Sociaal domein en flexibel contracteren

22
Sociaal domein en flexibel contracteren Gemeentedagen 2017 Nikee Groot en Christian de Ruiter Advocaten Europees en Mededingingsrecht

Transcript of Sociaal domein en flexibel contracteren

Page 1: Sociaal domein en flexibel contracteren

Titeldia

Sociaal domein en flexibel contracteren Gemeentedagen 2017

Nikee Groot en Christian de Ruiter

Advocaten Europees en Mededingingsrecht

Page 2: Sociaal domein en flexibel contracteren

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (14pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

Inhoudsopgave

Agenda

1. Inleiding

2. Subsidie en/of overheidsopdracht

3. Uitzonderingen

“Open house”-model(len)

Inbesteden

Alleenrecht

4. Inrichting aanbestedingsprocedure

Bijzondere eisen

Mogelijkheden tot wijziging / aanpassing opdracht

5. Fiscaalrechtelijke aandachtspunten

Page 3: Sociaal domein en flexibel contracteren

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

1. Inleiding

Gemeenten sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor het sociaal domein

Jeugdzorg, werk en inkomen en ondersteuning bij zelfredzaamheid en participatie

Wijziging Aanbestedingswet 2012 per 1 juli 2016

Lichte aanbestedingsprocedure voor sociale en andere specifieke diensten boven EUR 750.000

Onder drempelwaarde: aanbestedingsbeginselen van toepassing indien duidelijk g.o. belang

Houden gemeenten wel of niet budget over?

CBS en Kamerbrieven: gemeenten geven fors minder uit

AEF: teveel onzekerheden in budgeten

VNG: signalen over financiële tekorten

3

Page 4: Sociaal domein en flexibel contracteren

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

1. Inleiding

Wijziging uitvoeringsbesluit WMO: nieuw artikel 5.4 Wmo per 1 juni 2017

Het College dient een reële prijs vast te stellen in relatie tot:

• gemeentelijke eisen voor kwaliteit

• continuïteit dienstverlening

• arbeidsrechtelijke verplichtingen aan beroepskracht.

Praktisch

• Overgangsrecht

• Voldoet de procedure wel aan de wetgeving?

• Hoe wordt vastgesteld wat “reëel” is?

4

Page 5: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met (ondergeschikt) beeld

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

2. Subsidie en / of overheidsopdracht (I)

Vraag 1/5:

De Gemeente kent een subsidie toe aan een zorgaanbieder om Wmo Huishoudelijke Hulp te bieden conform de eisen van de Gemeente. In de uitvoeringsovereenkomst staat dat de zorgaanbieder aansprakelijk is voor toerekenbare tekortkomingen. Mag dit?

Belang van het onderscheid:

Toepasselijke recht

Rechtsbescherming

Fiscale regime

5

Page 6: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (gelijk)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

2. Subsidie en / of overheidsopdracht (II)

Subsidie (art. 4:21 Awb)

(i) een aanspraak op financiële middelen

(ii) door een bestuursorgaan

(iii) verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager

(iv) anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten. (ABRvS 8 april 2015)

Juridisch kader

Awb en staatssteun

6

Overheidsopdracht voor diensten (1.1 Aw 2012)

(i) schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel

(ii) tussen een onderneming en

(iii) een aanbestedende dienst

(iv) die betrekking heeft op het verlenen van diensten

Juridisch kader

Aanbestedingswet 2012 en Richtlijn 2014/24/EU

Page 7: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Alleen beeld

2. Subsidie en / of overheidsopdracht (III)

7

Subsidie Overheidsopdracht

1 Initiatief afkomstig van de ontvanger Initiatief komt vanuit de gemeente

2 Ontvanger kan ervoor kiezen de

activiteiten niet uit te voeren

Opdrachtnemer is verplicht om de

activiteit(en) uit te voeren

3

Ontvanger bepaalt in belangrijke mate

zelf de inhoud van de te verrichten

activiteit

Verstrekker bepaalt in belangrijke mate de

inhoud van de te verrichten activiteiten

4 Eenzijdige subsidiebeschikking Tweezijdige overeenkomst (bezwarende

titel)

Page 8: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

3. Uitzonderingen: “Open house”-model

Doelstellingen

Huidig zorglandschap in stand houden;

Geen concurrentie op prijs

Garantie van minimum voorwaarden

Concurrentie c.q. transformatie via keuzevrijheid burgers;

Ruimte voor toetreding nieuwe aanbieders

Drie modellen:

Bestuurlijk Aanbesteden

Open toelatingsprocedure

Dynamisch aankoopsysteem

8

Page 9: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

3. “Open house”-model: Bestuurlijk Aanbesteden

9

1. Basisovereenkomst

Onbepaalde tijd

Afspraken over wijze van samenwerking

2. Resultaatovereenkomst

Bepaalde tijd

O.a. omschrijving diensten, wijze van verstrekken opdrachten en tarieven

3. Virtuele en fysieke OverlegTafels (OT’s)

Openbare website met relevante documenten

Page 10: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

10

Vraag 2/5

Is ‘Bestuurlijk Aanbesteden’ in deze vorm toegestaan?

Geen openbare vooraankondiging (transparantiebeginsel)

(Eenzijdige) en ongelimiteerde wijzigingsmogelijkheid (gelijkheidsbeginsel)

Gemeente bepaalt wie deelneemt aan OT’s (level playing field)

Faciliteren informatie-uitwisseling tussen zorgaanbieders (kartelverbod)

Enkel bijwonen vergadering is voldoende (HvJ EU 4 juni 2009 (T-Mobile))

Leidraad uitwisselen informatie capaciteitsafbouw Wlz (ACM 12 december 2012)

Thuiszorgaanbieders beboet (CBb 11 januari 2017)

3. “Open house”-model: Bestuurlijk Aanbesteden

Page 11: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

3. “Open house”-model: open toelatingsprocedure

Het “open house”-model (HvJ EU 2 juni 2016 (Falk / DAK))

Keuze voor één onderneming verbonden aan definitie “overheidsopdracht”

Open toelatingsprocedure

Bij grensoverschrijdend belang:

Fundamentele regels VWEU

Transparante en niet-discriminerende voorwaarden

Publicatieverplichting

Marktconsultatie

Voorwaarden overeenkomst onveranderd laten

Flexibiliteit: looptijd procedure beperken

11

Page 12: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

3. “Open house”-model: DAS

Dynamisch aankoopsysteem

• elektronisch proces,

• voor gangbare aankopen van werken, leveringen of diensten, waarvan de kenmerken wegens de algemene beschikbaarheid op de markt voldoen aan de behoeften van de aanbestedende dienst,

• dat is beperkt in de tijd, en

• gedurende de gehele looptijd openstaat voor ondernemers die aan de eisen voor toelating tot het systeem voldoen

Wettelijke regeling

• Instellen dynamisch aankoopsysteem: artikelen: 2.48 – 2.50 Aw

• Verstrekken opdrachten binnen dynamisch aankoopsysteem: artikelen 2.144 – 2.149 Aw

Mogelijkheden sociaal domein

Indeling DAS in verschillende categorieën: onderscheid Jeugdwet en Wmo

Ook geschikt voor zeer specialistische zorg?

12

Page 13: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

3. Uitzondering: alleenrecht

Verlenen van een alleenrecht (Artikel 11 Richtlijn en artikel 2.24 sub a Aw 2012)

Aanbestedende dienst aan andere aanbestedende dienst(en)

Publiekrechtelijke instelling Hof van Justitie 27 februari 2003 (Truley)

− Algemeen belang (HvJ EU 22 mei 2003 (Korhonen))

− Rechtspersoonlijkheid

− Overheidsinvloed (HvJ EU 3 oktober 2000 (Cambridge))

Exclusieve recht om binnen bepaald geografisch gebied activiteit(en) uit te voeren

Bij wettelijk voorschrift, besluit van bestuursorgaan of gemeentelijke verordening

Maar: verenigbaarheid met EU Werkingsverdrag en ‘dwingende reden’

13

Page 14: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

Uitzonderingen: inbesteding Inbesteden

Een gemeente mag een opdracht verlenen aan een rechtspersoon die juridisch van hem is te onderscheiden maar die zich binnen zijn eigen gezagsstructuur bevindt.

Artikel 12 Richtlijn 2014 / 24 EU en artikelen 2.24a en 2.24b Aanbestedingswet

Onderscheid tussen klassieke verticale, opwaartse, zijwaartse en gezamenlijke inbesteding

Toezichtscriterium

Merendeelcriterium

Geen directe participatie van privékapitaal

14

Page 15: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

4. Inrichting procedure: specifieke voorschriften

Jeugdwet

Gunningscriterium laagste prijs uitgesloten (art. 2.11 lid 2 Jeugdwet)

Gemeente dient kwaliteitseisen te stellen bij verordening (art. 2.12 Jeugdwet)

Overlegplicht college voor overgang personeel (art. 2.13 lid 1 sub a Jeugdwet)

Cao jeugdzorg & art. 7:662 BW

Wet maatschappelijke ondersteuning

Gunningsplicht laagste prijs uitgesloten (art. 2.6.4 lid 3 Wmo)

Overlegplicht aanbieder voor overgang personeel (2.6.5 lid 1 Wmo)

Gemeente dient kwaliteitseisen te stellen bij verordening (art. 2.6.6 lid 1 Wmo)

Cao Maatschappelijke Dienstverlening & art. 7:662 BW

15

Page 16: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (4x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

4. Inrichting procedure: verlicht regime

Vanaf 1 juli 2016: verlicht regime voor sociale en ander specifieke diensten

Drempelwaarde van €750.000,-

artikel 2.39 lid 1 Aw 2012

Aanbestedende dienst

a) maakt een vooraankondiging of een aankondiging van de overheidsopdracht bekend;

b) toetst of de inschrijvingen voldoen aan de door de aanbestedende dienst gestelde technische specificaties, eisen en normen;

c) maakt een proces – verbaal van de opdrachtverlening;

d) kan de overeenkomst sluiten;

e) maakt de aankondiging van de gegunde overheidsopdracht bekend.

16

Page 17: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

4. Inrichting procedure: bijzondere eisen

Vraag 3/5: Mag de gemeente taaleisen aan werknemers zorgaanbieder stellen?

Hof van Justitie 6 juni 2000 (Angonese)

−Ja, mits taalvaardigheid kan worden aangetoond met meerdere soorten certificaten

Hof van Justitie 1 oktober 2015 (Trijber en Harmsen)

−Exploitatievergunning afhankelijk gesteld van eis om een begrijpelijke taal te kunnen spreken

− Hof: verstaanbaarheidsvereiste is geschikt, noodzakelijk en proportioneel

17

Page 18: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

4. Inrichting procedure: bijzondere eisen

Vraag 4/5: Mag de gemeente eisen dat de zorgaanbieder gevestigd is in de gemeente?

Hof van Justitie 22 oktober 2015 (Gezondheidscentrum Bilbao)

− Goede redenen om territoriale eisen te stellen

− Maatregel moet wel noodzakelijk, geschikt en evenredig zijn om doel te bereiken.

Wel mogelijk is dus:

“De zorgaanbieder dient haar diensten aan te bieden op goede bereikbare, toegankelijke en herkenbare locatie met een maximale reistijd van 30 minuten.”

18

Page 19: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

4. Inrichten procedure: mogelijkheid tot wijziging opdracht

Vraag 5/5: leidt wijziging van de opdrachtnemer altijd tot een wezenlijke wijziging?

Wezenlijke wijziging nieuwe aanbestedingsprocedure

Materieel verschil van de opdracht

Wijziging omvang van de opdracht: uitbreiding extra opdrachtgever?

Niet-wezenlijke wijzigingen

Onder andere:

Bagatel bepaling, artikel 2.163b Aw

Herzieningsclausule, artikel 2.163c Aw

Vervanging opdrachtnemer, artikel 2.163f Aw

19

Page 20: Sociaal domein en flexibel contracteren

Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.

Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:

1

2

Invoegen

AFBEELDING INVOEGEN

Tekst met beeld (2x)

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

5. Fiscaalrechtelijke aspecten

Vennootschapsbelasting

N.V. / B.V. vpb-plichtig

Stichting vpb-plichtig indien onderneming wordt gedreven

Maatschap niet vpb-plichtig

BTW-vrijstelling

Uitvoering Jeugdwet, WMO en participatiewet

20

Page 21: Sociaal domein en flexibel contracteren

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (16pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

Alleen tekst

21

AKD Aanbestedings-nieuwsbrief Dagelijkse update van recente ontwikkelingen

Inschrijven?

Mail naar [email protected]

Page 22: Sociaal domein en flexibel contracteren

TEXT LEVELS

1

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (40pt)

Promotie

Christian de Ruiter Nikee Groot

Advocaat Europees recht, Aanbesteding & Mededinging Advocaat Europees recht, Aanbesteding & Mededinging

T: +31 88 256 5085 T: +31 88 256 5056

M: +32 477 88 77 84 M: +32 477 88 16 86

E: [email protected] E: [email protected]

Hartelijk dank voor uw aandacht