Nieuwe schouderschouderprothese,schouderartroplastiek

1234567890-terTER_

Patiën

tenin

formatie

3

Inhoudsopgave

Nieuwe schouder 4Hoe ziet het schoudergewricht eruit? 4Wat is slijtage van de schouder? 5Slijtage door een ongeval 5Hoe wordt schouderslijtage behandeld? 5Schouderprothese 6Hoe ziet een schouderprothese eruit? 61. Resurfacing prothese 62. Anatomische hemi- of totale schouderprothese 6De schouderkom 73. 'reversed'/ omgekeerde prothese (Delta prothese) 7Botcement 7Voor de operatie 8De operatie 8Wat zijn de mogelijke risico’s van deze operatie? 9Hoe lang duurt de operatie? 9Hoe lang duurt de opname? 9Na de operatie 9Sling 9Fysiotherapie 9Oefenset 10Wat zijn de leefregels na de operatie? 10Tot slot 11

Pagina

4

Nieuwe schouderschouderprothese,schouderartroplastiekU heeft een afspraak in Tergooi voor een schouderprothese ofschouderartroplastiek. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om umet de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zoaangenaam mogelijk te maken.

Ter voorbereiding op uw behandeling informeren we u met deze folderover de gang van zaken rondom een schouderprothese ofschouderartroplastiek. Daarnaast zetten we een aantal praktische zakenen nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van dezefolder nog vragen? Op bladzijde 11 vindt u de contactgegevens van debetreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uwbehandelaar beantwoorden uw vragen graag.

Hoe ziet het schoudergewricht eruit?Het schoudergewricht bestaat uit de bovenarm en het schouderblad.Aan de kant van de bovenarm zit de schouderkop. Aan de kant van hetschouderblad zit de schouderkom. Tussen de schouderkop en deschouderkom zit een laag kraakbeen. Het kraakbeen is zacht en zorgtervoor dat de kop en de kom makkelijk langs elkaar bewegen.

Om de schouder zitten verder nog pezen en spieren. Die zorgen voor debeweging van de schouder.

Gezonde schouder Schouderslijtage Schouderprothese

Wat is slijtage van de schouder?Door artritis of artrose is het kraakbeen van de schouderkop eneventueel de –kom beschadigd. Het kraakbeen is dun of verdwenen enhet oppervlak is ruw in plaats van glad. Daardoor schuurt bij hetbewegen van de schouder de schouderkop over de schouderkom. Ditleidt tot pijnklachten en stijfheid van het gewricht. De slijtage gaatmeestal gepaard met een ontsteking waardoor de pijnklachten verdertoenemen.

Slijtage door een ongevalSlijtage kan ook optreden na een ongeval, wanneer de bovenarm enschouderkop (en soms ook de schouderkom) gebroken zijn. Botsplintersals gevolg van de breuk zorgen voor irritatie en slijtage van hetkraakbeen.

Hoe wordt schouderslijtage behandeld?In eerste instantie worden de pijnklachten behandeld met medicijnen.Maar er kan een moment komen waarop medicatie niet meer afdoendeis. In dat geval zal de orthopedisch chirurg besluiten tot het vervangenvan het gewricht door een kunstgewricht (de prothese).

Afhankelijk van de conditie van het gewricht kan de chirurg besluitenom alleen het oppervlak van de schouderkop, de schouderkop tevervangen en/of ook de schouderkom.

5

6

SchouderprotheseEen schouderprothese vervangt de schouderkop en eventueel ook deschouderkom. Dat gebeurt meestal omdat de schouder versleten is doorartritis of artrose. De schouder voelt dan stijf aan en het bewegen vande schouder doet pijn. Ook wanneer een schouder beschadigd is dooreen ongeval, kan een chirurg besluiten de schouder te vervangen dooreen prothese.

Hoe ziet een schouderprothese eruit?Er bestaan verschillende schouderprotheses:

1. Resurfacing prothese:

De resurfacing prothese is eenholle, bolvormige prothese diealleen het kraakbenige oppervlakvan de schouderkop vervangt.

2. Anatomische hemi- of totaleschouderprothese

Bij een hemi schouderprothesewordt alleen de schouderkopvervangen. Bij een totaleschouderprothese worden zowel deschouderkop als de schouderkomvervangen door een prothese. Deschouderprothese is gemaakt vanmetaal. De kop is er inverschillende doorsneden en diktesen wordt aangepast aan uw eigen

Röntgenfoto met resurfacing prothese

2. Anatomische hemi- of totale schouderprothese

Röntgenfoto met totale prothese

7

schouderkop. Ook de steel is er in verschillende maten. De juiste maatkop en steel hangen af van bijvoorbeeld uw lichaamsbouw en wordt aanu aangepast. Hierbij wordt uw anatomie zo veel mogelijk hersteld.

De schouderkomAfhankelijk van de schade kan de chirurg beslissen alleen deschouderkop te vervangen, of de schouderkop samen met deschouderkom. De schouderkom is vaak gemaakt van kunststof.De schouderkom wordt met botcement in het schouderblad vastgezet.

3. 'reversed'/omgekeerde prothese (Delta prothese)

Afhankelijk van de kwaliteit van despieren van de schouder kan deorthopedisch chirurg besluiten omeen ‘omgekeerde’ prothese teplaatsen. Dit wordt gedaan als debinnenste schouderspieren ofkapsel versleten zijn. Bij deomgekeerde prothese wordt deschouderkop vervangen door eenkom met hieraan een steel. De steelgaat in de bovenarm. Deschouderkom wordt hierbijvervangen door een bol. De bolwordt met schroeven in hetschouderblad gefixeerd.

BotcementOm de prothese op zijn plaats tehouden, kan de chirurg indiennodig botcement gebruiken.Botcement is een specialecomposietlijm. Als er geenbotcement gebruikt wordt, wordt deprothese klemvast in het botgeplaatst.

Röntgenfoto met omgekeerde prothese

Voor de operatieVoorafgaand aan uw schouderoperatie komt u op de Preoperatieve poli.De schouderoperatie zal uitgevoerd worden onder algehele anesthesie.Indien mogelijk heeft het de voorkeur om hierbij ook een zogehetentijdelijke zenuwblokkade uit te laten voeren. Dit geeft een zeer goedepijnstilling na de operatie en bespoedigt het herstel en revalidatie. Opde Preoperatieve poli zal de anesthesist na het onderzoek verder uitleggeven omtrent de anesthesie en de mogelijke zenuwblokkade.

De operatieDe chirurg maakt aan de voorkant van uw schouder een snee om bij hetschoudergewricht te komen. Spieren en pezen worden opzij gelegd,zodat het gewricht vrijkomt. De schouderkop wordt uit de schouderkomgehaald.

Als er is gekozen voor een resurfacing prothese wordt met een frees hetslechte kraakbeen van de schouderkop verwijderd. Daarna wordt deprothese op de schouderkop geplaatst.

Als er is gekozen voor een anatomische prothese wordt eerst de kop vande bovenarm verwijderd. Daarna wordt er ruimte gemaakt in demergholte (het binnenste van het bot) van de bovenarm. Op de plek vande kop komt een schouderkop met steel. De steel wordt in het mergholtevan de bovenarm vastgezet. Eventueel gebruikt de chirurg hiervoorbotcement. Als er gekozen is voor het plaatsen van een totaleschouderprothese wordt het slechte kraakbeen van de kom met een freesverwijderd. Daarna wordt een kunstkom geplaatst. De kunstkom wordtvaak bevestigd met botcement. De pezen worden weer teruggehecht.Vervolgens wordt de operatiewond gesloten. Ook als er gekozen is vooreen ‘omgekeerde’ prothese wordt eerst de kop van de bovenarmverwijderd. Daarna wordt er ruimte gemaakt in de mergholte van debovenarm. Op de plek van de kop komt een kunstkom met steel. Hetslechte kraakbeen van de kom wordt met een frees verwijderd. Op dekom wordt een kunstbol met schroeven geplaatst (zie ook afbeeldingenpagina 8).

8

Wat zijn de mogelijke risico’s van deze operatie?• wondinfectie;• nabloeding;• zenuwletsel;• instabiliteit van het kunstgewricht en het loslaten van de

schouderprothese zijn eveneens mogelijke complicaties.

Hoe lang duurt de operatie?De operatie duurt gemiddeld één à twee uur, afhankelijk van het typeprothese.

Hoe lang duurt de opname?De opnameduur bij het vervangen van het schoudergewricht door eenprothese is afhankelijk van het soort prothese tussen een tot drie dagen.

Na de operatieDe belangrijkste reden voor de operatie is de pijn. Deze pijnklachtenverdwijnen na de operatie vrijwel helemaal. Na de operatie ervaart uechter een ander soort pijn. Deze pijn, 'wondpijn' genoemd, verdwijntgeleidelijk. Dit kan twee dagen duren.

SlingU krijgt direct na de operatie een sling aangemeten. Een sling is eenondersteunende draagband, te vergelijken met een mitella. De eersteweek na de operatie draagt u de arm in de sling, ook tijdens defysiotherapie. Uw duim hoeft niet permanent in de lus, zeker niet als deduim nog verdoofd is. In overleg met uw fysiotherapeut wordt hetdragen van de sling afgebouwd, u draagt het maximaal drie weken.

FysiotherapieDe eerste dag na de operatie start u met een oefenprogramma onderleiding van een fysiotherapeut. Die oefeningen doet u om het gewrichtweer soepel te krijgen en om de beweeglijkheid en later ook despierkracht te vergroten. Het oefenprogramma moet u zelfstandig vierkeer per dag herhalen. Over het oefenprogramma leest u meer in defolder Oefenprogramma na uw schouderoperatie.

9

Na de opname gaat u door met de fysiotherapie. Dat kan poliklinisch inhet Tergooi of bij een fysiotherapeut bij u in de buurt.

OefensetVoor het oefenprogramma krijgt u een oefenset. Deze bestaat uittherabanden (elastische banden), een stok en een katrol. U kunt deze sethuren of aanschaffen, de kosten hiervoor zijn uiteraard minimaal.

Wat zijn de leefregels na de operatie?Voor een goede genezing is het belangrijk dat u in de eerste weken na deoperatie de schouder niet te veel belast. Daarom gelden een aantalleefregels.De eerste twee weken (fase 1 genoemd) na de operatie mag u:• niet zelf fietsen, op een bromfiets rijden of autorijden;• niet sporten;• geen zwaar huishoudelijk werk verrichten;• niet koken;• ernaartoe werken om uzelf na twee weken weer zelfstandig te

kunnen wassen en aankleden;• starten met fase 1 van het oefenprogramma op advies van uw

fysiotherapeut.

De eerste zes weken na de operatie mag u niet:• op de zijde slapen waaraan u bent geopereerd;• uzelf opdrukken vanuit een stoel.

Na twee weken, zes weken en drie maanden na de operatie vinden ercontroles plaats. Als u op controle komt, wordt met u besproken hoe u demobiliteit van uw schouder moet uitbouwen. Tijdens de eerste controlewordt uw wond gecontroleerd. Om te voorkomen dat u een stijveschouder krijgt start u twee weken na de operatie een behandeling bij defysiotherapeut. Samen met uw fysiotherapeut moet u de oefeningendoornemen die u mag doen en op welke manier. De oefeningen staan in defolder Oefenprogramma na uw schouderoperatie. Om te controleren ofde fysiotherapie ook op lange termijn geslaagd is, worden er na één, drieen vijf jaar na de operatie controle foto’s gemaakt.

10

© T

ergooi 000907148 18012016

TE

R-7982-n

l--0416-1

11

Tot slotHeeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neemt u dan tijdenskantooruren contact op met de polikliniek Orthopedie:• Polikliniek Blaricum (poli 4) T 088 753 12 70;• Polikliniek Hilversum (poli 23) T 088 753 12 70.

T 088 753 1 753 www.tergooi.nl

Locatie BlaricumRijksstraatweg 11261 AN Blaricum

Locatie HilversumVan Riebeeckweg 2121213 XZ Hilversum

Locatie WeespC.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp