Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

2.4 Moderne evolutieleer2.4.1 Belangrijke factoren voor de evolutie

1 Ontstaan van variatie

Mutaties - plotselinge verandering van erfelijke kenmerken die niet aan een nieuwe genencombinatie kan worden toegeschreven

Oorzaken:- straling met korte golflengte (UV, X-stralen)- lichaamsvreemde chemische stoffen

Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

2.4.1 Belangrijke factoren voor de evolutie – vervolg

2 Geslachtelijke voortplanting

Recombinatie van bestaande genen en gemuteerde genen ! nieuwe eigenschappen evolueren sneller dan bij ongeslachtelijke voortplaning

3 Natuurlijke selectie

Mutanten die beter aangepast zijn aan een bepaald milieu krijgen het grootst aantal nakomelingen.

Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

4 Isolatie

2.4.1 Belangrijke factoren voor de evolutie – vervolg

Verschillende soorten doordat de populaties geïsoleerd raken

Geografische isolatie

Eenzelfde soort zal in verschillende geografische gebieden anders evolueren

Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

Geografische isolatie – voorbeeld

Amerikaanse huismus Europese huismus

Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

4 Isolatie – vervolg

Ethologische isolatie

Ethologie – leer van de gedragingen van dieren

Hoewel ze uiterlijk nauwelijks van elkaar verschillen, zullen de Tjiftjaf en de Fitis niet onderling kruisen.De Tjiftjaf heeft een andere zang dat de Fitis!

Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

Seizoensisolatie

4 Isolatie – vervolg

Verschillende voortplantingsperiode kan populaties isoleren en verschillende soorten doen ontstaan

Bruine kikker – maart

Groene kikker – mei

Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

4 Isolatie – vervolg

Ecologische isolatie

Koolmees zoekt insecten op de bodem en in de kruin van een boom

Pimpelmees zoekt insecten op de uiteinden van de takken

Voedingscultuur verandert het paringsgedrag!

Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

Anatomische isolatie

4 Isolatie – vervolg

Door een gewijzigde lichaamsbouw is onderling paren niet meer mogelijk

Natuurwetenschappen Evolutie en informatieoverdracht Tom MortierUrsulinen Mechelen

2.4.2 Toepassing op de vinken van de Galapagoseilanden

Zaadetende vinken

Insectenetende vinken

Moderne evolutietheorie

1. Mutaties – erfelijk2. Geslachtelijke voortplanting – nieuwe eigenschappen treden snel op3. Natuurlijke selectie - mutanten die beter aangepast zijn krijgen het grootst aantal nakomelingen4. Ecologische isolatie – parinsritueel verandert naargelang de voedingscultuur