Informatieoverdracht via neuronen Bouw en functie van het zenuwstelsel.

Informatieoverdracht via neuronen

Bouw en functie van het zenuwstelsel

Hoe gebeurt de informatieoverdracht?

Taak neuronen: informatie doorgeven of verwerken

Celmembraan is elektrisch geladen door aanwezigheid van elektrisch geladen deeltjes (ionen) aan weerszijden van celmembraan.

Ongelijke verdeling ionen ladingsverschil

Informatieoverdracht algemeen

Ontstaan zenuwimpuls

Synaps

Informatieoverdracht receptor naar sensorische neuron

Informatieoverdracht motorische neuron naar spier

Invloed van drugs

Hoe ontstaat een zenuwimpuls?

Zenuwimpuls = voortgeleiden van een elektrisch signaal in neuronen als gevolg van een prikkel.

Neuron in rustfase (rustpotentiaal)• Cel stuurt geen signaal door;• binnenzijde is negatief geladen ten opzichte van de

buitenzijde.

De zenuwimpuls (actiepotentiaal)• Cel wordt geactiveerd door prikkel kanalen gaan

open binnenzijde minder negatief;• tijdelijk terugkeer rustfase (herstelfase).

Geleidingssnelheid van de zenuwimpuls• Hoe dikker de zenuwvezel + myelineschede hoe

sneller de voortgeleiding;• sprongsgewijze impulsgeleiding.



Synaps



Invloed van drugs

Wat is een synaps?

Synaps = impulsoverdracht tussen twee neuronen

Synaps tussen twee neuronen

Axon

Eindknopje Dendriet

Synapsblaasje Synaptischespleet

Synapsblaasjes bevatten neurotransmitters chemisch signaal (eindknopje dendriet)



Synaps



Invloed van drugs

Invloed van drugs op neurotransmissie

Drugs = genotsmiddelen: producten die een invloed hebben op ons bewustzijn.

→ Moleculen in drugs beïnvloeden neurotransmissie Verandering in gedrag, waarnemingen, gevoelens

Stimulerende drugs: stimuleren afgifte normale neurotransmitters of remmen de heropname ervan

→ amfetamines, cocaïne, …

Remmende drugs: remmen afgifte normale neurotransmitters of stimuleren de heropname ervan

→ alcohol, morfine, slaapmiddelen, …

Hallucinerende drugs: verstoren het zenuwstelsel ernstig hallucinaties

→ lsd, cannabisproducten, …



Synaps



Invloed van drugs

Informatieoverdracht van receptor naar sensorische neuron

Receptoren (gespecialiseerde receptorcellen, vrije zenuwuiteinden) vangen omgevingsprikkels op:

• Vrije zenuwuiteinden of lichaampjes: dendrieten sensorische neuronen vangen prikkel op axon. Bv. druklichaampjes in de huid

• Receptorcellen: prikkel verplaatst zich tussen receptorcel naar dendriet sensorische neuron via synaps. Bv. smaakcellen in de tong

Synaps tussen receptorcel en dendriet sensorische neuron

Receptorcel

Dendriet

Haarcel (receptorcel)



Synaps



Invloed van drugs

Informatieoverdracht van motorische neuron naar spier

Motorische eindplaat ontvangt prikkel van motorische neuron via synaps contractie spiervezel.

Motorische neuron stuurt impulsen naar meerdere spiervezels: motorische eenheid;

Kracht van de contractie hangt af van het aantal motorische neuronen die worden ingeschakeld.

Motorische eenheid

Motorische neuron

Motorische eindplaat



Synaps



Invloed van drugs

Elektrisch geladen celmembraan tijdens rustfase

Extracellulair

Intracellulair

Celmembraan

Kanaal

Kanalen: kunnen open- en dichtgaan ionen (K+ en Na+) kunnen doorheen het celmembraan.

Hoe meer of minder een cel wordt geactiveerd wijziging verdeling deeltjes aan het celmembraan.

Rustfase

ActiefaseTerugkeer rustfase

(herstelfase)

Zenuwimpuls

Potentiaalverschil celmembraan tijdens rustfase

Potentiaalverschil celmembraan tijdens actiefase en herstelfase

K+ K+

K+ K+

K+ K+

Na+

Na+ Na+

Rustfase Actiefase Herstelfase

• K+ heeft intracellulair een hogere concentratie.

• Na+ heeft extracellulair een hogere concentratie.

• Specifieke kanalen

Sprongsgewijze impulsgeleiding

Insnoering van Ranvier

Myelineschede

Isolerende werking myelineschede ionen kunnen enkel doorheen celmembraan ter hoogte van insnoeringen van Ranvier

Sprongsgewijze impulsen

Multiple sclerose of MS hersen- en ruggenmergzenuwen verliezen myeline verstoring

impulsgeleiding.

Fragment zenuwvezel (axon)

Normale myelineschede

Beschadigde myelineschede

Terminale invaliditeit

Multiple sclerose of MS• Oorzaken: virale besmetting, spontane

zelfvernietigingsreactie.• Symptomen: trage reflexen, verlies spierkracht,

verminderde coördinatie, verminderde spraak, verminderd zicht.

Synaps tussen twee neuronen (detail)

Neurotransmissie gebeurt in één richting: impuls kan zich maar in één richting verplaatsen.

Membraanreceptor

Synapsblaasje

Neurotransmitters

Synaptische spleet

Dendriet

Receptorcel

Receptorcellen: licht-, evenwicht-, geluid- en smaakreceptoren

Synaps tussen receptorcel en neuron (detail)

Motorische eindplaat

Motorische eenheid:motorische neuron stuurt impulsen naar meer dan één spiervezel.

Dwarsgestreepte spiervezels

Motorische eenheid

Axon

Motorische eindplaat op spiervezels

Schema informatieoverdracht via neuronen

Prikkel = informatie

Receptoren

Sensorische neuronen

Centraal zenuwstelsel

Motorische neuronen

Effectoren

Prikkel wordt omgevormd tot zenuwimpuls.

Stappen impulsoverdracht tussen neuronen

Impuls bereikt eindknopjes axon

Neurotransmitter komt vrij

Neurotransmitter bereikt dendriet (chemisch signaal)

Chemisch signaal ladingsverandering elektrisch signaal in dendriet

Schema impulsoverdracht naar sensorisch neuron

Specifieke receptorcel wordt geprikkeld

Ladingsverschil in celmembraan receptorcel elektrische impuls

Neurotransmitter bereikt dendriet (chemisch signaal)

Chemisch signaal ladingsverandering elektrisch signaal in dendriet

sensorisch neuron

Neurotransmitter wordt vrijgegeven in synaptische spleet

Xtc is een stimulerende drugs

Cannabisproducten vermengd in sigaret (remmende werking)

Lsd-papiertjes (hallucinerende werking)

Stimulerende werking van amfetamine Stimulerende werking van cocaïne

Informatieoverdracht via neuronen Bouw en functie van het zenuwstelsel.

Documents

Transcript of Informatieoverdracht via neuronen Bouw en functie van het zenuwstelsel.