ROND DE RADAREEN BLIK OP DE POLDER

2 3

INHOUD

3 Inleiding

4 De radartoren

5 Sigmaplan

7 PolderMAS In gesprek met bezielers Benjamin Vergauwen en Katrien Doggen

8 Ouden Doel

9 Doelpolder Noord

11 Saeftingherhof In gesprek met eigenaars Geert Meersschaert en Kris Van Royen

12 Prosperpolder 12 Café Den Angeluus 13 Poldertoeren 13 Jeugdcentrum Prosperpolder 13 Hedwige-Prosperproject

14 Kaart

17 Vissen op ‘t fort In gesprek met visser en vrijwilliger Heli De Cocq

18 Fort Liefkenshoek

21 Vogels spotten In gesprek met gepassioneerd vogelspotter Walter Van Kerckhoven

22 Grenspark Groot-Saeftinghe

25 Waaslandhaven In gesprek met Wim Suy, werkzaam in de Waaslandhaven 26 Havenland

Met de nieuwe radartoren hebben de Waaslandhaven en Beveren er een toeristische troef bij in een nu al rijk en vooral heel divers aanbod. Want wie in de Waaslandhaven en de daarachter liggende polders rondwandelt, -fietst of -rijdt, verbaast zich telkens opnieuw over de grote diversiteit van het gebied. Achter elke bocht of dijk duikt weer een nieuwe verrassing op.

Om het u wat makkelijker te maken, hebben wij een aantal troeven van haven, polder en natuur in deze brochure bijeen gebracht. De brochure vormt als het ware een leidraad, een “verbinding”, in het grote aanbod van deze regio.

Want Beveren Verbindt. En dat zult u tijdens uw ontdekkingsreis meer dan ooit merken. Beveren verbindt de soms razende drukte van één van de grootste havens ter wereld met de kalme rust van de polders en polderdorpen. Beveren verbindt op die manier ook de grootste containerkranen ter wereld, aan de grootste sluis ter wereld, met de lange geschiedenis van kastelen en forten.

Maar we laten u graag zelf ontdekken welke verbindingen Beveren nog allemaal legt. Veel plezier op uw ontdekkingstocht.

4 5

Vlaams waterwegbeheerder De Vlaamse Waterweg nv bouwde in 2016 een nieuwe radartoren ter hoogte van de kruising van de Scheldedijk met de Zoetenberm. Vanop een hoogte van 8 m heeft de bezoeker een prachtig 360 graden zicht op het omliggende landschap. Het uitzicht gaat van polder over Schelde naar haven en natuur. De uitkijkpost bevindt zich op de eerste verdieping van de radartoren en is vrij toegankelijk via een ijzeren trap. Hij wordt pas

DE RADARTOREN SIGMAPLANNa twee stormvloedrampen in 1953 en 1976, waarbij zowel in Nederland als België verschillende mensen om het leven kwamen, beslisten de overheden van beide landen om een waterplan uit te werken dat hen in de toekomst van overstromingen zou moeten vrijwaren. In 1953 gaat in Nederland het Deltaplan van start. In 1976 lanceerde de Vlaamse overheid het Sigmaplan.

Het Sigmaplan werd in 2005 aangepast aan nieuwe wetenschappelijke inzichten. Zo weten we nu dat de zeespiegel door de klimaatverandering nog verder zal stijgen en de kans op overstromingen zal toenemen. Ook de kijk op waterbeheer evolueerde. We weten nu dat een rivier ruimte nodig heeft om te stromen en te overstromen en dat overstromings veiligheid hand in hand kan gaan met natuurontwikkeling.

Het Sigmaplan verbetert ook de mogelijkheden voor recreatie op en langs de Schelde en heeft volop oog voor de economische functie van het Scheldegebied, zoals scheepvaart- en plattelandseconomie. Zo werd het Sigmaplan een ruimer project.

operationeel als de oude radartoren, die vlak tegen de Nederlandse grens staat, afgebroken wordt omwille van de ontpoldering. De radartoren werd gebouwd om een betere dekking te krijgen op de trafiek op de Schelde. Later worden ook nog 2 radartorens gebouwd op de rechterscheldeoever.

Radartorens verstrekken essentiële informatie die de navigatie en de beslissingen aan boord van de schepen vergemakkelijkt. Op die manier zorgen ze voor een veilige en vlotte scheepvaart. Dit is geen overbodige luxe door het steeds intensere scheepvaartverkeer, de toename van de scheepvaartafmetingen en het aantal schepen dat de haven van Antwerpen aandoet.

De radartoren is niet bereikbaar met de wagen. Parkeren doe je best aan de Infokeet ter hoogte van kruising Westlangeweg/Zoetenberm. Fietsers en wandelaars kunnen de dijken volgen.

De volledige realisatie van het Sigmaplan loopt nog tot 2030.

www.sigmaplan.be

6 7

We hebben het PolderMAS opgericht in 2012, met het oog op het behouden van het cultuur-historisch erfgoed van de streek dat dreigde te verdwijnen. De naam PolderMAS verwijst naar het MAS in Antwerpen en het Poldermuseum in Lillo. Het PolderMAS maakt zo met een knipoog de verbinding met deze twee musea terwijl het toch volledig anders is.

Wij beschouwen het PolderMAS eerder als een herberg dan als een museum. Bij ons komen zowel mensen langs die speciaal naar het PolderMAS komen, als toevallige passanten en verdwaalde gasten. We heten hen allen welkom. Wij herbergen zowel de tastbare als mondelinge geschiedenis van de streek. Onze gasten zijn hun eigen gids en zoeken op eigen tempo hun weg door dit rariteitenkabinet. De meeste objecten staan niet in vitrines zodat een bezoek aan het PolderMAS een beleving voor alle zintuigen is. Wij brengen onze collectie tot leven met eigen verhalen. Dikwijls voegen bezoekers hier een eigen verhaal aan toe terwijl ze genieten van een Doelse Dwarskop, een

plaatselijk streekbier, of een kop koffie met een ‘Doels Koggeken’, een speculaaskoekje dat we hier zelf maken. Door deze wisselwerking ontstaan nieuwe inzichten en interessante links die de bezoekers en het museum verrijken.

Het PolderMAS is een museum in beweging en groeit organisch, net als de verhalen bij de voorwerpen. Het grootste deel van onze collectie ontdekten we al juttend langs de Scheldeboorden. Ook in kringloopwinkels, antiquariaten en op rommelmarkten kwamen we vaak verborgen schatten tegen. Vroegere bewoners uit de streek brachten waardevolle stukken voor de collectie aan. Stuk voor stuk zijn het objecten die zich net als het PolderMAS, het beste thuis voelen in Ouden Doel.

Kom gerust eens langs bij ons: u maakt een reis door de eeuwenlange geschiedenis van Schelde en polder en u zal verbaasd zijn over het rijke verleden en de mogelijkheden van dit gebied.

Benjamin Vergauwen en Katrien Doggen zijn archeoloog en filoloog, ervaren strandjutters,

bezielers en eigenaars van het PolderMAS, het eigenzinnige museum in Ouden Doel.

POLDERMAS

POLDERMAS

Ouden Doel dijk 13 9130 Doel 0488 48 44 33 dereinaerthoeve@skynet.be

Poldermas

8 9

OUDEN DOELWelkom in Doelpolder Noord. U staat hier op een unieke plek in Vlaanderen: een weids panorama met uitzonderlijke contrasten tussen natuur en industrie. Dit schilderachtige decor en de rust nodigen uit om te genieten van een deugddoende wandeling langs de Schelde. Neem onderweg de tijd om vogels te spotten in de vogelkijkhutten of vanop de dijken. Hoe langer u kijkt, hoe meer u er zal ontdekken.

BEVLOGEN GEBIED

De natte graslanden hebben een enorme aantrekkingskracht op allerlei vogels. Soorten als de tureluur, de grutto en de zomertaling vinden hier in het voorjaar een geschikt broedgebied. ’s Winters is het een verzamelplaats voor doortrekkende en overwinterende steltlopers, eenden en ganzen. Het Schelde-estuarium is een belangrijke schakel in de keten van waterrijke gebieden langs de Oost-Atlantische route waar trekvogels verpozing en eten zoeken.

Als u voorbij Doel de kaarsrechte Oostlangeweg ten einde rijdt, stoot u op het gehucht Ouden Doel, vlakbij de Nederlandse grens. Ouden Doel heeft een 40-tal inwoners. Het gehucht is omringd door natuurgebieden: ten noorden van de Zoetenberm is het Hedwige-Prosperpolder natuurgebied in opbouw. Ten zuiden van Ouden Doel bevindt zich het gebied Doelpolder Noord.

Het gehucht ontstond als tijdelijke woonplaats voor arbeiders die werkten aan de grote inpolderingsprojecten in de 17e en 18e eeuw. Vroegere dijken werden voordien ook sporadisch bewoond. Na de indijking van 1614 startte de bouw van het dorp en haventje van Doel. Sindsdien verwijst men naar het dijkgehucht als Ouden Doel. Later evolueerde Ouden Doel naar een woonkern voor de landarbeiders die werkten voor de grote hoeves in Doelpolder. Pas na de inpoldering van de Prosperpolder in 1846 werden ook woningen gebouwd op de Zoetenberm, toen deze oude dijk van de Doelpolder zijn defensieve functie als zeedijk verloor.

De kleine dijkhuisjes en vooral de authentieke langsschuur van de ‘Reinaerthoeve’ herinneren aan het polderverleden van ruim 100 jaar geleden. Benieuwd naar verhalen over dit rijke verleden? Bovenop de Zoetenberm vindt u het PolderMAS op de plek van het legendarische poldercafé ’t Schuurke. Het PolderMAS is een rariteitenkabinet met het vergrootglas op de geschiedenis van de polders langs de Benedenschelde. De collectie bestaat uit archeologische vondsten, fossielen, kleipijpen, oude kaarten, prenten en etsen en polderalaam. Bent u op stap met de kinderen? Vraag Benjamin dan zeker naar de kanonskogels en de collectie haaientanden!

Wilt u uw tijd nemen om de streek te verkennen, bijvoorbeeld om er in alle vroegte op uit te trekken voor een dauwtrip? In Ouden Doel kunt u al vele jaren terecht in de familiale B&B De Zilte Schorre

www.dezilteschorre.be Poldermas

DOELPOLDER NOORD

De inrichting als natuur is het gevolg van verschillende beleidsbeslissingen van de Vlaamse overheid: het Sigmaplan en de ontwikkeling van de haven. Het gebied is een belangrijke schakel om de Europese natuurdoelen te bereiken in Vlaanderen.

10 11

We richtten het Saeftingherhof 25 jaar geleden op in Prosperpolder, dicht bij de Nederlandse grens. Het was hier ook toen al een echte landbouwstreek en we hadden veel plaats om ons vee te laten grazen in het nabij gelegen Verdronken Land van Saeftinghe.

Onze koeien grazen 6 tot 7 maanden per jaar in dit natuurgebied. Dankzij de unieke zilte vegetatie zoals lamsoor, zeekraal en klepelblad, verkrijgt ons vlees een dieprode kleur en de specifieke pré salé smaak. Het rustige en stevig gebouwde Belgisch witblauw rundveeras is uitstekend geschikt om te grazen in een uitgestrekt gebied zoals het Verdonken Land van Saeftinghe waar de koeien vrij in kunnen lopen. Het vlees van onze dieren verkopen wij in pakketten rechtstreeks aan de consument.

Sinds kort openen wij onze deuren voor bezoekers zodat zij kennis kunnen maken met het leven op de boerderij. Ze ontdekken dan meteen ook de omliggende streek en

het Verdonken Land van Saeftinghe. Het Verdronken Land is een uniek gebied dat een perfect decor vormt voor een wandeling langs het plankierpad of om vogels te spotten vanuit één van de vogelkijkhutten.

Op het einde van de trip staat onze barbecue klaar en krijgen de bezoekers een lekker stukje pré salé met een Prosperbiertje aangeboden.

Smakelijk!

Geert Meersschaert en Kris Van Royen zijn de eigenaars van het Saeftingherhof en producenten van pré salé rundvlees.

SAEFTINGHERHOF

SAEFTINGHERHOF

Hertog Prosperstraat 20 9130 Kieldrecht 0479 42 76 89 0498 18 14 14 meersschaert_vanroyen@hotmail.com www.saeftingher.com

Saeftingher

CAFE DEN ANGELUUS

Café Den Angeluus is een gezellig sfeercafé tegenover de kerk van Prosperpolder. Het café vormde in 2016 mee het decor voor de fictiereeks ‘Den Elfde van den Elfde’ op EEN. Vraag hier zeker om een Prosper, een streekbier van Brouwerij De Cock uit het Waasland. Een Prosper is een blond bier van hogere gisting met een alcoholgehalte van 7,5 %. Het bier wordt geparfumeerd met aroma’s van koriander en curaçaoschil waardoor het een licht wrange citrussmaak krijgt. In Den Angeluus geniet je mee van de gezelligheid die eigen is aan een kleine gemeenschap, waar iedereen elkaar kent.

12 13

POLDERTOEREN

Op zijn tuffende oldtimer tractor neemt Marc Pannier de bezoekers mee op een trip door de weidse polders.

Tijdens de 3 uur durende rondrit vertelt de gids u kleurrijke anekdotes, historische vertelsels, pittige speculaties en meeslepende verhalen. Ondertussen glijden de adembenemende Prosper- en Hedwigepolder voorbij. Er wordt ook even halt gehouden aan de rand van het Verdronken Land van Saeftinghe. Op deze idyllische plek wacht de passagiers een sprankelende verrassing …

Met Poldertoeren beleeft u een boeiende tocht doorheen het verleden, heden en toekomst van de Wase en Zeeuwse polder.

PROSPERPOLDERVanaf het midden van de negentiende eeuw dijkte de adellijke familie van Arenberg langs de Scheldeoever enkele duizenden hectaren lage moerassige gronden in. Omstreeks 1846 ontstond op deze manier de Prosperpolder en in 1904 de Hertogin Hedwigepolder. In de Prosperpolder lieten de hertogen van Arenberg vier grote hoeven bouwen, waarvan de Prosperhoeve nog een overblijfsel is.

Het gehucht Prosperpolder kwam vanaf 1910 in ontwikkeling. De tijd lijkt er vandaag een klein beetje stil te staan. De monumentale kerk en de beschermde kern vormen het pittoreske decor voor verschillende televisieopnames en trouwreportages. Vandaag zijn zowel de Prosperpolder als de Prosperhoeve in een nieuwe scharnierperiode beland: het gebied wordt ontpolderd, de agrarische identiteit boet in ten voordele van de uitbreiding van de Antwerpse haven, natuurcompensaties en waterveiligheidswerken. De omgeving verandert dan wel, de eigenzinnige woonkern van Prosperpolder blijft bestaan! De komende jaren wordt er gewerkt om van de Prosperhoeve een ‘onthaalpoort’ voor de streek te maken. Het is een te ontdekken plek in een idyllisch en vooral rustig landschap van traditionele landbouw en nieuwe natuur.

CAFE DEN ANGELUUS

Sint-Engelbertusstraat 22 9130 Kieldrecht 03 575 93 61 www.koopkernkieldrecht.be/item/ cafe-den-angeluus

Den Angeluus

FIETSLUSSENHavenland 3 fietsroutes tussen natuur en industrie Havenroute, Polderroute, Linieroute PDF en GPX beschikbaar op www.tov.be

Fietsverhuur in Fort Liefkenshoek www.fortliefkenshoek.be

POLDERTOERENBelgische Dreef 9130 Kieldrecht 0496 16 76 66 panniermarc@gmail.com www.poldertoeren.com

JC PROSPERPOLDER

Sint-Engelbertusstraat 5 9130 Kieldrecht 03 750 10 30 jeugddienst@beveren.be www.jcprosperpolder.be

JC PROSPERPOLDER

Jeugdcentrum Prosperpolder is een verblijfsaccommodatie die zich in eerste instantie richt tot organisaties voor en door jongeren. Ook andere groepen kunnen hier terecht voor een meerdaags verblijf te midden van de polders.

HEDWIGE- PROSPERPROJECT

Het Hedwige-Prosperproject strekt zich uit ten oosten van het gehucht Prosperpolder. In het Hedwige-Prosperproject krijgt de Schelde vrij spel. De twee polders aan beide zijden van de grens tussen België en Nederland worden ontpolderd en teruggegeven aan de natuur. Pal naast het Verdronken Land van Saeftinghe ontstaat een nieuw verdronken land met weidse slikken, brakwaterschorren en platen. De ontpoldering zorgt ook voor veiligheid: het haalt de druk van de ketel bij stormtij. Bovenop het pompstation aan het einde van de Hertog Prosperstraat krijgt u een zicht op de staat van de werken.

14 15

ZEEUWS-VLAANDEREN

HULST

ZWIJNDRECHT

TEKENE

SINT-GILLIS-WAAS

BEVEREN

KRUIBEKE

Sint-Jansteen

Clinge

Zandberg

Graauw

Lamswaarde

Kemzeke

Sint-Pauwels

De Klinge

Nieuw-Namen

Kallo

Vrasene

Meerdonk

Kieldrecht

Doel

Verrebroek

Melsele

Burcht

Haasdonk

Nieuwkerken

Hoogeinde

't Kalf

Lillo

Puivelde

Hoboken

Emmadorp

Hedwigepolder

49

48

67

73

14

10

17

53

13

75 70

69

67

18

10

15

80

Lief

kens

hoek

tunn

el

Deur

ganc

kdok

Doeldo

k

Verre

broe

kdok

Vras

ened

ok

Zuid

elijk

inst

eekd

ok

Noordelijkinsteekdok

Waaslandkanaal

Delwaidedok

Kanaaldok B2

Kanaaldok B1

Schelde

ScheldeBaze-put

Melkader

Beve

rentu

nnel

N60

N60

E17

E34

N419N451

N403N70

N70

N70

N451

N691

N690

N403

N690

R2

10

10

9

11

15

11

Schor Ouden Doel

PaardenschorDoelpolder Noord

De Zoetwaterkreek

Grote Geule

Verrebroekse Plassen

Drijdijck

Kreken van Saleghem

Rietveld Kallo Groot Rietveld

Stropersbos

ProsperpolderNoord

Verdronken Landvan Saeftinghe

Putten Weiden

Kieldrecht-sluis

Fort vanKruibeke

Fort vanZwijndrecht

ProsperpolderZuid

Sint-Jansgat

Ketenisseschor

De Lisdodde

Prosperhoeve

Putten West

Vlakte vanZwijndrecht

Galgeschoor

Haasop

Antwerpen Ô

Heemmuseum

Oud-Station

Oud-Gemeentehuis

Steengelaag

De Molen

Fort Liefkenshoek

Gemeentehuis

Klingspoor

BezoekerscentrumSaeftinghe

InfokeetScheldelei

Brits monumentWO II

Kerncentrale

InfokeetHedwige-Prosper

Fort St.-Marie

Fort Fuentes-Spinola

Fort Bedmar

FortSt.-Jan

Fort St.-Filip

NatuurhuisPanneweel

Hof Ter Walle

Meester van derHeijden Groeve

Tabaknatie

AntwerpEuroterminal

ITC Rubis

Vogelkijkhut

Zandvlietsluis

BerendrechtsluisEuropa-terminal

Fort Lillo

MSC-PSAEuropeanTerminal

IneosPhenolAntwerp

GatewayTerminal

Indaver

Lanxess

Katoen Natie

Kallosluis

MonumentChemical

ICO

Noordzee-terminal

Provinciaal DomeinDe Ster

Roomanmolen

6,3

1,1

1,4

1,2

3,1

2,63,3

2,8

1,8

4,3

uisstr

aat

aat

Waters

tr aat

erkstraat

psstr

aat

Annaert

str.

Potaardestraat.

arsgras

straa

t

aat Breedstraat St.-Jansteenstraat

Oude Molenstraat

Sluisstraat

RodeMoerdi jk

Lange Nieuwstraat

Kijkverdrietstraat

Dijks

traat

Lange Nieuwstraat

Verbindingsstraat

Veldstraat

Rietlandstraat

Zalegemdijk

LangeMeersstraat

Turfbankenstr.

Kloosterstr.

Polderstraat

Sint-Kornelisstraat

Turfbanken

Molenhoekstraat

Molenstraat

Borringstraat

Bralstraat West

Kieldrechtsebaan

Bloempotstraat

Hoge Wilde

Moeringstraat

LeestraatDonkstr.Ruiterstraa

t

Binnendijkstr.Zandloperstr.

Schoorstraat

Krek elstr.

Drijdijk

St.-Michielsstr.

Priesteragiestr.

Spaans Fort

Sluisstraat

Verre broeks tr aat

Oud-Arenberg

Nieuw

-Aren

bergs

traat

Hert ogenstraatKlein Arenberg

Gemenestraat

Mugge

nhoe

k

Wes

tzees

traat

Petrusst raat

Polderdijk

OudeSluisstraat

Dreefstraat

Saftingen

ZoetenbermW

estlangeweg

Pillendijk

Oostlangeweg

Scheldemolenstraat

Engelsesteenweg

Sint-A

ntoniu

sweg

Molen

weg

Sint-A

nnala

an

Keten

islaa

n

Steenland laan

Fabriekstraat

Melse

ledijk

Hoog Kallostr.

Gasthuisstraat

TrepelandstraatBrielstraat

Dijkstraat

KoolputstraatBroekstraat

Waelenw

eg

Hofd

am

Heiveldstraat

Kasteelstraat

Muid

am

Achterhoek

Polde

rstra

at

Pol der straat

Klaasdek kerstr aat

Vliegenstal

Schoordijk

Vla

sroots

traat

Kwakkelstraat

Polderdreef

Damstr

aat

Warandewegel

Spaans Kwartier

Koningspolder straat

Dijks

traat

Groenedijk

Korte Meerstraat

Hoekstraat

Hogendijk

Hogendijk

Lindenhofstr.

Singelweg

Zwaantje

St.-Jacobsstraat

Plasstraat

Broekstraat

Muidam

Koningsdijk

Kave

lsdam

Sluisstraat

Hertog Pros

perstra

at

Langestraat

Emmaweg

Konin

ginne

straa

t

Arenbergstraat

Schelpstraat

Parallelweg Zorgdijk

Pri ncesseweg

Louisastraat

Veer

straa

t

Klingedijkstraat

Rode Moerstraat

Lage Sluisstraat

STARTPUNT 3

Engelbertst

raat

Prosperweg II

Parmavaart

Bedmarlinie

Middenstraat Geslecht

Sint-Antoniusweg

Blikk

en

Den Angeluus

De Zilte Schorre

Arenberghoeve

radartoren

Saefingherhof

JC Prosperpolder

0m 500 1000

Doel V

De Spuikom

Prosperpolder

12

64

60

65

PolderMASOuden Doel

16 17

“DE PALING BIJT ALS EM GOESTING HEEFT.”

Ik kom heel graag paling vissen op Fort Liefkenshoek. Het is hier rustig en mooi. Soms voel ik me hier alleen op de wereld. ‘Als de vis bijt’ zijn hier veel vissers. Wanneer de vis bijt valt niet te voorspellen. Dat is een van de grillen van de natuur. Vanaf mei tot eind september kan je hier al eens paling vangen. Maar, de paling bijt alleen als hij goesting heeft! Je kunt hier ook karper vangen.

In 2019 komt hier een nieuwe veerdienst tussen Fort Liefkenshoek en Lillo. Dan zal het hier drukker worden. Goed voor het toerisme, voor de vissers is het slecht nieuws want veel passage verstoort de vis. Mensen komen ons al eens goedbedoeld vragen of de vis bijt maar tijdens het vissen worden we eigenlijk liever niet gestoord. Praten doe ik liever als vrijwilliger op het Fort. Een drietal keer per maand ontvang ik de mensen aan de receptie en maak hen wegwijs. Ik raad hen dan ook altijd aan om eens een BONàPART biertje te proeven in de taverne hier.

Het BONàPART bier werd uitgebracht in 2012 ter gelegenheid van de opening van het belevingscentrum op het Fort Liefkenshoek. Het is een blond bier met een zachte ronde smaak en bittere toetsen. Een perfecte dorstlesser op een zonnig terras!

Heli De Cocq is visser en vrijwilliger op Fort Liefkenshoek.

VISSEN OP ‘T FORT

Er kan gevist worden in de omwalling van het fort. Een visvergunning is verkrijgbaar bij dienst Toerisme Beveren Grote Markt 2 | 9120 Beveren

18 19

Na uw bezoek kan u genieten van een drankje en een hapje op het schaduwrijke terras van het fort. Voor de kinderen zijn er enkele speeltuigen. Proef ook zeker een BONàPART, het bier met buskruit!

Fort Liefkenshoek maakt deel uit van de Staats-Spaanse Linies en van de Fortengordel rond Antwerpen. Voor de forten Liefkenshoek, Duffel, Kessel en Liezele in de Antwerpse fortengordel werd een Fortenapp ontwikkeld. Ga met deze erfgoed-app op zoek naar Achille. Hij leidt jou via leuke opdrachten door 500 jaar geschiedenis. Je leert spelenderwijs alles over het fort, de geschiedenis, de bewoners van vroeger en vandaag.

Fort Liefkenshoek kan vrij of begeleid bezocht worden. U kunt een gids aanvragen bij dienst toerisme. Als individuele bezoeker kunt u het fort met gids bezoeken van mei tot augustus. Dit kan elke tweede en vierde zondag van de maand. De gids wacht u op om 15 uur aan het onthaal van het fort. Dit bezoek is gratis. U hoeft niet te reserveren!

Fort Liefkenshoek werd eind 16de eeuw aangelegd ter bescherming van de stad Antwerpen en de haven, tegen de oprukkende Spaanse troepen onder leiding van Farnese. Twee eeuwen lang was het in handen van de Hollanders. Het groeide uit tot een echte gemeenschap. Daarna wisselde het fort nog verschillende keren van bezetter.

Ook de functie van het fort is meermaals veranderd: het deed dienst als quarantainestation, als marinebasis, als vakantieoord voor de beroepsmilitairen ... De oudste gebouwen dateren uit de Napoleontische periode (1810-1811). Het fort vormt één van de laatste stukjes groen te midden van het industrielandschap. Het werd aangekocht door gemeente Beveren in 1980 en is sedert 1985 beschermd als monument en als landschap. Het fort herbergt nu een bezoekers- en belevingscentrum.

In het bezoekerscentrum komt de eeuwenlange strijd van de mens tegen het water op een multimediale manier aan bod. De intrigerende rol van Fort Liefkenshoek loopt als rode draad in het verhaal van overstromingen en inpolderingen, oorlogen, ontstaan van de landsgrens, visserij en landbouw en oprukkende industrialisering.

In het belevingscentrum maken kinderen en jongeren tot 14 jaar, maar ook hun ouders en grootouders, op een speelse manier kennis met de geschiedenis van het fort en de verhalen van de bewoners. Via allerlei spelletjes en doe-opdrachten worden zij ondergedompeld in het fantastisch verhaal dat dit indrukwekkend fort te vertellen heeft.

Vanop de uitkijktoren heeft u een prachtig panoramisch zicht over de streek. De Schelde ligt aan uw voeten. Maak ook de GPS geleide dijkkruinwandeling en ontrafel de mysteries van het fort.

FORT LIEFKENSHOEK

TAVERNE FORT LIEFKENSHOEK

Ketenislaan 4 (Haven 1974) 9130 Kallo 03 575 05 47 0477 84 45 82 magalie_vanvlierbergen@hotmail.com www.fortliefkenshoek.be

Taverne Fort Liefkenshoek

FORT LIEFKENSHOEKKetenislaan 4 (Haven 1974) 9130 Kallo 03 750 12 90 liefkenshoek@beveren.be www.fortliefkenshoek.be

Fort Liefkenshoek

20 21

Van kinds af aan ben ik geïnteresseerd in alles wat te maken heeft met de natuur, in het bijzonder in vogels. Deze interesse is in de loop der jaren alleen maar toegenomen. Zo sterk zelfs dat ik op mijn 40ste besloot om terug te gaan studeren! Ik volgde een cursus Milieuwetenschappen aan de Open Universiteit om mijn achtergrondkennis te verruimen.

Vogels spotten doe ik vooral in de buitendijkse gebieden aan de Belgisch-Nederlandse grens. Hier aan de Westerschelde heeft het getij nog vrij spel en gaat het water langs de landsgrenzen over van zoet naar zout. Hierdoor krijgen we een uniek brakwaterbiotoop met een grote diversiteit aan zeldzame fauna en flora. De koeien die recht tegenover de radartoren staan in het schor van Ouden Doel, zorgen voor de begrazing van dit gebied zodat de verruiging van de typische brakwatervegetatie binnen de perken blijft.

De ontwikkeling van de natuurgebieden in en rond de haven kan ik alleen maar toejuichen. De vogelpopulatie kreeg hierdoor een enorme boost! Er is een toename van zowel broedvogels als doortrekkers. Regelmatig spot je hier zeldzame soorten. De tureluur, grutto en veldleeuwerik zingen weer in de polders. Ook de ree en de vos duiken steeds meer op. In de polders beleef ik onvergetelijke momenten die ik koester. Zo zag ik laatst een jagende sperwer die op enkele meters voorbij flitste. Dat is echt genieten!

Walter Van Kerckhoven is gepassioneerd vogelspotter.

VOGELS SPOTTEN“DE TURELUUR, GRUTTO & VELDLEEUWERIK ZINGEN WEER IN DE POLDERS!”

22 23

GROOT-SAEFTINGHEEEN GRENSPARK IN ONTWIKKELING! Een grenspark in het fraaie grensgebied van Linieland Waas en Hulst, tussen België en Nederland: 8 partners engageren zich om gedurende 3 jaar de handen in elkaar te slaan en een internationale trekpleister met unieke topnatuur te realiseren.

In het project staan drie activiteiten centraal: het herstel van de vogelbiodiversiteit, optimalisatie van de getijdennatuur en eco-hydrologisch herstel van de binnendijkse gebieden.

Om die doelen te bereiken worden onder meer broedeilanden, poelen, een vispassage, een toren, een bunker en kasten voor vleermuizen en tal van andere grote en kleine landschapselementen aangelegd.

Doe jij mee aan de grensparkchallenge?!In deze grensstreek groeit een uniek natuurlandschap op de grens van zoet en zout. Hier beleef je een wereld van contrasten tussen Schelde, haven, natuur en polder. De projectpartners staan voor jullie klaar maar hebben jullie ook nodig! Bewoners die durven meedromen over hun toekomstige achtertuin, boeren die meedenken over win-win voor landbouw en natuur, bedrijven als gastheer voor een groeiend aantal bezoekers … Kortom: believers en belevers.

Surf naar www.grensparkchallenge.eu en ontdek hoe jij kan meebouwen aan het Grenspark Groot-Saeftinghe!

24 25

Ik werk al ruim 20 jaar in de Waaslandhaven, steeds op dezelfde terminal aan het Vrasenedok. Momenteel werk ik voor Quayside Services, een dienstverlenend bedrijf op de Euroports Terminal. Ik heb een heel gevarieerde job en voer zowel bureau- als veldwerk uit.

Ons klantenbestand bestaat uit andere haventerminals waarvoor we herstellings- en constructiewerken uitvoeren en rederijen die we op logistiek vlak ondersteunen. Door ons wereldwijde klantenbestand heb ik veel internationale contacten die mij een ruim beeld op de wereld geven. Ik hoef niet te reizen om met andere culturen en nationaliteiten in contact te komen, ze komen allemaal naar ons! Ik zie mijzelf dan ook niet snel ergens anders aan de slag gaan.

Het is vooral de variatie die mij in dit beroep aanspreekt. Geen enkele dag in de haven is dezelfde. Door deze onvoorspelbaarheid en de tijdsdruk is het vaak een race tegen de

klok. Dit geeft mij een echte adrenalinekick! Een goede samenwerking is dan ook cruciaal om de deadlines te halen. Wanneer we een moeilijke opdracht tot een goed einde brengen, geeft dit extra voldoening.

Ik heb de haven in de voorbije 20 jaar steeds drukker zien worden. Dit creëert veel extra kansen voor de bedrijven en een hoge werkgelegenheid voor de streek. Ook het verkeer is de laatste jaren sterk toegenomen. Dat mag ik, jammer genoeg, bijna iedere dag ervaren!

De haven biedt enorm veel kansen zowel op professioneel als recreatief vlak. Dat recreatief aspect ontdekken in mijn vrije tijd, is zeker iets wat op mijn to do lijstje staat. Ik heb in de voorbije jaren al heel wat interessante plekken ontdekt die mijn nieuwsgierigheid prikkelen en die ik beslist een bezoekje ga brengen.

Wim Suy werkt in de haven bij Quayside Services op de terminal van Euroports.

WAASLANDHAVEN”GEEN ENKELE DAG IN DE HAVEN IS DEZELFDE.”

26 27

Op de dijk van het Scheldedorpje Doel is het bij mooi weer heerlijk vertoeven. Vanop de zitbanken hebt u een prachtig uitzicht op de Schelde, de industrie op de rechteroever en op het polderdorpje Lillo. U kunt hier de grootste containerschepen ter wereld van dichtbij bewonderen. Ze zijn onderweg van of naar de haven van Antwerpen of naar het Deurganckdok, een getijdedok dat schepen tot meer dan 20 000 TEU (containers van ongeveer 6 meter lang, 2,5 meter breed en 2,5 meter hoog) kan ontvangen!

MAS HAVENPAVILJOEN

Hanzestedenplaats 19 | 2000 Antwerpen havenpaviljoen@portofantwerp.com www.portofantwerp.com/havenpaviljoen

HAVENHUIS

Zaha Hadidplein | 2030 Antwerpen 03 205 20 11 www.portofantwerp.com/nl/het-havenhuis

HAVENCENTRUM

Scheldelaan 444 (Haven 621) | 2040 Antwerpen 03 569 90 12 reservatie@havencentrum.be www.havencentrum.be

INFOKEET HEDWIGEPROSPERPOLDER

Zoetenberm 6A | 9130 Doel Enkel op aanvraag te bezoeken info@hedwigeprosper.be

ook gebruik maken van de waterbus die halt houdt op verschillende plekken langs de Schelde. U komt tot rust in de indrukwekkende natuurgebieden of leeft u uit op een van de vele evenementen.

In het voorjaar van 2019 komt er opnieuw een verbinding tussen de forten Liefkenshoek en Lillo via een veerdienst.

www.havenland.be www.dewaterbus.be

HAVENLANDIn de haven van Antwerpen meren jaarlijks meer dan 14 000 zeeschepen aan, werden er in 2016 meer dan 210 miljoen ton goederen verhandeld en werken 60 000 mensen, waarvan een 4 000 Beverenaars! Maar het havengebied biedt ook ontspanning, waardevolle natuur en uniek erfgoed. Havenland nodigt ons uit om die niet-economische aspecten van de haven te ontdekken!

Havenland strekt zich uit over de linker- en rechteroever van de Schelde, van de Hobokense Polder in het zuiden tot het Verdronken Land van Saeftinghe in het noorden, van Kieldrecht en Verrebroek in het westen tot Stabroek in het oosten. De Schelde meandert als een verbindende levensader door het hele gebied. Havenland telt heel wat troeven: maritieme, logistieke en industriële activiteiten, natuur en cultuur, erfgoed en polderlandschap, recreatie en sport. Het onthaal- en recreatieplan Havenland verenigt alle initiatieven in en rond het havengebied en wil bezoekers al die troeven van dichtbij laten beleven. Havenland verbindt de ontwikkeling van het havengebied Antwerpen met de omliggende gemeenten en bewoners.

Havenland ontdekt u vanuit de vier onthaalpunten: het Havenhuis, het havenpaviljoen aan het MAS, het Havencentrum Lillo of Fort Liefkenshoek. U maakt er kennis met de vele gezichten van het havengebied. U kunt zelf op verkenning gaan langs de kilometerslange fiets- en wandelroutes, met de boot of de bus. U kunt

TAVERNE-RESTAURANT DE MOLENScheldemolenstraat 6 9130 Doel 03 575 88 31

BROCHUREBrochure ‘Havenland’ downloaden via www.havenland.be

FIETSLUSHavenland kaart met drie fietsroutes Bestellen of downloaden via www.tov.be/nl/havenland

CAFÉ-TAVERNE DOEL VPastorijstraat 8 9130 Doel 03 575 82 89 sheiladoel5@telenet.be www.doel5.be

Ook de kerncentrale is typerend voor het uitzicht van Doel. Ze produceert jaarlijks zo ‘n 22 miljard KWh, goed voor ongeveer 30 % van de Belgische elektriciteitsproductie. De gigantische koeltorens vormen een contrasterend beeld met de eeuwenoude Scheldemolen die sinds 1614 uitkijkt over de Schelde en het dorp. Het is één van de oudste stenen windmolens van Vlaanderen. Na een restauratie in 1958 wordt de molen gebruikt als restaurant. Sinds 1978 is hij eigendom van gemeente Beveren.

COLOFON

“Rond de Radar”is een uitgave van gemeente Beveren

Redactie:dienst Toerisme, Communicatie & Linkeroever

Grafische vormgeving:dienst Communicatie

Fotografie:Dominique Tielens Grafische dienstBenjamin VergauwenGeert MeersschaertWalter Van KerckhovenAndreas Trepte | www.photo-naTur.net

Kaart:Toerisme Oost-Vlaanderen

Met medewerking van:

Oplage:1 000 ex.

UITGAVE AUGUSTUS 2018

VU G

emee

nte

Beve

ren

• Mar

c Va

n de

Vijv

er •

burg

emee

ster

• St

atio

nsst

raat

2 •

9120

Bev

eren

BEGELEID BEZOEK

Met familie, vrienden of met een vereniging kunt u een bezoek brengen aan het verrassen-de gebied van Waaslandhaven en polders. Wil u daarbij ook wat uitleg of wil u de Kieldrecht-sluis van dichterbij zien, doe dan beroep op een gids. De dienst toerisme heeft een uitge-breid aanbod aan (halve) dagprogramma’s.

DIENST TOERISME BEVEREN

Grote Markt 2 | 9120 Beveren03 750 15 80toerisme@beveren.bewww.beveren.be