S’amen

Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 9e jaargang no. 7 - september 2016

Als u geen belangstelling heeft voor S’amen en het blad niet meer wilt ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: w.frankfoorder@hccnet.nl

of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

S’amen in kleur zien? Dat kan: downloaden via Protestantsegemeentebreda.nl

of Lucaskerk.nl

In dit nummer onder meer: Katern Verdieping In het hart van dit nummer is het katern opgenomen met het Verdie-pingsprogramma t/m januari 2017. Uitneembaar en te bewaren.

God op het boekenbal Schrijver ds. Evert-Jan de Wijer bekijkt de (moderne) literatuur kri-tisch vanuit godsdienstig stand-punt. 4 Herfstavondzang 21 sept. in de Johanneskerk. 4

Leger des Heils viert feest Jubileumfestival 125 jaar, in de Lucaskerk 7

Wijziging plaatselijke regeling Aanpassing van bestuursstruc-tuur PGB ligt ter inzage. 9

Zomerontmoeting aan zee Terugblikken op Wismar. 11 Schuldhulpmaatje Het probleem van mensen met schulden in Nederland is groot en wordt steeds groter. Wilt u vertrouwens- en contactpersoon zijn? 14

STARTZONDAG

11 SEPTEMBER

Markuskerk, 10:00 uur:

OPZOUTEN

EN

WEGWEZEN

Lucaskerk, 10:45 uur:

S’amen 2

In houdsopgave

Pagina 3 : Meditatie

4 : Actueel

8 : Opinie

9 : Algemeen Kerkelijk

Nieuws

11 : Diaconie

15 : Nieuws uit de wijken

18/19 : Vieringen

Hart : 8 pagina’s Verdieping

Zout We gaan weer beginnen! Dit nummer van S’ AMEN verschijnt nog

net op tijd voor Startzondag. Onze dienstenorganisatie in Utrecht

stelde dit jaar twee thema’s voor: ‘Deel je leven’ en ‘Opzouten en

wegwezen’. Wie voor het laatste thema kiest (zoals we als

Johannes- en Markuskerk hebben gedaan), leest de tekst van het

zout uit de Bergrede. Jullie zijn het zout van de aarde… (Mattëus

5). Geen zout dat muffig samenklontert, maar vele korreltjes die

her en der onze samenleving op smaak van het Evangelie brengen.

Een prikkelend thema voor Startzondag, de zondag van de nieuwe

zin en de frisse moed.

De week na Startzondag organiseert Kerk in Actie een actieweek

voor de kerken in het Midden-Oosten. Via www.kerkinactie.nl/

actieweek is op zaterdagavond 17 september een livestream te

volgen van een gebedsviering in de Oude Lutherse Kerk in

Amsterdam, een kerk in Syrië en een kerk in Libanon. Op die

manier willen kerken hun wereldwijde verbondenheid uitdrukken

met christenen in het Midden-Oosten. Na vijf jaar oorlog in Syrië

zijn miljoenen mensen op drift. Veel kerken zijn verwoest,

kerkleden worden zwaar vervolgd en buurlanden zijn overstroomd

met vluchtelingen. Waar men kan, biedt men vanuit kerken hulp en

onderdak, maar ‘de rek lijkt eruit’.

In het kader van deze actieweek heeft Kerk in Actie een krant

uitgegeven. Voorop zien we een knielende man in een

kapotgeschoten kerk. Zout, staat er boven. De titel verwijst niet

alleen naar de Bergrede, maar ook naar ‘het zout van ontelbare

tranen dat een spoor trekt door het Midden-Oosten’. In de krant

staat het verhaal van Mathild Sabbagh. Deze Syrische vrouw van

26 is in Beiroet opgeleid tot predikante. Haar geboortestad in Syrië

is omsingeld door IS. Van de kerkelijke gemeente waar ze bij hoort

zijn nog hooguit enkele tientallen leden over. De voorganger is

gevlucht naar Zweden. Toch is ze vastbesloten teruggegaan. “Als

er geen mannen zijn die de kerk leiden, doe ik het.” Ze is amper

terug als er een raket inslaat in haar huis. “De kans dat ik mijn

leven zal verliezen, is reëel”, stelt ze vast. Waar haalt

iemand de moed vandaan?

Jullie zijn het zout van de aarde… De tekst voor

Startzondag volgt op de zaligsprekingen van Jezus.

“Gelukkig zijn jullie wanneer ze je omwille van mij

uitschelden, vervolgen en van allerlei kwaad betichten…”

In het verwoeste Syrië verliezen de woorden van Jezus

elke vrijblijvendheid.

We gaan weer beginnen, na een zomer vol verbijsterende

nieuwsberichten over aanslagen, oorlog en geweld –

ondanks alles hopelijk met net zo veel nieuwe zin en frisse

moed als anders! Goed om een week later de ruimte en de

tijd te nemen om te bidden met Mathild Sabbagh.

ds. Ton van Prooijen

Meditatie

Clicktip 69 Click links op de website

www.protestantsegemeentebreda.nl

eens op WebLinks en kijk dan bij Bijbel.

Je ontdekt er verschillende

Bijbelvertalingen

info: Rob Snijders

S’amen 3

S’amen is het maandblad van

de Protestantse Gemeente Breda.

Uitgever

Algemene Kerkenraad

Protestantse Gemeente Breda

Inleveren kopij

De sluitingsdatum voor het volgende nummer is

dinsdag 04 oktober. Verschijningsdatum is

vrijdag 14 oktober.

U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags

na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informe-

ren bij samen@protestantsegemeentebreda.nl

Redactie adres

Kopij sturen naar:

samen@protestantsegemeentebreda.nl

Redactie

Marlies Brandwijk

Ger van Dooren

Leon Geschiere

Adriënne Hoevers - den Hollander

Peter Jan Plooy

Rob Visser

Adreswijzigingen

Kerkelijk bureau:

Mieke Frankfoorder-Boevé

Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

076-5146523

w.frankfoorder@hccnet.nl

Druk: Drukkerij Roggeband, Breda

Website

www.protestantsegemeentebreda.nl

Protestantse wijkgemeente

NoorderBeemden

Website: www.noorderbeemden.nl

Lucaskerk, Tweeschaar 125, 4822 AS Breda

tel. 076-542 24 33

Interim predikant: Ds. M.J.A. Schulz

Cherbourglaan 51, 5627 MK Eindhoven

Pastorale contactpersonen: Korrie Bos

(aboskrijthe@zonnet.nl.; 076-5991521)) en

Corrie de Zwart (j.dezwart@ziggo.nl; 076-5710257).

Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid

Johanneskerk,

Dreef 5 4813 ED Breda (Princenhage)

tel. 076-521 05 45

Predikant Ds. S. van Meggelen

Wederiktuin 4, 4824 PB Breda

Tel. 076-8891547 of 06-22576592

E-mail: saskiavanmeggelen@gmail.com

Werkt op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag

Markuskerk,

Hooghout 96, 4817 ED Breda

tel. 076-514 00 80

Predikant ds. T. van Prooijen, tel. 076-542 33 34

Arenberglaan 168, 4824 RD Breda

E-mail: tonvanprooijen@gmail.com

Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag.

Evangelische Lutherse Gemeente,

Veemarktstraat 11/ Stadserf 3 (achteringang), Breda

tel. 076-514 55 85

Wijkpredikant Ds. M.J.A. Schulz

Cherbourglaan 51, 5627 MK Eindhoven

tel. 040-2417664

Scriba Dhr. J.N. Dijkshoorn,

Markendaalseweg 118, 4811 KE Breda

*

Vrijwillige bijdrage voor S’amen :

Postbank NL15 ABNA 0520 4263 39

t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. “S’amen ”

(Richtbedrag: € 25,- per jaar)

Colofon De

Protestantse

Gemeente

Breda

Collectebonnen

A. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 0,75 per bon, totaal

dus € 15.00 per vel.

B. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 1,50 per bon, totaal

dus € 30,00 per vel.

Bonnen kunnen besteld worden door storting / overschrijving van €

15,00 of € 30,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening

NL91ABNA052.02.27.867

ten name van de Protestantse Gemeente te Breda (met vermelding van

de gewenste soort vellen)

Financiën:

Postbank NL17 INGB 0001 0806 82

ABN AMRO NL91 ABNA 0520 2278 67

Diaconie Algemeen:

Postbank NL89 INGB 0001 0708 50 t.n.v. Diaconie Protestantse

Gemeente Breda

Diaconie ZWO: Postbank NL14 INGB 0001 5429 41 t.n.v. ZWO groep

Protestantse Gemeente Breda/Ginneken

S’amen 4

zaterdag 10 september, Markuskerk

Bijzonder concert Gillesia Quintet Om 15:30 uur is er in de Markuskerk aan het Hooghout in het Brabantpark een klein concert met een afwisselend

programma. Het optreden van het Gillesia Quintet is ter

gelegenheid van de opening van het winterwerk. De toegang is gratis. Belangstellenden van harte welkom!

Het Gillesia Quintet speelt: delen uit het kwintet van Fr. Schubert,

werken van L. Farrenc en van J.L.Dussek,

een trio van W.A. Mozart,

een sonate van J.S.Bach, het Londen trio van J.Haydn

en composities van Saint-Saëns, S. Rachmaninof en Ch.

Gounod. De verschillende werken worden kort toegelicht.

Het Gillesia Quintet bestaat uit: - Frank de Valk - viool - Marianne Hillen - altviool/ viool

- Dick Wentholt - cello

- Paul Heesbeen - contrabas /blokfluit - René van Assche - piano

Maandag 12 september, 19:30 uur

God op het boekenbal Park Zuiderhout “bienkorf”

Arnold Janssenlaan 46, Teteringen

Door: Evert-Jan de Wijer Evert-Jan de Wijer is dominee in Am-

sterdam. Hij schreef het boek ‘God op

het boekenbal’. Daarin becommenta-rieert hij vanuit theologisch perspec-

tief hedendaagse bestsellers als ‘Het

diner’ van Herman Koch, ‘Tonio’ van A.F.Th. van der Heijden en ‘Vijftig

tinten grijs’ van E.I. James. De domi-

nee bekijkt de (moderne) literatuur kritisch vanuit godsdienstig stand-

punt. Daarbij gaat hij de discussie

niet uit de weg. Volgens de Wijer heeft het best verkochte boek ter wereld,

de Bijbel, veel relevants te zeggen over onze bestsellers en

de (spirituele) ervaringen van mensen hier en nu. Zijn schrijfstijl is nieuwsgierig, niet te preuts en moralistisch en

met scherpte en humor.

Graag tot ziens bij Levenskunst Zuiderhout.

Donderdag 15 september, 20:00 - 22:15 uur

Een introductie in de Islam 1e bijeenkomst: ‘Feit en fictie, beeld en realiteit’

Lucaskerk, Tweeschaar 125 Breda

Leerhuis & Verdieping Zinsverband / Ekklesia Breda Inleider: Enis Odaci (humanislam.nl)

ir. Enis Odaci (geboren in Antiochië) is voorzitter van de Stichting Humanislam, denktank voor humanisme in de is-

lam. Hij publiceert in diverse media over cultuur, theologie

en politiek. Hij is academisch opgeleid tot ingenieur in de

verkeerskunde. In zijn vrije tijd probeert hij bruggen tussen mensen te bouwen, waarbij de dialoog met andersgelovigen

bij hem centraal staat.

Enis Odaci treedt in zijn rol

als voorzitter van Humanislam

regelmatig op als columnist en commentator in de media.

Hij is columnist bij Volzin en

werkt als redacteur bij de website Nieuwwij.nl In 2015

publiceerde hij samen met

predikant Herman Koetsveld het interviewboek De Zeven

Zuilen. Enis werkt samen met

het wetenschappelijk bureau van de PvdA, de Wiardi Beck-man Stichting, om na te denken over het vluchtelingen-

vraagstuk. Daarnaast is hij onderdeel van het politiek en

moreel beraad van vredesorganisatie PAX.

Kosten voor de gehele serie: €50,-.

Info en aanmelden: info@zinsverband.nl www.zinsverband.nl

HERFSTAVONDZANG

Woensdag 21 september 19:30-21:00 uur

Johanneskerk, Dreef 5

Er worden liederen gezongen uit o.a.

het Nieuwe Liedboek, de Ev. Liedbundel, Huub Oosterhuis en Joh. de Heer.

Graham Kennett begeleidt de samenzang op het prachtige Van den Heuvel orgel.

Algehele leiding: ds. Saskia van Meggelen

De toegang is gratis, maar uw vrijwillige bijdrage is

welkom. Na afloop staat de koffie klaar in het Kerkenhuis.

S’amen 5

Zondag 18 september, 13.30 – 15.00 uur

Bewustwording & Engagement 1e bijeenkomst Minisymposium Vredesweek

‘Muren scheiden – Vrede verbindt’. Lutherse kerk, Veemarktstraat 11 Breda

Leerhuis & Verdieping Zinsverband / Ekklesia Breda

Steeds opnieuw worden we gecon-

fronteerd met scheidsmuren tussen

landen en volken. Er zijn zichtbare muren, zoals die was in Berlijn en

nu opgetrokken is in Palestina. Er

wordt gebouwd aan muren van prikkeldraad aan de grenzen van

Europa en de Verenigde Staten. Er

zijn ook onzichtbare muren die mensen scheiden: hoe we over

elkaar denken, wat we van elkaar vinden. En er zijn ‘muren’

die dingen verborgen houden, waar onrecht achter schuil-gaat.

Tijdens dit minisymposium verkennen 3 sprekers verschillen-

de soorten muren.

Entree: vrije gave

Info: www.zinsverband.nl Aanmelden: info@zinsverband.nl

Programma Vredesweek Mondiaal Centrum Breda

Op maandag 19 september om 10:00 uur zal Christian Her-wartz S.J. over zijn werk als straatpastor in Berlijn spreken.

Hij is 72 jaar oud en zal spreken over zijn arbeid onder

`uitgeslotenen´ en het samenleven in een woongemeen-schap in Kreuzberg

Op dinsdag 20 september om 19:30 uur speelt de theater-groep `de Vlucht´uit Leiden over vluchtelingen en zal er met

name ingegaan worden op angsten die mensen hebben. Na

afloop is er een dialoog met de zaal zie www.debakkerijleiden.nl

Zaterdag 24 september, Vredesmars

Breda verbindt Er zijn naar schatting 65,3 miljoen mensen op de vlucht voor

oorlog, geweld en onderdrukking. Daarvan gaan 37 miljoen

kinderen niet naar school. Er wachten nog altijd veel men-sen om een veilig bestaan te vinden. Dit mag ons niet onbe-

roerd laten. Vrede blijft een voorrecht waar we ons voor

moeten blijven inzetten. We mogen ons niet laten ontmoedi-gen door overmacht van geweld en angst voor het onbeken-

de.

Om hier aandacht voor te vragen start op zaterdag 24 sep-

tember vanaf 14.30 uur een Vredesmars. Met de mars willen

de deelnemers aandacht vragen voor vrede en dan specifiek

voor de vluchtelingen in de wereld. De mars start bij het AZC aan de Boschpoort aan de Nassausingel 26, gaat door

het centrum van de stad en eindigt bij het Mondiaal Cen-

trum Breda, Roland Holststraat 71.

Door de aanslagen die in de gehele wereld gebeuren, wordt

het steeds moeilijker open te staan voor elkaar en ons niet

te laten beheersen door de angst voor het vreemde en het onbekende. Er zijn echter ook steeds meer mensen en dus

ook in Breda die de moed hebben om bruggen te slaan, te

verbinden, elkaar te verstaan en zo Vrede een stapje dich-terbij te brengen. Pas dan kan Vrede echt verbinden, echt

vlechten, echt contact maken. WIE DURFT?

Samen met het Mondiaal Centrum Breda wil een groot aan-

tal organisaties (Amnesty International, Vluchtelingenwerk

Brabant Centraal, RADAR, Humanitas afd. Breda, Annahuis, Raad van Kerken, Mattheuskerk Breda, Stichting Marokkaan-

se jongeren, Stichting Vredesweek Breda e.o. , wijkraad

Boeimeer, wijkraad oud/boeimeer-chasséveld, Stichting Kris-tall-nachtherdenking, Koor Tegen de Wind mee, Wereldkoor

Tocoloro, voetbalvereniging Barca) aandacht vragen voor

het voorrecht van Vrede door middel van de mars.

Informatie via tel. 06-24618155 of via

www.mondiaalcentrumbreda.nl

Ook aan de Protestantse Gemeente Breda is

de vraag gesteld of wij deze tekst willen

onderschrijven zodat dit kan worden gepubliceerd. Uiteraard is hier door onze

kerkenraad volmondig ja opgezegd.

Als u op 24 september in de gelegenheid bent,

loop dan mee in de vredesmars!

S’amen 6

Woensdag 21 september, 18:00 / 20:00 uur Lucaskerk, Tweeschaar 125 Breda

1e avond Leerhuis, Vredesweek

Vluchtelingen in de Arabische regio Inleider: Sam van Vliet (Pax)

Georganiseerd door Frans Verkleij

Sam van Vliet is in 2009 afgestudeerd in

Antropologie en Religie Studies. Sinds

2005 verdiept hij zich in het Midden Oosten. Hij heeft gewerkt in Syria, Pa-

lestina, Jemen en Libanon. Zijn focus is

de vluchtelingenproblematiek van de Arabische regio.

Golven van ontheemden (mensen die vluchten binnen hun

land) en vluchtelingen (mensen die vluchten naar een ander land) raken de Arabische regio al vele decennia en liggen

ten grondslag aan vele conflicten. Daarnaast is (veelal ge-

dwongen) verplaatsen van gemeenschappen een beproefd beleid in deze regio om politieke winst te generen. Zo wer-

den in de koloniale periode grenzen getrokken om gemeen-

schappen te scheiden. Later hebben leiders als Saddam Hus-sein en Hafez al Assad een zelfde beleid doorgezet door met

name Arabische gemeenschappen te verplaatsen in gebie-

den die gedomineerd werden door Koerden. Recentelijk pro-beren Koerdische machthebbers in Irak en Syrië deze ge-

schiedenis ongedaan te maken door Arabische gemeen-

schappen te verdrijven nadat ISIS zich daar heeft terugge-trokken. De internationale betrokkenheid in de oorlog tegen

ISIS heeft de machtspositie van opponenten van ISIS, waar-

onder de Koerden, zeer versterkt, waardoor de impact van

hun bevolkingspolitiek zeer groot is. Tienduizenden burgers

hebben het oorlogsgeweld moeten ontvluchten en kunnen

niet terug. Deze nadere beschouwing leert dat de grote in-terne of regionale migratiegolven van het Midden Oosten

vele malen groter en complexer zijn dan de migratie stro-

men van vluchtelingen die uiteindelijk Europa bereiken.

Elke leerhuisavond van de wijkgemeente Noorderbeemden

en de Parochiekern Bethlehem (Augustinusparochie) begint om 18:00 uur met een gezamenlijke maaltijd. De kosten

voor de maaltijd zijn € 5,-.

Om 20:00 uur wordt begonnen met het thema van de avond. Voor de leerhuisavonden wordt een vrijwillige bijdra-

ge gevraagd. Aan beide onderdelen van de avond kunt u

afzonderlijk meedoen. Voor de maaltijd moet u zich wel op-

geven via de intekenlijst in de Lucaskerk of via

www.lucaskerk.nl/formulieren uiterlijk op de zondagavond

vóór de leerhuisavond. Meer info op www.lucaskerk.nl en

www.augustinusparochiebreda.nl

Vrijdag 23 september, 13:30 – 17:00 uur

Lutherse kerk, Veemarktstraat 11 Breda

Bijbelse leergang module 1, 1e bijeenkomst

Inleiding in de bijbel Docent: Alex van Heusden

De eerste module van het eerste

leerjaar omvat drie bijeenkomsten

als inleiding op de bijbel, waarin

om te beginnen ontstaanshypothe-

ses, context en canonisering aan

de orde komen. Vervolgens is er aandacht voor taal, het probleem

van vertalen en methoden van uitleg. In de derde bijeen-komst komen Tenach en Septuagint aan de orde, de relatie

tot de christelijke bijbel en wordt een eerste opstap gemaakt

naar de boeken van de Tora (tweede module).

Kosten: €150,- (1e en 2e module: €375,-)

Aanmelden: info@zinsverband.nl Meer informatie: www.bureaumamre.nl

23 – 25 september

Het Sint Liobaklooster vormt een monastie-

ke gemeenschap met

zusters in de benedic-

tijner orde. Het kloos-

ter ligt tegen een

prachtig duingebied vlak bij de zee in

Egmond aan zee.

Naast de gebedstij-den, is er tijd voor persoonlijke en gezamenlijke bezinning.

De kosten inclusief alle maaltijden zijn € 117,00 per per-soon. Er zijn ook tweepersoonskamers.

Aankomst in overleg in de middag of begin avond, vertrek

op zondagmiddag 25 september. Minimaal 6 deelnemers, maximaal 15 personen.

Begeleiding en opgave uiterlijk 18 september bij ds. Evelyn

Quaak-Kloet. Per email: verdieping@hetkruispunt.org

Dinsdag 27 september 13.00 – 16.30 uur

Straattour We brengen een bezoek aan Het Annahuis, diaconaal cen-

trum Breda, en maken vanuit dit huis een Straattour. De STRAATTOUR is een persoonlijke rondleiding door Breda

waarbij (ex)dak- en thuisloze gidsen de stad laten zien van-

uit het perspectief van de mensen op straat. Dit is een initiatief van de STRAATRAAD van het Annahuis.

Een STRAATTOUR begint en eindigt in het Annahuis met een

introductie en een nagesprek. Een tour duurt gemiddeld 2,5

uur, een goede wandelconditie is nodig. Onderweg raak je in gesprek met de gidsen en hoor je hun verhaal. Al wandelend

zie je de stad vanuit het perspectief van dak- en thuislozen

en ontdek je dat het iedereen kan overkomen om dak- of thuisloos te worden.

Deze activiteit wordt georganiseerd vanuit de PG Prinsen-

beek. We verzamelen om 13:00 uur bij het Annahuis, Haag-weg 3, Breda.

De kosten bedragen € 8,-. (komt ten goede aan het Anna-

huis) Minimaal 5 en maximaal 15 deelnemers.

Opgave: Gerard van Wingerden,

verdieping@hetkruispunt.org.

S’amen 7

Woensdag 28 september, 10:00 – 16.00 uur 1e bijeenkomst

De reis naar binnen Leren mediteren vanuit Bijbelse inspiratie

Lutherse kerk, Veemarktstraat 11 Breda

Docent Mirjam Dirkx Leerhuis & Verdieping Zinsverband / Ekklesia Breda

Dorothé Sölle is vooral bekend geworden door haar betrok-kenheid als theologe op de samenleving. In 1975 schrijft zij

het boekje ‘De Heenreis’, waarin ze pleit voor een reis naar

binnen. Aandacht voor de binnenkant van je geloven, voor de bron van liefde en voor je eigen licht en donker, maakt je

vaardig om met hernieuwde kracht te gaan op de weg naar

vrede. Dag Hammerskjøld noemt deze reis de langste die

een mens maken kan. Steeds opnieuw gaat de beweging

naar binnen om steeds hernieuwd weer naar buiten te be-

wegen. Op deze reis neemt Mirjam Dirkx je mee in vier bijeenkom-

sten van een dag. Het programma kent vaste onderdelen:

verstilling, aandachtige lichaamsoefeningen, inleiding, ver-werking, een maaltijd in stilte, gesprek in twee/drietallen,

een meditatie en een gezamenlijke afsluiting.

De thema´s van deze dagen zijn: Van hoofd naar hart, Don-ker en licht, Kracht en kwetsbaarheid.

Mirjam Dirkx (1957) werkte bijna vijfentwintig jaar in verschillende

pastorale functies. Sinds 2011 werkt

ze bij de Levensboom, praktijk voor

zingeving, spiritualiteit en leider-

schap. Ze heeft zich gespecialiseerd

in de combinatie van meditatie (vanuit Christelijke spiritualiteit) en

lichaamsbewustzijn (vanuit de Chine-

se gezondheidsleer). Kosten: € 55,- per dag (incl koffie/thee/soep – verdere lunch

zelf meebrengen)

Aanmelden in info: www.zinsverband.nl info@zinsverband.nl

Donderdag 29 september, 20:00 - 22:15 uur

Een introductie in de Islam 2e bijeenkomst: ‘Geschiedenis van de Islam, kernfi-

guren en kernpunten’

Lucaskerk, Tweeschaar 125 Breda

Leerhuis & Verdieping Zinsverband / Ekklesia Breda

Inleider: Enis Odaci (humanislam.nl)

Zie voor nadere informatie de beschrijving bij de 1e bijeen-

komst van deze serie op 15 september.

zaterdag 15 oktober, Lucaskerk

Het Leger des Heils viert feest Korps Breda van het Leger des Heils viert begin oktober het 125-jarig bestaan met een tweetal feestelijke activiteiten.

Op 3 oktober 1891 opende het Leger des Heils zijn deuren in

Breda. Dit gebeurde met een samenkomst in het korpsge-bouw aan de Middellaan 90.

Deze samenkomst verliep, net als vaak in de jaren erna niet

geheel zonder slag of stoot, maar dat weerhield het Leger des Heils er niet van om door te blijven gaan en met succes.

Nu 125 jaar later is het korps nog steeds actief en groeiend

en dit mag gevierd worden. Op 2 oktober is er een feestelij-ke samenkomst die onder leiding zal staan van de Chef Se-

cretaris van het Leger des Heils, Kolonel H. Andersen. De

samenkomst vindt plaats in het korpsgebouw aan de Tho-mas Vincidorstraat 2 in Breda en begint om 10.30 uur.

Op zaterdag 15 oktober is er een Jubileum Festival in de

Lucaskerk, Tweeschaar 125 te Breda. Ook al is het korpsge-

bouw nog niet zo lang geleden verbouwd, toch is het helaas

te klein om hier het festival te houden. Gelukkig kan het

Leger des Heils op de medewerking van de Lucaskerk reke-nen. Niet alleen als locatie voor het festival, maar naast de

Ik zoek een kamer in Breda Ik hoop namelijk op het NHTV een studie te gaan

volgen. Op verschillende manieren heb ik

geprobeerd om een kamer te vinden, maar het is me nog niet gelukt, helaas.

Misschien dat ik via deze manier aan iets kom,

desnoods tijdelijk. Alvast bedankt voor uw reactie!

Vriendelijke groetjes, Mathilde van Roekel, Kootwijkerbroek

06-25158135

Mee naar de Kirchentag in Ber-lijn en Wittenberg?

Van 24 t/m 28 mei 2017 vindt de tweejaarlijkse Kir-

chentag plaats, dit keer in Berlijn. De Kirchentag is een

uniek evenement. Meer dan honderdduizend deelne-mers bezoeken vier dagen lang bijeenkomsten, lezin-

gen en debatten over geloof, samenleving en politiek.

Vanwege het grootse jubileum 500 jaar Reformatie komend jaar is de slotviering op zondag in Lutherstad

Wittenberg.

Wij zijn van plan om er naar toe te gaan, en het zou erg leuk zijn als er een groep vanuit onze gemeente

meegaat. Alle details met betrekking tot de reis en de

kosten moeten we nog uitwerken. Het programmaboek laat ook nog even op zich wachten. Toch doen we nu

al een oproep. De aanmeldingen zijn namelijk al be-

gonnen en als we te lang wachten is het niet meer

mogelijk om bijvoorbeeld een hotel te boeken.

Als het u leuk lijkt om mee te gaan, wilt u dat dan vóór 18 september aan ons laten weten (al heel snel

dus), zodat we een indicatie hebben van het aantal

reisgenoten? Meer informatie is te vinden op www.kirchentag.de.

ds. Marlies Schulz (mjaschulz@kpnmail.nl) ds. Ton van Prooijen (tonvanprooijen@gmail.com)

S’amen 8

Nationale Jeugdband van het Leger des Heils, zal zanggroep Lucas8 een bijdrage leveren aan het festival.

Aanvang van het concert is om 19:45 uur, deuren gaan

open om 19:15 uur. Reserveren vooraf is noodzakelijk en alleen per email mogelijk via haverburg@icloud.com of

carinstadhouders@icloud.com.

Wilt u meer weten over wat het Leger des Heils doet in Bre-

da, kijkt u dan op de website www.legerdesheils.nl/

korpsbreda of op de facebookpagina: www.facebook.com/korpsbreda.

Springtouw (naar een gebeurtenis van ruim 30 jaar geleden)

Het dorp had voor ons een grote aantrekkingskracht. Daar-

aan hielp ook het kleine kerkje mee waar we op zondag de

dienst bijwoonden. Er waren veel mensen die we kenden van de bakker. In die bakkerswinkel was het altijd vol, en

mijn vrouw stond dan te midden van de menigte klanten

binnen, terwijl ik buiten stond. Het was een echte dorpsbak-

kerij, waar veel vakantiegangers kwamen voor brood en

lekkernijen. Ik wist uit ervaring dat het wel dertig minuten

duurde voor zij weer naar buiten zou komen met anderhalf geknipt ongesneden bruin en een suikerbrood.

Ik keek zoekend om me heen en zag mijn dochtertje van vijf touwtjespringen op wat officieel een soort fietsstrook was.

Toen ik naar haar toe liep, keek ze me aan met stralende

ogen. Haar twee blonde staartjes hupten bij het springen op en neer. Haar ogen zeiden: “Kijk eens hoe goed ik het kan?”

En ik keek en lachte haar toe.

De man met de schipperspet zat op het bankje vlak voor zijn

huis, dat met de muurankers het jaar van gereedkomen aan

de voorbijganger kenbaar maakte: 1641. Hij was een jaar of tachtig, rookte een pijpje en keek peinzend van het meisje

naar mij .

“Kijk goed, mijnheer”, zei hij ineens, “het duurt maar kort en de tijd komt nooit meer terug.”

Ik keek hem waarschijnlijk een beetje dom aan, want hij

begon plotseling te lachen. Zo te zien zat hij om een praatje verlegen. “Wacht u heel even?”, vroeg hij toen. Hij ging zijn

huisje binnen en kwam even later terug met een foto in de

hand, een wat verbleekt kiekje. “Kijk”, zei hij, “mijn dochter, toen ze vijf was.” Op de foto

stond een meisje met een springtouw. Ze had staartjes,

haar ogen keken recht in de lens en ze keken je aan met een blik van: “Kijk eens, hoe goed ik het kan?” “Ze is nu

tweeenvijftig”, zei hij, “Is mijn enig kind, ze woont in Cana-

da”. Zorgvuldig bekeek ik de foto, waarna hij die weer in zijn portefeuille stopte.

“Ze komt elk jaar naar Nederland”, vertelde hij, “Ze is pas

weer vertrokken”. Ik keek hem aan en vroeg toen: “Hebt u verder nog familie hier?” “Nee, niemand. Maar ik heb mijn

vrienden en kennissen, ik heb niet te klagen en ik ben goed

gezond”. Hij wenkte me geheimzinnig. “Komt u even binnen,

dan zal ik u iets laten zien’”

Nadat ik me ervan had vergewist dat mijn dochtertje niet midden op de weg stond, volgde ik hem een beetje schoor-

voetend. Vanuit het gangetje zag ik hem wat rommelen in

een kast in de kamer. Toen kwam hij terug. “Kijk”, zie

hij. Hij had iets in de hand...

het was een springtouw, een oud springtouw met van die

grote rechte houten klossen,

die door het gebruik gesle-ten waren. Het touw was

aan één kant gerafeld en er

zat een knoop in. Ik keek hem vragend aan. “Is dat ... ?”.

Hij knikte, het was hetzelfde springtouw. Met langzame be-

wegingen borg hij het weer in de kast. “Ziet u?”, zei hij

toen, “dat bedoelde ik nu”. Ik knikte en we stonden nog even te kijken naar mijn dochtertje - haar staartjes hupten

op en neer.

Ik zweeg op de terugweg. De bakkerij was nog even vol,

maar nu met andere klanten.

Zondag in de kerk zag ik hem opnieuw. Merkwaardig dat hij

mij nooit eerder was opgevallen; wij staken allebei een

hand op.

Toen ik tegen het vallen van het duister nog even rond het

zomerhuisje liep voor het opsnuiven van de laatste buiten-lucht van die dag, zag ik daar iets schemeren in het gras.

Nieuwsgierig liep ik ernaartoe, het was het springtouw.

Zorgvuldig rolde ik het op en legde het in de vensterbank.

Piet Winsemius

S’amen 9

Van de voorzitter Elkaar in de ogen kijken Zondag 9 oktober hebben we als Protestantse Gemeente

Breda één dienst in de Johanneskerk. Na de gezamenlijke dienst in de Lucaskerk op 17 april is dit de tweede stop in

ons kerkenpad door Breda als gemeente.

September vorig jaar ben ik begonnen als extern voorzitter van de Algemene Kerkenraad met als motto voor deze peri-

ode ‘Bouwen op vertrouwen’. Tijdens een gemeenteavond in

november vorig jaar hebben we 5 actiepunten benoemd, waar we als kerkenraad aan willen werken om met elkaar uit

het dal te komen. Ik ben blij te kunnen berichten dat de

ontwikkelingen zo zijn gegaan, dat ik er alle vertrouwen in heb dat we dit najaar met elkaar keuzes kunnen maken voor

de komende tien jaar. Keuzes die bijdragen aan een duurza-

me en vitale gemeente. Keuzes, die we met elkaar maken en waarbij we elkaar ook recht in de ogen kunnen kijken.

Ik heb de afgelopen periode gemerkt dat het niet voor ie-dereen zo gemakkelijk is om elkaar recht in de ogen te kij-

ken. In het voorjaar van 2015 is er veel gebeurd en zijn er

dingen gezegd en geschreven die minder mooi zijn en waar-door mensen zijn geraakt en soms beschadigd. Op weg naar

een vitale Protestantse gemeente Breda zou ik u willen op-

roepen om voor u zelf na te gaan of u in zo’n situatie mis-schien betrokken bent. En als dat zo is, stappen te onderne-

men om – in de geest van Jezus Christus – elkaar in de

ogen te kijken, zaken uit te praten en elkaar te vergeven. Dingen gaan soms zoals ze gaan, maar het is nooit te laat

om je om te keren en de ander de hand te reiken!

Ik zie u allen graag op 9 oktober.

Harry van Waveren

Jaarstukken PGB

Graag stellen het CvK en de AK u in de gelegenheid om ken-

nis te nemen van de jaarstukken van de PGB. Juist nu we

midden in een veranderingstraject zitten willen we u graag

in de gelegenheid stellen om kennis te nemen van deze fi-

nanciële stukken, indien u daar interesse in heeft. Een enkele reactie is al binnen. Inmiddels werd namelijk ook

via andere media al aangegeven dat vanaf begin juli deze

jaarstukken ter inzage liggen bij de notulist van het AK, Rei-nier Rijke (rj.rijke@gmail.com), of anders bij een lid van het

CvK in uw wijk. Neemt u desgewenst contact op.

Rest ons u een goede start na de zomer en/of vakantie te wensen.

namens de AK, Reinier Rijke

Wijziging plaatselijke regeling De kerkorde, bestaande uit ordinanties en generale regelin-gen, regelt het kerkelijk leven van de Protestantse Kerk Ne-

derland en haar gemeenten. Naast deze landelijke regels

kent onze gemeente, zoals iedere kerkelijke gemeente, een eigen plaatselijke regeling. Daarin is, op basis van de lande-

lijke kaders (de ordinanties), vastgelegd hoe de Protestantse

gemeente te Breda (PGB) is georganiseerd, waar de be-voegdheden en verantwoordelijkheden liggen en op welke

wijze bepaalde besluitvormingsprocessen behoren te lopen.

Op dit moment kent onze gemeente een drietal wijkkerken-

raden, die verantwoordelijk zijn voor veel pastorale en litur-

gische zaken. In de wijkgemeente Midden-Zuid bestaan bo-vendien wijkraden per kerkgebouw. De Algemene Kerken-

raad (AK) fungeert als een koepel, waarin behalve de wijk-

kerkenraden ook de colleges van kerkrentmeesters en diake-nen zijn vertegenwoordigd. Daarnaast zijn er enkele taak-

groepen, zoals de commissie Lutherana en de redactiecom-

missie van S’ AMEN. Door de huidige opbouw van de AK voelen leden zich vooral

vertegenwoordigers van het orgaan waaruit zij zijn voorge-

dragen en minder ambtsdrager met verantwoordelijkheid voor heel Protestants Breda. Daarnaast betekent het werken

met wijkkerkenraden en een algemene kerkenraad dat veel

vraagstukken zowel in de wijken als in de AK moeten wor-den besproken.

Daarom heeft de AK uitgesproken dat een aanpassing van de plaatselijke regeling wenselijk is. Het nu voorliggende

voorstel gaat uit van één kerkenraad waarin alle ambtsdra-

gers zitting hebben. Het wordt mogelijk gemaakt dat de kerkenraad in een kleine samenstelling (kleine kerkenraad)

bij elkaar komt om binnen de door de (grote) kerkenraad

vastgestelde beleidslijnen en begroting aanvullende beslui-ten te nemen. Hiernaast functioneren nog steeds de colleges

van kerkrentmeesters en diakenen, alsmede sectieteams en

taakgroepen. De sectieteams hebben hun basis in de vier

kerkgebouwen en kunnen zelf, naar eigen inzicht, de organi-

satie van de werkzaamheden in ‘hun’ wijk regelen. De colle-

ges, sectieteams en taakgroepen hebben een afvaardiging in de kleine kerkenraad zodat de onderlinge communicatie

gewaarborgd is.

De AK heeft voor dit model gekozen omdat de PGB aan de

vooravond staat van belangrijke besluiten over de wijze

waarop we in de toekomst kerk willen zijn. Voor deze beslui-ten is draagvlak nodig. Een belangrijke manier om draagvlak

te krijgen is dat in een open gesprek, waarbij alle ambtsdra-

gers aanwezig kunnen zijn, de argumenten worden gewis-seld en uiteindelijk een besluit wordt genomen. Daarbij geldt

dat alle ambtsdragers dan een eerste verantwoordelijkheid

dragen voor heel Breda en niet alleen voor een wijk of deel-

onderwerp.

Alvorens de AK de nieuwe regeling definitief vaststelt wordt die, zoals dat formeel heet, ter inzage gelegd zodat ge-

meenteleden er kennis van kunnen nemen en er, desge-

wenst, op kunnen reageren. De AK zal deze reacties meewe-gen alvorens een definitief besluit te nemen. De regeling is

te vinden op de websites:

www.protestantsegemeentebreda.nl en www.lucaskerk.nl. Ook liggen er enkele exemplaren in elk kerkgebouw of kunt

u een exemplaar opvragen bij de Algemene Kerkenraad via

de heer Reinier Rijke, telefoonnummer 076-5417684 of email rj.rijke@gmail.com.

Als u inhoudelijk wilt reageren op de regeling dan kan dat

tot uiterlijk 30 september a.s. Uw reactie kunt u sturen naar de Algemene Kerkenraad via

voornoemd emailadres of per adres Niklaasberg 6, 4822 SN

Breda. Namens de Algemene Kerkenraad: Leon Geschiere

lgemeen

Kerkelijk nieuws

S’amen 10

Een Groene Bijbel dankzij recycle-actie vrijwilligers NBG

De Groene Bijbel is een studie-uitgave van de Nieuwe Bijbel-

vertaling en verschijnt in het najaar van 2016. In 2013 wer-

den door vrijwilligers van het NBG met groot enthousiasme duizenden oude bijbels ingezameld. Het papier werd gerecy-

cled tot nieuw Bijbelpapier waarop nu de Groene Bijbel

wordt gedrukt. Vrijwilligers van het NBG hebben dus mas-saal meegewerkt aan de totstandkoming van deze duurzame

studie-Bijbel.

GroenGelovig-congres Tijdens het GroenGelovig-congres dat op 3 juni werd geor-

ganiseerd door de ChristenUnie, ondertekenden diverse or-

ganisaties, waaronder Kerk in Actie, Tear en het NBG de Groene Belofte. Daarmee onderstrepen die organisaties het

belang van duurzaamheid en rentmeesterschap. Een citaat

uit de Belofte: “Wij zijn als rentmeesters verantwoordelijk voor het beschermen en verzorgen van de schepping. Dat is

in deze tijd een enorme uitdaging en tegelijkertijd een

prachtigeroeping”. Stefan van Dijk, hoofd uitgeven, tekende namens het NBG.

Ook presenteerde hij een voorpublicatie van de Groene Bij-

bel, die hij overhandigde aan Joris Vercammen, aartsbis-schop van de Oudkatholieke Kerk van Nederland.

Van Dijk: “We geloven dat de Bijbel ons kan inspireren om

groen te leven. Met de Groene Bijbel bieden we de bijbelle-zer een groen perspectief op dit eeuwenoude boek. Bijvoor-

beeld door teksten aan te wijzen die gaan over de manier

waarop God en mens in de Bijbel omgaan met de natuur. Door verdiepende artikelen kom je meer te weten over de

plaats van duurzaamheid en natuur in de Bijbel. We hopen

dat deze uitgave mensen zal inspireren en motiveren tot een groene levensstijl.”

De Groene Bijbel in het kort De Nieuwe Bijbelvertaling | gemarkeerde groene teksten | verdiepende artikelen | inspirerende portretten | natuurfo-

to’s | verschijning: najaar 2016.

Namens het NBG, Diny Fockens-Brink (Terheijden)

Bankrekeningnummer NBG: NL74 SNSB 0266 3808 08

Oecumenische Bijbelcursus Komend seizoen zal er weer een Oecumenische Bijbelcursus

verzorgd worden in Ginneken, dus gericht op mensen met

een protestantse of katholieke achtergrond of traditie. Deze cursus zal gaan over De eerste brief van Paulus aan de

Christenen van Korinthe.

We lezen tekst in verschillende nederlandse vertalingen en bespreken daarna wat voor ons – in onze tijd en onze cul-

tuur van Noord-west Europa – nog van betekenis is.

De cursus zal worden gehouden op telkens de tweede maandag van de maand ’s ochtends van 10:00 – 12:00 uur.

We beginnen in oktober.

De feitelijke data zijn dus: 10 oktober, 14 november en 10

december 2016 en 9 januari, 13 februari, 13 maart en 10

april 2017. Plaats: huize St. Frans, naast de St. Laurentiuskerk, aan de

Ginnekenweg 333.

De cursus is ook geschikt voor beginners en voor wie weinig in de Bijbel thuis is.

De cursusleiding berust bij drs. Henk Berflo, emeritus docent

bijbelse vorming. Er zijn geen kosten aan verbonden, behalve een vrije gift

voor de koffie of thee aan het begin en in de pauze.

Henk Berflo

Augustus is de rustigste maand van het jaar in de Lutherse Kerk. Er is weinig verhuur, geen vieringen en cultureel Breda

houdt ook een pauze. Terwijl ik kon genieten van een heer-

lijke vakantie heeft Wil, onze kosteres, toch nog heel wat uurtjes gemaakt.

Op 4 donderdagavonden in augustus hebben beiaardiers uit

het land in de Grote Toren van de Grote Kerk ieder een bei-aardconcert gegeven. Voor deze gelegenheid was onze tuin

opengesteld als “luistertuin”. De toeloop was niet enorm,

maar de echte liefhebbers hebben ervan genoten en konden de gastvrijheid van Wil zeer waarderen.

Van 23 tot en met 27 augustus was het Quiltersgilde in zo-

wel de Grote Kerk als in de Lutherse Kerk met een grootse landelijke tentoonstelling. Wat was dat een succes! Ik heb

ontdekt dat Quilters echte kunstenaars zijn.

In september is er weer van alles te doen en te beleven. De

aandacht zal vooral uitgaan naar de Open Monumentenda-gen. Dit is het programma:

De kerk is op zaterdag en zondag open van 11:00 uur tot 17:00 uur. Een korte compacte PowerPoint van de meest

opvallende elementen die zich in de Lutherse Kerk bevinden

zal op de beamer in de kerkzaal en in de crypte te zien zijn.

Lutherse Kerk

Remonstrantse Gemeente Vanaf oktober 2016 zullen de avondactiviteiten van

onze gemeente in de Lutherse Kerk plaatsvinden.

We beginnen op maandag 10 oktober, 17:30 – 21:00 uur (met maaltijd) met de wijding van het nieuwe on-

derkomen.

Thema van die avond: Waar hoor ik thuis? Ik zal die avond zelf begeleiden.

De eerste dienst in de Lutherse kerk, waarbij de andere

geloofsgemeenschappen zijn uitgenodigd, heeft plaats op zondag 22 januari 2017, 10:30 uur. Het wordt een

feestelijke dienst. Ds. dr. C.M.C. Berkvens-Stevelinck

S’amen 11

Op zaterdag 10 september verzorgt Dick Akerboom de pre-sentatie 'Religie en Beeld', 450 jaar beeldenstorm (met Po-

werPoint). Hij start om 14:00 uur in de kerkzaal. Dick Aker-

boom is oud universitair docent Patristiek en geschiedenis van de theologie aan de Theologische Faculteit Tilburg.

Vanaf 15:30 uur bespeelt Arie Eikelboom (kerkmusicus en docent) het orgel. Te horen is een stuk uit één van de Luther

Koralen.

Op zondag 11 september zal Bachkoor Brabant om 13.00 uur

en 14.30 uur optreden in de Lutherse Kerk.

In de vorige uitgave van S’ Amen heb ik de oproep gedaan

of een tekstschrijver mij een handje kan helpen en heb ik

aangegeven dat het team van gastvrouwen en gastheren

mag worden versterkt. Misschien schoot u opeens iemand te

binnen terwijl u lekker in een stoel lag te luieren? Dat hoor ik

graag!

Vriend worden? Dat kan! Stuur mij een berichtje. U

kunt uw bijdrage overmaken op rekeningnummer NL 57 AB-NA 0491 6226 94 ten name van de Stichting Vrienden van de

Lutherse Kerk te Breda. Op de website

www.luthersekerkbreda.nl staat meer informatie over de Stichting Vrienden. Onze nieuwsbrief in uw mailbox? Laat het

me weten! Kijk ook eens op onze Facebookpagina:

www.facebook.com/luthersekerkbreda.

Joke Pelle, locatiemanager Lutherse Kerk te Breda locatiemanagerlk@gmail.com

06-11782011 www.luthersekerkbreda.nl www.facebook.com/

luthersekerkbreda

zondag 9 oktober

Huub Oosterhuis in Lutherse Kerk Fictie over God - korte verhalen over liefde en dood Zondag 18 september Minisymposium Vredesweek

Muren scheiden - vrede verbindt

Zie voor meer informatie de sectie ‘Actueel’ voorin dit blad.

BREDA-WISMAR-ARAD Herinneringen Zomerontmoeting 2016 Wismar ‘Zee.’ Dat was dit jaar het thema van de zomeront-

moeting tussen de gemeenten van Breda, Wismar en Arad. Na ‘bergen’ in Arad en ‘rivieren’ in Breda was het in Wismar

de beurt aan de zee. Een toepasselijk thema voor deze ambi-

tieuze havenstad. De ontmoeting vond plaats van vrijdag 19

tot en met dinsdag 23 augustus. Ik was voor het eerst mee. Een inspirerende ervaring! Wat een prachtige stad en wat

een gastvrije gemeenschap. Alleen al de overrompelende

hartelijkheid waarmee we op vrijdagavond werden ontvan-gen. Aan de uitgelatenheid waarmee de leden van de drie

partnergemeenten elkaar begroetten, merk je hoe hecht de

banden zijn die door de jaren heen zijn gegroeid.

Ik was samen met ds. Béla Tothpal ondergebracht bij de

gepensioneerde zeeman Günther en zijn vrouw Renate. Op vrijdagavond liet Günther ons alvast de haven van Wismar

zien. De volgende dag vertrokken we hier met de boot voor

een tocht naar het mooie eiland Poel. Maar niet voordat we ons, op de vroege zaterdagochtend,

eerst hadden verdiept in het Bijbelboek Jona. Er kwamen

meteen al indringende vragen op tafel: waar vluchten wij voor weg? Welk Godsbeeld heeft de nukkige Jona? En hoe

raakt dat ons eigen beeld van God? Hoe vindt Jona in de

buik van de vis, in de diepte van de zee, uiteindelijk woorden om zijn vertrouwen in God uit te zingen? Na een lange dag

op Poel kreeg iedereen ’s avonds een hompje klei om een

eigen vis te kleien en te versieren.

Ik was erg onder de indruk van

de kerkdienst op zondagoch-tend. Zoals altijd werd er in drie

talen gelezen en gebeden. De

nieuwe predikant, Thorsten Markert, had me uitgenodigd

om mee voor te gaan in de

avondmaalsviering. In de kring

deelden we brood en wijn uit

Arad. ‘Over grenzen heen in Christus verbonden’, zei Thorsten. Ik vond het een ont-

roerend moment.

Op zondagavond werden we tijdens het Gemeindefest ge-trakteerd op een overdaad aan heerlijk eten dat door vele

gemeenteleden was klaargemaakt. Met enorm veel plezier

werd er vervolgens gezongen – Stimmungslieder in het Duits, het Hongaars en het Nederlands!

Natuurlijk werd er in de loop van deze dagen al veel gepraat over het reilen en zeilen in de drie gemeenten. Op maandag

werd de tijd genomen om dat ook centraal te doen. We spra-

ken uitgebreid over de moeilijke situatie in Arad. Ik heb deze dagen ervaren hoe be-

moedigend de zomeront-

moetingen voor deze ge-meente zijn. Goed dat er

volgend jaar opnieuw een

groep de lange reis naar Arad gaat maken. “Ik zal

het hele jaar op jullie

wachten”, zei één van hen.

Ik nam dinsdagmorgen afscheid met een hoofd dat overvol was van de vele indrukken, de verhalen van gastheer Günter

en kamergenoot Béla en de melodieën van de canons die we

zongen. We gingen op pad met een reiszegen. ‘Möge die Straβe uns zusammen führen’, zongen we, ‘und bis wir uns wiedersehen, halte Gott dich fest in seiner Hand.’

ds. Ton van Prooijen

S’amen 12

Ook ons is gevraagd een stukje te schrijven over de Zomer-ontmoeting Breda-Wismar-Arad die dit jaar plaats vond in

Wismar. Dit kan heel kort zijn: het was geweldig! Zo'n warm

en hartelijk welkom. Het bijzondere is dat als je elkaar na een jaar weer ontmoet (vorig jaar in Breda) het lijkt of je

elkaar gisteren nog gesproken hebt.

Vrijdag 19 augustus vertrokken wij (Hannie en Daan Bou-man, ds. Ton van Prooijen, Mieke en Rob Frankfoorder, Coby

den Boer en Annelies Poldervaart) om 8.30 met 2 auto’s uit

Breda. Na een niet zo voorspoedige (8x wegwerkzaamheden en een spitsuurfile) reis kwamen we rond 17.00 aan in Wis-

mar waar we hartelijk welkom werden geheten door onze

broeders en zusters uit Wismar èn uit Arad die al aanwezig waren en werden we voorgesteld aan ons gastgezin.

In de ontmoetingsruimte van de kerk werd het programma verteld dat opgebouwd was rond het thema "Zee". Het ver-

haal van Jona werd voorgelezen en met elkaar besproken.

Vanuit dit thema werd er zaterdag een boottocht gemaakt van Wismar naar het eiland Poel. Daar bezochten we in het

dorpje Kirchdorf het eilandmuseum. Na een lunch in een

visrestaurant aan de haven was er een bezichtiging van de oude kerk, een romaanse kerk uit 1230, waar ds. Markert

ons het een en ander vertelde over de kerk en het eiland.

Zondagmorgen in de kerkdienst werd de lezing over de

Barmhartige Samaritaan in drie talen gelezen. Het thema

was "Liefde voor elkaar". Het brood en de wijn voor het Avondmaal waren meegebracht uit Arad. 's Middags werd

Schloss Bothmer bezocht en 's avonds waren vele gemeente-

leden aanwezig bij de maaltijd die door hen zelf was voorbe-

reid en bestond uit een veelheid aan salades, vis- en vlees-

gerechten, kaasjes en allerhand rauwkost en natuurlijk zowel

rode als witte wijn en frisdrank. Er werden oude volksliedjes gezongen in 3 talen. Indrukwekkend was het om, komend

uit 3 verschillende landen en 3 verschillende geloofsachter-

gronden, eensgezind en als één groep te zingen, te bidden en te lachen en elkaar te respecteren.

Maandag hebben we Schloss Willigrad bezocht en in de

prachtige tuin die daar bij is gewandeld. 's Avonds is er ge-praat over de zorgen die er in de 3 gemeenten zijn. De te-

rugloop van de kerkgang baart zorgen evenals de financiën.

Dinsdagmorgen werd er na de "Reisesegen" afscheid geno-men van de gastfamilies en de aanwezige gemeenteleden en

vertrokken we om 9.30. Na deze keer een echt voorspoedige

reis waren we om 18.00 weer in Breda met een warm gevoel en vele ervaringen rijker.

Coby den Boer/ Annelies Poldervaart

Inclusive and Affirming Ministries (IAM)

Via één van onze diakenen kregen we, de Diaconie van de

Protestantse Gemeente Breda, het verzoek een gesprek aan

te gaan met ds. Pieter Oberholzer, een predikant van Zuid-Afrikaanse afkomst die een aantal jaren predikant in

Oosterhout is geweest. Ds. Oberholzer is inmiddels al weer

vele jaren terug in Zuid-Afrika en wilde met ons spreken over zijn werk aldaar voor de beweging IAM. IAM staat voor

Inclusive and Affirming Ministries en zet zich in voor de

emancipatie van lesbiennes, homosexuelen, bisexuelen en transgenders (LGBT) in Afrika. IAM is begonnen in Zuid-

Afrika en is inmiddels ook in andere Afrikaanse landen actief.

In Zuid-Afrika zijn bij het einde van de Apartheid de rechten van LGBT in de wet verankerd. Maar de praktijk is

weerbarstiger. Nog altijd staan fundamentalistische

geloofsopvattingen en bijgeloof begrip en een open dialoog in de weg. Zo heerst onder een groot deel van de bevolking

de hardnekkige overtuiging dat een “corrigerende

verkrachting”, dat wil zeggen verkrachting door vrienden of familie, een LGBT weer “normaal”, oftewel hetero, kan

maken. Dat dit soort opvattingen (en daden) veel leed en

ellende veroorzaken behoeft verder geen uitleg. IAM biedt concrete hulp in de vorm van een shelter, een

opvanghuis, en probeert te bemiddelen tussen slachtoffers

en de familie. Ook worden slachtoffers begeleid naar de

kliniek als sprake is van HIV.

Maar vooral richt IAM zich op het aangaan van de dialoog en

het verspreiden van kennis. Onder andere door voorlichting te geven aan de mensen in de directe omgeving van de

LGBT, ouders, grootouders, verdere familie en vrienden.

Streven is te voorkomen dat zij zich afkeren van de LGBT of zich zelfs tegen hen keren. Zo is er een training voor

grootmoeders omdat zij een belangrijke en invloedrijke rol

spelen in het Afrikaanse familieleven. Ook wordt de dialoog met en binnen de kerken gestimuleerd. Dat is hard nodig,

want ook binnen de kerken is er nog een wereld te winnen.

Predikanten durven niet uit te komen voor hun geaardheid omdat ze binnen hun gemeente niet meer kunnen

functioneren als ze “uit de kast gekomen zijn”.

Vanuit Nederland wordt IAM gesteund door KerkinActie en

ICCO, maar door teruglopende middelen bij deze

organisaties loopt die steun terug. Daarom benadert ds. Oberholzer Nederlandse kerken inmiddels rechtstreeks. Via

de Nederlandse Stichting Bijzonder Pastoraat Kaapstad kan

het werk van IAM financieel ondersteund worden. Als Diaconie van de Protestantse Gemeente Breda hebben we

besloten om dit jaar een gift te doen en ook de komende

jaren het werk van IAM te steunen, financieel en door er bekendheid aan te geven.

Namens de diaconie: Leon Geschiere

Praktische informatie voor wie meer wil weten:

IAM heeft een eigen, Engelstalige website, www.iam.org.za. Het werk van IAM kan ondersteund worden door een gift op

NL 71 ABNA 0434 1512 03 t.n.v. de Stichting Bijzonder

Pastoraat Kaapstad.

S’amen 13

Het zogeheten “levend geld” is afkomstig uit collecten en geldwervingsacties van zowel de Diaconie zelf, als van de

werkgroepen ZWO (Zending Werelddiaconaat en

Ontwikkelingssamenwerking) en BWA (de Werkgroep Oost-Europacontacten tussen Breda, Wismar en Arad).

De overige baten betreffen rente en beleggingsopbrengsten.

Een groot deel van de uitgaven is bestemd voor plaatselijk

diaconaal werk, een deel gaat naar plaatselijke organisaties als het Annahuis, HIBO (Hulp in Bijzondere

Omstandigheden), De Herberg en de Voedselbank, de rest

wordt besteed aan individuele hulpverlening aan gezinnen en alleenstaanden.

De uitgaven aan landelijk en wereldwijd diaconaal werk

betreffen, naast de bestedingen aan projecten van ZWO en

BWA, bijdragen aan landelijke organisaties als Kerk in Actie

en HIP.

De bijdrage aan de landelijke kerk betreft het zogeheten

diaconaal quotum, de (verplichte) bijdrage van de Diaconie aan de organisatiekosten van de Protestantse Kerk

Nederland, bestemd voor ondersteunende activiteiten die het

diaconaal werk mogelijk maken, zoals communicatie en fondsenwerving, synodewerk en juridische zaken.

De overige kosten betreffen de kosten voor beheer en administratie.

De bijzondere baten en lasten betreffen resultaten op de

beleggingen.

Het vermogen van de Diaconie ontwikkelde zich als volgt:

Het College van Diakenen heeft haar jaarrekening 2015, waaraan deze cijfers zijn ontleend, vastgesteld. De

jaarrekening is inmiddels door de Controlecommissie

gecontroleerd en door de Algemene Kerkenraad

goedgekeurd.

De volledige jaarrekening is te vinden op de website van de

Protestantse Gemeente Breda, www.protestantsegemeentebreda.nl.

Als u vragen of opmerkingen heeft, of een exemplaar van de

jaarrekening toegezonden wilt krijgen, kunt u contact met mij opnemen via leongeschiere@planet.nl.

Leon Geschiere, penningmeester College van Diakenen

Jaarrekening 2015 Begroting 2015 Jaarrekening 2014

€ € €

Bijdragen levend geld 45.049 23.500 53.406

Overige baten 5.315 6.740 5.929

Totaal baten 50.364 30.240 59.335

Plaatselijk diaconaal werk 19.528 22.500 24.415

Landelijke en wereldwijd diaconaal werk 27.008 9.000 36.306

Bijdrage aan landelijke kerk 3.337 5.150 4.276

Overige kosten 4.815 3.700 6.173

Totaal lasten 54.688 40.350 71.170

Resultaat uit gewone activiteiten -4.324 -10.110 -11.835

Bijzondere baten en lasten -2.219 - -1.425

Totaal resultaat -6.543 -10.110 -13.260

Diaconie, Jaarrekening 2015 De rol van de Diaconie is om hulp te bieden daar waar geen andere hulp beschikbaar. In onze jaarrekening laten we zien hoe we

het van u, de gemeente, ontvangen geld hiervoor hebben ingezet.

Vermogen inclusief bestemmingsfondsen en –reserves

per 1 januari 2015

€ 708.795

Af: Resultaat 2015 € -6.543

Vermogen inclusief bestemmingsfondsen en –reserves

per 31 december 2015

€ 702.252

S’amen 14

Schuldhulpmaatje: heeft u belangstelling? Schuldhulpmaatjes In 2014 is de landelijke Vereniging Schuldhulpmaatje

Nederland opgericht door een aantal kerkelijke organisaties,

waaronder Kerk in Actie. De vereniging heeft als doel “het bevorderen, concretiseren en borgen van de

Schuldhulpmaatje-aanpak. Die aanpak is gericht op de

kwalitatief hoogwaardige inzet van vrijwilligers bij de begeleiding van mensen, die hun financiële schulden

proberen op te lossen of te voorkomen”. In 2015 waren er

1500 Schuldhulpmaatjes, die bij elkaar bijna 200.000 uur besteedden om 4.960 mensen met financiële problemen de

helpende hand toe te steken. In ongeveer 100 plaatsen in

Nederland zijn al afdelingen actief. Op dit moment wordt door een aantal kerken in Breda gewerkt aan een Bredaas

initiatief.

Het probleem Het probleem van mensen met schulden in Nederland is

groot en wordt steeds groter. Volgens een bericht in Trouw

van 1 juli 2016 meldden vorig jaar 90.400 mensen zich aan voor schuldhulpsanering, met een gemiddelde schuld van €

42.900,-. Gemiddeld hebben de hulpvragers zo’n 14

schuldeisers. Dat maakt het lastig: alle schuldeisers willen eigenlijk als eerste aan de beurt komen. Dat staat een

effectieve schuldsanering in de weg, aldus een rapport van

de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, geciteerd in het Trouw artikel.

Nu is schuldhulpverlening nog maar het topje van de ijsberg.

Het aantal mensen dat een beroep doet op de Voedselbank en op financiële hulp en die het risico lopen om bij grote,

onverwachte uitgaven in de problemen te komen, is nog veel

groter. Ook in de diaconie van de Protestantse Gemeente Breda merken we dat er steeds meer mensen zijn met een

complexe schuldenproblematiek…

En áls je dan hulp krijgt, dan zijn de regels voor schuldhulpsanering heel ingewikkeld. De Raad voor het

Regeringsbeleid beveelt dan ook aan om de drempel voor de

schuldhulpverlening te verlagen. In de praktijk zijn mensen namelijk niet zo zelfredzaam als politici en hulpverleners

willen. Dat geldt ook bij schuldsanering. Het in kaart

brengen van de eigen problemen en van de eigen mogelijkheden die op te lossen en het contact onderhouden

met de hulpverlening, gaat lang niet iedereen goed af. Ook

het onderkennen en aanspreken van andere mogelijkheden tot hulp, zoals de voedselbank en aanvullende bijstand voor

specifieke uitgaven (sport kinderen, eenmalige grote

uitgaven, mogelijkheden voor goedkope of gratis vakanties, etc.) is lastig.

Wat houdt het in om Schuldhulpmaatje te zijn? In de ondersteuning van de hulpvrager, zónder zelf het roer over te nemen, ligt de taak van het Maatje. Concreet helpt

het maatje de cliënt zijn hulpvraag te formuleren,

vertrouwenspersoon te zijn en het contact van de hulpvrager met professionele hulpverleners en gemeentelijke instanties

te starten dan wel herstellen, bevorderen en begeleiden.

Ook biedt het maatje praktische hulp bij het invullen van formulieren en het schrijven van brieven en ondersteuning

bij sociale en maatschappelijke problemen.

Die actieve ondersteuning van de hulpvrager door het

maatje vraagt om een serieuze, bijna ‘professionele’ aanpak.

Je wilt de hulpvrager immers niet nog verder in de problemen brengen. Het vraagt ook om veel en actuele

kennis. Daartoe wordt van de maatjes gevraagd dat zij bij de

start een 3-daagse training volgen en zich periodiek laten bijscholen. Voor deze permanente ondersteuning van de

maatjes is er een landelijk Steunpunt opgericht. Schuldhulp Breda: wil je meedoen? Eind 2015 hebben de diaconieën van de PKN gemeenten van

Breda, Ginneken en Prinsenbeek en de regionale Caritas Breda e.o. een intentieverklaring getekend om ook in Breda

een Vereniging Schuldhulp op te richten. Op dit moment

worden de consequenties hiervan in beeld gebracht en wordt de oprichting van een stichting voorbereid. Onze

diaconie staat ook voor andere keuzes en we moeten

vanwege de toename van de hulpvragen, zuinig omgaan met onze menskracht en energie. Om succesvol te zijn,

vraagt het project ‘Schuldhulpmaatjes’ veel inzet van de

maatjes, maar ook voor hun ondersteuning en voor het maken en onderhouden van goede afspraken met de

gemeente, voedselbank en allerlei andere partners. De

Diaconie van Protestantse Gemeente Breda neemt binnenkort een definitief besluit over deelname. Heb je

belangstelling om schuldhulpmaatje te worden, geef je dan

op bij de diaconie van PKN Breda (leongeschiere@planet.nl)! We hopen op veel aanmeldingen!

Als ook de andere initiatiefnemers hiertoe besluiten, gaan we daarna óók in Breda aan de slag en word je benaderd voor

de training en voor de start van het project!

Victor Witter, Leon Geschiere

S’amen 15

Rondom de Lucaskerk

Van de voorzitter Nu zowat iedereen weer terug is van

vakantie en hopelijk de zinnen goed

heeft kunnen verzetten, mogen we weer vooruit kijken naar een hervat-

ting van de kerkelijke activiteiten.

Zondag 11 september is het zover. Op deze startzondag is het thema 'volg je

hart, deel je leven'. Ds. Marlies Schulz

zal daar op inspirerende wijze over spreken.

Ook vieren we op en rond deze dag

het 25-jarig jubileum van de cantorij. Leden en oud-leden hebben meerdere

'grootste hits' uit het verleden inge-

studeerd en zullen die ten gehore brengen. We hopen dat we nog lang

van onze cantorij mogen genieten.

De beroepingscommissie heeft een eerste selectie gemaakt van mogelijk

geschikte kandidaten. De komende

maanden zullen die 'gehoord' worden en breekt een spannende periode

aan, waarin zal moeten blijken of we

op afzienbare termijn een nieuwe pre-dikant zullen mogen begroeten.

Helaas stoppen enkele zeer gewaarde

ambtsdragers met hun kerkelijk ambt omdat hun periode erop zit. Van hen

zullen we tijdens de viering op 11 sep-

tember afscheid nemen. We hopen dat we spoedig 'nieuw talent' ter ver-

vanging in ons midden kunnen ver-

welkomen. Ik wens ons allen een goede herstart

van ons kerkelijk werk toe.

Kees Meijll, voorzitter Wijkgemeente

NoorderBeemden

Startzondag 11 september

Volg je hart, deel je leven! Op 11 september is het startzondag in

de Lucaskerk. Niet zomaar een zon-dag maar een zondag met een ‘grote

cantorij’: huidige en oud-leden zingen

samen om het 25-jarig jubileum van het bestaan van onze cantorij te vie-

ren! De grootste ‘hits aller tijden’ krij-

gen in en na de dienst een plek! Daar-

voor wordt op zaterdag al druk met

elkaar geoefend. Iedereen zal zijn of

haar best geven om deze dag groot te maken en dat past ook helemaal bij

het thema van de startzondag: ‘Volg

je hart, deel je leven!’ Want: Geloven is een zaak van het hart. Van iets dat

diep in de mens beweegt. Maar het is

zeker ook een zaak van handen en mond. Want waar het hart vol van is,

daar loopt de mond van over, schrijft

Lucas. Of je nu met elkaar zingt of op een andere manier deelt wat je be-

weegt, wat je hebt of wat je kunt!

Dat gaan wij dan ook doen op deze

zondag: de kinderen delen wat ze

hebben met een schoenmaatje in een land hier ver vandaan, de jongeren

gaan het thema in een eigen dienst

verkennen, andere gemeenteleden hebben heerlijke dingen voor ons ge-

bakken voor een ‘koffie met iets lek-

kers’, en wie weet ontdekt de een of ander ook een verborgen talent dat

vruchtbaar gemaakt kan worden voor

een taak in onze gemeente.

En ook de mensen die als ambtsdra-

gers in de afgelopen jaren hun sporen hebben verdiend zetten wij in het zon-

netje! Het evangelie uit Lukas 6, 43-

45 over het hart dat volloopt en de boom die goede vruchten draagt staat

daarom centraal in deze viering: Waar loopt jouw hart van over? Welke

vruchten heb jij ontvangen om door

te geven en te delen? In en na de dienst is er tijd en ruimte om daarover

met elkaar uit te wisselen!

In memoriam Anneke Meijll – Krijthe (1949-2016)

Op 1 juli hebben wij in een overvolle

kerk en in een dienst met de woorden van Paulus over de liefde uit 1 Korin-

thiers 13 afscheid genomen van Anne-

ke Meijll-Krijthe, echtgenote van Kees, moeder van Tobias, Kirsten en Cas-

per, zus van Korrie, tweelingszus van

Hannie, zus van Tika en Frida. Anneke was geboren in Utrecht en als

jonge meid al samen met het gezin

Krijthe naar Breda gekomen. Hier be-leefde ze fijne jaren als jongere. Bij de

club van gereformeerde meisjes uit de

Zandbergkerk leerde ze de hervormde Kees Meijll kennen, de grote liefde

van haar leven en echtgenoot voor 43

jaar. Door het werk van Kees verhuis-

den Anneke en Kees met hun kin-

deren Tobias, Kirsten en Casper vaak,

totdat ze uiteindelijk weer hier in Bre-da neerstreken.

Anneke was een gelukkige vrouw. Ze

had niet veel nodig, als er maar men-sen om haar heen waren die haar

dierbaar waren en die ze met haar

liefde en aandacht kon koesteren. An-neke hield van reizen, van leuke din-

gen doen met Kees, met haar kin-

deren en kleinkinderen, met haar zus-sen en zwagers. In de Lucaskerk was

Anneke vooral en samen met haar

tweelingzus Hannie verantwoordelijk

voor de catering, de koffie na de

dienst. Menigeen zal zich dan

afgevraagd hebben: wie is nu wie van

S’amen 16

die twee? Een leuk binnenpretje voor deze tweeling dat ze al van jongst af

aan hadden. Eerder was Anneke

pastoraal ouderling en vandaar uit ook enige tijd voorzitter van de

pastorale werkgroep.

Afgelopen oktober werd bij haar kanker vastgesteld maar met het

optimisme en het vertrouwen dat

haar eigen was onderging Anneke zware kuren en hield ze de moed erin.

Maar helaas kwam het anders en kreeg Anneke in mei te horen dat ze

ongeneeslijk ziek was, en ineens ging

alles heel snel. Op 26 juni is Anneke overleden.

Door haar dood is er niet alleen in de

levens van familie en vrienden maar ook in het midden van onze

wijkgemeente een gat gevallen.

Woorden schieten tekort om te omschrijven wat dit verlies voor Kees,

voor haar kinderen en kleinkinderen, voor haar zussen en zwagers

betekent. Mogen de woorden van

Paulus hen een troost zijn: “De liefde vergaat niet!”

Moge God met hen allen zijn en ons

handen en voeten en aandacht geven om hen op te vangen als het nodig is!

Marlies Schulz

Rondom de Markuskerk

Programma Start-weekend

Zaterdag 10 september: concert Gillesia Quintet in de Markuskerk

Van harte welkom bij een bijzonder

concert! Vanaf 15:30 uur staat er koffie en thee klaar, bij mooi weer in

de tuin. Om 16:00 uur begint het

concert van het Gillesia Quintet in de

kerkzaal. Dit kwintet speelt o.a. wer-

ken van Schubert, Bach, Haydn, Saint

-Saëns, Rachmaninof en Gounod. Het concert duurt ongeveer een uur en

een kwartier. Na afloop is er een bor-

rel. Het Gillesia Quintet bestaat uit: Frank de Valk (viool), Marianne Hillen

(altviool/viool), Dick Wentholt (cello),

Paul Heesbeen (contrabas/blokfluit) en René van Assche (piano).

zondag 11 september: kerkdienst en workshops in de Markuskerk

Vanaf 9:30 uur is er koffie en thee,

hopelijk in de tuin. Om 10:00 uur

begint het eerste deel van de kerk-

dienst, waarin ds. Saskia van Megge-

len en ds. Ton van Prooijen zullen

voorgaan. Het thema is ‘Opzouten en wegwezen’. Rond 10:30 uur is de

eerste ronde van de workshopcarrou-

sel. Iedereen kan een keuze maken uit vijf verschillende workshops, o.a.

een Keniaans lied instuderen met de

cantorij en een levendige presentatie van St. BAJA, het nieuwe ZWO-

project.

Er is ook een erg leuk kinderprogram-ma. Na een verhaal over knikkers

gaan de kinderen de langste kerkknik-

kerbaan van Breda maken! Na een koffiepauze (met zelfgebak-

ken koek, cake, muffins en allerlei

ander lekkers) luidt om 11:20 uur de klok voor de twee ronde van de car-

rousel. Opnieuw kan iedereen een

workshop kiezen. Daarna ronden we de ochtend af met het zingen van het

Keniaanse lied, een dankgebed en de

zegen. ds. Ton van Prooijen

4 september t/m 30 oktober

Expositie in de Voorhof Annemarie van der Sterren-Schenkels Geboren en getogen in Breda. Werk-

zaam leven in het onderwijs in ver-

schillende scholen in ons land. Mijn passie, het menselijk gelaat weer

te geven, was al aanwezig in mijn

vroege jeugd. Bij verschillende beken-

de kunstenaars heb ik les genomen,

en om de techniek te verfijnen ben ik

naar de academie in België gegaan.

De portretten die ik maak zijn gete-kend, geaquarelleerd of in olieverf

geschilderd. In Tilburg in het Vincent

van Gogh museum heb ik portretles-sen gegeven. Ik werk vaak realistisch

maar ook magisch realistisch of ex-

pressief, bij andere onderwerpen zo-als land-stadsgezichten, abstracte.

Annemarie v.d. Sterren-Schenkels tel: 06-12791044

namens de Kunst/interieurcommissie Jan Lambrechts

Koffieochtend+ Dinsdagmorgen 5 juli was er in de

Markuskerk weer de gebruikelijke

koffieochtend. Tijdens de vorige kof-fieochtend kwam het verzoek of er

voor de zomer nog een lunch georga-

niseerd kon worden. Het was zo fijn geweest met Kerst en Pasen om sa-

men te eten.

Zo gevraagd, en zo georganiseerd. Een bericht in S’ AMEN en in de Kerk-

groet kwam er, een oproep voor de

dienst werd gedaan en een inteken-lijst lag in de Voorhof. De 5e juli

stond alles weer gereed voor zowel

de koffie en thee als voor de lunch voor 21 personen. Een overheerlijke,

zelfgemaakte groentesoep en twee

pastasalades (Niçoise en een met tuinbonen en geitenkaas) stonden op

ons te wachten.

S’amen 17

Rondom de Johanneskerk

Voorafgaande aan de maaltijd richtte mevrouw van Eersel een woordje tot

ons allen en dat wilden we toch graag

met u delen, uiteraard met haar toe-stemming.

“Na een gezellig koffie-uurtje gaan we

nu over tot de lunch, welke voortge-komen is uit de koffieochtend, elke

eerste dinsdag van de maand, die

georganiseerd wordt door Miny Sma-ling, Aletta Vlaardingerbroek, Gijs van

Mourik en Rob Snijders. Heeft u hier

nog niet eerder kennis meegemaakt, dan moet u dit toch echt eens doen.

Men leert elkaar wat beter kennen,

want wat weten wij soms weinig van elkaar. Nu gaan we de lunch gebrui-

ken, want gezamenlijk eten vind ik

altijd een feestje en dit zult u en ze-ker degene die alleen zijn ook zo er-

varen.”

Na een dankwoord aan de organisa-tie, wenst mevrouw van Eersel ons

allen smakelijk eten en leest zij nog

een tekst voor uit het Nieuwe Lied-boek.

Dinsdag 4 oktober is er weer een

gewone, maar altijd gezellige koffie-ochtend. Kom ook en maak (beter)

kennis met elkaar in een ongedwon-

gen sfeer. Aletta Vlaardingerbroek

Een nieuw seizoen We beginnen weer aan een nieuw

seizoen. Een seizoen waarin beslissin-gen worden genomen over hoe we

kerk kunnen zijn in deze tijd in de

stad Breda. Ondertussen gaat het werk gewoon door, de Schriften geo-

pend, de maaltijd gevierd, gemeente-

leden bezocht, overledenen herdacht en kinderen gedoopt. Nu ik in Breda

woon voel ik me nog meer predikant

van de Protestantste Gemeente, het is zoveel makkelijker, even de fiets

pakken om een bezoekje te brengen, nu ook eens zelf aan huis een verga-

dering kunnen houden. Ik was be-

hoorlijk uitgeput aan het eind van het seizoen, geen wonder met alles wat

er veranderd is, maar voel me nu

weer uitgerust en ik hoop er weer helemaal te kunnen zijn in de wijk, in

de gemeente. In ieder geval hebben

we al weer een paar fijne zondagse vieringen gehad. 11 september Op deze zondag vieren we samen

met de leden van de Markuskerk onze startzondag. ‘Opzouten en wegwe-

zen?!’ is het thema. Er is een pro-

gramma samengesteld rondom de uitspraak van Jezus: ‘Jullie zijn het

zout der aarde’. We hopen op een

mooie opkomst en een goede start. Herfstavondzang Woensdag 21 september is er van

19:30-21:00 een Evensong met onze

organist Graham Kennett. Op deze avond zingen we liederen uit de En-

gelse traditie. Vrije toegang, er is een

collecte voor een goed doel. Nadien drinken we koffie en thee. Van harte

welkom. Vredesweek In het kader van de Vredesweek is er op zondag 25 september is er een

gezamenlijke viering met de Martinus-

geloofsgemeenschap, aanvang 11:00 uur. Het thema is: Vrede verbindt.

Voorgangers: pastor Henny Spooren-

Schaart en mijzelf. In de week erop, donderdag 29 september is er om

9:00 een oecumenisch ochtendgebed

in de Johanneskerk waar naast mijzelf pastor Adri Lint voorgaan. Fijn dat we

elkaar als geloofsgenoten, als broers

en zussen, kunnen ontmoeten. Serious Request Komt naar Breda dit jaar, in decem-

ber. U weet wel, die dj’s in het Glazen

Huis. Een mooi initiatief, dat we als christenen in Breda van harte willen

ondersteunen. Doe mee met een leu-

ke actie, die ook nog wat op kan brengen. Vanuit de projectgroep zal

er in de kerken een officieel startsein

gegeven worden voor acties. Permanente Educatie Elke predikant heeft de verplichting

via cursussen zijn kennis en vaardig-

heden op peil te houden. In verband hiermee ben ik vanaf zondagmiddag

25 t/m woensdag 28 september weg

en niet beschikbaar voor gemeente-werk. Ds. Van Prooijen neemt in die

week voor mij waar.

In memoriam Cobie van Uitert

Op 9 augustus overleed Jacoba Elsje

– Cobie – van Uitert in de leeftijd van 89 jaar. Ze woonde de laatste jaren

van haar leven in woonzorgcentrum

Elisabeth. Cobie werd geboren in Apeldoorn, toen haar zus die plaats

verliet nam Cobie de zorg voor haar

ouders op zich. Ze is altijd onge-trouwd gebleven, maar was zeer be-

trokken bij het gezin van haar zus en

dat gezin bij haar. Ze voelde zich op een bepaalde manier toch oma en

overgrootmoeder. Een leven dat in

het teken stond van dienstbaarheid. In Elisabeth heeft ze ook haar sporen

verdiend, eerst was ze er werkzaam,

later kwam ze er zelf te wonen en fungeerde voor de medebewoners op

haar gang als postbode en ze zat in

de cliëntenraad. Ze was bescheiden, hartelijk, dankbaar, trouw, maar kon

ook beslist zijn. Ze zou zichzelf nooit

op de voorgrond zetten; in de dienst van Woord en Gebed voorafgaande

aan de crematie hebben we haar nu

eens alle aandacht gegeven die ze verdiende. Een goed, lief mens die

soms zichzelf teveel wegcijferde. Ze

geloofde dat God haar leven op de beslissende momenten had geleid en

dat Hij haar droeg, toen ze zelf niet

meer kon. De tekst van de voetstap-pen in het zand en Psalm 23 klonken

bij haar afscheid. Ze had zelf de lie-

deren aangedragen ook voor in het crematorium. We zijn dankbaar, ook

in de Johanneskerk, dat we haar heb-

ben gekend en meegemaakt. Haar toewijding en vriendschap zal haar

familie en ons allen bijblijven.

ds. Saskia van Meggelen

Kindergroet bij het afscheid van Leo-nie van der Linden

S’amen 18

Lutherse Kerk (Veemarktstraat 11)

10:30 uur Zondag 18 september

themareeks: Verbonden

m.m.v. Ekklesiakoor o.l.v. Jerry Kor-

smit en pianist Daan Boertien

Toespraak: Franck Ploum Thema: Vrede verbindt

Zondag 2 oktober

themareeks: Verbonden

m.m.v. Ekklesiakoor o.l.v. Jerry Kor-

smit en pianist Daan Boertien

Toespraak: Franck Ploum

Thema: Verbond, Opdracht. Zegen

Remonstrantse Gemeente Cimburgalaan 98

Aanvang 10:30 uur 18 september Dr. K. Holtzapffel Rotterdam,

startzondag 2 oktober ds. A.S. Lenselink

16 oktober ds. dr. C.M.C. Berkvens-Stevelinck Doopsgezinde Gemeente

Cimburgalaan 98

Aanvang 10:30 uur

11 september

Startzondag

25 september

Mevr. A. de Jong

9 oktober

ds. M.J.E.H.T. van Baest

23 oktober J. van de Mei

Prot. Gem. Ginneken

Aanvang 10:00 uur Behalve de eerste zondag

alle zondagen dienst van Schrift en

Tafel

11 september

ds. A. Poldervaart

18 september

ds. E. Postma

25 september

ds. P. Masmeijer

2 oktober

ds. E. Postma

9 oktober

ds. K. Blei

16 oktober

ds. E. Postma

Rondom de Evangelisch Lutherse Gemeente

Zing een nieuw lied voor God de Here En wees van harte zeer verblijd. God wil alhier met ons verkeren, Hier wordt een huis voor Hem bereid. Hij heeft de hand en het verstand Gezegend voor het werk, De bouw van Christus’ kerk. God wil aan ons telkens weer tonen Dat Hij genadig is en trouw. Dat Hij met ons samen wil wonen Geeft ons de moed voor dit gebouw. Maar niet met steen en hout alleen Is ’t grote werk gedaan. ’t Zal ook om onszelve gaan. (Lied 971: 1 en 2)

Een start na een lange zomerpauze Dit lied van Jan Wit leek mij heel

toepasselijk om het begin van het

seizoen en van de diensten in ons eigen gebouw na een lange reeks van

zomerdiensten weer in te luiden: het

is elk jaar alsof wij met elkaar een nieuwe start maken, het gebouw

opnieuw verkennen en in gebruik

nemen. Voor het eerst zie je de vertrouwde omgeving weer maar voor

het eerst staan wij ook weer samen

biddend, zingend, luistrend als

gemeente voor God.

Goed om daarbij even stil te staan want een bijzonder jaar ligt voor ons:

eind oktober beginnen de eerste

activiteiten rondom ‘500 jaar

reformatie’ en ook binnen dit gebouw worden er plannen gemaakt zijn wij

volop bezig om dit jubileum samen

voor te bereiden. In de volgende edities van S’AMEN zult u er

ongetwijfeld meer over lezen.

Tijdens de lange zomerpauze hebben echter de gesprekken met onze

oecumenische partners uit de overige

Schalmgemeenten niet stil gelegen. De plannen voor een aantal

gezamenlijke diensten voor het

komend jaar zijn alweer gemaakt voor diensten in december, rondom

Pasen en Pinksteren en in de zomer.

Maar eerst beginnen wij met onze eerste eredienst op 25 september.

Ik verheug me erop u allen na de

vakantieperiode weer terug te zien!

Marlies Schulz

Fotoimpressie Zomerdienst Grote Kerk, 7 augustus

S’amen 19

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden

Lucaskerk Tweeschaar 125, aanvang 10:45 uur

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en kinder-nevendienst. Maandelijks jongerennevendienst, info: Lu-caskerk.nl 11 sept : ds. M.J. A. Schulz, startzondag m.m.v. can-

torij 18 sept : ds. T. van Prooijen

25 sept : ds. T.T. van Leeuwen

02 okt. : ds. G. J. van Pijkeren, Israël zondag 09 okt. : ds. E.F. Quaak-Kloe, Werelddiaconaat

16 okt. : ds. S. ten Heuw

Markuskerk Hooghout 98, aanvang 10:00 uur

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en Kindernevendienst 11 sept : Startzondag, gezamenlijke dienst

ds. S. van Meggelen en ds. T. van Prooijen

m.m.v. Cantorij 18 sept : ds. Abr. Heringa

25 sept. : ds. T. van Prooijen

02 okt. : ds. N. den Toom 09 okt. : ds. M. Wagenvoorde

16 okt. : ds. T. van Prooijen, gezamenlijke dienst in de

Johanneskerk

Johanneskerk Dreef 5, aanvang 10:00 uur. 11 sept. : Startzondag in de Markuskerk, Johanneskerk

gesloten 18 sept : dhr. G.P.Th. Bosma

25 sept. : ds. S. van Meggelen

02 okt. : ds. A. van Meeteren Sliedrecht 09 okt. : ds. S. van Meggelen

16 okt. : ds. T. van Prooijen

Evangelisch Lutherse Gemeente Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11, aanvang 10:30 uur

25 sept. : ds. M.J.A. Schulz

Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht, Molengracht 21 Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:30 uur. 11 sept. : pastor J. Looijse

18 sept. : ds. P. Galama

25 sept. : ds. A. Visser 02 okt. : ds. A. Visser

09 okt. : ds. P. Galama

16 okt. : ds. K. van Huisstede

Verpleeghuis Aeneas

Altijd dienst op zaterdagavond aanvang 18:15 uur

10 sept. : pastor W. Franken 17 sept. : pastor W. Franken

24 sept. : ds. N. den Toom

01 okt. : pastor C. Sluijsmens 08 okt. : pastor C. Sluijsmans

15 okt. : pastor W. Franken

Woonzorgcentrum De Breedonk, loc. Mastbos

Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:00 uur

9 sept. : ds. T. van Prooijen

23 sept. : ds. N. den Toom 14 okt. : ds. M. Wagenvoorde

Woonzorgcentrum Elisabeth Centrum, Leuvenaarstraat 91

Diensten vangen aan op vrijdagmiddag 14:30 uur

07 okt. : mevr. L. van der Wel

Seniorenresidentie Ruitersbos, Boeimeerweg 2

Diensten vangen aan op vrijdagmiddag 16:00 uur 16 sept : ds. T. van Prooijen

14 okt. : ds. E. Postma

Oecumenisch Middaggebed Grote Kerk

Op dinsdagmiddag 12:30 uur luidt de angelusklok bij de

viering in de Grote Kerk. U bent van harte welkom voor dit meditatieve moment, dat duurt tot 12:50 uur.

13 sept : pastor B. Hendriksen

20 sept : mevr. B. Flach-Tuinhof 27 sept : dhr G.J. van Dooren

04 okt. : mevr. P. Wilms

Radio Bloemendaal op internet Veel luisteraars van radio kerkdiensten en kijkers van TV

uitzendingen van kerkdiensten hebben gemerkt dat er sinds januari geen vieringen meer zijn voor mensen die kort of

langdurig aan huis gebonden zijn. De KRO voorziet in de

behoefte door wekelijks een eucharistie uitzending te verzorgen. Ongeveer 100.000 mensen stemmen wekelijks

op de KRO af. Nu kan men via de computer afstemmen op

radio Bloemendaal. In de radiogids kan men het volledige zondagprogramma

vinden. Sinds kort zijn er ook camera’s in de kerk in

Bloemendaal zodat u nog meer deelnemer wordt. Stem af op www.radiobloemendaal.nl

in de periode van 11 september t/m 16 oktober

Een gebed na de terroristische aanslag op het

vliegveld van Istanbul

God van gerechtigheid en vrede, Wees met ons nu er op-

nieuw zoveel mensen getroffen zijn door geweld. Wees bij diegenen die zomaar opeens een dierbare verloren

als gevolg van gruwelijk geweld. Vergeet niet wie gestorven

zijn. Wees bij allen die gewond raakten, fysiek en emotioneel.

Wees aanwezig in de pijn, het verdriet en de verwarring.

Wees in Istanbul, waar een keten van aanslagen voor zoveel angst en onzekerheid zorgt.

God, wees daar waar mensen geweld plegen. Verzacht wat

versteend of verbitterd is. Richt onze blik op dat wat we kun-nen doen om in vrede samen te leven, wereldwijd, als men-

sen die ook verschillend zijn.

Wek liefde en hoop in onze harten. God, wees daar waar mensen Uw Naam misbruiken voor

geweld of voor het afwijzen van een ander mens.

Bekeer onze felle harten. Leer ons om te zien naar elkaar. Leer ons hoe we dichterbij vrede en recht komen. Doe ons

gaan met U.

Dat vragen we U, in de naam van uw zoon Jezus, die ons de messiaanse weg van liefde en trouw liet zien.

Amen ds. Karin van den Broeke, preses generale synode

S’amen 20

Bij onbestelbaarheid: Retour Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Alles voor óp uw vloer en vóór uw raam vindt u bij

Woonboulevard Breda, Kruisvoort 62, langs de Ettense Baan.

Voor meer informatie: www.roobol.com.

Roobol vindt u ook in Almere-Buiten, Almere-Stad, Amersfoort, Barendrecht, Bergen op Zoom, Delft, Den Haag (F.H. Laan), Den Haag (Leyweg), Den Haag (Megastores), Dordrecht (Woonboulevard), Dor-drecht (Sterrenburg), Hellevoetsluis, Hilversum, Hoogvliet, Huizen, Maassluis, Naaldwijk, Oosterhout, Oud-Beijerland, Ridderkerk, Rijswijk, Roosendaal, Rotterdam, Sliedrecht, Soesterberg, Spijkenisse,

Utrecht, Vlaardingen, Zeist en Zwijndrecht.