eerkrahte

0

Wat als het even niet meer zo goed gaat?Inhoudsopgave1 Ons project.....................................................................................................................................2

1.1 Voorstelling............................................................................................................................2

1.2 Programma en afspraken.......................................................................................................2

1.3 Doelstellingen en vakoverschrijdende eindtermen................................................................3

2 Inleiding..........................................................................................................................................4

3 Voorbeeld.......................................................................................................................................5

4 Problemen thuis.............................................................................................................................6

4.1 Wat als je thuis problemen hebt?,..........................................................................................6

4.2 Wat als je het thuis echt niet meer kan volhouden?..............................................................7

5 Problemen op school......................................................................................................................8

5.1 Wat als er problemen zijn op school?.....................................................................................8

5.2 Wat kan je school doen?........................................................................................................8

6 Externe organisaties.......................................................................................................................9

6.1 Wat kan het CLB doen?..........................................................................................................9

6.2 Wat kan het Comité voor Bijzonder Jeugdzorg doen?............................................................9

7 Wat als je een strafbaar feit gepleegd hebt?................................................................................10

8 Bijlagen.........................................................................................................................................11

8.1 Uitnodiging voor de workshop.............................................................................................11

8.2 Artikels..................................................................................................................................12

9 Bronnenlijst..................................................................................................................................15

1

1 Ons project1.1 Voorstelling

Deze brochure is gemaakt door studenten van de hogeschool PXL te Hasselt voor het opleidingsonderdeel vakoverschrijdend werken.

Wij hebben het onderzoek over Bijzonder Jeugdzorg gekozen omdat één van de onderwerpen is, die niet al te goed gekend zijn. Het onderwerp is nochtans heel belangrijk wanneer je leraar bent of wordt. Je moet weten wat Bijzondere Jeugdzorg inhoudt en wanneer een kind ernaartoe gestuurd wordt.

Om deze bundel te maken hebben we ons verdiept in onderwerpen zoals ‘moeilijkheden thuis of op school’, ‘het CLB’, ‘de Bijzondere Jeugdzorg’, enzovoort.

De bedoeling van deze brochure is dat kinderen die zich in één van deze situaties (of varianten ervan) bevinden, weten waar ze terecht kunnen en wat ze eraan kunnen doen.

Op de foto v.l.n.r.; Anaïs Abrahams (Nederlands–Engels) , Annelies Hansen (Wiskunde-Plastische opvoeding), Robin Mathieu (Engels-Informatica), Eva Wagemans (Nederlands-Engels), Axel Vanoirbeek (Lichamelijke opvoeding-Zedenleer) en Katrien Verhoeven (Nederlands-Geschiedenis).

1.2 Programma en afsprakenWe beginnen onze workshop op 28 mei om 14u40. Wij voorzien het publiek van een iPad. Hiermee scannen ze de gegeven QR-code, zodat zij toegang hebben tot onze website op Weebly. Hierna spelen we de casus na in de vorm van een interactieve talkshow. (ongeveer 33 minuten) De afspraken hierrond luiden als volgt:

De iPad wordt enkel gebruikt wanneer dit wordt aangegeven en voor de doeleinden waarvoor hij bestemd is.

Wanneer iemand van ons of één van de groepsleden aan het woord is, zijn de anderen stil en steken ze hun hand op wanneer zij het woord willen.

De groene of rode kaartjes worden gelijktijdig en op ons teken in de lucht gestoken.

Na het reconstrueren van de casus, krijgt het publiek te maken met enkele personen die in ongeveer dezelfde situatie als Tom hebben gezeten. Het publiek wordt in groepjes verdeeld waarin zij telkens het traject van de toegewezen persoon na zullen gaan door middel van de kennis die zij verkregen uit de voorgaande ‘talkshow’. (ongeveer 15 minuten) Dit zijn de afspraken:

Er wordt respect getoond voor desbetreffende persoon. Er wordt zorgvuldig nagedacht over het traject dat hij of zij doorliep.

2

1.3 Doelstellingen en vakoverschrijdende eindtermenDoelstellingen

De leerlingen informeren over het traject dat een jongere kan doorlopen.De leerlingen preventief kennis laten maken met de bijzondere jeugdzorg.De leerlingen leren rekening te houden met verschillen tussen groepsgenoten.De leerlingen leren ruimer te denken over de verschillen tussen jongeren.De leerlingen leren wat te doen in problematische situaties.

Vakoverschrijdende eindtermen

Voet: empathie: houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen; zorgzaamheid: gaan om met verscheidenheid;Context 3: 5 handelen discreet in situaties die dat vereisen;G.S: Voet: initiatief: engageren zich spontaan ;Context 5: 6 erkennen de rol van controle en evenwicht tussen de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht in ons democratisch bestel;Voet: exploreren: benutten leerkansen in diverse situaties; open en constructieve houding: houden rekening met ontwikkelingen bij zichzelf en bij

anderen, in samenleving en wereld; respect: gedragen zich respectvol; samenwerken: dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen;Context 3: 5 handelen discreet in situaties die dat vereisen;

2 InleidingHeb je problemen met je ouders of leraren? Zijn je ouders vaak afwezig? Drinken je ouders? Begrijpen volwassenen je niet en je hebt constant ruzie? Misschien heb je een groot gezin en je ouders kunnen je opvoeding even niet meer aan?

Soms weet je even niet waar je naartoe moet met al je problemen. In deze bundel vind je informatie over de mogelijkheden en oplossingen. Laten we maar snel gaan kijken!

Sommige problemen kunnen opgelost worden door een grondig gesprek met je ouders of leraren. Andere problemen worden hierdoor misschien nog niet opgelost en daarvoor kan externe hulp een oplossing zijn.

Soms kan het fijn zijn om met iemand te praten die je niet persoonlijk kent en aan wie je je naam niet hoeft te vertellen. Hiervoor kan je bijvoorbeeld terecht bij het Jongeren Adviescentrum (JAC), de Kinder- en Jongerentelefoon (KJT), het

3

Het “probleem” bespreken, voorzichtig kijken naar het plan van aanpak. Dan op zoek naar de juiste persoon die de juiste papieren in handen heeft.

Inmiddels……………….zijn we al een groot aantal maanden verder.Maar het “probleem” loopt er nog steeds mee.Wat was ook weer “het probleem”?Een leerling met een “zijn eigen probleem”.

Diep van binnen worstelt de leerling er mee.Op school niet begrepen en thuis weten ze er geen raad mee.Hopelijk is er nog iemand die naast de leerling staat.en door deze moeilijke tijd heen duwt.

Cees van Wijgerdenhttp://www.tienergedichten.nl/categorie/school-categorie/1647-

21/05/2015

Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB),… Deze organisaties proberen je met je problemen te helpen en om een oplossing voor deze te zoeken.

Sommige problemen kunnen niet zomaar opgelost worden met een (telefoon)gesprek en daardoor kunnen deze organisaties je doorsturen naar de Bijzondere Jeugdzorg. In deze bundel bekijken we wat je mogelijkheden zijn.

Nationaal:Het Jongeren Adviescentrum (JAC)…………………………………………..……………………………………..(www.jac.be)De Kinder- en Jongerentelefoon (KJT)…………………………………………..……………………….(102 of www.kjt.be) Regionaal:Het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) Het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg (CBJ) 1 (Kinderrechten.be, 2015)

3 VoorbeeldTom is twaalf jaar oud en zit in het eerste middelbaar. Hij heeft al heel wat meegemaakt. Toen hij negen jaar was, stierf zijn vader in een auto-ongeluk. Sindsdien stapelen de problemen zich op.

De moeder van Tom kon de dood van haar man moeilijk verwerken. Als ze dronk, merkte ze dat ze haar problemen kon vergeten. Nu drinkt ze iedere avond tot ze in slaap valt.

Één jaar geleden is ze hertrouwd. Al leek het in het begin iets moois, toch veranderde alles sinds ze zijn gaan samenwonen. Jean is vrachtwagenchauffeur en is amper thuis. Hij is vaak een aantal weken aan een stuk op de weg en dan staat Cathy er alleen voor.

Sinds de dood van zijn vader voelt Tom zich erg verantwoordelijk voor de opvoeding van zijn zusje en broertje. Zulke verantwoordelijkheden maken een enorme vermoeidheid en prikkelbaarheid bij Tom los. Wanneer hij zijn uitleg aan zijn moeder probeert te doen, reageert zij geïrriteerd, waarna ze zijn woorden wegwuift waarmee ze wil zeggen dat ze hem niet kan helpen. Dit zorgt ervoor dat Tom op

1

4

Het “probleem” bespreken, voorzichtig kijken naar het plan van aanpak. Dan op zoek naar de juiste persoon die de juiste papieren in handen heeft.

Inmiddels……………….zijn we al een groot aantal maanden verder.Maar het “probleem” loopt er nog steeds mee.Wat was ook weer “het probleem”?Een leerling met een “zijn eigen probleem”.

Diep van binnen worstelt de leerling er mee.Op school niet begrepen en thuis weten ze er geen raad mee.Hopelijk is er nog iemand die naast de leerling staat.en door deze moeilijke tijd heen duwt.

Cees van Wijgerdenhttp://www.tienergedichten.nl/categorie/school-categorie/1647-

21/05/2015

zijn beurt agressief reageert en dit de hele dag blijft volhouden. Uiteindelijk geeft zijn mama toe aan Toms wensen.

De woonsituatie is erg benauwd. Met een gezin van vier kinderen wonen ze in een rijtjeshuis in Hasselt zonder tuin. Tom slaapt met zijn broertje en zusje op een kamer. Hierdoor heeft hij vaak een slechte nachtrust.

Dat zorgt er allemaal voor dat Tom geen tijd en motivatie overhoudt om zijn huiswerk te maken of om eventueel te studeren: hij kan zich niet concentreren. Dezelfde vermoeidheid en prikkelbaarheid van thuis uiten zich dan ook op school. Wanneer de leraren hem iets vragen, een opmerking geven of hem sanctioneren voor het niet inleveren van zijn schooltaken (bijvoorbeeld), reageert hij agressief. Op zulke dagen blijft hij zeven uur lang een storend element in de klas, wat als gevolg heeft dat hij als agressief individu beschouwd wordt door zijn leraren en klasgenoten. Hij heeft hierdoor geen vrienden op school en zijn studieresultaten zijn van dalende aard.

De situatie op school blijft verergeren. Zo erg dat de school het zelf niet meer kan oplossen. Het CLB wordt ingeschakeld en het is nog onduidelijk welke instanties er nog bij zullen komen.

4 Problemen thuis4.1 Wat als je thuis problemen hebt? (Jipsite.nl, 2015),

(Jongerengids.be, 2015)Wanneer er thuis problemen zijn, is praten heel belangrijk. Het is belangrijk om het eerst te bespreken met je gezin, want in sommige gevallen gaat het om een misverstand.

Haalt een gesprek niets uit en snappen je ouders je nog steeds niet? Is het probleem niet opgelost? Of kan je je problemen niet bij je ouders kwijt? In dat geval kan je je hart eens luchten bij een vertrouwenspersoon en aan hem of haar advies vragen. Deze vertrouwenspersoon kan een familielid, een vriendin, een leraar,… zijn.

In enkele gevallen is het moeilijk om met je ouders te praten. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer ze je negeren of dingen met je doen die jij niet wilt. Soms is er een stoornis of een beperking waardoor ouders niet goed weten hoe ze hiermee om moeten gaan.

Wanneer je ouders je pijn doen, kan je altijd bellen naar het nummer 1712 of surfen naar de site http://www.huiselijkgeweld.be/ . Dit is een hulplijn over geweld, misbruik en kindermishandeling.(Huiselijkgeweld.be, 2015)

WeetjeProf Ruth Gilbert heeft onderzoek gedaan naar cijfers van kindermishandeling. (2009) De cijfers zijn verbluffend.* Fysieke mishandeling: 4% - 16% (over één jaar); * Verwaarlozing: 10% (over één jaar);* Emotionele mishandeling: 10% (over één jaar);* Seksueel misbruik: 5% - 10% bij meisjes, 1% - 5% bij jongens (doorheen de kindertijd);* Getuige van huiselijk geweld: 10% - 20% (over één jaar), 8% - 25% (doorheen de kindertijd).(Grietens H., 2014)

5

6

4.2 Wat als je het thuis echt niet meer kan volhouden? (Jongerengids.be, 2015)

Je kan altijd bij iemand terecht. Deze personen zijn ook nooit ver te zoeken. Zo kan je bijvoorbeeld eerst eens gaan praten met een familielid of met vrienden. Jij of je ouders kunnen daarvoor ook altijd terecht bij Kind en Gezin (K&G), de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) en de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW). Samen met deze organisaties kan jij samen met je ouders zoeken naar een passende en haalbare oplossing voor het probleem. Soms volstaat een luisterend oor, een goed gesprek of een eenvoudig advies. Maar soms is er echter meer nodig en wordt een beroep gedaan op diensten zoals een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg of een Dienst Ondersteuningsplan van het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap. Minderjarigen en hun ouders kunnen meteen bij deze diensten terecht.

Als meer gespecialiseerde hulp nodig is, gaan deze organisaties, samen met jou, op zoek naar langdurige, intensieve en gespecialiseerde hulpverlening. Wat kan dat zijn?

Begeleiding thuis voor het hele gezin, of opvang in een dagcentrum. Tijdelijke plaatsing in een opvanghuis, een observatiecentrum of een pleeggezin. Pleegzorg kan bij onbekenden, familie of kennissen en duurt van enkele weken tot een paar

jaar. Vanaf 17 jaar kom je in aanmerking voor begeleid zelfstandig wonen. Vanaf 18 jaar mag je volledig zelf beslissen.

5 Problemen op school5.1 Wat als er problemen zijn op school?Word je gepest of kan je niet mee met de rest? Blijf er dan niet mee zitten. Praat erover met je ouders, je leraren of de leerlingenbegeleiding. Zo kan je bijvoorbeeld naar je ouders of leraren stappen om je verhaal te doen. Kunnen zij je niet verder helpen of weten ze niet goed hoe ze moeten reageren? Dan kan je nog altijd samen met je ouders of een leraar naar het CLB gaan. Ook kunnen de leraren zelf contact opnemen met het CLB of neemt het CLB zelf het initiatief. Dit gebeurt wanneer je zou spijbelen of wanneer er een

7

www..jongereninrouw.nl/gedichten/ 21/05/2015

besmettelijke ziekte is in school. (Onderwijs Vlaanderen, 2015, p. 3) Wanneer je naar het CLB zou stappen samen met een leraar, worden je ouders meestal ingelicht. Je ouders zijn immers belangrijke partners van je school en het CLB, omdat ze jou ook het beste kennen. (Onderwijs Vlaanderen, 2015,p. 8)

Wanneer zelfs het CLB geen oplossing vindt voor jouw probleem, kan het zijn dat zij jou nog doorsturen. Dit kan bijvoorbeeld het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg zijn. Informatie over deze organisatie zie je verder in de bundel.

5.2 Wat kan je school doen?De school probeert constant signalen op te pikken die kunnen wijzen op problemen thuis. Deze worden dan door het schoolteam besproken op bijvoorbeeld een vergadering tussen leraren, het CLB, de leerlingenbegeleider of de directie. Hier wordt dan verder gekeken wat de volgende stappen zijn. De school kan echter niet altijd alles zien. Ze staan wel altijd open voor een (vertrouwelijk) gesprek waar een leraar of leerlingbegeleider je zeker wel advies kan geven en je eventueel kan doorverwijzen naar verdere instanties. Maar vaak kan een goed gesprek al zeker deugd doen! Je moet dus zeker niet bang zijn om iemand op school aan te spreken.

6 Externe organisaties6.1 Wat kan het CLB doen?Als een gewoon gesprek niet genoeg is kan een leraar je doorverwijzen naar het CLB. Het CLB kan je ondersteunen en begeleiden met veel verschillende problemen:

- Leren en studeren: problemen met lezen, schrijven, leren, huiswerk maken ...

- Schoolloopbaanbegeleiding: vragen bij de studiekeuze, studierichtingen, attesten en diploma's ...

- Psychische en sociale problemen: stress, faalangst, pestproblemen, grensoverschrijdend gedrag, spijbelen ...

- Preventieve gezondheidszorg: inentingen, groeistoornissen, druggebruik, overgewicht ...

Dus ook als je problemen thuis hebt en de kwaliteit van je opvoeding komt hierdoor in gevaar, kunnen zij je zeker verder helpen. Ouders en kinderen kunnen er gratis terecht bij een team van artsen, verpleegkundigen, psychologen, pedagogen en maatschappelijk werkers.

Het CLB werkt altijd vraaggestuurd: op vraag van ouders, leerlingen of van de school zelfs. Als de school vraagt om een leerling te begeleiden, zal het CLB altijd de toestemming van de ouders of de leerling zelf vragen (als deze ouder is dan 12.) (Onderwijs Vlaanderen, 2015)

Als je contact wilt opnemen met het CLB dan kan dat via je eigen school. Elke school werkt samen met het CLB en de contactgegevens van een CLB-medewerker staan zeker in een schoolbrochure, agenda of schoolreglement. Vaak is er zelfs een spreekuur voorzien op school waar je ook terecht kan. Ook tijdens de schoolvakanties is er op bepaalde momenten permanente dienst verzekerd. (Onderwijs Vlaanderen, 2015, p. 13)

8

6.2 Wat kan het Comité voor Bijzonder Jeugdzorg doen?Je wordt naar het CBJ doorverwezen door het CLB als het om iets ernstigere gevallen gaat. Een medewerker van de sociale dienst van het CBJ zal samen met jou en je ouders rond de tafel gaan zitten om samen tot een oplossing te zoeken.

De taak van het CBJ is om hulp te bieden bij problematische opvoedingssituaties, als jongeren in een moeilijke situatie leven en als hulp voor de jongere en de ouders noodzakelijk is en een meerwaarde biedt. Ze bekijken samen welk traject de jongere en het gezin al doorlopen hebben, wat de bezorgdheden zijn en wat is afgesproken.

Wanneer blijkt dat dit doorlopen traject echt niet voldoende is om het gezin verder te helpen, start het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg een onderzoek. Voor dit onderzoek voeren zij gesprekken om te onderzoeken wat de zorgen en de krachten zijn. Ze zoeken naar de moeilijkheden die moeten veranderen om de situatie te herstellen. Op basis van wat ze uit dit onderzoek kunnen opmaken, doen zij een hulpvoorstel.

Bij de bijzondere jeugdzorg starten ze het liefst met het minst ingrijpende om de thuissituatie leefbaar te maken. Wanneer dit geen oplossing biedt, kijken ze naar semi-residentiële middelen, zoals een dagcentrum of een plaatsing in een pleeggezin, bijvoorbeeld. Dit hangt van casus tot casus af.

Weetjes* Wist je dat het begeleidingshuis in Kiel vroeger een heropvoedingsgesticht genoemd werd?

* Wist je dat 27 000 kinderen en jongeren vandaag de dag die met jeugdzorg en aanraking komen. Dat is ongeveer gelijk aan de bevolking van de stad Aarschot.

7 Wat als je een strafbaar feit gepleegd hebt?Als je als minderjarige een strafbaar feit hebt gepleegd val je onder de “Gerechtelijke jeugdhulp” en zal je voor een jeugdrechter moeten verschijnen. Deze zal je geen straf opleggen, maar wel mogelijk een maatregel van behoeding, bewaring en vooral opvoeding. 11 Het gaat om situaties die dermate verontrustend zijn dat er onmiddellijk hulp moet worden ingeschakeld waarvoor geen instemming is verkregen. De jeugdrechter kan je naargelang de ernst van de situatie een maatregel opleggen. Dit kan gaan van een leerproject (wekelijkse gesprekken met pedagogen) tot een gedwongen opname in een Gemeenschapsinstelling.

Voor een volledig overzicht van alle instellingen binnen Vlaanderen kan je terecht op de volgende site: http://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/jeugdhulp/publieke-jeugdinstellingen/gemeenschapsinstellingen/

9

8 Bijlagen8.1 Uitnodiging voor de workshop.

10

8.2 Artikels

Metamorfose voor het ‘huis van stoute maskes’11

25/04/2015 om 05:42 door jas

Foto: Wim HendrixDe feestelijke opening van de nieuwbouw van Jeugdzorg Emmaüs bracht veel volk naar de Waterlooshofstraat op het Kiel.

KIEL –

Jeugdzorg Emmaüs vierde gisteren de ingebruikname van de nieuwbouw op het Kiel. “Met dit feest willen we het verhaal van de bijzondere jeugdzorg vertellen en de buurt erbij betrekken”, zegt directeur Luc Claessens.

Jeugdzorg Emmaüs heeft een lange traditie op het Kiel. Al meer dan honderd jaar maakt de bijzondere jeugdzorg deel uit van de Antwerpse wijk. Het begon als een huis voor meisjes, een heropvoedingsgesticht zoals dat toen genoemd werd. In de buurt beter bekend als ‘het huis van de stoute maskes’.

Later werd dat omgevormd in begeleidingshuis Van Celst. “In de loop der jaren is de beeldvorming rond bijzondere jeugdzorg sterk veranderd”, zegt Luc Claessens, directeur van Emmaüs. “Om een eigentijdse werking mogelijk te maken, was er dus ook nood aan aangepaste infrastructuur.”

http://www.gva.be/cnt/dmf20150424_01648219/metamorfose-voor-het-huis-van-stoute-maskes

21/05/2015

OPINIE

Lorin ParysOndernemer en kandidaat voor N-VA

07/04/14 om 10:46 - Bijgewerkt om 14:43

12

De architectuur van dit land staat hulp aan de meest kwetsbare kinderen in de wegWe moeten stoppen met de kafkaïaanse structuren van ons land voorrang te geven op hulp aan

kinderen in nood, schrijft Lorin Parys (N-VA). 'Het is hoog tijd dat alle bevoegdheden die met

kinderen en jongeren te maken hebben in één hand komen zodat adequate hulp eindelijk mogelijk

wordt.'

Het zal je maar overkomen, geboren worden in een gezin waar je vader zijn broeksriem gebruikt voor

discipline of je moeder meer tijd besteedt aan haar volgende high dan aan de volgende maaltijd.

Gelukkig zijn in onze jeugdzorg elke dag een massa professionele hulpverleners in de weer om

kinderen in dit soort situaties te helpen. Maar ons systeem werkt hen soms eerder tegen dan vooruit.

Dus moeten we dat systeem veranderen.

Ze zijn met 27.000, de kinderen en jongeren die vandaag met jeugdzorg in aanraking komen. Dat is

zowat de bevolking van de stad Aarschot. Tel daar ouders en familie bij en je hebt een Vlaamse

centrumstad. Toch duiken hun verhalen maar sporadisch op in de media en is jeugdzorg geen heet

politiek hangijzer. Dat komt omdat kinderen en jongeren in jeugdzorg geen stem en geen gezicht

hebben. In mijn boek De Vergeetput ben ik wel naar hen op zoek gegaan en probeer ik hen politiek

gewicht te geven. Want de verhalen van op het terrein moeten ons inspireren om beter te doen.

En we kunnen beter op heel wat vlakken.

Eén van de aspecten die we moeten veranderen is dat we niet langer de structuur van ons land

voorrang mogen geven op het belang van het kind. Twee voorbeelden daarvan zijn het statuut voor

pleegouders en residentiële jeugdpsychiatrie die federale materie blijven, terwijl jeugdzorg en

pleegzorg een Vlaamse bevoegdheid zijn. Op die manier staat de absurde architectuur van dit land in

de weg van adequate zorg voor kwetsbare kinderen

Een eerste voorbeeld van hoe ons systeem tegenwerkt in plaats van helpt in de jeugdzorg betreft

pleegzorg. Maar één op de drie kinderen die op zoek zijn naar ouders in pleegzorg vindt ook effectief

een pleeggezin. Er is dus een groot gebrek aan beschikbare pleeggezinnen. En ook hier weer

hetzelfde verhaal. Pleegzorg is een Vlaamse materie, de voorbije legislatuur zijn er goede en

belangrijke stappen gezet om de sector te hervormen. Maar het sluitstuk om meer pleegouders aan

te trekken, een statuut voor pleegouders, ontbreekt omdat het een federale bevoegdheid is.

Net daar wringt het schoentje om meer pleegouders te recruteren. Wie overweegt om zijn hart en

zijn huis open te stellen voor een pleegkind wil duidelijke spelregels. Vooraleer eraan te beginnen

willen mensen weten welk omgangsrecht ze nog zullen hebben wanneer een kind dat terugkeert

naar zijn biologische ouders. Of ze de school mogen kiezen van hun pleegkind, of ze gehoord worden

bij de jeugdrechter en of ze recht hebben op ouderschapsverlof als pleegouder.

13

De meeste van die vragen zijn vandaag niet of onduidelijk beantwoord. Dus moeten we in een

duidelijk statuut omgangsrecht, hoorrecht en ouderschapsverlof mogelijk maken. Maar zolang de

voorstellen voor een statuut federaal stof liggen te vergaren, zullen twee op drie kinderen die een

pleeggezin zoeken niet de hulp krijgen die ze verdienen. Ze zullen noodgedwongen thuis blijven

wonen, terwijl dat niet aangewezen is, of naar een instelling verhuizen waar hechten moeilijk is. En

daar kan Vlaanderen niets aan doen zolang het geen bevoegdheid van de deelstaten is.

Het tweede probleem heeft te maken met de kwetsbaarste kinderen in jeugdzorg, zij die

psychiatrische hulp nodig hebben. Die kinderen en jongeren horen vaak nergens thuis. Een plek

vinden voor hen blijkt aartsmoeilijk. In mijn boek getuigt een jeugdrechter over de onmacht die hij

voelt wanneer een kind dringende psychiatrische hulp nodig heeft. Hij heeft als jeugdrechter, die zich

uitspreekt over Vlaamse jeugdzorg, immers niets te zeggen aan psychiatrische instellingen voor onze

jeugd. Om de eenvoudige reden dat die federale materie zijn. Met als resultaat dat kinderen die

dringende pyschiatrische hulp nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze een zelfmoordpoging

ondernomen hebben, in de kou blijven staan.

Die kinderen vallen tussen de mazen van het net. 'Ik heb wekelijks kinderen die niemand wil,' zegt die

jeugdrechter daarover in het boek. 'Dat gebeurt werkelijk non-stop. De kinderen voor wie ik aan elke

deur moet kloppen zijn vaak kinderen met wegloopgedrag, geweld, autisme, schizofrenie.’

Om toch maar een bed vast te krijgen, grijpt hij dus naar onorthodoxe maatregelen. 'In het kort komt

het vaak hierop neer: ik heb een winkel met kinderen die buiten moeten. Dat klinkt misschien weinig

respectvol, maar dat is de praktijk. Ik hang geregeld dagen aan de telefoon om te pleiten, te dreigen,

te smeken bij verschillende instellingen om kinderen op te nemen. Soms dreig ik ermee een

beschikking op te maken zodat een kind in een bepaalde instelling wordt geplaatst en ik aan het

parket vraag om die onmiddellijk uit te voeren, om zo ergens een bed voor een paar dagen vast te

krijgen. Ik kan dat niet beslissen wanneer het over psychiatrie gaat, want daarvoor ben ik niet

bevoegd. Ik dreig dan bij de hoofdgeneesheer dat ik een proces verbaal zal laten opstellen voor het

weigeren van hulp aan een kind in nood. Zo ver is het gekomen.’

Aan zulke situaties moeten we een eind maken. Terwijl Vlaanderen alle sectoren in de jeugdzorg

verplicht samen te werken, blijft residentiële jeugdpsychiatrie een andere planeet met andere regels,

financiering en bevoegdheden. Hoe kunnen we beweren dat we het kind centraal stellen als het

sluitstuk van de jeugdzorg, de hulp aan de meest kwetsbare kinderen, er geen deel van uitmaakt

louter omwille van ons Byzantijns systeem? Het is dus hoog tijd dat alle bevoegdheden die met

kinderen en jongeren te maken hebben in één hand komen zodat een doortastend beleid en

adequate hulp eindelijk mogelijk worden.

We moeten stoppen met de kafkaïaanse structuren van ons land voorrang te geven op hulp aan

kinderen in nood. We kunnen het niveau van onze beschaving afmeten aan hoe we voor de meest

kwetsbaren onder ons zorgen. Laat ons zeggen dat we nog groeimarge hebben.

14

http://www.knack.be/nieuws/belgie/de-architectuur-van-dit-land-staat-hulp-aan-de-meest-kwetsbare-kinderen-in-de-weg/article-opinion-137207.html

21/05/2015

9 BronnenlijstFolder kinderrechten (2015). Geraadpleegd op 26/03/2015. via http://www.kinderrechten.be/sites/kom/files/bestanden/tzitemzo_problementhuis.pdf

Grietens H., Vanderfaeillie J. & Maes B. (2014). Handboek jeugdhulpverlening: Deel 1 Een orthopedagogisch perspectief op kinderen en jongeren met problemen. (4e druk). Leuven: Uitgeverij Acco.

Onderwijs Vlaanderen. (2015). Wat is het CLB. Geraadpleegd op 07/05/2015 via http://onderwijs.vlaanderen.be/centrum-voor-leerlingenbegeleiding-clb

Jipsite.nl (2015). Problemen thuis?. Geraadpleegd op 30/04/2015 via http://www.jipsite.nl/hulp/problemen-thuis

Jongerengids. (2015). Als het thuis misloopt. Geraadpleegd op 30/04/2015 via http://www.jongerengids.be/large/home/meer-lezen/articleid/38/als-het-thuis-misloopt

Huiselijkgeweld. (2015). Huiselijk geweld. Geraadpleegd op 30/04/2015 via http://www.huiselijkgeweld.be/

Onderwijs Vlaanderen (2015). Brochure ouders. Geraadpleegd op 06/05/2015 via http://www.ond.vlaanderen.be/clb/Documenten/Ouder/brochure_web.pdf

Go.be (2015). De minderjarige als verdachte van een als misdrijf omschreven feit. Geraadpleegd op 07/05/2015 via http://www.go.be/sites/portaal_nieuw/subsites/Evenementen/EvenementenSubsites/tandem/theorievandewet/rchtspositievankinderen/Pages/Deminderjarigealsverdachtevanalseenmisdrijfomschrevefeit.aspx

Grietens H., Vanderfaeillie J. & Maes B. (2014). Handboek jeugdhulpverlening: Deel 1 Een orthopedagogisch perspectief op kinderen en jongeren met problemen. (4e druk). Leuven: Uitgeverij

Inmagine, www.inmagine.com. Sad Schoolboy sitting in a classroom http://www.inmagine.com/glowimagesrm-014/ptg00809613-photo

Humanitas, www.humanitas.nl. Tekening jongenhttp://www.humanitas.nl/project/301F62501

CLB, www.ond.vlaanderen.be. CLB logohttp://www.ond.vlaanderen.be/clb/

15