1

Nieuwsmonitor Sociaal Domein

Nummer 19

Voor u ligt de Nieuwsmonitor Sociaal Domein van 2 tot en met 8 mei 2014. Speciaal voor u heeft Fawzi Salih van Kennis Express een selectie gemaakt van informatie over actuele ontwikkelingen in het sociaal domein.

JEUGD ................................................................................................................................................................................................................. 2

GEMEENTEN KRIJGEN HULP BIJ REGELEN TOEGANG TOT JEUGDHULP ................................................................................................................................................ 2 AANPAK PROBLEMATISCHE JEUGDGROEPEN LOONT: DALING ZET DOOR ........................................................................................................................................... 2 MINDER PROFESSIONELE HULP VOOR MIGRANTENJONGEREN BIJ EMOTIONELE PROBLEMEN ........................................................................................................... 2 KIND MET AUTISME HEEFT VAAK BUIKPIJN .......................................................................................................................................................................................... 2 RADIOLOGIE HELPT BIJ OPSPOREN KINDERMISHANDELING ................................................................................................................................................................. 2 VNG: GEBRUIK 60 MILJOEN EURO UIT ZORGAKKOORD VOOR KNELPUNTEN .................................................................................................................................... 2 HELFT JONGVOLWASSENEN HEEFT PSYCHISCHE AANDOENING GEHAD .............................................................................................................................................. 2

MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING .......................................................................................................................................................... 2

BUURTWET OP KOMST IN AMSTERDAM ............................................................................................................................................................................................. 2 NIEUW SOCIAAL NETWERK VERENIGT LOKALE INITIATIEVEN ............................................................................................................................................................... 2 INFORMATIEVOORZIENING MINISTERIE VWS OVER NIEUWE WMO .................................................................................................................................................. 3 BUDGETMONITORING MAAKT INTERACTIEVE BELEIDSVORMING MOGELIJK ....................................................................................................................................... 3

ONDERWIJS ........................................................................................................................................................................................................ 3

SCHOLEN IN GUATEMALA GEBOUWD VAN FLESSEN ........................................................................................................................................................................... 3 WEBCONSULTATIE NIEUWE VMBO PROGRAMMA’S ......................................................................................................................................................................... 3 EERSTE KAMER STEMT IN MET OVERHEVELING BUITENONDERHOUD EN WETSVOORSTEL FRIESE TAAL ............................................................................................ 3 MANNEN BEDREIGDE SOORT OP BASISSCHOLEN ................................................................................................................................................................................ 3 DEKKER ONWRIKBAAR IN DISCUSSIE MAATSCHAPPELIJKE STAGE ........................................................................................................................................................ 3 REUVEN FEUERSTEIN OVERLEDEN ....................................................................................................................................................................................................... 3

WERK & INKOMEN ............................................................................................................................................................................................ 4

OPLOSSING VOOR MORATORIUM BIJ SCHULDHULPVERLENING .......................................................................................................................................................... 4 GEMEENTELIJKE INTEGRALE SCHULDHULPVERLENING ONDERZOCHT ................................................................................................................................................. 4 EEN SUCCESVOLLE PARTICIPATIEWET LEVERT NAAST BANEN OOK GEWOON GELD OP....................................................................................................................... 4 TOENAME JONGEREN MET MINIMUMLOON ....................................................................................................................................................................................... 4 WERKGEVERS GAAN INCLUSIEF ........................................................................................................................................................................................................... 4 MENSEN MET EEN BEPERKING AAN HET WERK: LAAT ZE LOS.............................................................................................................................................................. 4 UTRECHTSE WERKGEVERS STARTEN ‘ONBEPERKT AAN DE SLAG’ ........................................................................................................................................................ 4 ONDERNEMEND DEN HAAG ONTMOET WERKZOEKENDE JONGEREN ................................................................................................................................................. 5

VERDER LEZEN EN KIJKEN ................................................................................................................................................................................. 5

AGENDA .............................................................................................................................................................................................................. 6

2

Jeugd

Gemeenten krijgen hulp bij regelen toegang tot jeugdhulp Toegang is een cruciaal element in het lokale jeugdstelsel. Gemeenten gaan er dan ook voor zorgen dat hun inwoners op 1 januari 2015 met al hun vragen terecht kunnen bij een toegangspunt voor jeugdhulp. Om gemeenten daarmee te helpen is het Ondersteuningsprogramma Toegang gestart. (Bron: VNG, 8 mei 2014)

Aanpak problematische jeugdgroepen loont: daling zet door Het aantal problematische jeugdgroepen in Nederland blijft dalen. Dat blijkt uit de cijfers die minister Opstelten van Veiligheid en Justitie (VenJ) op 6 mei 2014 bekend maakte. Uit de jaarlijkse rapportage blijkt dat het totaal aantal problematische jeugdgroepen sinds 2009 is gedaald van 1.760 tot 764 eind 2013, een afname van ruim 56%. (Bron: Rijksoverheid.nl, 6 mei 2014)

Minder professionele hulp voor migrantenjongeren bij emotionele problemen Angst, verdriet, eenzaamheid en piekeren: dergelijke emotionele problemen zijn jongeren niet vreemd. Professionele hulp kan uitkomst bieden, maar het blijkt dat lang niet alle jongeren deze benodigde hulp krijgen. Promovenda Esmée Verhulp van de Universiteit Utrecht bracht in kaart of er onder jongeren etnische verschillen bestaan in het gebruik van zorg bij emotionele problemen. “Binnen de hulpverlening zijn migrantenjongeren – en met name Marokkaans-Nederlandse jongeren – ondervertegenwoordigd”, luidt een van de conclusies van Verhulp. (Bron: Universiteit Utrecht, 5 mei 2014)

Kind met autisme heeft vaak buikpijn Kinderen met een autistische stoornis hebben vier keer zo vaak maag- en darmproblemen als andere kinderen. Verstopping en diarree komen drie keer zo vaak voor bij deze kinderen, en ze hebben twee maal vaker buikpijn dan gemiddeld, zeggen onderzoekers in het tijdschrift Pediatrics. (Bron: Klik.org, 5 mei 2014)

Radiologie helpt bij opsporen kindermishandeling Forensische kinderradiologie is een belangrijk instrument bij het stellen van de diagnose kindermishandeling. Dit concludeert Tessa Hoogendoorn in haar proefschrift waarop zij op 9 mei promoveert aan de Universiteit van Amsterdam. (Bron: Nederlands Jeugdinstituut, 2 mei 2014)

VNG: Gebruik 60 miljoen euro uit zorgakkoord voor knelpunten Vanuit het begrotingsoverleg over de hervorming van de langdurige zorg komt € 60 miljoen voor 2015 extra beschikbaar voor jeugdzorg. Om het grootste knelpunt dat aanbieders en gemeenten nu ervaren op te lossen, vraagt de VNG aan VWS om samen in overleg te gaan over de inzet van het bedrag. (Bron: VNG, 2 mei 2014)

Helft jongvolwassenen heeft psychische aandoening gehad Bijna de helft van de jongvolwassenen tussen de 18 en 24 jaar heeft al eens een psychische aandoening gehad. Vaak is voor hen onduidelijk waar ze terecht kunnen voor hulp en advies. Dat meldt het Fonds Psychische Gezondheid. (Bron: Gezondheidsplein.nl, 1 mei 2014)

Maatschappelijke ondersteuning

Buurtwet op komst in Amsterdam De komende periode vinden in Amsterdam diverse bijeenkomsten plaats om de buurtwet te bespreken. Tijdens deze bijeenkomsten worden de agendapunten opgesteld voor de zogenaamde buurtwet die de gemeente Amsterdam wil opstellen en waarin de rechten van buurtorganisaties, bewoners- en burgerinitiatieven, wijkondernemingen e.d. worden vastgelegd. (Bron: St@dium, mei 2014)

Nieuw sociaal netwerk verenigt lokale initiatieven Leuke dingen doen met leuke mensen. Dat is de korte maar doeltreffende omschrijving van het nieuwe social media platform Amuuze. Het idee is simpel: iedereen met een leuk idee of initiatief, kan dit posten op de site van Amuuze. Geregistreerde gebruikers die vervolgens interesse hebben, kunnen deelnemen of zelf geïnspireerd raken. Als virtuele ontmoetingsplaats krijg je zo een kruisbestuiving van mooie projecten en lokale initiatieven. (Bron: Marketing Tribune, 6 mei 2014)

3

Informatievoorziening ministerie VWS over nieuwe Wmo De Tweede Kamer heeft onlangs ingestemd met de nieuwe Wmo. Met de nieuwe Wmo kunnen gemeenten ondersteuning bieden die recht doet aan de persoonlijke omstandigheden van mensen thuis. De vertrouwde omgeving, de woonsituatie en de gewenste ondersteuning verschilt immers van mens tot mens. Dat betekent dat - als ook de Eerste Kamer zou instemmen met de nieuwe Wmo - de voorgenomen veranderingen per 1 januari 2015 doorgang vinden. De voorbereiding van de voorlichtingscampagne richting cliënten over die veranderingen in de langdurige zorg is in volle gang. Het ministerie benadrukt dat het zo helder en tijdig mogelijk informeren van cliënten absolute prioriteit heeft. (Bron: Rijksoverheid.nl, 2 mei 2014)

Budgetmonitoring maakt interactieve beleidsvorming mogelijk In de Amsterdamse achterstandswijk de Indische buurt werken overheid en bewoners aan financiële transparantie via open data en budgetmonitoring. Financiële overheidsdata wordt met nieuwe visualisatietechnieken inzichtelijk en controleerbaar gemaakt voor de gewone burger, die hierdoor beter invloed kan uitoefenen op beleid. (Bron: Digitale Steden Agenda, 1 mei 2014)

Onderwijs

Scholen in Guatemala gebouwd van flessen De kosten van de bouw van nieuwe klaslokalen en scholen moeten leerlingen in de derde wereld geen toegang verbieden tot kwalitatief goed onderwijs, maar nieuwbouw, zelfs met behulp van goedkope materialen zoals betonblokken, kan oplopen tot hoge bouwkosten. Deze school van plastic flessen is een goedkoop alternatief in Guatemala. Hug It Forward, een non-profit organisatie in Guatemala, bedacht iets om met een klein budget nieuwe scholen te bouwen door het veranderen van de plastic fles die de dorpen op het platteland vervuilen in ruwe bouwmaterialen. (Bron: Dutch Cowgirls, 8 mei 2014)

Webconsultatie nieuwe VMBO programma’s Scholen kunnen vanaf heden tot eind mei in een internetconsultatie reageren op het concept-wetsvoorstel ‘profielen vmbo’. Dit wetsvoorstel regelt de invoering van nieuwe beroepsgerichte examenprogramma’s in het vmbo. (Bron: VO-Raad, 7 mei 2014)

Eerste Kamer stemt in met overheveling buitenonderhoud en wetsvoorstel Friese taal Schoolbesturen zijn vanaf 1 januari 2015 volledig verantwoordelijk voor zowel het onderhoud aan de binnenkant als aan de buitenkant van hun schoolgebouwen. Daarnaast krijgt de provincie Friesland onder voorwaarden de bevoegdheid om de kerndoelen voor de Friese taal vast te stellen voor het basisonderwijs, het speciaal (basis)onderwijs en het voortgezet onderwijs. De Eerste Kamer stemde deze week in met twee wetsvoorstellen die dit regelen. (Bron: PO-Raad, 7 mei 2014)

Mannen bedreigde soort op basisscholen Schoolbesturen en pabo’s moeten meer doen om mannen te verleiden tot een baan in het onderwijs. Dat vindt CNV Onderwijs. Sinds 2003 is het aandeel mannelijke leraren in het primair onderwijs gedaald van 22,8 tot 15,6 procent in 2012. CNV Onderwijs vindt dit ‘verontrustend’, omdat divers samengestelde teams volgens de vakbond beter presteren. CNV Onderwijs heeft in een enquête de leden gevraagd hoe de positie van mannen in het primair onderwijs eruit ziet. (Bron: VOS / ABB, 6 mei 2014)

Dekker onwrikbaar in discussie maatschappelijke stage Scholen krijgen meer ruimte voor eigen keuzes als de maatschappelijke stage niet meer wettelijk verplicht is. Staatssecretaris Dekker van Onderwijs blijft dit argument gebruiken ter camouflage van het feit dat het kabinet geen geld meer in de maatschappelijke stage wil steken. (Bron: VOS / ABB, 2 mei 2014)

Reuven Feuerstein overleden In Jerusalem is dinsdag 29 april 2014 de bekende ontwikkelingspsycholoog Reuven Feuerstein overleden. Hij is 93 jaar geworden. Hij is de bedenker van onder meer het 'Instrumentaal verrijkingsprogramma,' waarmee kinderen met (ernstige) ontwikkelingsstoornissen hun verstand beter leren gebruiken. Zijn overtuiging was dat iedereen – hoe ernstig gehandicapt ook – zich kan ontwikkelen. (Bron: Klik.org, 2 mei 2014)

4

Werk & inkomen

Oplossing voor moratorium bij schuldhulpverlening Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie en staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn tot een oplossing gekomen over het instellen van een moratorium bij schuldhulpverlening. Ze hebben afspraken gemaakt over nadere vormgeving van het moratorium en de financiering van de kosten van de rechterlijke macht. Teeven geeft prioriteit aan de voorbereiding van de wetgeving die nodig is om invoering van het moratorium mogelijk te maken. Daarvoor heeft hij vanaf begin 2015 capaciteit vrijgemaakt in zijn wetgevingsprogramma. Staatssecretaris Klijnsma neemt de geraamde kosten van de rechterlijke macht voor haar rekening. De verwachting is dat het moratorium in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening in de loop van 2016 in werking kan treden. (Bron: VNG, 8 mei 2014)

Gemeentelijke integrale schuldhulpverlening onderzocht Steeds meer gemeenten kiezen bij de integrale schuldhulpverlening voor een individuele aanpak op maat. Dat blijkt uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut naar integrale schuldhulpverlening bij zestig gemeenten. Sinds juli 2012 staan de Nederlandse gemeenten met de invoering van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening(Wgs), aan het roer om de schuldhulpverlening op een integrale wijze in te vullen. (Bron: VNG, 8 mei 2014)

Een succesvolle Participatiewet levert naast banen ook gewoon geld op De Participatiewet die op 1 januari 2015 van kracht wordt, moet mensen vanuit de Wajong, Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en Bijstand naar werk geleiden. Daarvoor moeten overheid, werkgevers en werknemers in tien jaar 125 duizend extra banen scheppen. Dat vereist dat we anders naar bestaande functies kijken opdat meer mensen in staat zijn zelfstandig het minimuminkomen te verdienen, aldus Bijzonder Hoogleraar Frans Nijhuis in blog op Sociale vraagstukken. (Bron: Socialevraagstukken.nl, 8 mei 2014)

Toename jongeren met minimumloon Het aantal banen met een minimumloon nam in de periode 2008-2012 licht toe. De toename zit vooral bij jongeren van 20 tot 30 jaar. In 2012 was bij 6,2 procent van het totaal van de banen in Nederland sprake van het minimumloon. Dat is iets meer dan in 2008, toen dit aandeel 5,9 procent bedroeg. Er waren in 2012 in totaal 491 duizend banen met het minimumloon. Sinds het begin van de crisis in 2008 is het aandeel minimumloonbanen van jongeren tussen 20 en 30 jaar gestegen van 10 procent in 2008 naar 12 procent in 2012. Terwijl het aantal banen van jongeren van deze leeftijd met meer dan 29 duizend afnam, groeide het aantal jongeren dat tegen het minimumloon werkt met 31 duizend. (Bron: CBS, 6 mei 2014)

Werkgevers gaan inclusief Werkgevers die ruimte willen maken voor mensen met een arbeidsbeperking, kunnen vanaf nu terecht op het online platform werkgeversgaaninclusief.nl. Hier kunnen zij informatie vinden, kennis delen, ambitie en plaatsingen registreren. Werkgevers met meer dan 250 medewerkers kunnen via deze weg (tot september 2014) gebruik maken van kosteloze advisering. (Bron: De Normaalste Zaak, 5 mei 2014)

Mensen met een beperking aan het werk: laat ze los In Nederland hebben we een apartheidssysteem gecreëerd op de arbeidsmarkt. Mensen met een beperking vallen daardoor en masse buiten de boot. De Participatiewet kan daarom alleen effect sorteren als we mensen met een beperking als gelijkwaardig behandelen, aldus Bert van Boggelen van De Normaalste Zaak, netwerk van grote en MKB bedrijven die inclusief willen ondernemen. (Bron: Socialevraagstukken.nl, 2 mei 2014)

Utrechtse werkgevers starten ‘onbeperkt aan de slag’ Utrechtse werkgevers starten in de arbeidsmarktregio Utrecht een samenwerkingsverband om de arbeidskansen voor hoogopgeleide werkzoekenden met een beperking te vergroten. Met Onbeperkt aan de Slag zetten initiatiefnemers Rabobank Nederland, gemeente Utrecht en De Normaalste Zaak een concrete stap naar een inclusieve arbeidsmarkt. Hiervoor wordt een nieuw platform opgezet waarop werkgevers en werkzoekenden met een arbeidsbeperking elkaar op unieke en rechtstreekse wijze kunnen vinden en waarmee ook een logische matching gemaakt kan worden voor relevante vacatures. (Bron: De Normaalste Zaak, 1 mei 2014)

5

Ondernemend Den Haag ontmoet werkzoekende jongeren In Nederland Werkgeversservicepunt Den Haag, Stichting Boschuysen en MKB Den Haag hebben de handen ineengeslagen om werkloze jongeren weer aan een baan te helpen. Op woensdag 16 april 2014 was de aftrap met de bijeenkomst ‘Wie heeft jou ooit de kans gegeven?’. Tijdens de bijeenkomst konden werkloze jongeren zich presenteren aan ondernemers uit verschillende sectoren. Zij lieten de ondernemers zien wat hun kwaliteiten zijn en waarom juist zij een baan moeten krijgen. En met succes. De eerste kandidaat is inmiddels begonnen op zijn nieuwe werkplek en er lopen verschillende sollicitatiegesprekken. Reden om dit jaar nog meer bijeenkomsten te organiseren. (Bron: Gemeente Den Haag, 25 april 2014)

Verder lezen en kijken

De toekomst van de stad In het advies De toekomst van de stad: de kracht van nieuwe verbindingen gaat de raad op zoek naar de kracht van de steden en naar wegen om deze kracht verder te ontwikkelen, beter te benutten en te mobiliseren. Effectiviteit van behandelmethoden voor slachtoffers van loverboys Deze voorstudie heeft een verkennend en inventariserend karakter en levert input voor het onderzoek naar de effectiviteit van behandelmethoden voor slachtoffers van loverboys, zoals aangekondigd in de voortgangsrapportage van 4 juli 2013 van de minister van Veiligheid en Justitie. De voorstudie is uitgevoerd in de tweede helft van 2013 op basis van literatuur- en documentstudie en vraaggesprekken met medewerkers van instellingen in de jeugdzorg en vrouwenopvang. Overzicht meetinstrumenten en monitoren sociaal domein Met de decentralisaties hebben alle gemeenten behoefte aan informatie voor sturing. Gemeenten zijn daarom zoekende naar meetinstrumenten of monitoren die informatie kunnen bieden die hen helpt bij de sturing. Er bestaan momenteel al verschillende instrumenten die mogelijk in een deel van de behoefte (kunnen) voorzien en er is sprake van verschillende initiatieven om nieuwe instrumenten te ontwikkelen. Dit document biedt een overzicht van dergelijke instrumenten en kan gemeenten helpen bij hun oriëntatie op en keuze voor meetinstrumenten en monitoren. Programma van Eisen gegevensoverdracht AWBZ-Wmo De projectgroep Gegevensoverdracht van het TransitieBureau Wmo heeft het Programma van Eisen (inclusief aanvullende documenten) voor de overdracht van cliëntgegevens AWBZ-Wmo vastgesteld.

Samenwerking in integrale kindcentra Samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang is op veel plaatsen niet meer weg te denken. De meest vergaande variant van samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang krijgt vorm in een Integraal Kindcentra (IKC). Daarin is sprake van één pedagogische visie, één team en één centrale aansturing. Het Landelijk Steunpunt Brede Scholen heeft voor scholen en kinderopvangorganisaties een handreiking over IKC’s gepubliceerd.

Werkwijzer tegenprestatie Vanaf begin volgend jaar zijn gemeenten verplicht de tegenprestatie vast te leggen in een verordening. De Werkwijzer Tegenprestatie moet uitkomst bieden. Het document geeft uitleg over deze vijf onderwerpen:

Juridische check: Is er wel sprake van een tegenprestatie of hebben we het eigenlijk over iets anders?

Randvoorwaarden: Waar moet je aan denken als je aan de slag gaat met de tegenprestatie?

Het vinden van plekken: Hoe kom je aan voldoende plaatsen in het kader van de tegenprestatie?

Communicatie: Hoe communiceer je met belanghebbenden over de tegenprestatie?

Voorwaardelijke dienstverlening: Hoe versterk je de naleving?

6

Agenda

13 mei 2014 Samen aan het roer: Zelfsturende teams – valkuilen en succesfactoren uit de praktijk Verdiepingsdag nieuwe Wmo 2015 14 mei 2014 Bijeenkomst voor nieuwe wethouders Wmo

15 mei 2014 Breinbewust onderwijs: Kennis over hersenontwikkeling inzetten in het primair onderwijs De eigen kracht van jongeren 17 mei 2014 Raad op zaterdag 2014 19 mei 2014 Zijn samenwerkingsverbanden passend onderwijs klaar voor de start?

20 mei 2014 De kracht van het sociale wijkteam 21 mei 2014 Het jongerenwerk in een transformerend stelsel Kinderopvang Festival. Natuurlijk: Groen & Gezond! Knokken voor de kinderen: gezinnen in vechtscheidingen en strijdzaken VNG Magazine Debat on Tour Zorg geven & vrijheid nemen: Vrijheidsbeperking in de jeugdpsychiatrie, ouderen- en gehandicaptenzorg 22 mei 2014 Rouwen op je dak: Omgaan met verlies bij kinderen en jongeren Omgaan met crisis en dreigend geweld in de hulpverlening 26 mei 2014 Werken met vrijwilligers, een vak apart

27 mei 2014 Wmo congres 2014 28 mei 2014 Hoe overleef ik … de kleuters? Alles wat u moet weten als u gaat lesgeven in de onderbouw De decentralisaties dag De ervaringsdeskundige als professional: Inzetten, samenwerken en knelpunten aanpakken