„Podagristenpad“ – van Bad Bentheim naar Coevorden (75 km)

Bad Bentheim – Nordhorn (25 km) / Nordhorn –

Neuenhaus (14,5 km) / Neuenhaus – Wilsum (13 km) /

Wilsum – Laar (14,5 km) / Laar – Coevorden (8 km)

De wandelroute is overal aan beide kanten van marke-

ring voorzien.

• U vertrekt bij de Burcht Bentheim en loopt van de onderste

burchtpoort komend naar links aan de drinkplaats voor paarden

voorbij door het kasteelpark. Achter de herberg aan de rechter

kant neemt u de trappen naar beneden en volgt u de weg naar

links door het kasteelpark steeds parallel aan de zandsteenmuur

in noordelijke richting tot aan de kruising met verkeerslichten.

• U steekt de Rheiner Straße over en loopt langs de Bahnhof-

straße/Bundesstraße 403 aan de rechter kant onder het spoor-

viaduct door. Na het viaduct scherpe bocht naar rechts en voor

het hotel in het oude stationsgebouw links het bos in. Na een paar

minuten komt u bij het terrein van de Fachklinik „Thermalsole

und Schwefelbad Bentheim” (Kuurbad) met haar parkcomplexen

en historische gebouwen. Vanaf de parkeerplaats van de

kliniek gaat u links af het voetpad op langs de weg naar het

kuurcentrum. Het pad loopt nu verder in zuidwestelijke richting

over de B 403 en gaat na ongeveer 100 meter verder vanaf de

Deilmannstraße in noordwestelijke richting het Bentheimer Wald

in.

• U wandelt voorbij aan de Höltingstuhl, volgt de weg langs de

Prinzensteine tot aan een dwarsweg waar u rechts in noordelijke

richting afslaat. Na ongeveer 1,5 kilometer maakt de rijweg een

bocht naar rechts, u volgt de weg schuinlinks die door het bos slin-

gert. Bij de volgende dwarsweg loopt u rechtdoor langs de wei-

landen en een klein stuk bos totdat u weer op een verharde weg

komt die u schuinlinks aanhoudt.

• Op de volgende dwarsstraat slaat u rechts af en komt u bij de snel-

weg A 30/E 30 die u op de Bramhaarweg oversteekt en tot aan de

„Sandhaar”, een duinrug begroeid met bomen, volgt. Ten noor-

den daarvan ligt het ongeveer 250 ha grote beschermd natuur-

gebied „Syenvenn”.

• Bij de fietsershut slaat u linksaf de zandweg op, volgt deze ca. 1

km langs het bos en door de weilanden. Op een onverharde weg

door struikgewas maakt u een bocht naar rechts totdat u op een

verharde weg uitkomt die u links aanhoudt.

• Bij een schuur rechts in de wei maakt de weg een bocht naar links,

u loopt rechtdoor verder over een onverharde weg door de wei-

landen.

• Bij de volgende verharde dwarsweg naar rechts af slaan en de

straat volgen, totdat u voor een bosperceel bij een volgende

dwarsweg uitkomt.

• Hier weer rechts afslaan en de straat volgen tot aan een fietshut

waar u naar links afslaat.

• U steekt hier ongeveer 500 meter door het aan noordwestelijke

zijde aangrenzende bosgebiedje en komt dan een kilometer

verderop uit bij het stadsdeel „Am Birkenvenn”. Op de dwarsweg

(T-splitsing) slaat u af naar links.

• Om de wandelroute te kunnen vervolgen steekt u nu de „Baum-

wollstraße” (Kreisstraße 26) in zuidwestelijke richting over en

loopt u verder over de straat „Zur Grenze”.

• Aansluitend passeert u de Rammelbecke en slaat u na 200 meter

schuinrechts een in noordwestelijke richting verlopend, onverhard

bospad in. U bereikt nu de aan Nederlandse zijde verlopende

„Grensweg” (zandige rijweg en een fiets- en wandelpad met

grind) en volgt deze naar rechts, eerst door het bos en voorbij aan

een natuurreservaat.

• Dan komt u via een grote landweg uit bij het „Nordhorn-Almelo-

Kanaal”. Het kanaal verloopt nu parallel aan de weg die u loopt.

Op dit punt slaat u rechtsaf een zandweg in. Na ca. 20 meter gaat

u voor het kanaal weer naar rechts het fiets- en wandelpad op

langs het kanaal.

• U volgt het kanaal, voorbij aan een oude sluis, en wandelt naar de

Vechtesee midden in Nordhorn.

• U verlaat de oeverweg bij de kunstwegen-zuil en steekt bij de sluis

het verbindingskanaal over. Nu loopt u langs de oever van de

Vecht. Aan de andere kant van de rivier lag vroeger het terrein

van de textielfabriek Povel, tegenwoordig een in steden-

bouwkunding opzicht bijzonder en ook geliefd woongebied.

Bij de VVV-toren komt u uit in de Firnhaberstraße.

• Links af over de brug komt u uit bij een eiland, de zogenaamde

Vechteinsel, geografisch en historisch middelpunt van de bijna

duizendjarige stad.

• Aan het eind van de Firnhaberstraße slaat u linksaf de hoofdstraat

in, verlaat u het eiland en slaat u meteen na het eerste gebouw

rechtsaf de Mühlendamm in. Vervolg uw wandeling door het

stadspark in westelijke richting. Aan de rechter kant ziet u door

de bomen de katholieke St. Augustinuskerk met zijn roodachtige

bakstenen gebouw. Aan het begin van de 20e eeuw gebouwd

naar Italiaans voorbeeld. U verlaat het park via de Parkstraße,

loopt links de van-Delden-Straße in, dan rechts langs de Korn-

mühlensteg aan de Vecht. Onder de Stadtring door, naar rechts

over de brug, en nu voor het gymnasium naar rechts op de

Promenadenweg de Vecht volgen.

• Achter het sportcomplex neemt u de smalle weg die naar beneden

naar de oever van de Vecht loopt en blijft u langs de rivier lopen.

Onderweg treft u op meerdere locaties verschillende objecten van

Bentheimer zandsteen aan. Zij maken deel uit van de kunst-

wegenroute.

• Ter hoogte van Klooster Frenswegen kunt u over een smalle,

verharde weg een uitstapje naar het klooster of naar het Kloster-

Café maken. U kunt ook gewoon ca. 5,5 km de Vecht verder

volgen.

• Bij een brug met waterkering verlaat u de rivier en slaat u linksaf

de Pappelstraße in. Als u in Hof-Café Strötker even wilt uitrusten

slaat u linksaf de Kieferstraße in en volgt u de weg een klein

stukje tot aan de Tannenweg. Het café ligt aan Tannenweg 10.

Waneer u uw route zonder pauze wilt vervolgen volgt u de

Kiefernstraße naar rechts. De weg loopt eerst naar links de Stroot-

diek op, dan rechts de Birkenstraße in. De Birkenstraße komt naar

links uit op de Grasdorfer Weg. U bent nu in Neuenhaus.

• Daarna loopt u rechts de straat „Teichplaß” in. In een bocht naar

rechts loopt aan de linker kant een smalle weg over de straat „Am

Filoort” naar de stadsgracht. Loop over de brug die links van u

ligt, vervolgens naar rechts en volg de stadsgracht tot aan de Veld-

hausener Straße.

• Indien u een tussenstop wilt maken in restaurant „Deutsches

Haus”, houdt u zich dan a.u.b. aan onderstaande beschrijving:

In plaats van naar de Mühlenkolk te gaan, maakt u een draai naar

links en blijft u op de Veldhausener Straße totdat deze bij de

hoofdstraat uitkomt. Daar maakt u een draai naar rechts en komt

u even verderop bij een andere arm van de stadsgracht bij

restaurant „Deutsches Haus” uit. Als u de wandeling later

vervolgt, kunt u afkorten en via de „Ölwall” parallel aan de stads-

gracht bij de Mühlenkolk uitkomen.

• Vervolg van de route zonder tussenstop in restaurant vanaf

„Veldhausener Straße”:

Hier slaat u voor het gebouw van de spaarbank linksaf en enkele

meters verderop weer rechtsaf naar de Mühlenkolk.

• Kort voordat u weer bij de stadsgracht komt, slaat u rechtsaf de

Seifendamm op die later de Hiltener Wegwordt, en verlaat u het

stadje aan de Dinkel via de wijk Buitenborg. Daar steekt u de

Kreisstraße 16 over en volgt u de Lindertsche Diek in richting

Gölenkamp.

• Waar de Lindertsche Diek ophoudt, komt u rechts op een on-

verharde weg uit. Daar, waar deze veldweg ophoudt, neemt u

links de straat ”Engte”, dan de volgende links ”Am Loa”, van daar-

uit rechts loopt u Gölenkamp binnen. Steek de hoofdstraat over

de Schulstraße in, dan de eerste straat links, aan het eind van de

bosjes de weg naar rechts en dan altijd maar rechtdoor. Na de

brug over de Wolsterbach (het dal van de Wolsterbach is be-

schermd natuurgebied) loopt u voor een stalgebouw linksaf een

onverharde landweg op.

• Na ongeveer 500 meter komt het wandelpad uit op de Kreisstraße

22. Loop naar rechts erlangs en, de straat overstekend, naar links

een weg tegenover de parkeerplaats ”Uelser Holt” in. U komt nu

in de Wilsumer Berge. Almaar rechtdoor, dan voor een weiland

rechts een smal bospadje op, dat licht omhoog gaat en weldra

naar links afbuigt. Volg dit pad door het bos totdat u op de Bun-

desstraße B403 uitkomt.

• Als u een tussenstop in restaurant ”Seeblick” wilt maken, houdt

u zich dan a.u.b. aan onderstaande beschrijving:

In plaats van links richting B 403 te lopen, loopt u rechts langs de

weg naar de ingang van de camping/Wilsumer Berge Resort. Loop

over het terrein en wandel rechtdoor, de borden volgend, naar

restaurant ”Seeblick” aan het noordwestelijke puntje van het

meer. Om weer op het Podagristenpad te komen, wandelt u de-

zelfde weg terug tot u bij de Bundesstraße 403 uitkomt.

• Vervolg van de route zonder tussenstop restaurant vanaf de weg

naar de camping:

U steekt de B 403 over, om op de schuin tegenover gelegen weg

verder te lopen. Aan de linker kant ziet u een idyllisch heidege-

bied. Na ongeveer 200 m slaat u rechtsaf een bospad in. Er volgt

een lang recht stuk met behoorlijk steile stukken. Voor een grote

open plek houdt u rechts aan. Bij een bord met routebeschrijving

en informatie loopt u verder rechtdoor. Het infobord geeft infor-

matie over de hier talrijk voorkomende ”Kratteichen” en andere

landschappelijke bijzonderheden. De wandelroute loopt parallel

aan een brede zandweg die aan het eind verhardt is en ”Zur

Ferte” heet.

• Als u een tussenstop in restaurant ”Café am Mühlenteich” wilt

maken, houdt u zich dan a.u.b. aan onderstaande beschrijving:

Verlaat de weg ”Zur Ferte” aan de kruising met de Eichenallee,

volg de Eichenallee naar links en loop op de volgende kruising de

straat ”Up’t Hooge” in. Steek de Itterbecker Straße over, om in de

straat ”Am Sportplatz” te komen. Als u van daaruit links de

”Hooge Weg” inloopt, ziet u het restaurant aan de linkerkant

liggen.

• Om weer op het Podagristenpad te komen, kunt u dezelfde weg

teruglopen, of, als u meer van Wilsum wilt zien, wandelt u ”Am

Sportplatz” niet naar rechts, maar rechtdoor, totdat u op de ”Rat-

zeler Straße” komt die u naar rechts volgt en van waaruit u de

Dorfstraße inloopt. Op die plek, waar links de straat ”In der

Stadt” begint, bent u weer terug op het Podagristenpad.

• Vervolg van de route zonder tussenstop restaurant vanaf ”Zur

Ferte”:

Op de volgende kruising loop u rechtdoor verder en via de eerst

nog onverharde weg Wilsum binnen (Straat ”Suke”). Bij het begin

van de Suke loopt u links de Dorfstraße, vervolgens rechts de

straat ”In der Stadt” in. De Hauptstraße overstekend komt u in de

Gölenkamper Straße uit.

• Van daaruit links de straat ”Am Friesenbach” in. U bljft op deze

weg en komt uit op de Kreisstraße 14 (Hoogsteder Straße). Volg

deze naar rechts en sla na ongeveer 100 meter linksaf een klein

veldweggetje in. Daar, waar een paar huizen staan, komt u uit op

een onverharde weg, die al spoedig een aftakking naar links krijgt

en tot aan de Bundesstraße 403 (Wilsumer Straße) doorloopt.

Steek deze straat over, blijf op de Friesenbach en sla rechts de Ech-

teler Diek in, die later ”Wilsumer Weg” heet. De Wilsumer Weg

eindigt bij de Kreisstraße 20 (Vechtetalstraße).

• U gaat linksaf de Vechtetalstraße in, na ca. 200 meter Zur Allee

rechts (hier ligt ”Das kleine Café”). De weg Zur Allee maakt dan

een bocht naar links. Volg deze weg tot aan het eind – daar komt

u op een T-splitsing (Waldstraße) uit. Sla hier rechtsaf.

• Na 400 meter komt u uit op de kruising Lükenstege en slaat u

linksaf. Bij de kruising met de Emlichheimer Straße (Kreisstraße

21) rechtdoor de Heesterkanter Straße in. Op de kruising Tim-

merweg verder rechtdoor (links staat een groot huis).

• Bij de Schoapdiek rechts afslaan. Aan het eind van de weg loopt

u links de Muldenstraße in, na. ca. 400 meter een scherpe bocht

rechts de Wintersdiek in en door tot aan de Sommerdiek. Aan het

eind van deze laag gelegen weg bij de Deichweg links, bij de Drie-

sprong rechtdoor. Aan de rechterkant is in de verte Laar te zien.

• Aan het eind van de weg slaat u rechts af de Vechtetalstraße

(Kreisstraße 20) in, steekt u de brug over, slaat u links af en loopt

u links langs de begraafplaats (aan de rechterkant van de door-

gaande weg ziet men de protestantse kerk en een richtingbord

naar de oude windmolen van Laar). Deze weg langs de begraaf-

plaats loopt naar een dijkweg lands de Vecht.

• Zodra men de dijk verlaat, rechts aanhouden tot het eind van de

Bogenstraße, daar rechts de Gremsbergener Straße in. Na 50

meter bij de kruising rechts aanhouden. Bij de volgende kruising

linksaf de Dorfstraße in en voor de r.k.-kerk langs, aan het eind

van de weg weer links. Dat is de Neue Weg (linker kant een boer-

derij met schuur, met aan de gevel het jaartal ”1878”). Volg deze

weg en neem rechts de Koendersweg.

• U verlaat het dorp Laar en loopt over het oude Podagristenpad

eerst almaar rechtdoor richting Coevorden. Nadat u de brug over

de Wettinge bent overgestoken en het eind van de Koendersweg

heeft bereikt, slaat u rechtsaf (links bevindt zich het beschermd

natuurgebied ”Laarsche Bruch”).

• U bevindt zich nu op de Wetteringer Weg, passeert de Backweg

en loopt rechtdoor tot aan het einde van de weg, dan linksaf de

Karls Diek. Van daaruit slaat u rechts de Brookdiek in en steekt u

het spoor over. Aan het eind van de Brookdiek komt uit op de

B 403 (Coevordener Straße). U loopt er naar links langs.

• U passeert nu de Duits-Nederlandse grens (tegenwoordig is in het

oude grenskantoor het bureau van het Europark ondergebracht).

Rechtdoor over de rotonde en bij de volgende kruising links de

Euregioweg op. In de straat ”Esschenbruggendijk” rechts afslaan

richting centrum. De Esschenbruggerdijk komt uit op de ”Een-

drachtstraat” die u naar rechts richting centrum volgt.

• Over de Bentheimer Burg rechtsaf de Melkkade op. Nu volgt u de

weg langs de gracht. U passeert twee bastions. Aan het eind van

de Melkkade en bij de ingang van de haven ligt de Dwenger van

het voormalig vestingcomplex Coevorden.

• Aan het eind van de haven gaat u naar rechts (aan de haven staan

een aantal interessante historische gebouwen, waaronder het

voormalige arsenaal met museum en VVV). Na het kleine park

(straat ”Kasteel”) volgt u de straat in een bocht naar rechts en ziet

u aan de linker kant de burcht.

• Voor het gebouw staat op een sokkel een klein bronzen monu-

ment van de drie ”Podagristen”: U bent op uw eindbestemming

aangekomen!

Terug kunt u met de trein van Coevorden via Hengelo naar Bad

Bentheim. Of u wandelt naar Laar of Emlichheim terug en neemt

de bus naar Bad Bentheim.

PodagristenpadWandelroute van Bad Bentheim naar Coevorden (75 km)

In de voetsporen van de drie podagristen vanvan Coevorden naar Bad Bentheim

Op een regenachtige dag in hartje zomer 1843 begonnen drie heren uit

Coevorden aan een driedaagse reis die hen dwars door de Grafschaft Bentheim naar

Burgsteinfurt en weer terug zou voeren. Nieuwsgierigheid en de zin iets nieuws te on-

dekken vormden de voor die tijd ongebruikelijke ingrediënten voor een reis langs

maar liefst drie landsgrenzen (De koninkrijken Nederland, Hannover en Pruisen). In

hetzelfde jaar nog publiceerden ze een onderhoudend reisverslag dat tegenwoordig

ook voor de cultuurgeschiedenis van de Grafschaft Bentheim grote waarde bezit.

Met scherpe blik en vaak ook een ironische knipoog leverden de drie podagristen

commentaar op de bezienswaardigheden, de toestand van de straten en de

kwaliteit van de herbergen onderweg. Ze beschreven dorpen en steden, mensen en

landschappen, noteerden verschillen binnen de Grafschaft Bentheim en met het hun

vertrouwde Nederland. Ze hadden belangstelling voor de organisatie van het schutt-

erswezen in Neuenhaus, maar ook voor de arbeidsomstandigheden van de arbeiders

in de Gildehauser steengroeve. In Bentheim huiverden ze bij de aanblik van de on-

deraardse kerkers en volgden aandachtig het gokspel in het kuurhuis.

Aan het onder andere bij jicht (Grieks: „Podagra“) geneeskrachtige zwavelbad ont-

leenden de drie heren tenslotte hun naam „podagristen“. Volgens de legende zou-

den de drie Coevordenaren in het Bentheimer kuurbad van hun ernstige jichtkwaal

zijn genezen, waarop ze – verrast door hun plotselinge herstel – de

terugreis te voet ondernamen. In werkelijkheid legden zij een groot stuk van de reis

in de paardenkoets van een voerman uit Neuenhaus af.

Het huidige, bijna 70 km lange „Podagristenpad“ is een gezamenlijk initiatief van de

Rotary Club Bad Bentheim en de Rotary Club Coevorden. Het doel was niet zozeer,

de historische reisroute te reconstrueren, maar vooral, de historische plaatsen zo met

elkaar te verbinden, dat een wandelaar in onze tijd net zo kan genieten van een di-

versiteit aan landschappelijke elementen en resten van nederzettingen, als de poda-

grist 150 jaar geleden al deed.

Hebt u vragen of zoekt u andere reisaanbiedingen? U kunt ons gewoon bellen, de me-

dewerkers van de Grafschaft Bentheim Tourismus e. V. helpen u graag bij de planning

van uw reis door de Grafschaft Bentheim.

Grafschaft Bentheim Tourismus e. V.

Tel.: +49(0)5921/961196

www.grafschaft-bentheim-tourismus.de

© w

ww

.frei

sign.

de

Neuenhaus

Het begin van de geschiedenis van Neuenhaus wordt gemarkeerddoor de bouw van een burcht (”dat nyge hus“ = nieuw huis) vande Bentheimer graven in het jaar 1317 evenals de verlening vanstadsrechten in 1369.

Historische bebouwingIn het centrum, vooral bij de protestantse kerk uit 1684, staan eenaantal herenhuizen met bezienswaardige gevels uit de 17e en 18eeeuw. Interessant is ook het meer dan 200 jaar oude raadhuis, beiden in de Hauptstraße.

Stadsgracht en MühlenkolkDe door het water van de Dinkel en Vecht gevoede stadsgrachtenomsloten ooit ringvormig het centrum van Neuenhaus. Via dezeweg konden schepen in de haven, de Mühlenkolk, komen. Eengroot deel van de door oude bomen op pittoreske wijze omgevengrachten is behouden gebleven. De oude, door het water van destadsgrachten aangedreven koren- en zaagmolen aan de Müh-lenkolk werd in 1968 afgebroken, de Mühlenkolk zelf in de jaren’90 tijdens een grootscheepse operatie opnieuw ingericht.

Beschermd natuurgebied WolsterbachtalHet dal van de Wolsterbach, een morenedal, kent op een aantalplaatsen nog de natuurlijke verloop van de rivier, want drassigeveengrond en smalle uiterwaarden maakten een langdurige in-tensieve exploitatie onmogelijk.

Wilsum

Wilsumer BergeDelen van dit glooiende landschap zijn beschermd natuurgebied.Naast kleine heidevelden wordt het landschap vooral bepaalddoor een groot bosgebied (vooral dennen). Dit is het resultaat vanherbebossing in het kader van het Emslandplan.

”Kratteichen” ten zuiden van Wilsum”Kratteichen“ zijn kleine eiken met takken vlak aan de grond. Zehebben hun vorm te danken aan de zogenaamde weidecultuurof ”Schneitelnutzung“, waarbij takken regelmatig worden af-gesneden. In bossen met ver uitelkaar staande bomen graasdenvroeger inheemse soorten huisdieren zoals het Benhteimer land-schaap. De jonge takjes die door de beesten werden afgebeten,groeiden aan de zijkant weer aan en zorgden zo voor de karak-teristieke vorm van deze ”Kratteichen“.

Bad Bentheim

Burg BentheimOp een rots van zandsteen die boven de omgeving uittorent en dietot een van de laatste uitlopers van het Teutoburger Woud be-hoort, ligt de in 1116 voor het eerst in een oorkonde vermelde BurgBentheim. Deze bestaat uit verschillende gebouwen van zandsteengebouwd in verschillende periodes, die door hoge muren en terrassen met elkaar zijn verbonden. Opvallend zijn met name demiddeleeuwse burchttoren (uitzicht!), de gotische voormalige slot-kapel en de Kronenburg (1880/90). Te bezichtigen zijn o. a. het slot-museum, pronkkamers in de Kronenburg en een nagebouwdealchemistenkeuken in de Ronde Toren.

Openingstijden: maart tot oktober dagelijks 10.00 – 18.00 uur, nov. tot feb. elke zondag van 10.00 uur tot de “de schemering“ (alleen bij goed weer)

Nachtwakersrondgangen door de oude binnenstad: het hele jaardoor ma. en vr. telkens 21.00 uur, van mei tot okt. ook op za. 21.00 uur. Trefpunt: 1e burchtpoort.

KuuroordKuren in een zwavelbad kan in Bentheim al vanaf 1711. Sinds 1975is er ook een zoutwaterbad. Zwaartepunten van de behandelingzijn reumatologie, orthopedie en vooral dermatologie (de grootstekliniek van Europa voor psoriasis en neurodermitis). Een aantal gebouwen (o. a. logeerhuis, badhuis en kuurhuis) dateert nog vande 19e eeuw.

Bentheimer BosHet ongeveer 1250 ha grote Bentheimer Bos is een van de oudstebosgebieden van Duitsland. Al rond het jaar 1000 werd het toe-gankelijk gemaakt en door de vorst van Bentheim en Steinfurt, diehet nog steeds in zijn bezit heeft, vooral als jachtgebied gebruikt.In dit gemengd bos (o. a. eiken, beuken en naaldbos) kom je onderandere de Höltingstuhl en de Prinzensteine tegen, oude getuigenvan feodale rechtspraak en jachtrecht. In het Bentheimer Bos staano. a. zeer oude haagbeuken en zomereiken die uitgehold en deelsal dood zijn, maar voor vele dier- en plantensoorten een belang-rijke broedplaats en biotoop vormen.

Beschermd natuurgebied SyenvennDit overblijfsel van een voormalig hoogveengebied laat goed dewording van het landschap sinds de laatste ijstijd zien: laagveen inhet in een dal gelegen zandgebied, dan overgangs- en hoogveen;bewerking en turfsteken door keuterboertjes tot midden 20e eeuw.Al meer dan twee decennia tracht men het eigenlijke hoogveen-kerngebied weer in natuurlijke staat terug te brengen, in de laatste jaren tracht men ook het hele gebied eromheen te extensi-veren. De kleine watertjes (”Blänken“) die je op vele plaatsen zietliggen, zorgen voor verbetering van het leefgebied van de hier nogveel voorkomende weide- en waadvogels.

Podagristenpad

Bad Bentheim – Coevorden

Pleisterplaatsen op de route

Bad Bentheim:

Restaurant-Café Kurhaus, Am Bade, tel.: +49 (0) 59 22/98 31-0elke dag continu geopend, meer restaurants, cafés en ijssalons in de binnenstad

Nordhorn:

Gaststätte „Am Wald-Eck“, Großes Birkenvenn 2tel.: +49 (0)5921/14689, dagelijks v. a. 15.00 uur, jan. t/m febr.: ma.+di. geslotenmaart t/m december: di. gesloten

„Kaffeemühle“im Stadtpark, Ölmühlensteg 17, tel.: +49 (0)5921/4600ma.–za. 9.00–19.00 uur, zo. 9.30–19.00 uurmeer restaurants, cafés en ijssalons in de binnenstad

Café am Kloster (0,4 km vanaf de weg) Klosterstraße 9, tel.: +49 (0) 59 21/7123320ma. 9.30–18.00 uur, mi.–zo. 9.30–18.00 uur,dinsdags gesloten

Neuenhaus:

Hof-Café Strötker (0,25 km vanaf de weg) Tannenweg 10, tel.: +49 (0) 59 41/354wo.–zo. 14.00–18.00 uur

Hotel-Restaurant „Haus Brünemann“Kirchstraße 11, tel.: +49 (0) 59 21/98 9757dagelijks v. a. 10.00 uurma. gesloten

Laar

Windmolen LaarDe stellingmolen uit 1806 raakte begin 20e eeuw zijn economi-sche functie kwijt, verviel, werd steeds meer een ruїne, maar werdin 1981 weer opgebouwd. Openingstijden op afspraak (MolenaarAlfred Hübers, tel: +49(0)5947/2 69)

Beschermd natuurgebied voor watervogels ”Laarsche Bruch“Dit 9,5 ha grote beschermd natuurgebied is een belangrijk voed-sel-, rust- en broedgebied, en niet alleen voor watervogels. Middelpunt vormt het in 1984 aangelegde meer. Vanuit een oppalen in dit meer gebouwde waarnemingspost kan men tal vanbeschermde soorten observeren. Ten zuiden van het meer heeftde Duitse vereniging voor natuurbescherming bovendien nog een5 ha groot weiland gepacht voor extensief gebruik.

Coevorden

Coevorden, in 1148 voor het eerst in een oorkonde vermeld, hadooit grote betekenis als handels- en vestingstad De radiale stratenstructuur en de goed behouden, stervormige grachten dateren nog van de periode rond 1600. In het centrum van Coevorden staan nog een paar herenhuizen uit de 17e en 18eeeuw met mooie barokke siergevels.

HavenEen belangrijke binnenhaven waar vooral turf werd overgeladen.Aan de haven staat het voormalige arsenaal met direct erachterhet kruitmagazijn. Tegenwoordig zijn er de VVV en het museum”Drenthe’s Veste“ gevestigd. Interessant is ook het schuin tegen-over gelegen voormalig pakhuis ”De Vlijt“.

KasteelHet eerste kasteel op deze vroeger strategisch belangrijke plekwerd al in de 11es eeuw gebouwd. Het huidige hoofdgebouw lietde Utrechtse bischop Frederik van Blankenheim in 1402 neer-zetten. Nadat het kasteel in 1795 in privé-handen kwam, werdhet steeds meer een bouwval. Pas in 1972 werd het gerestaureerd.

Nordhorn

kunstwegenDe kunstwegen-route loopt over een afstand van 130 km vanNordhorn naar Zwolle grotendeels langs de Vecht. Onderweg passeert de wandelaar, fietser of automobilist meer dan 60 kunstobjecten uit de afgelopen 25 jaar. Kunstwegen aan het Podagristenpad vindt u in Nordhorn (Vechtesee, aan en in deVecht, stadspark), aan de oeverweg naar Frenswegen, bij KloosterFrenswegen en in Laar aan de brug over de Vecht. Let aan deVechtesee, bij oeverweg naar Frenswegen en in Laar eens op desierlijke kunstwegen-informatieborden die niet alleen infor-meren over de kunstwerken zelf, maar ook wetenswaardighedenbieden over natuur en geschiedenis van de regio.

VechteseeDe bijna 17 ha grote Vechtesee ontstond als gevolg van de regu-lering van de Vecht in de jaren 60. Voorheen werd de stad metregelmaat door overstromingen geteisterd. Tegenwoordig is hetmeer een geliefd recreatiegebied. De VVV Nordhorn biedt regel-matig boottochten aan, met de ”Vechtstromer“ en de met zon-nenenergie aangedreven ”Vechtesonne”, op de Vecht door debinnenstad en op de Vechtesee. Vertrek bij de VVV-toren, Firnhaberstr., Info: +49(0)5921/8039-0

StadsparkHet stadspark is voortgekomen uit een weids parklandschap vande textilfabrikant Rawe. De stad verwierf het terrein in 1956 enliet in het jaar daarna de midden in het park staande Villa Raweafbreken. Een aantal bijgebouwen echter sieren het park ook nunog op.

St. AugustinusOp de plaats van de huidige Augustinuskerk bevond zich oor-spronkelijk een burcht van de graven van Bentheim die in 1578aan het Klooster Frenswegen werd verkocht, en die vanaf 1712ook een kapel voor de kleine katholieke gemeente herbergde. Deopbloei van de textielindustrie, die een grote toestroom van ka-tholieke arbeidersfamilies met zich meebracht, maakte de bouwvan een nieuwe, grotere kerk noodzakelijk. De St. Augustinuswerd gebouwd naar plannen van de Hamburgse architect Keithdie zich orїenteerde op noord-italiaanse voorbeelden. De kerkwerd in 1913 ingewijd.

Kloster FrenswegenIn 1394 stichtte Graf Bernhard I. van Bentheim een Augustijnen-”Chorherrenstift”, tegenwoordig stichting Klooster Frenswegen.In zijn bloeitijd tussen 1400 en de Reformatie in 1544 had hetklooster een grote spirituele uitstraling tot ver in het Nederlandseen Nederduitse gebied. In 1806 werd het als gevolg van de secu-larisatie opgeheven en aan de vorsten van Bentheim en Steinfurtovergedragen. Een blikseminslag vernietigde in 1881 de laatgo-tische kerk van het klooster. Pas in 1996 bouwde men haar in mo-derne vorm weer op. Sinds oprichting van de stichting is KloosterFrenswegen een door zes verschillende kerken gedragen oecu-menisch centrum.

Deutsches Haus (0,5 km vanaf de weg)Hauptstraße 19tel.: +49 (0) 59 41/50 44, ma.–za. v. a. 17.00 uur, zo. 12.00–14.00 uuren v. a. 17.00 uur, dinsdags geslotenmeer restaurants, cafés en ijssalons in het centrum

Wilsum:

Restaurant „Seeblick“ (0,4 km vanaf de weg)op het terrein van het Wilsumer Berge Resort, Zum Feriengebiet 1, tel.: +49 (0) 59 45/99 53 50Openingstijden „Seeblick“ in het zomerzeizoen dag. 9.00–22.00 uur, buiten het zeizoen vr.: 16.00–22.00 uur, za.: 10.00–22.00 uur, zo.: 10.00–18.00 uur

Café „Am Mühlenteich“ (2 km vanaf de weg), Am Mühlenteich 1, tel.: +49 (0) 59 45/99 56 56, v. a. 1. mei –15. sept.: ma.–do. en za. 14.00–21.30 uur, zo. 9.30–21.30 uur, vrijdags alleen reserveren

van 16. sept.–30. apr.: wo., do. en za. 14.00–18.00 uur, zo. 9.30–18.00 uur, ma., di. und vr. alleen reserveren

Laar-Echteler:

„Das kleine Café“,Vechtetalstr. 59, tel.: +49 (0) 59 43/10 34ma.–wo. 14.30–21.30 uur, za. en zo. 14.30–19.00 uur, do. u. vr. alleen reserveren

Coevorden:Diverse restaurants, cafés en ijssalons

11

22

88

4455

4444

44774466

33

99

1010

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10