Transport en Logistiek Special

De Topsector Logistiek heeft als doel om dehuidige internationale logistieke topposi-tie te behouden en te versterken. Neder-land heeft alles in huis om deze ambitiewaar te maken. Door het bedenken, ont-wikkelen en toepassen van nieuwe logis-tieke werkwijzen kan Nederland zichprofileren.

De mogelijkheden om ons blijvend te onderschei-den op het gebied van (kennisintensieve) logistiekzijn er. Door slimme samenwerkingsverbandenrealiseren we een vlottere door-looptijd, betere bereikbaarheid,lagere kosten en minder milieu-belasting. Daarvoor moeten wekennisuitwisseling tussen allebetrokken partijen op gang bren-gen.

Dit gebeurt al, ook in het noor-den van ons land. Meerdere ver-laders maken al gebruik van de‘lanes’ (vaardiensten) binnenLean and Green Barge. Eenander voorbeeld van een slim sa-menwerkingsverband is de ‘syn-chromodale dienst’ van eenaantal terminaloperators.

Door krachten te bundelen kunnen zij de capaci-teit van terminals en binnenvaartverbindingenbeter benutten en lege containers onderling uit-wisselen. Dit leidt tot minder vervoerskilometersover de weg en daarmee lagere milieu-impact énbesparing op de kosten.

Ook op het gebied van kennisuitwisseling zijn ergoede initiatieven. Neem het Kennisdistributie-centrum Logistiek Noordoost-Nederland dat on-langs van start is gegaan. Dit is opgezet om desamenwerking tussen bedrijfsleven en Hogescho-

len (Windesheim) te verhogen enkennis beschikbaar te maken voorbedrijven. Een ander initiatief is hetlectoraat Supply Chain Finance datrecent is gestart aan de HogeschoolWindesheim.

Nederland heeft een logistieke repu-tatie hoog te houden. Alleen door in-novatie zullen meer buitenlandsebedrijven zich in ons land vestigen enmaken we onze logistieke expertisetot een waardevol exportproduct.

Aad Veenman,Boegbeeld Topsector Logistiek

Voorop blijven lopenin logistiek

Transport & Logistiek special

ColofonEen uitgave gemaakt doorLandes Uitgevers BV, gedistribueerd doorNDC Mediagroep.

RedactieFred Ootjers | Miriam NooiHenk Poker

UitgavemanagementAndries JackéSiebrand Osinga

VormgevingMaurice de Jong

HUSA TRANSPORTATION – IMS

IMS / HUSA wijzigt intermodale dienstverlening Noord-NederlandNederland -en daar binnen NoordNederland- heeft in Europa eensterke positie op het gebied vantransport en logistiek. Een positiedie ze graag wil behouden en ver-der ontwikkelen èn uitbreiden.Bottlenecks in de verkeersinfra-structuur zijn daarbij funest. Deoplossing is modal shift: het trans-port zoveel mogelijk van de wegnaar spoor en binnenvaart ver-plaatsen. Husa Transportation zetmet dochteronderneming IMS (In-termodal Solutions) in Veendambreed in op deze gewenste ontwik-keling. Ze heeft vergevorderdeplannen om een van de grootstetrio-modale inlandterminals vanNederland te optimaliseren, metde (her)introductie van binnen-vaart.

Ooit - nog niet eens zo lang geleden -waren zee- en binnenvaart onlosmakelijkverbonden met Veendam. Talloze zeeka-piteins -met hun roots in het gebied-stonden er met hun schip ingeschreven.Tot aan de opkomst van het wegtrans-port was het op de kanalen naar, door envan Veendam een drukte van belang metbinnenvaartschepen. Vanuit deze activi-teiten ontwikkelde zich aan de Spoorha-venweg een enorme terminal: RailService Centrum Groningen. IMS heeftdaar onder andere 90.000 vierkantemeter overdekt warehouse in bedrijf,waar onder de strengste eisen van hy-giëne, levensmiddelen worden opgesla-gen. Met eigen vrachtwagens wordt hettransport verzorgd van en naar het wa-rehouse. Daarnaast verzorgt IMS internevrachtbewegingen voor klanten. Boven-

dien heeft IMS een buitenterrein van100.000 m2 voor open overslag vanweersbestendige goederen zoals contai-ners, (staal)constructies ten behoeve vanprojecten en windmolenonderdelen. Omhet intermodale karakter te completerenbeheert IMS ook het transport per spoor,door middel van een shuttleverbindingop Rotterdam.

Frank Fokkens, algemeen directeur IMS:“IMS heeft vijf jaar geleden de bedrijfs-activiteiten overgenomen en grotendeelsafscheid genomen van de divisie weg-transport. De focus is gelegd op intermo-daal vervoer via het spoor en de barge,ofwel binnenvaart. Voor wat betreft hetspoor streven we naar de aanleg, op kortetermijn, van een verbinding naar Bremen

en Hamburg. Het kabinetsbeleid inzakelogistiek wenst -vanuit het milieuvrien-delijk oogpunt om de CO2 uitstoot te re-duceren- naar een modal shift. Hetoverheidsstreven ligt op 80% van weg-transport naar het spoor en water. Ditzijn speerpunten in de ontwikkeling bijIMS. Ontwikkelingen die onder anderegerealiseerd kunnen worden als de nood-zakelijke voorwaarden daarvoor aanwe-zig zijn. Om de haalbaarheid van demodal shift een reële kans van slagen tegeven, voeren we een intensief en con-structief overleg met Provincie, Rijk ende betrokken gemeentes.”

LNG (liquid natural gas) als vervangendebrandstof, loopt als een rode draad doorde genoemde ontwikkelingen. Zo is IMS

aangesloten bij verschillende onderzoe-ken in samenwerking met de RUG voorduurzame toepasbaarheid van LNG in delogistieke supply chain. En ook in hetaanschaffen van nieuwe equipment heeftLNG de expliciete aandacht van IMS..

Op dit moment vinden er aan het A.G.Wildervanckkanaal al op bescheidenschaal scheepsactiviteiten plaats. Fok-kens: “We hebben onder andere geïn-ventariseerd met welke maximaleafmetingen de schepen tot aan de termi-nal in Veendam kunnen komen. De maatvan een container wordt berekend inTEU's. De meest voorkomende containeris 2 TEU. Schepen tot maar liefst 150TEU's kunnen zonder problemen aan determinal in Veendam afmeren. Daar-naast zal onze bestaande lijndienst ge-deeltelijk worden omgelegd naarVeendam. De binnenvaartschepen varendan via het A.G. Wildervanckkanaal, hetWinschoterdiep, door het Van Starken-borgh-kanaal en het IJsselmeer naarAmsterdam en Rotterdam.”

“Het kan dus allemaal nóg efficiënterdoor de tri-modale terminal in Veendamoptimaal te benutten. De wegverbindin-gen zijn via de recent verdubbelde N33naar de A7 en de A28 ideaal. Er is volopruimte voor allerlei logistiek gerelateerdeontwikkelingen en zeker zo belangrijk:het arbeidsethos bij de werknemers inhet gebied is bijzonder hoog. Bij IMSwerken op dit moment ruim 100 fulltimemedewerkers en 80 medewerkers metflexibele contracten. Met de toekomstigerealisatie van een spoorverbinding naarHamburg en Bremen én de optimalise-ring van de tri-modale terminal in

Veendam door toevoeging van een divi-sie binnenvaart, is de verwachting ge-rechtvaardigd dat de regio eindelijk de zogewenste boost in werkgelegenheidkrijgt.”

IMS is daarnaast voornemens om de hui-dige intermodale dienstverlening op af-zienbare termijn uit te breiden naarFriesland, alwaar men in het verledenmet een eigen spoordienst vanuit Leeu-warden en in samenwerking met part-ners vanuit Heerenveen in debinnenvaart reeds actief was. “Ook na deopening van de binnenvaartterminal inVeendam blijven wij actief in het verderfaciliteren van de modal shift in Noord-Nederland. Aangezien onze schepen viahet Van Starkenborgh-kanaal varen, ligthet voor de hand om onze activiteiten uitte breiden naar Friesland. Naast de bin-nenvaart onderzoeken wij momenteel demogelijkheden om, al dan niet met sa-menwerkingspartners, ook andere mo-daliteiten en een ontsluiting naarBremen en Hamburg aan verladers inFriesland aan te bieden”.

www.husatransportation.com

Tekst: Fred Ootjers

Frank Fokkens:'Schepen tot 150

TEU's kunnen zonderproblemen aan de

terminal in Veendamafmeren'

TVM VERZEKERINGEN IS DÉ VERZEKERAAR VOOR LOGISTIEK NEDERLAND

‘Veiligheid krijgt binnen de branche alle aandacht’“Bij alles wat we doen staat het be-lang van de verzekerden voorop.”Kernachtig omschrijft bestuurs-voorzitter Arjan Bos de basis vanTVM verzekeringen. De coöpera-tieve verzekeraar die in 1962 doortransporteurs werd opgericht, isuitgegroeid tot marktleider in deBenelux en is inmiddels in heel Europa actief. Naast verzekeraarvan wegtransportbedrijven, heeftTVM verzekeringen haar diensten-pakket onlangs uitgebreid naartransport over het water. “Vooralomdat beide ‘takken van sport’strategisch zo dicht bij elkaar lig-gen”, zegt Bos.

De oprichting van TVM verzekeringenontstond feitelijk vanuit onvrede over be-staande verzekeringsmaatschappijen.Bos:” Bepaalde transporteurs kondensteeds moeilijker hun risico’s onder-brengen en vanwege de enorme kostenmoesten sommige vervoerders zelfs slui-ten. Daarom werd besloten een eigenmaatschappij op te richten, die zich lou-ter en alleen ging bezighouden met hetverzekeren van transportbedrijven.”

DienstenHet onderscheidende vermogen zit hemniet zozeer in de verzekeringen zelf, diekan immers iedereen aanbieden. Het zithem vooral in de diensten. “We zijn spe-cialist”, geeft Bos aan, “we houden onsalleen bezig met transport. We hebbenveel kennis in huis en bieden productenop maat, dat spreekt ondernemers inonze branche aan.” Maar, nog belangrij-ker zijn de diensten die TVM haar leden

biedt. Bos: ”Je kunt daarbij denken aanallerlei aspecten op het gebied van veiligheid. Wij organiseren bijvoorbeeldveel chauffeursbijeenkomsten en daar-aan koppelen we bepaalde veiligheids-trainingen. Zo bieden we een grootaantal aanvullende diensten aan, dieveelal gratis zijn.”

Multimodaal vervoerNog niet zo lang geleden nam TVM ver-zekeringen twee maatschappijen over diegespecialiseerd zijn in het verzekeren van

binnenvaarttransport. Bos:” We zien inde markt dat het multimodaal vervoer,waarbij gebruik wordt gemaakt van ver-schillende mogelijkheden van goederen-vervoer, enorm toeneemt. Omdatvervoer over de weg en over het waterstrategisch zo dicht bij elkaar liggen, heb-ben we besloten SON scheepsverzeke-ringen in Groningen en NoordNederland schepenverzekering in Hee-renveen over te nemen. Daarmee kunnenwe onze klanten nog beter van dienstzijn.”

VeiligheidHet thema veiligheid speelt binnen detransportsector een belangrijke rol. Zokent TVM verzekeringen al sinds 1966een veiligheidsplan. Onderdeel daarvanis de jaarlijkse Ridders van de Weg uit-reiking. Chauffeurs die 3, 5, 10 of 20 jaarschadevrij rijden krijgen daarvoor eenonderscheiding in brons, zilver, goud ofdiamant. “Inmiddels zijn er 25.000chauffeurs geridderd en elk jaar komener weer 1.200 bij”, zegt Bos. “Deze on-derscheiding staat borg voor vakman-

schap en vakbekwaamheid. Ik weet datchauffeurs het zelfs in hun sollicitatiemeenemen.” Op 27 september jl. werdende onderscheidingen uitgereikt door IvoOpstelten, Minister van Veiligheid enJustitie.

“We hebben toen ook de aftrap van deVeilig Transport campagne gedaan”, gaatBos verder. “Samen met onze achterbanwillen we er voor zorgen dat Nederlandsechauffeurs en schippers tot de veiligstein Europa (blijven) behoren. Dit medegestimuleerd door onder andere ge-dragsbeïnvloeding en door technologi-sche toepassingen, zoals app’s. Met namede interactie met de achterban is daarbijbelangrijk.”“Maar, we gaan ook in gesprek met depolitiek, om bijvoorbeeld de criminaliteitwaarmee de sector te maken heeft, aante kunnen pakken.” Daaraan doet TVMverzekeringen zelf ook het nodige. “Zohebben we acht mensen in dienst die al-leen maar met veiligheid bezig zijn. Endaarnaast hebben we een team van vierrechercheurs. Leden die daar gebruikvan willen maken, kunnen dat bij onsaangeven.”

“Er is genoeg te doen in het transport endaar draagt TVM verzekeringen graagaan bij. Gelukkig zien we dat de brancheweer licht herstelt na vijf jaren crisis. Datis goed, want dan kunnen de tarievenweer naar een gewenst niveau en kan debranche verder groeien. En dat is weergoed voor Nederland transportland.”

www.tvm.nlBestuursvoorzitter Arjan Bos: “We willen dat vervoerders die bij ons verzekerd zijn, tot de veiligste van Europa (blijven) behoren."


De locatie van het Friesland College aan deSaturnus in Heerenveen illustreert treffendde visie van de opleiding Transport & Logis-tiek die er onder andere wordt gegeven: voorde praktijk hoeven de studenten bij wijze vanspreken de weg maar over te steken, waar zeterecht kunnen bij een van de vele logistiekedienstverleners die er op het bedrijventer-rein zijn gevestigd.

Onderwijs en bedrijfsleven nóg dichter bij elkaarbrengen en nóg beter op elkaar afstemmen. Dat isin essentie de missie die het Friesland College uit-draagt. Gerard Eilert, directeur School voor Tech-niek & Technologie van het Friesland College: “Omdit doel te bereiken hebben we in 2008 een Ar-beidsmarktcommissie in het leven geroepen, waarinbehalve wij een aantal logistiek gerelateerde bedrij-ven en beroepsorganisaties participeren, zoals Por-tena, Van der Wiel, Van der Werff en de FritomGroup en voor de organisaties VTL, TLN en CNV.Als onderwijsinstelling leggen we het oor zorgvuldigte luisteren bij de beroepspraktijk en willen weweten wat de vraag is. Voor nu, maar vooral voor detoekomst. Andersom is het zinvol voor de bedrijvenom te weten wat het Friesland College voor hen kanbetekenen in het opleiden van geschikt personeel.Hen opleiden tot potentiële medewerkers die vol-doen aan de functieomschrijvingen en de kans krij-gen om als beginnend beroepsbeoefenaar huntalenten en kwaliteiten te ontplooien.”

Het perspectief voor het vinden van een baan in hetNoorden binnen de sector Transport & Logistiek is,zo verwacht Peter Meijlis, algemeen directeur LiquidFood Group van de Fritom Group, op lange termijngunstig. “Met name in de food rond de A7 zone is devraag naar logistiek personeel op dit moment al gro-ter dan het aanbod. Binnen alle disciplines dieTransport & Logistiek omvat vindt er bovendien eenopschaling van kwaliteit plaats, waarop het onder-wijs adequaat kan en moet inspelen. Probleem vande sector is echter het eenzijdige imago dat er aankleeft. De hamvraag is dan ook: hoe krijg je jongerenenthousiast voor het vak? Bij Transport & Logistiekwordt nog teveel gedacht aan zaken als saai

heftruckwerk in een half donker en koud pakhuis ofaan ontzettend veel uren maken op een vrachtwa-gen en nooit thuis zijn. Een volkomen achterhaaldbeeld. Transport & Logistiek is zeer divers en biedtop allerlei niveau's heel veel uitdagingen.”

Eilert: “Wie het in zich heeft -en wij doen er alles aanom die kwaliteit verder te ontwikkelen- kan al opjonge leeftijd een grote verantwoordelijkheid krij-gen. Dat geld ook nadrukkelijk voor de meisjes,omdat er juist voor hen een wereld is te winnen.Denk je eens in dat je als 24-jarige planner vijftienchauffeurs die in heel Europa rijden, aanstuurt enzorgt dat ze op tijd op de juiste bestemming komen.Dat kan vanaf een werkplek hier in de regio, maarhet biedt ook mogelijkheden om je vleugels tot verover de grenzen uit te slaan. In nauwe samenwer-king met de beroepspraktijk willen wij als FrieslandCollege niets liever dan de leerlingen leren om teleren. Om ervoor te zorgen dat ze het beste uit zich-zelf weten te halen en een baan vinden waar ze echtplezier in hebben.”

Friesland CollegeSchool voor Techniek & TechnologieSaturnus 7, HeerenveenT (088) 0603 644I www.fcroc.nl

Tekst: Fred Ootjers

FRIESLAND COLLEGE

Streven naar de optimale afstemming

Afdeling Planning short-sea van

Melkweg|Fritom in Bolsward

Uw partner in mobiliteit!

www.rinsma.nl

Bitgumerdyk 26 Berlikum, tel. 0518 46 13 37Bohrlaan 6 Drachten, tel. 0512 52 31 18

Steeds meer bedrijven lopen tegende grenzen van hun dataverkeeraan. “Klanten deponeren hun op-drachten vaak rechtstreeks op onsprintsysteem. Daarvoor heb je vol-doende ruimte op het net nodig.Glasvezel biedt uitkomst, maar ligtniet op ons bedrijventerrein”, zegtDouwe de Haan van Haan Recla-mewerk in Stiens. De provincieFryslân onderkent het probleem enheeft vanuit het programmaWurkje foar Fryslân inmiddels aan8 glasvezelprojecten in de provin-cie subsidie toegezegd. De initia-tiefnemers (particulieren, dorpen,ondernemers) krijgen nu de tijdom de financiering helemaal rondte krijgen.

En dat blijkt bepaald nog geen sinecureals we de woorden van Douwe de Haanmogen geloven. Hij is voorvechter van dekomst van glasvezel op bedrijventerreinMiddelsee in Stiens. “Hoewel we dichtbijLeeuwarden zitten, hebben we op dit be-drijventerrein geen breedband internetvia glasvezel. Dat levert een achterstandop voor de bedrijven die hier actief zijn.”Wie echter mocht denken dat Douwe dehanden bij collega ondernemers spon-taan op elkaar kreeg voor het idee omeen glasvezelnetwerk aan te leggen, komtbedrogen uit. “Veel collega ondernemersgaven aan dat ze al jaren met de be-staande, langzame, verbinding werkenen dat dit prima ging. Maar, wie vooruitkijkt moet toch onderkennen dat we zolangzamerhand tegen de grenzen van demogelijkheden aanlopen. Wij tenminste

wel. Ons dataverkeer verdubbelt iedereelf maanden. Sterker nog, wij stonden opeen gegeven moment voor de keuze: datglasvezelnetwerk moet er komen, andersmoeten we overwegen te gaan verhuizen,wat we eigenlijk helemaal niet willen,naar een plek waar de randvoorwaardenwel goed zijn. Dat is toch te gek voorwoorden?”

Snelheid“Het draait bij de meeste bedrijvenvooral om snelheid”, vervolgt Douwe.“De bestanden die wij zelf dagelijks ver-sturen en ontvangen zijn behoorlijkzwaar. Doordat de capaciteit regelmatigontoereikend was, ging dit ten koste vande efficiency en daarin willen we ons nujuist onderscheiden.” Uiteindelijk bleken 18 ondernemers opMiddelsee geïnteresseerd in glasvezel.Commerciële partijen zagen de aanlegvan een glasvezelnetwerk, vanwege dekosten, op Middelsee echter niet zittenen dus zaten de plannen van Haan Re-clamewerk en de overige ondernemersmin of meer op slot. Totdat de provincieFryslân lucht kreeg van de problemen.“Er zijn een aantal bedrijventerreinen inonze provincie waar op dit moment noggeen glasvezelverbinding ligt”, zegt ge-deputeerde Sietske Poepjes, die onderander de digitale agenda in haar taken-pakket heeft. “Maar, glasvezel is wel déinfrastructuur van de 21e eeuw. Het ishet fundament onder elk bedrijf.”Echter, het aanleggen van een glasvezel-netwerk is een complexe materie en erzitten de nodige financiële -, technische -en juridische haken en ogen aan. “Kijk,

ik heb ook de ‘gewone’ infrastructuur inmijn portefeuille. Dat is business asusual. Dit vraagt om een andere aanpaken daarom hebben we de samenwerkingmet Fryslân Ring gezocht. Zij hebben er-varing met de aanleg van glasvezelver-bindingen en kunnen goed adviesgeven.”

KurkSietske geeft aan dat het belang van glas-vezel voor het bedrijfsleven niet magworden onderschat. “Het MKB is de kurkwaar onze provincie op drijft. Het ont-breken van glasvezel op de diverse be-drijventerreinen zorgt ervoor dat weachterop raken bij andere provincies.Sterker nog: het zet de leefbaarheidonder druk. Want willen bedrijven zichnog wel vestigen op een bedrijventerreinwaar geen glasvezel ligt? De aanwezig-heid van glasvezel wordt één van de be-langrijkste randvoorwaarden voor eenondernemer om zich ergens te vestigen.Bovendien, met glasvezel hoef je nietmeer in de Randstad te zitten. Je kuntoveral vandaan ondernemen, zonder be-

lemmeringen. Dat is goed voor de leef-baarheid van onze provincie, voor dewinkels, bedrijven, scholen en dus de in-woners. Je kunt het verschil maken metglasvezel.”

StichtingMede dankzij de subsidie van de provin-cie Fryslân wordt nu op 8 plekken inFryslân, waaronder het bedrijventerreinMiddelsee, glasvezel aangelegd. Maar, ermoet nog wel het nodige gebeuren. “Wemoeten als ondernemers nog met elkaarom tafel hoe we een en ander vorm gaangeven, wat de bijdrage van elk bedrijfwordt, er moeten juridisch zaken wordenuitgezocht, de offertes moeten wordengeconcretiseerd, enzovoort”, vult Douweaan. “De stichting is nu in oprichting enwe krijgen bij dit alles veel steun vanuitde provincie.”

Actualiteit“Ik geloof in de mensen in de dorpen”,gaat Sietske verder. “En ik hou van Frys-lân om wat het nu is. Maar we moetenwel verder. De actualiteit van de 21e

eeuw vraagt om aanpassingen in de digi-tale infrastructuur. Niet zichtbaar, maarwel onontbeerlijk voor een goede toe-komst van het ondernemerschap en deleefbaarheid in onze provincie.” Ze zegtgeweldig trots te zijn op het digitale dos-sier. “Het is inmiddels drie keer tijdensde vergadering van Provinciale Statenaan de orde gekomen en telkens is una-niem ingestemd met de plannen, de aan-pak en de financiering. Dat is goed enook wel logisch. Digitale ontsluiting vanbedrijventerreinen heeft weinig met po-litiek te maken, maar is wel van wezenlijkbelang voor de toekomst van onze pro-vincie. Dat idee heeft in politiek Fryslânsteeds meer gestalte gekregen.”

DataconsumptieDouwe de Haan kan ondertussen nietwachten en ziet nog liever vandaag danmorgen dat het glasvezelnetwerk opMiddelsee wordt aangelegd. “De data-consumptie neemt steeds verder toe. Weworden door de tijd ingehaald, dus wemoeten mee. Samen met de provinciegaan we nu datgene realiseren wat totvoor een paar jaar nog onmogelijk leek.De provincie zorgt voor een solidariteits-gevoel. Zij fungeert als smeermiddel voordit project en daar zijn we heel blij mee.”“Wij zorgen voor het geld en de expertise,maar we kunnen zeker niet zonder de‘vooroplopers’, zoals Douwe”, aldusSietske Poepjes. “Mensen als Douwehebben heel goed in de gaten waar het nuen in de toekomst voor hun bedrijf omdraait. Ja, het nieuwe werken begint metglasvezel.”

Samenwerking tussen provincie en bedrijfsleven

Glasvezel is het fundament onder elk bedrijf


BreedbandfondsDeze subsidieregeling is de opmaat naar grotere glasvezelprojecten via het Breed-bandfonds en –loket. Met het fonds en het loket ondersteunt de provincie de aan-leg van een netwerk voor snel internet in de buitengebieden van Fryslân. Dit zijngebieden waar nog geen kabel- of glasvezelaansluiting aanwezig is. Belangstellen-den kunnen zich aanmelden op www.friesland.opglas.nl Op deze manier brengt deprovincie samen met de coöperatie Fryslân Ring in beeld waar in Fryslân de be-hoefte aan snel internet het hoogst is. Naar verwachting start het Breedbandloketmet haar werkzaamheden op 1 januari 2015 en het Breedbandfonds rond de zomervan 2015. Meer informatie staat ook op www.fryslan.nl/snelinternet

Douwe de Haan en gedeputeerde Sietske Poepjes in de printerruimte van Haan Reclamewerk


Kees-Jan Smink (service manager)en Rudolf Valkema (account ma-nager) van Scania dealer in Joure,leggen halverwege het interviewmet een grijns een vergelijkingstestop het bureau uit een Duitse editievan Trucker van afgelopen maandaugustus. De test werd gehoudentussen een Daf, een Mercedes, eenRenault en een Scania (de G 410Highline). Uit de test blijkt deScania de meest zuinige vrachtwa-gen te zijn met een verbruik van23,3 liter op 100 kilometer. “En datterwijl Mercedes pretendeert hetzuinigst te zijn. Maar die heeft voor100 kilometer 25.0 liter dieselnodig. Reken je dat om, dan be-spaar je op 1.000.000 kilometereen goede 17.000 liter, wat in geldeen winst oplevert van maar liefst18.500 euro. In tijden waarin de

marges toch al niet ruimzijn, een besparing vande eerste orde!”

Bij Scania Joure zorgen 11monteurs –waarvan 9 APK-keurmeester en eerste mon-teur zijn, aangevuld met 2leerlingmonteurs- voor eenperfecte aflevering vannieuwe en gebruikte trucks, onderhouden keuring van getrokken materieel, kra-nen en laadkleppen en het in brede zinontzorgen van de klant in alle aspectenwaar het zijn kostbare bezit betreft.Smink: “Het belang van de klant staat al-tijd voorop. De tijd dat een truck stilstaat, moet zo kort mogelijk zijn. Wij stel-len ons daarom heel flexibel op als weeen spoedverzoek krijgen voor bijvoor-beeld een APK. Dat kan altijd. Liever opafspraak, maar als het plotseling moet,

dan ruimen we daar tijd voor in.”

Scania Joure denkt mee –en liever nogvooruit- met de klant. Zo kunnen ze van-uit de werkplaats op afstand de kilome-ters uitlezen en bij pech ook defoutcodes. Een 24 uur 7 dagen per weekservicedienst garandeert directe eerstehulp bij pech onderweg in de regio en deruime openingstijden van maandag toten met vrijdag van 8.00 tot 21.30 uur enzaterdag van 8.00 tot 17.00 uur onder-

streept de klantgerichte instelling vanScania Joure. “Onze ambitie is om de uptime van de klant voortdurend te verho-gen. Dat doen we onder andere door hetonderhoud in de vorm van een pitstop tedoen, waarbij meerdere monteurs dewerkzaamheden perfect op elkaar af-stemmen en in snel tempo uitvoeren. Detrend is dat vrachtwagens steeds meercontinu onderweg zijn. De ene chauffeurstapt na vier dagen rijden uit de truck,zijn collega neemt het stuur over voor devolgende vier dagen. En dat continu

door. Dan moet je als verlader kunnenvertrouwen op je materieel. Bij ScaniaJoure staan we borg voor dat vertrou-wen.”

Scania Nederland BV - JoureTolhuswei 11, Joure / T (0513) 414 625I www.scania.nlwww.facebook.com/ScaniaJoure

Tekst: Miriam Nooi

SCANIA JOURE

‘De tijd dat een truck stil staat, moetzo kort mogelijk zijn'

Hoe onderscheid je je als logistiekdienstverlener? Bij Brant Vissertransport & warehousing in Hee-renveen doen ze dat op aspecten alshet vervoeren van complete en deel-verzendingen naar de landen van deBenelux, Duitsland en Frankrijk,een specialisatie in food (droge le-vensmiddelen), de mogelijkheid vangrote volumetransporten (tot 115kuub, gelijk aan 38 europallets) enwarehousing met een hoogbouw-magazijn voorzien van stellingen.Het magazijn heeft een capaciteitvan ruim 14.000 palletplaatsen,waarbij de voorraadregistratie vol-ledig is geautomatiseerd.

Maar waar Brant Visser écht verder ingaat, is in het structureel aanpassen vande organisatie om die zodanig in te rich-ten dat ze naadloos aansluit op de wen-sen van de klant. Dat aanpassen komt inhoofdzaak neer op het voortdurend ver-schuiven van standaardnormen voorzaken als veiligheid, kwaliteit, beveili-ging, opleiding en milieu. Peter van derWerf, directeur Transport van Brant Vis-ser: “Nemen we bijvoorbeeld de HACCP-certificering voor voedingsmiddelen. Opdit moment volstaat die kwaliteitscon-trole, maar vanuit de retail komt steedssterker de wens naar voren van BRC-cer-tificering. BRC is een 'Global Standardfor Food Safety'-norm en gaat een stap

verder dan HACCP. Waar voor demeeste collega’s HACCP de norm is, daarzijn wij een van de weinigen die BRC-ge-certificeerd zijn. We anticiperen daarmeealert op nieuwe ontwikkelingen, wat onseen voorsprong verschaft binnen debranche.”

Dat laatste geldt ook voor de kwaliteits-norm SQAS (Safety and Quality Assess-ment Systems), een beoordelingssysteembedacht in de chemiesector, welke ga-randeert dat transport en opslag op eenveilige, kwalitatief goede en voor het mi-lieu juiste manier worden uitgevoerd.“Tot op heden volstaat de ISO-norm,maar steeds meer sectoren vereisen vande logistieke dienstverlener dat die aanbepaalde –lees: strengere- normen moetvoldoen. Brant Visser is SQAS gecertifi-ceerd, samen met slechts een handvolcollega’s in Noord-Nederland. Ook hieringaan we dus graag verder dan de stan-daardnorm.”

Verder biedt Brant Visser werkplekkenvoor studenten VTL, Innovam en Win-desheim (opleiding Logistiek en Econo-mie), speelt ze met deeltijdbanen in opmaatschappelijke ontwikkelingen waarinhet niet meer vanzelfsprekend is datchauffeurs standaard lange werkwekenmaken, investeert ze in bijscholingstra-jecten voor de eigen werknemers en zetze met deelname aan het Lean & Green-project én maatschappelijk verantwoordondernemen in op duurzaamheid.Brant Visser

Venus 12, HeerenveenT (0513) 65 70 70I www.brantvisser.nl

Tekst: Fred Ootjers

BRANT VISSER

Verder dan de standaardnorm

Ze zijn gevestigd op de bovenver-dieping van een modern kantoor-pand op een bedrijventerrein inGrou met een parallel lopend wijdsuitzicht op de A32. Vanuit die loca-tie stuurt De Vries Road & Rail Lo-gistics, in nauwe samenwerkingmet hun partner Löblein TransportGmbH in Duitsland, een vlootvrachtwagens en honderdenspoorcontainers aan, exclusief ge-laden met recyclingproducten.

Vind je verladers in de regel dicht bij el-kaar, in Grou is er geen spoor te beken-nen van een vrachtwagen en al helemaalniet van een treinwagon. “Het grootstedeel van onze klanten zit beneden degrote rivieren en ver daarbuiten”, lachtdirecteur Johannes de Vries. “Maar onzewagens en spoorcontainers kom je tegenin geheel Europa, vooral in Italië enSpanje. Tot 2012 waren we een grote op-drachtgever voor het Duitse transport-bedrijf Löblein. In dat jaar zijn we eenjoint venture met ze aangegaan en rijdener onder onze eigen naam vijftien wagensin heel Europa en onder de firmanaamLöblein een zeventig in Schillingsfurst enveertig in Caselle di Sommacampagna inItalië.”De corebusiness van De Vries Road &Rail Logistics is het vervoer van gerecy-clede materialen, zowel over de weg alsper spoor. Voor wat betreft het transport

over de weg worden de ruwe recyclinggrondstoffen in kiepers en met walkingfloors naar verwerkingsbedrijven in heelEuropa vervoerd en bestaan de retourla-dingen uit bijvoorbeeld halffabrikaten ofgerecyclede producten. “Die ruwe grond-stoffen kunnen echt van alles zijn: hout,metalen, glas, puin, huisvuil, plastics,noem maar op. Eigenlijk alles wat je omje heen ziet. Als De Vries Road & Rail Lo-gistics en als Löblein zijn we echter al-léén vervoerder en logistiekdienstverlener. Dat is onze kracht. Naasthet wegtransport en het vervoer perspoor, werken wij bovendien nauwsamen met Wagenborg Stevedoring inDelfzijl, voor het lossen van zeeschepenen vervoer van de materialen naar onzeklanten.”

De Vries Road & Rail LogisticsBiensma 32, GrouT (0566) 62 57 15I www.devriestransport.com

Tekst: Fred Ootjers

DE VRIES ROAD & RAIL LOGISTICS

Toptransporteurs inrecycling

Ooit kende ons land tientallen car-rosseriebedrijven die zich onderandere toelegden op de bouw vanbussen. Daar is er anno 2014 nogmaar één van over: VDL Bus &Coach. Met haar hoofdzetel in Val-kenswaard worden er op verschil-lende locaties verspreid over hetland bussen gebouwd, waarbij zezich in Heerenveen hebben gespe-cialiseerd in de assemblage vanbussen voor het stads- en streek-vervoer.

Iedereen die in Nederland wel eens vanhet stads- of streekvervoer gebruik ge-maakt, heeft het logo van VDL vóór op debus bewust of onbewust gezien. Een ver-trouwd beeldmerk, maar wie weet dat debus een honderd procent Nederlandsproduct is, made in Friesland?

“Dat is al teveel eer en verdient wat nu-ancering”, lacht Dennis van Opzeeland,managing director VDL Bus Heerenveen.“Het chassis komt bijvoorbeeld van eenandere locatie van de VDL Bus & Coachdivisie en bepaalde onderdelen worden

in het buitenland ver-vaardigd. De intentie isom onderdelen zoveelals mogelijk in Neder-land te laten maken,maar om concurre-rend te blijven ontko-men we er niet aan ombijvoorbeeld de fabri-cage van stoelen enbanken aan partners in

het buitenland uit te besteden. Feit is datwe hier in Heerenveen de bussen bou-wen, zij het dat het bouwen steeds meerrichting het assembleren gaat. Met as-sembleren zijn we veel beter in staat dekosten in de hand te houden, zonder op

welke manier dan ook afbreuk te doenaan de kwaliteit van het product.”

Bij VDL Bus in Heerenveen wordenvooral zogenaamde Citea 'Light LowEntry' bussen geassembleerd. “Daar zijnwe heel succesvol mee. Dankzij het rela-tief lage gewicht wordt er aanzienlijk opde brandstof bespaard, wat flink scheeltin de exploitatiekosten van de vervoers-maatschappij. VDL heeft bewust gekozenvoor dieselmotoren en doet daarnaaststudie naar de mogelijkheden van bio-diesel als alternatieve brandstof. Verderrijden er een aantal demobussen op elek-triciteit, van diverse hybridevarianten totvolledig rijdend op accu's.”

Een van de sterke punten van VDL BusHeerenveen is dat ze flexibel kunnen in-spelen op de vraag uit de markt. Van Op-zeeland: “In onze branche werkt het metpieken en dalen. Vervoerders zijn name-lijk afhankelijk van de jaarlijkse conces-sies die worden uitgegeven. Krijgen ze

hem of krijgen ze hem niet? Pas ná detoekenning, wordt de bestelling ge-plaatst. Zo heeft Arriva in Brabant on-langs een concessie gekregen, wat onsvan de ene op de andere dag een ordervoor 150 bussen opleverde. We verkopenook aan maatschappijen in België,Luxemburg, Scandinavië en Duitsland enrecent kregen we de opdracht om voor destad Berlijn 240 bussen te bouwen. Deorder is gespreid over vier jaar, wat onsde gelegenheid biedt om de pieken endalen wat af te vlakken. Al met al rollener hier jaarlijks ruim 400 bussen uit deassemblagehal, een feit waar we met z'nallen trots op zijn!”

VDL Bus HeerenveenWetterwille 12, HeerenveenT (0513) 61 85 00I vdlbuscoach.com

Tekst: Fred Ootjers

VDL BUS HEERENVEEN

Kampioen in light weight city bussen


NOORDERPOORT AUTOMOTIVE & LOGISTIEK

Dé leerschool voor een logistieke loopbaanZe zijn het op een na grootste ROCvan Nederland in het aantal stu-denten dat de mbo opleiding Lo-gistiek volgt. Met ruimvierhonderd leerlingen hoeft Noor-derpoort in Groningen alleen Rot-terdam voor te laten gaan. Een nietgeringe prestatie, die het toene-mende belang van de logistiekedienstverlening in het Noordennog eens extra onderstreept.

De opleiding Logistiek van Noorderpoortis nu nog gevestigd aan de Pop Dijkema-weg in Groningen, maar betrekt met in-gang van het volgend schooljaar eenprachtig nieuw gebouw aan de Born-holmstraat. Evert Jan van Brussel, team-manager Logistiek: “Op dit momentwordt de laatste hand gelegd aan hetpand, gelegen midden tussen allerlei be-drijven die zich op enige manier met lo-gistiek bezig houden. Een ideale locatie,die de synergie die er tussen het Noorde-lijk bedrijfsleven en het onderwijs toch albestaat, een extra stimulans zal geven.”

Bij het begrip ‘logistiek’ denkt menigeenvrijwel direct aan wegtransport. HenkEefting, bpv coördinator Logistiek: “Deidee leeft inderdaad nog vaak dat we hieropleiden tot stoere kerels die hun toe-komst zien in ‘rubber en diesel’. Een ach-terhaald beeld. Logistiek omvat heel watmeer dan alleen transport over weg,water en spoor. Denk bijvoorbeeld aande zorglogistiek, een sterke groeimarkt,zeker in het Noorden. Die behelst be-halve de aan- en afvoer van allerlei goe-deren, ook de interne logistiek van deorganisaties zelf. De verantwoordelijk-heid dat alles op tijd precies op zijn plekkomt. Een gecompliceerd proces, dat

niets te maken heeft met rubber, dieselen stoer kerelswerk.’

“Automotive is een andere sector die inde lift zit”, vult Van Brussel aan. “Evenalsde voedingsmiddelenbranche, waarineen factor als Supply Chain –ketenbe-heer- niet alleen een grote mate van effi-ciency genereert, maar ook en juist dewerkgelegenheid bevordert. Noord-Ne-derland beschikt in vergelijking met an-dere gebieden in Nederland over weinigindustrie. Waar we echter sterk in zijn enwaar een structurele groei in zit, is dedienstverlening. Nemen we de zorg nogeens als voorbeeld, dan zijn het UMCGen het RUG op afstand samen de groot-ste regionale werkgever. Om de sterkegroei van de verschillende, vooral dienst-verlenende, bedrijfssectoren bij te hou-den en de kwaliteit ervan te kunnenblijven waarborgen, zijn adequate be-roepsopleidingen onontbeerlijk.”

Binnen de opleiding Logistiek kent Noor-derpoort de volgende opleidingen:Chauffeur Goederenvervoer; Logistiek

Medewerker; Logistiek Teamleider; Ma-nager Transport & Logistiek. Eefting:“Vooral de opleiding Manager Transport& Logistiek groeit spectaculair. Afgestu-deerden vinden snel een baan en het isdaarnaast een perfecte basis om door testromen naar een opleiding op hbo-ni-veau. Bij alle studieprogramma’s van Lo-gistiek geldt dat we voor wat betreft deinhoud nauwe contacten hebben met hetbedrijfsleven en met belangenorganisa-ties als EVO, TLN en VTL. Onderwijs enberoepspraktijk ontmoeten elkaar op ge-zette tijden om, waar mogelijk en ge-wenst, zaken op elkaar af te stemmen.Waar het uiteindelijk om gaat is dat onzeleerlingen een reële kans van slagen hebben om de baan te krijgen die ze am-biëren. Als Noorderpoort nemen we onzeverantwoordelijkheid daarin zeer serieusen reikt ze verder dan alleen een ‘lesfa-briek’ zijn.”

Die verantwoordelijkheid uit zich onderandere in het feit dat Noorderpoort allestudenten Logistiek van een stageplekkan voorzien. “Dat is mede een gevolg

van de uitstekende contacten die we heb-ben met het bedrijfsleven”, aldus Eefting.“En het leuke is dat het ieder schooljaareen paar keer gebeurt dat leerlingen diein het examenjaar zitten, al een baanhebben voordat ze examen hebben ge-daan. Daarnaast geven we aspirant-leer-lingen een échte kans. Iedereen die zichaanmeldt voor een opleiding Logistiekkrijgt een zorgvuldig intakegesprek. Pasdaarna wordt de selectie gemaakt. Entwijfelen we, dan slaat de balans door inhet voordeel van de aanmelder: hij of zijkrijgt de kans om zich te bewijzen.”

Naast de civiele logistieke opleidingenverzorgt Noorderpoort ook de opleiding

Veiligheid en Vakmanschap (VEVA).Binnen dit traject wordt de opleiding Lo-gistiek Teamleider in samenwerking metDefensie uitgevoerd.

Noorderpoort LogistiekPop Dijkemaweg 88, GroningenT (050) 597 37 66I www.noorderpoort.nl

Tekst: Fred Ootjers

WINDESHEIM

'De Community is een ontmoetingsplek waar logistiekekennis gebracht én gehaald kan worden'Op de logistieke kaart van Neder-land 2014 -een uitgave van Logis-tiek Magazine- van dit jaar met detop van de twintig logistieke hots-pots van Nederland, staat de regiorond Zwolle op een achtste plaats.Een jaar eerder kwam de regio nietverder dan een twintigste positie.Een spectaculaire stijging die, vol-gens Jan Stegeman van Windes-heim, alles zegt over de enormeexpansie die de logistieke sector inal haar facetten in Noord-Oost Ne-derland doormaakt.

Jan Stegeman is projectleider KennisDCLogistiek Noord-Oost Nederland bijWindesheim in Zwolle. “Vanuit het Top-sectorenbeleid zijn door het hele land zo-genaamde Centres of Expertiseopgericht, die weer opgedeeld zijn inKennis Distributie Centra. Voor wat be-

treft de Logistiek bestaat die uit een in-tensieve samenwerking tussen zes hoge-scholen: Windesheim in Zwolle,Hogeschool Amsterdam en HogeschoolRotterdam, het NHTV in Breda, Fontysin Venlo en HAN Hogeschool Arn-hem/Nijmegen. Alle zes hebben ze één ofmeerdere lectoraten en doen naast alleenhet doorgeven van kennis ook zelf on-derzoek. Ze kijken hoe het onderwijsbeter kan aansluiten op mondiale ont-wikkelingen in de logistiek en hoe we alskennisinstituut het bedrijfsleven een wegkunnen bieden om innovaties te delenmet het onderwijs.”

Zwolle kreeg het lectoraat Supply ChainFinance toebedeeld en het onderzoeks-gebied ' Logistieke knooppunten en in-terregionale netwerken' binnen hetlectoraat Area Development. Stegeman:“Het lectoraat Supply Chain Financewordt verzorgd door drs. MichielSteeman, die zich in zijn onderzoekenvooral richt op de ketenfinanciering.Welke rol hebben grote bedrijven in deorganisatie van de financiële keten,welke oplossingen dienen hiervoor te

worden ontwikkeld en op welke manierkunnen mkb-ondernemers hiervan pro-fiteren.”

Dr. Fatma Saçli werkt als associate lec-tor Logistiek binnen het lectoraat AreaDevelopment. In haar onderzoeksgebied‘Logistieke knooppunten en interregio-nale netwerken’ brengt ze de aanwezigeof potentiële knooppunten in Noord- enOost-Nederland in kaart. “Door de uit-breiding van de Rotterdamse haven metMaasvlakte 2 zal het containervervoer

naar het Europese achterland aanzienlijkstijgen. Voor onze regio ligt daarin eenkans om een deel van die goederenstro-men te verwerken en -liever nog- ermeerwaarde aan toe te voegen door over-slag en verpakking of opnieuw labelen.Met name in het toevoegen van die meer-waarde zit een enorm potentieel aanwerkgelegenheid voor een regio die datals geen andere regio in Nederland goedkan gebruiken.”

In een lopend onderzoek kijkt Saçli naarde logistieke clusters van Noord- enOost-Nederland waardoor de regio zich-zelf sterker kan profileren in het Kern-netwerk logistiek. Een parallel lopendproject is gericht op de vaarweg tussenAlmelo en Coevorden waarvan de poten-tie voor goederenvervoer onderzochtwordt. Grensoverschrijdende logistiekevraagstukken zijn ook van belang in dezeonderzoekslijn. Een mogelijk nieuw onderzoeksproject wordt gericht op delogistieke kansen in de grensoverschrij-dende regio Zwolle-Emsland

Een ander initiatief vanuit het KennisDCLogistiek van Windesheim is de Com-munity of Practice, een platform waarinbedrijfsleven en kennisinstituut elkaarontmoeten. Stegeman: “Binnen het Com-munity of Practice delen de bedrijvenhun kennis met elkaar. Het is een ont-moetingsplek waar logistieke kennis ge-bracht én gehaald kan worden. De rolvan Windesheim is dat ze vanuit het

bedrijfsleven concrete vragen krijgt, waarstudenten en docenten vervolgens meeaan de slag gaan. Een voorbeeld is devraag wat bedrijven doen met hun klant-tevredenheid. Wordt daar wel voldoendegebruik van gemaakt? Iedere betrokkenpartij binnen zo'n community heeft ervoordeel van: de student is beter voorbe-reid op de beroepspraktijk en de onder-nemer is een stuk wijzer geworden metnieuwe inzichten en toepassingen. In-middels staat een tweede community inde steigers: Training Within Industry,waarin kennis wordt gedeeld over hetsnel operationeel maken van inleen-krachten in een werkproces.”

WindesheimJan StegemanCampus 2-6, ZwolleT (088) 469 98 65M (06) 21 88 88 38jg.stegeman@windesheim.nlwww.windesheim.nlwww.kennisdclogistiek.nl

Tekst: Fred Ootjers

Om de bekendheid en ontwikkelingvan het vakgebied Supply Chain Fi-nance te vergroten, wordt de GlobalStudent Challenge gehouden. DezeChallenge poogt wereldwijd de bestestudenten te identificeren en deze indirect contact te brengen met de cor-porate sector. Studenten hebben dekans om meer inzicht te krijgen in deontwikkelingen op dit gebied, maarook om hun carrière een boost te gevendoordat ze kans maken op een stage-plek bij grote vooruitstrevende multi-nationals.

Windesheim verzorgt binnen Logistiekeen viertal opleidingen: Logistics Engi-neering, Logistiek en Economie, Ruim-telijke Ontwikkeling–Mobiliteit en deopleiding Technische Bedrijfskunde.De programma's worden door ruim ze-venhonderd studenten gevolgd, ver-deelt over vier jaar.

Drs. Michiel Steeman, lector Supply Chain Finance

Dr. Fatma Saçli, associate lector Logistiek binnen het lectoraatArea Development

BinnenvaartHavenlogistiekMaritieme Techniek

Ocean TechnologyScheeps- jachtbouwZeevaart

maritiem

eacademieholland.nl

HAVENLOGISTIEK BIEDT GROEI!

MEER WETEN OVER OPEN DAGEN EN ANDERE MARITIEME OPLEIDINGEN?maritiemeacademieholland.nl

beroepsopleidingen vmbo-mbo-hbo | cursussen | training op maat | consultancy | onderzoek

Maritieme Academie Holland

IJmuiden | Amsterdam | Harlingen | Terschelling | Sneek | Leeuwarden | Delfzijl

water vergroot je wereld

Maak je carrière in de havenlogistiek

Wil jij alles weten over goederen- en personen-vervoer van en naar de havens, en alles wat ermee te maken heeft? Dan kan je op vmbo- of mbo-niveau al kiezen voor een praktijk-gerichte beroepsopleiding waarin allerlei facetten uit de dagelijkse praktijk aan de orde komen. Leren en werken kan dus reserveer tijdig je opleidingsplek via:maritiemeacademieholland.nl/aanmelden

We zijn, van de groep van dertigMAN dealers in Nederland, uitge-roepen tot Servicedealer van hetJaar 2014. Een waardering die ze istoegekend door de klanten en eenblijk van erkenning voor de inzetvan alle medewerkers van WierdaBedrijfswagens. Maar Wierda Be-drijfswagens is méér dan MAN dea-ler alleen...

Ten tijde van het interview wordt delaatste hand gelegd aan een upgrade vanhet bedrijfspand van Wierda Bedrijfswa-gens in Joure. René Wierda, eigenaar/di-recteur: “Mijn grootvader is het bedrijfin 1931 begonnen in Sneek. In de jarenzestig zijn we naar Joure verhuisd en vierjaar geleden heb ik als derde generatieeen tweede vestiging in Drachten ge-

opend. Als zelfstandig dealer van MANhebben we heel Friesland als verzor-gingsgebied en bieden we een allround

service. Wat valt er van een MAN trucknog te vertellen dat niet iedereen al weet?MAN staat synoniem voor kwaliteit, be-trouwbaarheid en duurzaamheid. Zemaken gewoon hele mooie en degelijketrucks die door het Duitse testbureauTÜV tot meest betrouwbare vrachtwagenis gekozen van 2012, 2013 en ook weer

van 2014.”

Maar zoals ge-zegd is WierdaBedrijfswagensmeer dan MANdealer alleen.“In de breedstezin van het be-grip zijn we eenorganisatie dieten dienstestaat van deklant. Naast het100% dealer-schap van MANvoor Friesland

repareren en onderhouden we MANtrucks en daarnaast ook andere merken.Of het nu gaat om een bak, een kipper,walking floor, hydraulische kraan of eengecompliceerde pompinstallatie: wij ver-zorgen het gehele proces. Van enginee-ring tot en met de installatie en van decertificering tot het bijhouden van eengedetailleerd dossier van de vrachtwa-gen.” Dat doen we vanuit 2 locaties;Joure en Drachten.

Binnen de specialismen van WierdaVoertuig Techniek valt ook het ombou-wen van conventioneel geleverde be-drijfswagens. Zo biedt het bedrijf demogelijkheid om bijvoorbeeld alle MANTGS/TGX voertuigen met een aangedre-ven tandemstel om te bouwen naar WideSpread. En ook het bijplaatsen van eenvoorloop- dan wel een naloopas, vormtvoor de vakmensen van Wierda VoertuigTechniek geen probleem. Wierda is daar-naast gecertificeerd door de MAN fabriekom deze werkzaamheden uit te voeren.

Een eigen, unieke vinding is de WVTHybrid PTO. René: “WVT Hybrid PTOis een toepassing waarbij de opbouw ophet voertuig -bijvoorbeeld een cement-molen of een autolaadkraan- elektrischwordt aangedreven. De verbrandings-motor van de vrachtwagen wordt uitge-schakeld zodra de Hybrid PTO actief iszodat dit behalve een brandstofbespa-ring en vermindering van CO2 uitstoot,een aanzienlijke geluidsreductie ople-vert. Als Wierda Bedrijfswagens nemenwe onze verantwoordelijkheid om ook optermijn een in alle opzichten nette orga-nisatie te zijn.”

Wierda BedrijfswagensTransportwei 1, JoureKelvinlaan 11, DrachtenT (0513) 41 27 41I wierdabedrijfswagens.nl

Tekst: Fred Ootjers

WIERDA BEDRIJFSWAGENS

MAN TGS 49.440, geleverd aan Mebin in Den Bosch. De wagen isonder andere voorzien van een WVT Hybride PTO voor de emissie-arme en geluidloze aandrijving van de mixer bij stilstaand voertuig.

Méér dan MAN dealer alleen


Het verhaal van Niek DijkstraTransport begon in 1894 met groot-vader Liekele -roepnaam Niek- diezich in Buitenpost als beurtvaar-der/bodedienst liet inschrijven.Goed 120 jaar later staat met JanDijkstra de vierde generatie aanhet roer van de transportonderne-ming, die inmiddels is uitgegroeidtot een bedrijf met een wagenparkvan 30 vrachtwagens en 75 opleg-gers en zich voornamelijk toelegtop het maritieme containerver-voer. In 2013 bracht het nog steedsgestaag groeiende bedrijf maarliefst 15.000 TEU's naar de plekvan bestemming.

Niek Dijkstra Transport is sinds 2010 ge-vestigd in Heerenveen en beschikt daarover een eigen terminal voor de overslagvan de containers. Niek Dijkstra, derdegeneratie en nog altijd actief binnen hetbedrijf: “Behalve in Heerenveen hebbenwe ook een terminal in Rotterdam. Con-tainers zijn altijd mijn passie geweest.Aanvankelijk deden we daar weinig ofniets in, maar vanaf midden jaren tachtigheb ik mij vanuit Buitenpost een plek ge-vochten tussen de grote jongens. Mijntroef was de aanleg van een terminal inhet Noorden, die er ook gekomen is. Enom de wachttijden nóg meer tot een mi-nimum te reduceren, is daar later deoverslag in Rotterdam bij gekomen.”

Bij Niek Dijkstra Transport is het deklant die bepaalt. “Dat geeft ons een blij-vende voorsprong op het transport overwater. Daar is het de reder die bepaalt.

De klant heeft zich daar maar naar teschikken. En waar we ons ook in onder-

scheiden is dat de container op verzoekbij de klant wordt afgekoppeld. De op-drachtgever heeft dan de tijd om te ladenof te lossen, waarna we de container weeraankoppelen. Een service die zeer wordt gewaardeerd en waar veel gebruikt vangemaakt wordt.”

“Als relatief kleinetransporteur kun-nen we ons flexibelopstellen naar dewensen van deklant. Of zoals wehet vaak mogenhoren van onze op-drachtgevers: 'Dijk-stra denkt inoplossingen, nooitin problemen. Zekunnen het alle-

maal behappen'. Die instelling maakt datwe trouwe klanten aan ons kunnen blij-ven binden en nieuwe opdrachtgeverszich haast als vanzelf aandienen. Hetmag dan minder goed gaan in de sector,maar wij merken daar niet veel van. Hetis een kwestie van je werk goed doen, af-spraken nakomen, meedenken met deklant, je flexibel opstellen en je nek dur-ven uitsteken. Alleen op die manier kunje het als bedrijf al 120 jaar volhouden.”

Niek Dijkstra TransportJupiter 2-A, HeerenveenT (0513) 656 790I www.niekdijkstra.nl

Tekst: Fred Ootjers

NIEK DIJKSTRA TRANSPORT

Denken in oplossingen

Nachtelijke activiteit op Terminal Heerenveen


Ze zijn er -tussen hetgeweld van de grote ensupergrote transport-bedrijven- nog altijd enmaken ook nog altijdeen belangrijk onder-deel uit van logistiekNederland: de familie-bedrijven die vaak almeerdere generatiesdoor dezelfde familieworden gerund. Bul-stra Distributie inDrachten is zo’n be-drijf en wordt sinds1986 geleid door Siebout Bulstra,de derde telg van het transportge-slacht.

De wortels van de onderneming gaanterug tot 1929 wanneer de grootvadervan Siebout -ook een Siebout- vanuit debeurtvaart overstapt op wegtransport.De eerste vestiging was in Drachten enhet bedrijf is daar sindsdien altijd geble-ven. Harmen, zoon van Siebout, breiddehet bedrijf geleidelijk verder uit en nadatzijn zoon -die vernoemd werd naar degrootvader- in 1986 het roer overnam,volgde in 1989 de verhuizing naar de hui-dige locatie.

Vanuit die locatie rijden dagelijks 26vrachtwagens en 3 bestelwagens door ge-heel Nederland voor het vervoer van allevoorkomende transporten. Siebout:“Traditioneel ligt de focus van ons bedrijfechter op Noord-Nederland, en danvooral Friesland en Groningen. Daar zit-ten onze klanten, waarmee we vaak al de-cennia lang een relatie onderhouden. Hetvoordeel van een relatief klein bedrijf alshet onze is dat we in principe alles aan-pakken. Opdrachten die de grote colle-ga’s laten liggen. Niet omdat hetkruimels zijn, maar omdat ze te gecom-pliceerd zijn binnen de bedrijfsvoering

en daarom onrenda-bel. Onze sterke troefis dat we heel flexibelzijn en snel kunnenschakelen. Boven-dien is de bereidheiddaartoe bij onzewerknemers ookgroot. Ze komen alle-maal uit de buurt,hebben allemaal eenvast contract bij onsen ze krijgen alle-maal de kans om tegroeien binnen hetbedrijf.”

Bulstra Distributie is aangesloten bijTeam Trans, een samenwerkingsverbandvan familie transportbedrijven in Neder-land. “We zijn een honderd procent zelf-standige onderneming, maar helpenelkaar waar we kunnen, onder andereom een 24 uurs levering door heel Ne-derland te kunnen garanderen. Verderzijn we vanzelfsprekend een modern be-drijf, met alle automatisering die daarbijhoort, zijn we Lean & Grean gecertifi-ceerd en onderscheiden we ons, zoals ge-zegd, door die klussen aan te pakken diewat extra aandacht nodig hebben.”

Bulstra DistributieDe Bolder 65, DrachtenT: (0512) 510 625I: www.bulstra.com

Tekst: Fred Ootjers

BULSTRA DISTRIBUTIE

Transporteursmet traditie

ESA TRUCKS

Daags ná het verschijnen van dezebijlage -woensdag 1 oktober- is ESATrucks een van de grootste DAFdealers. Door het faillissement na-melijk van Cosmo Trucks heeft ESAvanaf die datum de gehele provin-cie Friesland als verzorgingsgebiedtoegewezen gekregen. Daarmee isde vertrouwde dienstverlening vanDAF in de provincie Friesland ge-waarborgd, tot opluchting van be-staande én potentiële klanten.

“Het zijn inderdaad hectische maandengeweest”, aldus Wim van Nispen, samenmet Klaas Elema eigenaar en algemeendirecteur van de ESA Groep. “Er leefdeniet alleen veel onzekerheid bij de klan-ten, maar ook bij de werknemers vanCosmo Trucks. Met de overname doorESA en een tweetal DAF servicepartnersheeft gelukkig het merendeel van demensen hun werk kunnen houden enblijft daarmee hun kennis en kunde voorde nieuwe organisatie behouden.”

“Het zijn geen gemakkelijke tijden in devrachtwagenbranche”, vertelt KlaasElema. “De marges staan zwaar onderdruk en ondanks dat DAF met eenmarktaandeel van rond de dertig procental jaren koploper is in Nederland, is nietsvanzelfsprekend. We zijn dan ook heelblij dat we, in een periode van een krim-pende markt, het dealerschap voor Fries-land hebben kunnen bemachtigen.”

De roots van Autobedrijven ESA gaanterug tot het jaar 1927 in het GroningseMarum, waar twee zwagers een autobus-dienst beginnen onder de naam Elema-Stollenga's Autobusdiensten. Het bedrijfkende in de decennia daarna een onge-

kende groei en vandaag de dag zijn zeniet alleen de grootste DAF dealer metvestigingen in de provincies Groningenen Friesland, maar ook in Denemarkenen Polen. Naast dealer van DAF, verte-genwoordigt ESA verder GINAF, FiatProfessional bedrijfswagens en Fassi au-tolaadkranen.

Kernwaarden in de lange geschiedenisvan ESA zijn Ervaring, Service en Aan-dacht. Alle vestigingen werken volgensde wettelijke normen en beschikken overalle noodzakelijke certificeringen. Ze zijningericht met de meest moderne en mi-lieuvriendelijke apparatuur, waar menterecht kan voor regulier onderhoud,APK-keuring en een kleine- of grotebeurt.

Autobedrijven ESABornholmstraat 54, GroningenT (050) 313 29 45I www.esatrucks.eu

Tekst: Fred Ootjers

ESA Trucks breidt dealernet fors uit

Klaas Elema (l) en Wim van Nispen,algemeen directeuren/eigenaars Autobedrijven ESA Groningen

De indrukwekkende en modernetransportarmada van Portena be-staat uit ruim honderd trucks diedagelijks onderweg zijn in Neder-land en België. Vanuit Heerenveenen een dependance in Waarden-burg richt het bedrijf zich niet al-leen op het transport vangoederen, maar is daarnaast ge-specialiseerd in distributie en wa-rehousing.

“We noemen ons daarom al lang nietmeer alleen een transportbedrijf”, verteltRené Visser, algemeen directeur Por-tena. “Het is juist in het bieden van dieextra diensten waarmee we ons onder-scheiden. Veranderende tijden vragenom een andere kijk op zaken, ook en juistin de logistiek. Je kunt als logistiek be-drijf met een schaalgrootte als de onze,niet meer bezig zijn met van alles en nogwat vervoeren. Om efficiënt te kunnenconcurreren, moet je je concentreren opeen beperkt aantal specialisaties en zor-gen dat je daarin uitblinkt.”

Zo richt Portena zich op een drietal sec-toren: het transport van (droge) levens-middelen, van fietsen en van algemenegoederen (die gecombineerd kunnenworden met levensmiddelen). “We heb-ben daarmee een mooie groep klanten,zoals bijvoorbeeld Weber van de barbe-cues, de Accell Groep die de fietsmerkenBatavus, Koga , Sparta, Loekie en Junc-ker omvat, Gall & Gall, Etos en Scapino.We leveren aan supermarktketens als Albert Heijn, Jumbo en Lidl. In hoofd-zaak verzorgen wij het transport van deproducent naar de distributiecentra van

de respectievelijke bedrijven, maar we le-veren de goederen ook af bij de detail-handel, bijvoorbeeld een slijterij ofrijwielzaak.”

Daarnaast is warehousing een essentieelonderdeel van Portena. Het modern uit-geruste warehouse van ruim 55.000 m2voldoet aan de strengste kwaliteitsnor-men. Naast opslag en voorraadbeheervoor diverse klanten worden hier metinzet van een geavanceerd systeem or-ders klaargezet voor distributie. Ook stic-keren en verpakken van pallets en lossecolli maken onderdeel uit van de ware-housing serviceplaats.

Maatschappelijk verantwoord en duur-zaam ondernemen zijn zaken die bij Por-tena al werden toegepast nog voordat zegemeengoed werden. Zo behoren LZV’s-lange zware voertuigen, ofwel Eco Com-bi’s- tot het wagenpark, wat leidt tot min-der kilometers en verminderdeschadelijke CO2-uitstoot. Daarnaastwordt in alle disciplines automatiseringingezet, niet alleen om snel, flexibel enefficiënt in te spelen op nationale en in-ternationale transportopdrachten, maarook om aan het begrip ‘duurzaamheid’serieus invulling te geven.

Portena LogistiekTinweg 12, HeerenveenT (0513) 63 97 97 I www.portena.nl

Tekst: Miriam Nooi

PORTENA LOGISTIEK

Méér dan alleen transport

Magazijnmedewerker van Portena in actie op een reachtruck

De nieuwe euro 6 range

Volvo Trucks. Driving Progress

BitgumAlddyk 169044 MN BitgumTel.: 058 253 15 45

HeerenveenTinweg 138445 PD Heerenveen Tel.: 0513 63 21 21

LCW GRONINGEN

Het is dit jaar op de kop af vijf jaargeleden dat LCW Groningen denieuwbouw betrok aan de Londen-weg op het bedrijventerrein West-poort aan de westkant van de stadGroningen. Sindsdien wordt bin-nen de onderneming alleen nog ge-sproken van 'de nieuwe tijd'.

In de nieuwe tijd, zo schetst men bijLCW, kenmerkt een organisatie zichdoor gemotiveerde en goed opgeleidemedewerkers die gebruik maken van demodernste automatiseringsmogelijkhe-den.Dolf Liewes, één van de directeuren vanLCW: “Door het verzamelen van data endie delen met je opdrachtgevers, kunnenprocessen beter op elkaar worden afge-stemd en de efficiency voor beide par-tijen worden verhoogd. De combinatievan kennis en vakmanschap geeft onzeorganisatie mogelijkheden tot een ver-dere ontwikkeling, verdieping en verbre-ding van diensten.”

Logistiek Centrum Westpoort (LCWGroningen) is in 2003 ontstaan uit eenfusie van drie transportbedrijven. "Eenbelangrijk aspect om te fuseren was omop die manier de continuïteit van de af-zonderlijke ondernemingen te waarbor-gen. Samen sta je nu eenmaal sterkerdan alleen, zeker in de huidige tijd dieom schaalvergroting vraagt. Met de fusieen de nieuwbouw op Westpoort hebbenwe een belangrijke efficiencyslag ge-maakt, die ons binnen de branche eenstevige positie geeft.”

Met tachtig vrachtwagens -waarvan ervijftig in Groningen en dertig verspreidover het land zijn gestationeerd ('dichtbij de klant')- mag LCW binnen de sec-tor tot de grotere transportondernemin-gen worden gerekend. Liewes: “Dieschaalgrootte geeft ons de mogelijkheidvoortdurend te investeren in de kwaliteitvan de onderneming. We groeien in debreedte weliswaar gestaag, maar hebbende prioriteit daarnaast sterk gericht opeen groei in de diepte. Zo stoppen weveel tijd en geld in automatisering. GPS-bepaling is tegenwoordig voor iedereenstandaard. Wij gaan een stap verder dooreen volledige integratie met onze thuis-software en de opdrachtgevers. Verderzetten we in op het thema 'duurzaam-heid' door toepassing van biogas alsbrandstof, zijn we 'Lean & Green' gecer-tificeerd en ontwikkelen we eigen trai-

ningsprogramma’s die zijn gericht opzuinig rijden en ladingzekering. Prakti-sche zaken waar de LCW-medewerkersdagelijks mee te maken hebben.”

Sleutelbegrip binnen de aanpak vanLCW is 'maatwerk'. “Of het nu gaat omde meest uiteenlopende verzoeken vanonze opdrachtgevers, het anticiperen opnieuwe ontwikkelingen of de begeleidingen scholing van onze chauffeurs: alsLCW rijden we -om in stijl te blijven-graag voorop!”

LCW Groningen b.v.Londenweg 10, 9744 TX GroningenT: +31(0)50-3667200M: info@ LCW.nlI: www.LCW.nl

Tekst: Fred Ootjers

Transport & Logistiek specialDRYPORT EMMEN-COEVORDEN

Logistieke draaischijf van strategische betekenisHet beeld is dat van een niet afla-tende stroom goederen die de ha-vens van Rotterdam en Amsterdamwordt binnen gevaren, in afwach-ting van verder transport of ver-werking. De havens kunnen diegoederenstroom maar amper aan,met als gevolg een verstopping vanaan- en afvoerwegen. De ontwikke-ling van Dryport Emmen-Coevor-den biedt een oplossing voor dielogistieke bottleneck: een ‘drogehaven’ in het binnenland, waarcontainers direct vanaf het zee-schip naar toe worden getranspor-teerd en waar ze verder wordengedistribueerd of verwerkt.

Dryport Emmen-Coevorden is de groot-ste logistiek hub (centraal knooppunt)van Noord-Nederland. Gelegen binnenhet stedelijk netwerk Emmen, Coevor-den, Hardenberg en Hoogeveen (ruim260.000 inwoners, verzorgingsgebiedinclusief Duitse grensregio circa 500.000inwoners, 20.000 bedrijven en 115.000werkzame personen), is de regio een vande belangrijkste dragers in NoordoostNederland van werkgelegenheid en in-novatie in de industrie, techniek en lo-

gistiek. Bouke Arends, wethouder Eco-nomische Zaken Emmen: “Zo kent deregio de grootste concentratie van pro-ductie van synthetische vezels van alleEuropese regio’s en staan we met onzeactiviteiten voor olie- en gaswinning –offshore en onshore- zelfs op de tweedeplaats in Europa. Die sterke –met nameindustriële- positie heeft als gevolg datwe zijn uitgegroeid tot een belangrijke lo-gistieke hotspot van het Noorden.”

“Onze infrastructuur is bovendien grens-overschrijdend”, vult Jan Zwiers, wet-houder Economische Zaken Coevordenaan. “De Euroterminal, andere spoorver-bindingen, autosnelwegen en zelfs eenbedrijventerrein zijn Duits-Nederlands.Dit maakt onze regio tot een logistiekedraaischijf van belangrijke strategischebetekenis. Niet alleen voor de hier aan-wezige bedrijven, maar gezien vanuit hetdoorvoerperspectief via de ‘Green Corri-dor’ richting het Europese achterland,voor geheel Nederland.”

Terwijl de regio Emmen-Coevorden na-tionaal gezien meer perifeer is gelegen,heeft ze vanuit internationaal perspectiefjuist een uitstekende ligging. Arends:

“Waar de wegen in enrond Rotterdam enAmsterdam lang-zaam maar zeker ver-stopt raken -met alleeffecten van dienzoals zeeschepen diewachten op afhande-ling- is in de regioEmmen-Coevordenop ons toch al zeeromvangrijke bedrij-vengebied letterlijken figuurlijk nog alle

ruimte voorhanden. We liggen precies opde lijn tussen de twee grootste zeehavensvan Europa, Rotterdam en Hamburg,wat ons bij uitstek geschikt maakt voorde functie van dryport. Het internatio-naal vrachtverkeer gebruikt de E233langs Emmen richting de Duitse A1 bijCloppenburg nu al veelvuldig als kortsteen snelste route naar Scandinavië.”

Een belangrijke troef in de verdere am-bities om de logistieke sector de ko-mende jaren verder te laten groeien, is deNederlandse en Duitse spoorverbinding.Zwiers: “Coevorden koppelt de spoor-netten van beide landen aan elkaar enmet de inmiddels in gang gezette aan-passingen van het spoorknooppuntHerfte, bij Zwolle, wordt de doorstro-ming geoptimaliseerd. Met de modalshift –het streven om het transport zo-veel mogelijk van de weg naar het spooren de binnenvaart te verplaatsen- vol-doen we bovendien aan de wens van deoverheid om in 2020 veertig procent vanhet wegtransport per spoor te latenplaatsvinden. Modal shift zorgt voor aan-zienlijk minder CO2-uitstoot en als Dry-port Emmen-Coevorden participeren wein het Eiuropese Interreg-project ‘GreenCorridor’. Doel van dat project is uit tezoeken hoe de transportcorridor Rotter-dam-Scandinavië groener, efficiënter enveiliger kan worden gemaakt.”

Hierop inspelende zet Dryport Emmen-Coevorden sterk in op het verwerken vande inhoud van de containers, in plaatsvan alleen een terminal te willen zijn. “Dedozen moeten open”, vindt Arends.“Juist in zaken als assemblage en ver-werking zit een enorme potentie voor in-dustriële bedrijvigheid. De regio beschiktniet alleen over ruim voldoende bedrij-

venterreinen, maar ook over een ruime,goed geschoolde en gemotiveerde ar-beidsmarkt, onderwijsinstituten op alleniveau’s en collega-bedrijven die eerderelkaars partners dan concurrenten zijn.Kortom: Dryport Emmen-Coevordenbiedt grensverleggende mogelijkheden!”

www.dryportemmencoevorden.nlwww.emmen.nlwww.coevorden.nl

Tekst: Fred Ootjers

Europark Coevorden

In de nieuwe tijd investerenin kwaliteit

Wiersema General Ship Supply inDelfzijl is al ruim twee decenniavoor studenten Logistiek van hetNoorderpoort College in Gronin-gen een gewilde stageplek, waar zehun eerste werkervaringen opdoenals aanloop naar een betaaldebaan. Anco Wiersema, eigenaarvan het bedrijf, ziet het als een mo-rele plicht ‘om die jongens en meis-jes een kans te geven’ en is vol lofover de inzet van de stagiaires.

“We hebben gemiddeld het hele studie-jaar door twee stagiaires lopen. Natuur-lijk heb je er wel eens eentje tussen diewat minder goed functioneert, maar datis dan de uitzondering die de regel be-vestigt”, vertelt Anco. “Het merendeelvan de stagiaires zijn jongens, maar ikherinner mij een meisje dat het echt fan-tastische deed. Ze was super gemotiveerden niet te beroerd om alle voorkomendewerkzaamheden aan te pakken. De stu-denten krijgen bij ons namelijk met allefacetten van logistiek te maken. Voor-raadbeheer, vrachtbrieven opstellen,douanefaciliteiten, magazijnwerk, trans-port, planning, administratie: alles watmaar kijken komt bij het proces dat be-gint bij een kapitein die onderweg naarNederland een bestelling bij ons plaatst,tot het moment dat de eigenaar van hetschip de nota heeft betaald.”

Behalve studenten van de dagopleidingMbo niveaus 1 tot en met 4 aan het Noor-derpoort, lopen ook BBL’ers stage bij hetbevoorradingsbedrijf. Chiel Timmer,sales manager en ruim elf jaar geledenzelf ook stagiair bij Wiersema GeneralShip Supply: “Voor veel studenten heeftde stage het karakter van een snuffel-stage. Ze komen voor een bepaalde dis-cipline bij ons binnen –bijvoorbeeldmagazijnwerk- maar komen er al wer-kende achter dat iets anders ze veel leu-ker lijkt. Ze zijn bij ons namelijk nooitmet maar één activiteit bezig. We zijn eenrelatief kleine onderneming, waar detaakverdeling niet zo strikt gescheiden isals bij de grote collega-bedrijven. Flexi-biliteit is een absolute vereiste, maar datmaakt het werk afwisselend en aantrek-kelijk. Dat is ook wat wij van vrijwel allestagiaires horen: dat ze bij ons een leuketijd hebben gehad en dat ze graag warengebleven!”

Wiersema General Ship SupplyTrambaan 2-4, Farmsum (Delfzijl)(0596) 61 22 88www.wiersemasupply.nl

Tekst: Fred Ootjers

WIERSEMA GENERAL SHIP SUPPLY

‘We geven die jongens enmeisjes graag een kans’

Joey Pentinga, BBL Noorderpoortcollege (links) en Kevin Hakze, oud-stagiair Noorderpoortcollege, nu werknemer bij Wiersema General Ship Supply. Foto: Chiel Timmer.

Transport en Logistiek Special

Documents

Transcript of Transport en Logistiek Special