jaargang 75 nummer 5 mei 2020

Pensioenpremiemoet omhoog

---------------------Oefening of

meerdaagseactiviteit?

---------------------Update CARCen chroom-6

---------------------

Corona-crisis.Wat is er nog ná het groene pak?

-

Trivizier

In Memoriam Drie prominente VBM-leden ontvielen ons in de maand maart. Jan van de Meeberg, Jan Bruurmijn en Hans Loonen.

| Lees verder op pagina 29

Kantoortuinen ‘’De kantoortuinen zijn misschien wel het grootste probleem op de Kromhoutkazerne,’’ schrijft Edward van Dipten. ‘’Het maakt mensen ziek.’’

| Lees verder op pagina 27

ABP is níet in nood! ‘’Het is een dogma dat het huidige pensioenstelsel onhoudbaar zou zijn en snel vervangen moet worden door een nieuw pensioencontract.’’ Dat schrijven acht leden van het Verantwoordingsorgaan ABP.

| Lees verder op pagina 24

Evaluatie Technisch Domein In 2017 is de reorganisatie Technisch Domein doorgevoerd. Normaal is de evaluatie een onderwerp voor de MC. Vanwege rechtspositionele gevolgen hebben de bonden ook inzage gevraagd.

| Lees verder op pagina 21

Zorg dat we trots blijven “Het is goed dat onze militaire en ambtelijke top herhaaldelijk uitspreekt dat Defensie op alle niveaus oog heeft voor risico’s. We moeten zuinig zijn op onze mensen, op elkaar.”

| Lees verder op pagina 12

Wanneer is iets een oefening? Oefeningen, meerdaagse activiteiten en oefentoelage zijn kreten die we allemaal kennen. Maar worden deze termen ook op de juiste wijze toegepast?

| Lees verder op pagina 10

In deze Trivizier vindt u op verschillende pagina’s QR-buttons. Scan deze buttons met de QR-reader op uw smartphone/tablet. Nog niet op uw device, download dan de (I-nigma)app.

Download de VBM-app. Verkrijgbaar in de App Store,

Google Play, vbm.info en bbtv.nl

www.vbm.info

facebook.com/mijnvbm

twitter.com/mijnvbm

@mijnvbm:Goed dat onze militaire profes- sionals steun bieden waar nodig in onze samen-leving. �

Aangesloten bij het Ambtenarencentrum (AC)

Verschijnt 10 maal per jaar issn 0925–6237. Te controleren minimale oplage: 20.500 (print) + 400 (digitaal) exemplaren

REDACTIEDaniel Lameriks en Peter Visser @: redactie@mijnvbm.nl

REDACTIEMEDEWERKERSJacques van Hulsen, Flip Lodesteyn, Ronald van Riel en Jef Stassen

VORMGEVINGStudio VBM

DRUKSenefelder Misset, Doetinchem

VERANTWOORDELIJKHEIDHet Algemeen Bestuur is verantwoor-delijk voor de inhoud en gevolgen van redactionele artikelen. De redactie behoudt zich het recht voor om niet-redactionele artikelen in te korten of te weigeren. Aan de inhoud van de Trivizier kunnen geen rechten worden ontleend. Overname van artikelen alleen na verkregen toestemming van de redactie en met bronvermelding.

LIDMAATSCHAPLeden van de VBM kunnen op elk gewenst moment hun lidmaatschap opzeggen. Bij een opzegging voor 1 december van een jaar eindigt het lidmaatschap op 31 december van dat jaar. Opzeggingen die in de maand december worden ontvangen worden pas op 31 december van het daaropvolgend jaar geëffectueerd.

ABONNEMENTENAbonnementen voor-niet-leden van de VBM kosten € 9,65 per kwartaal (bij vooruitbetaling).

VBM DEN HAAG (BEZOEKADRES)Ametisthorst 20 2592 HN Den Haag

VBM DEN HELDER (BEZOEKADRES)Havengebouw, kamer 4-12Het Nieuwe Diep 331781 AD Den Helder

POSTADRESPostbus 930372509 AA Den Haag

SOCIALE MEDIAtwitter.com/mijnvbmwww.facebook.com/mijnvbmwww.vbm.info

TELEFOON/E-MAILADRES070 3155111 of MDTN (sterretje dan nummer) *06 546 66156 Fax 070 3837000@: vbm@mijnvbm.nl

ADRESWIJZIGINGEN@: ledenadministratie@mijnvbm.nl

COLOFON SOCIALE MEDIA KOPPEN SNELLEN

4 Kort actueel Overleg DEF22Debies visie5 Memo23Juridisch13 Familieberichten28COVID-1914 Puzzel31Overleg CZSK20 Wat doet uw bond voor u?32

6Corona-crisisMeer dan 200 verplegers, artsen, planners en ondersteuners verruilden hun normale werkzaamheden voor de strijd tegen het corona-virus. Eén van hen is sergeant eerste klas Remco S.

8Update chroom-6 en CARCDe uitkeringsregeling voor POMS en de coulanceregeling zijn uitgebreid met strottenhoofdkanker. Als het onderzoek naar chroom-6 op andere defensielocaties is afgerond, komt er een uitkeringsregeling voor heel Defensie.

16Pensioenpremie moet omhoog Econometrist André van Vliet zit namens het Ambtenarencentrum in het bestuur van het ABP. Op financieel vlak heeft de pensioenbestuurder géén goed nieuws.

Wat deed je hiervoor?Ik heb gewerkt bij IND als beslis- mede werker en BZK als wetgevings-jurist.

Is er een zaak die je altijd zal bijblijven en waarom?Ja. Het ontslag van een militair die ik heb bijgestaan. Zijn ontslag werd op last van de rechter teruggedraaid. Hij had een klap uitgedeeld in een café aan een ruziezoeker. Het was een uitstekende militair die meteen spijt had van wat hij deed. Toch moest hij met ontslag. De zaak maakte duidelijk dat Defensie altijd een goed oog moet houden voor de menselijke maat. Niet iedere misstap hoeft automatisch ontslag te betekenen.

Is er voldoende juridische kennis binnen Defensie?Ja, naar mijn idee wel. Of juristen bij Defensie voldoende tijd hebben om hun werk te kunnen doen, dat is wel de vraag. Het duurt vaak lang voordat zaken zijn afgewikkeld.

Vind je het vervelend dat je door corona niet meer naar de kapper kunt 😊?Nee, ik ben er al 20 jaar niet meer geweest. Zolang er maar scheermesjes te krijgen zijn, is er voor mij niets aan de hand.

Maarten de Haas (45) en ik werk sinds mei 2003 als jurist bij de VBM.

Rubrieken:

IN DEZE TRIV IZ IER IK BEN .. .

TRIVIZIER DIGITAAL ONTVANGEN?Wilt u de Trivizier voortaan liever digitaal ontvangen in plaats van op papier? Dat kan. Geef uw mailadres en uw registratienummer dan door aan redactie@mijnvbm.nl en schrijf erbij dat u de Trivizier alleen nog digitaal wilt ontvangen.Hoe werkt het? Telkens als er een nieuwe Trivizier verschijnt, sturen we u een link waar u de Trivizier kunt lezen. Let er dan wel op, dat wanneer in de toekomst uw mailadres verandert, u die wijziging moet doorgeven aan redactie@mijnvbm.nl!

LEGERINGSPROBLEMATIEK CZSKIn maart 2019 heeft de VBM in een uitgebreid artikel melding gemaakt van het feit dat CZSK een legeringsprobleem heeft. In dit artikel is aangegeven dat leerlingen per maart 2019 zijn verhuisd van het legeringsgebouw ‘Nassau’ naar het ‘tijdelijke’ (nood) legeringsgebouw ‘Friso’. De vraag was toen hoe tijde-lijk de legering zou zijn. CZSK heeft toen aangegeven dat de renovatie van het gebouw ‘Nassau’ naar verwachting niet in 2020 afgerond zou zijn.

De VBM had destijds de indruk dat de kwaliteit van de tijde-lijke accommodatie leek te voldoen. Echter, toen de VBM kort geleden weer ter plekke aanwezig was, bleken er toch diverse problemen te zijn. Zo zijn in de afgelopen periode bedden door de vloer gezakt. Ook is er een serieus vochtprobleem met schimmelvorming als gevolg. Deze problemen worden in overleg met de medezeggenschap aangepakt. Tijdens het bezoek kwamen we er ook achter, dat in het afgelopen jaar nog niets in het legeringsgebouw ‘Nassau’ is gebeurd! Dat is niet uit te leggen. CZSK heeft aangegeven dat de verwachting is dat in oktober dit jaar begonnen wordt met renovatie- activiteiten. De VBM heeft hier kennis van genomen, maar het is ronduit stuitend dat renovatie bij Defensie Vastgoed en/of het Rijks Vastgoed Bedrijf (RVB) kennelijk een zéér lage prio-riteit heeft.

VBM EN COVID-19n ALLE afdelingsvergaderingen van de VBM zijn afgelast.

Consequentie daarvan is dat ook de Algemene Vergadering (gepland op 15 mei 2020) geannuleerd wordt.

n Voor de medewerkers van de VBM hebben we maat-regelen getroffen die het risico op besmetting zoveel mogelijk beperken, bijvoorbeeld door thuiswerken mogelijk te maken. Consequentie hiervan is wel, dat de BEREIKBAARHEID van de VBM iets minder kan zijn.

n Het BELASTINGTEAM stopt met haar activiteiten op locaties. Ook de huisbezoeken worden niet meer uitgevoerd.

n De NAZORGMEDEWERKERS van de VBM zullen voorlopig geen nazorgactiviteiten ontplooien, behalve activiteiten die schriftelijk, telefonisch of per mail afgehandeld kun-nen worden.

n De medewerkers van de Ledenservice worden voorlopig niet meer ingezet.

Kijk voor actuele informatie op www.vbm.info

4 | Trivizier | 4 - 2020

KORTE BERICHTEN

Nederland is sinds maart in een situatie terechtgekomen die veruit de meesten van ons nooit hebben meegemaakt. In de afgelopen periode heeft het kabinet vergaande maatregelen moeten nemen om de druk op de ziekhuizen, en vooral op de intensive care-afdelingen, beheersbaar te houden. Dit om zoveel mogelijk patiënten met corona een overlevingskans te bieden. Met veel inspanning heeft het zorg- en ondersteunend personeel in de ziekenhuizen het aantal intensive care-bedden kunnen verhogen en de verpleging van (zeer) zieke patiënten kun-nen faciliteren. Het is begrijpelijk dat op enig moment de lokale en regionale autoriteiten een verzoek om ondersteuning aan Defensie hebben gericht. Defensie heeft profes-sionals in dienst die klaarstaan om de samenleving te dienen.Het is bijzonder om te zien dat meer dan 200 defensiemedewerkers, verspreid over heel Nederland, ondersteuning bieden aan ziekenhuizen. De kennis en ervaring die meer dan 50 medisch/logistieke planners hebben opgedaan in missiegebieden, worden ingezet ter ondersteuning van de ziekenhuizen. Verder worden militai-ren ingezet ter ondersteuning van tien distributiecentra van Nederlandse voed-selbanken. Inmiddels is ook het calamiteitenhospitaal in Utrecht opengesteld om het aantal intensive care-bedden te vergroten. Daarnaast heeft Defensie beade-mingsapparaten, röntgenapparaten, anesthesieapparaten, een mobiel laborato-rium, infuus- en spuitpompen en veld- en stapelbedden ter beschikking gesteld.Verder biedt Defensie ondersteuning in het Caribisch gebied in de strijd tegen COVID-19. Die hulp bestaat uit militaire ondersteuning in de opbouw van een noodaccommodatie op Sint-Maarten, ondersteuning van de politiezorg door de marechaussee op alle eilanden, en ondersteuning aan het coronatestteam op Curaçao door militairen met een medische achtergrond. Daarnaast is het onder-steunings- en bevoorradingsschip Zr.Ms. Karel Doorman vertrokken naar het Caribisch gebied om de civiele autoriteiten bij de bestrijding van de coronacri-sis te ondersteunen.Hieruit blijkt weer hoe belangrijk het is, dat het Koninkrijk militaire capaciteiten heeft die kunnen worden ingezet als er zich een crisis voordoet.Ik ben ervan overtuigd dat iedereen veel waardering en respect heeft voor het werk dat het defensiepersoneel in deze crisistijd voor de samenleving verricht.Ik ben trots op jullie! Het zou het kabinet sieren als zij straks, na de COVID-19-crisis, haar blijk van waar-dering voor de inzet van het defensiepersoneel kracht bijzet, door substantieel te investeren in de Krijgsmacht. Opdat Defensie ook in de toekomst een profes-sionele organisatie blijft, die kan inspringen bij iedere crisis die onze samenle-ving op welke manier dan ook bedreigt.

Trots op de inzet tegen COVID-19

j.debie@mijnvbm

.nl

BESCHIKKINGEN (HER)PLAATSEN EN BEVORDEREN DIGITAALIn het kader van de COVID-19 maat regelen verstuurt Defensie beschikkingen die vallen onder de thema’s (Her)plaatsen en Bevorderen tijdelijk niet per post. Deze beschik-kingen zijn digitaal in te zien via het personeelsdossier in de Selfservice > Alle Apps > Dienstverband > Personeelsdossier.De medewerker ontvangt een e-mail over het digitaal inzien van zijn beschikking. Uiterlijk 48 uur na verzen-ding van deze e-mail, is de beschikking zichtbaar in het personeelsdossier. Indien gewenst kan de beschikking op papier worden verstrekt ná de crisissi-tuatie of bij noodgevallen per direct.Als de belanghebbende aannemelijk kan maken dat hij geen toegang had tot het systeem waarin de beschik-king is opgenomen en om die reden een bezwaarschrift hiertegen te laat is ingediend, wordt een overschrij-ding van de wettelijke termijn door Defensie geaccepteerd.

JEAN DEBIE

Meer dan tweehonderd verplegers, artsen, planners en ondersteuners verruilden hun normale werkzaamheden voor de strijd tegen COVID-19 (het corona-virus). Eén van de vele collega’s is AMV’er sergeant eerste klas Remco S. Zijn nieuwe werkplek is het Radboud Ziekenhuis (Radboudumc) in Nijmegen.

Wat waren tot voor kort jouw dagelijkse werkzaamheden?‘’Ik ben Algemeen Militair Verpleegkundige bij het 400 Geneeskundig Bataljon op de Generaal Spoorkazerne in Ermelo. Ik werk bij de opleidingscompagnie op bureau CWB, wat staat voor Communicatie Werving en Behoud. Ik heb mijn medische kennis en vaardigheden goed bij kunnen houden,

onder andere door praktische tewerkstelling in hetzelfde Radboud Ziekenhuis.’’

Hoe ben je bij de corona-crisis betrokken geraakt?‘’Het 400 Geneeskundig Bataljon heeft natuurlijk een x-aan-tal militair verpleegkundigen gereed voor inzet van een Role 2 hospitaal. Dat betekent eigenlijk gewoon een volledig veldhospitaal. Wij zijn maandag 30 maart in het Radboud Ziekenhuis begonnen met twaalf mensen: twee militair artsen en tien ver-pleegkundigen, maar die zijn niet allemaal van 400 Gnkbat, ook van andere eenheden. Ze zijn wel allemaal woonachtig in de omgeving van Nijmegen. Wij zijn aangewezen vanuit het Territoriaal Operatiecentrum (TOC) in Amersfoort. Over het

Collega’s in strijd tegen corona

‘Gewend om zoveel moGelijk te bereiken met weiniG middelen’

6 | Trivizier | 5 - 2020

INTERVIEW

land verspreid zijn nu circa 200 militair geneeskundige perso-neelsleden ingezet, over verschillende ziekenhuizen.’’

Welke werkzaamheden voer je uit in het Radboud Ziekenhuis?‘’Ik draai volledig mee als gediplomeerd verpleegkundige op de afdeling. Ik werk op een afdeling met patiënten van wie bewezen is dat ze het corona-virus hebben. De meeste patiën-ten op deze afdeling hebben al een verslechterde weerstand door een andere ziekte. Een patiënt bijvoorbeeld met een onco-logische geschiedenis, veel COPD-patiënten, maar ook een hoogbejaarde meneer, boven de 90, die vandaag met ontslag is gegaan.’’

Hoe verminder je de kans om zelf besmet te raken?‘’De kans is er sowieso wel, maar ik zorg er goed voor het pro-tocol te blijven volgen. Je hebt bijvoorbeeld een apart pak aan

met masker, een spatbril en muts, daarover gaan weer extra handschoenen en schort. Die doe je weer af als je van de kamer afgaat. Daardoor moet je wel iets gerichter werken: als je bij een patiënt suiker moet meten, een ECG maken of stomazorg moet verrichten, dan probeer je wel alles in één keer te doen. Hoe minder vaak je die kamer in- en uitgaat, hoe kleiner het risico op verspreiding van het virus.’’

Hoe is de omgang met je niet-militaire collega’s?‘’Heel goed. Militairen zijn vaak echte doeners, willen met-een gaan, van a naar b in een rechte lijn. We moeten nu iets vaker langer stilstaan. We moeten natuurlijk ook inwerken op de afdeling. Maar dat aanpassingsvermogen hebben we wel.’’

Heb je veel aan jouw uitzendervaring?‘’Ja, eigenlijk wel. Ik zit 21 jaar in dienst en ben uitgezonden geweest naar Joegoslavië, Irak en Afghanistan, ook in een medische setting. Daardoor heb ik wel wat meer eelt op mijn ziel. En we zijn gewend om zoveel mogelijk te bereiken met weinig middelen.’’

Hoe is dit voor jou persoonlijk?‘’Ik ben blij dat ik iets kan doen. Ik ben maar een bouwsteen in een heel huis, maar ik kan zeker mijn aandeel leveren. Corona beëindigt levens, op onze afdeling al helemaal. Dus ik heb wel-eens collega’s aan de telefoon na dagdienst. Wat als militair fijn is, is het adaptatievermogen dat we hebben. Je maakt een plan, gaat het bos in, je moet je plan weer aanpassen, maar de opdracht gaat door.’’

Er is nu veel waardering uit de maatschappij. Wat betekent dat?‘’Die vraag wordt vaak gesteld. Natuurlijk is het heel positief dat iedereen meedoet met applaudisseren, maar alle vitale beroepen die nu de ‘redders’ zijn, daar is de afgelopen jaren wel erg veel op bezuinigd. Ik ben heel benieuwd hoe het gaat als deze ellendige periode voorbij is. Gaan we dan door zoals we bezig waren vóór de corona-crisis, of hebben we er dan iets van geleerd? Je moet je realiseren: we hebben Defensie nu ingezet. Maar wat is er nog ná het groene pak? Wij zijn de afgelopen jaren flink uitgekleed bij Defensie. Uiteindelijk moet Defensie het gaan doen, ook als wij ziek zijn, want na het groene pak is er niks meer. En de bodem is in zicht, Defensie heeft niet veel medisch personeel meer over om in te zetten. Bij 400 Geneeskundig Bataljon hadden we ooit 730 verpleegkundigen. Dat is nu méér dan gehalveerd.’’

5 - 2020 | Trivizier | 7

De uitkeringsregeling voor POMS en de coulanceregeling zijn uitgebreid met strottenhoofdkanker. Als het onderzoek naar chroom-6 op de andere defensielo-caties eind 2020 is afgerond, komt er een uitkeringsregeling voor heel Defensie.

Blootstelling aan HDI in CARCUit het RIVM-onderzoek blijkt dat (oud-)medewerkers op de POMS-locaties die met CARC hebben gewerkt, gezond-heidsrisico’s hebben gelopen. Het RIVM heeft onderzoek gedaan naar HDI, één van de gevaarlijke stoffen in CARC. Naar de andere stoffen heeft het RIVM geen onderzoek kunnen doen omdat er onvol-doende informatie is om iets zinvols te zeggen over de blootstelling en risico.Blootstelling aan HDI kan astma, rhi-nitis, conjunctivitis en contacteczeem hebben veroorzaakt. Eerder bleek al dat

OnderzOek CArC Op pOMS AfgerOnd

Strottenhoofdkanker toegevoegd aan regelingen

De Paritaire Commissie chroom-6 en CARC heeft op 6

april de resultaten bekend gemaakt van het onderzoek

naar CARC op de POMS-locaties. Nadat in juni 2018

de onderzoeken naar chroom-6 op de POMS zijn

verschenen, is hiermee het onderzoek chroom-6 en

CARC op de POMS-locaties afgerond.

8 | Trivizier | 5 - 2020

deze aandoeningen ook door de bloot-stelling aan chroom-6 veroorzaakt kunnen zijn. Blootstelling aan HDI kan daarnaast ook de longaandoening hyper-sensitivity pneumonitis veroorzaken.

Overleg over uitkeringsregeling HDI loopt nogDe resultaten van het onderzoek zijn helder: Defensie heeft de zorgplicht geschonden en voormalige POMS- mede-werkers kunnen ziek zijn geworden door het werken met CARC/HDI. Dus net als bij chroom-6 komt er voor HDI een col-lectieve uitkeringsregeling. De bonden zijn nog met Defensie in overleg over de precieze invulling hiervan. Helaas heeft dat overleg door de coronamaat-regelen vertraging opgelopen. Zodra er overeenstemming is over de regeling, zal die met terugwerkende kracht van toe-passing zijn.

Toevoeging strottenhoofd-kanker aan ziektelijstHet RIVM bekijkt regelmatig of er nieuwe wetenschappelijke inzichten zijn over ziekten die veroorzaakt kun-nen worden door blootstelling aan chroom-6, waardoor de lijst met aan-doeningen moet worden aangepast. Dit heeft geleid tot uitbreiding van de lijst met strottenhoofdkanker.Dit betekent dat de twee regelingen met betrekking tot chroom-6 (coulan-ceregeling en uitkeringsregeling) zijn aangevuld met deze ziekte. Deze aanpas-sing gaat met terugwerkende kracht in. Is een aanvraag voor strottenhoofdkan-ker eerder afgewezen, dan zal het ABP de aanvrager rechtstreeks benaderen.Door (oud-)medewerkers worden bepaalde klachten en ziekten gemeld die zij wijten aan het werken met chroom-6

(zoals afbrokkelende tanden). Daarom heeft het RIVM deze klachten en ziekten weer bekeken. Het RIVM heeft geen of onvoldoende bewijs kunnen vinden dat werken met chroom-6 deze aandoenin-gen kan veroorzaken bij mensen.

Epidemiologisch onderzoek niethaalbaarDe Paritaire Commissie chroom-6 heeft het RIVM gevraagd of het moge-lijk is om epidemiologisch onderzoek te doen. Met dit type onderzoek kun je vaststellen of bepaalde ziekten vaker voorkomen bij mensen die zijn bloot-gesteld aan chroom-6. Het RIVM zegt dat zo’n onderzoek te veel knelpunten en beperkingen kent om zinvol te zijn. Daarom heeft de Paritaire Commissie geadviseerd geen epidemiologisch onder-zoek te doen.

Persoonlijk GezondheidskundigConsultEr komt een aanvullende voor-ziening voor nazorg voor (oud-)medewerkers, in eerste instantie voor POMS-medewerkers die hebben gewerkt in een functie die tot de risicogroep behoort. Als zij zich zorgen maken over hun gezondheid, dan kunnen zij terecht bij de Polikliniek Mens en Arbeid van het Amsterdam Universitair Medisch Centrum voor een persoonlijk gezond-heidskundig consult. Meer informatie hierover is te vinden op www.informa-tiepuntchroom6.nl.

Onderzoek chroom-6 op anderedefensielocatiesHet RIVM-onderzoek naar chroom-6 op de andere defensielocaties loopt nog en is naar verwachting eind 2020 klaar. Het is de bedoeling om nog in 2020 te komen tot een definitieve collectieve uit-keringsregeling voor heel Defensie. Tot die tijd kunnen zieke (oud-)medewerkers die op een andere defensielocatie dan een POMS-locatie hebben gewerkt, een beroep doen op de coulanceregeling.Alle informatie over de onderzoeken, nieuwsbrieven en Q&A’s kunt u vinden op www.informatiepuntchroom6.nl. Ook op www.rivm.nl/chroom-6-en-carc/chroomonderzoek-defensie staan Q&A’s en verdiepende informatie.

Als u vragen heeft: info@mijnvbm.nl of 070 3155111

5 - 2020 | Trivizier | 9

OefeningWanneer is iets een oefening? Om die vraag te beantwoorden moeten we naar de regelgeving. De definitie van ‘oefening’ staat zowel in het AMAR (hoofdstuk 7, paragraaf 1, artikel 54a, onder m) als in het BARD (hoofdstuk 4, paragraaf 1, arti-kel 30a, onder k) en luidt:

Elk door defensiepersoneel in de praktijk brengen van onderwezen bekwaamheden teneinde aldus de bedrevenheid en het uit-voeren van aan de krijgsmacht opgedragen operationele taken te verwerven, te vergro-ten of te onderhouden.

Dat betekent dus dat ondersteuning van bijvoorbeeld de Vierdaagse, of de Landmachtdagen, hier niet onder vallen. Daarnaast behoren oefeningen, waarbij uitsluitend de individuele vaardigheden worden geoefend (zoals individuele schie-toefeningen, oefening in het gebruik gasmasker, of rijlessen) ook niet tot het begrip ‘oefening’.Overigens is het begrip ‘oefening’ niet alleen opgenomen in het AMAR onder hoofdstuk 7, Werk- en Rusttijden, maar komt het begrip ook voor in de Arbowet,

Arbeidstijdenwet en de Pensioenwet. U vraagt zich misschien af waarom. De reden is, dat die verschillende voor-schriften een specifieke materie beogen te regelen, waarop begrippen zoals ‘oefe-ning’ ook zijn afgestemd. Een voorbeeld?Onder normale omstandigheden gelden voor de Minister van Defensie als werk-gever bepaalde verplichtingen in het kader van gezondheid en welzijn voor zijn medewerkers. Bijvoorbeeld werk- en rusttijden. Tijdens een oefening gel-den die niet.

Overigens vallen de instructeurs en (burger)chauffeurs niet onder de uit-zonderingssituatie, maar onder de reguliere toepassing van de werk- en rusttijdenregeling. Verder kunnen

er ook moeilijke en verslechterende omstandigheden bewust in het leven worden geroepen gedurende een oefe-ning, zoals klimatologische (bewust koude omstandigheden opzoeken). Dat neemt niet weg dat de verplichtingen uit het Arbeidsomstandighedenbesluit nagekomen moeten worden. Daarnaast moeten de te houden oefeningen door de bevoegde leiding (HDE) in jaar- kwartaal-, maand- of weekprogramma’s gepland worden (Arbeidsomstandighedenbesluit). Deze planning moet afgestemd worden met de medezeggenschap, omdat een dergelijk programma ook de dagelijkse bedrijfsvoering zal beïnvloeden.

Meerdaagse activiteitenDe definitie van ‘meerdaagse activiteiten’ staat beschreven in de ‘Regeling vergoe-

Oefeningen, meerdaagse activiteiten en oefentoelage zijn kreten die we binnen Defensie allemaal kennen en gebruiken. De vraag is of deze termen ook altijd op de juiste wijze worden gebruikt en toegepast.

Oefening of meerdaagseactiviteiten?

Tekst: Ronald van Riel

10 | Trivizier | 5 - 2020

MEDEZEGGENSCHAP

ding voor Overwerk, onregelmatigheid, beschikbaarheid en Bereikbaarheid’, ook wel bekend als de VROB regeling (Paragraaf 1, Art 1 onder 2g). De defi-nitie luidt:

varen, oefenen en bijzondere inzet die een aaneengesloten periode van langer dan een etmaal beslaan.

In deze VROB-regeling staat beschre-ven waar en wanneer je recht hebt op een bepaalde vergoeding. Een veel-voorkomend misverstand is de term ‘oefentoelage’. In geen enkele regeling zul je dit begrip tegenkomen. Het bestaat niet! Een meerdaagse oefening wordt in de VROB beschreven als een meerdaagse activiteit. De toelage hiervoor heet ‘toe-lage meerdaagse activiteit’.Waar wordt gesproken over oefentoe-lage, wordt dus ‘Toelage Meerdaagse Activiteiten’ bedoeld (Paragraaf 3, art6) . Andersom is het dus ook zo dat, wanneer een commandant voor een meerdaagse activiteit een ‘toelage meerdaagse acti-viteit’ wil toekennen, we het dan altijd

VERKIEZINGEN MEDEZEGGENSCHAP

CZSKVan Ghentkazerne (tussentijdse verkiezing, 4 zetels) 1 juni 2020

Mariniers Opleidingscentrum (tussen-tijdse verkiezing, 5 zetels of meer)1 juni 2020----------------------------------------------------CLASP e r s o n e e l s l o g i s t i e k Commando (MC PLC) 25 t/m 29 mei 2020

HQ Operationeel Ondersteunings Commando Land 27 mei 2020

Staf CLAS 27 mei 2020----------------------------------------------------CLSKVliegbasis Einhoven22 mei 2020

----------------------------------------------------DOSCOBijzondere Medische Beoordelingen 1 mei 2020

hebben over varen, oefenen of bijzon-dere inzet (te bepalen door Minister van Defensie / HDP) die een aaneengeslo-ten periode van langer dan een etmaal beslaan, en dus door de bevoegde lei-ding (HDE) ook is afgestemd met de medezeggenschap.

Tot slotMilitaire activiteiten worden als een ‘oefening’ aangemerkt vanwege hun aard en doelstelling, niet om proble-men in de bedrijfsvoering op te lossen! Daarvoor zijn over het algemeen andere oplossingen voor zoals een goed aan-gepast rooster, al dan niet in ploegen en uiteraard ook in overleg met de medezeggenschap.

Vragen? mzo@mijnvbm.nl

5 - 2020 | Trivizier | 11

Wim Bargerbos

Het coronavirus raast door de wereld en is ook in ons land voelbaar tot in de vezels van de samen-leving. Defensie laat zich gedurende de crisis van haar beste kant zien en levert desgevraagd op veel plaatsen ondersteuning. Ik denk aan de hon-derden collega’s die de overbelaste medische infrastructuur verster-ken, planners, ondersteuners van de nationale crisisstructuur en van voedselbanken, de intensivering van grenscontroles in eigen land en van de militaire politiezorg op Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. De lijst is nog een stuk langer en we zijn er bij Defensie terecht trots op. Het is ook fijn te ervaren dat veel mensen de inzet van Defensie waarderen.

Het virus heeft een crisis ontketend van het type low probability, high impact. Op onheilsprofeten na hebben we er geen rekening mee gehouden. Daarom wordt er zo’n zwaar en langdurig beroep gedaan op ons collectieve en individuele vermo-gen tot organiseren, improviseren en incasseren. De vaak geroemde can do-mentaliteit van Defensie komt daarbij goed van pas. Maar dit kent ook een keerzijde. Want militairen mogen dan klaar staan om waar nodig ondersteuning en bijstand te leve-ren, zij zijn niet immuun voor het virus. Dit bete-kent dat Defensie onzekerheden onder ogen moet zien en aan de voorkant duidelijkheid moet hebben over de risico’s. Wat ik als toezichthouder veilig-heid goed vond, is dat minister Bijleveld al in een interview op 16 maart met de Telegraaf expliciet de veiligheid van onze mensen benoemde. Het is goed dat ook onze militaire en ambtelijke top her-haaldelijk uitspreekt dat Defensie op alle niveaus oog heeft voor risico’s. We moeten zuinig zijn op onze mensen, op elkaar.Het eerste rapport dat de Inspectie Veiligheid Defensie (IVD) vorig jaar uitbracht, ging over de

mogelijke gevaren van schietgas-sen in een civiele schietinrichting. Het rapport maakte duidelijk dat dit risico was onderkend en dat er ook maatregelen waren genomen. Het rapport maakte echter ook dui-delijk dat op verschillende niveaus

en tussen onderdelen de communicatie te wen-sen overliet. Dat brengt mij op communicatie ten tijde van de coronacrisis. De uitspraken van onze bewindspersonen en onze top zijn goed, maar zij communiceren ‘naar’ de organisatie en de mede-werkers. Communicatie heeft echter een tweezij-dig karakter. We communiceren niet ‘naar’ maar ‘met’ elkaar! Twijfels en onzekerheid zijn volstrekt begrijpelijk onder de huidige omstandigheden. Krop emoties niet op, maar bespreek ze met colle-ga’s of leidinggevenden. En weet dat ook de mede-zeggenschap, IGK, Directie Veiligheid en IVD een luisterend oor bieden.

Kortom, communiceer en heb aandacht voor elkaar! Want daarmee kan Defensie op een veilige manier haar inzet voor Nederland in de praktijk brengen. Daarbij is iedereen gebaat: alle mensen met wie we in de samenleving in aanraking komen, maar ook wijzelf in onze mooie defensieorganisatie. Zodat we trots kunnen blijven.

Wim BargerbosInspecteur-Generaal VeiligheidInspectie Veiligheid Defensie

Trots blijven

Defensie laat zich van haar beste kant zien.Wim Bargerbos.

12 | Trivizier | 5 - 2020

(GAST )COLUMN

Langdurig zieke

medewerkers met zicht

op volledig herstel (op

de lange termijn) willen

over het algemeen niets

liever dan uiteindelijk

hun eigen functie weer

vervullen.

Tekst: : mr. Marjorie van Breet

Terugkeer naar eigen functie na langdurig arbeidsverzuim door ziekte

Een lid van de VBM, dat al geruime tijd wegens ziekte thuiszat, hoopte ook op den duur terug te kunnen keren op de werkvloer en de eigen werkzaamheden weer volledig te kunnen hervat-ten. Het re-integratietraject verliep goed. De verwachting was dan ook dat de militair binnen enkele maanden weer aan de slag zou kunnen in de eigen functie. Toch leek een terugkeer er niet in te zitten. Wat stond een terugkeer in de weg?Om onduidelijke reden was besloten om de militair als her-

plaatsingskandidaat, in de zin van het Sociaal Beleidskader Defensie 2012-2016 (SBK), aan te merken. Volgens het SBK kan een medewerker als herplaatsingskandidaat worden aangemerkt indien de functie van de medewerker is vervallen en de medewerker niet binnen drie maanden na het vervallen van de functie een andere functie kan bemachtigen, of wanneer de medewerker na afloop van de functieduurvervulling geen andere func-tie kan krijgen of de medewerker na afronding van een opleiding niet op een functie kan worden geplaatst.In het geval van deze militair was de eigen functie niet komen te vervallen. De func-tieduurvervulling was ook niet afgelopen. Evenmin was sprake van het na afronding van een opleiding niet kunnen plaatsen op een functie. Bij het VBM-lid deed zich dus niet één van de situaties voor op grond waarvan kan worden besloten een medewerker tot herplaatsingskandidaat aan te merken. De aanmerking van het lid als herplaat-singskandidaat was dan ook niet terecht. De militair, die – bij volledig herstel – nog altijd terug wilde keren naar de eigen functie, kon zich uiteraard niet vinden in de beslissing tot aanmerking als her-plaatsingskandidaat. De VBM maakte namens het lid bezwaar tegen de genomen beslissing. Naast het feit dat het lid op grond van het SBK niet als herplaatsingskan-didaat kon worden aangemerkt, was de organisatie gebaat bij een terugkeer van de militair op de werkvloer. De leidinggevende was zeer te spreken over het functione-ren. Hij achtte een terugkeer van de militair, ten behoeve van de bedrijfsvoering, van essentieel belang. Het vakbondslid kreeg gelijk. De aanmerking als herplaatsingskandidaat was, gelet op het gestelde in het SBK, niet terecht. De militair mocht, bij volledig herstel, toch terugkeren naar de eigen functie. Zowel de militair als de lei-dinggevende was zeer content met deze beslissing.

5 - 2020 | Trivizier | 13

JURIDISCH

?!

Krijgsmacht improviseert slagvaardig

Defensie ondersteunt de civiele autoriteiten volop

in de strijd tegen het corona-virus. Een greep uit de

geboden militaire hulp.

Bevoorrading voedselbankenMilitairen brachten de bevoorrading van zo’n 50 voedselbanken en uitgiftepun-ten in de regio’s Amsterdam, Haaglanden en Tilburg weer op gang. Dat gebeurde door in de 3 distributiecentra te helpen bij de herverdeling van bulkverpakkingen. De militairen ervoeren het als dankbaar werk. “Ze zijn zeer blij iets te kunnen doen voor de minderbedeelde medemens”, liet projectleider majoor Armand Soeleman weten. Ook de voedselbank was erg tevreden met de toegeschoten militaire hulp, zo vernam de majoor bij het dis-tributiecentrum van de Voedselbank Haaglanden.

Uitbreiding CalamiteitenhospitaalDefensie en het UMC Utrecht hebben in het Calamiteitenhospitaal 19 IC-plekken ingericht, speciaal voor coronapatiënten. De militaire organisatie levert tientallen ver-pleegkundigen, artsen, ondersteunend personeel en intensive-care materiaal.

De extra capaciteit stelt het UMC Utrecht in staat nog meer IC-patiënten op te nemen die vanwege het COVID-19-virus aan de beademing moeten. In het Calamiteitenhospitaal, dat normaal gesproken (kortstondige) traumaopvang biedt, is de bestaande IC-capaciteit van 12 bedden uitgebreid naar 19.

Met deze extra uitbreiding komt de IC-capaciteit van het UMC Utrecht in totaal op 80 IC-bedden uit. De artsen en verpleegkundigen van Defensie gaan nauw samenwerken met de intensivisten en specialistisch verpleegkundigen van het UMC Utrecht.Het Calamiteitenhospitaal is een volledig operationeel ziekenhuis dat bij grote ongelukken of calamiteiten voor slachtoffers wordt opengesteld. Dit bijzondere zie-kenhuis is een samenwerking tussen het UMC Utrecht en de ministeries van Defensie en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

14 | Trivizier | 5 - 2020

COVID -19 NIEUWS

Ondersteuning in De WestDefensiepersoneel ondersteunt de lokale autoriteiten bij het handhaven van de openbare orde op Sint-Maarten en Curaçao. Daarnaast helpt militair genees-kundig personeel het corona-testteam op Curaçao. Ook bieden landmachteenheden aan de kustwacht van de beneden-windse eilanden hulp bij bewaking van de grenzen.

Karel Doorman naar CaraïbenZr.Ms. Karel Doorman is met helikopters en mariniers op weg gegaan naar het Caribisch Gebied. Het schip vertrok maandag 13 april. Volgens de huidige planning wordt het ondersteunings- en bevoorradingsschip voor drie maanden ingezet. Het gaat onder andere transportondersteuning bieden, zodat de eilandbewoners niet zonder voed-selvoorraad komen te zitten. Daarnaast ondersteunt het marineschip desgewenst de kustwacht bij de maritieme grensbewaking. Ook kan het vaartuig dienen als uit-valsbasis. Denk aan het snel aan land zetten van personeel en materieel om de lokale autoriteiten te ondersteunen bij het handhaven van de openbare orde. Ook beschikt de Doorman over medische faciliteiten om de lokale gezondheidszorg te ondersteunen bij niet-COVID-gerelateerde spoedzorg.

Twee Cougar-transporthelikopters van het Defensie Helikopter Commando gaan aan boord van Zr.Ms. Karel Doorman mee. De toestellen zijn in het Caribisch gebied beschikbaar voor medisch transport en medische evacuaties. Het schip beschikt tevens over twee medische teams: een met chirurgische capaciteit, de ander voor basiszorg aan de wal.

Ook marinierseenheden zitten met voertuigen en landingsvaartuigen aan boord van de Doorman, zodat er transportcapaciteit in het gebied is. Het schip heeft zelfs een orkaan-noodhulppakket mee.

Inzet C-17Hulpgoederen en apparatuur om coronapatiënten in het Caribisch gebied te behandelen zijn per C-17 transport-vliegtuig naar Sint-Maarten verscheept.

Aan boord waren onder meer een mobiel ziekenhuis met 6 Intensive Care-plekken. Ook apparatuur om in het ziekenhuis van Sint-Maarten 6 extra IC-bedden te rea-liseren zat in de C-17. Die bedden zijn overigens bedoeld voor patiënten van alle eilanden van het Caribische deel van het Koninkrijk. Verder bevatte de vliegtuigla-ding beschermende middelen voor artsen en verplegend personeel, medicijnen voor coronapatiënten en medische apparaten.

5 - 2020 | Trivizier | 15

‘Op financieel vlak is er géén goed nieuws op dit moment’

Econometrist André van Vliet zit inmiddels vier jaar

namens het Ambtenarencentrum in het bestuur van

ABP. Onlangs werd de Leidschendammer herbenoemd,

voor nogmaals vier jaar. Trivizier sprak met hem over

de huidige pensioenproblematiek.

“ De premie moet verder omhoog. Dat is een

vervelende boodschap, maar het is de realiteit ”

André vAn vliet herbenOeMd in beStuur Abp

16 | Trivizier | 5 - 2020

Moeten we u wel feliciteren met deze (her)benoeming? Het is niet de leukste tijd om pensioen-bestuurder te zijn … Het is inderdaad geen gemakkelijk werk. Het geeft wel voldoening om vanuit mijn financiële expertise (risicomanagement) mijn bijdrage te kunnen leveren. Maar je moet geen bestuurder van een pensioen-fonds worden als je de populariteitsprijs wilt winnen, dat is duidelijk.

Wat is nu de financiële posi-tie van ABP?Die is slecht. Eind 2019 stonden we er financieel eigenlijk hetzelfde voor als eind 2015, met een dekkingsgraad van iets meer dan 97%. Maar er is tegelijker-tijd heel veel veranderd in die vier jaar. De rente is veel lager geworden en daar hebben we flink last van. Indexatie van de pensioenen is niet mogelijk geweest. Er bestaat nu een serieus kortingsrisico, omdat we al voor het 5e jaar onder het minimaal vereiste vermogen zitten. Als we eind dit jaar nog steeds onder de 104% zitten, moeten we volgens de huí-dige spelregels korten, terwijl eigenlijk niemand dat nu wil.Er wordt geprobeerd om vóór de zomer tot een akkoord te komen over het nieuwe pensioencontract. ABP levert daar ook zijn bijdrage aan.

Wat is het effect van de corona-crisis op de financiële situatie?Door de coronacrisis zijn de dekkings-graden hard gedaald; we zitten nu vér onder het niveau van eind 2019. Op het financiële vlak is er géén goed nieuws op dit moment, maar uiteindelijk bepaalt het fonds pas op 31 december van dit jaar of de pensioenen volgend jaar ver-laagd moeten worden.

Maar het effect van de corona-crisis kan toch tijdelijk zijn?Daar is op dit moment nog weinig over te zeggen. Bij de financiële crisis in 2008 hebben we gezien dat alle cijfers eerst heel hard omlaag gingen, dat de beur-zen daarna redelijk snel weer opveerden, maar dat het economisch herstel daarna nog een hele tijd heeft geduurd. De Nederlandse overheid grijpt gelukkig stevig in, om te voorkomen dat de econo-mische schade uit de hand loopt.

ABP haalt gemiddeld een mooi rendement van 7%. Toch zei u op de laatste Algemene Vergadering van de VBM, dat jullie voor de toekomst uitgaan van 4%. Waarom is dat?We kunnen bogen op mooie resultaten, maar dat is voor de toekomst niet meer haalbaar, denken we. Besef dat de rente ooit op 10% stond! Die is telkens, beetje bij beetje, gedaald tot het niveau waar we nu zitten, 0 tot 0,5%. In 25 jaar tijd heeft de rente een enorme glijvlucht naar beneden gemaakt. Dat heeft dus niet zo heel veel te maken met wat de Europese Centrale Bank doet. We sparen gewoon veel in de wereld. Uiteindelijk komt het neer op vraag en aanbod. Als veel mensen willen sparen, gaan de ren-tes omlaag. We zullen dus iets lagere rendementen gaan maken. We komen dan uit op een

procent of vier en dat scheelt een slok op een borrel. Vooral door het ‘rente op rente’-effect. Dat merk je dus ook in de benodigde premie. Uiteindelijk is pensioen gewoon premie plus rende-ment. Gaan de rendementen omlaag, dan zal de premie omhoog moeten. Of we moeten de discussie gaan voeren of we met minder pensioen toekunnen. Tegen sociale partners zeggen wij dat de premie verder omhoog moet. Dat is een vervelende boodschap, maar het is wel de realiteit.

Oef. De premie is al fors ...Ja, maar uiteindelijk werken we een jaar of 40 - 45 en willen we daarna een jaar of 20 met pensioen. Dus is het duidelijk dat er een groot bedrag nodig is, om in dat pensioen te kunnen voorzien. Zelf sparen is echt geen alternatief. Dan is de 4% die wij verwachten nog een heel mooi rendement, als je dat gedurende vele jaren kunt maken.

De overheid doet alsof u veel minder rendement kunt maken. De rekenrente waarmee u ver-plicht bent te rekenen is tot onder een half procent gedaald. Dat scheelt nogal bij een beleg-gingshorizon van een jaar of 40!Ja, maar dat heeft ook te maken met de grote mate van zekerheid die we met elkaar afgesproken hebben. Als je zeker-heid belooft, moet je ook rekenen met het rendement van veilige staatsobliga-ties en die leveren nu niets op. Waar we nu dus mee bezig zijn in het nieuwe pen-sioencontract, is die zekerheid loslaten, waardoor we hopelijk met een meer rea-listische rentevoet mogen gaan werken. Pensioen is nu ook al onzeker, dat heb-ben we al gezien de afgelopen 10 jaren. Laten we dus gewoon erkennen dat er onzekerheid is, en uiteindelijk komt dat

5 - 2020 | Trivizier | 17

bij de deelnemers terecht. Dan hoeven we niet meer met die lage rekenrente te werken.

Is het mogelijk om een stelsel te bedenken waarin de rekenrente irrelevant wordt gemaakt?Deels. Tijdens je werkzame leven ben je kapitaal aan het opbouwen. Eigenlijk kun je dat gewoon doen zonder te weten wat je daar precies voor krijgt later. In de opbouwfase, tot de pensioendatum zou je een pensioenfonds kunnen zien als een gezamenlijk beleggingsfonds waarin iedereen een eigen aandeel in het kapitaal heeft. Je spaart en belegt met elkaar, om kostenefficiënt een zo hoog mogelijk pensioenkapitaal op te bouwen. En ondertussen ook om risico’s (nabestaandenpensioen, arbeidsonge-schiktheid) met elkaar te delen.Maar daarna zit de grote ‘hik’. Als je aan het einde van je werkzame leven een flink bedrag bij elkaar hebt, kan je daarmee pensioen inkopen. In de uitke-ringsfase heb je altijd een systeem nodig om geld te verdelen tussen nu en later. Voor jezelf (bij een individueel potje) of tussen jong en oud in een collectief sys-teem. Je wilt een fatsoenlijk inkomen tot het moment van overlijden en om een levenslang pensioenbedrag te kunnen berekenen moet je een aanname maken over het rendement gedurende die fase van (gemiddeld) 20 jaar. Dus in de uit-keringsfase blijf je een soort rekenrente nodig hebben.

Maar moet die dan nog steeds even ‘voorzichtig’ zijn als nu? Dat is een vraag waar we over nadenken.

Het enige pensioenstelsel dat volgens experts aan het Nederlandse kan tippen is het Deense. Hebben zij eenzelfde probleem als wij?In het Deense systeem heeft men al stap-pen gemaakt naar een meer individueel pensioenpotje. Het is geënt op een beschikbare pre-mie-regeling, maar dan met een aantal garanties daarbij. In Nederland zijn we ook wel in die richting aan het bewegen. We proberen wel om zo veel mogelijk col-lectiviteit en solidariteit erin te houden. Dus niet voor iedereen een individuele pensioenrekening bij een bank. Het heeft nut om, waar mogelijk, risico’s met elkaar te delen. Ook tussen jong en oud. Als je dat goed kunt afspreken met elkaar, ben je uiteindelijk beter af, zon-der pech- en gelukgeneraties.

Waarom vond ABP het zo belangrijk dat er een nieuwe pensioenregeling voor mili-tairen kwam?De eindloonregeling voor militairen was onuitvoerbaar geworden. Om het pen-sioen van iemand te berekenen waren 20.000 rekenstappen nodig. Op zich kán een eindloonregeling heel eenvou-dig zijn. Maar deze regeling was enorm complex. Er is geen jaar voorbijgegaan

zonder dat er ergens weer een wijziging moest komen, zowel voor de burgers als militairen. Er zaten tal van compense-rende afspraken in, op het gebied van indexatie bijvoorbeeld, tussen de mid-delloon- en de eindloonregeling. Die waren verweven met elkaar, omdat ze samen in één collectiviteit zaten. Dat maakt het bijna niet uit te voeren en dat leidde tot fouten. Wij wilden dus de stap maken naar een regeling die moderner is. Dat was een moeilijk proces, maar er is nu door de sociale partners een goede, moderne middelloonregeling afgesproken. Die is beter uit te voeren en ook beter uit te leggen. Met als voordeel: een beter pensioen voor jonge militairen. De regeling zoals die was, was vooral aantrekkelijk voor militairen die hun hele loopbaan bij Defensie bleven en alle rangen doorlie-pen. De grote groep die (tegenwoordig) niet zijn leven lang bij Defensie werkt, betaalde deels mee voor al die carrières-tappen die hun collega’s maakten. Voor jonge militairen is dit een veel passen-der regeling.

Wat gebeurt er in een nieuw pensioenstelsel met pensioen dat door defensiemedewerkers tot 2001 is opgebouwd? Dat zou namelijk gevrijwaard blijven van korting.Dat is gevrijwaard van korting, omdat het een toezegging is vanuit de werk-

“ Wat gebeurt er in nieuw pensioenstelsel met pensioen dat tot 2001 is opgebouwd? ”

18 | Trivizier | 5 - 2020

gever. Dit is een afspraak tussen werkgever en vakbonden, die niet zomaar veranderd kan worden. ABP loopt er ook geen risico over. Voor de uitvoerbaarheid zul je wel moeten kij-ken hoe je dit op een praktische manier gaat regelen.

Ik weet dat het veel te simpel is voorgesteld, maar: de uitkerin-gen aan pensioen bedragen circa 11 miljard euro, de inkomsten (premie) circa 10 miljard. Het vermogen is ongeveer 466 mil-jard. Dus zelfs als ABP helemaal geen rendement meer haalt, dan nog is de pot in dat tempo leeg over 466 jaar ... Hoe kan het dat ABP niet mag indexeren?Ja, je zou kunnen denken: er is maar heel weinig rendement nodig om het verschil tussen premie en uitkeringen van 1 miljard dicht te lopen. Maar het is geen omslagstelsel! Wij hebben in Nederland een kapitaalgedekt systeem waarin werknemers premie inleggen voor hun eigen pensioen. Dit betekent dat er een flink kapitaal in het pensi-oenfonds aanwezig moet zijn om de toekomstige uitkeringen uit te kunnen betalen. Je moet het zo zien: ook als vanaf nu helemaal geen pensioen meer zou worden opgebouwd, en geen premie meer zou worden betaald, dan moeten alle toegezegde pensioenen de komende 50, 60 jaar betaald kunnen worden. Daarvoor is die grote pot bedoeld. Wat

we niet willen, is een systeem waarin de huidige werknemers betalen voor de hui-dige gepensioneerden. Dus ja, er zit héél veel geld in de pot, maar dat is ook nodig om pensioenen nog heel lang te kunnen uitbetalen.Trouwens, die 11 miljard aan uitkeringen die u noemt gaat komende jaren omhoog richting 15 miljard, omdat meer mensen van hun pensioen gaan genieten.

Toen wij u vier jaar geleden interviewden, schreven we als kop boven het artikel: ‘We moeten elkaar niet de put in somberen’ Is dat nog steeds zo?Als we dit interview begin januari van dit jaar gedaan hadden, hadden we er letterlijk dezelfde kop boven kunnen zetten. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het beeld somberder is dan vier jaar geleden. We weten niet waar de coronacrisis gaat eindigen. Aan de andere kant geldt ook: we zijn een pensi-

oenfonds voor de lange termijn, dus we moeten geen overhaaste dingen doen in dit soort tijden. We moeten op koers blij-ven. En de pensioenuitkeringen zullen we gewoon blijven betalen.Ik spreek wel eens jonge militairen die zeggen: ‘voor mij zal er wel niks meer over zijn’. Dat is niet zo! Dat is juist de reden dat we de indexatie niet kunnen bieden, om te zorgen dat er voor de jonge militairen in de toekomst ook pensioen zal zijn.

De ouderen die dit lezen, zullen zeggen: ‘u bent te zuinig. Hier met die indexatie!’Tja, daar kunnen we heel lang over pra-ten en daar komen we waarschijnlijk ook nooit helemaal uit. Het is ook wel waar dat de lage rekenrente niet meehelpt. Dat is de beperking van het huidige pen-sioencontract en daarom willen we naar een ander pensioencontract.

‘ Ik spreek wel eens jonge militairen die zeggen: ‘voor mij zal er wel niks meer over zijn’.

Dat is niet zo! ’

5 - 2020 | Trivizier | 19

VOLG DE REGELGEVING!

Via een commandanten-email heeft het CZSK een tijdje geleden bekend-gemaakt, dat er een versterking van de bedrijfsvoering is doorgevoerd. Volgens deze email is per 1 novem-ber 2019 de Directie Integrale Bedrijfsvoering & Bestuur (DIB&B) opgericht.

Doelstelling hiervan is een weeffout van het drie-directeurenmodel in de CZSK-organisatie te herstellen. De vierde directie is opgericht door reeds bestaande organisatiedelen onder te brengen bij de DIB&B. Het betreft volgens CZSK een ‘administratieve omhanging’. Dus was het niet nodig het reorganisatietraject te doorlopen. Volgens de VBM is er sprake van een wijziging in de structuur en/of omvang van de organisatie. In dit soort situaties moet de daarvoor gel-dende regelgeving gevolgd worden.

VERSTERKING GROEPSCOMMANDANTEN OEM

De operationele gevechtsonder-steuning van CZSK moet worden verbeterd. Hiertoe wordt de staf van de groepscommandant operatio-nele eenheden mariniers (GC-OEM) uitgebreid.

Het CZSK heeft aangegeven dat per 1 november 2019 de positie van de groepsoudsten is versterkt door hen aan te stellen als groepscommandant. De groepsoudsten Groot Boven water, Klein Boven water, Onderzeedienst en Mariniers bewaken in de nieuwe structuur de kwaliteit van het inte-grale eindproduct van hun groep. Ze worden daarbij ondersteund vanuit de CZSK-organisatie. Bij een aantal groepsoudsten betreft dit een kleine formatieve uitbreiding, maar bij GC-OEM gaat het om een grotere uitbreiding. Dit wordt aange-lopen via een reorganisatieplan.Vóór de inhoudelijke behandeling van het plan, heeft de VBM opgemerkt dat deze reorganisatie deel uitmaakt van het programma DOKM CZSK project FMS spoor 3, en dat voor dit gehele project financiële middelen zijn gereserveerd. Waarom is dat belangrijk? Omdat we niet willen dat door déze reorganisa-tie er geen financiële middelen meer over zijn voor de vulling/uitbrei-ding van het operationele onderdeel Reconnaissance, Surveillance &

Target Acquisition Squadrons (RSTA). Personeel geeft aan dat aan deze uit-breiding méér behoefte aan is dan aan de uitbreiding van de GC-OEM. Het CZSK heeft ons verzekerd dat daarvoor nog voldoende financiële middelen beschikbaar zijn.De VBM heeft ook aangegeven dat er bij het personeel zorgen bestaan over de beschikbare accommodatie voor de uitbreiding van de staf voor de GC-OEM op de kazerne.CZSK heeft hierop medegedeeld dat er een accommodatieplan tot stand is gebracht en dat er geen problemen worden verwacht. Op basis van de uitgewisselde informatie hebben de bonden aangegeven dat het reorgani-satieplan door kan.

20 | Trivizier | 5 - 2020

CZSK

OV

ER

LEG

Jacques van Hulsen Ronald van Riel Jef Stassen

EVALUATIE REORGANISATIE TECHNISCH DOMEIN

In 2017 is de reorganisatie Technisch Domein (TD) doorge-voerd. In 2019 heeft (halverwege de transitie periode) een evaluatie plaats-gevonden. Normaalgesproken is een evaluatie een onderwerp voor de medezeggenschap. Maar omdat aan deze reorganisatie ook rechtspositio-nele gevolgen verbonden zijn, hebben de bonden inzage gevraagd.Op 12 maart is hierover gesproken in het overleg.Het blijkt dat het personeel zich op hoofdlijnen kan vinden in de analyse, conclusies en aanbevelingen. Maar er gaan nog wel veel zaken mis. Omdat diverse schepen een eigen/andere bedrijfsvoering hanteren, is een uni-forme introductie van een nieuwe werkwijze moeilijk uitvoerbaar. Er is een terugloop aan kennis en ervaring maar volgens het rapport is het nog wel op een aanvaardbaar niveau. In een van de aanbevelingen staat dat de organisatie de terugloop aan kennis en ervaring op kan vangen door in te zetten op een langere plaatsingsduur. Vanuit het personeel horen wij dat veel korporaals juist de dienst uitgaan omdat ze na twee jaar (door tekorten continue) varen een keer thuis willen zijn. Het wachtlopen na een vaarperi-ode wordt ook als hinderlijk ervaren. Personeel geeft aan dat het P-belang (personeel) vaak ondergeschikt is aan het O-belang (organisatie).

Volgens de VBM is dat een zorgwek-kend signaal. Dat draagt niet bij aan een draagvlak voor invoering van de nieuwe bedrijfsvoering-syste-matiek. Het personeel geeft aan dat als CZSK op deze manier doorgaat met de nieuwe TD-bedrijfsvoering, technisch personeel aan boord van schepen afhaakt en ontslag neemt. Met de reorganisatie van de TD zijn de personeelspiramides van de oude subdienstgroepen samengevoegd tot twee piramides voor de onderofficie-ren en één voor de officieren. In het reorganisatieplan staat dat er binnen een groep een harmonisatie van de looptijden moet plaatsvinden. Dat staat voor 2021 op de rol. De VBM heeft CZSK gevraagd de beschikbare gegevens over de loop-tijden te verstrekken. CZSK heeft toegezegd deze gegevens te verstrek-ken. Deze worden besproken bij het eerstvolgende overleg.

WERKBEZOEK AAN MV GEOSEA

MV Geosea, een civiel schip, zal de komende vijf jaar deel uitmaken van de marinevloot. Aan boord gaat de civiele bemanning samenwerken met militairen van de Mijnenbestrijdings Module groep. Deze kunnen zo ervaring opdoen met de nieuwe systemen die later ook op de nieuwe mi jnenbestr i jd ingsvaar tuigen geplaatst worden.

De VBM heeft tijdens het overleg op 12 maart aan CZSK gevraagd hoe de bedrijfsvoering aan boord eruit gaat zien. Zo wil de VBM graag weten of plaatsing aan boord wordt gezien als operationele plaatsing, of het per-soneel vaartoelage krijgt en welk personeel aan boord wordt geplaatst. Er is met de bonden niet eerder gesproken over hoe CZSK om gaat met dit soort personeels-aspecten.Deze samenwerking met MV Geosea valt feitelijk gezien onder sourcing … CZSK heeft geopperd om een werk-bezoek aan boord af te leggen en dan een en ander nader te bespreken.

5 - 2020 | Trivizier | 21

CZSK

OV

ER

LEG

OVERSCHRIJDING WERK- EN RUSTTIJDEN IN VERBAND MET CORONARecentelijk ontvingen wij het bericht dat voor DBBO-medewerkers de ATW-norm voor 12-uursdiensten buiten werking is gesteld. Formeel wordt dat als volgt omschreven:

“… met toepassing van artikel 55a, eerste lid, aanhef en onder c, van het Algemeen militair ambte-narenreglement, respectievelijk artikel 30i, eerste lid, aanhef en onder c, van het Burgerlijk ambtenarenre-glement Defensie, ontheffing van de norm, bedoeld in artikel 5:8 van de Arbeidstijdenwet, inzake het maxi-mum aantal verlengde nachtdiensten per periode van 12 maanden…”

Een maatregel die voor veel onbe-grip heeft geleid bij de medewerkers. Vooral omdat de onderbouwing van de noodzaak op zijn minst gebrek-kig is. Er zijn namelijk tijdens de bezuinigingen te veel arbeidsplaat-sen geschrapt en daarbovenop zijn

er de afgelopen periode alleen maar taken bijgekomen, zonder uitbrei-ding van het aantal arbeidsplaatsen. Defensie erkent dit ook, maar (de top van) Defensie heeft tot op heden geen maatregelen genomen om de werkdruk van de mensen te verlich-ten. De VBM heeft dit signaal namens de medewerkers de afgelopen maan-den, ruim voor de corona-crisis, op alle niveaus nadrukkelijk kenbaar gemaakt. Ook het huidige sentiment is doorgegeven.

Overigens ontvangen wij meer sig-nalen dat met een beroep op de corona-crisis overschrijdingen van de werk- en rusttijden in ATW, BARD en AMAR worden gelegitimeerd. Laat helder zijn dat ook volgens ons de noodzaak daartoe aanwezig kan zijn. Het is echter niet aan de lokale com-mandant of leidinggevende om dat te bepalen. Als deze behoefte er is, dan dient dit in de lijn doorgegeven te worden. Er is maar een beslis-singsbevoegde autoriteit en dat is de Minister.

OVERLEG AANGEPAST IN VERBAND MET COVID-19

Defensie en de vakbonden hebben besloten om tot en met 6 mei de for-mele vergaderingen te annuleren. Dit in verband met COVID-19. Partijen willen echter niet dat alle gesprekken stil komen te liggen. Deze afgelopen weken zijn we zo veel mogelijk informeel met elkaar in overleg gebleven via conference calls en andere digitale hulpmiddelen. Dat zullen we ook de komende weken blij-ven doen. Deze tijdelijke werkwijze kan ertoe leiden dat er vertraging ontstaat in de voortgang van dossiers. We zullen jullie op de hoogte houden van de ontwikkelingen.Per week zal worden bezien of het formele overleg weer kan worden opgestart. Dit besluit is afhanke-lijk van de richtlijnen van het RIVM rondom COVID-19.

22 | Trivizier | 5 - 2020

DEF

OV

ER

LEG

Jacques van Hulsen Ronald van Riel Jef Stassen

Nieuw: De Bosatlas van de Tweede Wereldoorlog De Bosatlas van de Tweede Wereldoorlog brengt in compacte beeldverhalen zowel grote militaire veldslagen als het leven van alledag in beeld. Verhalen over de Duitse inval, vervolging, collaboratie, verzet en de bevrijding. Ook de oorlog in Nederlands-Indië en de Japanse bezetting komen aan bod. Met heldere kaarten, gedetailleerde infographics en authentiek fotomateriaal vertelt de Bosatlas het verhaal van de Tweede Wereldoorlog. Niet

alleen de aanloop en de oorlogsperiode komen aan bod, maar ook de doorwerking in politiek en maatschappij, tot op de dag van vandaag. Aandacht is er voor onder een breed publiek bekende onderwerpen, bijvoorbeeld de inname van goederen zoals fietsen en klokken door de bezetter, de talloze restricties die de Joden kregen opgelegd en de naoorlogse berechting van collaborateurs. Ook belicht de atlas thema’s die een stuk minder bekend zijn. Om een uitkering te behouden, werkten veel Nederlanders vóór het uitbreken van de oorlog in Duitsland en zag de Duivenbrigade erop toe dat duiven niet langer uitvlogen. Het Kattenburgtransport – waarvan een zeldzaam reisverslag is teruggevonden – geeft een indringend beeld van de deportatie van Joden. De laatste Europese veldslag van de Tweede Wereldoorlog vond plaats op Texel, tussen Georgiërs en Duitsers. De Bosatlas van de Tweede Wereldoorlog is ontwikkeld in samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei ter gelegenheid van de viering van 75 jaar vrijheid en is verkrijgbaar voor €39,95 (gebonden, groot formaat, 256 pagina’s). ISBN 9789001122515; www.debosatlasvandetweedewereldoorlog.nl

Invictus Games uitgesteldDe Invictus Games, die plaats zouden vinden van 9 tot 16 mei 2020 in Den Haag, gaan dit jaar niet door. Dit in het

licht van de COVID-19-pandemie. De organisatoren onderzoeken nu alle opties om de Invictus Games opnieuw in te plannen in de periode van mei of juni 2021. Een en ander is afhankelijk van de belangrijkste beschikbare faciliteiten en middelen.Mart de Kruif, voorzitter van de Invictus Games Den Haag 2020, zei hierover: “Het coronavirus en de effecten ervan maken deel uit van een wereldwijde pandemie die in de toekomst elk openbaar evenement zal beïnvloeden. Daarom hebben we geen andere keuze dan de Invictus Games te verzetten naar 2021. Door dit te doen, brengen we ook duidelijkheid voor de kwetsbare deelnemers en hun geliefden; een helderheid die zo hard nodig is in hun reis naar herstel.”Reeds bestelde tickets zijn of worden terugbetaald.

BetaaldataDefensie betaalt de salarissen, inclusief vakantietoeslag, op vrijdag 22 mei 2020. ABP en SVB storten de uitkeringen op woensdag 20 mei 2020. Het geld staat de volgende werkdag op uw rekening bijgeschreven.

5 - 2020 | Trivizier | 23

MEMO

Je kunt op verschillende manieren aankijken tegen de finan-ciële gezondheid van de Nederlandse pensioenfondsen. Enerzijds hebben we een enorm pensioenkapitaal bij elkaar gespaard. Anderzijds staat daar een enorme verplichting tegen-over om nog zeer lang (40 tot 60 jaar) toegezegde pensioenen uit te keren. De schrijvers van het opinieartikel lijken vooral oog te hebben voor het opgebouwde pensioenkapitaal, en min-der voor de verplichting die daar tegenover staat.

Punten van kritiekIn mijn werk als pensioenfondsbestuurder probeer ik zo dicht mogelijk bij de feiten te blijven en zo realistisch mogelijk naar de toekomst te kijken. En dan heb ik toch wel een paar kritiek-punten ten aanzien van bovenstaand verhaal.

• Het belegd vermogen van ABP bedraagt geen 500 miljard euro maar circa 425 miljard euro op dit moment. We zijn helaas dus iets minder ‘rijk’ dan waar de schrijvers van het opinie-artikel van uit gaan.

• Door de actuele lage rente en lage rendementsverwachtingen zullen we het in de toekomst moeten doen met een aanzien-lijk lager beleggingsrendement dan de 7% die we de afgelopen decennia gemiddeld hebben kunnen bijboeken. Het ABP gaat nu uit van een verwacht rendement van 4% voor de lange termijn. Daarmee verdienen we jaarlijks dan circa 17 mil-jard euro in plaats van de genoemde 30 miljard euro voor de pensioenpot.

• Indien ABP over 2019 een indexatie zou hebben verleend van 2% (wat wettelijk niet mocht), dan zou dat geen 220 miljoen euro hebben gekost, maar 10 miljard euro. De schrijvers zijn in hun stuk vermoedelijk uitgegaan van 2% van de jaarlijkse pensioenuitkeringen van 11 miljard euro. Zij lijken hierbij te vergeten dat de toegekende indexatie in elk toekomstig pensioenjaar tot een hogere uitkering leidt (dus 20 jaar lang) + dat niet alleen gepensioneerden indexatie willen ontvan-gen, maar dat we deze ook willen toekennen aan actieven en slapers.

• De schrijvers maken de vergelijking tussen 11 miljard euro aan uitkeringen en 10 miljard euro aan premie, met de sug-gestie dat we dit dus heel lang vol kunnen houden. Deze vergelijking gaat mank, want we hebben in Nederland (geluk-kig) geen omslagstelsel voor onze werknemerspensioenen. Wij hebben een kapitaal-gedekt stelsel waarbij we een grote pensioenpot hebben met voldoende geld om niet alleen de huidige gepensioneerden hun pensioen te kunnen betalen, maar ook de jongeren die over 40-60 jaar van hun pensioen willen genieten.

• Het is mij onduidelijk waar de schrijvers hun mening op baseren dat het nieuwe pensioensysteem ongunstiger en onzekerder is voor alle deelnemers. Ik herken dit beeld niet. De schrijvers lijken door een roze bril naar de financiële posi-tie van ABP te kijken, en op basis hiervan alvast de financiële verdeelregels te willen wijzigen. Dat lijkt mij erg onverstandig.

Hebben de opinieschrijvers dan helemaal geen punt? Toch wel. De opinieschrijvers vragen aandacht voor het feit dat het beleggingsrendement van ABP structureel hoger is dan de lage rekenrente waarmee we de verplichtingen moeten bere-kenen. En dat is een belangrijk punt. Op dit moment verwacht ABP structureel 1.5% meer beleggingsrendement te kunnen maken dan de huidige rekenrente, waarbij we gecorrigeerd heb-ben voor de inflatie waarmee we de pensioenen jaarlijks willen verhogen. Dat biedt perspectief voor de toekomst.Maar dat is geen reden om nu alvast een voorschot op de toe-komst te nemen. De dekkingsgraad van ABP staat momenteel een flink stuk onder de 90%. We moeten eerder rekening hou-den met het verlagen dan met het verhogen van pensioenen. Er is absoluut geen reden om de wereld door een roze bril te bekijken op dit moment.

Reactie (op persoonlijke titel) door André vAn vliet, bestuurslid Abp

26 | Trivizier | 5 - 2020

REACTIE OP OPINIE

zeggen dat de samenstelling afwijkt van het gemiddelde binnen Defensie. Het zijn staven waar de gemiddelde leeftijd hoger ligt dan bij andere onder-delen binnen Defensie. Al jaren worden er internationaal en nationaal weten-schappelijke rapporten gepubliceerd die aangeven dat kantoortuinen slecht zijn voor de gezondheid. De Monitor (KRO/NCRV) heeft hierover een goede repor-tage over gemaakt. (www.npostart.nl/de-monitor/24-02-2020/KN_1712023). Dus ook de kantoortuin dient heel duidelijk ter discussie te worden gesteld. Edward van Dipten

KROMHOUTKAZERNE BARST UIT ZIJN VOEGEN (2)Het is niet alleen die problemen, maar de poorten gaan pas om 06.00 uur open. Bijna elke dag staat er file voor de poort. Belachelijk dat je de kazerne met de auto niet op kan. Op diverse aanvoer-wegen naar de kazerne ontstaan files. Men zegt dan gewoon dat je later van-uit huis moet vertrekken. Dat betekent

voor mij op de heenreis en dan óók op de terugreis filerijden. Dat probeerde ik juist te voorkomen! Het is te gek voor woorden dat je de kazerne niet op mag. De kantoren gaan ook pas om 06.00 uur open. Flexibel werken is dus niet moge-lijk. Graag via jullie actie, want naar ons luisteren ze niet. Martin Grootendorst

STANK VOOR DANK?In oktober 2019 las ik een aansprekende column in een lokaal blaadje, daarna von-den weer wat stekeligheden plaats in de Nederlandse politiek en bij het justitiële apparaat, een korte samenvatting van een oud-militair. In 2015 werd Mosul door de Westerse coalitie gebombardeerd, IS was het doel-wit en het doel een bommenfabriek. Bijkomende schade was te verwachten omdat het doel in een stad lag. Collateral damage is het moderne woord en houdt in dat er onschuldige slachtoffers kunnen vallen. Er zijn dus slachtoffers gevallen. Nabestaanden willen nu weten wie de fatale bommen gooide, zodat die ver-antwoording aan hen kunnen afleggen. Dat laatste zal een schadevergoeding zijn die advocaat Zegveld zal willen clai-men. Hier worden veel Nederlanders dus ongemakkelijk die in, het sinds 75 jaar vrije, Nederland wonen. Eerst smeken om hulp en daarna verantwoordelijk houden voor de bijkomende schade die vrijwel onmogelijk te vermijden valt. Daarna een Kamer-debat waarbij de veroordeling al wordt uitgesproken door een politicus, want het zijn moordenaars die dit op hun geweten hebben. Hier word ik als oud-militair helemaal onpasselijk van want pas na toestemming van de poli-tiek worden wij de wereld overgestuurd. Nederland zit in een herdenkingsjaar, 75 jaar geleden bevrijd door geallieerden en ook die maakten fouten en er ontstond ook collateral damage. Nabestaanden

haalden het niet in hun hoofd om de geallieerden daarop aan te spreken. De prijs voor vrijheid noem ik het want er is nog geen kogel of bom uitgevonden die onschuldigen niet raakt. Het is maar goed dat ik geen minister van Defensie ben; je zou je wel drie keer bedenken voordat je militairen laat deelnemen aan een (oorlogs)missie in een vreemd land. Ten eerste loop je de kans dat je mili-tairen onder vuur komen en een fatale vergissing maken waarvoor ze moeten opdraaien. Daarna kun je aan ouders gaan uitleggen waarom hun zoon/dochter in zo’n ver ondankbaar oord is gesneuveld. Vervolgens gaan we com-penseren want er is schade en als je dan de troepen terughaalt keert de wanorde terug zodra die troepen zijn opgestapt. Dan is er nog een justitieel apparaat dat deze claims behandelt en uitspreekt dat een Kamerlid terecht mag zeggen dat wij moordenaars waren. Ik dank u staat der Nederlanden voor het geschonken ver-trouwen in de militair. Gerrit <naam en gegevens bekend bij de

redactie>

KROMHOUTKAZERNE BARST UIT ZIJN VOEGEN (1)In reactie op het artikel over de Kromhoutkazerne (Trivizier april 2020): elders binnen Defensie zijn de proble-men zeker ook groot. Zelf werk ik nu 8 jaar op de Kromhout. En ja, niet binnen voor 07:00 op een dinsdag betekent geen parkeerplaats op de kazerne en dat geldt ook voor de werkplek. De kantoortuinen zijn misschien wel het grootste probleem. Het maakt mensen ziek. Een paar jaar geleden vertelde een arts op de KHK mij dat het ziek thuis-per-centage van het personeel op de KHK hoger ligt dan het landelijk gemiddelde binnen Defensie. Natuurlijk kun je dan

5 - 2020 | Trivizier | 27

GEACHTE RED CT IEPostbus 93037 2509 AA Den Haag, email: redactie@mijnvbm.nl

OVERLEDEN

CORRECTIES03-02 M.J. Straathof (60 jaar) Burger Nieuwesluis 9 1766 GA Wieringerwaard

17-02 M.C.H. Harmes (69 jaar) SMJRODND b.d. Keteldiepstraat 21 1784 XS Den Helder

Februari 202012-02 S.E. Boes (47 jaar) SM KL Beryldreef 4 7828 CH Emmen

23-02 H. Boomstra (79 jaar) SMJRLDGB b.d. Vinkehof 13 4451 BV Heinkenszand

29-02 E.H. Simon (80 jaar) KPLLDA b.d. Pingsdorfhof 6 3962 BV Wijk bij Duurstede

Maart 202005-03 J.W. Jentjens (83 jaar) LTZ1 b.d. Kerkstraat 92 7071 WZ Ulft

08-03 W.J. de Been (62 jaar) SGTTDW b.d. Pastoor Jutenlaan 47 4624 GR Bergen op Zoom

09-03 H.J. Hamers (70 jaar) AOOWDV b.d. Prins de Lignestraat 51b 6161 CX Geleen

10-03 G.W. Goudriaan-Combee (81 jaar) p/a De Jongstraat 15 3461 HT Linschoten

10-03 A.E. Beemsterboer (87 jaar) LTZVK2OC b.d. J.M. Graadt van Roggenweg 5 1862 XP Bergen

19-03 J. Mulder (79 jaar) LTZVK2OC b.d. Marsdiepstraat 152 1784 AS Den Helder

19-03 W.G. de Klijne (82 jaar) LTZVK2OC b.d. Klaas Duitstraat 38 1782 VR Den Helder

22-03 R.I.P Wolfgang (70 jaar) Gepensioneerd burger Ruyghweg 357 1781 DK Den Helder

23-03 J.M.G. van de Meeberg (77 jaar) LTZSD2OC b.d. Van Duivenvoordestraat 33 1701 CB Heerhugowaard

24-03 P.M.J. de Fouw (83 jaar) AOOTDW b.d. Corr: Fjord 109 2224 DG Lelystad

25-03 R.E. Lapre (92 jaar) MJRZVP b.d. Professor Einsteinlaan 2b9 2251 VG Voorschoten

27-03 M.A. Weenink (61 jaar) SMJRLDV b.d. Doorzwin 4135 1788 NM Julianadorp

27-03 J.J. Terwee (86 jaar) SMJRBDVMME b.d. Timorlaan 173 1782 DR Den Helder

27-03 M.F. van Hoorn (91 jaar) KAP KLU b.d. Haverweerd 103a 3762 BD Soest

30-03 J.T.H. Bruurmijn (81 jaar) GENMAJ ART b.d. Nieuwe Markt 117 5401 HB Uden

30-03 T.H.J. Pijl-Bakker (86 jaar) p/a Zeeloodsenlaan 77 1785 BM Den Helder

31-03 J.A.C. Loonen (74 jaar) SGT1 KLU b.d. Uranusstraat 18 7557 WZ Hengelo

31-03 G.C.H. Gielen (77 jaar) AOOODND b.d. A. Mauvestraat 43 1741 JE Schagen

April 202002-04 W. Fossen (76 jaar) LTZ2OC b.d. Middelzand 5426 1788 HE Julianadorp

03-04 L.F.J. Timmermans (74 jaar) AOOTDW b.d. Geijsendorfferstraat 12 5224 BN Den Bosch

11-04 J.H.L. Smeets (75 jaar) SGT1 KL b.d. Meiveld 28 5501 KA Veldhoven

28 | Trivizier | 5 - 2020

FAMIL IEBERICHTEN Postbus 93037 2509 AA Den Haag, email: redactie@mijnvbm.nl

In Memoriam Jan (J.M.G.) van de Meeberg

Op 23 maart 2020 is plotseling en totaal onverwacht luitenant-ter-zee der tweede klasse b.d. Jan van de Meeberg overleden. Hij werd 77 jaar oud.Jan was sinds 1959 lid van de VBM. Op 10 mei 1990 ontving hij het teken van verdienste. Dit nadat hij om persoonlijke redenen en vanwege werkdruk binnen de KM zijn functie als afdelingsbestuurslid te Den Helder moest neerleggen. Hij was toen 8 jaar actief als kaderlid. Hij was niet alleen afdelingsbestuurder (penningmeester), maar ook actief ledenwerver. Hij bleef overigens na zijn terugtreden actief als adviseur PR-beleid.Na zijn functioneel leeftijdsontslag bij de Koninklijke Marine bleef Jan van de Meeberg erg betrokken bij het wel en wee van het defensiepersoneel.

11-04 G.K.H. Hes (83 jaar) KOL KL b.d. Van Bergen IJzendoornpark 7-305 2801 AA Gouda

15-04 R. van den Berg (61 jaar) LTZA2OC b.d. Singelhof 9 3442 AR Woerden

5 - 2020 | Trivizier | 29

In Memoriam Jan (J.T.H.) Bruurmijn

Op 30 maart 2020 is generaal-majoor der artillerie b.d. J.T.H. (Jan) Bruurmijn overleden. Hij werd 81 jaar. Generaal Bruurmijn stond bekend als een generaal met een groot hart voor het personeel. Bruurmijn was voorzit-ter van de Nederlandse Officieren Vereniging NOV. Onder zijn leiding werd in 1998 de samenwerking met de VBM, die in de jaren daarvoor gestalte had gekregen, afgerond.Generaal Bruurmijn was ook een van de grondleggers van de BBTV. Zijn ideeën over de betrokkenheid bij de jonge beroepsmilitairen hebben de basis gevormd voor de oprichting van deze vakbond.Toen in 2011 het bestuur van de NOV besloot de samenwerking met de VBM te verbreken, bleef Bruurmijn actief voor de VBM. Hij was onder andere afdelingsbestuurder van de afdeling Volkel/De Peel. Bruurmijn heeft zich bijzonder ingezet voor gewonde militairen. Hij begeleidde tientallen militairen die gewond raakten tijdens missies.Als officier heeft generaal Bruurmijn vele functies bekleed, vrijwel altijd bij parate troepen. Zijn laatste functie was com-mandant van de 1e Divisie 7 december. Bruurmijn zei daar zelf in 2009 over: “Wat ik als commandant heel belangrijk vond en nu nog steeds vind, dat is het personeel. De mens staat wat mij betreft voorop in een organisatie.”

In Memoriam Hans (J.A.C.) Loonen

Op 31 maart 2020 is SGT1 KLu b.d. Hans Loonen overleden. Hij werd 74 jaar. Hans was jarenlang actief als afdelingsbestuurslid van de afde-ling Twente/Eibergen. Hij begon als kaderlid van de LKV en bleef daarna actief voor de VBM|LKV en later voor de Vakbond voor Defensiepersoneel VBM|NOV. De samenwerking en later de overgang naar de VBM werd door hem volledig gesteund.Hans Loonen was actief in verschillende commissies en speelde een belang-rijke rol in de discussie over bevordering van korporaals tot sergeant.Hans Loonen viel niet alleen op door zijn langdurige activiteiten voor de bond, maar ook door zijn grote gevoel voor rechtvaardigheid. Daarbij schuwde hij het niet om anderen, maar zeker ook zichzelf, goed tegen het licht te houden. Hans was drager van het teken van verdienste van de VBM sinds 2006.

30 | Trivizier | 5 - 2020

FAMIL IEBERICHTEN Postbus 93037 2509 AA Den Haag, email: redactie@mijnvbm.nl

PICTOGRAMMENPUZZELVind het fragment. Noteer op welke pagina dit staat. Zoek in het pagina nummerkader op welke letter aan deze bladzijde is gekop-peld. Plaats deze letter tussen de [ ] onder het bijbehorende pictogram. Zo vormt zich achtereenvolgend de oplossing. Stuur deze oplossing vóór 26 mei 2020 naar:

Redactie Trivizier (puzzel)Postbus 930372509 AA Den Haag of

E-mail: puzzel@mijnvbm.nlVergeet niet uw adres te vermelden!

Onder de goede inzendingen worden 3 VVV-cadeaukaarten t.w.v. € 20,- verloot. (Alleen inzendingen op naam en adres van leden loten mee). Over de uitslag kan niet worden gecor-respondeerd. U verleent de VBM toestemming om uw naam en woonplaats te publiceren wanneer u tot een van de winnaars behoort.

Oplossing april 2020:Generaties

De winnaars zijn (na loting):D. Maatman, MaarssenP. Palar, WieringerwerfM. Woltmans, La Nocle Maulaix (Frankrijk)

[blz. .. = ]

[blz. .. = ]

[blz. .. = ]

[blz. .. = ] [blz. .. = ] [blz. .. = ]

[blz. .. = ] [blz. .. = ] [blz. .. = ]

[blz. .. = ] [blz. .. = ]

1=f 2=p 3=y 4=o5=e 6=a 7=s 8=e9=c 10=b 11=n 12=a13=h 14=m 15=0 16=v17=t 18=r 19=j 20=e21=g 22=t 23=k 24=l25=n 26=d 27=n 28=m29=r 30=i 31=r 32=i

5 - 2020 | Trivizier | 31

PUZZELPostbus 93037 2509 AA Den Haag, e-mail: puzzel@mijnvbm.nl

De VBM kan, in geval u komt te overlijden, de nabestaanden met raad en daad terzijde staan. De VBM beschikt hiertoe over een netwerk van personen die deze ondersteuning kunnen verlenen.Afhankelijk van de wensen kunnen we behulpzaam zijn bij de afhandeling van de noodzakelijke formaliteiten en administratieve afwikkeling, de vereniging vertegenwoordigen bij de uitvaart en een bloemstuk verzorgen namens de VBM.

In 2019 werd veelvuldig een beroep gedaan op de (na)zorg-functionarissen. Ook in situaties zoals ernstige ziekte, hoge ouderdom, enzovoorts, waarin u zelf niet meer (volledig) in staat bent uw zaken te behartigen, kan de (na)zorgmedewerker u of uw familie bijstaan.Vanwege het corona-virus kunnen we de (na)zorg momenteel alleen via telefoon of digitaal bieden.

Rompslomp na overlijden?Het nazorgteam in 2017.

-

of via MDTN (sterretje dan nummer) 0654666156

Nog geen lid?Meld u aan op www.vbm.info

WAT DOET UW BOND VOOR U?