V L I Z Zeelessen door Mieke Eggermont.

V L I Z

www.vliz.be/educatie

Zeelessen door Mieke Eggermont

V L I Z


Zeelessen

Ecologisch onderzoek van een

zoutwaterbiotoop

Les 1: Abiotische factoren

V L I Z


Zeelessen

Abiotische factoren

• Topografische gegevens

• Meten van relevante parameters

• Ecologische betekenis abiotische factoren

- Temperatuur- Licht- Stroomsnelheid

INHOUD

V L I Z


Zeelessen

Stap1• De biotoop lokaliseren op kaart

Strand van Oostende

Topografische gegevens

Oostende

V L I Z


Zeelessen

Stap 2• Beschrijving van het omringende landschap

Topografische gegevens

duinengordel

intergetijdenzone

zee

V L I Z


Zeelessen

METEN van relevante parameters• Temperatuur• pH• Saliniteit• Wind• Golfslag• Windrichting• NH3• NO2• NO3• P• Ca• CO3• O2

Fysisch Chemisch

V L I Z


Zeelessen

Tijdens de excursie aan zee zullen jullie zelf deze parametersleren bepalen. Een voorsmaakje van het onderzoek van een

zoutwater biotoop vind je in de korte video‘Leven op het strand’

http://www.vliz.be/vmdcdata/photogallery/movies.php .

V L I Z


Zeelessen

• Temperatuur

• Licht

• Stroomsnelheid

ECOLOGISCHE BETEKENISvan enkele abiotische factoren

V L I Z


Zeelessen

• H2O is de enige stof op onze planeet die in vaste toestand (ijs)lichter is dan in vloeibare toestand (water).

• Zoet H20 heeft de grootste dichtheid bij 4°C en is dan vloeibaar.

Gevolg:• water van 4°C is zwaarder dan warmer of kouder water en zal naar de bodem zakken• ijs drijft

Temperatuur

V L I Z


Zeelessen

Zout water is denser dan zoet water en dus zwaarder.

Aan de Noordpool koelt het water af en heeft dankzij de Golfstroom een hoge zoutgehalte of saliniteit. Dit water is dus zeer zwaar en zakt naar de bodem van de diepzee.

Dit fenomeen vormt de motor van de “conveyor belt”.

Vorming van diep oceaanwater aan de Noordpool: het koude zoute water zakt naar de oceaanbodem, trekt hierbijhet bovenliggende water mee en duwt het onderliggende weg

Zo wordt een stroming op gang gehouden bestaande uit een diepe, koude stroom en een oppervlakkige warme stroom.e

V L I Z


Zeelessen

Waar zou je het snelst onderkoeld geraken?• avondwandeling bij 0°C • duik in een zwembad van 0°C

Water heeft een zeer hoge warmtecapaciteit.

Meeuwen:WarmbloedigLeven in de luchtWaterdicht verenpak

Vissen:KoudbloedigLeven in het water

ZeezoogdierenWarmbloedigLeven in het waterDikke speklaag

Organismen hebben zich hieraan aangepast :

Temperatuur

V L I Z


Zeelessen

WestkustNoord Amerika

Temperatuur

Hawaii

Alaska

Bultrugwalvis

Zomer: In diepe voedselrijke wateren (vb. Alaska)

Winter: In tropische ondiepe wateren (Vb. Hawaii, Japan en Mexico)

De voedselrijke gebieden zijn te koud en gevaarlijk voor hun kalvendus zwemmen ze jaarlijks 3500 mijl naar warmere veiligere wateren waar ze hun jongen zogen maar voor zichzelf geen eten kunnen vinden.

V L I Z


Zeelessen

Licht

Licht is de energiebron voor fotosynthese en dus cruciaal voorhet leven op land en in de oceanen.

De meeste organismen in het water zijn ook afhankelijk van het lichtom zich voort te bewegen en om prooien en predatoren te zien.

V L I Z


Zeelessen

Het effect van zonlicht vermindert sterk met de diepte.

• Plantengroei in kustwateren met veel stroming is door het troebele water soms beperkt tot 10 m diep..

Het licht in de waterkolom wordt geabsorbeerd of gereflecteerd door het zeewater en de partikels in het water.

• Hierdoor kan je onder water moeilijk kleuren onderscheiden. De rode kleur is de eerste die verdwijnt.

De lichtintensiteit vermindert exponentieel met de waterdiepte

• Dieper dan 1000 m is het zonlicht zeer beperkt. Dieren die hierleven zien bijna niks.

V L I Z


Zeelessen

Het fytoplankton kan dus enkel aan fotosynthese doen in de bovenste waterlagen.Waterplanten zullen enkel in ondiepe wateren goed gedijen en naar boven groeien voor optimaal licht.

V L I Z


Zeelessen

Invloed van de stroomsnelheid op bouw en voorkomen van organismen

•het fytoplankton om voldoende licht voor fotosynthese te hebben

•het zoöplankton omdat ze fytoplankton op het menu hebben staan

Plankton leeft in de waterkolom maar is te klein om tegen de oceaan stroming in te zwemmen. Plankton kan niet zwemmen maar moet wel in de bovenste laag van de oceaan blijven om te overleven:

V L I Z


Zeelessen

Hoe slagen ze er in om niet te zinken?

Opties:

• Lichter zijn dan zeewater• Speciale vorm hebben waardoor ze minder snel zinken• Bewegen• Veel turbulentie in het water

Alle 4 de opties worden gecombineerd!

V L I Z


Zeelessen

V L I Z Zeelessen door Mieke Eggermont.

Documents

Transcript of V L I Z Zeelessen door Mieke Eggermont.