Overbodige (be)handelingen, wat en waarom?

Dr. Hester VermeulenAcademisch Medisch Centrum AmsterdamAmsterdam School of Health Professions

Who is who?

HoogmoedLustGierigheidWoedeTraagheidGulzigheidAfgunst

Overbodige (be)handelingen, wat en waarom?

Wat?• Onnodige, overbodige, onduidelijke en onaffe zorg

• Geen bewijs, toch doen!

• ‘algemeen aanvaarde handelingen waarvan de effectitiveit ontkracht kan worden op basis van wetenschappelijke inzichten’

• Peri operatieve zorg (5)

• scheren, laxeren, nuchter houden, maagsonde, temperaturen

• Decubitus (6)

• Katheter, ijzen & fohnen, windring, handschoenen, schapenvachtjes

Wat?

Wat?• Overdiagnostiek

– X-thorax door huisartsen en intensivisten– Gewoonweg overdoen

• Overbehandeling– Antibiotica na varices operatie– Doorsturen naar fysiotherapeut

• Overcontrole– Bijhouden vochtbalans– Jarenlang periodieke controles COPD patiënten

Valium voor de dokter

• Veel diagnostiek is als valium voor de dokter

• Mitrailleur diagnostiek

Valium voor de dokter

• Veel diagnostiek is als valium voor de dokter

• Mitrailleur diagnostiek

Overbodige (be)handelingen, wat en waarom?

Waarom?

• Een van de 7 zonden?– Hoogmoed?– Hebzucht?

• Omdat we ook maar mensen zijn?• Arrogantia?

– David Sackett• Een aardige dokter gevonden worden?• Om niks te missen, vooral in opleidingssituatie?• Mondigheid van de patiënt?

• We prefer stories to statistics

• We seek to confirm, not to question our ideas

• We rarely appreciate the role of chance and coincidence in shaping events

• We sometimes misperceive the world around us

• We tend to oversimplify our thinking

• Our memories are often inaccurate

Stories and statitics• We prefer stories to statistics.  • "Although Consumer Reports rates the car you re

considering as very reliable, a colleague of yours owns that model and complains that it has been nothing but trouble.  Would you still buy the car?  In general, people trust unique personal experiences over 'impersonal' data, even though the statistics represent the aggregated experiences of many people."

Seek to confirm• We seek to confirm rather than question our beliefs. • "This confirmation bias leads to stereotypes and

prejudices as well as to pseudoscientific thinking.  For example, if you believe in moon madness, you will notice the occasional crazy driver on a moonlit night without noticing all the other drivers (including yourself) that are driving normally."

Narrative vs systematic review

• “Take a simmering topic, extract the juice of an argument, add the essence of one filing cabinet, sprinkle liberally with your own publications and sift out the work of noted detractors or adversaries”

Oversimplify thinking• We have a tendency to oversimplify our thinking.  • "The heuristics [problem solving methods, especially

trial-and-error] we use to guide our thought processes help us prevent information overload and let us make decisions in a timely manner.  However, these mental shortcuts can also lead us widely astray and leave us vulnerable to deception by those who wish to manipulate us."

Waarom?

• Een van de 7 zonden?– Hoogmoed?– Hebzucht?

• Omdat we ook maar mensen zijn?• Arrogantia?

– David Sackett• Een aardige dokter gevonden worden?• Mondigheid van de patiënt?

David Sackett

Overbodige (be)handelingen, wat en waarom?

Wat nu?

Wat nu?

• Nederigheid • Zelfreflectie• Kritisch kijken naar eigen handelen• Uitgaan van de toegevoegde waarde voor patiënt

• Variatie in zorg in kaart brengen• NVAG themamiddag!

Leerpunten