Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen. Normalisering Een nieuwe lente of herfsttij...

Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

NormaliseringEen nieuwe lente of herfsttij voor de

ambtenarij?

Lunchcollege Albeda-leerstoel 6 maart 2014, CAOPprof.mr. B. Barentsen


Normaliseringstendens Een kwestie van ‘framing’: • werknemer is de norm• alleen afwijken van de norm als bijzondere

positie overheid dat noodzakelijk maaktVoorbeelden:• Stakingsrecht• Medezeggenschap (WOR)• Werknemersverzekeringen (OOW)• Ziekteverzuim (Wvp)Ongelukkig voorbeeld:Sectorenmodel/ “overheids-cao’s” Hoe eenzijdig is ambtelijke aanstelling nog?


Wetsvoorstel 32550• Artikel I

• Ambtenarenwet 201. (17?, 18?)• Nieuwe definitie ambtenaar• Hernummering Titel III Ambtenarenwet

1929• Overgangsrecht

• Artikel IIa en IIb• Aanvulling Politiewet/Militaire

ambtenarenwet tbv politieambtenaren/burgerpersoneel defensie

• Artikel III• Intrekking art. 7:615 BW

• Artikel X en XI• Geen

instemmingsvereiste/inwerkingtreding


Uitzonderingen (art. 3)• Overheidswerkgever sluit geen

arbeidsovereenkomsten met:• Eenhoofdige bestuursorganen, leden

organen/colleges publieke rechtspersonen• O.a. politieke ambtsdragers, leden Hoge

Colleges van Staat, bestuur ZBO’s• ± art. 2 AW 1929

• Rechterlijke ambtenaren (rechters, OM)

• Politieambtenaren• Militaire en burgerlijke ambtenaren

defensie


Positie ‘blijfambtenaren’• Rechters c.a. en militairen: houden

eigen wet• Politie

• Grondslag/plicht nadere regels (art. 125 AW 1929) naar art. 47 Politiewet

• Materiële bepalingen AW 201. van toepassing

• Burgerpersoneel defensie• Grondslag/plicht nadere regels (art. 125

AW 1929) naar art. 12o MAW• Materiële bepalingen AW 201. van

toepassing• Expliciet stakingsrecht (12o lid 4 MAW) • Aanstelling berust op art. 12o MAW


Wie zijn er NIET uitgezonderd?

• Belastingambtenaren• Inspecteurs, douane

• Cipiers (Medewerkers DJI)• BOA’s (vgl. TAR 2014/8)• Niet-rechterlijke ambtenaren bij de

gerechten• Medewerkers Raad van State/Hoge

Colleges• Medewerkers AIVD• Griffier Kamer, Provinciale Staten,

Raadsgriffier


Maar: er komen ambtenaren bij!• Art. 1 lid 1 Ambtenarenwet 201.Ambtenaar in de zin van deze wet is degene die krachtens een arbeidsovereenkomst met een overheidswerkgever werkzaam is.• Overheidswerkgever:

• Staat, provincie, gemeente, waterschap• Overige krachtens publiekrecht

ingestelde rechtspersonen• Niet-publiekrechtelijke rechtspersoon

bekleed met openbaar gezag met gezagsuitoefening als kernactiviteit


Nieuwe overheidswerkgevers: voorbeelden

• Hun werknemers gaan onder AW vallen

• Uwv en Svb• SER en publiekrechtelijke

bedrijfsorganisatie• TNO, Staatsbosbeheer• Stichting Afm, DNB N.V. , Stichting

CBR• Private instelling met gezag als

kerntaak• Niet alle bestuursorganen• Niet alle door overheid ‘beheerste’

private instellingen (vgl. Blijdorp, TAR 2007/196)


Voor alle duidelijkheid…• Zonder arbeidsovereenkomst met

overheidswerkgever GEEN ambtenaarschap!• Vrijwilligers/stagiairs(TAR 2013/53)• Uitzendkrachten• Gedetacheerden• Payrollkrachten

• Pas op: soms wordt wél arbeidsovereenkomst met overheidswerkgever aangenomen (schijnconstructies JAR 2013/95 en 144)


De grote verandering• Awb niet langer van toepassing

• Interne ‘voorprocedure’ kan ook in cao zijn vastgelegd

• Bestuursrechter niet meer bevoegd• ‘Verambtelijkt’ civiel ontslagrecht

• Nieuw ontslagrecht per 1 juli 2015• Gesloten stelsel ontslaggronden• Toestemming UWV bij reorgansatie-

ontslag en ziekte-ontslag• Ontbinding via kantonrechter bij

‘persoonlijke’ ontslagredenen• Transitievergoeding ipv

ontslagvergoeding


Wat blijft het zelfde?• Materiële bepalingen AW 1929

gehandhaafd, maar hernummerd• § 2 t/m 4 AW 201.• Voeren integriteitsbeleid• Ambtseed• Plichtsvervulling & goed

ambtenaarschap• Beperking grondrechten

• nevenfuncties, geheimhouding, vrijheid van meningsuiting/vereniging, visitatie, vetrouwensfunctie, reisverbod


Individuelepositie ‘nieuwe ambtenaar’• Art. 14 AW 201.• ‘Big bang’: omzetting aanstelling in

arbeidsovereenkomst• Inclusief ‘bestaande beslissingen,

afspraken en toezeggingen’• In ieder geval m.b.t.: duur

dienstverband, bezoldiging, werktijden & rooster, verlof, faciliteiten functie-uitoefening en studie

• Lopende procedures: Awb en bestuursrechter (art. 16 lid 2 AW 201.)


Rechtspositieregeling (art. 17 AW 201.)• Krachtens AW 1929 vastgestelde

voorschriften vervallen• Blijven van kracht bij uitblijven cao

• voor welke regeling komt cao in de plaats?• Blijven van kracht ‘als waren zij cao’• Uitzonderingen: bepalingen in strijd met

AW 201. en dwingend burgerlijk recht• wetsgeschiedenis: ontslagrecht, verval

vakantie-uren, boetes, schadevergoeding• maar: is afwijken hoofdregels BW per se ‘in

strijd met’ die regels?• voorbeeld: extra ontslagbescherming 35-

minners, VWNW-traject uit Hoofdstuk 10d CAR/UWO


Nieuwe overheidscao’s• Vrijheid van collectief onderhandelen

• geen onderhandelingsplicht, geen overeenstemmingsvereiste

• cao-afspraken over procedure en partijen mogelijk

• Géén automatische binding ambtenaren• Lidmaatschap cao-partij vereist• Incorporatiebeding

• in marktsector gebruikelijk, maar bij ambtenaren onbekend

• telt verwijzing naar rechtspositieregeling in aanstellingsbesluit als incorporatie rechtsopvolger?

• Aanbod en aanvaarding toepassen cao• kan dat ook stilzwijgend?


Gaat het er van komen?• Voorstanders Tweede Kamer hebben

ruime meerderheid in Eerste Kamer (56 zetels)

• Maar: constitutionele argumenten wegen mogelijk zwaarder voor Eerste Kamer

• Maar: onzekere politieke tijden


Art. X: uitschakeling overeenstemmingsvereiste • overlegregels m.b.t.

arbeidsvoorwaarden (125 lid 1, onder n AW 1929) n.v.t.:

• bij totstandkoming en inwerkingtreding wet normalisering

• bij aanpassing andere wetten en lagere regels aan de wet normalisering en treffen van voorzieningen ter uitvoering van deze wet

• ratio: wetgever gaat over kader (± BW), werkgever & werknemer over materiële arbeidsvoorwaarden (± cao)


Overeenstemmingsproblemen• Verbodsactie contraseign minister

• Plaats van de rechter en de bonden in het Staatsbestel beperkt kansen hiervan

• Onderscheid materiële en formele arbeidsvoorwaarden diffuus • Bijv: cao-afspraken over

ontslagvolgorde en ontslagvoorwaarden• Onderscheid ook niet zo duidelijk

gemaakt bij opstellen ‘overlegregels’ (KB 1997)


Werk aan de winkel!• Aanpassen ambtenarenreglementen• CAO-onderhandelingen• Verduidelijken individuele

rechtspositie (incorporatie?)• Voortbestaan

bezwaaradviescommissies en andere rechtspositionele gremia (disciplinaire zaken, functiewaardering)

• Voortbestaan overlegstructuren (incl. advies en arbitrage)

Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen. Normalisering Een nieuwe lente of herfsttij...

Documents

Transcript of Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen. Normalisering Een nieuwe lente of herfsttij...