Toenemende technologische convergentie in digitale nieuwe media

Mathijs Beks, 2008 – 2009

KHLim, Media & Design Academie

2de jaar Communicatie en Multimedia Design

Toenemende technologische convergentie in digitale nieuwe media Zal verregaande convergentie de laatste fase in het (digitale) communicatietijdperk tot ongekende hoogtes tillen?

Vak: Rapportering

docent: J. Schoffelen

Vak: Geschiedenis & Actua van de Nieuwe Media

docent: S. Malliet

Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 1

Inhoudstafel

1 Inleiding ..........................................................................................................................................2

2 Convergentie in al zijn facetten...................................................................................................2

2.1 Algemene schets ..................................................................................................................2

2.2 Verschil in definities..............................................................................................................3

2.3 Technologische en digitale convergentie ..........................................................................3

2.3.1 Afbakening .....................................................................................................................3

2.3.2 Het model van Nicholas Negroponte .........................................................................4

2.3.3 Denkers definiëren digitale nieuwe media ................................................................5

3 Snel wijzigende tijdgeest .............................................................................................................5

3.1 Voortdurende vooruitgang ...................................................................................................5

3.2 De paradox van technologische convergentie..................................................................6

4 Standaardisatie als criterium voor convergentie ......................................................................6

5 Voorbeelden van technologische convergentie in digitale nieuwe media ............................7

5.1 Interactieve digitale TV ........................................................................................................7

5.2 Voice over IP .........................................................................................................................8

5.3 Radio via het Internet: podcasts & streaming ...................................................................9

6 Besluit...........................................................................................................................................10

7 Bronnenlijst ..................................................................................................................................11


1 Inleiding

“There is no old media. There is no new media. There is one media with one common purpose: to inform, move and inspire the world through information, art and entertainment. Together, we can find a solution that will benefit everyone in this ecosystem, from consumers to advertisers to the content owners alike.” (Chad Hurley, 2008)

Toen Chad Hurley, mede oprichter van Youtube, deze uitspraak deed op een conferentie in Cannes zal menig toeschouwer met moeite een grijns onderdrukt hebben. Wie droomt er immers niet van; plotsklaps miljardair worden door één enkele geniale ingeving?Nochtans dient men het onderscheidend vermogen van Hurleyʼs ideeëngoed niet te overschatten. Hij is net als velen op de trein van technologische vooruitgang gesprongen, aangedreven door een locomotief genaamd convergentie.

Deze verhandeling tracht op een heldere manier duidelijkheid te scheppen rond termen als communicatietijdperk en convergentie. We diepen aan de hand van een algemene schets voorgaande begrippen uit. Hierna gaan we op zoek naar de verschillen en gelijkenissen tussen diverse vormen van convergentie om ons vervolgens toe te spitsen op het technologisch en digitale aspect, vervat in de centrale vraagstelling. De reikwijdte van het begrip convergentie maakt een dergelijke afbakening noodzakelijk. Na deze duiding voegen we de tijdsdimensie toe, die nieuwe inzichten in een ruimer kader plaatst. Er is aandacht voor de keerzijde van de medaille; waarom technologische vooruitgang een reductie van bestaande media niet vanzelfsprekend bolwerkt. Standaardisatie als criterium voor technologische convergentie vormt de inleiding tot enkele voorbeelden in digitale nieuwe media. Het strikt theoretisch denkkader wordt hier verlaten. Tenslotte zal in het besluit een poging ondernomen worden om antwoord te bieden op de centrale vraagstelling: zal verregaande convergentie de laatste fase in het (digitale) communicatietijdperk tot ongekende hoogtes tillen?

2 Convergentie in al zijn facetten

2.1 Algemene schets

Convergentie, tegenpool van divergentie is alomtegenwoordig. We staan er wellicht niet bij stil, maar dagdagelijks worden we er onbewust mee geconfronteerd.

Een mooi voorbeeld is telefonie. Jarenlang stond deze communicatietak op zichzelf. De telefoon als synoniem voor plaatsgebonden communicatiemiddel. Een drastische wijziging van het landschap, gevoed door een gunstig wetenschappelijk klimaat, stelde taalkundigen in staat dit begrip te herformuleren. De samensmelting van verschillende recente technologische ontwikkelingen, waaronder draadloze datatransmissie, leidde tot een nieuwe markt in de communicatiesector. De modificaties zijn waarneembaar op verschillende niveaus. Een concreet voorbeeld uit de telecommunicatiesector zal dit verduidelijken.


Smartphone is één van de vele nieuwe buzzwords onder zakenmensen, de early adopters van de mobiele telefonie. Het is een slimme telefoon, voorzien van handige functies die je normaliter terugvindt op een laptop of pc. Technologische convergentie ligt aan de basis van het succes van dit apparaatje. Ook op andere vlakken werken technologische evoluties verschuivingen in de hand. Economisch zien we wijzigingen in de core business van telefoonoperatoren. Een mediaconcern dat een telefoonoperator overneemt is sinds einde 20ste eeuw geen ongewone zaak meer. Kortom, convergentie in al zijn facetten beïnvloedt onze manier van leven.

2.2 Verschil in definities Op basis van voorgaande schets trachten we een meer globale omschrijving te vinden. Convergentie wordt in verschillende sectoren, zowel technologisch, economisch als sociaal, aangewend om nieuwe ontwikkelingen aan te duiden. (Appelgren, 2004, pp. 237-239) Reeds bestaande markten en sectoren smelten samen. Deze beknopte verwoording is in geen geval een algemeen aanvaarde definitie van het concept ʻconvergentieʼ. E. Appelgren beweert dat, afhankelijk van de context, de betekenis en connotatie varieert. Het opstellen van een globale eenduidige definitie lijkt bijgevolg een onmogelijke zaak, juist vanwege deze variabiliteit.

Appelgren stelt verder dat er verschillende modellen voor verschillende vormen van convergentie bestaan. Deze modellen worden veelal gehanteerd bij het formuleren van een specifiek verschijnsel. Alvorens deze modellen te bespreken, kunnen we de logische opbouw ervan aan de hand van het raakvlak met wiskundige convergentie voorspellen. Mathematische convergentie staat, in eenvoudige bewoordingen, voor een overgang naar één bepaalde waarde in een reeks van waarden

Hieruit valt te concluderen dat de aanwezigheid van meer dan één element een onmisbaar criterium is. Verschillende elementen worden met elkaar verbonden door middel van een gemeenschappelijk kenmerk. Een nieuwe entiteit wordt gevormd. Deze kerngedachten vormen de fundamenten van convergentie.

2.3 Technologische en digitale convergentie

2.3.1 Afbakening

De term technologische convergentie wordt op grote schaal gebruikt in academische literatuur, terwijl de betekenis ervan verschilt tussen de partijen, afhankelijk van hun belangen en organisatorische doelstellingen. In de praktijk wordt de term, binnen de ICT-industrie, aangewend om te verwijzen naar de synergetische combinatie1 van spraak, data en video op een enkel netwerk of kruising van de vaste en mobiele telefoons. Meer algemeen kan men technologische convergentie formuleren als, een breed scala van 1 een situatie waarin het effect van een samenwerking groter is dan elk van de te combineren elementen afzonderlijk zou kunnen bereiken.


verschillende soorten technologie voor het uitvoeren van zeer vergelijkbare taken (Sokolova, 2007, pp. 1-2).

Deze vaststellingen tonen wederom aan dat convergentie vele ladingen dekt. Zoals reeds aangehaald, definiëren verschillende modellen een meer concrete betekenis. Hierop zullen we ons toespitsen.

2.3.2 Het model van Nicholas Negroponte Nicholas Negroponte, gerenommeerd ICT specialist stelde in 1979 een convergentie model op dat is gebaseerd op 3 kruisende cirkels (zie afbeelding 1).

Afbeelding 1: Het model van Nicholas Negroponte dat hij in 1979 opstelde

Verschillende takken binnen de multimedia worden met elkaar verbonden. Op het eerste zicht lijkt dit een simplistische visuele voorstelling van het complexe begrip technologische convergentie.

Een concreet voorbeeld zal dit model waarin web (ICT), print en broadcast samenvloeien illustreren. Tijdens een recent bezoek aan Duval Guillaume, een reclamebureau met internationale uitstraling lichtte de art director het arbeidsproces toe. Steeds meer klanten opteren voor een 360° aanpak wat betreft promotievoering. Deze term is vakjargon voor de overlapping van de 3 cirkels. Een bedrijf trekt nieuwe klanten aan en overtuigt bestaande. Dit alles vanuit eenzelfde point of view, een gemeenschappelijke stijl voor alle media.

Kunnen we aan de hand van dit voorbeeld stellen dat deze 3 cirkels, als zijnde lichtspots op een donker vlak stilaan naar elkaar toe bewegen, waarbij een lichte kleur gevormd wordt en de grenzen vervagen? Kan de deelverzameling van de 3 gebieden bestempeld worden als cross media? Eén ding is zeker: Negroponte (1979) zorgde met zijn verhelderende blik op samensmeltende vormen van media voor een vrij nauwkeurige voorspelling van de toekomst. Heden ten dage is media, meer dan ooit, uniform. Een snel wijzigende tijdgeest zal de trends van afgelopen decennia immers geen halt toeroepen.

Om gebruik te maken van de vele voordelen van (technologische) convergentie zijn wij, als mens, in sterke mate afhankelijk van ons sociaal kapitaal (Elchardus, 2007, pp. 357-358).


Negroponte deed vele jaren later onderzoek hiernaar. Hij wordt gezien als de sleutelfiguur, inzake de ontwikkeling van de welbekende 100 dollar laptop. Distributie ervan in ontwikkelingslanden werd vooropgesteld.

2.3.3 Denkers definiëren digitale nieuwe media

In het boek The trillion dollar challenge wordt de recente terugkeer van het begrip technologische convergentie, meer specifiek het digitale subgebied beschreven (Brightman, 2005). Eigenlijk is convergentie nooit weggeweest. Brightman refereert naar de dotcom crisis waarbij het vergalopperen in convergentie een ware crisis betekende.

In de 21ste eeuw steunt digitale convergentie op 3 pilaren: technologie, media en telecommunicatie, kortweg TMT (Brightman, 2005, pp. 2-3). Dit impliceert een nieuw model voor waardeketens en wijzigingen in huidige methodes van technologisch denken. Deze processen gaan gepaard met andere vormen van convergentie (te denken aan economische) Het uiteindelijke doel van convergentie is het leveren van producten en diensten die betrekking hebben op onvervulde wensen van de klant. Dit betekent dat bij het creëren van iets nieuws wat klanten waardevol zullen vinden, spontaan gekeken dient te worden naar soortgelijke ontwikkelingen die reeds hun nut bewezen hebben, aldus Brightman. Geen enkel product heeft een oneindige levenscyclus.

Tang (2005) legt in tegenstelling tot Brightman de klemtoon op de kwantiteit van de elementen die zullen dienen voor convergentie. 2 of meer, tot daarvoor gescheiden technologieën groeien naar elkaar toe. Dergelijke benadering verstrekt ons interessante inzichten voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag. Tang (2005) bestudeert recente ontwikkelingen in draadloze technologie en bestudeert toepassingen in de telecommunicatiesector.

3 Snel wijzigende tijdgeest

3.1 Voortdurende vooruitgang

Het laatste millennium werd beheerst door technologische ontwikkelingen. Nieuwe elektronische apparatuur deed zijn intrede, en dat zorgde er veelal voor dat vertrouwde oude apparaten overbodig werden. Technologie maakt de mens beter. Onze levenskwaliteit stijgt en de levensduur wordt verlengd. Dergelijke figuurlijke aardverschuivingen brengen onvermijdelijk belangrijke veranderingen teweeg in het algemeen denken van de mens. Niet enkel mist het praktisch nut van de nieuwe technologie zijn terugkerende werking, ook zal men overal ter wereld de verse vondst raffineren.

De telex als voorloper van het faxapparaat? Of het faxapparaat als gesofisticeerde scanner en telex? Hoe dan ook, beide elektronische apparaten stellen ons in staat met elkaar te communiceren, op een manier die ons tot daarvoor volledig onbekend was.

De exponentiële groei aan unieke, nieuwe communicatietechnologieën lijkt inmiddels afgenomen te zijn. In plaats daarvan worden bestaande technologieën geoptimaliseerd en


groeien ze meer naar elkaar toe. Komende decennia zullen wellicht in het teken staan van vele technologische samensmeltingen (Brightman, 2005, p. 5).

3.2 De paradox van technologische convergentie Logischerwijs zouden we kunnen stellen dat de hoeveelheid aan technologieën afneemt door voortdurende versmelting van media. Convergentie als fysisch verschijnsel visualiseert deze stelling. Vele lichtstralen vallen in op een lens en vormen één heldere lijn (zie afbeelding 2). Deze redenering is zondermeer foutief. Meerdere denkpistes liggen open.

Met de komst van het Internet, werd het versturen van tekstdocumenten via mail populair. Het heeft vele voordelen ten opzichte van het traditioneel verzenden via post. Quasi geen delay en een relatief lage kost. Vanwege het grote fysieke verschil (papier ten opzichte van digitale bits & bytes) kunnen we niet spreken van een typische convergentievorm. De mogelijkheid bestaat dat soortgelijke verschillen, zij het in mindere mate aanwezig dan wel op het eerste

zicht afwezig, vervat blijven in geconvergeerde media. Een hypothetisch geformuleerde stelling: gsmʼs zijn schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen van een kind. Dergelijke wetenschappelijke ontdekkingen kunnen het convergentieproces onherroepelijk terugdraaien.

Bovendien verloopt convergentie zeer gestaag. In Nederland bood KPN tot 2007 klanten de mogelijkheid telexen te sturen. Een lange periode als je bedenkt dat 74 jaren eerder deze dienst geïntroduceerd werd. De hoeveelheid technologieën zal in geen geval verminderen, al streeft convergentie dit in theorie na. In deze zin is er sprake van een paradox. Een zelfde fenomeen beschreef Yorukoglu M. (1998), weliswaar met betrekking op economische convergentie. We hebben zojuist de lijn doorgetrokken naar technologische convergentie.

4 Standaardisatie als criterium voor convergentie Om technologische convergentie toe te laten is standaardisatie wenselijk. In het boek ʻconvergence in broadcast and Communications Mediaʼ (Watkinson, 2001) worden de verschillende standaards voor verwerking van audio, video en data in communicatie technologie op een vrij technische manier uitgelegd. Het gaat hier zondermeer om de concrete, minder abstracte kant van convergentie waar het praktijkgerichte centraal staan. De term conversie speelt een belangrijke rol. Aandacht voor deze zijde is belangrijk; in het volgend hoofdstuk gaan we immers op zoek naar concrete voorbeelden. Een invulling helpt ons dergelijke voorbeelden in een ruimer kader te plaatsen en de centrale vraagstelling van deze paper te beantwoorden.

Afbeelding 2: fysische convergentie (Brightman, 2005, p.3)


Een veelvoorkomend probleem bij technologische convergentie is de omvang van geldende regels. Een drietal voorbeelden illustreren deze stelling. Blu-ray of HDVD als drager van hoge definitie beeldmateriaal? USB of Firewire voor het overzetten van video op een pc? Internet Explorer of Firefox voor het surfen op het Net? Bij het naar elkaar toegroeien van verschillende elektronische apparaten, dan wel technologieën zal het meeste aandacht besteed worden aan de heersende standaard voor een bepaalde tak. Zo zijn afzonderlijke dragers van data in sneltempo geëvolueerd. Waar vroeger nauwelijks plaats was voor anderhalve megabyte op een omvangrijke floppy disk, kunnen we nu tot duizend keer meer kwijt op een compact SD kaartje. Het spreekt voor zich dat dit SD-kaartje als standaard gezien wordt voor de opslag van hoge resolutie digitaal beeldmateriaal. Het kiezen van SD als standaard door fabrikanten van fototoestellen is een belangrijke stap in het tot stand komen van een product. Het belang van deze stap zal snel duidelijk worden aan de hand van volgend historisch feit. Vele tientallen jaren geleden bepaalde het kiezen en uitwerken van een standaard voor ontelbaar nieuwe mogelijkheden. We hebben het hier over het binaire stelsel, in het bijzonder ASCII, American Standard Code for Information Interchange. Audio, video, tekst etcetera kunnen geconverteerd worden naar data (zie afbeelding 3). Eenzelfde indeling voor, tot daarvoor, strikt gescheiden vormen van media werd bereikt. Het systeem vormt tot op de de dag van vandaag een belangrijke schakel in de werking van het computersysteem

Afbeelding 3: conversie van media naar data (Watkinson, 2001, p. 9)

5 Voorbeelden van technologische convergentie in digitale nieuwe media

5.1 Interactieve digitale TV Het versmelten van TV en PC staat centraal bij de opkomst van Interactieve digitale TV. We kunnen spontaan denken aan Windows Media Center. Microsoft komt in het vaarwater van


media-aanbieders. Het begrip convergentie is de computerreus niet geheel onbekend. Steevast veroordelen critici keuzes van Microsoft bij de lancering van een nieuw besturingssysteem. Aparte software voor het branden van cdʼs? Niet langer nodig in Windows XP en Windows Vista. Broodwinning ten koste van andere partijen.

Het multimedia verhaal van Microsoft verliep zeker niet van een leien dakje. Een apart aangepast besturingssysteem sloeg minder aan bij het grote publiek dan verhoopt. Toch lijkt de huidige Media Center software aan populariteit te winnen. Langzaam maar zeker raakt de term Interactieve digitale TV ingeburgerd. Dit (bescheiden) succes is weliswaar mede te danken aan de hoeveelheid spelers in de markt. De relatief hoge kost voor decoder en andere randapparatuur schrikt vele consumenten nog steeds af. Een zelfde tafereel zagen we in de beginperiode van de mobiele telefonie. Het staat echter buiten kijf dat ook digitale TV een snelle opmars zal kennen. De gebundelde audiovisuele functionaliteit zal zijn effect niet missen. TV wordt ook wel eens omschreven als een Lean backward medium vanwege de afwezigheid van interactiviteit. Door de recente ontwikkelingen zal het meer en meer evolueren naar Lean forward. Het kiezen van specifieke content heeft vele raakpunten met Hypertext op Internet. Deze technologische veranderingen zullen ervoor zorgen dat het begrip TV geherdefinieerd dient te worden. Het interactieve aspect doet grenzen vervagen.

Audiovisuele content op aanvraag is niets nieuws. De miljoenendeal van Youtube en de opkomende interesse in video op aanvraag tonen aan dat de markt boomt. De dagen dat de kijker gespannen naar het testbeeld staart, in afwachting van een komend tv-programma lijken definitief geteld te zijn.

5.2 Voice over IP Het telecommunicatielandschap veranderde afgelopen jaren drastisch. Voorspeld wordt dat deze trend zich in de toekomst zal verder zetten. Nu de GSM zo goed als ingeburgerd is, is het de beurt aan Voice over IP. Dit begrip staat gelijk aan versmelten van Internet en telefoon. Skype, een computerapplicatie die communiceren volgens dit protocol mogelijk maakt, is een mooi voorbeeld. Skype leek van bij de lancering een schot in de roos, niet in het minst door het gigantisch wereldwijd gebruik van Kazaa. De makers van dit stukje software, dat gebruikers in staat stelt MP3ʼs met elkaar te delen via het World Wide Web, gooiden het over een andere boeg. Enkele jaren na de lancering werd Skype voor een goede 2,6 miljard dollar overgekocht door Ebay en ondergebracht onder hun diensten (Zennstrom, 2005). Uit recent onderzoek blijkt dat het wereldwijd gebruik van VoIP stijgt. Men voorspelt dat tegen 2015 alle vormen van VoIP een groter aandeel zullen hebben als klassieke telefonie (zie afbeelding 4).


Afbeelding 4: wijziging in telecommunicatielandschap (Forrester Research)

5.3 Radio via het Internet: podcasts & streaming Na Sonyʼs walkman en de relatief korte dominantie van de discman, was het de beurt aan Appleʼs Ipod. Het overweldigend succes van deze mp3-speler is ongetwijfeld te danken aan de eigenzinnige, doeltreffende interpretatie van het begrip usability. Juist op het hoogtepunt werd podcasting, oftewel radio in een nieuwe context, gehyped (zie afbeelding 5).

Maar wat is podcasting eigenlijk? De term is een samentrekking van iPod en broadcasting. Een zender stelt mp3-fragmenten in een updatebaar formaat ter beschikking. Gebruikers kunnen deze dan downloaden en beluisteren op de pc of een mp3-speler. Niet enkel radiostations publiceren een zogenaamde podcast-feed, ook de man uit de straat doet vrolijk mee. Nog voor deze trend opdook, kende internetstreaming van radiostations een bescheiden aanhang. Het welslagen van deze nieuwe vorm was echter in sterke mate afhankelijk van de toegang tot Internet, die destijds nog niet de huidige proporties had aangenomen.

Afbeelding 5: Google trends, populariteit van de zoekterm ʻpodcastʼ doorheen de tijd (2008)


6 Besluit Nu we de verschillende betekenissen van de term convergentie en enkele voorbeelden van technologische convergentie in digitale nieuwe media gezien en besproken hebben kunnen we de centrale stelling trachten te beantwoorden. Zal verregaande convergentie de laatste fase in het (digitale) communicatietijdperk tot ongekende hoogtes tillen? Afgaand op de huidige trends klinkt het antwoord volmondig ʻjaʼ (Brightman, 2005). Echter, de paradox van convergentie (Yorukoglu, 1998) indachtig, is enige voorzichtigheid hier zeker op zijn plaats. Convergentie en divergentie zijn immers, theoretisch gezien elkaars tegenpolen, maar in de praktijk liggen ze soms gevaarlijk dicht bij elkaar. Uiteindelijk spreken we veelal over producten en diensten als we het hebben over technologische convergentie. Marketers zijn het er met elkaar over eens: elk product heeft een eindig leven. Voortdurende publiciteit rond kleine vernieuwingen rekken weliswaar de levensduur van een product of dienst, maar zonder dergelijke schrandere manipulatie zal concurrentie domineren. Het gunstige, economische aspect van technologische convergentie, hoe lucratief ook voor opkomende bedrijven, zal even snel zegevieren als ondergaan in de grote zee van voortdurende vooruitgang. Dat VoIP aan terrein zal winnen en het Internet een dominante rol gaat spelen in de komende convergentieprocessen staat buiten kijf. Wellicht zullen, als de tijd daar rijp voor is, nog vele andere samensmeltingen een groot marktaandeel veroveren. Veel is afhankelijk van het tempo waarin dit alles zich zal afspelen. Het technologisch convergentieproces is er één van lange duur. Uiteraard dient deze uitspraak genuanceerd te worden. De snelheid waarmee het communicatietijdperk zich ontplooide is ongekend in de geschiedenis van de mensheid. Toch ligt het eindpunt van de vervagende grenzen van de verschillende media nog ver van ons verwijderd. Bovendien kunnen we ons de vraag stellen wanneer het eindpunt van technologische convergentie bereikt is. Als iedere persoon voorzien wordt van een minuscule chip, die hem in staat stelt te communiceren met anderen, te kijken naar een nieuwe tv-reeks en als abonnee op een krant de meest recente editie draadloos te downloaden? Of simpelweg als de terminologie om verschillende communicatietakken aan te duiden zo ambigu is geworden dat de invoer van een nieuwe begrip noodzakelijk is? De toekomst zal het ons ongetwijfeld leren.


7 Bronnenlijst

Appelgren, E. (2004). Convergence and divergence in media: different perspectives. Stockholm: Media technology and graphic arts.

Brightman, I. (2005). The trillion dollar challenge: Principles for profitable convergence. New York: Deloitte.

Elchardus, M. (2007). Sociologie: een inleiding. Amsterdam: Pearson Education.

Hulshof J. (28 Maart 2001). Wiskundige analyse. Opgehaald van Vrije Universiteit: http://www.cs.vu.nl/~jhulshof/WP9903/boek/

Nicholas Negroponte: bio & links. (2001). Opgehaald van Alteich: http://www.alteich.com/links/neponte.htm

Podcasting (2008). Opgehaald van Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Podcasting

Real Time Messenger, het alternatief voor telex. (31 December 2006). Opgehaald van KPN: http://zakelijk.kpn.com/business/vast/diensten-vast/klantcontactdiensten/modern-alternatief-voor-telex-real-time-messenger.htm

Rodgers, Z. (16 Oktober 2008). Quote of the Day: Chad Hurley's Brave New World. Opgehaald van Clickz: http://blog.clickz.com/081016-80536.html

Shift to VoIP to take 17 years, claims Forrester Research - Brief Article. (2003). Opgehaald van BNet: http://findarticles.com/p/articles/mi_m0ECZ/is_/ai_108888317

Sokolova, K. (2007). What do you understand by the concept of technological convergence and what are its key trends? Opgehaald van ITU: http://www.itu.int/osg/spu/youngminds/2007/essays/SokolovaKira.pdf

Tang, T. (2005). Evolving to wireless and wireline convergence - an overview of IMS. Opgehaald van IEEEXplore: http://ieeexplore.ieee.org/Xplore/login.jsp?url=/iel5/10410/33071/01553713.pdf?arnumber=1553713

Trends. (2008). Opgehaald van Google: http://www.google.com/trends?q=podcast

Watkinson, J. (2001). Convergence in broadcast and communications media: the fundamentals of audio, video, data processing and communications technologies. Oxford: Focal Press.

Yorukoglu, M. (1998). The Information Technology Productivity Paradox. Chicago: Academic Press.

Zennstrom. (2005). eBay to Acquire Skype. Opgehaald van Skype: http://about.skype.com/2005/09/ebay_to_acquire_skype.html

Toenemende technologische convergentie in digitale nieuwe media

Documents

Transcript of Toenemende technologische convergentie in digitale nieuwe media