Studiedag

Agentschap Zorg & Gezondheid

Stakeholderanalyse

2 april 2015

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

“een proces waarbij ondernemingen vrijwillig

streven naar verbetering op bedrijfs- en

maatschappelijk vlak door op systematische wijze

economische, milieu- en sociale overwegingen op

een geïntegreerde en coherente manier in de gehele

bedrijfsvoering op te nemen waarbij overleg met

stakeholders of belanghebbenden van de

onderneming deel uitmaakt van dit proces”

Belgisch MVO Referentiekader, 2006

Stakeholderdialoog vanuit MVO

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Waarom stakeholderdialoog

• Basis van gezamenlijke projecten, allianties en

partnerships.

• Creëren van draagvlak voor oplossingen.

• Groter wederzijds begrip voor elkaars belangen,

dilemma’s en rollen.

• Vergroten gevoeligheid binnen organisatie voor

verwachtingen van stakeholders.

• Vroegtijdig signaleren van trends en toekomstige

issues en priorisering hiervan.

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Dialoog is:

Van relaties van confrontatie en competitie � overleg en coöperatie – ‘involve en engage me’:

• luisteren naar anderen,

• verborgen vooronderstellingen uiten,

• focus op gemeenschappelijke belangen en gezamenlijke verantwoordelijkheden,

• complexe zaken exploreren,

• naar conceptuele doorbraken zoeken,

• continu proces van samen leren

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Of met andere woorden:

• “Buffering”– (Traditioneel) sturende en controlerende visie

– Grens tussen eigen organisatie en de context

– Stakeholders zijn bedreigend

– Defensieve strategie: impact voorspellen en limiteren

• “Bridging”– Interafhankelijkheid tussen eigen organisatie en context

– Geen grenzen, openheid

– Stakeholders bieden opportuniteiten, link met context

– Strategie van samenwerken: Pro-actief screenen van context en sociaal engagement

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Wat zijn stakeholders?

Alle partijen die een rechtstreekse of

onrechtstreekse, bewuste of onbewuste invloed

(kunnen) uitoefenen op de onderneming of

omgekeerd.

… (relevante) betrokkenen of belanghebbenden

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Stappenplan

Fase Resultaat Aanpak1. Stakeholderinventarisatie Compleet overzicht van alle

interne en externe stakeholders.

In kaart brengen van relevante partijen, met hun primaire belangen en vertegenwoordiging.

2. Stakeholderanalyse Inzicht in belangen en kwesties van stakeholders en hun macht en rol in het netwerk en de omgeving.

Opstellen van stakeholdermatrix. Risico’s en kansen worden gewogen en beoordeeld

3. Stakeholderplan Een plan voor het inrichten en/of verbeteren van de communicatie met de stakeholders.

Opstellen van stakeholder engagement- en communicatieplan.

4. Stakeholder management Bouwen aan functionele en langdurige relaties met belangrijke stakeholders.

Pro-actief en strategisch uitvoeren stakeholdermanagement als integraal onderdeel van de activiteiten van de organisatie gericht op de kernstrategie.

In de praktijk

1. Inventariseren:

� Identificeer de stakeholders

2. Analyseren

� Bepaal interesse/invloed

� Bepaal de relevante stakeholders

� Bepaal verwachtingen voor relevante stakeholders

3. Plannen

4. Management

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

1. Stakeholderinventarisatie

Organisatie/Case

Maatschappij

• Buren • Gemeenschappen• Publiek in de brede zin• Media• NGOs• Toekomstige generaties

Overheid

• Wetgevers• Inspectie

Klanten

• Directe• Eindgebruikers

Werknemers

• Huidig personeel• Hun familie• Nieuwe werknemers• Vorige werknemers

Het milieu

• Lokaal• Globaal

Zakenpartners

• Leveranciers• Subcontractors• Joint venture partners• Investeerders• Aandeelhouders

Aandachtspunten bij inventarisatie

• Interne en externe stakeholder

• Stakeholder inventarisatie kan interactief, met de

actoren zelf, doorverwijzingsvraag + double

check, ‘which voices are left out?’

• Onderscheid tussen georganiseerde en niet-

georganiseerde stakeholders

• Lobbying and power begint van bij het begin

(agenda setting)

2. Stakeholderanalyse

• Stakeholders ‘beschrijven’

• Belang van de ‘representatie’ (persoonlijk,

organisatie)

• Betrokken stakeholders differentiëren

• Visualiseren van stakeholders in

kaart/tekening

• Onderlinge relaties weergeven

Wat zijn de belangen of drijfveren van betrokkenen bij dit project?

•••

Wat is je oordeel over de houding van betrokkene t.o.v. dit project?

Positief Neutraal Negatief Onbekend

Welke randvoorwaarden zijn belangrijk om aan te voldoen om de medewerking van betrokkene(n) bij het project te krijgen?

• •

naam rol

organisatie

Hoe belangrijk is betrokkene voor het slagen van het project ?

Onmisbaar Redelijk Belangrijk Onbelangrijk

Bepaal interesse/invloed

Inte

ress

e

Laag

Hoog

Laag Hoog

Potentiële invloed

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Bepaal de relevante stakeholders

Inte

ress

e Hoog

Laag

Potentiële invloed

Laag Hoog

Informeren Samenwerken

Evalueren

(bijsturen)

Mogelijks informerenNauwgezet opvolgen

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Bepaal verwachtingen van relevante

stakeholders

Stakeholder verwachting1 verwachting2 … … …

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

OmwonendenWerknemers

Andere bedrijvenin de buurt

Ervaringen uit het verleden

FederatiesDistrict

Gemeente, Provincie,Gewest,...

OpbouwwerkScholen

NGO’s

Politieke groeperingen

WijkcomitésBuurtraden

BEDRIJF

Visie op bedrijf wordt beïnvloed door …

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

OMWONENDEN

Overlast van andere bedrijven

Lawaai; geurhinder; uitstoot;watervervuiling

Politiek klimaat

Afstand totbedrijf,

inplanting

Demografie, ouderdom wijkenGezondheidsrisico

voor de omwonenden

Financiële draagkracht

regio

Aantrekkingskracht van de buurt

Sociale (on)rust inde buurt

Dynamiek en samenhang

van hetbuurtleven

Visie van de buurtbewoners op het bedrijf wordt

beïnvloed door...

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

3. Stakeholderplan

• Welke contacten bestaan er, via welke

kanalen, gelegenheden, hoe frequent, …?

Waarom:

• But all we do is posted on our website!

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Communicatie met stakeholders

Craps & Sips (2012) Stakeholders &

Multiactor Governance

4. Stakeholdermanagement

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

Communicatiemethodiek

Hoed af voor de (MVO)case

Wat is de bedoeling?

U gaat samen met de geselecteerde stakeholders meedenken over de

case, de analyse en - actie(s). Vanuit verschillende invalshoeken

gaat u na waar en hoe deze case nog versterkt kan worden. Nadat

de case is toegelicht, gaat u ermee aan het werk.

De betrokken stakeholders worden uitgedaagd om vanuit diverse

invalshoeken naar de case kijken. Daarvoor kiest elke stakeholder

de positie van een andere stakeholder en zet u symbolisch een

gekleurde hoed op. Deze symboliseren verschillende manieren van

denken.

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven

De witte hoed is voorbehouden aan de zaakvoerder van de MVO case en staat voor

feiten en informatie over de case, de situatie en het probleem. Een objectief

verslag.

De groene hoed produceert nieuwe ideeën, voorstellen en oplossingen. Deze is het

symbool van open denken. Wees creatief.

De rode hoed staat voor intuïtie en de emotionele perceptie van het probleem of de

situatie. Het gaat hier over persoonlijke ervaringen, gevoelens en intuïtie t.a.v. de

case. Denk vanuit de buik.

De gele hoed staat voor een positieve benadering van een gekozen oplossing en

verzamelt alle positieve aspecten, de pluspunten en voordelen in de toekomst van

een oplossing. Reageer positief.

De zwarte hoed staat voor het kritisch vermogen en geeft aan waarom het niet zal

werken, wat de obstakels, bedreigingen, risico’s, nadelige gevolgen of zwaktes van

de oplossingen zijn. Wees kritisch.

De blauwe hoed staat voor reflectie over het hele proces en de reacties van de andere

denkhoeden. Het plaatst de case en de verschillende reacties in een consoliderend

perspectief. Probeer te synthetiseren.

Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven