Rappport Ia Ib Presentatie Prof Steven Eggermont

EEN ONDERZOEK NAAR DE INFORMATIEBEHOEFTEN

VAN KINDEREN, TIENERS EN JONGERENuitgevoerd in opdracht van het Vlaams Informatiepunt Jeugd

Marie-Lou De ClerckLaura VandenboschMichaël OpgenhaffenProf. Dr. S. Eggermont

LEUVEN SCHOOL FOR MASS COMMUNICATION RESEARCHFACULTY OF SOCIAL SCIENCESPARKSTRAAT 45 (3603), B-3000 LEUVEN

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT

LEUVEN

Onderzoeksmethodologie

4 FASEN

1. Eerste survey2. Tweede survey3. Kwalitatieve interviewstudie4. Kwalitatieve gebruiksstudie in

laboratoriumsetting

User-centered and life-centered approach

User-centered approach <> information-centered Manifeste en latente informatiebehoeften Focus op de gebruikers

Life-centered approach Focus op de context

Kwantitatieve studie

Tweefasige survey Specifieke connotatie “informatie” in schoolse

context Fase 1: open, zo min mogelijk sturende meting van

informatiebehoeften Fase 2: informatiegebruik en kwaliteitsbeoordeling

4 Kernconcepten

de informatiebehoeften de informatiebronnen de informatieproducten de informatiemedia

Informatiebehoeften

de belangrijkste zorgen van kinderen, tieners

en jongeren? verschillen kinderen, tieners en jongeren in hun

zorgen? zijn er verbanden met bepaalde variabelen?

Informatiebronnen

welke bronnen raadplegen kinderen, tieners en jongeren wanneer ze zich zorgen maken?

verschillen kinderen, tieners en jongeren in het raadplegen van bepaalde informatiebronnen?

Informatieproducten

welke informatieproducten kennen kinderen, tieners en jongeren?

verschillen kinderen, tieners en jongeren in hun kennis van bepaalde informatieproducten?

bestaan er verbanden met hun zorgen?

Informatiemedia

hoe benaderen kinderen, tieners en jongeren bepaalde informatiemedia?

verschillen kinderen, tieners en jongeren in hun benadering van deze media?

3 Leeftijdsgroepen

de kinderen: 10 – 12 jarigen de tieners: 12 – 18 jarigen de jongeren: 18- 25 jarigen

12 – 18 jarigen schoolgebaseerde clustersteekproef ASO, TSO, BSO 1e jaar (a- & b-klassen), 3e jaar, 5e jaar 600 leerlingen, verspreid over de drie gekozen jaren

10 – 12 jarigen geografische omgeving secundaire scholen 5e en 6e studiejaar 200 leerlingen

schriftelijke vragenlijst– tijdens de schooluren – in klasverband – onder begeleiding van een onderzoeksassistent– twee maal een vragenlijst afgenomen; minimum een week

Gent, Antwerpen, Aarschot, Maasmechelen

18 – 25 jarigen

Pragmatisch alternatief 200 jongeren Websurvey

De kinderen Vragenlijst I :202 Vragenlijst II: 204

5de leerjaar: 111 5de leerjaar: 111

6de leerjaar: 91 6de leerjaar: 93

45.9% jongens 54.1% meisjes

gemiddelde leeftijd: 11 jaar

De tieners Vragenlijst I :734 Vragenlijst II: 719

1ste: 282 1ste: 2803de: 286 3de: 2775de: 166 5de: 162

52.8% jongens 47.2% meisjes

gemiddelde leeftijd: 15.3 jaar

De jongeren Websurvey I :471 Websurvey II: 228 25.6% jongens 74.4% meisjes gemiddelde leeftijd: 21 jaar 59.4% naar school of opleiding en werkt niet 15.9% naar school of opleiding en werkt wel 23.6% werkt maar niet naar school of geen opleiding 1.1% werkt niet en niet naar school of geen

opleiding.

Kwalitatieve studie

> User- en life-centered approach

Kwalitatieve interviewstudie

Kwalitatieve gebruiksstudie in

laboratoriumsetting

Kwalitatieve interviewstudie8 focus group interviews

– 2 categorie kinderen 10 jongens en meisjes 5de leerjaar 12 jongens en meisjes 6de leerjaar

– 2 categorie tieners 8 jongens 3BSO 9 meisjes 5TSO

– 2 categorie jongeren 7 jongens en meisjes 8 jongens en meisjes

Deelname aan schriftelijke vragenlijsten tijdens de schooluren, onder begeleiding van één onderzoeker Faculteit Sociale Wetenschappen van de K.U.Leuven, onder

begeleiding van één onderzoeker.

2 met kinderen, tiener en jongeren met een beperking een vzw die o.a. eerstelijnsactiviteiten organiseert voor

kinderen en jongeren met een handicap– 6 kinderen en tieners tussen de 10 en 14 jaar – lichte tot matige handicap

een school voor buitengewoon onderwijs voor tieners en jongeren met een matige tot ernstige mentale beperking

– 4 jongens en 3 meisjes tussen de 16 jaar en 17 jaar– secundaire beroepsopleiding

Welzijn wie zijn de belangrijkste vertrouwenspersonen bij zorgen over

welzijn? wat doen ze als ze zich zorgen maken over welzijn?

Vrije tijd wat doen ze in hun vrije tijd? wat doen ze als ze informatie nodig hebben over vrije tijd?

Geld en werk in welke mate zijn jongeren bezig met dit thema?

Kwalitatieve gebruiksstudie in

Laboratoriumsetting

= gedragsobservatie en monitoring van gebruikersstijl

Vijf tieners, drie meisjes en twee jongens secundaire school, ASO studierichting 1ste, 3de, 4de, 6de middelbaar internetverbinding thuis

– gebruikten al minsten meer dan twee jaar het internet– enkele keren per week tot enkele keren per dag op internet– 3de en 6de middelbaar: regelmatig internet gebruiken om

informatie op te zoeken– 4de en 1ste middelbaar: slecht af en toe internet gebruiken

om informatie op te zoeken

Daadwerkelijk gebruik van het informatieaanbod laboratorium van de Afdeling Journalistiek van de Lessius

Hogeschool selectie informatiemedia geobserveerd tijdens hun gebruik ervan

– vrij rondsurfen op een website – een gerichte zoekopdracht

De resultaten

10- tot 12-jarigen: zorgen

1. toekomstig geluk2. gezinsproblemen3. dood en ernstige ziekte4. problemen van

vrienden5. onbehagen over school6. schoolprestaties7. gezondheid8. onbehagen over het

leven9. de maatschappij

10. toekomstige job11. studiekeuze12. persoonlijk onbehagen13. negatieve

vriendschapsrelaties14. probleemgedrag15. geweld16. relationele

peerproblemen17. uiterlijk en voorkomen18. gebrekkige

vriendschapsrelaties


Meer zorgen bij– wie een jaar dubbelde– wie uit een niet-traditioneel gezin komt– wie van Niet- of Oost-Europese afkomst is– wie lager opgeleide ouders heeft– wie een minder goede band met zijn/haar ouders

heeft

10- tot 12-jarigen: wat doe je als je zorgen hebt over …?

1. sociale relaties ouders nergens vriend(in) broer/zus familielid (100%)(95.5%) (59.4%) (34.9%) (34.0%)

2. persoonlijk ouders vriend(in) broer/zus familielid op school (64.2%)(47.2%) (33.5%) (27.4%) (17.9%)

3. godsdienst ouders nergens vriend(in) op school leerkracht (42.9%)(28.3%) (26.9%) (19.8%) (17.9%)

4. familie ouders familielid broer/zus vriend(in) bellen (69.3%)(41.5%) (30.7%) (30.2%) (12.7%)

5. school ouders vriend(in) op school leerkracht broer/zus (56.1%)(42.0%) (39.6%) (37.7%) (24.1%)

6. Gezondheid & ouders vriend(in) dokter broer/zus familielid uiterlijk (62.3%) (39.6%) (36.8%) (30.2%) (18.4%)7. geld & werk ouders vriend(in) broer/zus familielid nergens (61.3%)

(25.5%) (23.1%) (19.3%) (18.4%)8. huwelijk & ouders nergens vriend(in) broer/zus familielidseksuele relaties (36.8%) (28.3%) (26.9%) (17.5%) (9.9%)9. toekomstige ouders vriend(in) op school broer/zus familielid studies & beroep (68.9%) (32.1%) (30.2%) (25.0%) (17.0%)10. toekomst ouders vriend(in) broer/zus familielid nergens (68.4%)

(33.5%) (27.4%) (21.2%) (17.9%)11. verkeer & ouders nergens vriend(in) op school familielid vervoer (42.0%) (34.9%) (14.6%) (14.2%) (12.3%)

broer/zus(14.6%)

12. maatschappij ouders nergens internet familielid vriend(in) (39.6%)(34.0%) (16.0%) (15.6%) (15.1%)

13. chatten & ouders vriend(in) broer/zus internet familielid internet (38.2%) (34.4%) (23.1%) (20.3%) (12.3%)

nergens(23.1%)

10- tot 12-jarigen: Informatieproducten

1. de Yeti 90.9%2. de Joepie 90.8%3. de bibliotheek in de buurt 90.5%4. www.goudengids.be 57.7%5. de Kinder- en jongeretelefoon 56.3%6. het OCMW 55.5%7. www.klasse.be 54.1%8. de Streekkrant 45.1%9. de VDAB 43.5%10. www.delijn.be 40.4%


1. onbehagen over school2. toekomstig geluk3. schoolprestaties4. problemen van

vrienden5. toekomstige job6. gezinsproblemen7. onbehagen over het

leven8. gezondheid9. stress en slapeloosheid

10. dood en ernstige ziekte

11. studiekeuze12. uiterlijk en voorkomen13. maatschappij14. persoonlijk onbehagen15. probleemgedrag16. vertrouwenspersonen17. geweld18. ouderlijke controle


Meer zorgen bij– wie werkt om geld te verdienen– wie ouder is– wie schoolproblemen ondervindt– wie uit een niet-traditioneel gezin komt– wie van Niet- of Oost-Europese afkomst is– wie lager opgeleide ouders heeft– wie een minder goede band met zijn/haar ouders

heeft


1. sociale relaties vriend(in) ouders broer/zus familielid op school(46.5%) (34.1%) (25.7%) (18.2%) (14.8%)

2. Persoonlijk vriend(in) ouders broer/zus familielid internet(41.8%) (39.3%) (24.1%) (15.9%) (12.3%)

3. godsdienst ouders nergens vriend(in) op school internet(33.6%) (28.7%) broer/zus (13.1%) (11.9%)(15.7%)

4. familie ouders vriend(in) broer/zus familielid nergens(50.5%) (26.9%) (25.1%) (24.9%) (9.7%)

5. school ouders op school vriend(in) leerkracht broer/zus(36.5%) (35.7%) (31.9%) (22.1%) (18.5%)

6. gezondheid & ouders vriend(in) dokter broer/zus internet uiterlijk (39.1%) (32.9%) (32.2%) (20.9%) (12.2%)

7. geld & werk ouders vriend(in) broer/zus nergens familielid(50.3%) (24.1%) (18.8%) (12.3%) (11.5%)

8. huwelijk & vriend(in) ouders nergens broer/zus internetseksuele relaties (31.5%) (25.7%) (18.5%) (13.6%) (10.2%)9. studies & beroep ouders op school vriend(in) broer/zus leerkracht

(47.6%) (28.6%) (27.7%) (20.0%) (18.1%)10. toekomst ouders vriend(in) broer/zus nergens op school

(47.6%) (30.6%) (20.1%) (15.7%) (12.9%)11. verkeer & ouders nergens vriend(in) broer/zus internetvervoer (29.5%) (27.7%) (15.9%) (12.8%) (12.0%)12. maatschappij nergens ouders internet vriend(in) op school

(28.9%) (24.9%) (14.8%) (14.4%) (11.8%)13. chatten & vriend(in) nergens ouders broer/zus familielid internet internet

(33.4%) (20.4%) (19.7%) (17.5%) (8.1%)


1. de Joepie 89.5%2. de bibliotheek in de buurt 83.5%3. www.goudengids.be 72.8%4. het OCMW 72.3%5. de Streekkrant 66.5%6. de VDAB 64.2%7. www.delijn.be 62.0%8. de Kinder- en Jogerentelefoon 58.5%9. de Christelijke Mutualiteit 57.5%10. Childfocus 55.2%


1. gezondheid

2. onbehagen over het leven

3. toekomstig geluk

4. problemen van vrienden

5. gezinsproblemen

6. stress&slapeloosheid

7. persoonlijk onbehagen

8. maatschappij

9. studies

10. toekomstig werk

11. uiterlijk en voorkomen

12. verlegenheid

13. geweld

14. geld en bezittingen

15. relationele aspecten seksualiteit

16. gebrekkige vriendschapsrelaties

17. dood en ernstige ziekte

18. medische aspecten seksualiteit


Meer zorgen bij– wie nog studeert– wie jonger is– wie geen lief heeft– wie een minder goede band met zijn/haar ouders

heeft


1. sociaal vriend(in) krant ouders broer/zus schoolmat (35.3%) (24.9%) (18.0%) (16.3%) (13.7%)

2. Persoonlijk vriend(in) krant ouders schoolmat broer/zus (34.9%) (24.9%) (21.1%) (20.1%) (14.8%)

3. godsdienst nergens schoolmat ouders vriend(in) bibboek (21.8%) (17.1%) (9.9%) (9.3%) (8.2%)

4. familie ouders vriend(in) broer/zus krant familielid (33.8%) (26.8%) (24.5%) (21.6%) (20.3%)

5. school op school ouders schoolmat leerkracht broer/zusvriend(in) krant

(26%) (23.0%) (15.9%) (15.0%) (8.5%)6. gezondheid & vriend(in) dokter schoolmat ouders krant uiterlijk (26.2%) (25.8%) (24.1%) (21.8%) (20.9%)7. geld & werk ouders schoolmat vriend(in) krant broer/zus

(34.2%) (23.3%) (21.6%) (20.9%) (8.9%)8. huwelijk & vriend(in) krant schoolmat ouders broer/zus seksuele relaties

(33.0%) (24.5%) (18.2%) (13.1%) (7.6%)9. toekomst vriend(in) ouders krant broer/zus schoolmat

(32.6%) (29.8%) (25.4%) (12.5%) (12.3%)10. verkeer & schoolmat ouders vriend(in) nergens krantvervoer (30.2%) (20.3%) (11.8%) (9.5%) (9.3%)


1. de Humo 97.8%2. de NMBS 97.8%3. de bibliotheek in de buurt 96.8%4. www.goudengids.be 94.7%5. www.delijn.be 93.9%6. de VDAB 93.6%7. het OCMW 93.0%8. de Oxfam wereldwinkels 92.1%9. de Christelijke Mutualiteit 92.1%10. Childfocus 91.7%

Nuancering: “Generation M”

Mediasaturatie Privatisatie; compartimentalisering ‘Message hours’ > ‘person hours’: multitasking;

beperkte ‘displacement’

Wat doet dit met de jongeren? Effectonderzoek wijst op statistische relatie tussen mediagebruik enerzijds en roken, alcoholgebruik, obesitas, seksueel risicogedrag, slaaptekort, racisme, … anderzijds

Waarom gebruiken ze media?

EntertainmentKlemtoon op

het moment, de distractie, het ongecontroleerde, het dramatische


Identity formationOntwikkelen van een samenhangend geheel van indrukken over

zijn/haar waarden, vaardigheden, en toekomstverwachtingen.

Toenemende zelfreflectie: leidt tot 1. Naïef idealisme (‘persoonlijke fabel’)2. Absolutisme3. Egocentrisme (‘imaginair publiek’)

Vergelijkend denken => mediavoorbeelden nodigToekomstdenken => mediavoorbeelden nodigBelangrijk onderdeel: gender role identity


High sensation/problem behaviour1/ Adolescentie vertoont doorgaans hoog niveau van sensation

seeking, rusteloosheid => mediagebruik verschaft spanning en sensatie

2/ Probleemgedrag: Socio-economische achtergrondGeringe opvoedingsvaardigheden bij

de oudersOnaangepastheid van het gezinCognitieve problemenHyperactiviteitAttributie-vooringenomenheid


Coping1/ Vroege adolescentie => toename in het aantal conflicten, en stress

thuis, op school, in vriendenkring, romantische stress => media voor “emotional self-regulation”

Leuvens onderzoek Televisiekijken als een reactie op

Schoolstress (ook thuis)SeparationLaag zelfbeeldMoeilijk ‘peer contact’

2/ Mediagebruik als ontwijkgedragMediagebruik als probleeminternalisatie vs probleemexternalisatie


Peer group/Youth culture identificationToenemend belang van leeftijdsgenoten en sociale relaties (cf.

mythe van de ‘peer group’; conflicthypothese versus terreinhypothese)

In de vroege adolescentie hoog conformisme

Hoe dan ook, leeftijdsgenoten worden belangrijker en media spelen daarin vaak de rol van bindmiddel

1. Media geven de indruk van verbondenheid met een “peer network”

2. Subculturen zijn vaak gebaseerd op mediavoorkeuren

3. De theorie van de ‘super-peer’

Rappport Ia Ib Presentatie Prof Steven Eggermont

Travel

Transcript of Rappport Ia Ib Presentatie Prof Steven Eggermont