Technologische vooruitgang is een zegenHet in beeld brengen van sportevenementen door de jaren heen

De Ronde van Vlaanderen zorgde dit jaar voor een primeur. De kijkers waren getuige van de wedstrijd vanuit de volgwagens. Een nieuw camerastandpunt zag het levenslicht. Maar hoe worden sportevenementen in beeld gebracht? Wat zijn de verschillen met vroeger? Door Thomas Eeckhout

Het spreekt vanzelf dat het in beeld brengen van een sportevenement heel wat om het lijf heeft. Er is dan ook een heel leger aan cameralui en technici aanwe-zig om alles in goede banen te leiden. “Maar dat was niet altijd zo”, zegt Philippe Lombaerts, de sportregis-seur van de VRT. Sinds hij in 1979 begon als sportre-gisseur bij de VRT is er veel veranderd.

Voetbalwedstrijden

Toen Lombaerts eind de jaren ’70 begon als sportre-gisseur bij de VRT waren er bitter-weinig middelen voorhanden. Op enkele camera’s en een eenvoudige zendwagen na was er niets. “Een voet-balwedstrijd werd met twee camera’s in beeld gebracht. Eén boven in het stadion voor het algemene beeld en één voor de close-ups. We be-schikten ook al over één vertraging, die gestart werd vanuit de hoofdstudio in Brussel.” Nadelig was dat, als een vertraging getoond werd de gewone camera’s niet meer filmden. Zo gebeurde het wel eens dat be-langrijke fases gemist werden. Opvallend was ook dat de vertragingen meestal niet gezien werden door de regisseur en de medewerkers in de zendwagen.

Een ander probleem in die tijd was dat de camera’s weinig lichtgevoelig waren zodat er enorm veel licht nodig was om een wedstrijd in beeld te brengen. Dat probleem is vandaag de dag grotendeels opgelost doordat de camera’s technologisch beter en beter worden.

Naarmate de jaren vorderden kwam er een ware re-volutie op technologisch vlak. Camera’s evolueerden, lenzen werden beter en sterker en de technologie maakte het mogelijk om meer en betere vertragingen te geven. Volgens Pascal de Wispelaere, hoofd van de operationele afdelingen van de VRT, is het duidelijk. “Qua principe van beelden schieten is er doorheen de jaren niet veel veranderd. Op technologisch vlak zijn de mogelijkheden echter zodanig gegroeid dat we meer en meer kunnen.” Ook het aantal camera’s is ge-voelig toegenomen. “Als je het vergelijkt met vroeger zijn er nu veel meer camera’s, de kijker is het gewoon geworden om alles vanuit elk standpunt te zien”, stelt Philippe Lombaerts. Een gewone voetbalwedstrijd in de Belgische com-petitie wordt in beeld gebracht met vier of vijf came-ra’s. Dat zijn dan een algemene camera, twee buiten-

spelcamera’s en twee camera’s voor close-ups. Voor grote wed-strijden kan het gaan van elf tot dertien camera’s, zo komen er onder andere nog superslomo-camera’s bij. Die dienen om beelden in grote vertraging weer te geven.

Captatiewagens

Nu is de vraag waar al dat beeldmateriaal naartoe gaat. Alle beelden komen samen in enorme capta-tiewagens die ter plaatse opgesteld staan. Het is daar dat de regisseur en zijn team de live-uitzending in goede banen leiden en ervoor zorgen dat de kijker thuis niets van de actie mist. De captatiewagen staat ononderbroken in contact met het centrale punt bij de VRT.In de captatiewagen heerst tijdens een live-uitzen-ding een drukte van jewelste. Naast de regisseur zijn ook de regieassistenten, de vertragingsmensen, enkele technici en een geluidsman aanwezig. Het aantal mensen dat aanwezig is in het team hangt af

van het evenement.

Alle beeldmateriaal komt apart de captatiewagen binnen. Op een muur van videoschermen heeft elk beeld zijn eigen scherm, zodat de regisseur onmid-dellijk kan beslissen wat de kijker te zien krijgt in de huiskamer. Het algemene beeld blijft continu in het midden zodat er het team op elk moment de controle behoudt op de actie op het veld.

Wielrennen

Naast het voetbal is het wielrennen de belangrijkste sport in Vlaanderen. Het in beeld brengen van een wielerwedstrijd is dan ook een kunst op zich. Phi-lippe Lombaerts maakte ook hier een sterke evo-lutie mee. “Mijn voorganger, de legendarische Rik De Saedeleer had één helikopter en één motor ter beschikking. Op die manier was er altijd wel een probleem om de wedstrijd vlot uit te zen-den omdat de tijdsintervallen tijdens de wedstrijd het filmen enorm bemoei-lijkten. Dat kwam omdat de beslissin-gen over de beelden in de helikopter zelf genomen werden en de beelden in een helikopterbasis ontvangen werden. Later had De Sadeleer het lumineuze idee om een cameraman uit de he-likopter te laten filmen met de camera op de schouder. Zo kon hij beschikken over twee beelden en verbinding maken met een tweede motor. Toen ik begon heb ik geëist dat de beelden die in de helibasis bin-nenkwamen doorgestuurd werden naar de regiewagen aan de aankomst. Later werd ook nog een extra helikopter bijge-voegd om wacht-tijden tijdens de uitzending tegen te gaan.”

Ook hier eiste de technologie gaandeweg een hoofd-rol op. De cameraman in de helikopter werd vervan-gen door een wescam, een bolvormige camera die buiten de helikopter hangt.

Olympische Spelen

Het grootste sportevenement ter wereld, de Olym-pische Spelen is een verhaal apart. De organisatie selecteert de beste experts per vakgebied, maar staat zelf in voor de apparatuur. Er wordt een beroep gedaan op de knowhow van verschillende internati-onale omroepen en mediabedrijven om alles perfect in beeld te brengen.

Nieuwigheden en technologische snufjes.De technologie zorgt ervoor dat de cameramogelijk-heden stilaan onuitputtelijk zijn. Producenten staan dan ook te springen om nieuwigheden te lanceren. Daarvoor zijn evenementen als de Olympische Spelen of het WK voetbal uitgelezen gelegenheden. “Zo introduceerden we op de Spelen van Peking een camerawagen met een cineflex of wescam om het wielrennen in beeld te brengen”, vertelt Pascal De

Wispelaere trots.

Philippe Lombaerts: “Als je het vergelijkt met vroeger zijn er nu veel meer camera’s, de kij-ker is het gewoon geworden om alles vanuit

elk standpunt te zien”Pascal De Wispelaere: “Qua principe van

beelden schieten is er doorheen de jaren niet veel veranderd.”