naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

72
Naar een zinvolle beleidsparticipa tie aan het meerjarenplan Joke Vanreppelen

description

hoe kunnen lokale besturen burgers beter betrekken bij de opmaak van hun strategisch meerjarenplan?

Transcript of naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

Page 1: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

Naar een

zinvollebeleidsparticipatie aan het

meerjarenplan

Joke Vanreppelen

Page 2: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Doel van de vorming

2 -

Page 3: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Op het menu vandaag

Voormiddag• Begrippenkader (hst 1)• Maatschappelijke tendensen• Waarom participatie organiseren? (hst 2+3)• Participatie in de beleidscyclus• Visie op participatie

Namiddag• Afwegingskader (hst 4+5)• Hete hangijzers (hst 6)• Laatste loodjes

3 -

Page 4: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Opwarmer

• Welke foto associeer jij met participatie?

• Meest geslaagde ervaring met participatie

4 -

Page 5: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

BegrippenkaderHandboek hoofdstuk 1

Page 6: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Burger Stemplicht

Politiekeparticipatie

ActiefBurgerschap

Maatschappelijkeparticipatie

Onrechtstreeks

Rechtstreeks• Lid van politieke partij• Politiek mandaat

• Klanten- en gebruikers• Beleid

Burgermaatschappij

Toegang basisrechten

Page 7: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG - Dirk Meulemans - Vorming Stappenplan 13/04/23

Goed dat de jeugdraad

er is !Wat zeg je ?

Page 8: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

Maatschappelijke tendensen

Page 9: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Maatschappelijke tendensen

9 -

Page 10: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Demografische tendensen

10 -

Page 11: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Sociaal-culturele tendensen

11 -

Page 12: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Technologische tendensen

Page 13: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Gemeente op facebook

13/04/2313 -

Page 14: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG - 13/04/23

Page 15: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Politiek-institutionele tendensen

16 -

adviesraad

middenveld

ambtenaren

politieke partij

Page 16: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Politiek-institutionele tendensen

17 -

middenveld

adviesraad

ambtenaren

politieke partij

Page 17: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -18 - 13/04/23

IN SPRAAKIN

SPRAAKOP

Lokaal bestuur als labo voor democratie

Page 18: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

Waarom participatie organiseren?Handboek hoofdstuk 2 en 3

Page 19: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Waarom participatie organiseren?

• Omdat het moet... juridisch argument• Omdat het loont… instrumenteel argument• Omdat het hoort… ideologisch argument• Omwille van de positieve neveneffecten

13/04/2320 -

Page 20: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Decretale bepalingen over participatie

• Gemeente- en OCMW-decreeto Inwoners zoveel mogelijk betrekken bij het beleido Gemeenteraad neemt initiatief om burgers en doelgroepen te

betrekken bij beleidsvoorbereiding, uitwerking en evaluatie

• Planlastdecreeto Lokale belanghebbenden en/of bevoegde adviesraden betrekken

• Sectorale decreten

13/04/2321 -

Page 21: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -22 -

Page 22: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

Participatie

in de

beleidscyclus

Page 23: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Participatie in de beleidscyclus

24 -

Burger

Actor

Page 24: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -25 -

ANALYSE

ACTIEPLANNING

BELEIDSBEPALING

Page 25: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Participatie bij externe analyse

26 -

Bestaande data

Participatie burgers Participatie actoren

Rapport externe analyse

Input medewerkers

Page 26: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Participatie bij interne analyse

27 -

Bestaande data

Participatie medewerkers

Raport interne analyse

Page 27: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Analysefase

28 -

Rapport externe analyse

Rapport interne analyse

Geïntegreerd analyserapport

Page 28: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Participatie in beleidsbepaling

29 -

Page 29: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Beleidsbepaling

30 -

bestuursakkoord

strategische doelstelling

regierolactorrol

Aandachts-projecten

bestaande aanbod

nieuweinitiatieven

bestaandeinitiatieven

analyserapport

Page 30: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -31 -

prioritaire beleidsdoelstelling overig beleid

actieplan

strategische doelstelling

regierolactorrol

aandachts-projecten

bestaande aanbod

nieuweinitiatieven

bestaandeinitiatieven

bestuursakkoord

analyserapport

Actie-plan

strategisch meerjarenplan toelichting

Page 31: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -32 -

Page 32: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

Visie op participatie

Page 33: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Sectorale participatie

Sector

Categorie

cultuur wonen welzijn sport …

oudere         

allochtoon         

jongere         

handicap         

…          

34 -

Page 34: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Categoriale participatie

35 -

Sector

Categorie

cultuur wonen welzijn sport …

oudere         

allochtoon         

jongere         

handicap         

…          

Page 35: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

The battle

13/04/2336 -

Page 36: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Sectorale en categoriale participatie

37 -

Sector

Categorie

cultuur wonen welzijn sport …

oudere         

allochtoon         

jongere         

handicap         

…          

Page 37: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Integrale participatie

38 -

Sector

Categorie

cultuur wonen welzijn sport …

oudere         

allochtoon         

jongere         

handicap         

…          

Page 38: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Gebiedsgerichte integrale participatie

13/04/2339 -

Sector

Categorie

cultuur wonen welzijn sport …

oudere         

jongere

         

allochtoon

         

handicap

         

…          

Sector

Categorie

cultuur wonen welzijn sport …

oudere         

jongere

         

allochtoon

         

handicap

         

…          

Deelgemeente X

Woonwijk Y

Page 39: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Cultuurraad

Hoe integraler werken? OPTIE 1

culturele organisatieculturele organisatie

culturele instellingculturele instelling

deskundigedeskundige

Inhoudelijke medewerkerwerkenwonen milieuzorg

40 -

Hoe integraler werken? OPTIE 1

cultuur

Page 40: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Hoe integraler werken? OPTIE 2

Categorie

jeugdjeugd

Inhoudelijke medewerker

Cultuurraad

allochtonenallochtonen

ouderenouderen

cultuur

culturele organisatieculturele organisatie

culturele instellingculturele instelling

deskundigedeskundige

zorg wonen milieu werken

Page 41: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Hoe integraler werken? OPTIE 3

Categorie

Gebied

jeugdjeugd

allochtonenallochtonen

ouderenouderen

wijk xwijk x

wijk ywijk y

Inhoudelijke medewerker

42 -

Wonen, werken, milieu, zorg, welzijn, …

Page 42: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -43 -

Page 43: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Verbetertraject

44 -

Kw

alit

eit

par

tici

pat

ie

Mate van integraal werken

Sectoraal Integraal

onvoldoende

uitstekend

Categoriaal

Page 44: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

AfwegingskaderHandboek hoofdstuk 4 en 5

Page 45: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Baat het niet, dan schaadt het niet?

46 -

Page 46: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Afwegingskader

Voortraject

Deel 1: verplicht, wenselijk en mogelijk?

Deel 2: hoe organiseren? Wat is het doel? Op welk niveau Wanneer en hoe lang? Voor wie? Welke methodiek?

47 -

Page 47: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Afwegingskader

13/04/2348 -

Page 48: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Voortraject

• Verzamelen van (interne) kennis

• Verantwoordelijkheid

13/04/2349 -

Page 49: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -50 -

Onze relatie met het gemeentebestuur ?

Pfff …Zeg maar een LAT– relatie !

Page 50: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Deel 1: verplicht, wenselijk én mogelijk?

• Is de vorm wettelijk vastgelegd?Wie? Hoe? Wanneer?

• Is participatie wenselijk?Publieksagenda = politieke agenda?

• Is participatie mogelijk? Beleidsruimte

Politiek en ambtelijk draagvlak

Expertise

Tijd en middelen

Garantie inzake communicatie13/04/2351 -

Page 51: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Deel 2: hoe participatie organiseren?

• Wat is het doel?

52 -

vermeerderen

idee

ideeidee

idee

idee

idee

Page 52: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -53 -

Page 53: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Deel 2: hoe participatie organiseren?

• Op welk niveau?

54 -

zelfbestuur meebeslissen

coproduceren adviserenraadplegeninformeren

Page 54: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Participatieladder

Niveau Rol lokaal bestuur Rol burger 

Zelfbestuur ondersteuning initiatief &beslissing 

Meebeslissen gelijkwaardigheid beslissing in kader

Coproduceren beslissingskader beslissing in kader

Adviseren advieskader open advies 

Raadplegen adviesvraag gesloten advies 

Informeren informeren luisteren 

55 -

Page 55: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Deel 2: hoe participatie organiseren?

• Wanneer en hoe lang?

56 -

Page 56: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Deel 2: hoe participatie organiseren?

okt. ‘12Vlaamseprioriteiten gekend

jan. ‘13installatie raden

dec. ‘13 goedkeuring meerjarenplan

apr. ‘14Vlaamse subsidie gekend

dec.’12 bestuursakkoord

planninginfo

basisanalyse

participatie actor, burger, medewerker

participatie actor, burger, medewerker

intern en extern analyserapport

participatie bij actieplanning

Interne analyse

participatie bij uitvoering

vandaag

ANALYSEBELEIDS-BEPALINGACTIE-PLAN UITVOERING

57 -

Page 57: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Deel 2: hoe participatie organiseren?

• Welke methodiek?

Methodiekfiches• Werkvorm en varianten• Budget en tijd• Doelgroepgerichte + en –• + en –• In de praktijk

58 -

Page 58: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Deel 2: hoe participatie organiseren?

• Voor wie? o Wie selecteren?

ervaring, expert, gebruiker, inwoner?

georganiseerd of individueel

statistisch representatief?

o Moeilijk bereikbare doelgroepen betrekken? Meero Wat met bestaande adviesstructuren? Meero Groepsgrootte: < 20, 20-100, >100

59 -

Page 59: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Zoek methodiek

60 -

Page 60: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Zoek voorbeelden

13/04/2361 -

Page 61: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -62 -

Page 62: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

Hete hangijzersHandboek hoofdstuk 6

Page 63: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Moeilijk bereikbare doelgroepen bereiken?

Enkele tips•Vertrek vanuit bestaande groepen•Schakel toeleiders in•Investeer in een vertrouwensband•Houd rekening met hun vaardigheden en kennis•Vermijd praktische drempels•Heb aandacht voor non-verbale communicatie•Let op voor stereotypering•Neem contact op wanneer deelnemers afhaken

64 -

Page 64: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Welke plaats krijgen adviesraden?

3 mogelijkheden

Frisse wind door adviesraad

Aanvullend initiatief

Adviesraden betrekken bij aanvullend initiatief

65 -

Page 65: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Gemeente en OCMW: samen participeren?

Waarom wel, waarom niet?

• Dezelfde burgers en grondgebied• Gezamenlijke beleidsdomeinen• Gezamenlijke doelstellingen• Gezamenlijke ervaring met LSB?• Kostenbesparend

66 -

Page 66: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Klaagbarak vermijden?

13/04/2367 -

• Gemengde groepen• Geef klagen een plaats• Geen anonimiteit• Creëer een positieve sfeer

Page 67: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Welke plaats voor politici?

• Gemeenteraad als beslisser

als bruggenbouwer

als kwaliteitsbewaker

• Engagement van politici: initiatiefnemer?

• Communicatie: voor, tijdens, na

68 -

Page 68: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

Laatste loodjes

Page 69: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Evaluatie

70 -

Page 70: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Welke lessen nemen we mee?

• Integraal, het nieuwe normaal?

• Visie op beleidsparticipatie is nodig

≠ baadt het niet dan schaadt het niet

• Evaluatie van bestaande inspraak

• Maatwerk

• Communicatie71 -

Page 71: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

VVSG -VVSG -

Meer info?

• www.vvsg.be < lokaal sociaal beleid

< beleidsparticipatie

• pocket participatie en actief burgerschap

• contactJoke Vanreppelen

02/211 56 28

[email protected]

72 -

Page 72: naar een zinvolle beleidsparticipatie aan de meerjarenplanning

BEDANKT