raadwerk

MEER COMFORT EN MINDER ENERGIEBEHOEFTEIN 1971 WERD HET HUIDIGE DHV HOOFDKANTOOR GEOPEND. BIJNA VEERTIG JAAR LATER WAS HET PAND TOE AAN EEN GRONDIGE RENOVATIE. DE UITDAGING: REALISEER EEN ZO DUURZAAM MOGELIJK GEBOUW, ZONDER DE KOSTEN UIT HET OOG TE VERLIEZEN EN ONNODIG ONDERDELEN TE VERVANGEN. DIE UITDAGING WERD NATUURLIJK DOOR EIGEN ADVISEURS OPGEPAKT. OPDRACHTGEVER DHV ARCHITECT ROEL BROUWERS, DHV INFORMATIE LOES.JOOSTEN@DHV.COM

PARKEERGARAGE WESTBLAAK IN HET CENTRUM VAN ROTTERDAM KRIJGT DE GROOTSTE GROENE GEVEL VAN EUROPA: 5000 VIERKANTE METER BEPLANTING GROEIT STRAKS DOOR KORFCONSTRUCTIES DIE AAN DE GEVELS HANGEN EN OP DAKKOLOMMEN STAAN. DHV TEKENDE VOOR HET BREED TOEPASBARE, SLIMME CONSTRUCTIEVE ONTWERP. OPDRACHTGEVER WEST-STAR MANAGEMENT ARCHITECT KÜHNE & CO INFORMATIE

WALTER.VANADRICHEM@DHV.COM

GROENE 'JAS' VOOR GRIJZE PARKEERGARAGE

Hoe geef je een lelijke betonnen parkeergarage een mooie groene functionele jas? De constructeurs van DHV berekenden hoe je met simpele gaaskorven vol met klimop een groene gevel en dak creëert voor een bescheiden budget. De kunst was hulpconstructies overbodig te maken. Het toevoegen van diagonaalstaven was voldoende om de sterkte van de korven op het dak toe te laten nemen met factor vier. Hierdoor werken deze korven constructief als vakwerkliggers die zichzelf dragen

en windbelasting kunnen opnemen. De klimop die het gebouw straks volledig omhult dient meerdere doelen. De planten leveren een positieve bijdrage aan de lokale luchtkwaliteit omdat ze fijnstof reduceren en stikstof filteren. Daarnaast neemt de geluidsoverlast af en slurpt de klimop straks 2 miljoen liter overtollig regenwater op. De nieuwe groene gevel van parkeergarage Westblaak fungeert als pilot in de vergroening van stadsgevels en is inmiddels opgeleverd.

SEPTEMBER 2010

Advies- en ingenieursbureau

Hoe komt een 40 jaar oud kantoorpand met energielabel G op het energie-prestatieniveau van huidige nieuwbouw? Door een integrale projectaanpak – en dus gevels, dak en installaties met elkaar in verband te brengen – komen de duurzaamheidmaatregelen optimaal tot hun recht. Het gebouw krijgt een nieuwe uitstraling door een volledig transparante glazen gevel die betere daglichttoetreding combineert met zongestuurde lichtwering. Het verbeterde comfort in de kantoortuinen gaat zo gepaard met beperkte zontoetreding, minder warmteverlies en een lagere energiebehoefte. Nieuwe installaties zorgen ervoor dat er nóg minder energie nodig is

voor koelen en verwarmen. De warmte en het vocht worden immers teruggewonnen uit ventilatielucht. Ook een nieuwe verlichting met aanwezigheidsdetectie en daglichtschakeling zorgt voor energiebesparing.

Bij oplevering van het gerenoveerde pand in januari 2011 gaat het energielabel van G naar A, is het totale gasgebruik 75% lager, het elektriciteitsgebruik 25% lager, reduceren we CO2 uitstoot met 430 ton en komt de energierekening jaarlijks 100.000 euro goedkoper uit. Renovatie van een oud gebouw kan dus gelijktijdig comfortverhoging én een energiebesparing opleveren.

DUURZAME RENOVATIE HOOFDKANTOOR DHV

dhv.nl/bouw

VERDUURZAMING PARKEERGARAGE WESTBLAAK IN UITVOERING

De gebouwopnames van ministeries, musea, rechtbanken en penitentiaire inrichtingen worden verwerkt tot gebouwplattegronden en oppervlaktegegevens. Die vormen de basis voor efficiënter vastgoedbeheer, -onderhoud en facilitair management van de rijksoverheid.De combinatie van DHV's kennis van techniek en ruime ervaring in het beheer van technische informatie is onontbeerlijk bij dit enorme project. Nauwkeurigheid bij het in kaart brengen van de ruim 1000 objecten is van het grootste belang. De aftrap is gedaan met het in kaart brengen van de gebouwen van de kernministeries van Economische

Zaken, Buitenlandse Zaken en Financiën. “Om het gebouwbeheer goed te kunnen stroomlijnen en risico's te managen, is dit project van strategisch belang,” zegt Hans Elsinga, clusterhoofd van de Rijksgebouwendienst.

“Het ruimtelijke model betreft volledige RGD-objecten en is voorlopig beperkt tot ruimtecategorieën, object- en huurderdemarcaties. Op basis hiervan worden automatisch oppervlaktestaten gegenereerd per object per huurder. Het informatie beheerproces moet er voor zorgen dat de objectinformatie actueel blijft.”

DHV BRENGT RIJKSGEBOUWEN IN KAART

De architectuur van het rijksmonument is -met invloeden uit de Delftse en Amsterdamse School- zeer opvallend. De hoge klokkentoren is in de wijde omtrek van Alkaar te zien. Zo’n in het oog springend pand duurzaam renoveren en uitbreiden is een kolfje naar de hand van de installatieadviseurs van DHV. Binnen de integrale ontwerpopdracht zorgt DHV naast installatieontwerp ook voor projectmanagement, het bouwfysisch advies, kostenadvisering, directievoering en toezicht. Het monumentale karakter van het pand werd tijdens de ontwerpfase slim gecombineerd met duurzame

maatregelen en moderne eisen voor een gezond binnenklimaat. Er wordt maximaal gebruikt gemaakt van de bestaande bouw door middel van gevelreiniging en voorzetramen bij de kozijnen.

Het splinternieuwe ventilatiesysteem op basis van warmteterugwinning zorgt voor een gezond binnenklimaat. Zowel het oude als het nieuwe gedeelte van het schoolgebouw voldoen straks aan de eisen van 'Frisse Scholen'. De vernieuwde huisvesting wordt vanaf het schooljaar 2011-2012 in gebruik genomen.

WORKPLACE INNOVATION OPGELEVERD

INNOVERENDE WERKOMGEVING OP DE HIGH TECH CAMPUS EINDHOVEN

Via WPI biedt Philips haar personeel een moderne en flexibele omgeving, waar ze op een productieve, inspirerende en creatieve manier kunnen werken. Het WPI concept is gelanceerd in drie gebouwen op de High Tech Campus in Eindhoven. DHV was projectmanager en hoofdaannemer van het project. Workplace Innovation biedt een nieuwe vorm van werken, gebaseerd op drie belangrijke pijlers: mensen, werkplek en technologie. In de optimale werkomgeving zijn de 3 pijlers onlosmakelijk verbonden en resulteren in optimale processen, een efficiënte organisatie en tevreden medewerkers. Een flexibele open omgeving en ICT voorzieningen zorgen ervoor dat overal en altijd gewerkt kan worden. De medewerkers hebben de mogelijkheid om de werkplek te kiezen die het beste past bij het werk dat ze op dat moment willen doen.

Het eindresultaat is in Eindhoven te zien. Na een grondige renovatie van de drie panden in een ambitieuze acht maanden, werken de Philips medewerkers inmiddels enthousiast in hun nieuwe workplace.

EFFICIËNTE ZORG IN MULTIFUNCTIONEEL COMPLEXFLEXIBELE UITBREIDBARE WESTFLANK

GROOT KLIMMENDAAL BNA GEBOUW VAN HET JAAR

REVALIDATIECENTRUM GROOT KLIMMENDAAL IN ARHNEM IS DOOR DE BOND VAN NEDERLANDSE ARCHITECTEN GEKOZEN TOT GEBOUW VAN HET JAAR 2010 ÉN HEEFT DE HEDY D’ANCONAPRIJS GEWONNEN VOOR EXCELLENTE ZORGARCHITECTUUR. DE JURY VAN DE BNA OMSCHREEF HET ONTWERP ALS 'POËZIE IN HET BOS, VERBLUFFEND EN UNIEK VAKMANSCHAP.' DHV’S SLIMME CONSTRUCTIEVE OPLOSSINGEN MAAKTEN DE OPVALLENDE ARCHITECTUUR MOGELIJK. OPDRACHTGEVER

GROOT KLIMMENDAAL ARCHITECT ARCHITECTENBUREAU K. VAN VELSEN INFORMATIE

MAURICE.HERMENS@DHV.COM

Het revalidatiecentrum herbergt heel uiteenlopende functies: een theater, restaurant, sportzaal, zwembad, kantoren, behandelkamers en een Ronald McDonald-huis. DHV ontwierp de constructie vanuit het principe van mass customization: een helder en eenduidig concept gecombineerd met geautomatiseerd of gestandaardiseerd maatwerk. Op die manier wordt alleen materiaal toegepast daar waar het nodig is. DHV maakte dit mogelijk door te denken vanuit de productiemogelijkheden; door de toepassing van standaard bekistingen (voor de per verdieping verjongde betonkolommen) en lasrobots (voor het lassen van de versterkte liggers) is dit massa maatwerk ook werkelijk goedkoper dan het toepassen van de gebruikelijke standaardisatie.

Deze aanpak creëerde ruimte voor een uitkraging van 17,5 meter en voor de opvallende en award-winning architectuur in de rest van het gebouw. Het gebouw is op 9 juni 2010 officieel geopend.

EEN GROOT DEEL VAN ONS LEVEN BRENGEN WE DOOR OP DE WERKPLEK. EEN PRETTIGE WERKOMGEVING STIMULEERT EN MOTIVEERT EN VERDIENT DUS ALLE AANDACHT. ELEKTRONICACONCERN PHILIPS WEET DIT ALS GEEN ANDER EN ONTWIKKELDE HET WORKPLACE INNOVATION CONCEPT (WPI). OPDRACHTGEVER PHILIPS REAL ESTATE INFORMATIE HILBRAND.POSTMA@DHV.COM

TWEEDE LEVEN VOOR RIJKSMONUMENT

EFFICIËNTER VASTGOEDBEHEER, -ONDERHOUD EN FACILITAIR MANAGEMENT VOOR RGD

HET OFFICE FOR METROPOLITAN ARCHITECTURE (OMA) UIT ROTTERDAM ONTWIERP HET TAIPEI PERFORMING ARTS CENTRE. DE DRIE VERSCHILLENDE THEATERS VAN HET CENTRE MOESTEN MULTI-INZETBAAR ZIJN. AAN DHV DE UITDAGING OM MAXIMALE FLEXIBILITEIT UIT DE AKOESTIEK TE HALEN. OPDRACHTGEVER TAIPEI PERFORMING ARTS CENTRE

ARCHITECTS ARCHITECT: OMA ASIA (HONG KONG): REM KOOLHAAS, DAVID GIANOTTEN IBRAHIM ELHAYAWAN

/ ARTECH ARCHITECTS (TAIPEI): KRIS YAO INFORMATIE THEO.RAIJMAKERS@DHV.COM

De drie theaterzalen kragen als solide massa’s uit de 50 meter hoge glazen kubus van zo’n 40.000 m2 oppervlakte. OMA roept hiermee het beeld van een theatermachine op: een geolied motorblok met uitstekende delen. De soepel draaiende motor vertaalt zich in een variabele inzetbaarheid van de zalen. Zo zal het Grand Theatre met 1500 stoelen voor zowel drama als opera gebruikt worden, terwijl die twee genres een andere akoestiek vereisen. DHV ontwierp met OMA beweegbare plafondelementen waarmee de nagalmtijd van de zaal kan worden gevarieerd. De benodigde langere nagalm voor opera is op deze manier geen probleem.

Daarnaast zullen de verschillende theaters zowel afzonderlijk als in combinatie gebruikt kunnen worden. De geluidisolatie en de indeling van elk theater moet dus optimaal, maar ook uitermate flexibel zijn. Een combinatie van beweegbare wanden bleek de oplossing. Door de verschillende indelingen kunnen de benodigde isolatiewaarden gehaald worden en blijft tegelijk de circulatie binnen het gebouw gewaarborgd. Kleine intieme theaters, of één groot super theater; genieten van opera én toneel: het Taipei Performing Arts Centre zal een breed spectrum aan voorstellingen kunnen verwelkomen. Eind 2014 zijn de akoestische klanken real life te ervaren.

Eerstehulppatiënten kunnen straks voor alle onderzoeken in één gebouw terecht, zowel voor psychische als lichamelijke zorg. Behandelingen verlopen hierdoor makkelijker en sneller. IAA Architecten uit Enschede ontwierp het zorgcomplex.

Flexibiliteit is een belangrijk begrip in de zorg. Er is bij het ontwerp van de Westflank rekening gehouden met een toekomstige uitbreiding van vier verdiepingen. Ook is er in de parkeergarage ruimte voor doorgangen naar het nieuw te bouwen

Zuidflank complex. De vloeren zijn dusdanig ontworpen, dat er later probleemloos sparingen kunnen worden gemaakt. DHV maakte het constructief ontwerp van de onderbouw van de Westflank en werkte hierbij samen met bureau Pieters Bouwtechniek, dat verantwoordelijk is voor de bovenbouw.

De oplevering van de 33.000 vierkante meter grote uitbreidbare nieuwbouw zal volgens planning in het najaar van 2012 plaatsvinden.

VARIABELE AKOESTIEK VOOR ZORGT VOOR FLEXIBEL SUPERTHEATER

VLAKBIJ DE A10 OP HET TERREIN VAN HET VU MEDISCH CENTRUM IN AMSTERDAM VERRIJST HET ZORGCOMPLEX WESTFLANK. DIT MULTIFUNCTIONELE ZORGGEBOUW MET EEN OPVALLENDE RODE BAKSTEENGEVEL ZAL ONDERDAK BIEDEN AAN DE SPOEDEISENDE HULP MET AMBULANCEHAL, DE GGZ IN GEEST EN EEN COMFORTABEL GASTENVERBLIJF. OPDRACHTGEVER VUMC ARCHITECT IAA ARCHITECTEN

INFORMATIE EDDY.HOLA@DHV.COM

DE RIJKSGEBOUWENDIENST (RGD) ZORGT VOOR DE HUISVESTING VAN MINISTERIES, RIJKSDIENSTEN, ZELFSTANDIGE BESTUURSORGANEN EN INTERNATIONALE ORGANISATIES. DE MILJOENEN VIERKANTE METERS MOETEN ZO EFFICIËNT MOGELIJK BEHEERD WORDEN. SPECIALIST DHV GAAT DE KOMENDE DRIE JAAR ELKE VIERKANTE CENTIMETER NAUWKEURIG IN KAART BRENGEN. OPDRACHTGEVER RIJKSGEBOUWENDIENST

INFORMATIE PETER.COUWENBERG@DHV.COM

UITBREIDING EN RENOVATIE MURMELLIUS GYMNASIUM ALKMAAR

VOOR DE LEERLINGEN IS HET DE KOMENDE DERTIG JAAR GOED TOEVEN IN HET MURMELLIUS GYMNASIUM IN ALKMAAR. HET MONUMENTALE SCHOOLGEBOUW WORDT GERENOVEERD ÉN UITGEBREID, ZONDER DAT DE KARAKTERISTIEKE UITSTRALING VAN HET PAND VERLOREN GAAT. DHV ZORGT VOOR DE DUURZAME ENERGIEVOORZIENING EN EEN GEZOND BINNENKLIMAAT. OPDRACHTGEVER STICHTING OPENBAAR

VOORTGEZET ONDERWIJS NOORD-HOLLAND-NOORD ARCHITECT TEEUWISSE & WILLEMS ARCHITECTEN INFORMATIE GERBEN.STAM@

DHV.COM

NIEUWBOUW REVALIDATIECENTRUM (ARNHEM) OPGELEVERD

foto's: OMA

WANKELE STAPEL WETBOEKEN STABIEL DOOR STAALCONSTRUCTIE

Tijdelijke huisvesting TU Delft opgeleverd

Architect KCAP ontwierp samen met constructeur DHV een gebouw in de vorm van een stapel verschoven wetboeken. Daarbij was de uitdaging voor DHV om een constructie te bedenken voor een geometrisch complex gebouw, met als extra uitdaging de korte bouwtijd (26.000 m2 verdeeld over een parkeerkelder en 12 verdiepingen in 21 maanden) én de aanwezigheid van de voor zettingen en verplaatsingen gevoelige metrobuis op minder dan één meter afstand. De oplossing voor dit ingewikkelde vraagstuk was uiteindelijk simpel: Bouw een eenvoudig stalen kantoorskelet met lichte vloeren en gevels op een traditionele manier. Start de staalconstructie direct op de keldervloer. Voeg een schuine kolom toe ter plaatse van de verspringende uitkragende gevel en gebruik stabiliserende constructies in de gevels, waar zij geen hinder geven. Dit eenvoudige concept leverde een marktconform, zeer flexibel indeelbaar gebouw op én zorgde ervoor dat de advocaten volgens planning in juli 2010 konden inhuizen.

MUSEUM VALKHOF OPENT VREDE VAN NIJMEGENZAAL

Het Nijmeegse museum Het Valkhof opende dit voorjaar de Vrede van Nijmegenzaal.

DHV tekende voor het installatietechnisch ontwerp, de akoestiek, de brandveiligheid

en de uitvoeringsbegeleiding. Om aan de zeer strenge klimaateisen te kunnen

voldoen is een volledig nieuwe luchtbehandelingsinstallatie ontworpen voor de zaal

én de toekomstige uitbreidingen in het souterrain. De nieuwe installatie is voorzien

van warmterugwinning en is geschikt gemaakt voor hergebruik van restwarmte uit

de koelinstallatie. De bestaande koelinstallatie is hydraulisch aangepast voor een

betere vochthuishouding binnen het totale museum. De nieuwe zaal is onderdeel de

van een geheel nieuwe inrichting van de vaste presentatie van het museum.

Informatie: rene.jansen@dhv.com

VERHUISMANAGEMENT ERASMUS MEDISCH CENTRUM

EERSTE PARTICULIERE VLIEGSCHOOL IN CHINA

China verwacht een jaarlijkse groei in de burgerluchtvaartsector van 7% tot 9%.

Dit betekent een snelgroeiend tekort aan piloten van meer dan 2000 per jaar. Veel

Chinese piloten worden nu in het buitenland getraind. De Asian Development

Assistance Board heeft het initiatief genomen voor de ontwikkeling van de Pegasus

Flight Academy in de zuid-Chinese stad Zhuhai. Op 60.000 m2 zal een school verrijzen

met een simulatiehal, hangars en een hostel. DHV neemt het complete ontwerp en

integrale project management voor haar rekening en zal hierbij nauw samenwerken

met haar eigen kantoor in Sjanghai.

Informatie: sander.vorselman@dhv.com

IN MEI 2010 TOONDE NEDERLAND OP DE WORLD EXPO IN SHANGHAI EEN UNIEK PAVILJOEN: HAPPY STREET. EEN ZWEVENDE 375 METER LANGE STRAAT IN DE VORM VAN EEN ACHTBAAN, NAAR EEN ONTWERP VAN ARCHITECT JOHN KÖRMELING. DHV VERZORGDE HET PROJECTMANAGEMENT VAN HET INNOVATIEVE BOUWWERK. OPDRACHTGEVER AGENTSCHAP NL, MINISTERIE VAN ECONOMISCHE

ZAKEN INFORMATIE TIM.JEANNE@DHV.COM

Happy Street illustreert hoe vooruitstrevend Nederland met ruimte, energie en water omgaat. Via de zwevende straat kunnen bezoekers –waaronder ook Prins Willem-Alexander en Prinses Maxima– een reis maken langs 28 Nederlandse iconen die onze mogelijkheden tonen op het gebied van technologische innovatie, stedelijke ontwikkeling, architectuur en duurzaamheid. Het is een ongebruikelijk bouwwerk, zwevend en opvallend open van karakter. Het paviljoen diende veilig en demontabel te zijn, en dat stelde weer uitdagende eisen aan de constructie en montage. DHV droeg als projectmanager van de ontwerp- en constructiefase bij aan de innovatieve en duurzame Nederlandse uitstraling wereldwijd.

KANTOOR BLAAK 31 (ROTTERDAM) OPGELEVERD

RUIM 2,5 JAAR GELEDEN WAREN DE ADVOCATEN VAN LOYENS & LOEFF OP ZOEK NAAR EEN NIEUW KANTOOR, MET ALS WENS ER JULI 2010 IN TE WERKEN. DE BEOOGDE LOCATIE BRACHT ECHTER EEN AANTAL UITDAGENDE BEPERKINGEN MET ZICH MEE. DE ONDERGRONDSE METROBUIS DWONG DE BEGANE GRONDVLOER RICHTING NOORD, TERWIJL DE EISEN VOOR LICHT EN ZICHT AAN DE NIEUWSTRAATZIJDE DE BOVENSTE ETAGES RICHTING ZUID DUWDEN. ONTWIKKELAAR PROVAST KLOPTE BIJ DHV AAN VOOR DE OPLOSSING. OPDRACHTGEVER PROVAST

ARCHITECT KCAP INFORMATIE MAURICE.HERMENS@DHV.COM

150 TOT 200 VERHUIZINGEN PER JAAR IN UITVOERINGHET ROTTERDAMSE ERASMUS MEDISCH CENTRUM WORDT FLINK VERNIEUWD. DIT GEBEURT OP HET HUIDIGE TERREIN ÉN TERWIJL DE ZORGGEBOUWEN IN FUNCTIE BLIJVEN. GEDURENDE EEN BOUWPERIODE VAN ONGEVEER TIEN JAAR VERHUIZEN KANTOORFUNCTIES, BEDDENZALEN EN BEHANDELRUIMTES VOORTDUREND. DHV STUURT HET HELE VERHUISPROCES AAN. OPDRACHTGEVER ERASMUS MEDISCH CENTRUM ROTTERDAM

INFORMATIE WILLEM.VANDALEN@DHV.COM

Het Erasmus Medisch Centrum is ontstaan door een fusie van het Dijkzigt ziekenhuis, het Sophia Kinderziekenhuis, de Daniel den Hoed kliniek en de Faculteit Geneeskunde van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het oude pand van het Dijkzigt ziekenhuis wordt gesloopt; hiervoor komt nieuwbouw in de plaats. Het Sophia Kinderziekenhuis breidt uit en het Thoraxcentrum wordt vernieuwd.

Als gevolg van al deze ontwikkelingen zal ook de gehele terreinindeling veranderen. Het uitdagende verhuismanagement wordt al sinds 2006 aangestuurd door NPC, het advies- en projectmanagement bureau dat in 2009 onderdeel van DHV is geworden. Stukje bij beetje vindt er een gigantische logistieke operatie plaats: er worden panden gesloopt en terrein wordt bouwrijp gemaakt, terwijl gelijktijdig nieuwbouw plaatsvindt. Als gevolg hiervan vinden 150 tot 200 verhuizingen per jaar plaats: van kantoren en laboratoria tot en met hele verpleegafdelingen en operatiekamers. Om al deze ingewikkelde verhuizingen goed te laten verlopen werd een verhuishandboek ontwikkeld inklusief processchema’s en leidraden. In 2017 zal het laatste onderdeel verhuisd zijn naar zijn definitieve locatie.

DHV MANAGER BOUWPROJECT HAPPY STREET

WERELDTENTOONSTELLING SHANGHAI 2010

DHV BV • Postbus 1132, 3800 BC Amersfoort • Redactie: Mariken Broekhoven, Maurice Hermens, Hilbrand Kuiken, Sandra van Pernis en Sander Vorselman • raadwerk@dhv.com • www.dhv.nl/bouw Tekst: DHV, Maurice Hermens en Sandra van Pernis • Ontwerp: MALHERBE i.s.m. DHV Web & Design