotografisch project met als themade Noordzee verwezenlijken.

CélineTermoteINVENTARISATIE EN DOMESTICATIEVAN WILDE VOEDSELPLANTEN,DR CONGOMijn eerste job was die van coöperant ineen broussedorpje in de DR Congo. Dezeeerste ervaring liet toe om de ware lee-fomstandigheden op het platteland aanden lijve te ondervinden. Daarna kreegik de kans een onderzoek te starten om-trent wilde voedselplanten in de regio vanKisangani, DR Congo. Samen met lokalemedewerkers maken we een inventarisvan alle wilde voedselplanten in de re-gio. Het doel is om 5 voedselplanten metgroot nutritioneel, economisch en cultu-reel belang te selecteren en die in teeltte brengen.

Mon premier emploi était un poste de coo-pérant dans un petit village de brousse enRD du Congo. Cette première expérienceme permit de découvrir les conditions devie en milieu rural. Ensuite, j’eus l’occa-sion d’entamer une recherche sur desplantes sauvages comestibles dans larégion de Kisangani. Avec l’aide de col-laborateurs locaux, nous réalisons uninventaire de toutes les plantes sauvagescomestibles de la région. L’objectif est desélectionner cinq plantes comestibles àhaute valeur nutritionnelle, économiqueet culturelle et de les mettre en culture.

stage van drie maanden, die geheel ge-wijd is aan de studie van het symfonischeen het lyrische repertoire.

INVENTAIRE ET DOMESTICATIONDE PLANTES SAUVAGES COMESTIBLES,RD CONGO

Page 14: Vocatio 30

14 15

ENFANTS DE PARENTS SOURDS« Dans ma famille sourde, nous parlionsen langue des signes, sans savoir quec’était là un trésor fabuleux. J’ai prisconscience petit à petit de ce fait, ma plusgrande découverte étant le voyage auxÉtats-Unis que j’ai pu organiser en 1987grâce à la bourse de la Fondation belgede la Vocation. J’y ai découvert non seu-lement les aspects profondément richesde la linguistique de la langue des signesaméricaine, mais j’y ai aussi observé etappris la manière former les interprètesen langue des signes et de passer d’unelangue visuelle à une langue parlée. Cequi m’a aussi frappée, de façon mar-quante, c’est ma rencontre avec d’autresadultes, enfants de parents sourds, lesCODAs (Children of Deaf Adults), qui

m’ont permis de mieux comprendre monidentité culturelle. J’ai réalisé que leslangues et les cultures sont indissocia-bles et j’ai enfin vu la culture sourde danslaquelle j’ai grandi sous un jour nouveau.Cette expérience, j’ai commencé à la par-tager en Belgique, résolue à proposeraux interprètes belges une formation etune approche tonifiantes. Cette mêmeannée 1987, j’ai rencontré l’homme de mavie, Jeff McWhinney, Irlandais, sourd et,comme moi, enfant de parents sourds.Nous avons choisi de vivre à Londres car,à Bruxelles, il n’y avait guère de servicefavorisant l’égalité, les opportunités etl’accès à l’information d’une jeune fa-mille sourde. Les conditions de vie d’unsourd à Londres étaient nettement plusfavorables. Par exemple, le sous-titrage

COMMUNICATION

BrigitteFrançoisÂGE 46 ans

VOCATIONInterprétation en languedes signesBourse de la Fondationde la Vocation en 1986Prix EUWIIN (EuropeanWomen Inventor andInnovator Network) en 2007

VIT ÀLondres

PROFESSIONInterprète en langues dessignes

Brigitte François a débutéson parcours internationalau congrès de la FédérationMondiale des Sourds en1987. Elle y a rencontré JeffMcWhinney, son mari depuis1989. Elle vit en Angleterre,où elle a appris la BritishSign Language (BSL). Ellepeut interpréter de l’anglaisou du français en langue dessignes française ou en BSL.Avec son mari, elle a créé leSign Video Contact Centre,une initiative pour laquelleelle a reçu en 2007 le prixeuropéen de la femmeinnovatrice.

> www.signvideo.co.uk> [email protected]

La langue des signes par vidéo

Fille entendante de parents sourds, Brigitte François a découvertseulement petit à petit que la langue des signes qu’elle utilisait auquotidien recelait une richesse inouïe. Elle a fait de la culture sourde sonmétier et a créé avec son mari, sourd, le Sign Video Contact Centre, uncentre d’appel permettant l’accès instantané par vidéoconférence à uninterprète en langue des signes.

ATLAS TOT SCHOONHEID :PROJECTMATIG ONDERZOEK VAN DEBELGISCHE KUSTSTREEK BIJ STIJGINGVAN DE ZEESPIEGEL

De atlas tot schoonheid is ontstaan uitde noodzaak om in stedenbouw en ruim-telijke ordening uitspraken te doen overeen meer maatschappelijk georiënteerdeen geëngageerde samenleving. De funda-mentele bekommernissen hierbij zijn deveranderende rol van de publieke ruimte,het kusttoerisme met de daaraan gepaar-de druk op de ruimte en de water- en ener-gieproblematiek. In 1997 richtte CharlotteGeldof samen met Marc Godts FLC op, eenvrije associatie van ontwerpers. In 2005ontwikkelde FLC extended (uitgebreidmet o.m. Carl Bourgeois) een ruimtelijkmanifest voor de Belgische kust, onder-hevig aan de stijging van de zeespiegel,genaamd Mare Meum / MUD. Dit mani-fest werd voorgesteld op de 2e internatio-nale architectuurbiënnale van Rotterdammet als thema de Zondvloed (the flood).Voor haar nieuw project Atlas tot schoon-heid, deel Magnificent Surrounding1 zalCharlotte Geldof verder werken op MareMeum / MUD, er een toekomstvisie voorde Belgische kust en Noordzee qua ener-giebeleid aan koppelen, en het via eenatlas en diverse promenades volgens dekunst der Promenadologie2 aftoetsen.

1 Magnificent surrounding is een begrip dat gebruiktwordt om bepaalde kwaliteiten van een ruimte te on-derscheiden, en is ontleed aan het europees onder-zoeksproject COST-10 (Dubois_Taine, red.2003)2 Volgens Lucius Burckhardt.

ATLAS VERS LE BEAU : PROJET DERECHERCHE : ÉTUDE DE LA CÔTE BELGEÀ LA MONTÉE DU NIVEAU DE LA MER

L’atlas vers le beau s’est développé suiteà la nécessité de prendre, en urbanismeet en aménagement du territoire, despositions en faveur d’une société plusengagée et orientée vers le social. Lesenjeux fondamentaux en sont l’évolutiondu rôle attribué à l’espace public, le tou-risme côtier et ses effets sur l’espace etla problématique de l’eau et de l’éner-gie. En 1997 Charlotte Geldof a crée avecMarc Godts FLC, une association librede concepteurs. En 2005, FLC extended(rejoint entre autres par Carl Bourgeois)a développé un manifeste spatial pourla côte belge, sujette à la montée du ni-veau de la mer. Intitulé Mare Meum /MUD, celui-ci a été présenté à la secondeBiennale d’Architecture de Rotterdamdont le thème portait sur le déluge (theflood). Pour son nouveau projet Atlas versle beau, section Magnificent Surrounding1

Charlotte Geldof se basera sur MareMeum / MUD, pour développer une visiond’avenir pour la côte belge et la mer dunord en matière de politique d’énergie.Par le biais d’un atlas et diverses prome-nades elle souhaite la confronter à l’artde la Promenadologie2.

1 Magnificent surrounding est un concept utilisépour distinguer certaines qualités d’un espace et estemprunté au projet de recherche européen COST-10(Dubois_Taine, red.2003)2 Selon Lucius Burckhardt.

Charlotte Geldof

De kunst van de promenadologie volgens L.Burckhardt (uit Atlas tot schoonheid #MS) /L’art de la promenadologie selon L.Burckhardt (dans Atlas vers le beau, #MS)

Brigitte, son mari, Jeff, et leurs enfants, Zoë, JJ, Thomas , Andrew

ARCHITECTE-RUIMTELIJKPLANNER

Diploma’s in de Architectuuren de Ruimtelijke planningHogeschool voor Wetenschap& Kunst - DepartementArchitectuur Sint-Lucas,Brussel en KatholiekeUniversiteit Leuven –Instituut voor Stedenbouw enRuimtelijke Planning, Leuven.

ARCHITECTE-URBANISTE

Aménagement du Territoire.Hogeschool voor Wetenschap& Kunst - DepartementArchitectuur Sint-Lucas,Bruxelles et KatholiekeUniversiteit Leuven –Instituut voor Stedenbouw enRuimtelijke Planning, Louvain.

GOUDEN KLAVER / TRÈFLE D’OR

Diplômes en Architecture et en

Page 15: Vocatio 30

14 15

ENFANTS DE PARENTS SOURDS« Dans ma famille sourde, nous parlionsen langue des signes, sans savoir quec’était là un trésor fabuleux. J’ai prisconscience petit à petit de ce fait, ma plusgrande découverte étant le voyage auxÉtats-Unis que j’ai pu organiser en 1987grâce à la bourse de la Fondation belgede la Vocation. J’y ai découvert non seu-lement les aspects profondément richesde la linguistique de la langue des signesaméricaine, mais j’y ai aussi observé etappris la manière former les interprètesen langue des signes et de passer d’unelangue visuelle à une langue parlée. Cequi m’a aussi frappée, de façon mar-quante, c’est ma rencontre avec d’autresadultes, enfants de parents sourds, lesCODAs (Children of Deaf Adults), qui

m’ont permis de mieux comprendre monidentité culturelle. J’ai réalisé que leslangues et les cultures sont indissocia-bles et j’ai enfin vu la culture sourde danslaquelle j’ai grandi sous un jour nouveau.Cette expérience, j’ai commencé à la par-tager en Belgique, résolue à proposeraux interprètes belges une formation etune approche tonifiantes. Cette mêmeannée 1987, j’ai rencontré l’homme de mavie, Jeff McWhinney, Irlandais, sourd et,comme moi, enfant de parents sourds.Nous avons choisi de vivre à Londres car,à Bruxelles, il n’y avait guère de servicefavorisant l’égalité, les opportunités etl’accès à l’information d’une jeune fa-mille sourde. Les conditions de vie d’unsourd à Londres étaient nettement plusfavorables. Par exemple, le sous-titrage

COMMUNICATION

BrigitteFrançoisÂGE 46 ans

VOCATIONInterprétation en languedes signesBourse de la Fondationde la Vocation en 1986Prix EUWIIN (EuropeanWomen Inventor andInnovator Network) en 2007

VIT ÀLondres

PROFESSIONInterprète en langues dessignes

Brigitte François a débutéson parcours internationalau congrès de la FédérationMondiale des Sourds en1987. Elle y a rencontré JeffMcWhinney, son mari depuis1989. Elle vit en Angleterre,où elle a appris la BritishSign Language (BSL). Ellepeut interpréter de l’anglaisou du français en langue dessignes française ou en BSL.Avec son mari, elle a créé leSign Video Contact Centre,une initiative pour laquelleelle a reçu en 2007 le prixeuropéen de la femmeinnovatrice.

> www.signvideo.co.uk> [email protected]

La langue des signes par vidéo

Fille entendante de parents sourds, Brigitte François a découvertseulement petit à petit que la langue des signes qu’elle utilisait auquotidien recelait une richesse inouïe. Elle a fait de la culture sourde sonmétier et a créé avec son mari, sourd, le Sign Video Contact Centre, uncentre d’appel permettant l’accès instantané par vidéoconférence à uninterprète en langue des signes.

ATLAS TOT SCHOONHEID :PROJECTMATIG ONDERZOEK VAN DEBELGISCHE KUSTSTREEK BIJ STIJGINGVAN DE ZEESPIEGEL

De atlas tot schoonheid is ontstaan uitde noodzaak om in stedenbouw en ruim-telijke ordening uitspraken te doen overeen meer maatschappelijk georiënteerdeen geëngageerde samenleving. De funda-mentele bekommernissen hierbij zijn deveranderende rol van de publieke ruimte,het kusttoerisme met de daaraan gepaar-de druk op de ruimte en de water- en ener-gieproblematiek. In 1997 richtte CharlotteGeldof samen met Marc Godts FLC op, eenvrije associatie van ontwerpers. In 2005ontwikkelde FLC extended (uitgebreidmet o.m. Carl Bourgeois) een ruimtelijkmanifest voor de Belgische kust, onder-hevig aan de stijging van de zeespiegel,genaamd Mare Meum / MUD. Dit mani-fest werd voorgesteld op de 2e internatio-nale architectuurbiënnale van Rotterdammet als thema de Zondvloed (the flood).Voor haar nieuw project Atlas tot schoon-heid, deel Magnificent Surrounding1 zalCharlotte Geldof verder werken op MareMeum / MUD, er een toekomstvisie voorde Belgische kust en Noordzee qua ener-giebeleid aan koppelen, en het via eenatlas en diverse promenades volgens dekunst der Promenadologie2 aftoetsen.

1 Magnificent surrounding is een begrip dat gebruiktwordt om bepaalde kwaliteiten van een ruimte te on-derscheiden, en is ontleed aan het europees onder-zoeksproject COST-10 (Dubois_Taine, red.2003)2 Volgens Lucius Burckhardt.

ATLAS VERS LE BEAU : PROJET DERECHERCHE : ÉTUDE DE LA CÔTE BELGEÀ LA MONTÉE DU NIVEAU DE LA MER

L’atlas vers le beau s’est développé suiteà la nécessité de prendre, en urbanismeet en aménagement du territoire, despositions en faveur d’une société plusengagée et orientée vers le social. Lesenjeux fondamentaux en sont l’évolutiondu rôle attribué à l’espace public, le tou-risme côtier et ses effets sur l’espace etla problématique de l’eau et de l’éner-gie. En 1997 Charlotte Geldof a crée avecMarc Godts FLC, une association librede concepteurs. En 2005, FLC extended(rejoint entre autres par Carl Bourgeois)a développé un manifeste spatial pourla côte belge, sujette à la montée du ni-veau de la mer. Intitulé Mare Meum /MUD, celui-ci a été présenté à la secondeBiennale d’Architecture de Rotterdamdont le thème portait sur le déluge (theflood). Pour son nouveau projet Atlas versle beau, section Magnificent Surrounding1

Charlotte Geldof se basera sur MareMeum / MUD, pour développer une visiond’avenir pour la côte belge et la mer dunord en matière de politique d’énergie.Par le biais d’un atlas et diverses prome-nades elle souhaite la confronter à l’artde la Promenadologie2.

1 Magnificent surrounding est un concept utilisépour distinguer certaines qualités d’un espace et estemprunté au projet de recherche européen COST-10(Dubois_Taine, red.2003)2 Selon Lucius Burckhardt.

Charlotte Geldof

De kunst van de promenadologie volgens L.Burckhardt (uit Atlas tot schoonheid #MS) /L’art de la promenadologie selon L.Burckhardt (dans Atlas vers le beau, #MS)

Brigitte, son mari, Jeff, et leurs enfants, Zoë, JJ, Thomas , Andrew

ARCHITECTE-RUIMTELIJKPLANNER

Diploma’s in de Architectuuren de Ruimtelijke planningHogeschool voor Wetenschap& Kunst - DepartementArchitectuur Sint-Lucas,Brussel en KatholiekeUniversiteit Leuven –Instituut voor Stedenbouw enRuimtelijke Planning, Leuven.

ARCHITECTE-URBANISTE

Diplômes en Architecture etAménagement du Territoire.Hogeschool voor Wetenschap& Kunst - DepartementArchitectuur Sint-Lucas,Bruxelles et KatholiekeUniversiteit Leuven –Instituut voor Stedenbouw enRuimtelijke Planning, Louvain.

GOUDEN KLAVER / TRÈFLE D’OR

Page 16: Vocatio 30

16 17

KINDEREN VAN DOVE OUDERS“Thuis gebruikten we gebarentaal, maarpas langzamerhand heb ik begrepen datonze communicatievorm van onschatbarewaarde is. De bewustwording kwam ertijdens een reis naar de Verenigde Statenin 1987. Tijdens die reis, gefinancierddoor mijn beurs van de Stichting Roeping,heb ik de linguïstieke rijkdom van deAmerikaanse gebarentaal ontdekt. Ik ob-serveerde en leerde hoe je tolken opleidten hoe je de overgang maakt van beelden-naar gesproken taal. Erg belangrijk wasook mijn ontmoeting met andere kinderenvan dove ouders, de zogenaamde Coda’s(Children of Deaf Adults), waardoor ik mijnculturele identiteit leerde begrijpen. Taalen cultuur zijn onlosmakelijk met elkaarverbonden en ik bekeek mijn dovencul-tuur eindelijk vanuit een nieuwe invals-hoek. Gesterkt door die ervaring begonik in België aan de vorming en opleidingvan tolken. In 1987 ontmoette ik de manvan mijn leven, Jeff McWhinney, een Ier,doof en net als ik kind van dove ouders.We kozen ervoor om in Londen te gaanwonen, omdat de gelijkheid, de kansen ende toegang tot informatie voor doven erbeter was dan in Brussel. De ondertitelingop televisie bijvoorbeeld was op de BBC alwijd verspreid, terwijl het principe zelf in

België nog ter discussie stond. In 1989 hebik mijn job van televisietolk bij de RTBf dusverlaten en ben ik mijn man naar Engelandgevolgd. We hebben vier dove kinderen enhet is een plezier om hun meertalige groeien ontwikkeling (gebarentaal en geschre-ven taal) te volgen.”

SIGN VIDEO CONTACT CENTRE“Jeff en ik hebben het SignVideo ContactCentre opgericht, een callcenter per vi-deofonie, dat via een Cisco-platformrechtstreekse toegang verleent tot eengebarentolk. Dat innoverende initiatieflaat openbare diensten (gemeenten, hos-pitalen, banken enzovoort) toe hun doveklanten beter te bedienen. De vertalinggebeurt op afstand dankzij de videofonie.De service werkt bevrijdend voor doven,omdat ze al wat in het openbare levengezegd wordt, kunnen volgen. Met de ont-wikkeling van de draadloze communicatietrachten we de dienst ook aan te biedenaan doven op verplaatsing. Ze beschikkenals het ware over een ‘zaktolk’, die ze opelk moment via hun gsm of laptop kunnenraadplegen. Ongelofelijk hoe een beurs dieik in 1986 kreeg, de deuren heeft geopendvoor een dergelijke positieve ontwikkelingvan tolkdiensten in gebarentaal!”Brigitte François

COMMUNICATIE

BrigitteFrançoisLEEFTIJD 46 jaar

ROEPINGTolk in gebarentaalBeurs van de StichtingRoeping in 1986EUWIIN (European WomenInventor and InnovatorNetwork)-prijs in 2007

WOONT INLondon

BEROEPTolk in gebarentaal

Brigitte François is tolkin gebarentaal. Tijdenshet congres van de WorldFederation of the Deaf in1987 ontmoette ze haartoekomstige echtgenoot,Jeff McWhinney. Ze woont inEngeland, waar ze de BritishSign Language leerde en inFranse of Engelse gebarentaaltolkt uit het Frans of hetEngels. Samen met haarman richtte ze het Sign VideoContact Centre op. Voor datinitiatief ontving ze in 2007 deEuropean Women Inventor andInnovator Network.

> www.signvideo.co.uk> [email protected]

Gebarentaal in videofonie

Als horende dochter van dove ouders besefte Brigitte François pasgeleidelijk wat de rijkdom is van de gebarentaal die ze dagelijks gebruikte.Ze maakte van de dovencultuur haar beroep en stichtte met haar dove manhet Sign Video Contact Centre, een oproepencentrale die via videofonierechtstreeks toegang verleent tot een tolk in gebarentaal.

Ik draag dit artikel op aan mijn broer ChristianFrançois, die op 7 april 2008 op 47-jarige leef-tijd in Vorst overleden is. Hij was een bege-nadigde gebarentolk, die vurig het recht vandoven heeft verdedigd om zich in hun taal, degebarentaal, uit te drukken.

APPELMijn wens is nu om Belgische dovente laten delen in deze innovatie.Ik doe een oproep aan al wie debekwaamheid of de mogelijkheidheeft om hierin een rol te spelen.Gelieve een mail te sturen [email protected].

télévisé existait à la BBC, alors que lessourds belges luttaient encore pour faireaccepter ce principe à la télévision. En1989, j’ai donc quitté la RTBF ou j’inter-prétais le JT dans le médaillon pour sui-vre mon mari en Angleterre. Nous avonsquatre enfants sourds et beaucoup de joieà les voir grandir et progresser de façonmultilingue (langues des signes et lan-gues écrites)».

SIGN VIDEO CONTACT CENTRE« Jeff et moi avons mis sur pied le SignVideo Contact Centre, un centre d’appelpar vidéoconférence opérant sur une pla-teforme CISCO permettant l’accès instan-tané à un interprète en langue des signes.Notre démarche innovatrice permet auxservices publics comme les communes,les hôpitaux, les banques, etc. de servirleurs clients sourds au même titre quetoute autre personne. L’interprète tra-duit les conversations à distance par letruchement du vidéophone. Ce servicepermet aux personnes sourdes de saisirce qui se dit dans leurs démarches quo-tidiennes. Avec le développement de laportabilité et la convergence des facili-tés de la vidéoconférence, nous tentonsdéjà de procurer ce service aux person-nes sourdes en déplacement. C’est litté-ralement ‘l’interprète de poche’ auquelon peut faire appel avec son téléphoneou son ordinateur portable. C’est extra-ordinaire de savoir qu’une bourse reçueen 1986 a ouvert toutes ces portes pour

contribuer à une transformation vraimentpositive des services d’interprétation enlangue des signes ».Brigitte François

Je dédie cet article à mon frère, ChristianFrançois, décédé le 7 avril 2008 à Forest àl’âge de 47 ans. Il était un interprète en languedes signes de grand talent et a défendu avecpassion le droit des personnes sourdes à utili-ser la langue de leur choix, celle des signes.

APPELMon souhait, maintenant, est defaire bénéficier les sourds belgesde cette innovation. Je lance unappel à ceux qui ont la compétenceou la possibilité de faire avancerles choses dans ce domaine. Mercide m’envoyer un mail : [email protected].

Page 17: Vocatio 30

16 17

KINDEREN VAN DOVE OUDERS“Thuis gebruikten we gebarentaal, maarpas langzamerhand heb ik begrepen datonze communicatievorm van onschatbarewaarde is. De bewustwording kwam ertijdens een reis naar de Verenigde Statenin 1987. Tijdens die reis, gefinancierddoor mijn beurs van de Stichting Roeping,heb ik de linguïstieke rijkdom van deAmerikaanse gebarentaal ontdekt. Ik ob-serveerde en leerde hoe je tolken opleidten hoe je de overgang maakt van beelden-naar gesproken taal. Erg belangrijk wasook mijn ontmoeting met andere kinderenvan dove ouders, de zogenaamde Coda’s(Children of Deaf Adults), waardoor ik mijnculturele identiteit leerde begrijpen. Taalen cultuur zijn onlosmakelijk met elkaarverbonden en ik bekeek mijn dovencul-tuur eindelijk vanuit een nieuwe invals-hoek. Gesterkt door die ervaring begonik in België aan de vorming en opleidingvan tolken. In 1987 ontmoette ik de manvan mijn leven, Jeff McWhinney, een Ier,doof en net als ik kind van dove ouders.We kozen ervoor om in Londen te gaanwonen, omdat de gelijkheid, de kansen ende toegang tot informatie voor doven erbeter was dan in Brussel. De ondertitelingop televisie bijvoorbeeld was op de BBC alwijd verspreid, terwijl het principe zelf in

België nog ter discussie stond. In 1989 hebik mijn job van televisietolk bij de RTBf dusverlaten en ben ik mijn man naar Engelandgevolgd. We hebben vier dove kinderen enhet is een plezier om hun meertalige groeien ontwikkeling (gebarentaal en geschre-ven taal) te volgen.”

SIGN VIDEO CONTACT CENTRE“Jeff en ik hebben het SignVideo ContactCentre opgericht, een callcenter per vi-deofonie, dat via een Cisco-platformrechtstreekse toegang verleent tot eengebarentolk. Dat innoverende initiatieflaat openbare diensten (gemeenten, hos-pitalen, banken enzovoort) toe hun doveklanten beter te bedienen. De vertalinggebeurt op afstand dankzij de videofonie.De service werkt bevrijdend voor doven,omdat ze al wat in het openbare levengezegd wordt, kunnen volgen. Met de ont-wikkeling van de draadloze communicatietrachten we de dienst ook aan te biedenaan doven op verplaatsing. Ze beschikkenals het ware over een ‘zaktolk’, die ze opelk moment via hun gsm of laptop kunnenraadplegen. Ongelofelijk hoe een beurs dieik in 1986 kreeg, de deuren heeft geopendvoor een dergelijke positieve ontwikkelingvan tolkdiensten in gebarentaal!”Brigitte François

COMMUNICATIE

BrigitteFrançoisLEEFTIJD 46 jaar

ROEPINGTolk in gebarentaalBeurs van de StichtingRoeping in 1986EUWIIN (European WomenInventor and InnovatorNetwork)-prijs in 2007

WOONT IN

BEROEPTolk in gebarentaal

Brigitte François is tolkin gebarentaal. Tijdenshet congres van de WorldFederation of the Deaf in1987 ontmoette ze haartoekomstige echtgenoot,Jeff McWhinney. Ze woont inEngeland, waar ze de BritishSign Language leerde en inFranse of Engelse gebarentaaltolkt uit het Frans of hetEngels. Samen met haarman richtte ze het Sign VideoContact Centre op. Voor datinitiatief ontving ze in 2007 deEuropean Women Inventor and

> www.signvideo.co.uk> [email protected]

Gebarentaal in videofonie

Als horende dochter van dove ouders besefte Brigitte François pasgeleidelijk wat de rijkdom is van de gebarentaal die ze dagelijks gebruikte.Ze maakte van de dovencultuur haar beroep en stichtte met haar dove manhet Sign Video Contact Centre, een oproepencentrale die via videofonierechtstreeks toegang verleent tot een tolk in gebarentaal.

Ik draag dit artikel op aan mijn broer ChristianFrançois, die op 7 april 2008 op 47-jarige leef-tijd in Vorst overleden is. Hij was een bege-nadigde gebarentolk, die vurig het recht vandoven heeft verdedigd om zich in hun taal, degebarentaal, uit te drukken.

Mijn wens is nu om Belgische dovente laten delen in deze innovatie.Ik doe een oproep aan al wie debekwaamheid of de mogelijkheidheeft om hierin een rol te spelen.Gelieve een mail te sturen [email protected].

télévisé existait à la BBC, alors que lessourds belges luttaient encore pour faireaccepter ce principe à la télévision. En1989, j’ai donc quitté la RTBF ou j’inter-prétais le JT dans le médaillon pour sui-vre mon mari en Angleterre. Nous avonsquatre enfants sourds et beaucoup de joieà les voir grandir et progresser de façonmultilingue (langues des signes et lan-gues écrites)».

SIGN VIDEO CONTACT CENTRE« Jeff et moi avons mis sur pied le SignVideo Contact Centre, un centre d’appelpar vidéoconférence opérant sur une pla-teforme CISCO permettant l’accès instan-tané à un interprète en langue des signes.Notre démarche innovatrice permet auxservices publics comme les communes,les hôpitaux, les banques, etc. de servirleurs clients sourds au même titre quetoute autre personne. L’interprète tra-duit les conversations à distance par letruchement du vidéophone. Ce servicepermet aux personnes sourdes de saisirce qui se dit dans leurs démarches quo-tidiennes. Avec le développement de laportabilité et la convergence des facili-tés de la vidéoconférence, nous tentonsdéjà de procurer ce service aux person-nes sourdes en déplacement. C’est litté-ralement ‘l’interprète de poche’ auquelon peut faire appel avec son téléphoneou son ordinateur portable. C’est extra-ordinaire de savoir qu’une bourse reçueen 1986 a ouvert toutes ces portes pour

contribuer à une transformation vraimentpositive des services d’interprétation enlangue des signes ».Brigitte François

Je dédie cet article à mon frère, ChristianFrançois, décédé le 7 avril 2008 à Forest àl’âge de 47 ans. Il était un interprète en languedes signes de grand talent et a défendu avecpassion le droit des personnes sourdes à utili-ser la langue de leur choix, celle des signes.

APPELMon souhait, maintenant, est defaire bénéficier les sourds belgesde cette innovation. Je lance unappel à ceux qui ont la compétenceou la possibilité de faire avancerles choses dans ce domaine. Mercide m’envoyer un mail : [email protected].

Londen

Innovator Network Award.

OPROEP

Page 18: Vocatio 30

18 19

EEN WETENSCHAPPELIJK ENHUMANITAIR PROJECT“ De inwoners van vulkanische gebiedenin ontwikkelinglanden zijn uiterst kwets-baar. De sites interesseren ons op weten-schappelijk vlak, omdat de meeste nogniet bestudeerd zijn, maar we bekijkenze ook vanuit humanitair oogpunt, omdatze een bedreiging vormen voor de omwo-nenden. Vorige zomer verbleven we vijfweken voor onderzoek in het zuiden vanTanzania. Buiten een bondige studie vanhet einde van de koloniale periode be-staat er voor deze ecologisch uitzonder-lijke regio geen geologisch onderzoek. Erzijn drie grote sluimerende vulkanen ende streek kent regelmatig aardbevingen.Samen met Ediasta Abdallah, een collegavan de universiteit van Dar Es Salaam,doorkruisten we het land per bus. Onzemissie vond plaats op de vulkaan Rungwe,op drieduizend meter hoogte. Die vulkaanligt op de evenaar en is uniek om zijn faunaen flora, alsook om de verscheidenheid inde vegetatie. We hebben de flanken vaneen enorme, met kleine vulkanische ber-gen gevulde krater bestudeerd en de hel-lingen verkend met het oog op hun geolo-gie. Onze studie documenteert de jongste

jaren van de vulkaan en een vierduizendjaar oude ramp. We bezochten tevenstwee andere vulkanen, de Kyejo en deNgozi, die twaalfduizend jaar geleden uit-barstte. Het onderzoek levert historischegegevens op en evalueert de risico’s.De vulkanen zijn weinig actief en in de na-bije toekomst zijn de risico’s gering. Watons wel dringend lijkt, is om onze inspan-ningen te linken aan die van lokale ngo’sdie ijveren voor de armoedebestrijding inde regio. Kustenaars uit Kibisi baatten eencamping uit, leiden ecogidsen op en bou-wen een vorm van ecotoerisme uit. Met deinkomsten steunen ze sociale initiatieven(aidspreventie, Engelse lessen voor jon-geren). Een andere organisatie, RungweTea and Tours, verenigt vijftienduizendtheeplanters uit de 108 dorpen van destreek. Ook zij trachten met de fairtrade-verkoop van hun producten een activiteituit te bouwen die de economische ontwik-keling van de regio ten goede komt.

NATUURLIJKE SITES PROMOTEN

nieuwe zin. We hebben de geologischinteressante sites bepaald en de lokaleecogidsen opgeleid met het oog op de

VULKANOLOGIE

Armoedebestrijdingdankzij vulkanen

Hoe kunnen vulkanologen in ontwikkelingslanden waar hunwetenschapstak niet bestaat, onderzoek verrichten dat nuttig is voor de

van de universiteit van Gent zich stellen.

GéraldErnstLEEFTIJD 40 jaar

ROEPINGVulkanologieBeurs van de StichtingRoeping in 1993Gouden Klaver van deStichting Roeping in 2002

WOONT INBrussel

Vulkanoloog

Gérald Ernst beschouwthet als zijn missie eenbetere kennis te krijgen vanvulkanische uitbarstingen omhun aanverwante risico’s teverminderen en hun positieveeffecten te maximaliseren.Als overtuigd humanistheeft hij zich tot doel gesteldmensenlevens te redden ende vulkanologie ten dienstete stellen van de bevolkingvan ontwikkelingslanden.Na jarenlange functies alsassistent-professor aande universiteit van Bristol(Verenigd Koninkrijk) enals gastprofessor aan deuniversiteit van Michigan Tech(Verenigde Staten), keerdeGérald Ernst terug naarBelgië waar hij, dankzij de in2002 verkregen beurs van deGouden Klaver en de steunvan het FWO, het Mercator &Ortelius Research Centre forEruption Dynamics opstartte,binnen het Departementgeologie en van de Universiteitvan Gent.

promotie van hun streek. We zijn vast-beraden om ook andere vulkanologente overtuigen van het nut van dergelijkeinitiatieven. In Europa of Amerika zoudengeologisch uitzonderlijke sites zoals dezejaarlijks immers duizenden bezoekersontvangen. Het toerisme zou ook kun-nen toenemen, als deze plaatsen het la-bel van nationaal park zouden krijgen. DeTukuyuregio bezit bovendien een erg aan-genaam klimaat, een weelderige natuuren een gastvrije bevolking. Mits kleineinspanningen kan hier een bloeiende toe-ristische sector worden gevestigd.Het potentieel van vulkanen kan gebruiktworden om de armoede van lokale be-volkingsgroepen te bestrijden. Het is ookonze taak, als vulkanologen, om dat pro-ces te helpen bewerkstelligen.”

Gerald Ernst en Karen Fontijn

De kunstenaars van Kibisi hebben zelf eencamping en leslokalen gebouwd (Bongo Camping,Tukuyu) / Les artistes de Kibisi ont construit eux-mêmes un camping et des salles de cours (BongoCamping, Tukuyu).

Topografisch 3D-beeld van de regio metaanduiding van verschillende ecologisch engeologisch interessante sites. Het ecotoerismeheeft een rechtstreekse positieve invloed opde armoede / Image topgraphique 3D (NASA)de la région indiquant plusieurs sites d’intérêtécologique et géologique exceptionnels.L’écotourisme réduit la pauvreté, directement.

Bongo Camping, Kibisi (Tukuyu) > www.bongocamping.com/WCS, Mbeya > www.southernhighlandstz.org/Rungwe Tea and Tours, Tukuyu > www.rungweteatours.com/Tukuyu_rungwe.htm

De Ngosivulkaan is een plek van een adembenemende schoonheid met een bijzonder rijk ecosysteem / Le volcan Ngosi est d’une beautéépoustouflante, et possède un écosystème d’une richesse inouïe.

Foto

’s/P

hoto

©G

.Ens

t&K

.Fon

tijn

>[email protected]

BEROEP

.”

bevolking? Dat is de vraag die Gérald Ernst en zijn collega Karen Fontijn

Page 19: Vocatio 30

18 19

EEN WETENSCHAPPELIJK ENHUMANITAIR PROJECT“ De inwoners van vulkanische gebiedenin ontwikkelinglanden zijn uiterst kwets-baar. De sites interesseren ons op weten-schappelijk vlak, omdat de meeste nogniet bestudeerd zijn, maar we bekijkenze ook vanuit humanitair oogpunt, omdatze een bedreiging vormen voor de omwo-nenden. Vorige zomer verbleven we vijfweken voor onderzoek in het zuiden vanTanzania. Buiten een bondige studie vanhet einde van de koloniale periode be-staat er voor deze ecologisch uitzonder-lijke regio geen geologisch onderzoek. Erzijn drie grote sluimerende vulkanen ende streek kent regelmatig aardbevingen.Samen met Ediasta Abdallah, een collegavan de universiteit van Dar Es Salaam,doorkruisten we het land per bus. Onzemissie vond plaats op de vulkaan Rungwe,op drieduizend meter hoogte. Die vulkaanligt op de evenaar en is uniek om zijn faunaen flora, alsook om de verscheidenheid inde vegetatie. We hebben de flanken vaneen enorme, met kleine vulkanische ber-gen gevulde krater bestudeerd en de hel-lingen verkend met het oog op hun geolo-gie. Onze studie documenteert de jongste

jaren van de vulkaan en een vierduizendjaar oude ramp. We bezochten tevenstwee andere vulkanen, de Kyejo en deNgozi, die twaalfduizend jaar geleden uit-barstte. Het onderzoek levert historischegegevens op en evalueert de risico’s.De vulkanen zijn weinig actief en in de na-bije toekomst zijn de risico’s gering. Watons wel dringend lijkt, is om onze inspan-ningen te linken aan die van lokale ngo’sdie ijveren voor de armoedebestrijding inde regio. Kustenaars uit Kibisi baatten eencamping uit, leiden ecogidsen op en bou-wen een vorm van ecotoerisme uit. Met deinkomsten steunen ze sociale initiatieven(aidspreventie, Engelse lessen voor jon-geren). Een andere organisatie, RungweTea and Tours, verenigt vijftienduizendtheeplanters uit de 108 dorpen van destreek. Ook zij trachten met de fairtrade-verkoop van hun producten een activiteituit te bouwen die de economische ontwik-keling van de regio ten goede komt.

NATUURLIJKE SITES PROMOTENOns wetenschappelijk werk kreeg eennieuwe zin. We hebben de geologischinteressante sites bepaald en de lokaleecogidsen opgeleid met het oog op de

VULKANOLOGIE

Armoedebestrijdingdankzij vulkanen

Hoe kunnen vulkanologen in ontwikkelingslanden waar hunwetenschapstak niet bestaat, onderzoek verrichten dat nuttig is voor debevolking? Dat is de vraag die Gerald Ernst en zijn collega Karen Fontijnvan de universiteit van Gent zich stellen.

GéraldErnstLEEFTIJD 40 jaar

ROEPINGVulkanologieBeurs van de StichtingRoeping in 1993Gouden Klaver van deStichting Roeping in 2002

WOONT INBrussel

BEROEPVulkanoloog

Gérald Ernst beschouwthet als zijn missie eenbetere kennis te krijgen vanvulkanische uitbarstingen omhun aanverwante risico’s teverminderen en hun positieveeffecten te maximaliseren.Als overtuigd humanistheeft hij zich tot doel gesteldmensenlevens te redden ende vulkanologie ten dienstete stellen van de bevolkingvan ontwikkelingslanden.Na jarenlange functies alsassistent-professor aande universiteit van Bristol(Verenigd Koninkrijk) enals gastprofessor aan deuniversiteit van Michigan Tech(Verenigde Staten), keerdeGérald Ernst terug naarBelgië waar hij, dankzij de in2002 verkregen beurs van deGouden Klaver en de steunvan het FWO, het Mercator &Ortelius Research Centre forEruption Dynamics opstartte,binnen het Departementgeologie en van de Universiteitvan Gent.

promotie van hun streek. We zijn vast-beraden om ook andere vulkanologente overtuigen van het nut van dergelijkeinitiatieven. In Europa of Amerika zoudengeologisch uitzonderlijke sites zoals dezejaarlijks immers duizenden bezoekersontvangen. Het toerisme zou ook kun-nen toenemen, als deze plaatsen het la-bel van nationaal park zouden krijgen. DeTukuyuregio bezit bovendien een erg aan-genaam klimaat, een weelderige natuuren een gastvrije bevolking. Mits kleineinspanningen kan hier een bloeiende toe-ristische sector worden gevestigd.Het potentieel van vulkanen kan gebruiktworden om de armoede van lokale be-volkingsgroepen te bestrijden. Het is ookonze taak, als vulkanologen, om dat pro-ces te helpen bewerkstelligen.”

De kunstenaars van Kibisi hebben zelf eencamping en leslokalen gebouwd (Bongo Camping,Tukuyu) / Les artistes de Kibisi ont construit eux-mêmes un camping et des salles de cours (BongoCamping, Tukuyu).

Bongo Camping, Kibisi (Tukuyu) > www.bongocamping.com/WCS, Mbeya > www.southernhighlandstz.org/Rungwe Tea and Tours, Tukuyu > www.rungweteatours.com/Tukuyu_rungwe.htm

De Ngosivulkaan is een plek van een adembenemende schoonheid met een bijzonder rijk ecosysteem / Le volcan Ngosi est d’une beautéépoustouflante, et possède un écosystème d’une richesse inouïe.

Foto

’s/P

hoto

©G

.Ens

t&K

.Fon

tijn

Gérald Ernst en Karen Fontijn

Topografisch 3D-beeld (NASA) van de regiomet aanduiding van verschillende ecologischen geologisch interessante sites. Hetecotoerisme heeft een rechtstreeksepositieve invloed op de armoede / Imagetopgraphique 3D (NASA) de la région indiquantplusieurs sites d’intérêt écologique etgéologique exceptionnels. L’écotourismeréduit la pauvreté directement.

Page 20: Vocatio 30

20 21

Algérien demandeur d’asile, m’a ramenée à ma propre histoire, celle demes parents, rescapés de la Shoah, et de mes grands-parents, réfugiéspolonais en Belgique. Le thème de la mémoire m’a toujours particulière-ment interpellée, et fixer le vécu de cet homme par l’écrit m’a beaucouptouchée. Mon récit m’est apparu comme une contribution, aussi modestesoit-elle, à l’humanité».

La rencontre avec le pédagogue SiegiHirsch a quant à elle été le point dedépart d’un documentaire réalisé parMichel Mees. La matière de ce film aété entièrement livrée par Paula, quidès le premier contact avec Hirsch, unhomme au parcours et à la philosophiehors du commun, a reconnu en lui unpionnier de l’éducation. «Hirsch a étédéporté pendant la guerre et il a sur-vécu dans les camps grâce à son sensde la solidarité ainsi qu’à la puissancede son imagination, organisant desactivités théâtrales et musicales avecses compagnons d’infortune. Après laguerre et jusqu’à leur fermeture (1959),il est devenu éducateur, puis directeur

dans des homes d’enfants juifs orphelins». Hirsch a été un des premiersà reconnaître l’importance de la notion de groupe comme cadre propice audéveloppement de l’enfant, au même titre que les activités artistiques etcréatives. Il fut un précurseur. «Certains outils de notre pratique pédago-gique actuelle étaient déjà utilisés par Hirsch dans les années cinquante.De plus, sa personnalité attachante et profondément humaniste m’aprofondément marquée. Lors de ma rencontre avec un réalisateur de laRTBF, j’ai donc spontanément avancé l’idée de la création d’un documen-taire. Il a été tourné en 2006 et produit par les Films de la Mémoire.»Grâce à l’expérience acquise par ces deux projets, Paula envisage de fêterles 25 ans de Youplaboum dont elle est la fondatrice, par la publicationd’un livre et d’un film. «En relatant mon expérience en éducation et enréalisant un documentaire tourné à Youplaboum, je souhaite transmettreles questionnements qui m’ont animée au jour le jour et les réflexionsqui m’ont permis d’élaborer une pédagogie adaptée à l’évolution de lasociété».Pour poursuivre sa recherche en éducation, Paula projette aussi d’organi-ser un colloque sur le thème de la créativité mise en œuvre en collectivité,outil de développement de l’enfant.

«À 18 ans, je voulais changer le monde. J’ai choisi comme terrain d’ac-tion l’éducation car je pense que c’est en donnant les outils aux enfantsd’aujourd’hui qu’ils pourront changer le monde de demain.»Paula Fuks a élaboré avec succès une nouvelle approche du développe-ment de l’enfant par la créativité et la collectivité, au sein du centre d’ex-pression et de créativité Youplaboum. Psychopédagogue et formatrice, le

domaine des relations humaines constitue sonterrain de prédilection. Dès lors quoi de plusnaturel pour elle que d’exprimer par des motset des images ses expériences vécues lors denombreuses rencontres. Écrivain amateur,Paula a eu en 2006 l’occasion de participer à larédaction du livre «Témoins - 13 récits de viepour les droits humains», un projet communde la Ligue des droits de l’Homme et du centreculturel la Vénerie. Ce recueil de témoignagesde victimes du non respect des droits de l’hom-me compte treize nouvelles, chacune d’ellesayant été rédigée par un écrivain amateur surbase d’une histoire vraie racontée par son pro-

tagoniste. «Écrire par le biais de l’histoire d’un autre a été une expériencetrès intéressante.» confie Paula. «Ma rencontre avec Rafik, un jeune

UN PROJET SCIENTIFIQUEET HUMANITAIRE«Les populations vivant près d’un volcanactif dans les pays pauvres sont extrême-ment vulnérables. Si ces sites présententpour nous un attrait scientifique, car laplupart d’entre eux n’ont pas encore étéétudiés, ils constituent aussi un défi hu-manitaire, de par le risque encouru parleurs habitants. L’été passé, nous avonsséjourné cinq semaines dans le sud dela Tanzanie pour étudier les dépôts desvolcans locaux et en extraire le secretdes événements géologiques de ces der-niers siècles. Nos recherches sont soute-nues par le Fonds voor WetenschappelijkOnderzoek (FWO) et l’Université de Gand,où la volcanologie s’est développée, audépart, grâce au soutien de la Fondation.Mise à part une étude sommaire réaliséeà la fin de l’époque coloniale, la géologiede cette région écologique exception-nelle n’a guère été étudiée. Elle comptetrois grands volcans actifs assoupis et denombreuses failles. La région connaît destremblements de terre réguliers. EdistaAbdallah, notre collègue de l’universitéde Dar Es-Salaam, Karen et moi avonstraversé le pays en bus sur 900 km. Riende tel pour le découvrir ! Notre mission aconsisté en une expédition sur le volcanRungwe, à 3000 m d’altitude. Ce volcanest unique pour sa faune et sa flore équa-toriale ainsi que pour ses variations devégétation. Nous avons étudié les falaisesd’un énorme cratère, rempli de petitesmontagnes volcaniques, et exploré la géo-logie des pentes du volcan. Ces travauxdocumentent la jeunesse du volcan ainsiqu’un cataclysme qui a eu lieu il y a 4000ans. Nous avons visité le volcan Kyejo et levolcan Ngozi, qui a connu une éruption il y

a environ 12000 ans. Notre étude alimentel’histoire des volcans et en évalue les ris-ques. Le volcanisme est peu actif : il y a desrisques, mais rien d’immédiat. Par contre,il est impératif d’associer nos efforts àceux des ONG locales qui luttent contrela pauvreté: une ONG a déjà construit uncamping et lancé de l’écotourisme. Desfonds soutiennent des actions humani-taires (sensibilisation des populations ausida; cours d’anglais pour les jeunes). Uneautre initiative est née, le Rungwe Tea &Tours, soit une association regroupant les15000 planteurs de thé des 108 villages duRungwe. Eux aussi développent l’écotou-risme et luttent contre la pauvreté en ven-dant leurs produits Fair Trade».

PROMOUVOIR LES SITES NATURELS« Nous avons découvert un sens nouveauà nos recherches. Nous avons repéréles sites d’intérêt géologique et en fai-sons la promotion tout en partageant nosconnaissances géologiques avec les éco-guides locaux. Nous sommes déterminésà convaincre d’autres volcanologues de lavaleur de ce genre d’effort. Des sites géo-logiques exceptionnels similaires au seinde la région de Tukuyu recevraient desmilliers de visiteurs s’ils étaient localisésen Europe ou aux États-Unis et avaient lestatut de parc national. La région connaîtun climat agréable et il faudrait peu dechoses pour y attirer des touristes inté-ressés par une expérience authentiqueau sein d’une nature généreuse et d’unepopulation des plus accueillante. Lesvolcans offrent des ressources qui pour-raient être récoltées par les populationslocales pour réduire la pauvreté. En tantque volcanologues, nous explorons aussiles moyens de faciliter ce processus».

VOLCANOLOGIE

Des volcans pour réduirela pauvreté

Comment faire des recherches utiles aux populations, dans les payspauvres où la volcanologie reste à inventer ? C’est la question posée parGérald Ernst et sa collègue Karen Fontijn, de l’université de Gand.

GéraldErnstÂGE 40 ans

VOCATIONVolcanologieBourse de la Fondation dela Vocation en 1993Trèfle d’Or de la Fondationde la Vocation en 2002

VIT ÀBruxelles

PROFESSIONVolcanologue

Gérald Ernst s’est fixécomme mission de mieuxcomprendre les éruptionsvolcaniques afin de réduireles risques associés et d’enmaximiser les bénéfices.Humaniste dans l’âme,son objectif est de mettrela volcanologie au servicedes populations des payspauvres. Après avoir étépendant plusieurs annéesprofesseur-assistant àl’université de Bristol(Royaume-Uni) ainsique professeur invité àl’université de Michigan Tech(États-Unis), Gérald Ernstest revenu en Belgique où ila fondé, grâce à la bourse duTrèfle d’Or obtenue en 2002et grâce au soutient du FWO,le Centre Mercator & Ortéliusde Recherches sur leDynamisme Eruptif, au seindu Département de géologiede l’Université de Gand.

> > >> > > > > > > > NEWS > > > > > > > > NEWS

News

PAULA FUKS

Écriture et cinéma

>[email protected]

Page 21: Vocatio 30

20 21

Algérien demandeur d’asile, m’a ramenée à ma propre histoire, celle demes parents, rescapés de la Shoah, et de mes grands-parents, réfugiéspolonais en Belgique. Le thème de la mémoire m’a toujours particulière-ment interpellée, et fixer le vécu de cet homme par l’écrit m’a beaucouptouchée. Mon récit m’est apparu comme une contribution, aussi modestesoit-elle, à l’humanité».

La rencontre avec le pédagogue SiegiHirsch a quant à elle été le point dedépart d’un documentaire réalisé parMichel Mees. La matière de ce film aété entièrement livrée par Paula, quidès le premier contact avec Hirsch, unhomme au parcours et à la philosophiehors du commun, a reconnu en lui unpionnier de l’éducation. «Hirsch a étédéporté pendant la guerre et il a sur-vécu dans les camps grâce à son sensde la solidarité ainsi qu’à la puissancede son imagination, organisant desactivités théâtrales et musicales avecses compagnons d’infortune. Après laguerre et jusqu’à leur fermeture (1959),il est devenu éducateur, puis directeur

à reconnaître l’importance de la notion de groupe comme cadre propice audéveloppement de l’enfant, au même titre que les activités artistiques et

gique actuelle étaient déjà utilisés par Hirsch dans les années cinquante.De plus, sa personnalité attachante et profondément humaniste m’aprofondément marquée. Lors de ma rencontre avec un réalisateur de laRTBF, j’ai donc spontanément avancé l’idée de la création d’un documen-

Grâce à l’expérience acquise par ces deux projets, Paula envisage de fêterles 25 ans de Youplaboum dont elle est la fondatrice, par la publicationd’un livre et d’un film. «En relatant mon expérience en éducation et enréalisant un documentaire tourné à Youplaboum, je souhaite transmettreles questionnements qui m’ont animée au jour le jour et les réflexionsqui m’ont permis d’élaborer une pédagogie adaptée à l’évolution de lasociété».Pour poursuivre sa recherche en éducation, Paula projette aussi d’organi-ser un colloque sur le thème de la créativité mise en œuvre en collectivité,outil de développement de l’enfant.

«À 18 ans, je voulais changer le monde. J’ai choisi comme terrain d’ac-tion l’éducation car je pense que c’est en donnant les outils aux enfantsd’aujourd’hui qu’ils pourront changer le monde de demain.»Paula Fuks a élaboré avec succès une nouvelle approche du développe-ment de l’enfant par la créativité et la collectivité, au sein du centre d’ex-pression et de créativité Youplaboum. Psychopédagogue et formatrice, le

domaine des relations humaines constitue sonterrain de prédilection. Dès lors quoi de plusnaturel pour elle que d’exprimer par des motset des images ses expériences vécues lors denombreuses rencontres. Écrivain amateur,Paula a eu en 2006 l’occasion de participer à larédaction du livre «Témoins - 13 récits de viepour les droits humains», un projet communde la Ligue des droits de l’Homme et du centreculturel la Vénerie. Ce recueil de témoignagesde victimes du non respect des droits de l’hom-me compte treize nouvelles, chacune d’ellesayant été rédigée par un écrivain amateur surbase d’une histoire vraie racontée par son pro-

tagoniste. «Écrire par le biais de l’histoire d’un autre a été une expérience

UN PROJET SCIENTIFIQUEET HUMANITAIRE«Les populations vivant près d’un volcanactif dans les pays pauvres sont extrême-ment vulnérables. Si ces sites présententpour nous un attrait scientifique, car laplupart d’entre eux n’ont pas encore étéétudiés, ils constituent aussi un défi hu-manitaire, de par le risque encouru parleurs habitants. L’été passé, nous avonsséjourné cinq semaines dans le sud dela Tanzanie pour étudier les dépôts desvolcans locaux et en extraire le secretdes événements géologiques de ces der-niers siècles. Nos recherches sont soute-nues par le Fonds voor WetenschappelijkOnderzoek (FWO) et l’Université de Gand,où la volcanologie s’est développée, audépart, grâce au soutien de la Fondation.Mise à part une étude sommaire réaliséeà la fin de l’époque coloniale, la géologiede cette région écologique exception-nelle n’a guère été étudiée. Elle comptetrois grands volcans actifs assoupis et denombreuses failles. La région connaît destremblements de terre réguliers. EdistaAbdallah, notre collègue de l’universitéde Dar Es-Salaam, Karen et moi avonstraversé le pays en bus sur 900 km. Riende tel pour le découvrir ! Notre mission aconsisté en une expédition sur le volcanRungwe, à 3000 m d’altitude. Ce volcanest unique pour sa faune et sa flore équa-toriale ainsi que pour ses variations devégétation. Nous avons étudié les falaisesd’un énorme cratère, rempli de petitesmontagnes volcaniques, et exploré la géo-logie des pentes du volcan. Ces travauxdocumentent la jeunesse du volcan ainsiqu’un cataclysme qui a eu lieu il y a 4000ans. Nous avons visité le volcan Kyejo et levolcan Ngozi, qui a connu une éruption il y

a environ 12000 ans. Notre étude alimentel’histoire des volcans et en évalue les ris-ques. Le volcanisme est peu actif : il y a desrisques, mais rien d’immédiat. Par contre,il est impératif d’associer nos efforts àceux des ONG locales qui luttent contrela pauvreté: une ONG a déjà construit uncamping et lancé de l’écotourisme. Desfonds soutiennent des actions humani-taires (sensibilisation des populations ausida; cours d’anglais pour les jeunes). Uneautre initiative est née, le Rungwe Tea &Tours, soit une association regroupant les15000 planteurs de thé des 108 villages duRungwe. Eux aussi développent l’écotou-risme et luttent contre la pauvreté en ven-dant leurs produits Fair Trade».

PROMOUVOIR LES SITES NATURELS« Nous avons découvert un sens nouveauà nos recherches. Nous avons repéréles sites d’intérêt géologique et en fai-sons la promotion tout en partageant nosconnaissances géologiques avec les éco-guides locaux. Nous sommes déterminésà convaincre d’autres volcanologues de lavaleur de ce genre d’effort. Des sites géo-logiques exceptionnels similaires au seinde la région de Tukuyu recevraient desmilliers de visiteurs s’ils étaient localisésen Europe ou aux États-Unis et avaient lestatut de parc national. La région connaîtun climat agréable et il faudrait peu dechoses pour y attirer des touristes inté-ressés par une expérience authentiqueau sein d’une nature généreuse et d’unepopulation des plus accueillante. Lesvolcans offrent des ressources qui pour-raient être récoltées par les populationslocales pour réduire la pauvreté. En tantque volcanologues, nous explorons aussiles moyens de faciliter ce processus».

VOLCANOLOGIE

Des volcans pour réduirela pauvreté

Comment faire des recherches utiles aux populations, dans les payspauvres où la volcanologie reste à inventer ? C’est la question posée parGérald Ernst et sa collègue Karen Fontijn, de l’université de Gand.

GéraldErnstÂGE 40 ans

VOCATIONVolcanologieBourse de la Fondation dela Vocation en 1993Trèfle d’Or de la Fondationde la Vocation en 2002

VIT ÀBruxelles

PROFESSIONVolcanologue

Gérald Ernst s’est fixécomme mission de mieuxcomprendre les éruptionsvolcaniques afin de réduireles risques associés et d’enmaximiser les bénéfices.Humaniste dans l’âme,son objectif est de mettrela volcanologie au servicedes populations des payspauvres. Après avoir étépendant plusieurs annéesprofesseur-assistant àl’université de Bristol(Royaume-Uni) ainsique professeur invité àl’université de Michigan Tech(États-Unis), Gérald Ernstest revenu en Belgique où ila fondé, grâce à la bourse duTrèfle d’Or obtenue en 2002et grâce au soutient du FWO,le Centre Mercator & Ortéliusde Recherches sur leDynamisme Eruptif, au seindu Département de géologiede l’Université de Gand.

> > >> > > > > > > > NEWS > > > > > > > > NEWS

News

PAULA FUKS

Écriture et cinéma

très intéressante» confie Paula. «Ma rencontre avec Rafik, un jeune

dans des homes d’enfants juifs orphelins. Hirsch a été un des premiers

créatives. Il fut un précurseur. Certains outils de notre pratique pédago-

taire. Il a été tourné en 2006 et produit par les Films de la Mémoire».

Page 22: Vocatio 30

> > > > > > > > NEWS > > > > > > > > NEWS > > >

22

> > > > > > > > NEWS > > > > > > > > NEWS > > >

23

PAULINE BEUGNIES, COLIN DELFOSSE

Out of Focus

Jeune collectif de photographes, Out of Focus a été crée en 2005 parquatre jeunes diplômés de l’Ihecs (Institut des Hautes Etudes desCommunications Sociales) : Pauline Beugnies, Colin Delfosse, ThomasFreteur, et Aurélie Grimberghs. Parallèlement aux canaux d’informationclassiques, ils mettent un point d’honneur à trouver des nouveauxespaces de diffusion ouverts à un public le plus éclectique possible.Du reportage journalistique à l’animation socioculturelle, Out of Focussouhaite interpeller et faire réfléchir en tout lieu et à tout moment.Dès le départ, le collectif s’est principalement tourné vers des sujetsinternationaux, dans les pays du Sud et africains en particulier. Différentsreportages ont été réalisés, pour les travaux de fin d’études, à partird’initiatives propres ou sur commandes : Au Congo, au Bengladesh, auMali, à Cuba, ... Mais Out of Focus entend aussi porter un regard sur lasociété qui l’entoure. Petit à petit, différents projets sont nés en Belgique.

FABIAN JARDON

Récital de piano

Récital de piano de Fabian Jardonau château de Modave, dans desoeuvres de Mozart, Liszt, Debussyet Scriabine

01.06.08 > 18.00>www.modave-castle.be

ANN VANCOILLIE

Concert quatuor Eonta

Le quatuor est composé d’AnnVancoillie, Elena Boni, PeterHogerheyde, Jadranka Gasparovic,tous membres de l’Opera desFlandres. Il se produira à laFondation Biermans-Lapôtre,Maison culturelle France-Belgique, avec un programmevarié (Haydn, Piazzolla, Zaborov,Chaillou, Henderickx, Schwarz).

04.07.08 > 20.00> www.concerts.fr

SARA PICAVET

Sie kommen

INGE JONCKHEERE

Be Creative

Inge Jonckheere, wetenschapstermet een creatieve ziel, neemtdeel aan het Europees Salon voorTextielcreatie Be Creative. Jongeen getalenteerde ontwerpers(liefhebbers en studenten zowelals ervaren beroepsontwerpers)stellen er hun creaties van gere-cycleerde en/of herwonnen mate-rialen voor.

12.06.08 > 14.06.08>www.becreative2008.com/Fashion.aspx

ELRIC PETIT

Design with a smile

CHANTAL MAES

Voyage Out

NATHALIE JOIRIS

Présentation de nouveaux travaux

Elric Petit participera avec Big-game à l’exposition Design with a smileà l’occasion de la sortie du livre du même nom édité par StichtingKunstboek. Le tapis Miles et les tabourets BOX y seront présentés parmiune sélection de 150 objets de designers internationaux

Elric Petit neemt met Big-game deel aan de tentoonstelling Designwith a smile, georganiseerd ter gelegenheid van de publicatie van hetgelijknamige boek door de Stichting Kunstboek. Het tapijt Miles ende krukjes BOX maken deel uit van een selectie van 150 objecten vaninternationale vormgevers.

11.07.08 > 12.10.08> http://design.museum.gent.be

Exposition de Chantal Maes dans le cadre de l’Été de la Photographie àl’Espace Photographique Contretype

18.06.08 > 21.09.08> www.contretype.org

Le monde à plusieurs facettes, 2008. Détail.

Exposition de Nathalie Joiris à la Galerie Faider

13.06.08 > 12.07.08www.galeriefaider.be

Sie kommen, spectacle cho-régraphique et création mu-sicale de Cédric Dambrainet Louise Vanneste. Lesmusiciens, présents sur leplateau, interprèteront unepièce pour clavecin (SaraPicavet), claviers électro-niques (Tomoko Honda) etélectronique live (CédricDambrain).

20 & 21.06 > 20.00> www.siekommen.be

22.07.08 > 25.07.08Intégrale des vingts Regards sur l’Enfant Jésus d’Olivier Messiaen> www.midis-minimes.be

À partir du 8 mai 2008 Out ofFocus présente une exposition enplein air itinérante (Bxl, Charleroi,Tournai, Liège, etc.) sur l’exploita-tion minière au Katanga en RDC.Celle-ci commencera officielle-ment le 9 mai lors du parcoursd’artistes dans la commune deSaint-Gilles, puis à Charleroidu 14 juin au 2 juillet ensuite àBruxelles...

> www.outoffocus.be

FRANCE DE GRIESSEN

Concert

A l’OPA, France de Griessen présentera des titres de son album solo,réalisé en collaboration avec Shanka (No One Is Innocent / DestructionInc.) : des chansons rock en français et en anglais, aux influences grungeet country.

05.06.08 > 22.30> www.opa-paris.com> www.myspace.com/francedegriessen

©B

eeLo

tto

©M

iloK

elle

r

©Co

linD

elfo

sse

©P

aulin

eB

eugn

ies

Page 23: Vocatio 30

> > > > > > > > NEWS > > > > > > > > NEWS > > >

22

> > > > > > > > NEWS > > > > > > > > NEWS > > >

23

PAULINE BEUGNIES, COLIN DELFOSSE

Out of Focus

Jeune collectif de photographes, Out of Focus a été crée en 2005 parquatre jeunes diplômés de l’Ihecs (Institut des Hautes Etudes desCommunications Sociales) : Pauline Beugnies, Colin Delfosse, ThomasFreteur, et Aurélie Grimberghs. Parallèlement aux canaux d’informationclassiques, ils mettent un point d’honneur à trouver des nouveauxespaces de diffusion ouverts à un public le plus éclectique possible.Du reportage journalistique à l’animation socioculturelle, Out of Focussouhaite interpeller et faire réfléchir en tout lieu et à tout moment.Dès le départ, le collectif s’est principalement tourné vers des sujetsinternationaux, dans les pays du Sud et africains en particulier. Différentsreportages ont été réalisés, pour les travaux de fin d’études, à partird’initiatives propres ou sur commandes : Au Congo, au Bengladesh, auMali, à Cuba, ... Mais Out of Focus entend aussi porter un regard sur lasociété qui l’entoure. Petit à petit, différents projets sont nés en Belgique.

FABIAN JARDON

Récital de piano

Récital de piano de Fabian Jardonau château de Modave, dans desoeuvres de Mozart, Liszt, Debussyet Scriabine

01.06.08 > 18.00>www.modave-castle.be

ANN VANCOILLIE

Concert quatuor Eonta

Le quatuor est composé d’AnnVancoillie, Elena Boni, PeterHogerheyde, Jadranka Gasparovic,tous membres de l’Opera desFlandres. Il se produira à laFondation Biermans-Lapôtre,Maison culturelle France-Belgique, avec un programmevarié (Haydn, Piazzolla, Zaborov,Chaillou, Henderickx, Schwarz).

04.07.08 > 20.00> www.concerts.fr

SARA PICAVET

Sie kommen

INGE JONCKHEERE

Be Creative

Inge Jonckheere, wetenschapstermet een creatieve ziel, neemtdeel aan het Europees Salon voorTextielcreatie Be Creative. Jongeen getalenteerde ontwerpers(liefhebbers en studenten zowelals ervaren beroepsontwerpers)stellen er hun creaties van gere-cycleerde en/of herwonnen mate-rialen voor.

12.06.08 > 14.06.08>www.becreative2008.com/Fashion.aspx

ELRIC PETIT

Design with a smile

CHANTAL MAES

Voyage Out

NATHALIE JOIRIS

Présentation de nouveaux travaux

Elric Petit participera avec Big-game à l’exposition Design with a smileà l’occasion de la sortie du livre du même nom édité par StichtingKunstboek. Le tapis Miles et les tabourets BOX y seront présentés parmiune sélection de 150 objets de designers internationaux

Elric Petit neemt met Big-game deel aan de tentoonstelling Designwith a smile, georganiseerd ter gelegenheid van de publicatie van hetgelijknamige boek door de Stichting Kunstboek. Het tapijt Miles ende krukjes BOX maken deel uit van een selectie van 150 objecten vaninternationale vormgevers.

11.07.08 > 12.10.08> http://design.museum.gent.be

Exposition de Chantal Maes dans le cadre de l’Été de la Photographie àl’Espace Photographique Contretype

18.06.08 > 21.09.08> www.contretype.org

Le monde à plusieurs facettes, 2008. Détail.

Exposition de Nathalie Joiris à la Galerie Faider

13.06.08 > 12.07.08www.galeriefaider.be

Sie kommen, spectacle cho-régraphique et création mu-sicale de Cédric Dambrainet Louise Vanneste. Lesmusiciens, présents sur leplateau, interprèteront unepièce pour clavecin (SaraPicavet), claviers électro-niques (Tomoko Honda) etélectronique live (CédricDambrain).

20 & 21.06 > 20.00> www.siekommen.be

22.07.08 > 25.07.08Intégrale des vingts Regards sur l’Enfant Jésus d’Olivier Messiaen> www.midis-minimes.be

À partir du 8 mai 2008 Out ofFocus présente une exposition enplein air itinérante (Bxl, Charleroi,Tournai, Liège, etc.) sur l’exploita-tion minière au Katanga en RDC.Celle-ci commencera officielle-ment le 9 mai lors du parcoursd’artistes dans la commune deSaint-Gilles, puis à Charleroidu 14 juin au 2 juillet ensuite àBruxelles...

> www.outoffocus.be

FRANCE DE GRIESSEN

Concert

A l’OPA, France de Griessen présentera des titres de son album solo,réalisé en collaboration avec Shanka (No One Is Innocent / DestructionInc.) : des chansons rock en français et en anglais, aux influences grungeet country.

05.06.08 > 22.30> www.opa-paris.com> www.myspace.com/francedegriessen

©B

eeLo

tto

©M

iloK

elle

r

Page 24: Vocatio 30

> > > > > > > > NEWS > > > > > > > > NEWS > > >

24

LIONEL THELEN

Publication

WIM DELVA

AIDS-onderzoek

FRANK THEYS

Technocalyps

LESLIE MANNÈS

Festival Danse Balsa Marni VIII

JUDITH VINDEVOGEL

ZILKE - dood en ontwaken

20.06 & 21.06 > 19.30Let’s pretend (collaboration avec Jasmina Douieb, Flore Vanhulst, ToniD’antonio, inspirée d’Alice de Lewis Caroll)

À plusieurs moments pendant le festival : By-product 2 Parasite (collabo-ration avec Manon Santkin et Jennifer Defays)

> www.balsamine.be

“De bloedmooie Zilke lijdt al sinds haar geboorte aan het uiterst zeld-zame syndroom van Asseroosje, ook wel Doornpoesje genoemd, dat zichals volgt uit: verschillende keren per dag breekt Zilke’s hart, overmanddoor mededogen voor het lijden van de mens, en sterft zij, om even laterdoor de genadeloze Dood weer tot leven te worden gewekt.” Productie:Walpurgis; regie en tekstbewerking: Judith Vindevogel; libretto: Pieter deBysser.

07-08-09-10.08 > 20.30Theater op de Markt, Hasselt> www.walpurgis.be

Begin augustus geeft Wim Delva een postervoorstelling op de 17deinternationale aidsconferentie in Mexico City. De titel van de posteris: The implications of inadequately modelling AIDS mortality for theexpected impact of microbicides: a modelling study. Zijn wetenschappelijkartikel HIV testing and STI care among sexually active youth in theBalkans verschijnt in het najaar in het tijdschrift AIDS Patient Care &STDs. Vanaf oktober 2008 zal hij in Zuid-Afrika verderwerken aan zijndoctoraatsonderzoek, in samenwerking met het South African Centrefor Epidemiological Modelling and Analysis, dat in Stellenbosch dichtbijKaapstad gevestigd is.

Un nouvel ouvrage de Lionel Thelen sur la sociologie du travail et de lagestion des ressources humaines sera publié en juin et s’intitule «Lemanagement humain. Pour une approche collective de la performance enmilieu professionnel» (cf ci-dessous) :«La plupart des moyennes et grandes entreprises intègrent aujourd’huiun département de gestion des ressources humaines (GRH), chargé dela prise en charge de tout ce qui concerne les questions inhérentes aupersonnel. Depuis leurs débuts, ces départements importent, des États-Unis pour l’essentiel, des modes et recettes de gestion qui cumulent deuxtraits culturels majeurs Outre-atlantique : a) la prominence de l’individuelsur le collectif et b) le déni des disparités sociales au profit de disparitésculturelles, ethniques et/ou linguistique. Les conséquences délétèresde l’usage intensif des outils et stratégies de GRH inspirés de cesmodèles sont un mal-être croissant des travailleurs les moins qualifiés,la déliquescence des solidarités collectives professionnelles au profitde contrats dits «psychologiques», la montée en flèche des sentimentset ressentis d’injustice et celle, concomitante, des diverses pathologiesliées aux formes de stress que développent les individus en réponse à desmodes de gestion ne leur convenant pas.Afin de contrer ces tendances, il convient de mettre en exergue lesfaiblesses du système et, à partir de ces dernières, proposer despratiques permettant d’en corriger les failles. Ces pratiques peuvent sesubsumer sous l’appellation de «management humain» et impliquentun abord collectif de la performance tant de la firme que de ses salariésainsi que la mise en avant de l’importance de l’environnement socio-économique et culturel en externe et de l’environnement de travail eninterne. Le management humain vise à donner une alternative auxentreprises et à leurs département de GRH face à la toute puissance dumodèle dit de la «flexicurité» tel que prôné actuellement tant Outre-atlantique qu’au sein de la... Stratégie Européenne pour l’emploi. Parcequ’il est vrai que si nous sommes à présent tous ‘flexibilisés’ nous n’ensommes pas pour autant plus ‘sécurisés’ tandis qu’un nombre croissantde salariés se sentent, eux, toujours plus... précarisés.»

THELEN, Lionel (2008), Le management humain. Pour une approchecollective de la performance en milieu professionnel, Zürich, HR Today(Dossiers HRM), juin 2008, 56 pages. Sous presse.

Technocalyps is een documentaire vanregisseur Frank Theys over het intrigerende‘transhumanisme’. In het drieluik duikt hij in dewereld van wetenschappers en enthousiastelingendie ervan overtuigd zijn dat we een tijdperknaderen waarin de mens, zoals we die nu kennen,niet meer het intelligentste wezen op aardezal zijn. Alle technologische ontwikkelingen(biogenetica, artificiële intelligentie,nanotechnologie...) lijken te evolueren naar ééndoel: de mens overstijgen en iets transhumaans,

‘bovenmenselijks’ creëren. De film verschijnt eind mei op dvd.

Technocalyps est un documentaire du réalisateur Frank Theys sur lephénomène intriguant du ‘transhumanisme’. Dans cette trilogie, ilentre dans le monde des scientifiques et des passionnés persuadés quenous nous dirigeons vers une époque où l’homme ne sera plus l’être leplus intelligent de la planète. Toutes les évolutions technologiques (labiogénétique, l’intelligence artificielle, la nanotechnologie) semblentévoluer vers le dépassement de l’être humain et la création d’une espèce‘surhumaine’. Le film sort fin mai sur DVD.> www.cinemien.nl/sites/homescreen.php?taal=nl&land=nl&page=synopsis&barcode=8717249473114

©Za

mfu

nfu

M.