Principes van burgerproductie

Wijkondernemerschap enkrachtige bewonersproducties

Expertsessie LPB, Amersfoort14 februari 2013, Jurgen van der Heijden

Deze presentatie

1. Burgerproductie

2. Het productieproces Vijf principes van burgerproductie

3. Het proces om burgers zover te krijgen Vijf andere principes van burgerproductie

4. Discussie

1 Burgerproductie

Burgers nemen productie over op vrijwel alle maatschappelijke terreinen: energie, groen, water, cultuur, welzijn, zorg, mobiliteit, veiligheid, en nog heel veel meer.

Zij doen dit als burgers, want niet alleen voor zichzelf, maar ook voor elkaar en de samenleving. Daarom ‘burgerproductie’.

2 Het productieprocesVijf principes van

burgerproductie

1. Private personen leveren producten aan zichzelf.

2. Als burgers zetten zij collectieven op om te profiteren van elkaars kennis, en van schaalvergroting die zorgt voor minder kosten.

3. Als burgers leveren zij aan elkaar om overschotten en tekorten op te heffen.

4. Zowel private personen als collectieven van burgers leveren aan centrale aanbieders om overschotten en tekorten op te heffen.

5. Centrale aanbieders produceren om de tekorten van private personen en collectieven aan te vullen.

2.1 Voedsel I

1. Mensen met een moestuin leveren deels hun eigen voedsel aan zichzelf.

2. Zij doen dat in collectieven door samen moestuinen te onderhouden; steeds vaker in het kader van stadslandbouw.

3. Zij wisselen dat druk met elkaar uit. Dat gebeurt nog intensiever wanneer zij samen gaan doen aan stadslandbouw.

Voedsel II

4.Vanuit moestuinen wordt steeds vaker geleverd aan lokale restaurants en winkels.

5.De meeste leverantie gaat nog van grote landbouwbedrijven naar supermarkten en dan de klant.

2.2 Energie I

1. Vooral met hun zonnepanelen leveren steeds meer mensen aan zichzelf.

2. Het barst van de collectieven om samen elektriciteit, isolatiematerialen en zonnepanelen in te kopen.

3. Fiscaal lastig is om rechtstreeks elektriciteit aan je buurman te leveren; toch zien velen dit als de nabije toekomst, en met warmte gebeurt het op kleine schaal wel.

Energie II

4 Juist wel gunstig, financieel, is terug leveren aan het energiebedrijf, en dat is wat mensen met zonnepanelen doen.

5 Uiteraard komt nog steeds de meeste energie van centrale aanbieders naar de klant.

2.3 Zorg I

1. Mantelzorgers leveren zelf zorg aan mensen in hun directe omgeving.

2. Mantelzorgers die samenwerken, besteden hun tijd en middelen een stuk beter. Velen weten elkaar intussen te vinden.

3. Mantelzorgers die elkaar weten te vinden kunnen ook aan elkaar gaan leveren; er zijn ook PGB-houders die dit samen met hun mantelzorgers zo organiseren.

Zorg II

4 Mondjesmaat willen zorginstellingen erkennen dat mantelzorgers vaak hun werk doen, en dus eigenlijk zorg ‘terug leveren’ en daarvoor een vergoeding verdienen.

5 De meeste zorg gaat nog van centrale instellingen naar de klant.

2.4 Groen I

1. Groene kwaliteit in de buurt leveren mensen in de eerste plaats zelf in hun eigen tuinen.

2. Een toenemend aantal mensen vindt elkaar in collectieven rond m.n. stadslandbouw, maar dat gaat primair om voedsel.

3. Groene kwaliteit leveren aan elkaar is geen wijd verbreid fenomeen.

Groen II

4 Groenadoptie is het overnemen van de zorg voor publiek groen door buurtbewoners; net als elektriciteit gaan zij groene kwaliteit terug leveren, en zij krijgen daarvoor ook geld.

5 Publiek groen wordt in de meeste gevallen nog geleverd door de overheid.

2.5 Universele principes

Zelflevering en teruglevering zijn toepasbaar op zeer veel, misschien wel alle terreinen: Veiligheid Welzijn Cultuur Natuur Erfgoed Vervoer Woningonderhoud Ontwikkelingssamenwerking ……. zelfs diplomatie (?)

2.6 Tussenconclusie

De vijf principes van burgerproductie zorgen voor twee richtingen in de productie, namelijk van decentraal naar centraal en van centraal naar decentraal.

De opkomst van deze twee richtingen is een transitie van samenleving en economie.

Hoe kun je daar in je dagelijkse werk mee omgaan?

3 Het proces om burgers zover te krijgen; vijf principes

1. Wat niet grass roots is, kan grass roots worden.

2. Zoek de nieuwe vrijwilliger die tegelijk consument en producent is.

3. Décharge á la minute.4. Nieuwe nuts; klant/vrijwilliger aan

het roer.5. Zonder professionalisering wordt ‘t

niets.

4 Discussie

Als de voorgaande 2 x 5 principes niet voldoende discussie opleveren, dan misschien de volgende stelling:

Vergeet de mantra los laten, vertrouwen geven en ruimte geven, want het gaat om ‘leveren’. Je laat dus helemaal niet los, maar legt een relatie. In die relatie is ruimte insignificant en is vertrouwen een juridisch beginsel.