VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan...

16
EEN KRANT GEPRODUCEERD DOOR MEDIAPLANET VERSTAND VAN TANDEN WELKE TANDENBORSTEL KIES JE? Het mechanisch verwijderen van tandplak blijft de beste manier om tandbederf en tandvleesontsteking te voorkomen Lees blz. 4 SLECHTE ADEM Meestal ligt het probleem in de mond zelf: tandvleesontsteking, tandbederf, tandsteen… Lees blz. 9 IMPLANTEREN IS GOED INVESTEREN Dankzij het comfort en de levens- kwaliteit die ze bieden, en hun grote duurzaamheid, vormen ze een goede investering op lange termijn Lees blz. 11 TANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees blz. 13 GEZOND BEGINT IN DE MOND MEI 2008 ADVERTENTIE

Transcript of VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan...

Page 1: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

EEn KrAnT GEPrODUCEErD DOOr MEDiAPLAnET

VERSTAND VAN TANDEN

WELKE TANDENBORSTEL KIES JE?

Het mechanisch verwijderen van

tandplak blijft de beste manier om

tandbederf en tandvleesontsteking te

voorkomen

Lees blz. 4

SLECHTE ADEM

Meestal ligt het probleem in de mond

zelf: tandvleesontsteking, tandbederf,

tandsteen…

Lees blz. 9

IMPLANTEREN IS GOED INVESTEREN

Dankzij het comfort en de levens-

kwaliteit die ze bieden, en hun grote

duurzaamheid, vormen ze een goede

investering op lange termijn

Lees blz. 11

TANDEN BLEKEN

Er bestaan tegenwoordig verschillende

bleekmethodes om tandverkleuringen

te behandelen

Lees blz. 13

GEZOND BEGINT IN DE MOND MEI 2008

ADVErTEnTiE

Page 2: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

� | verstand van tanden

INHOUD

MEDIAPLANET PRODUCEERT, FINANCIERT EN ONTWIKKELT THEMAKRANTEN IN PERS, ONLINE EN VIA BROADCASTING.

www.mediaplanet.com

VERSTAND VAN TANDEN – PUBLICATIES MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE

Project Manager: Steven Desair Mediaplanet +32 2 420 58 95

Graphic Design: Elise Toussaint

Redactie: Heidi Van de Keere

Pictures: www.istockphoto.com

Print: Corelio Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Country Director, Christian Züllig, Phone: +32 2 426 44 70, www.mediaplanet.com Gedistribueerd met De Standaard, 20 mei 2008

Het Verbond der Vlaamse Tand-artsen vzw, dat meer dan 80% van de actieve Vlaamse Tand-

artsen groepeert, leverde volgaarne zijn medewerking aan het initiatief van Me-diaplanet om dit katern over mondge-zondheid in De Standaard te realiseren. Het hoort tot één van de doelstellingen van de vereniging om de mondgezond-heid bij de bevolking te promoten. Het is voor iedere tandarts immers de betracht-ing om een functioneel en esthetisch ge-bit voor zijn patiënt te helpen bewaren of te bereiken. De natuur levert ons hiervoor de meest efficiënte bouwstenen. Dit kost-baar goed zo optimaal mogelijk in stand houden, is de belangrijkste opdracht van de tandheelkunde. Alternatieven kun-nen de natuur misschien nabootsen maar nooit functioneel verbeteren. De te leveren inspanningen om het natuurlijke gebit te behouden zijn veel geringer dan

deze die moeten worden geleverd om het te vervangen. Een mooi en gezond gebit wordt steeds meer aanzien als een teken voor fysieke en mentale gezondheid. Een mooie glimlach getuigt van optimisme, weerspiegelt dy-namiek en zelfzekerheid. Over schoonheid bestaan wel verschillende meningen, evenzeer als de normen voor schoonheid kunnen verschillen volgens de cultuur. Esthetiek is echter niet het belangrijkste doel om zorg te besteden voor het gebit. De kauwfunctie is zeker de belangrijk-ste reden, als de eerste schakel in de spi-jsvertering. Een gezond gebit is samen met een gezonde voeding de sleutel naar algemene gezondheid en levenscomfort. Gezond begint in de mond.

Alle reden dus om aan de mondgezond-heid de nodige aandacht te besteden en aldus een levenslang behoud van de kauwfunctie te verkrijgen.

De meest effectieve zorg voor het gebit is de preventie: de schade niet laten ont-staan, of dan toch zo beperkt mogelijk houden. Een kleine herstelling levert weinig tot geen verlies aan de functie, ook esthetisch is een kleine herstelling van-daag haast onzichtbaar te realiseren. De preventieve boodschap moet reeds vanaf jonge leeftijd meegegeven worden. Hoe eerder de goede gewoonte voor de mon-dzorg wordt aangenomen, hoe minder risico op blijvende schade of verlies van tandelementen.De pijlers van de preventie zijn eenvoudig: gezonde voeding, tweemaal per dag po-etsen met fluoridetandpasta en minstens

eenmaal per jaar op controle gaan bij de tandarts. De individuele preventieve ins-panningen die nodig zijn om problemen te voorkomen verschillen van persoon tot persoon. Uw tandarts is de meest aangewezen persoon om de beste keuze te maken uit het aanbod aan techniek-en, producten of hulpmiddelen. Het scala aangeboden producten via alle mogelijke distributiekanalen is voor de patiënt niet steeds overzichtelijk. De tandarts is niet enkel voor de verzorging de aangewezen persoon, ook voor adviezen aangaande mondverzorgingsproducten voor een doelgerichte preventie zal uw tandarts waardevolle informatie aanleveren.

Tandheelkundige behandelingen zijn niet steeds aangenaam, daar is uw tandarts zich ook van bewust. Uitstellen maakt een nodige ingreep echter enkel moeilijker, langduriger en kostelijker. Alle belang dus om angst niet het moment te laten bepalen waarop u actie onderneemt. De mogeli-jkheden zijn vandaag zeker voorhanden om de nodige herstellingen of preventieve ingrepen pijnloos uit te voeren. Pas als het natuurlijk gebit niet meer of moe-ilijk te redden valt, wordt tandheelkun-dige zorg duur. Preventie is goedkoop, duurzaam en efficiënt. Uw tandarts kan u hierin levenslang begeleiden. We hopen dat deze katern u een schat aan informatie bezorgt en wensen allen lev-enslang een gezonde mond.

Een gezonde mond is een kostbaar goed

ADVErTEnTiE

Maar een vervangmiddel 3

Welke tandenborstel 4

Vlaamse Tandartsen 4

Vergeet de ruimten niet 5

Tien tips 5

Zoet, zuur, gaatjes 6

Van kwaad naar erger 6

Melk is gezond! 6

Tandvriendelijk snoepen 7

Help, mijn tandwortels! 7

Pijnlijke plekjes in de mond 8

Gevolgen van passief roken 8

Slechte adem 9

Wie doet wat 9

Blik op de toekomst 10

De paradontoloog 10

Kaak-en aangezichtschirurg 10

Implanteren is goed investeren 11

Wat dekt de ziekteverzekering? 11

Over kronen en bruggen 12

Tandreizen 12

Facings 12

Tanden bleken 13

Verstandkies: probleem? 14

Tandvullingen 14

+- 50 % jongeren draagt beugel 15

Mijn kunstgebit 15

Jean-Paul MichielsVoorzitter VVT.

Page 3: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

verstand van tanden | �

ADVErTEnTiE

De beste tandprothese blijft altijd maar een vervangmiddel

Ondanks de beste mondzorg kunnen tan-den toch verloren gaan door ongevallen, ouderdom of andere oorzaken met verlies aan kauwfunctie en esthetiek als gevolg.Verloren tanden worden dan ook best ver-vangen want verlies aan kauwfunctie kan spijsverteringsproblemen veroorzaken, verlies aan esthetiek kan sociale gevolgen hebben. Het niet vervangen is er bovendien oorzaak van dat de resterende tanden hun onderlinge steun verliezen en zich zullen gaan verplaatsen waardoor het natuurli-jke en evenwichtige samenspel tussen boven- en onderkaak verloren gaat wat voor nieuwe problemen zal zorgen zoals loskomen en verder verlies van tanden en kaakgewrichtsklachten.

Wanneer men spreekt over vervangen van tanden dan komt automatisch de denta-altechnicus aan bod.Het is de vakman die in samenwerking met, en enkel op voorschrift van de tand-arts, de geneesheer specialist of de kaak- en aangezichtschirurg naar maat ge-maakte dentale hulpmiddelen vervaardigt om tanden, delen van tanden of naburige weefsels te verplaatsen, te vervangen of te behandelen.Er bestaan tandprothesen in alle vormen en kleuren die aangepast zijn aan elke in-dividuele patiënt en worden vervaardigd in een hele waaier van materialen.

Zij variëren van enkelvoudige restauraties voor het herstellen van één enkele tand tot het vervangen van alle tanden en kunnen vast in de mond worden gefixeerd of door de patiënt afneembaar zijn. Vaste prothesen of kroon- en brugwerken worden vooral toegepast voor minder uitgestrekte restauraties en worden ver-vaardigd in edele of andere biologisch aanvaardbare metalen bekleed met tand-kleurige materialen zoals porselein of kunststof. Zij worden in de mond gefix-eerd op natuurlijke tanden of op implan-taten.Afneembare prothesen kunnen partieel of volledig zijn en bestaan uit een basis in kunststof of metaal waarop de vervan-gende kunsttanden worden bevestigd. Zij worden in de mond verankerd met klem-men of andere retentiemiddelen aan de resterende natuurlijke tanden of aan im-plantaten. Voor kinderen met afwijkende tand- of aangezichtsafwijkingen vervaardigt de dentaaltechnicus de nodige regulatieap-paraten voor orthodontische en maxillo-faciaal orthopedische behandelingen.Naast deze eerder courante opdrachten bestaat er eveneens een hele reeks aan atypische apparaten gebruikt bij kaak-fracturen, kaakchirurgie, implantologie, bestralingstherapie en dies meer, die eve-neens tot de competenties van de denta-altechnicus behoren.

Het vervaardigen van tandprothesen is sinds 1993 onderworpen aan de Europese Richtlijn 93/42EEG met betrekking tot de medische hulpmiddelen die op 18 maart 1999 werd omgezet naar Belgisch recht door het “Koninklijk besluit betreffende de medische hulpmiddelen”. Hierdoor wordt de confectie van tandvervangende apparatuur aan strenge normen onder-worpen en dient er na afloop hiervan een conformiteitattest te worden afgeleverd aan de eindgebruiker. Hierop moeten gegevens staan waardoor het hulpstuk kan worden geïdentificeerd, zoals voor wie het stuk is bestemd, wie de bevoegde persoon is die de behandel-ing heeft voorgeschreven, wat de speci-fieke kenmerken van de prothese zijn en de vermelding bevatten dat zij voldoet aan de essentiële eisen die in de wet zijn voorzien.

Dat deze laatste verplichtingen wel de-gelijk nuttig zijn wordt de laatste dagen afdoende geïllustreerd in verband met de alarmerende berichten die in de ge-schreven pers en door de radio werden verspreid over schadelijke tandprothesen geïmporteerd uit het Oosten. Dit heeft bij veel patiënten vragen doen rijzen in ver-band met hun eigen prothese. Consultatie van hun conformiteitattest kan hier een geruststellend antwoord op geven.

Dentaaltechniek is een aantrekkelijk beroep doch wordt momenteel bij de knelpuntberoepen gerekend door de zwakke instroom van kandidaten in het onderwijs.

Het beroep kan deeltijds worden aange-leerd via de Syntra centra en is er op-gesplitst in twee delen, de leertijd en de ondernemersopleiding. In de leertijd gaat de leerling werken in een dentaaltechnisch bedrijf en volgt gedurende drie jaar, één dag per week, theoretische lessen in voor-noemde centra. De ondernemersoplei-ding die verplicht moet worden afgelegd door hen die zich later zelfstandig willen vestigen, volgt dezelfde formule doch is modulair opgebouwd. De zes modules kunnen hierbij naar keuze in de tijd wor-den afgelegd.

Voltijds onderwijs kan in Vlaanderen worden gevolgd in drie scholen, het Anneessens-Funck Instituut in Brussel, het Stella Maris Instituut in Merksem en het Vesalius Instituut in Oostende. De opleiding duurt er twee jaar en is gesitueerd op het derde niveau van het Technisch Secundair onderwijs. Er moet een derde specialisatiejaar worden gevol-gd door hen die plannen om zelfstandige te worden.

Alle goede wil, afdoende vakkennis en wettelijke beschermingsmaatregelen ten spijt, is en blijft zelfs de beste tandproth-ese een hulpmiddel dat de natuurlijke tanden moeilijk kan evenaren. Hoe uitge-breider de prothese wordt hoe moeilijker dit te verwezenlijken valt en het oeroude gezegde “beter voorkomen dan genezen” blijft ook hier eens te meer van kracht.

Dirk MennenVoorzitterUnie van Dentaaltechnische BedrijvenWettelijk erkende beroepsvereniging

Dirk Mennen - Voorzitter UDB

Door omstandigheden werd de VBT (Vlaamse Beroepsvereniging Tand-artsen) laattijdig gecontacteerd om mee te werken aan dit dossier.

De interesse om aan dergelijke dos-siers mee te werken, is echter groot. na overleg met voorzitter Guido Lysens werd afgesproken dat de VBT aan de volgende edities over mondgezond-heid graag haar bijdrage zal leveren. Hiervoor willen de VBT en haar voorzitter Mediaplanet alvast danken.

VBT Wettelijk erkende beroepsvereniging

Page 4: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

� | verstand van tanden

Het mechanisch verwijderen van tandplak blijft de beste manier om tandbederf en tandvleesontsteking te voorkomen. En de tandenborstel blijft het meest doeltreffende instrument. Houd rekening met de volgende tips bij de aanschaf en het onderhoud van de tandenborstel:

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Kies voor een borstelkop die niet te groot is. Dat laat toe om ook op moe-

ilijk bereikbare plaatsen te poet-sen. De ideale maat is 2,5 op 1 cm voor volwassenen en 1,5 op 1 cm voor kinderen. De borstelharen zijn bij voorkeur 10 tot 12 mm lang. De hardheid van de borstelharen varieert sterk: van erg zacht naar heel hard. Geef de voorkeur aan een medium of zachte borstel. Een harde tandenborstel kan het tandvlees kwetsen en doet de tandwortel afslijten.Behalve de klassieke vorm zijn er ook tandenborstels met slechts één bundeltje haren (‘singletuft-ed’). Ze geven toegang tot moe-

ilijk bereikbare plaatsen. Voor het poetsen van tanden met ortho-dontische blokjes zijn er borstels voorhanden met een v-vormige inkeping om makkelijker rond de brackets te kunnen poetsen;.De vorm van de steel heeft mind-er belang. Kies voor een tanden-borstel die goed in de hand ligt.Elektrisch of manueelBehalve de manuele tandenbor-stels is er ook keuze uit een uitge-breid gamma aan elektrische bor-stels. Ze zijn een goed alternatief voor het manueel borstelen. Ze zijn ook erg handig voor mensen met een handicap (mentaal of motorisch) die manueel poetsen bemoeilijkt, of voor gebruik in verzorgingsinstellingen (bij het poetsen van andermans tanden). Daarnaast kunnen ze motiverend

zijn voor mensen die nogal laks omgaan met het tandenpoetsen. Korte- en langetermijnstudies hebben uitgewezen dat de elek-trische tandenborstels mits goed gebruik, erg doeltreffend zijn, misschien omdat ze een timer hebben die de correcte duurtijd voor het poetsen aangeven. Mo-gelijk zijn ze ook doeltreffender dan manueel borstelen, zeker ter hoogte van de tandvleesrand en de ruimte tussen de tanden die bij manueel poetsen wel eens vergeten worden.Elektrisch poetsen is alleen zin-vol als het op een correcte ma-nier gebeurt en houd er reken-ing mee dat het evenveel tijd in beslag neemt dan manueel poet-sen. Denk er ook aan dat je met een elektrische borstel tand per

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

• Floss of tanddraad is een uit-stekend middel om de interden-tale ruimten te reinigen. Floss die voorzien is van een laagje was (gewaste floss) glijdt ge-makkelijker tussen de tanden en rafelt minder snel uit, maar neemt minder tandplak mee dan de ongewaste flossdraad. Er is ook keuze uit verschillende

tand borstelt, en niet per tanden-groep, en dat je nooit schrobt. Met de kop omhoog Draag tot slot goed zorg voor je tandenborstel : deel hem niet met anderen, vervang de borstel(kop) om de drie maanden.Spoel en

droog de borstel na gebruik en-plaats hem tussen de poetsbeur-ten in met de kop omhoog in de houder of beker.

Op basis van info van het Verbond der Vlaamse Tandartsen (VVT)

Welke tandenborstel kies je?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

• Poets je tanden minstens twee keer per dag, telkens gedurende minstens twee minuten. • Gebruik een tandpasta die flu-oride bevat. Fluoride versterkt het tandglazuur en helpt om cariës te voorkomen.• Zorg ervoor dat de tandenbor-

Meer dan 80% van de actieve tandartsen in Vlaanderen is lid van het Verbond der Vlaamse Tandartsen vzw (VVT). Behalve informatieverstrekking, dienstverlening, en het organiseren van bijscholing voor haar leden, is mondgezondheidspromotie voor het grote publiek een belangrijke doelstelling van de vereniging.

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Het VVT werd in 1987 opgericht, als fusie tus-sen de Vlaamse Weten-

schappelijke Tandartsenverenig-ing en de toenmalige syndicale vereniging. Met meer dan 3.400 leden is het VVT vandaag dé wetenschap-pelijke en professionele referentie voor tandartsen in Vlaanderen. Het VVT vertegenwoordigt niet alleen de algemeen tandartsen, maar evengoed de tweede lijn, met de tandarts-specialisten in de parodontologie, de tandartsspe-cialisten in de orthodontie en de mond- kaak- en aangezichtsch-irurgen..De integratie van alle aspecten van de tandheelkunde maakt onder meer een duideli-jke visie op de toekomst van het

beroep mogelijk. Een visie die continu wordt getoetst aan een steeds veranderende maatschap-pelijke, politieke en wetenschap-pelijke realiteit.Informatie, dienstverlening, nascholingDe uitoefening van de tand-heelkunde is een complexe aangelegenheid. Een goede mo-rele en materiële ondersteun-ing is zeer belangrijk voor de collegae. Als beroepsverenig-ing vertegenwoordigen we het beroep bij overheid, sociale part-ners, industrie, internationale organisaties… en ondersteunen we de tandartsen met een brede waaier van diensten (administra-tieve, juridische, fiscale informa-tie, informatie rond verzekerin-gen…). Het Verbond organiseert op een uniforme manier wa-

chtdiensten in heel Vlaanderen, en ziet er nauwlettend op toe dat de beroepsdeontologie wordt geëerbiedigd. Het Nascholingsinstituut van het verbond (NIVVT) organiseert wetenschappelijke congressen, symposia, cursussen en stud-ieavonden waar leden en niet leden zich kunnen bijscholen. Het VVT heeft bovendien ook ei-gen publicaties: het Nederland-stalig maandblad ‘Contactpunt’, de preventiekrant ‘Essentieel’ en het tweetalige Belgisch Tijd-schrift voor Tandheelkunde..GezondheidspromotieHet VVT heeft verschillende werk-groepen die zich toeleggen op specifieke aspecten. De Vlaamse werkgroep voor Gezonde Tanden (VWGT) bijvoorbeeld zet zich in voor mondgezondheidspromotie.

Die werkgroep werktsamen met (tandheelkundige) ex-perts uit de academische wereld en met verenigingen en instell-ingen die gezondheidspromotie, soms ook over de grenzen heen, hoog in het vaandel voeren. De VWGT ontwikkelt wetenschap-

pelijk onderbouwde adviezen en streeft daarbij naar een consen-sus in Vlaanderen. Klassiekers zijn bijvoorbeeld het fluoride-advies, het voedingsadvies en het mondhygiëne-advies.

Meer info: www.vvt.be

VERBOND DER VLAAMSE TANDARTSEN: wie zijn we? Wat doen we? ADVErTEnTiE

Page 5: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

verstand van tanden | �

Een goede poetsbeurt houdt ook in dat de ruimten tussen de tanden goed worden gereinigd. Dat kan gebeuren op verschillende manieren.

Beter voorkomen dan genezen, is ook in de tandzorg een belangrijke boodschap. Een goede mond- en tandhygiëne van kindsbeen af hoort thuis in een gezonde leefstijl en kan veel problemen voorkomen. Dit zijn enkele gouden tips:

Vergeet de ruimten tussen de tanden niet

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

• Floss of tanddraad is een uit-stekend middel om de interden-tale ruimten te reinigen. Floss die voorzien is van een laagje was (gewaste floss) glijdt ge-makkelijker tussen de tanden en rafelt minder snel uit, maar neemt minder tandplak mee dan de ongewaste flossdraad. Er is ook keuze uit verschillende

Tien tips voor een gezond gebit

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

• Poets je tanden minstens twee keer per dag, telkens gedurende minstens twee minuten. • Gebruik een tandpasta die flu-oride bevat. Fluoride versterkt het tandglazuur en helpt om cariës te voorkomen.• Zorg ervoor dat de tandenbor-

stel in een hoek van 45 graden tegen het tandvlees staat en kle-ine draaibewegingen maakt. • Vergeet tijdens het poetsen de moeilijke plekjes niet. • Vervang je tandenborstel minstens om de drie maanden. Een versleten borstel doet zijn werk niet meer en kan proble-men veroorzaken aan tanden

en tandvlees. • ’s Avonds flossen is geen over-bodige luxe. • Ga tweemaal per jaar naar de tandarts. Een regelmatige con-trole laat de tandarts toe even-tuele problemen tijdig op te spo-ren.• Vermijd snoepgoed en tussend-oortjes. Een reinigende kauwgom

tussen de maaltijden kan wel: die stimuleert de speekselproductie en neutraliseert de zuurtegraad in de mond.• Tijdens de zwangerschap is ex-tra aandacht voor de mondhy-giëne belangrijk. De gewijzigde hormonenspiegel maakt het tandvlees immers meer vatbaar voor ontsteking.

• Stop met roken: roken vero-orzaakt verkleuring van de tan-den en een slechte adem, en verhoogt het risico voor vroegti-jdig loskomende en uitvallende tanden.

zie Ook: www.kce.fgov.be (rubriek publicaties) onder referentie KCE Re-ports vol. 77A

draaddiktes en wie het wil, kan ook kiezen voor lintvormige floss. Denk erom dat flossen een beetje oefening vergt, wil je een goed resultaat bereiken. Je tan-darts toont het je graag voor! • De tandenstoker is een alter-natief. Geef de voorkeur aan een houten tandenstoker, die wigvormig is, en driehoekig op doorsnede. Schuif hem met de platte kant tegen het tandvlees,

loodrecht op de tandenrij tussen de tanden.• Interdentale borsteltjes of ragertjes zijn bijzonder doeltref-fend om wat grotere tussentan-druimten te reinigen (ook ruim-tes tussen scheve tandelementen, onder en tussen brugelementen, tussen tandwortels). Ze bestaan in verschillende vormen en dikten en worden gebruikt op dezelfde manier als een tandenstoker.

ADVErTEnTiE

• Er bestaat tot slot ook een elektrische interdentale borstel met roterende draad, die een evenwaardig alternatief vormt voor het reiningen van de tus-sentandruimtes.

Op basis van info van het Verbond der Vlaamse Tandartsen (VVT)

Page 6: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

6 | verstand van tanden

Wanneer de mondhygiëne te wensen overlaat, wordt de mond gauw een broedplaats voor allerlei tand- en tandvleesproblemen. Suikerhoudende tussendoortjes en drankjes bespoedigen dat proces.

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

In onze mond en op onze tanden huishouden heel wat bacteriën. Ze zijn goedaar-

dig want ze beschermen het lichaam tegen allerlei ziekmak-ende kiemen die we via de mond innemen. Vervelend is wel dat deze bacteriën gaan samenklit-ten met stoffen uit de voeding tot een kleverige tandplak. Re-

gelmatig en grondig poetsen is de boodschap om de tandplak te verwijderen.Als het tandvlees ontsteektBij een gebrekkige mondhy-giëne wordt de tandplak niet goed verwijderd en zal die zich opstapelen tussen de tanden en langs de tandvleesrand. De bac-teriën in de plak stellen allerlei stoffen vrij die het tandvlees zullen irriteren en beschadigen.

Uiteindelijk resulteert dat in een ontstekingsreactie. Tandv-leesontsteking of parodontitis zorgt ervoor dat de tandvlees-rand loskomt van de tand. Er ontstaat een ruimte waarin zich nog meer tandplak zal afzetten, met het risico dat uiteindelijk ook het tandsteunweefsel wordt aangetast. Zonder ingrijpen gaat het van kwaad naar erger: beetje bij beetje zal het tandvlees en

Van tandplak tot tandsteen… Van kwaad naar erger

ook het bot rond de tandwortel worden afgebroken. Tandvleesontsteking kun je voorkomen of genezen door de tandplak tijdens het poetsen steeds zorgvuldig te verwijderen van de tandvleesranden. Als de situatie te ver gevorderd is, en de plak diep onder het tandv-lees zit, is de tussenkomst van de tandarts noodzakelijk om de tanden en de ruimten tussen tanden en tandvlees grondig te reinigen. De tandvleesontstek-ing zal genezen maar eventuele schade aan het steunweefsel is echter onomkeerbaar. Een goede tandhygiëne kan in dat geval

alleen nog verdere afbraak van bot en steunweefsel voorkomen. Hoe voorkom je tandsteen?Tandplak die achterblijft op de tanden trekt mineralen aan en zal al na enkele dagen verkalken tot tandsteen. Tandsteen is hard, ruw en poreus en bevordert de afzett-ing van nieuwe tandplak. Ook in deze fase is de tussenkomst van de tandarts vereist. Tandsteen laat zich immers niet makkelijk verwijderen.

Op basis van info van het Verbond der Vlaamse Tandartsen (VVT)

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Het waren Zwitserse tand-artsen die 25 jaar geleden het Happy Tooth logo in-

troduceerden. Momenteel dra-gen wereldwijd ruim 100 merken dit geregistreerde kwaliteitsken-merk. Ze hebben de goede eigen-schap dat ze minder kans geven op tandbederf of tanderosie.pH-verhaal“Tandvriendelijk snoepen, kan wel degelijk”, zegt Yves De Groote van Toothfriendly Inter-national. “Het komt erop aan om te kiezen voor tandvriendelijke producten.” En natuurlijk wordt hier vooral suiker met de vinger

Het zuur dat ontstaat bij de afbraak van suikers in de mond zal de mineralen in het tandoppervlak oplossen. Als dat te vaak gebeurt, zonder dat de situatie zich tussendoor kan herstellen, wordt het tandweefsel broos en ontstaan er gaatjes…

Zoet, zuur, gaatjes…

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Bij elke inname van sui-kers gaan de bacteriën uit de tandplak in de aan-

val. Ze breken de suikers af en daarbij worden zuren gevormd.

Deze zuurstoot is nefast omdat het zuur de mineralen in het tandoppervlak oplost. Onder in-vloed van het zuur lost een deel van de mineralen op. Op de ont-kalkte - of gedemineraliseerde – plaatsen wordt het tandweefsel

broos. Het gevormde zuur wordt geleidelijk door het speeksel ge-neutraliseerd en een half uurtje na de inname van suiker is de zuurstoot voorbij.Drie uur wachtenAls de zuurstoot over is, zal het

gedemineraliseerde tandweefsel zich geleidelijk aan opnieuw her-stellen. De mineralen die in het speeksel en de plak zijn opgelost, gaan zich opnieuw inbouwen in het tandweefsel. Dat proces noemen we de remineralisatie.

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Na ongeveer drie uur is de schade hersteld. De reminerali-satie duur dus langer dan de de-mineralisatie. Het is belangrijk dat het herstelproces ongehin-derd kan doorgaan. Wordt het herstel steevast voortijdig af-gebroken door opnieuw te eten of te drinken, dan wordt het tandweefsel na verloop van tijd broos, begint het af te brokkel-en, en ontstaan er gaatjes…

ADVErTEnTiE

Melk, zonder toegevoegd suiker, helpt tandbederf tegengaan.

Melk is gezond voor het gebit

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Melk bevat, net zoals kaas, voedingsmiddelen die onze tanden bescher-

men tegen tandbederf. Niet al-leen calcium en fosfor, maar ook vetten, caseïne en andere eiwit-

ten spelen hier een gunstige rol. Suikers uit de voeding worden in de mond omgezet tot zuren. Dat gebeurt onder invloed van bacteriën uit tandplaque. Pre-cies deze ‘zuurstoot’ bevordert het ontstaan van cariës. De ho-ger vermelde voedingsstoffen uit

melk hebben een neutraliserend effect op die zuren en bescher-men op die manier tegen tand-bederf. Calcium en fosfor, die rijkelijk aanwezig zijn in melk, bevorderen bovendien de remin-eralisatie, of het herstel van het tandweefsel na demineralisatie

ten gevolge van een zuurstoot. Lactose, het suiker dat in melk aanwezig is, doet de zuurtegraad in de tandplaque niet noemen-swaardig dalen en heeft dus geen nadelige invloed op de tanden.

Bron: Nutrinews, special zuivel, 2005

“ Melk bevat elk bevat, voedingsmiddelen die onze tanden bescher-men tegen tandbederf „

Page 7: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

verstand van tanden | 7

Wil je zorg dragen voor je gebit, ga dan verstandig om met suikergoed. Kies voor snoepgoed met het Happy Tooth logo. Producten met dit logo geven minder kans op tandcariës of tanderosie.

TANDVRIENDELIJK SNOEPEN:kan het?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Het waren Zwitserse tand-artsen die 25 jaar geleden het Happy Tooth logo in-

troduceerden. Momenteel dra-gen wereldwijd ruim 100 merken dit geregistreerde kwaliteitsken-merk. Ze hebben de goede eigen-schap dat ze minder kans geven op tandbederf of tanderosie.pH-verhaal“Tandvriendelijk snoepen, kan wel degelijk”, zegt Yves De Groote van Toothfriendly Inter-national. “Het komt erop aan om te kiezen voor tandvriendelijke producten.” En natuurlijk wordt hier vooral suiker met de vinger

gewezen. Toch betekent sui-kervrij niet per definitie tandvr-iendelijk. “Suikervrije producten die bijvoorbeeld een grote ho-eveelheid zuur bevatten, kunnen het tandglazuur beschadigen en tanderosie veroorzaken.” Bij de productie van tandvriendelijk snoepgoed speelt vooral de suikerkeuze een rol. “Deze pro-ducten worden bereid met niet-

cariogene en dus tandvriendeli-jke suikers of suikervervangers. Ze hebben de interessante ei-genschap dat ze niet in de mond worden afgebroken waardoor de zuurtegraad (pH) niet verder kan dalen dan de kritische grens van

ADVErTEnTiE

Bij het ouder worden zie je het fenomeen wel vaker: het tandvlees trekt terug. Wanneer de tandhals bloot komt te liggen, kan dat aanleiding geven tot hevige pijnscheuten bij contact met zeer zoete, warme of koude spijs of drank.

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Help, mijn tandwortels liggen bloot!

Het tandvlees hecht zich normaal gezien op de rand van de tandkroon en

de wortel. Bij het ouder worden komt het wel vaker voor dat de tandvleesaanhechting geleidelijk aan opschuift naar de wortel. Meestal is het een erg langzaam proces dat niet noodzakelijk ge-paard gaat met klachten. Vooral wanneer de tandhals – de over-gang tussen kroon en wortel – bloot komt te liggen, kan con-tact met zoete, warme of koude voedingsmiddelen aanleiding geven tot hevige pijnscheuten. Ook het poetsen kan dan flink gevoelig zijn. En als het proces ongehinderd blijft doorgaan, en het tandvlees zich steeds verder terugtrekt, dreigen de tanden uiteindelijk los te komen en uit te vallen.Behalve een genetische aanleg is vooral kalkaanslag, onvoldoende poetsen en flossen de oorzaak, maar er kunnen ook andere fac-toren tussenkomen. Roken speelt een zeer nefaste rol, maar ook te hard en niet correct poetsen kunnen het tandvlees sneller doen terugtrekken. Dagelijkse

mondhygiëne is uiterst belan-grijk. Gebruik een zachte of mid-delharde tandenborstel waarmee je cirkelvormige bewegingen maakt in een hoek van 45° naar het tandvlees gericht. De tan-denborstel moet regelmatig wor-

den vervangen, anders schuren de haartjes alweer verkeerd. Met een tandpasta tegen gevoelige tanden kan je de pijnscheuten een flink stuk verhelpen, maar voorkomen blijft nog steeds beter dan te moeten genezen.

“ dreigen de tan-den uiteindelijk los te ko-men en uit te vallen „

5,7.” Deze producten geven dus geen aanleiding tot de klassieke ‘zuurstoot’ die wel optreedt na het eten van allerlei zoetigheid en die aan de basis ligt van tandbederf.Betere mondzorgToothfriendly International is een non-profitorganisatie die zich toespitst op het verbeteren van de mondzorg. De organi-satie, die wordt geleid door een groep van tandheelkundige professionals, ziet toe op het correct gebruik van het Happy Tooth logo en geeft voorlichting over een goede mondhygiëne en verstandige eetgewoontes. “We promoten het gebruik van tandvriendelijk snoepgoed wat echter helemaal niet betekent dat we kinderen zouden aanzetten tot snoepen.”

Meer info: zie www.toothfriendly.com

ADVErTEnTiE

Page 8: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

8 | verstand van tanden

Wist je dat...

de Onafhankelijke Ziekenfondsen Dentalia Plus hebben ontwik-keld? Dentalia Plus is een nieuwe dienst tandzorg die de kosten gedeeltelijk of volledig terugbetaalt, met een maximumbedrag, voor ondermeer :preventieve tandzorg, orthodontie, prothesen, implantaten, paradontologie en curatieve tandverzorging.

Meer info op : www.dentaliaplus.be

Behalve de vieze rokersaanslag op de tanden zou nicotine ook de afweer van het lichaam tegen schadelijke bacteriën in tandplak verminderen. En ook passief roken is een boosdoener: kinderen van rokende ouders hebben meer cariës.

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

De tong heeft geen ef-fen oppervlak maar is bekleed met papillen.

Die slijten voortdurend af en worden voortdurend opnieuw aangemaakt. Het gebeurt wel vaker dat etensresten zich tus-sen de papillen nestelen. Dat hoeft niet noodzakelijk een probleem te zijn omdat de speekselvloed de tong constant reinigt. Zo gebeurt het althans overdag. ’s Nachts, daarentegen, maken we nauwelijks speeksel aan. Bovendien ligt de achter-kant van de tongrug tijdens het slapen tegen het verhemelte ge-

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

• Een algemeen tandarts neemt een groot deel van de (preven-tieve) tandzorg op zich. Voor specifieke problemen verwijst hij de patiënt naar gespeciali-seerde zorgverleners of werkt hij nauw met hen samen om het probleem op te lossen.• Een orthodontist is een tan-darts-specialist die afwijkingen in de stand van het gebit en de kaken optimaliseert door middel van beugels.

Meestal zijn ze het gevolg van een verminderde weerstand . Vast staat dat deze kleine plekjes in de mond behoorlijk pijnlijk kunnen zijn. Wat zijn aften precies en hoe kun je ze behandelen?

AFTEN: pijnlijke plekjes in de mond

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Grijswitte of gele plekjes met een rode ontstoken rand in de mond die pi-

jnlijk aanvoelen… Iedereen kent ze wel. Aften zijn geen zeldzaam verschijnsel. Ze treffen jong en oud. Twintig procent van de volwassenen blijkt er last van te hebben. Aften kunnen alleen voorkomen maar evengoed in groep, verspreid in de mondholte, vooral op de binnenkant van de wangen of lippen en onder de tong. In de meeste gevallen zijn de plekjes niet groter dan 2 tot 5 millimeter en verdwijnen ze spontaan na één tot twee

De gevolgen van (passief) roken

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Een vuil gele aanslag op het gebit. Menig roker wordt ermee geconfronteerd en

zit ermee verveeld. Maar behalve dit esthetisch storend probl-eem, tast roken ook de kwaliteit van het gebit aan. Nicotine zou namelijk de afweer van de bac-teriën in tandplak onderdrukken. Hierdoor krijgen de bacteriën vrij spel en zullen ze zich ongecon-troleerd nestelen tussen tanden en tandvlees. Op termijn zal dat aanleiding geven tot beschadig-

ing van het steunweefsel. Rokende ouders moeten boven-dien weten dat hun kinderen ongewild meeroken. En dat het zogenaamde passief roken ook sporen nalaat in het gebit van hun kroost. Amerikaans onder-zoek toont aan dat tandbederf vaker voorkomt bij jonge kin-deren die passief mee roken. Er zou meer cotinine – een bi-jproduct van nicotine - in het bloed van deze kinderen aan-getroffen worden, en dan vooral in de groep met cariës in het melkgebit. Volgens de auteurs

werd gehouden met andere mo-gelijk beïnvloedende factoren zoals eetstijl, sociale afkomst en

mondhygiëne. Waaraan dat ver-hoogde risico toe te schrijven is, is nog niet helemaal duidelijk. Experts suggereren dat de weer-stand bij kinderen die passief

zouden jonge kinderen van ro-kende ouders twee keer zo veel risico voor tandbederf lopen dan leeftijdsgenoten van wie de oud-ers niet roken. Meer cariës bij kinderen die passief rokenOok in Vlaanderen gebeurt onderzoek naar de gevolgen van passief roken op het gebit. Dr. Roos Leroy (KULeuven) en haar team stelden vast dat vijfjarigen drie maal meer risico voor tand-bederf hebben als één van hun ouders rookt. Het verschil blijft bestaan, zelfs nadat rekening

weken. Soms echter worden af-ten groter dan een centimeter. Ze kunnen ook erg hardnekkig zijn en steeds terugkomen.Hoe aften precies ontstaan is nog niet helemaal duidelijk. Vaak ontwikkelen ze zich na een oppervlakkige beschadiging

van het mondslijmvlies, bijvoor-beeld door te krachtig poetsen van de tanden, door een slecht passend kunstgebit, na het eten

“ Twintig procent van devolwassenen blijkt er last van te hebben „

van te heet voedsel of wanneer men per ongeluk op de binnen-kant van de wang bijt. Waarom deze kleine wondjes zich dan ontwikkelen tot een open wonde is nog onduidelijk. Mogelijk hel-pen welbepaalde virussen in de mondholte hierbij een handje.Aften ontstaan vooral bij per-sonen met een verminderde weerstand. Stress en overver-moeidheid kunnen eveneens een rol spelen. Ook een tekort aan bepaalde vitamines (voor-namelijk vitamine B12) en ijz-ertekort worden in verband gebracht met het ontstaan van aften. Verder zou er ook een ze-kere genetische aanleg bestaan.

En misschien spelen ook de hor-monen een rol: vrouwen zouden immers vooral vatbaar zijn voor aften tijdens de menstruatie. Af-ten kunnen ook voorkomen in de context van bepaalde ziekten zoals de ziekte van Crohn, een chronische darmontsteking. In de meeste gevallen is er echter geen duidelijke onderliggende oorzaak te achterhalen.

Medicaties kunnen de pijn hel-pen verlichten, maar meestal verdwijnen de aften spontaan na één tot twee weken. Soms reageren ze goed op aanstippen met een corticoïdpreparaat – zo weinig mogelijk en zo kort mo-gelijk!- Gezonde voeding, vol-doende rust en een goede mond-hygiëne kunnen in ieder geval veel leed voorkomen.

roken mogelijk gedaald is. Een andere hypothese houdt er rek-ening mee dat de mondflora van moeders die roken meer schadelijke stoffen bevat die via contact aan de kinderen worden doorgegeven. De Leuvense studie (in samen-werking met elmex®) werd op-gezet om de effecten te meten van de sensibiliseringscampagne ‘Tandje de voorste’, een cam-pagne die Kind & Gezin in 2003 opstartte in Waregem en Tielt, om de mondgezondheid van jonge kinderen te verbeteren.

“ vijfjarigen drie maal meer risico voor tandbederf „

Page 9: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

verstand van tanden | �

Behalve de vieze rokersaanslag op de tanden zou nicotine ook de afweer van het lichaam tegen schadelijke bacteriën in tandplak verminderen. En ook passief roken is een boosdoener: kinderen van rokende ouders hebben meer cariës.

Een onfrisse adem wordt in een zeldzaam geval veroorzaakt door spijsverteringsklachten. Meestal ligt het probleem echter in de mond zelf: tandvleesontsteking, tandbederf, tandsteen… allemaal kunnen ze aanleiding geven tot een slechte adem. Een goede mondhygiëne helpt!

SLECHTE ADEM:wat is er aan de hand?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

De tong heeft geen ef-fen oppervlak maar is bekleed met papillen.

Die slijten voortdurend af en worden voortdurend opnieuw aangemaakt. Het gebeurt wel vaker dat etensresten zich tus-sen de papillen nestelen. Dat hoeft niet noodzakelijk een probleem te zijn omdat de speekselvloed de tong constant reinigt. Zo gebeurt het althans overdag. ’s Nachts, daarentegen, maken we nauwelijks speeksel aan. Bovendien ligt de achter-kant van de tongrug tijdens het slapen tegen het verhemelte ge-

Wie doet wat?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

• Een algemeen tandarts neemt een groot deel van de (preven-tieve) tandzorg op zich. Voor specifieke problemen verwijst hij de patiënt naar gespeciali-seerde zorgverleners of werkt hij nauw met hen samen om het probleem op te lossen.• Een orthodontist is een tan-darts-specialist die afwijkingen in de stand van het gebit en de kaken optimaliseert door middel van beugels.

• Een parodontoloog is een tandarts die gespecialiseerd is in preventie, de diagnose en de behandeling van ontstekingen en infecties van het tandvlees en de steunweefsels van de tan-den. Ook tandherstel (plaatsen van implantaten) behoort tot hun domein.• Een stomatoloog is een tand-arts die ook arts is en zich heeft gespecialiseerd in de kleine chirurgie van de tanden en het kaakbeen: vooral kaakcorrecties, esthetische chirurgie en trauma-tologie (ongevallenheelkunde). Stomatologen kunnen zich verder specialiseren tot mond-, kaak- en aangezichtschirurg.• Een implantoloog spitst zich toe op het plaatsen van tandim-plantaten. Het kan een parodon-toloog zijn, of een stomatoloog, of een algemeen tandarts• Een Dentaaltechnicus maakt en herstelt hulpmiddelen die het gebit corrigeren, ondersteunen of vervangen. Het gaat vooral om implantaten, bruggen, kronen of kunstgebitten. De tandtechnicus werkt in een tandtechnisch lab, in opdracht van een tandarts of een tandarts-specialist zoals sto-matoloog, orthodontist.

plooid. Op deze warme vochtige plek zullen de bacteriën, die sa-men met etensresten tussen de papillen zijn achtergebleven, graag huishouden. ze scheiden zwavelverbindingen af die de adem de typische onfrisse geur van rotte eieren geven bij het opstaan. Na het drinken van een glas water of fruitsap verdwijnt de geur snel. Een onfrisse och-tendadem hoeft dus geen reden tot paniek te zijn.Goed borstelen, ook de tong!Wie zijn tanden poetst voor het slapengaan heeft doorgaans minder last van een onfrisse och-tendadem. Een goede tandhy-giëne in het algemeen, met gron-

dig en geregeld poetsen is immers dè gouden raad om de adem dag in dag uit fris te houden. Een tongspatel of tongborstel kan helpen om aanslag op de tong en geurtjes te vermijden. Vergeet niet dat bepaalde voed-ingsmiddelen (uien, knoflook, sommige kruiden) eveneens aan-leiding kunnen geven tot een on-welriekende adem. Ook tabak en alcohol horen in dat rijtje thuis.Wie ondanks een goede tandhy-giëne toch regelmatig last heeft van een beslagen tong, en een onfrisse adem, ook overdag, raadpleegt het best zijn tand-arts. Hij of zij zal nagaan of er geen sprake is van cariës, tand-vleesontsteking, tandsteen… die verantwoordelijk kunnen zijn voor de onfrisse adem.

Op basis van info van het Verbond der Vlaamse Tandartsen (VVT)

De gevolgen van (passief) rokenVerschillende zorgverleners zijn actief in het domein van de tandzorg. Een overzicht.

ADVErTEnTiE

Page 10: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

10 | verstand van tanden

Met hun dubbele kwalifi catie – arts en tandarts – staan mond-, kaak- en aangezichtschirurgen op het kruispunt tussen de geneeskunde en de tandheelkunde. Als ze hun diploma halen, hebben ze een opleiding van 14 jaar achter de rug. Ze worden nog wel eens stomatoloog genoemd. Maar de term ‘mond-, kaak- en aangezichtschirurg’ omschrijft correcter de activiteiten van deze arts/tandartsspecialisten.

Parodontologen behandelen infecties van tanden en tandvlees. Daarnaast behoort ook de orale implantologie tot hun werkterrein. Ze zetten met andere woorden alles op alles om tandverlies tegen te gaan maar zorgen in geval van verlies ook voor tandherstel.

rekening houdend met de nood aan continue beschikbaarheid, en met de grote investeringen om een tandartspraktijk te installeren, rijst wel eens de vraag of de klassieke solopraktijk van vandaag in de toekomst meer en meer plaats zal ruimen voor groepspraktijken. Misschien is de virtuele groepspraktijk een haalbare kaart.

BLIK OP DE TOEKOMST: van solo- tot virtuele groepspraktijk?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

“Er is in het domein van de tand-zorg in ieder geval veel meer spe-cialisatie dan vroeger”, zegt tan-darts Filip Bogaert die werkzaam is in een groepspraktijk. Behalve de bijkomende opleiding tot par-odontoloog, kaak- en aangezich-tschirurg… is er volgens Filip Bo-gaert ook een toenemende trend

waarbij algemeen tandartsen zich gaan toespitsten op één of enkele subdomein. “Ergens is dat wel een positieve trend. Alles evolueert erg snel en je kunt niet in alle domeinen specialist zijn”, meent Filip Bogaert, die zich zelf in hoofdzaak toelegt op het plaatsen van tandprotheses. “Als je dan samenwerkt in een gro-epspraktijk kun je de expertise

van verschillende mensen sa-men leggen. In het domein van de tandprotheses en de implantaten bijvoorbeeld, waar teamwork belangrijk is, kan dat een meer-waarde betekenen.” De virtuele groepspraktijk“Toch kun je groepspraktijken niet beschouwen als dé ideale oplossing”, meent tandarts Ste-faan Hanson, woordvoerder van

het Verbond van Vlaamse Tan-dartsen (VVT). “Heel wat tand-artsen zijn niet bereid of niet ge-schikt om in een groepspraktijk te werken. Bovendien verkiezen patiënten vaak de kleinschal-igheid van de solopraktijk.”Volgens Hanson biedt de vir-tuele groepspraktijk mogelijk een interessant alternatief om de hoge investeringen haalbaar

te houden. “In een virtuele gro-epspraktijk blijft iedereen in zijn solopraktijk werkzaam maar spe-cialiseren en investeren verschil-lende collega’s in eenzelfde dorp of buurt elk in één of ander sub-domein. Voor die bepaalde onder-zoeken/behandelingen verwijzen ze de patiënten dan naar elkaar, met respect voor de patiënten en met onderling respect.”

DE PARODONTOLOOG: minimaal tandverlies, optimaal tandherstel

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

De bacteriën die betrokken zijn bij infecties van tan-den en tandvlees kunnen

aanleiding geven tot de afbraak van het bot. Als de infectie aan-houdt, komen de tanden los te staan en zullen ze uiteindelijk ‘uitgroeien’. De parodontoloog is de specialist bij uitstek om deze tandinfecties te behandelen, te-neinde tandverlies zoveel mo-gelijk te vermijden. Maar de parodontoloog buigt

zich ook over tandherstel bij patiënten bij wie tandverlies onherroepelijk was. “In onze ba-sisopleiding komen beide aspec-ten – behandelen van mondin-fecties en de orale implantologie – uitvoerig aan bod”, zegt par-odontoloog Peter Coessens. De implantaten hebben vol-gens Peter Coessens terecht een plaats verworven binnen de tandheelkunde. “Sedert de jaren ’70 is de implantologie sterk geëvolueerd. Vandaag zijn er geen slechte implantaten

meer, wel nog slechte indicaties. En natuurlijk hangt alles ook af van de manier van werken.” In dat opzicht hebben de im-

plantologen een grote verant-woordelijkheid. Zij leggen de basis (plaatsen van het implan-taat) waarop anderen verder

bouwen (aanbrengen van de tandprothese). “Vooraleer een implantaat te plaatsen, moeten mondinfecties onder controle

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Een tandimplantaat is een metalen schroef die uit titanium is vervaardigd.

Het implantaat heeft de vorm van de tandwortel en wordt vastgeschroefd in het kaakbot op de plaats waar zich voor-dien de tandwortel bevond. De stevige verankering is be-langrijk om de kauwkrachten goed op te vangen. Op het im-plantaat kunnen in een tweede fase verschillende tandprotheses

KAAK- EN AANGEZICHTSCHIRURG: hybride van arts en tandarts

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

“Alles heeft te maken met de uitbreiding van ons werkterrein dat zich aanvankelijk beperkte tot de mond maar geleidelijk aan uitgroeide tot alle weefsels rond de mond, dus ook de kaken, de aangezichtsbeenderen…”, zegt Dr. Geert Orbie. “Uniek aan onze dis-

cipline is dat we op het kruispunt staan tussen de geneeskunde en de tandheelkunde. Onze basiso-pleiding duur 14 jaar. Ze bestaat uit 7 jaar geneeskunde + 3 jaar tandheelkunde of 5 jaar tand-heelkunde + 4 jaar geneeskunde, telkens + nog 4 jaar chirurgie.” SubspecialisatieMond-, kaak- en aangezichtsch-

irurgen zien vooral patiënten op verwijzing van tandartsen, maar ook van huisartsen en speciali-sten. Binnen hun vakgebied is er nog een erg grote diversit-eit aan pathologie. “Vandaar dat kaakchirurgen zich vaak nog verder specialiseren in één of andere subdiscipline zoals de kankerchirurgie, aangeboren

afwijkingen zoals gespleten lip-pen, een gespleten verhemelte, schedelvervormingen…” Een an-dere belangrijke subdiscipline is de kaakcorrectieve chirurgie, die zich toelegt op het chirurgisch corrigeren van bepaalde stan-dafwijkingen van de kaak. “Vaak gebeurt dat in samenwerking met de orthodontist die dan zorgt

voor de tandallignatie.” Verder horen ook implantaatbehan-delingen tot het domein van de kaak- en aangezichtschirurg, “ook de gecompliceerde behan-delingen, waarbij bijvoorbeeld een bottekort eerst moet worden aangevuld met bot uit de kin, het bekken, de schedel…”, aldus nog Geert Orbie.

ADVErTEnTiE

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Tandzorg helpt om bepaal-de ziekten te voorkomen. In ons land dekt de ver-

plichte ziekteverzekering dan ook het merendeel van de pre-ventieve en curatieve tandver-zorging. Toch zijn er nog heel wat tandheelkundige prestaties

plantologen een grote verant-

“ Vooraleer een implantaat te plaatsen, moeten mondinfecties onder controle

zijn, zodat we kunnen werken in een mond waar zo weinig mogelijk bacteriën aanwezig zijn „

zijn, zodat we kunnen werken in een mond waar zo weinig mogelijk bacteriën aanwezig zijn.” Een goede mondhygiëne

blijft vanzelfsprekend ook nadien essentieel.Volgens Peter Coessens is de levensduur van de implantaten vergelijkbaar met die van de klassieke tandprothesen. “Maar implantaten bieden veel meer comfort. Terwijl patiënten met een klassieke kunstgebit kampen met een verminderde kauwkracht, verminderde houvast en vermind-erde smaak (bovenkaakprothese) komen deze klachten helemaal niet voor met een gebit dat op een implantaat is vastgehecht.”

Page 11: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

verstand van tanden | 11

Behalve de klassieke kronen of bruggen om ontbrekende of onvolledige tanden te vervangen, winnen ook de tandimplantaten meer en meer aan populariteit. implantaten zijn niet goedkoop maar dankzij het comfort en de levenskwaliteit die ze bieden, en hun grote duurzaamheid, vormen ze een goede investering op lange termijn.

Implanteren is goed investeren

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Een tandimplantaat is een metalen schroef die uit titanium is vervaardigd.

Het implantaat heeft de vorm van de tandwortel en wordt vastgeschroefd in het kaakbot op de plaats waar zich voor-dien de tandwortel bevond. De stevige verankering is be-langrijk om de kauwkrachten goed op te vangen. Op het im-plantaat kunnen in een tweede fase verschillende tandprotheses

worden aangebracht. Van één tot alle…In principe is iedere ontbrekende tand vervangbaar door een im-plantaat. Wanneer slechts één tand ontbreekt, wordt die vervangen door een implantaat waarop een keramische kroon wordt geplaatst. Als twee of meer tanden of kiezen op rij ontbreken, kunnen die wor-den vervangen door een vaste brug die op implantaten wordt ve-rankerd. Groot voordeel is dat het afslijpen van de gezonde aangren-zende tanden niet nodig is.

Maar ook in geval van een volledige tandenloze boven- of onderkaak bieden implantaten een perfecte oplossing. Je kan er zowel een vaste of een uitneem-bare prothese op verankeren. Mooi en comfortabelTandimplantaten zijn niet zicht-baar in de mond. De prothese die er bovenop wordt geschroefd of gekleefd heeft de vorm en kleur van de ontbrekende tand(en). Zowel het uitzicht als het gebrui-kscomfort benadert dus dat van de natuurlijke tanden.

Bijkomende voordeel is dat het implantaat de natuurlijke functie van de tandwortel imiteert. Hi-erdoor wordt het kaakbeen bli-jvend belast zodat het niet resor-beert. Die terugtrekking van het kaakbeen is daarentegen wel een gekend probleem na het plaatsen van een klassiek vals gebit, met als gevolg dat de prothese na een tijdje niet goed meer past. Dat gebeurt niet met een implantaat.SuccesDe implantologie is een relatief jonge discipline maar de voor-

ADVErTEnTiE

De verplichte ziekteverzekering in ons land dekt het gros van de preventieve en curatieve tandzorg. Toch zijn er nog heel wat tandheelkundige prestaties waarvoor het riziv geen tussenkomst voorziet. in een aantal gevallen komen de ziekenfondsen tussen via de aanvullende verzekering.

Wat dekt de ziekteverzekering (niet)?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Tandzorg helpt om bepaal-de ziekten te voorkomen. In ons land dekt de ver-

plichte ziekteverzekering dan ook het merendeel van de pre-ventieve en curatieve tandver-zorging. Toch zijn er nog heel wat tandheelkundige prestaties

waarvoor het Riziv niet of nau-welijks tussenkomt. Voorbeelden zijn de orthodontische tandzorg (beugels worden slechts ten laste genomen tot de leeftijd van 15 jaar), parodontologie (niet ten laste genomen), tandprotheses (slechts ten laste genomen vanaf 50 jaar onder bepaalde voor-waarden en vóór de leeftijd van

50 jaar in specifieke omstan-digheden), bepaalde curatieve tandzorg (tandsteenverwijder-ing wordt niet altijd ten laste genomen), en het plaatsten van implantaten (geen tussenkomst).In een aantal gevallen komen de ziekenfondsen tegemoet via de vrije aanvullende verzeker-ing. Zo bieden de Onafhankeli-

jke Ziekenfondsen sedert vorig jaar Dentalia Plus aan. Deze nieuwe verzekering biedt onder een bepaald plafond, een tege-moetkoming voor alle tandzorg die wordt uitgevoerd door een tandarts, dus ook voor verzorg-ing die niet wordt terugbetaald door het Riziv. Dat in ruil voor een maandelijkse bijdrage die in

functie van de leeftijd varieert tussen 3,9 en 10,4 euro. Met hun nieuwe product mikken de Onafhankelijke ziekenfond-sen vooral op preventie. Om die reden worden alleen preventieve raadplegingen volledig terug-betaald. Voor de curatieve tan-dzorg varieert de terugbetaling in functie van een bewezen pre-ventief gedrag. Deze verzeker-ing dekt geen louter esthetische ingrepen zoals het plaatsen van een gouden tand of bleken.

bije jaren werd heel wat ervar-ing opgedaan. In België werden er in 2006 meer dan 40.000 implantaten geplaatst, met een slaagpercentage dat hoger ligt dan 90%. Tandimplantaten zijn niet goedkoop maar zowel func-tioneel als esthetisch is het resul-taat optimaal. En ze gaan lev-enslang mee. Implanteren is dus goed investeren. Zie ook www.naturally.attractive.beNaar een interview met Dries De Pauw, directeur Straumann

Page 12: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

1� | verstand van tanden

Kronen en bruggen worden geplaatst ter vervanging van ontbrekende tanden of van bestaande tanden die scheef groeien, verkleurd of niet meer functioneel zijn. Een kroon is een kapje dat bestaat uit metaal en/of porselein.

Over kronen en bruggen

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Het wordt over de af-geslepen tand of kies geplaatst en vastgelijmd.

Kronen bieden een oplossing voor tanden die door tandbed-erf voor een deel verloren zijn gegaan, en nog onvoldoende houvast bieden voor een vull-ing. Ook tanden die verkleurd

en/of slecht gevormd zijn en niet mooi meer ogen, kunnen dankzij een kroon opnieuw

hun oorspronkelijke vorm en kleur terugkrijgen. Bruggen worden vervaardigd

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

De kleur van een tand of kies wordt in hoofdzaak bepaald door de kleur en

de dikte van het tandbeen. De glazuurlaag die het tandbeen bedekt, is op haar beurt zo goed als doorzichtig en heeft weinig invloed op de kleur van de tand. En het zijn vooral de genen die ervoor zorgen dat iemand van nature witte of eerder gele tan-den heeft. Daarnaast zijn er ook verschillende externe factoren die het verkleuren van tanden of kiezen in de hand kunnen werken (zie kadertje).Bleken: hoe doe je dat (niet)?Er bestaan tegenwoordig ver-schillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandel-en. Het bleken van gelijkmatig vergeelde tanden geeft de beste resultaten. Donkere en gevlekte verkleuringen laten zich moeili-jker bleken. In dat geval kan de verkleuring misschien beter wor-den gemaskeerd door een schil-dje (in kunststof of porselein) op de tand te plaatsten. Wanneer het probleem zich beperkt tot enkele verkleurde plekjes, zal de tand-arts misschien voorstellen om ze weg te slijpen en de tand nadien met een witte vulling te herstel-len. Ga in ieder geval nooit zelf

om één of meer ontbrekende tanden op rij te vervangen. De tanden aan weerszijden van de

ADVErTEnTiE

Verschillende Oost-Europese en Aziatische landen, zoals Thailand, india, Turkije en Hongarije trekken medische toeristen aan, ook voor tandheelkundige ingrepen. Volgens Stefaan Hanson, woordvoerder van het Verbond van Vlaamse Tandartsen (VVT) is het prijsverschil echter het enige voordeel. Maar dan alleen op korte termijn.

TANDREIZEN: waarom niet?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Wie een prothese of een andere belangrijke tandheelkundige in-

greep nodig heeft, en daarvoor niet veel centen wil neertellen, kan tegenwoordig het aange-name aan het nuttige koppelen en kiezen voor een zogenaamde ‘tandreis’. Verschillende organi-saties, vooral Nederlandse, stel-len all-inclusive formules voor waarbij behalve het vervoer en het verblijf in vaak exotische vakantiebestemmingen wordt gecombineerd met de gewenste tandheelkundige behandeling. Deze organisaties werken in het

land van bestemming samen met tandartsen en/of parodontolo-gen die de behandelingen uit-voeren. Veelal gaat het over het plaatsen van kronen of bruggen of implantaten. Voordelen?Het Verbond van Vlaamse tan-dartsen waarschuwt echter voor de risico’s van dat soort tand-heelkundige behandelingen in het buitenland. In de eerste plaats is de tijdsdruk een probleem. Het verblijf duurt één tot twee wek-en en in die periode moet alles gebeuren: de ingreep moet gep-land, voorbereid en uitgevoerd worden binnen dat tijdsbestek. In eigen land wordt voldoende

tijd uitgetrokken zodat de patiënt rustig kan nadenken voor welke behandeling hij uiteindelijk ki-est. Bovendien is de verblijfs-duur vaak te kort om de nodige voorbereidingen tot de behan-deling te treffen en om eventuele complicaties aan te pakken. En wat dan met eventuele compli-caties die laattijdig optreden? En hoe zit het met de kwaliteit van de gebruikte materialen en het geleverde werk? Volgens Ste-faan Hanson is het prijsverschil het enige voordeel van dergeli-jke tandheelkundige ingrepen in verre oorden, “maar wat je er op korte termijn uithaalt, gaat op lange termijn vaak verloren.”

‘Facings’ geven de tanden behalve de gewenste witte kleur ook een gave vorm. Deze facings zijn niet goedkoop. Toch spelen nieuwe technieken steeds beter in op de vraag naar betaalbare en efficiënte cosmetische tandheelkunde.

FACINGS: voor een wit en gaaf gebit

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Facings bieden een inter-essante oplossing voor tanden die verkleurd, ge-

broken of misvormd zijn. Ze bestaan uit een laagje compo-siethars (het witte vulmateriaal dat de tandarts ook gebruikt om gaatjes te vullen) of uit een schildje van porselein of compo-siet. De schildjes worden in het tandtechnisch lab gemaakt. Een facing uit composiethars

maakt de tandarts zelf. De com-posiethars, in de kleur van de omringende tanden, wordt ter plaatse ‘geboetseerd’ tot de gew-enste vorm, en vervolgens hard gemaakt met blauw licht. Na-dien wordt het oppervlak van de ‘nieuwe’ tand bijgeslepen en gepolijst. Vooraleer een facing wordt ge-plaatst wordt de tand eerst voorbereid: gewoonlijk wordt de voorkant een beetje afgeslepen om plaats te maken voor de facing.

Een facing voelt aan als een natuurlijke tand maar kan soms loskomen omdat ze enkel op het buitenste vlak van de tand wor-den gekleefd. Met een facing kan je beter niet nagelbijten of rib-betjes knagen. Een facing vraagt behalve een degelijke mondhy-giëne geen extra onderhoud.

hun oorspronkelijke vorm en

“ Het maken en plaatsen van kronen of bruggen verloopt in verschillende stappen „

open ruimte worden afgeslepen en dienen als pijler om de brug vast te hechten. De brug bestaat

dus uit twee of meer kronen die op deze pijlers worden vastgeli-jmd, en een brugtussendeel dat op zijn beurt uit één of meerdere kunsttanden bestaat.StappenplanHet maken en plaatsen van kronen of bruggen verloopt in verschillende stappen. In een eerste stap slijpt de tandarts de tand gedeeltelijk weg om plaats

te maken voor het plaatsen van de brug of de kroon. Vervol-gens wordt een afdruk gemaakt van het gebit. Hiermee gaat de tandtechnicus aan de slag. Eerst maakt hij een gipsmodel en nadien de eigenlijke kroon of brug.Aan de hand van een beetregis-tratie wordt ervoor gezorgd dat onder- en bovengebit perfect op elkaar passen. Vervolgens wordt beslist over de kleur die de kroon of brug zal krijgen. Tot slot wordt de kroon of brug met een snel-hardend cement bevestigd.

ADVErTEnTiE

Page 13: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

verstand van tanden | 1�

Hagelwitte tanden, de droom van iedereen! Voor sommigen is de verleiding groot om zelf met allerlei bleekmiddelen aan de slag te gaan. niet doen! Sommige van deze producten doen meer kwaad dan goed. Vraag steeds raad aan je tandarts en bekijk samen wat het probleem is en wat er kan gebeuren.

TANDEN BLEKEN: niet doen zonder tandartsadvies!

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

De kleur van een tand of kies wordt in hoofdzaak bepaald door de kleur en

de dikte van het tandbeen. De glazuurlaag die het tandbeen bedekt, is op haar beurt zo goed als doorzichtig en heeft weinig invloed op de kleur van de tand. En het zijn vooral de genen die ervoor zorgen dat iemand van nature witte of eerder gele tan-den heeft. Daarnaast zijn er ook verschillende externe factoren die het verkleuren van tanden of kiezen in de hand kunnen werken (zie kadertje).Bleken: hoe doe je dat (niet)?Er bestaan tegenwoordig ver-schillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandel-en. Het bleken van gelijkmatig vergeelde tanden geeft de beste resultaten. Donkere en gevlekte verkleuringen laten zich moeili-jker bleken. In dat geval kan de verkleuring misschien beter wor-den gemaskeerd door een schil-dje (in kunststof of porselein) op de tand te plaatsten. Wanneer het probleem zich beperkt tot enkele verkleurde plekjes, zal de tand-arts misschien voorstellen om ze weg te slijpen en de tand nadien met een witte vulling te herstel-len. Ga in ieder geval nooit zelf

aan de slag met bleekmiddelen vooraleer het advies in te win-nen van je tandarts. Hij zal, op basis van de aard en oorzaak van de verkleuring, bekijken wat er kan gebeuren en welke bleek-methode het meest geschikt is.

Witmakende tandpasta?

Heel wat merken hebben een specifi eke witmakende tandpasta in hun gamma. Deze tandpasta’s maken de tanden niet witter dan ze van nature zijn. Ze helpen vooral om tandaanslag te verwijderen. Sommige van deze producten bevatten echter agressieve schuurmiddelen die het glazuur kunnen beschadigen zodat het onderliggende tandbeen zelfs gevoeliger wordt voor verkleuring. Een aantal tandpasta’s bevatten extra mineralen zoals fl uoride, calcium of fosfor. Die kunnen helpen bij het herstel van beschadigd tandglazuur. Het tandglazuur zal meer glanzen en het onderliggende tandbeen beter beschermen tegen verkleuring. De tandarts vertelt je graag welke tandpasta het best geschikt is voor jouw gebit en jouw specifi eke wensen.

Dood of levend, het maakt een verschilDe bleekmethode die de tand-arts toepast, zal bijvoorbeeld verschillen naar gelang de verk-

leurde tand dood of levend is. Dode tanden worden van bin-nenuit gebleekt, na verwijderen van de vulling. Bleken van le-vende tanden gebeurt van bu-itenaf, aan de hand van water-stofperoxide. De tandarts gaat

hierbij erg zorgvuldig te werk zodat het bleekmiddel alleen op de tanden en niet op het tand-vlees terechtkomt. Levende tan-den kunnen ook thuis, via een bleeklepel worden gebleekt. De tandarts maakt een op de tand passende lepel die een blekende gel bevat waaruit geleidelijk aan waterstofperoxide vrijkomt. De behandeling kan bijvoorbeeld ’s nachts gebeuren. Bleken met de laserTegenwoordig bestaat er ook een techniek om tanden te bleken aan de hand van laserstralen. Na een voorbereidende tandreinig-ing brengt de tandarts een rode gel aan op de tanden die hij nadien activeert aan de hand van groene laserstralen. Het groene laserlicht heeft op zich een blekend effect op de tanden.

ADVErTEnTiE

ADVErTEnTiE

“ Er bestaan tegenwoordig verschillende bleek-methodes om tandverkleuringen te behandelen „

Door het groene licht van de laser te koppelen in de rode gel wordt de energie die de laser opwekt, als het ware gevangen in de gel wat het blekend effect verhoogt. De afsluitende fluor-behandeling met de laser, zorgt er tot slot voor dat het tandgla-zuur wordt versterkt.Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat deze laser-behandeling veilig en doeltref-fend is, voor zoverre ze natuurlijk wordt toegepast door opgeleide professionals. De methode zou ook een oplossing bieden voor moeilijk te behandelen verk-leuringen (bijvoorbeeld tetra-cyclinevlekken) en om selectief te behandelen (bijvoorbeeld een

deel van een tand).De behandeling duurt gewoonli-jk een uur. In de meeste gevallen volstaat één enkele behandeling. Soms zijn twee of drie behan-delingen nodig.Niet op eigen houtje !Soms gebeurt het dat mensen op eigen houtje experimenteren met bleekmiddelen om hun tan-den witter te maken. Doe dat echter niet! De kans bestaat dat de producten waarmee je aan de slag gaat, meer kwaad doen dan goed. Het gebruik van ongepaste producten of te langdurig con-tact met bleekmiddelen kan im-mers ernstige schade aanbren-gen aan de tanden. Vraag steeds raad aan je tandarts.

ADVErTEnTiE

Page 14: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

1� | verstand van tanden

De verstandskiezen zijn de achterste kiezen van het volwassen gebit. Ze komen op iedere tandenrij ook het laatst door. Bij velen zijn ze vroeg of laat verantwoordelijk voor problemen. Hoe komt dat? De verstandkiezen of derde molaren breken gewoonlijk door in de puberteit.

VERSTANDSKIES: probleemkies?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Maar zowat 25% van de jongeren krijgt ze noo-it, of niet alle vier. En

de helft van de mensen die wel wijsheidskiezen hebben, kampt vroeg of laat met klachten.

Plaatsgebrek vormt één van de belangrijkste oorzaken van problemen met wijsheidskiezen. Eén en ander heeft te maken met het feit dat de kaken in de loop van de evolutie van de menseli-jke soort stelselmatig kleiner zijn

geworden. Dat maakt dat er vaak plaatsgebrek is in de mond zo-dat de wijsheidskiezen niet kun-nen doorbreken. Soms hebben deze kiezen ook een abnormale stand in de kaak en hierdoor een slechte groeirichting.Omwille van de moeilijke toegan-kelijkheid achteraan in de mond, en zeker in geval van scheefgroei, blijven er veel vaker voedselresten

‘Verstands’kies of ‘ver-stand’ kies?

Verstandskies, wijsheidskies, wijsheidstand… veel verschillende termen voor de achterste vier kiezen in het volwassen gebit die volgens de internationale nummering de nummers 18, 28, 38 en 48 meekregen. Hoewel sommigen de term verstandskies in verband brengen met ‘ver-stands’kies (omdat ze helemaal achteraan in de mond staan) is het veel waarschijnlijker dat de term afgeleid is uit het Latijn dens sapientiae of tand der wijsheid, omdat hij doorbreekt op de volwassen leeftijd.

steken ter hoogte van de wi-jsheidskiezen. Dat maakt de tan-den gevoeliger voor tandbederf. Het gebeurt wel vaker dat de wi-jsheidskiezen slechts gedeeltelijk doorbreken, en het tandvlees er gedeeltelijk over heen ligt. Tand-plak en voedselresten blijven gemakkelijk steken en dat ver-hoogt de kans voor een tandv-leesontsteking. In het vakjargon

heet het pericoronitis of ontstek-ing van het tandvlees rond de tandkroon van een niet volledig uitgekomen verstandskies. Veelal zal de tandarts beslis-sen om twijfelachtige kiezen op jonge leeftijd (tussen 15de en 25ste levensjaar) te verwi-jderen, vooraleer ze voor grote problemen zorgen. Op die jonge leeftijd is het verwijderen van de kiezen gemakkelijker en

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Zo blijkt uit cijfers van het Verbond der Vlaamse Tandartsen (VVT). In de

leeftijdsgroep tot en met vijftien jaar draagt 45% van onze Bel-gische jeugd een beugel. Hiermee piekt ons land iets boven wat internationaal wordt beschou-wd als de behandelingsnood. Internationaal neemt men im-mers aan dat 40% van de gebit-sproblemen een orthodontische behandeling vergt.Toch wijst Stefaan Hanson, woordvoerder van het VVT, erop dat dit niet betekent dat kin-deren in ons land onnodig wor-den behandeld. “Bij deze kin-deren is een beugel vermoedelijk

Zilveramalgaam blijft tot op vandaag nog steeds een valabel vulmateriaal voor tanden van het zijgebied. Ondanks alle verhalen over het gevaar voor kwikvergiftiging door amalgaamvullingen, bestaat hiervoor geen enkel wetenschappelijk bewijs. Tandartsen gebruiken vandaag vooral twee materialen om gaatjes te vullen : amalgaam en composiet.

TANDVULLINGEN: Amalgaam blijft een valabel vullingsmateriaal

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Amalgaam – dat intussen al 150 jaar wordt gebrui-kt in de tandheelkunde

– bestaat voor de helft uit een legering van zilver, tin, koper en zink in poedervorm, en voor de andere helft uit kwik. Mengen van beide componenten geeft een kneedbare massa die uithar-dt in het gereinigde cariësletsel. Groot voordeel van een amal-gaamvulling is de sterkte en dus ook de levensduur. Deze vulling evenaart de hardheid van het natuurlijke tandweefsel. Nadeel is de grijze kleur die deze vull-ingen minder esthetisch maakt, zeker vooraan in de mond. Gaatjes vooraan in de mond zal de tandarts vullen met een com-posietvulling. Het is een witte vulling in kunststof. Tegenwoor-dig kan ze makkelijk op de tand worden gekleefd. Dankzij deze verbeterde kleeftechnieken is de levensduur van de composiet-vullingen de voorbije jaren fel

verbeterd. Voor grote vullin-gen, achteraan in de mond, bli-jft amalgaam echter nog steeds bruikbaar. Geen reden tot paniekOndanks de verhalen dat amal-gaamvullingen een risico zouden inhouden voor kwikvergiftiging bestaat daar volgens weten-schappers nog geen enkel be-wijs voor. In de voorbije 150 jaar hebben honderden studies aangetoond dat er geen gevaren

verbonden zijn aan het gebruik van amalgaam. En dat onder-zoek gaat nog steeds verder. Bij het kauwen kunnen uit een amalgaamvulling inderdaad zeer kleine hoeveelheden kwik vri-jkomen. Een deel daarvan wordt ingeslikt en verwijderd via de stoelgang. Een ander deel wordt ingeademd, komt via de longen in het bloed terecht maar wordt

Belangrijkste oorzaken van verkleurde tanden

het natuurlijk verouderingsproces waardoor het glazuur brozer wordt en het tandbeen dikker en poreuzer zodat het gemakkelijker kleurstoffen opneemt een val/klap op kinderleeftijd met de vorming van extra tandbeen als gevolgBepaalde geneesmiddelen. Gebruik van het antibioticum tetracycline op kinderleeftijd veroorzaakt een verkleuring van het gebit tijdens de aanleg, met blijvende gevolgen.Een gestoorde ontwikkeling van het gebit, bijvoorbeeld door een overmatige inname van fl uoride tijdens de aanleg van het gebit, of door langdurige ziekte op jonge leeftijd.Roken, thee of wijn kunnen zorgen voor een gekleurde aanslag op het glazuur. Het is geen echte verkleuring. De tandarts kan de aanslag verwijderen door de tanden te polijsten.Amalgaamvullingen kunnen ervoor zorgen dat een tand of kies er donkerder uitziet omdat de vulling door het glazuur schemert. Bleekmiddelen zullen ook hier niet helpen. Een oplossing kan erin bestaan om de amalgaamvulling te vervangen door een witte vulling.

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Ook het tandvlees mag niet vergeten worden: een zachte borstel verwijdert

de voedselresten en de afgeschil-ferde resten van het tandvlees. Daarnaast zijn er allerhande pro-ducten beschikbaar om een kun-stgebit te reinigen. Vaak gebeurt dat overnacht, in een glas water waarin een reinigende tablet is opgelost. Deze middelen hebben een sterk reinigend vermogen en zijn erg efficiënt om bijvoorbeeld tabaksvlekken of vlekken door koffie, thee of wijn te verwij-deren. Toch gebeurt het dat drag-ers van een kunstgebit, ondanks

Plaatsgebrek vormt één van

“ de helft van de mensen die wel

wijsheidskiezen hebben, kampt vroeg of laat met

klachten „

verloopt de genezing vlotter. Gewoonlijk maakt de tandarts op voorhand een röntgenfoto van de verstandskies zodat de wor-telstructuur duidelijk wordt. Als de tandarts problemen voorziet bij het verwijderen, zal hij de patiënt doorverwijzen naar een kaakchirurg. Wanneer meerdere wijsheidskiezen tegelijk worden verwijderd, gebeurt dat gewoon-lijk onder algemene verdoving.

verbonden zijn aan het gebruik

“ Volgens experts is er dus geen enkele reden tot paniek „

op termijn voor het grootste deel uitgescheiden via de urine. Het gaat hier over erg kleine ho-eveelheden kwik. De giftige ef-fecten van kwik komen pas tot uiting bij doses die veel hoger zijn dan wat kan vrijkomen uit zilveramalgaamvullingen. Volgens experts is er dus geen enkele reden tot paniek. En dus ook geen reden om system-atisch amalgaamvullingen te laten vervangen. Wel kunnen

amalgaamvullingen in zeldzame gevallen aanleiding geven tot al-lergische reacties. Maar dat geldt voor elk vullingsmateriaal, zo-als dat ook mogelijk is voor elk geneesmiddel.Gevuld en dan?Nadat een tand gevuld is, blijft een optimale tandzorg noodza-kelijk. Ook gevulde tanden bli-jven immers onderhevig aan

tandbederf: zowel het resterende deel van de tand als de rand tus-sen de vulling en de tand kan nog slecht worden. Daarom is het poetsen van gevulde tanden even belangrijk als voor gave tanden. Tot slot zullen tandvull-

ingen met de tijd ook verkleuren. Dat geldt zowel voor de grijze amalgaamvullingen als voor de witte composietvullingen. Als de verkleuring storend wordt, zit er weinig anders op dan de vulling te vervangen.

Page 15: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees

verstand van tanden | 1�

Bijna de helft van de kinderen en jongeren onder de 15 jaar in ons land draagt een beugel. Dat is iets meer dan wat internationaal nodig wordt geacht. Toch betekent dat niet dat kinderen in ons land onnodig worden behandeld. in 2006 kregen precies 53.407 jongeren in Vlaanderen een beugel.

Bijna helft jongeren draagt beugel

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Zo blijkt uit cijfers van het Verbond der Vlaamse Tandartsen (VVT). In de

leeftijdsgroep tot en met vijftien jaar draagt 45% van onze Bel-gische jeugd een beugel. Hiermee piekt ons land iets boven wat internationaal wordt beschou-wd als de behandelingsnood. Internationaal neemt men im-mers aan dat 40% van de gebit-sproblemen een orthodontische behandeling vergt.Toch wijst Stefaan Hanson, woordvoerder van het VVT, erop dat dit niet betekent dat kin-deren in ons land onnodig wor-den behandeld. “Bij deze kin-deren is een beugel vermoedelijk

nodig om sociaal goed te kunnen functioneren.” De leeftijd waarop een kind of jongere een beugel krijgt, varieert sterk. Soms wordt de behandel-ing al op de leeftijd van zeven of acht opgestart. Andere jongeren krijgen pas op de leeftijd van twaalf of dertien te horen dat een beugel aangewezen is. In ieder geval is het voordelig om prob-lemen die een orthodontische behandeling vergen, tijdig op te sporen.CijfersDe orthodontische behandeling neemt gemiddeld twee tot drie jaar in beslag. Stefaan Hanson benadrukt nog dat het essentieel is dat de behandeling volledig wordt afgewerkt. Zo niet bestaat

de kans dat de tanden zich na verloop van tijd toch opnieuw verplaatsen. Een orthodontische behandeling kost gemiddeld tussen 1.250 en 2.000 euro. Het Riziv betaalt on-geveer 30% terug als de aanvraag voor de 15de verjaardag gebeurt. Via de aanvullende verzekering komen de ziekenfondsen voor nog bijna 20% tussen. De overige 50% is ten laste van de patiënt.Het Riziv-budget voor orthodon-tie bedraagt jaarlijks ongeveer 31 miljoen euro. Dat is 6% van de totale uitgaven voor de tandzorg.Tot slot vermelden we nog dat de orthodontist zowat 64% van de behandelingen voor zijn rek-ening neemt. De rest gebeurt door de algemeen tandarts.

Een kunstgebit vraagt een even goede hygiëne als een natuurlijk gebit. Opstapeling van voedselresten en tandplak bedreigen niet allen de eventueel overgebleven tandelementen, maar kunnen ook problemen veroorzaken ter hoogte van het tandvlees. Voor een goede hygiëne van het kunstgebit is een tandenborstel een uitstekend hulpmiddel.

Hoe onderhoud ik mijn kunstgebit?

TEKST: HEiDi VAn DE KEErE

Ook het tandvlees mag niet vergeten worden: een zachte borstel verwijdert

de voedselresten en de afgeschil-ferde resten van het tandvlees. Daarnaast zijn er allerhande pro-ducten beschikbaar om een kun-stgebit te reinigen. Vaak gebeurt dat overnacht, in een glas water waarin een reinigende tablet is opgelost. Deze middelen hebben een sterk reinigend vermogen en zijn erg efficiënt om bijvoorbeeld tabaksvlekken of vlekken door koffie, thee of wijn te verwij-deren. Toch gebeurt het dat drag-ers van een kunstgebit, ondanks

een regelmatig onderhoud, kam-pen met problemen van rood-heid, pijn, een branderig gevoel, tot soms hevige ontstekingen in de mond. De tandarts spreekt in dat geval wel eens over kunstge-bit-stomatitis.Ideale broedplaats voor micro-organismen Eén en ander heeft te maken met het feit dat het kunstgebit uit een poreus materiaal is vervaardigd. Dat is nodig om het gebit een ze-kere soepelheid, een zekere ploo-ibaarheid te geven. In de mond worden al die kleine poriën gauw opgevuld met speeksel, en me-teen ook met allerlei bacteriën en andere kiemen die in het speek-

ADVErTEnTiE

de vorming van een microbiële biofilm, een gel die zich vas-thecht aan de kunststof waaruit het kunstgebit is vervaardigd en waarin tal van micro-organis-men huizen. Deze biofilm kan

sel aanwezig zijn. Het warme, vochtige milieu in de mond zal ertoe bijdragen dat deze kiemen snel groeien en zich snel ver-menigvuldigen. Dat resulteert in

“ ondanks een regelmatig onderhoud, kampen met problemen van roodheid, pijn, een

branderig gevoel „

een belangrijke bron voor ont-steking vormen. Het dagelijks verwijderen van die biofilm is dus noodzakelijk. Nieuw : tablet die reinigt en grondig desinfecteertMaar de evolutie staat niet stil. Sinds kort zijn er in de apotheek tabletten beschikbaar die behalve een reinigend effect ook een erg doeltreffend desinfecterend ef-fect hebben: ze gaan namelijk de biofilm te lijf die na het poetsen is over gebleven en doden alle achtergebleven bacteriën, virus-sen, schimmels… die zich in de poriën van het kunstgebit hebben genesteld. Het reinigen kan over-nacht gebeuren maar het kan ook veel sneller: het volstaat om het kunstgebit gedurende 15 minuten in een glas lauw water te leggen

waarin een tablet is opgelost. Wie zijn kunstgebit al een tijdlang draagt, wordt aangeraden om het gebit gedurende twee weken iedere dag te reinigen gedurende 15 minuten. Nadien volstaat een

preventieve reiniging van 15 mi-nuten twee maal per week. Een eenvoudige manier om heel wat problemen op te lossen en te voorkomen.

Page 16: VERSTAND VAN TANDEN - Mediaplanetdoc.mediaplanet.com/all_projects/2143.pdfTANDEN BLEKEN Er bestaan tegenwoordig verschillende bleekmethodes om tandverkleuringen te behandelen Lees