De universiteiten Leiden, Delft en Rotterdam gaan samen opleidingen en graduate schools opzetten, maar een fusie komt er niet. Dat blijkt uit een notitie die drie universiteiten vandaag presenteren.

DOOR VINCENT BONGERS Het stuk is een toevoeging aan de drie afzon-derlijke instellingsplannen van de universiteiten. Wat blijkt: er is geen zicht op een mega-universiteit van Zuid-Holland. Er staat niets over het samenvoegen van administra-tieve diensten en besturen. Ook wat betreft de prestatieafspraken met staatssecretaris Zijlstra blijven er onderlinge verschillen bestaan. Zo is Rotterdam voorstander van het jaar-klassen systeem met compensatoire toetsen en kiest Leiden voor een bin-dend studieadvies van 50 punten in het eerste en tweede jaar.

Maar wat staat er wel in Strategi-sche alliantie Leiden – Delft – Eras-mus: Meer Waarde? Dat de univer-siteiten meer opleidingen samen willen geven. De masters van bij-voorbeeld wijsbegeerte, ‘een niche wetenschapsgebied,’ zijn te versnip-perd, terwijl de drie steden wel ‘com-plementaire speerpunten’ hebben.

Daarom worden de masters sa-mengevoegd, maar ‘met afzonder-lijke trajecten’ in de verschillende steden en komt er dus geen concen-tratie van wijsbegeerte in Leiden. Mogelijk wordt er wel een gezamen-lijk centrum voor politieke filosofie opgericht.

Aan het aanbod bacheloropleidin-gen verandert niets. Het moet zelfs makkelijker worden om vakken en minoren bij elkaar te volgen.

Op drie gebieden gaan de univer-siteiten graduate schools of zogehe-ten interdisciplinaire LDE Centers vormgeven. Zo wordt er gewerkt aan een gezamenlijke graduate school of

Geen fusieMaar wel een ‘strategische alliantie’ met Delft en Rotterdam

science. Delft en Leiden werken al intensief samen op dit gebied, zij ge-ven bijvoorbeeld samen de opleiding Life Science & Technology en zij zijn samen met Rotterdam het medisch technologische project Medical Del-ta gestart.

Deze delta wordt verder uitge-bouwd. Ook worden de krachten op het gebied van informatica en wiskunde gebundeld en komt er intensievere samenwerking tus-sen scheikunde, natuurkunde en elektrotechniek.

Ook rechten denkt aan een geza-menlijke graduate school. De afzon-derlijke opleidingen in Rotterdam en Leiden zijn ‘succesvol en nood-zakelijk’ en gaan dus niet samen. Wel worden door dubbelbenoemin-gen de krachten beter gebundeld. Met Delft kan er op het gebied van lucht en ruimtevaartrecht worden samengewerkt. Er wordt gedacht aan een gezamenlijke researchmas-ter opleiding.

Op langere termijn komt er mo-gelijk een graduate school Geestes-wetenschappen. Waarschijnlijk gaan de drie universiteiten in Den Haag een Center for Governance opzetten. Het idee is om uit verschillende dis-ciplines allerlei bestuursvraagstuk-ken te belichten. De opstellers van het plan noemen het ‘uniek voor Nederland’ en denken dat het kan concurreren met ‘topinstellingen als Harvard’. Studenten die al een mas-ter hebben, kunnen zich op een ‘pos-tinitiële topopleiding’ specialiseren in de beroepspraktijk.

Ook wordt de huidige samenwer-king tussen de lerarenopleidingen in Leiden en Delft uitgebreid naar het Erasmus. In het Center for Heritage gaan archeologie, technische weten-schappen en sociale wetenschappen samenwerken.

De ideeën in het stuk worden ver-der uitgewerkt in een actieplan dat voor eind 2012 verschijnt.

Rector magnificus Paul van der Heijden vertrekt volgend jaar. Hij kwam in 2007 naar Leiden en be-gon in 2010 aan zijn tweede ambts-termijn van vier jaar. ‘Ik ben geloof ik wereldkampioen rector zijn.’

Waarom vertrekt u halverwege uw tweede termijn?‘Ik wilde graag een sabbatical. Het is wettelijk niet mogelijk om na je 65e nog een sabbatical te nemen. In 2014 word ik 65, dus moest het in 2013 gebeuren. Zo simpel is dat.

‘Daarnaast legt het werk een claim op je agenda en je privéleven. Er komt een moment dat je je afvraagt: “Hoe lang wil ik dit nog doen?” Ik ben ge-loof ik wereldkampioen rector zijn. Ik doe dit in ieder geval al elf jaar.(Van der Heijden was van 2002 tot 8 janua-

‘Zo gaan er zekerklappen vallen’

Sportverenigingen voor studenten maken zich zorgen over een prijs-verhoging van de universitaire sportkaart. Leden die niet verbonden zijn aan de universiteit, zoals bijvoorbeeld instructeurs, moeten in plaats van 200 opeens 350 euro gaan betalen. ‘Clubs gaan zo te gronde’, vrezen de studenten. Zie pagina 5 Foto Taco van der Eb

ri 2007 rector van de UvA. red.). Naar mijn weten is er geen andere rector in Nederland die zo lang zit als ik.’

Speelt er niets anders op de achtergrond?‘In het geheel niet. Ik blijf ook als hoogleraar internationaal arbeids-recht verbonden aan de universiteit. Ik wil gedurende mijn sabbatical me weer storten op mijn vakgebied. Ik ben ook Voorzitter van een com-missie van de International Labour Organisation van de VN. Daar wil ik meer tijd aan besteden.

‘Ook om andere redenen komt een vertrek in 2013 goed uit. Vice-collegevoorzitter Willem te Beest blijft nog enkele jaren en vice-rector magnificus Simone Buitendijk is net begonnen.

‘Dus wat dat betreft, is er continuïteit.

‘Ik wil het hier netjes achterlaten voor mijn opvolger. Er zijn ook dos-siers, denk aan de prestatieafspraken met staatssecretaris Zijlstra, die dan zijn afgerond. Voor andere dossiers, de samenwerking met de TU Delft en de Erasmus Universiteit Rotter-dam, ligt dan een duidelijke agenda voor volgend jaar klaar. Het is juist een goed moment om het stokje door te geven.’

Al bespiegelingen over uw Leidse tijd?‘Daar is het nog veel te vroeg voor. Ik vertrek pas in februari, op de dies. Ik ben dus nog een heel jaar alive and kicking als rector magnificus. Dus volle kracht vooruit.’ VB

Rector stopt vroegtijdig

The Wall blijft maar vallen

Syrische blogger roeptop tot militair ingrijpen.‘Alle opties zijn slecht’

Archeoloog promoveertop vuur van koeienpoep.‘Het smeult de hele dag’

Verzetsheld Ernst de Jonge was ‘een wilde jongen, maar van grote waarde’

Pagina 3 Pagina 7 Pagina 9

Pagina 11

Pagina 5

Deeltijders krijgen voortaan vouchersDeeltijdstudenten leken het kind van de rekening in de aangekondigde maatre-gelen van het kabinet. De overheid wil ze tegemoet komen met studiebonnen.

Gehandicapten niet tevreden aan de uniStudenten met een functiebeperking zijn ontevreden over de begeleiding. Leiden staat op de één na onderste plek van Nederland, zo blijkt uit een rapport.

Wakker liggen van de studiestressVeertig procent van de studenten lijdt aan studiestress, de helft kan er niet van slapen. 8 Procent ziet af van een masteropleiding vanwege strikter beleid.

Laktheater lijkt definitief verlorenNa een mislukte fusie met Stadspodia Leiden is het einde van het LAK-theater in zicht. ‘Dit is een historisch verlies voor Leiden.’

Pagina 4 Pagina 5Pagina 4 Bandirah Pagina 12

8 maart 201235ste Jaargang • nr. 21

blijft maar vallen

35ste Jaargang • nr. 2135ste Jaargang • nr. 21

We zaten op de bank met een stel literatuurweten-schappers en keken naar foute high school comedies. De helft van het gezelschap moest er even inkomen, maar als God niet wilde dat we slechte films zouden kijken, dan had hij de huiswijn van de AH niet zo goedkoop gemaakt.

Bij Mean Girls lachten we allen smakelijk. ‘Wat zijn scholieren toch vals,’ meesmuilde iemand, wat alom beaamd werd. ‘Ik ben blij dat ik zelf niet zo’n immoreel hormonenvat ben geweest. Als ik behoefte had aan drama las ik My Body, This Paper, This Fire wel!’ Jaja, met Foucault kan je lachen. Literatuurwe-tenschap staat er natuurlijk om bekend dat het een oneindige parade is van hilariteit.

Ik was het gesprek eigenlijk al helemaal vergeten tot de zondagochtend daarna. Toen ik langs het FSW liep, keek ik recht in de zelfverzekerde smoeltjes van een grotere verzameling tieners dan ik in lange tijd gezien had.

Achter hen stond een rij scooters, en ze leken alle-maal een Eastpak te hebben. Ik liep haastig door. De laatste keer dat ik zo’n cluster onvolledige hypofyses zag was immers afgelopen augustus in Londen. (Zou-den de Mariannes van Frans een knokploeg hebben ingehuurd, dacht ik nog? Met anderstalige spandoe-ken kom je immers ook niet overal.)

Uiteindelijk kwam de realisatie: het was weer tijd voor de examentrainingen. Ik had mezelf een half uur lang verbeten googelen kunnen besparen als ik beter had gekeken. De groeiende hoop energiedrank-blikjes, het nerveuze gegiechel – het waren alle-maal duidelijke tekens. Scholieren. Duidelijkst van alles was wel dat zelfs in deze groep (die toch een gezamenlijk tragisch lot deelde) zich al duidelijk een hiërarchiestrijd had afgespeeld, en de scheve blikken en besmuikte grijnsjes waren niet van de lucht. Ik

rolde eens ontroerd met mijn ogen. Wanneer veran-derde dat nu? Wanneer werd je van een achterbaks Eastpakklootzakje nou een beschaafde intellectueel?

Ik dacht terug aan het filmavondje. Iemand had een anekdote verteld over een trieste promovendus die Deleuze en Baudrillard niet goed uit elkaar kon houden. Oh, wat hadden we gelachen.

Ik ook natuurlijk, al had ik tegelijkertijd licht hyste-risch om me heen gekeken op zoek naar iemand anders die ook maar net deed of hij de grap snapte. Ik was blijkbaar de enige.

Toen had ik het pas door. Dat geniepige, die neiging tot ad hominem geouwehoer, dat geginne-gap om de try-hards, of juist degenen die niet hard genoeg hun best doen – dat gaat nooit voorbij. Daar is een universitaire opleiding eigenlijk alleen maar een verlengstuk van.

Misschien wordt het zelfs alleen maar erger, nu je niet alleen op cijferlijstniveau met elkaar concurreert, maar ook voor een promotieplek en op de arbeids-markt. Toen ik eindexamen deed had ik het gevoel gehad eindelijk de valse, zwaar emotionele apen-rots ontsnapt te zijn. Het zweet brak me uit bij de gedachte dat ik van de ene apenrots op een andere, nog grotere apenrots was beland.

‘Snappen jullie nou dat zij wil promoveren?’ had iemand gezegd. ‘Ik bedoel, meent ze dat nou? Als je Freud nog volledig serieus neemt als bron van literaire theorie? Hahaha. Wat een zelfbedrog.’

‘En haar haar zit ook altijd zo stom,’ had ik gegrijnsd, en daar was iedereen het volmondig mee een geweest.

Ik besloot maar eens een Eastpak aan te schaffen.

Anne van de WijdevenMasterstudent literatuurwetenschap

Apenrots

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR LeidenTelefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288

Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl De redactie is op vrijdag gesloten. Oplage circa 15.000

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl

Redactie

Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com

Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl

Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl

Constanteyn Roelofs (stagiair)

Medewerkers

Rivke Jaffe • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Anne van de WijdevenSecretariaat Harmke BerghuisFotografie Taco van der Eb • Marc de Haan

Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nlBasisontwerp Roeland Segaar, Zabriski CommunicatieArt direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.comDrukwerk Dijkman Offset Amsterdam

Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80

Redactieraad

Prof. dr. J.P. Abrahams (voorzitter) • prof. dr. J. van den Broek • I. Bronstring • A. Brouwer • drs. J.C.M. Damen • prof. dr. A.J.W. van der Does • B. van der Donk • J. Egberts • dr. H. Heestermans • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • mr. F.E. Jensma • prof. dr. J.C. de Jong • D. van der Klugt • A. Liemburg• dr. D.J.W. Meijer • R. Nieuwenkamp • drs. R. Rijghard

Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare.leidenuniv.nl. Studenten betalen € 25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel. Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272. Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Colofon

De tel kwijtDOOr THOMAS BLOnDEAU Goed nieuws. U weet alles al. Deze week publiceerde het ministerie van Onderwijs een rapport waaruit blijkt dat studenten en scholieren

goed op de hoogte zijn van de langstudeerboete, sociaal leenstelsel, ov-veranderingen en andere gevolgen van de grote Zijlstra-om-

wenteling. Het aantal jaren (+1) dat je mag uitlopen optellen bij je nominale studieduur (3 of 1, afhankelijk van de fase) is inderdaad een optelsom van Sesamstraat-niveau.

Maar dat ‘goed op de hoogte’ zijn, laat ik voor de conclusie van het bureau en zijn opdrachtgever. Dat zowat de helft van

de vwo’ers niet weet dat de tweede studie niet meer bekostigd wordt, is geen reden tot juichen. Tachtig procent van deze groep

kent de langstudeer-‘maatregel’ wel maar vat dat samen als ‘als je langer studeert dan hoort, kost dat geld’. Hoe dat zit met harde knip, uitzonderlijke omstandigheden, je vergissen van studie – daar is niet naar gevraagd. Nauwelijks meer dan de helft van de huidige

generatie studenten weet dat er aan de ov wordt gesleuteld.Wat is de voornaamste informatiebron voor deze wijzigingen?

Wij. De media. Meer dan tachtig procent van de universiteits-studenten leest het in de krant of hoort het op tv. Van DUO heeft nog geen derde een brief gelezen. Een schamele 12 pro-cent is via de onderwijsinstelling zelf op de hoogte gesteld.

‘Een ieder wordt geacht de wet te kennen. Dat is de enige wettelijke bepaling die iedereen kent.’ De boutade is de slogan

van de Jurofoon, een telefonische hulpdienst voor iedereen die geen ad-vocaat kan betalen. Dat er legioenen aan juristen ieder jaar afstuderen, geeft al aan hoe onmogelijk het is voor de leek om de wet te kennen.

Het rapport ‘0-meting bekendheid plannen rondom hoger onder-wijs’ had daarom beter ‘Van horen zeggen’ geheten. Dat universiteiten het zelf niet altijd begrijpen, werd deze week duidelijk aan de Univer-siteit van Amsterdam. Tientallen studenten kregen daar te horen dat ze duizenden euro’s meer moesten betalen dan verwacht. Het Parool meldt dat het gaat om studenten die voor dit studiejaar zijn begonnen aan een tweede bachelor of master en daar inmiddels langer over doen

dan de daarvoor toegestane tijd. Uit angst voor boetes of hoger collegegeld wonnen zij vooraf infor-

matie in op de universiteitswebsite van de UvA en bij een studieadviseur. Beide bronnen gaven aan dat de studenten slechts het verlaagde collegegeld

van 1700 euro moesten betalen. Dat deden ze. Nu, een half jaar studie later, moeten ze flink bijbetalen. Wat doet de UvA? Die wijst op de plicht om jezelf goed te informeren. Meer de

krant lezen dus.Zou het gemak waarmee Zijlstra zijn plannen kan doorvoeren en de lauwe reactie van de stu-

denten hierop misschien gewoon onwetendheid zijn? De zeventienjarigen die zo meteen de klappen krijgen, schijnen nauwelijks nog kranten te lezen. We wensen hen sterkte toe. En een abonnement.

2 Mare · 8 maart 2012

Column

Geen commentaar

Kiezen tussen duivelsSyrische student houdt blog bij over opstanden

Iba Abdo vluchtte elf jaar geleden uit Syrië naar Nederland. De mas-terstudente internationale betrekkingen blogt over de opstand in haar moederland en pleit voor militair ingrijpen. ‘Je kunt niemand vertrouwen, zelfs je eigen familie niet.’

Door Vincent Bongers ‘Een van mijn vroegste herinneringen als kind wa-ren de hekken van de gevangenis. Een paar meter achter de omheining stond een man. Mijn moeder wees naar hem en zei: “Dat is je vader.”’

De Syrische Iba Abdo (1987) vluchtte in 2001 naar Nederland. Ze volgt de Leidse master interna-tionale betrekkingen en diploma-tie. Tegelijkertijd blogt ze over de opstand in Syrië en probeert ze de passief toekijkende wereld tot actie te bewegen.

‘Mijn vader was lid van de com-munistische arbeiderspartij. Om de zoveel tijd vond er een grote militai-re campagne plaats om politieke dis-sidenten op te pakken. In 1987 was het weer zo ver. Mijn vader werd in de gevangenis gegooid. Ik was vier maanden en kende hem nauwelijks.

Hij heeft daar zeven jaar gezeten. De eerste drie en een half jaar wisten mijn moeder, twee oudere zussen en ik niet waar hij was en of hij nog wel leefde. Toen we eindelijk bericht kregen, zochten we hem op. Tien minuten mochten we hem zien.’

Abdo woonde in de stad Al Qa-mishili bij de grens met Turkije. Haar moeder was lerares op een christelijke school. Het gezin werd gedwongen te demonstreren voor de partij van Assad. Ook tijdens haar vaders gevangenschap. ‘We liepen een rondje om de stad met vlaggen, spandoeken en leuzen als: “De Baat-hpartij is goed voor ons.”’

‘Toen mijn vader vrijkwam, sprak hij weinig over wat hij had meege-maakt. Het moet erg zijn geweest. Mensen die gestolen of gemoord hebben, worden beter behandeld dan politieke gevangenen. Dan ben je echt de duivel.’

Het gezin probeerde hun leven weer op te pakken. ‘Mijn vader was meubelmaker en opende een zaak. Maar hij werd steeds lastig geval-len door de inlichtingendienst. Die zijn overal. De buren, de slager en de bakker houden je in de gaten. Je kunt niemand vertrouwen, ook je eigen familie niet. Politieke uitspra-ken worden opgeschreven. Maar zelfs klagen over de hoge prijzen is gevaarlijk. Want dat is commentaar op de overheid.’

Haar vader besloot in 1999 te vluchten. ‘Hij stond bij Amnesty In-ternational op de lijst als politieke gevangene dus hij kreeg snel asiel in Nederland. Wij volgden in 2001.’

De beelden van wreedheden die mondjesmaat uit het land komen, doen Abdo elke keer weer schrik-ken. ‘Ik durf nauwelijks nog naar het nieuws te kijken. Maar het moet. Je wilt zo graag dat het beter met ze gaat. Ze hebben veertig jaar onder zeer slechte omstandigheden geleefd.’

Dat geldt zeker voor de situatie in de stad Homs. ‘De wijk Baba Amr,

in het Zuidwesten van de stad, is een rampzone. Het Rode Kruis staat aan de rand van de wijk maar mag er niet om de gewonden te helpen. Het is barbaars. Nu ga je niet alleen dood door raketaanvallen en bombarde-menten, maar ook door gebrek aan voedsel en verzorging.’

Abdo schetst de Syrische samen-leving en de rol die de familie Assad er speelt. ‘Syrië is een totalitaire staat met Assad als sultan. De Assads zijn Alewieten. Een groep die tien pro-cent van de bevolking vormt. Zij staan boven elke wet. Ze kunnen doen wat ze willen. De Alewieten waren zwak maar hebben andere minderheden, bijvoorbeeld Chris-tenen, Ismaïlieten en Droezen, om zich heen verzameld en hen privile-ges gegeven. Een typisch voorbeeld van verdeel-en-heers-politiek.

‘Je mag het gezag van Assad niet uitdagen. De mensen die de straat op gaan, weten welke prijs ze daar-voor betalen. In het beste geval be-land je in de gevangenis. Ze schieten je net zo makkelijk neer.

‘Ze doden niet alleen, maar ze hak-ken de lijken ook nog eens in stuk-ken. Ik kan niet verklaren waarom ze die gruwelijke dingen doen. Hele families zijn uitgemoord. Je ziet ont-hoofde baby’s. Maar ondanks die muur van angst gaan mensen toch de straat op.’

Ze schetst nog een bizarre situ-atie. ‘Je ziet beelden van een straat. Een man wordt neergeschoten. Aan beide kanten staan mensen op de stoep om hulp te bieden, maar dat kan niet vanwege scherpschutters. Daarom proberen ze hem naar de kant te trekken met touwen en een hek.’

Abdo vindt militair ingrijpen noodzakelijk. ‘Humanitaire corri-dors, save havens, in het noorden en het zuiden zijn nodig. In combinatie met een no fly zone, zodat de men-sen worden beschermd. Soldaten durven niet te deserteren omdat ze bang zijn dat hun familie dan wordt

gepakt. Geef hen een plek waar ze heen kunnen.’

Bewapen ook de opstandelingen, vindt Abdo. ‘Ik wil ook geen bur-geroorlog in mijn land. Maar het is kiezen tussen duivels. Alle opties zijn slecht. Het beste zou zijn als de bevolking in grote steden als Da-mascus en Aleppo ook in opstand komt. Dan kan het regime dat niet in de hand houden. Dan komt de moordmachine tot stilstand.’

Zolang dat niet gebeurt, zijn er andere maatregelen nodig. Maar Rusland en China houden ingrijpen van de VN tegen. ‘De belangen van Rusland in Syrië zijn zo groot dat zij Assad niet snel hem laten vallen. Het is hun enige bondgenoot in het Midden-Oosten. De wapenindustrie verdient miljarden aan hem. De Rus-sen hebben er havens en legerbases.’

Het helpt ook niet dat de Navo duidelijk maakt niets te voelen voor een militaire actie. ‘Ik hoorde her-haaldelijk hoge functionarissen van de Navo zeggen dat het uitgesloten is dat er militair wordt ingegrepen in

Syrië. Ik denk dan: wat een domme uitspraak. Oké, jullie willen niet hel-pen, maar zeg dat niet zo duidelijk. Dat maakt Assad sterk. Hou bijvoor-beeld vlootoefeningen voor de kust. Schrik hem af en zet hem onder druk.

‘Als het Westen dan niet voor de Syrische bevolking in het geweer wil komen, is er ook nog zoiets als eigenbelang. Als de internationale gemeenschap niet ingrijpt, dreigt het gevaar dat Syrië een failed state wordt, waar bijvoorbeeld terroristen hun gang kunnen gaan. En dat aan de grens met Israël. Ik denk dat het Westen dat niet wil.’

Ondanks al het slechte nieuws ver-wacht Abdo dat Assad gaat vallen. ‘Het regime is zijn legitimiteit vol-ledig kwijt. De Syrische bevolking heeft een duwtje in de rug nodig om massaal in opstand te komen. Hope-lijk geeft de internationale gemeen-schap dat duwtje.’

Volg het blog van Iba Abdo op http://syrischeopstand.blogspot.comTwitter: @ibaabdo Iba Abdo: ‘Ik durf nauwelijks nog

naar het nieuws te kijken. Maar het moet.’ Foto Marc de Haan

in syrië kwam in 1963 na een staats-greep de Baathpartij aan de macht.Het is enige land waar deze partij het nu nog voor het zeggen heeft. een be-kend voorbeeld van een land waar de Baathpartij de scepter zwaaide, was het irak onder saddam Hoessein.

De familie Assad heeft sinds 1971 de touwtjes in handen in de partij. Ha-fiz al-Assad wordt dan president van syrië. Het gebruik van geweld tegen eigen volk is in syrië niet nieuw. in 1982 onderdrukt president Assad met veel geweld demonstraties en opstan-den in de stad Hama. tienduizenden

burgers, vooral uit de onderdrukte soennitische meerderheid, worden vermoord.

in 2000 overlijdt Hafiz al-Assad. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Bas-har. in navolging van opstanden in egypte en tunesië, gaan in syrië op 15 maart 2011 mensen de straat om te protesteren tegen het bewind van de familie Assad.

Het leger grijpt met veel geweld in. Het dodental van een jaar syrische opstand wordt geschat op meer dan 7600.

Ruim zevenduizend doden

Een huilende vrouw in de Syrische stad Rankous, vlakbij de grens met Libanon. Foto HH

8 maart 2012 · Mare 3

Mensen

Frans blijft boosVorige week woensdag demonstreerden studenten en medewerkers van Frans te-gen de dreigende opheffing van hun stu-die. Een dag later was er overleg tussen de opleidingscommissie van Frans en het faculteitsbestuur. Het bestuur bleef bij de beslissing om Frans met Duits en Italiaans samen te voegen in een brede bachelor.

De demonstranten bleven het daar-mee oneens. ‘De discussie die ons be-loofd was, kwam er niet; we zijn voor een voldongen feit geplaatst’, aldus ac-tieleidster en opleidingscommissielid Ca-mille Clerx. ‘Volgende week is er de ver-gadering met de faculteitsraad, die kan een positief of negatief advies geven. We wachten nu eerst dat advies af, voor we besluiten of er verdere acties komen.’

Beeldjes zoekDe politie is op zoek naar twee beeldjes die verleden jaar zijn gestolen tijdens de verbouwing van het Academiegebouw. Dit maakte het AVRO-programma Op-sporing Verzocht dinsdag bekend. Het betreft twee borstbeelden die vermoe-delijk Seneca en Homerus voorstellen; door de redactie van het programma aangeduid als ‘Griekse filosofen’ (sic). De politie Hollands-Midden is op zoek naar getuigen of mensen die het beeld te koop aangeboden hebben gekregen. Bij het ter perse gaan van deze Mare was nog onduidelijk waarom de diefstal nu pas naar buiten is gebracht.

Vette-hap-declaraties Staatssecretaris voor het hoger onder-wijs, Halbe Zijlstra, laat zich niet met kaviaar en champagne verwennen op kosten van de belastingbetaler. Hij is wel een MacDonalds-liefhebber, blijkt uit zijn openbaar gemaakte declaraties. In 2011 liet hij acht keer de Staat betalen voor een bezoek aan de fastfoodketen. Wat hij bestelde is onbekend. Wel is duidelijk dat hij door heel het land Macs aandoet en niet alleen in de buurt van zijn mi-nisterie een vette hap haalt. Hij bezocht ook vestigingen in Lemmer, Bodegraven, Delft, Leiderdorp en Roosendaal. De rest van de declaraties van Zijlstra zullen waarschijnlijk ook niet tot Kamervragen leiden.

Alhoewel, het plaatsen van een spot in een kantoor in de Hoftoren loopt wel erg flink in de papieren: € 1436,-. De staats-secretaris bestelde verder meubilair voor zijn kantoor en hij schafte een Blackberry en een iPad aan.

BiobankVoor medisch onderzoek zijn biobanken van toenemend belang. Kort gezegd zijn het enorme hoeveelheden data over de aard en verspreiding van aandoeningen. Hoe meer patiëntgegevens, hoe bruik-baarder de data is voor onderzoekers. Daarom is het van belang dat de gege-vens door heel Europa bijgehouden en worden dat onderzoeksdatabases op elkaar aangesloten worden. Uit het fonds voor technologische infrastructuur ont-vangt de afdeling menselijke genetica van het LUMC één miljoen euro voor een project met de titel Towards a consolida-ted Dutch Biobanking Hub, integrating the Dutch Biobanking Infrastructure in the European ESFRI Roadmap.

Snij nietDe voorzitter van werkgeversorganisa-tie VNO-NCW, Bernard Wientjes, vindt dat het hoger onderwijs moet worden ontzien in de komende bezuinigings-ronde ‘De groeimotoren van onze economie daar moet je van afblijven’, zei Wientjes bij een bijeenkomst vorige week ter ere van het vijfjarige bestaan van het samenwerkingsverband van de drie technische universiteiten in Nederland. ‘Kom als kabinet juist nu niet aan onderwijs, aan onderzoek en wetenschap, de topsectoren, de universiteiten.’ Wat hem betreft is nu ‘gaan snijden in de kennisinvesteringen volstrekt verkeerd.’

Studiebonnen voor deeltijders?Deeltijdstudenten leken het kind van de rekening te zijn in de aan-gekondigde maatregelen van het kabinet. Maar nu wil de overheid die studenten tegemoet komen met zogeheten vouchers, een soort studiebonnen.

Omdat deeltijders meer jaren over hun studie doen, krijgen ze een lang-studeerboete. Het ministerie heeft namelijk al laten weten geen uitzon-dering voor hen te maken. Met het in-voeren van het instellingscollegegeld waren de deeltijders al benadeeld,

omdat veel deeltijdstudenten al eer-der een opleiding hebben genoten. Voor de universiteiten vergen de op-leidingen extra werk, wegens het aan-bieden van avondcolleges en de spe-ciale aandacht die mensen met een grillig studietraject nodig hebben.

Toch willen de instellingen niet van de deeltijders af. Protesten te-gen de maatregelen benadrukken dat omscholing en bijscholing vitaal zijn voor de kenniseconomie, dus dat de afschaffing van de deeltijd-constructie lijnrecht staat tegenover het streven van de regering om Ne-

derland als een kenniseconomie te profileren.

Daarnaast vrezen de instellingen voor hoger onderwijs dat studeren in deeltijd zo alleen nog maar be-reikbaar wordt voor mensen die de financiële vrijheid hebben om de ex-tra kosten voor lief te nemen.

Oplossingen zijn er ook. Zo heeft staatssecretaris Zijlstra geopperd dat niet het aanbod gesubsidieerd moet worden, maar de vraag. De instellin-gen krijgen dus geen geld meer, maar studenten: gedacht wordt aan een voucher voor deeltijders, een soort

bon waarmee ze opleiding kunnen gaan volgen. Dat maakt het mogelijk om als overheid te investeren in een studie waar maatschappelijk gezien nood aan is, bijvoorbeeld als er een leraren- of een verpleegkundigente-kort is.

Het vouchervoorstel kan Zijlstra helpen om de steun van de Eerste Kamer te verwerven. De senatoren wilden namelijk dat de deeltijders niet onevenredig hard geraakt wer-den door zijn ingrepen. Eind maart maakt de staatssecretaris de voor-stellen bekend. CR

Presentator Twan Huys (l) in een schijngevecht met komiek Hans Teeuwen in het LAKtheater Foto Taco van der Eb

4 Mare · 8 maart 2012

Nieuws

‘Prestatieafspraken ongrondwettig’Staatssecretaris Zijlstra heeft met zijn beleid niet alleen de woede van studenten op de hals gehaald. Hij opereert ook buiten de wet. Althans dat beweerde de Nijmeegse hoogle-raar staatsrecht en faculteitsdecaan Paul Bovend’Eert onlangss in een opiniestuk in NRC Handelsblad.

Volgens Bovend’Eert zijn de presta-tieafspraken die Zijlstra gaat maken zelfs ongrondwettig. Zijlstra wil 7

LAKtheater gaat dichtMaar dit keer echt, lijkt hetNa een mislukte fusie met Stadspo-dia Leiden, lijkt het einde van het LAK-theater in zicht. ‘Dit is een his-torisch verlies voor Leiden.’

In het Lipsiusgebouw bevindt zich een klein vlakkevloertheater, het Leids Akademisch Kunstcentrum. De programmering richt zich vooral op kindertheater, moderne dans en eigenzinnig theater. Het LAK voer decennialang onder de vlag van de Universiteit Leiden, maar die laatste besloot in 2008 dat het uitbaten van een theater niet tot de kerntaken van een universiteit behoorde.

Sindsdien was de toekomt van het LAKtheater onzeker. Leidenaars hingen massaal plakkaten met ‘Het LAKtheater moet blijven’ achter hun ramen, en de gemeente schraapte ondanks de bezuinigingen een zak geld bij elkaar. Daarmee waren de problemen niet opgelost. Het theater was vooral te klein om zelfstandig te bestaan, bleek al snel.

Het LAK zou daarom het beste ingebed kunnen worden in de BV Stadspodia Leiden, het resultaat van de fusie tussen de Leidse Schouw-burg en de Stadsgehoorzaal. Deze week werd bekend dat die fusie niet doorgaat, en daarmee lijkt het einde verhaal voor het LAK-theater.

‘Inhoudelijk was het een logische fusie, maar als je gaat fuseren, gaat het ook over functies en mensen’, legt Frans Funnekotter van Stadspo-dia uit. ‘De universiteit wilde dat wij bijna alle mensen zouden overne-men en hen garanties konden geven. Dat wilden we wel, maar dat kunnen we gewoon niet. We hebben er echt op alle mogelijke manieren naar ge-keken, maar uiteindelijk bleken de mogelijkheden van de een de beper-kingen van de ander te zijn. Leiden verliest zo een theater dat goed liep en een eigen functie had.’

Wethouder Jan-Jaap de Haan die

in Leiden over cultuur gaat, vindt het ‘Jammer dat de fusie mislukte; zo lijkt de sluiting van het LAK een feit. De gemeenteraad had geld be-schikbaar gesteld, de universiteit de zaal. Dat het uiteindelijk op arbeids-voorwaarden niet is gelukt, is dood-zonde.’ Het aanbod van Stadspodia was in zijn ogen ‘redelijk, in deze tijd van culturele tegenwind. Ik ben enorm teleurgesteld dat de universi-teit het niet heeft aanvaard. Dit is een historisch verlies voor Leiden.’

Een laatste voorstel van De Haan,

om in elk geval het komende thea-terseizoen nog te subsidiëren, werd door de universiteit afgewezen. Een gedeelte van de programmering zal nu doorschuiven naar de Stadspo-dia, aldus Funnekotter. Het theater zal worden omgebouwd tot college-zaal; de cursussen die het LAK ver-zorgde gaan wel door, maar op een andere locatie.

LAK-directeur Roland Helmer is onbereikbaar. Per mail verwijs hij door naar Caroline van Overbeeke, de voorlichter van de universiteit.

‘Wij wilden het theater met onze mensen onderbrengen’, verklaart zij de opstelling. ‘We hebben veel aan-geboden: energiekosten, onderhoud van apparatuur, salarisaanvullingen; we hebben zoveel mogelijk gedaan, al snap ik de kant van Stadspodia ook wel.’

Waarom niet ingegaan op het aan-bod van De Haan? Van Overbeeke: ‘Zo blijft het onzeker. Het zou alleen tijdelijk uitstel zijn en zo blijven we verantwoordelijk voor de zaal. Een jaar later heb je weer dezelfde situatie’

procent van zijn budget verbinden aan prestaties. Haalt de universiteit het afgesproken doel niet, dan kan deze fluiten naar het geld.

Dit beleid is in strijd met de grond-wettelijke en wettelijke regeling van het hoger onderwijs in Nederland, aldus Bovend’Eert. De staatsecretaris negeert wetgeving door met de uni-versiteitsbesturen afspraken te ma-ken over onderwerpen waarover hij eigenlijk niets te zeggen heeft. ‘Niet

de staatssecretaris en de universi-teitsbestuurders, maar docenten, examinatoren en examencommis-sies gaan over de studievoortgang en rendementen.’

Als Zijlstra dit beleid voortzet dan maakt hij zich schuldig aan het sluiten van een akkoord dat ‘op on-derdelen met de Grondwet in strijd is, is op die onderdelen nietig. Een staatssecretaris die willens en wetens de Grondwet schendt, maakt zich

zelfs schuldig aan een ambtsmisdrijf. Hiervoor zou hij moeten terechtstaan voor de Hoge Raad.’

Mogelijk hangt hem dan een ge-vangenisstraf van maximaal drie jaar boven het hoofd.

Maar de vlag kan nog niet uit. Bo-vend’Eeert erkent dat het wetsartikel over het ambtsmisdrijf is nog nooit toegepast. Maar feit blijft dat Zijl-stra ongrondwettelijk handelt en dat vindt de decaan geen goede zaak. VB

Staatssecretaris Halbe Zijlstra, vindt het geen probleem dat de Universiteit van Amsterdam het mogelijk maakt dat studenten een vijf voor een vak compenseren voor een ruime voldoende voor een ander vak. Er was de nodige kritiek op dit zogeheten compen-satoir toetsen.

Niet alleen kwam er bezwaar van studentenorganisaties, ook Den Haag bemoeide zich er mee. Ho-ger onderwijswoordvoerder Harm Beertema (PVV) stelde zelfs Kamer-vragen. Hij vreesde voor de ‘deflatie’ van de waarde van diploma’s en dat de kwaliteit van het onderwijs ge-weld wordt aangedaan als de plan-nen doorgaan.

Zijlstra ziet dat heel anders, blijkt uit zijn antwoorden op de Kamer-vragen. De UvA vermindert op deze manier juist de uitval en betrekt stu-denten meer bij hun studie. ‘Empi-risch onderzoek heeft laten zien dat

het vooruitzicht een onvoldoende te kunnen compenseren, voor studen-ten een aanmerkelijke stimulans is om harder te werken”, schrijf hij. Bo-vendien mag het gewoon van de wet.

In Leiden is compenseren al mo-gelijk bij bijvoorbeeld geschiedenis en godsdienstwetenschappen.  Bij godsdienstwetenschappen wordt er weinig gebruik van de regeling ge-maakt omdat studenten geen vijf op hun lijst willen.

Ook aan de Erasmus wordt er gebruik van compensatie gemaakt. Daar experimenteren bepaalde op-leidingen met jaarklassen. In dat systeem is het gebruik van compen-satoire toetsen noodzakelijk.

Het college van bestuur in Leiden wil binnen studies ook meer com-pensatoire toetsen. De studenten-partijen in de universiteitsraad zijn minder enthousiast. Deeltoetsen zijn prima, maar een onvoldoende compenseren moet eigenlijk alleen binnen een vak kunnen. VB

Student probeert boek te grijpen in de Universiteitsbibliotheek. Foto Taco van der Eb

Studenten met beperking ontevreden

Studenten liggen wakker van stress

Zijlstra voor onvoldoendes compenseren

Veertig procent van de studenten heeft last van zeer grote studie-stress en de helft kan er niet van slapen. 8 Procent van de studenten ziet af van een masteropleiding door de veranderde regels.

Dat blijkt uit een enquête van de re-dacties van de bladen van tien uni-versiteiten en vier hogescholen. Deze is begin februari afgenomen onder 5.500 studenten. De maatregelen die studieversnelling moeten afdwingen lijken hun tol te eisen. Vanaf septem-ber ontvangen masterstudenten geen basisbeurs meer. En dat terwijl slecht zestig procent van de universiteits-studenten op schema ligt.

De daling in het enthousiasme voor de masters noemt staatssecre-taris Zijlstra een pluspunt omdat de langstudeermaatregel een bewustere studiekeuze van studenten beoogt. In een interview met DUB, het blad

van de Universiteit Utrecht, zegt hij: ‘Als bachelorstudenten zeggen: “Ik weet nog niet zeker of ik wel een mas-teropleiding wil volgen; ik ga eerst werken”, dan is dat niet erg. Deze studenten kunnen altijd later nog besluiten of ze een masteropleiding willen gaan doen.’

De cijfers over de psychologische klachten maken niet veel indruk op de beleidsman. ‘Ik heb niet de indruk dat deze cijfers erg afwijken van on-derzoeken onder werkenden. Een beetje stress is helemaal niet erg, daar krijg je straks als je werkt ook mee te maken. Het is ook persoonlijk: de een kan meer druk aan dan de ander. Het kan betekenen dat je op je tenen loopt en meer doet dan je aankunt. Anderen varen er wel bij en presteren juist beter onder druk.’

Verder meent hij dat studenten wat minder waarde moeten hechten aan het verenigingsleven. CR/TB

Nieuws

8 maart 2012 · Mare 5

Studenten met een functiebeper-king zijn niet al te enthousiast over de begeleiding op hun onderwijs-instellingen. Universiteit Leiden staat op de één na onderste plek van Nederland wat betreft waardering.

Dat blijkt uit het rapport Studeren met een handicap 2011 van het Cen-trum Hoger Onderwijs Informatie. Van de 650.000 studenten in het hoger onderwijs heeft acht tot tien

procent een functiebeperking. Bijna de helft daarvan heeft dyslexie of discalculie; psychische problematiek (15%) en chronische ziekten (10%) staan op twee en drie.

Wo-studenten met een handi-cap zijn gemiddeld ietsje positiever over hoe hun instelling daarmee omgaat dan hogescholieren, maar veel scheelt het niet en erg positief is het ook niet. Gemiddeld krijgen universiteiten een zes-plus voor be-

Sportkaarten fors duurder

Langstudeerboete in mei voor de rechter

‘Het is rampzalig; echt verschrikkelijk’

Mensen van buiten de Universiteit Leiden gaan per direct fors meer betalen voor hun sportkaarten. De sportclubs maken zich zorgen over de gevolgen: ‘Verenigingen gaan zo te gronde.’

DooR BaRT BRaun Wie universitair wil sporten, moet een sportkaart heb-ben. Die kaart is goedkoop voor studenten en medewerkers van de universiteit; zij betalen respectieve-lijk 130 en 200 euro per jaar.

Voor hogescholieren kostte een sportkaart tot vorige week 200 euro. Wie lid was een studentensportver-eniging, maar geen student, kon een zogeheten verenigingskaart kopen à 140 euro. Die verenigingskaarthou-ders zijn meestal oud-studenten die bleven plakken. Vorige week don-derdag maakte het sportcentrum bekend dat die laatste twee doel-groepen vanaf nu 350 euro moeten betalen voor hun abonnement.

De universiteit heeft het financi-eel zwaar en stopt daarom met het subsidiëren van externe sporters. Volgens universitair voorlichter Ca-roline van Overbeeke is de prijsver-hoging een principekwestie. ‘Als we

subsidie geven, dan doen we dat aan onze eigen medewerkers en studen-ten, en niet aan groepen van buiten.’ Volgens haar cijfers sporten er 156 hbo’ers op het sportcentrum, en 67 houders van een verenigingskaart, op 3200 sportkaarten in totaal.

Die kleine aantallen staan in sterk contrast met de zorgen die prijsver-hoging oproept bij de verenigingen. Njord-praeses Christian Godlieb: ‘Het is rampzalig; echt verschrik-kelijk’. Jorien van Hoorn van bas-ketbalclub LUSV: ‘Ik begrijp wel dat ze de kosten willen verhalen, maar de consequentie is verenigingen te gronde gaan.’ Zwem- en waterpo-loclub Aquamania vreest zelfs een afscheiding van het Sportcentrum.

Godlieb schetst het probleem: ‘Je moet je voorstellen dat er acht mensen in een boot zitten, en twee daarvan zijn hbo’ers. Als die 350 euro moeten neertikken om te mogen sporten, werpt dat weer een drempel voor ze op, naast de verkorte studie-tijden. Ik begrijp dat het geld kost, maar dit raakt op een verschrikke-lijke wijze de verenigingen.’

De afgestudeerde leden zijn juist de ervaren sporters, die het niveau omhoog krikken, het scheidsrech-tersfluitje oppakken, coachen of

ander kaderwerk verrichten. ‘Het duurt jaren voor je duikinstructeur bent, en de meesten zijn tegen die tijd afgestudeerd’, legt LSD-voor-zitter Jonathan den Boer uit. Van Hoorn: ‘Als de afgestudeerde leden weggaan naar een burgervereniging, dan is de rest van het team ook weg, omdat ze niet meer op hetzelfde ni-veau kunnen basketballen. Je verliest dus niet alleen externen, maar ook de mensen zoals ik. Het gaat verder dan ze voor ogen hadden.’

De sportraad, het adviesorgaan van het USC, betreurt het besluit van de universiteit. ‘Er gaan klappen vallen, dat is zeker’, aldus voorzitter Patrick van der Velde. ‘Het is sportief slecht, maar het is ook economisch onverstandig. De aanname van de universiteit is dat als de helft blijft, dat winst oplevert. Dat is een on-realistische schatting, want mensen kunnen gewoon naar een burgerver-eniging gaan.’

De getroffen verenigingen zijn in overleg getreden in de hoop op-lossingen te vinden. Hoe die eruit moeten zien, is nog onduidelijk. Voorlichter Van Overbeeke: ‘Wel-licht dat we kunnen kijken naar een langere overbruggingsperiode. Maar de hogere tarieven staan vast.’

De rechtbank in Den Haag buigt zich op 21 mei over de legitimi-teit van de langstudeerboete. De studentenvakbonden en de Ka-mer van Verenigingen hebben de zaak tegen de Nederlandse Staat aangespannen.

Studenten die uitlopen met hun stu-die, gaan een boete van 3000 euro betalen

De Leidse hoogleraar staats- en bestuursrecht Tom Barkhuysen, verbonden aan advocatenkantoor Stibbe, maakt voor de studentenor-ganisaties de gang naar de rechter. Hij bracht in april vorig jaar een ad-vies uit over de langstudeerboete en stelde toen vast dat er veel schort aan het voorstel van staatssecretaris Zijl-stra voor het hoger onderwijs.

Er zijn drie belangrijke knelpun-ten. Het wetsvoorstel gaat in tegen het VN-verdrag inzake economi-sche, sociale en culturele rechten.

Daarin is bepaald dat alle onderte-kenaars nastreven geleidelijk koste-loos hoger onderwijs voor een ieder in te voeren. Het voorstel voldoet hier niet aan.

Ook is er geen hardheidsclausule opgenomen in de plannen. Voor studenten die bijvoorbeeld ziek zijn geweest of voor een ziek familielid hebben gezorgd, wordt geen uitzon-dering gemaakt.

Een belangrijke kwestie is ook dat studenten die al aan hun opleiding begonnen zijn, worden geconfron-teerd met regeling. Het rechtsze-kerheidsbeginsel wordt hierdoor aangetast.

De Eerste Kamer is ook kritisch over het wetsvoorstel van Zijlstra. Zij richten zich op deeltijders. Die lopen per vrijwel per definitie uit, en betalen dus de boete. Mogelijk doet deze kritiek echter niet meer ter zake omdat Zijlstra er over denkt deeltijd-studies niet langer te bekostigen. VB

geleiding, informatievoorziening en aanpassingen aan deze groep.

De cijfers zijn ook uitgesplitst per instelling: van alle universiteiten is die van Wageningen het vriende-lijkst voor studenten met een be-perking. De studenten daar geven de voormalige landbouwuniversiteit een 7,2. Leiden staat op de één na on-derste plek met gemiddeld een 6,16. Fusiehogeschool HBO Nederland krijgt slechts een 4,9.CR

Excellente studenten moeten meer aan hun trekken komen, vinden zowel staatssecretaris als universi-teiten. Mare verdiepte zich in het Leiden Leadership Programme, voor slimmeriken die niet verder willen in de wetenschap.

Door Dirk-Jan Zom ‘In het Nederlands onderwijs hebben we lang gefocust op de groep die het wat minder deed. We zijn er langzamerhand achter gekomen dat aan de overkant een groep leerlingen zit, waar je ook extra aandacht aan moet besteden.’ Marieke van Haaren, medewerker van bureau Honours College hoorde in gesprekken met studentenpanels dat sommige excellente studenten gestopt waren als er niets extra’s ge-boden was.

Het bindend studieadvies, de langstudeerboete, mentorraten; er is heel wat aandacht voor studenten die niet goed presteren. Maar wat doe je met de studenten of scholie-ren die hard studeren, goede cijfers halen en op zoek zijn naar extra uitdaging? In Leiden bestaan daar-voor het Pre-university College, het Honours College en het University College. Deze zomer kwam daar een programma voor de masterfase bij: het Leiden Leadership Programme.

Het grote verschil: de opleiding richt zich op studenten die niet de wetenschap in willen. Docent Men-no Mennes: ‘Daar zijn de honours classes vooral op gericht. Maar we hebben een heleboel mensen die in leidinggevende posities terechtkomen.’

Sinds deze zomer zijn 48 stu-denten van alle faculteiten begon-nen aan het traject, dat ze naast hun master doen en uit 15 studiepunten bestaat. Aan deelname is voor de stu-denten een eigen bijdrage van hon-derd euro verbonden, volgend jaar wordt dat 150 euro. Er waren veel meer aanmeldingen dan plekken, zegt medewerker Nikol Hopman. Hoeveel precies zegt de organisatie liever niet, omdat ze geen studenten wil afschrikken. Volgend jaar is het streefgetal opnieuw vijftig, het jaar erop 75, en dan honderd. Dan moet het programma - dat nu een subsidie

van het Siriusprogramma voor ex-cellentie ontvangt - zelfvoorzienend zijn door de reguliere financiering en de bijdragen van organisaties.

Het programma begint met een assessment, waarin studenten leren naar zichzelf te kijken om hun vaardigheden en ambities te bepalen. Hiernaast leren de studen-ten onder-handelen, feedback geven, motive-ren en bekijken op welk gebied bij henzelf nog verbetering nodig is.

Mennes: ‘Het zijn dus geen

inmiddels met twee groepsgenoten bij de Vereniging Nederlandse Ge-meenten (VNG), die bezig is een denktank op te zetten.‘We bleken tegenovergestelde ideeën te hebben. VNG wil weten wat de belangrijke issues zijn voor gemeenten. Ons idee was juist andersom: gemeenten ko-men met hun problemen naar VNG. Heel voor de hand liggend, dachten wij, maar zo was er nog niet over

gedacht.’Student politicologie

Ivo Bronstring: ‘Ik ben met een

biologie- en een ge-

schiede-nisstu-dent

be-zig bij

het Bu-

reau Alge-

mene Bestuurs-

dienst, dat manage-

ment bij de overheid on-dersteunt. Ze schrijven een visie voor de komende ja-ren, waarvan ze een aantal punten aan ons hebben gegeven, ver-der laten ze ons

heel vrij. Wij bekijken

de loop-baan-

klassieke colleges, studenten gaan experimenteren in groepsopdrach-ten, ze komen uit hun comfortzone.’ Dit zou er ook voor kunnen zorgen dat je ontdekt dat je geen leiderstype bent, zegt Mennes. ‘Maar je hebt wel de reflectieve vaardigheden en de praktijkervaring om die afweging te kunnen maken.’ In het tweede semester gaan de studenten in groepjes van drie aan de slag bij zestien verschillende bedrijven en orga-nisaties. Dat gedeelte zit nu in de opstart-fase.

Hop-man sprak met de organisa-ties over wat ze precies ver-wachten van de studenten. ‘Ze zeiden dat ze een frisse blik wilden, iemand die over de schouder mee-kijkt. Dat was voor ons een eyeopener.’

Men-nes:

‘De redenering vanuit de universiteit is vaak dat we kennis en inzicht kun-nen overdragen. Maar van bedrijven hoor ik juist dat dit niet is waar ze op zitten te wachten, dat huren ze elders wel in.’

Studente Engels Mirthe van Gaalen zit

ontwikkeling van topambtenaren. Welke competenties en factoren zijn cruciaal? We proberen ons te blijven verwonderen, om volledig vrij te blijven kijken.’

Sommige studenten deden er-varing op in studentenbesturen. Bronstring was voorzitter van stu-dievereniging SPIL en is momenteel assessor van het faculteitsbestuur van Sociale Wetenschappen.‘Leiden Leadership biedt een academisch kader in die persoonlijke ontwik-keling’, zegt hij. ‘Het is niet alleen leiderschap in een organisatie, maar ook persoonlijk leiderschap, hoe je jezelf kunt sturen zodat je doelen die je wilt bereiken kunt bereiken.’

Studente Grieks en Latijn Wie-neke Jansen deed bestuurswerk bij haar studievereniging en studenten-vereniging Prometheus. ‘Dit pro-gramma leek me net weer een stapje verder, nog meer ervaring, ook in de praktijk. En het is handig ook erva-ring buiten de studentenwereld op te doen.’ Met groepsgenoten is ze bij de Gemeente Leiden bezig met de invoering van het nieuwe werken. Van Gaalen zocht vooral naar iets extra’s naast haar studie. ‘De struc-tuur van Engels is grotendeels het-zelfde. Je leest literatuur en schrijft een essay.’

Ze twijfelde over de master, maar toen ze van het programma hoorde besloot ze er toch mee door te gaan. ‘Ik dacht: als ik dit ernaast kan doen, ga ik door, want literatuur boeit me toch wel heel erg. En dan is Leadership de extra uitdaging.’

De vaardighedentraining is sinds december achter de rug. Vol-gens Mennes is er onder studenten veel behoefte aan, maar is er in het reguliere programma vaak geen tijd voor. De Leadershipstudenten wa-ren er ongeveer een volledige dag per week mee bezig.

Ze krijgen de theorie van Mennes aangereikt, maar moeten er ver-volgens zelf mee aan de slag. Van Gaalen: ‘Je moet het constant op jezelf toepassen. Je gaat rollenspel-len spelen, je wordt geconfronteerd met jezelf.’

Ze moet bijvoorbeeld kritiek ont-vangen en vooral feitelijk en niet-emotioneel reageren: ‘Ik merkte dat ik dat wel heel lastig vond’.

Jansen vond het soms zwaar: ‘Je moet toch de onderste steen boven krijgen. Je leert ook om geen smoes-jes te gebruiken, mensen zijn ge-neigd zaken iets mooier te maken.’

Ze heeft er veel van geleerd. ‘Je komt er dingen tegen waar je mis-schien niet zo snel over nadenkt, maar die zo belangrijk zijn. Wat is respect, hoe luister je goed naar ie-mand, wat is excelleren? Er bestaat geen eenduidig antwoord op, maar het is wel iets waar je mee bezig moet zijn. Het was een bron van inspiratie.’

Hopman: ‘We zien leiderschap niet als een positie, ook niet als één kwaliteit of vaardigheid. Het gaat meer om hoe je verantwoordelijk-

heid kunt nemen in complexe situaties.’ Want juist dan

is leiderschap tonen nodig, zegt ze.

‘Bij vraag-stukken waarmee de organisatie worstelt, die lastig te duiden zijn. Het is meer dan alleen de baas spelen.’

Achtergrond

6 Mare · 8 maart 2012

Excellentieprogramma stoomt leiders klaar

Meer dan de baas spelen

‘Bedrijven zitten niet te wachten op kennis. Dat huren ze wel in’

Buste van Julius Caesar, 46 voor Christus

De verrassing van as Hoe vlamden ze vroeger een vuurtje in elkaar?

Als je iets weet van as, kan je archeologie bedrijven op brandres-ten. Daarom ging een Leidse archeoloog fikkie stoken met hout, turf en gedroogde koeienpoep. ‘Een vuurtje van mest kan je de hele dag laten smeulen.’

Door Bart Braun Je kan een vuurtje maken met gedroogde koeienpoep, maar dat geeft wel heel veel rook. ‘De mensen van de boerderij waar ik mijn onderzoek deed, hadden de brandweer gebeld, omdat ze dachten dat ik hun gebouw in de fik had ge-zet. Ik mocht niet meer terugkomen’, vertelt Freek Braadbaart.

De eclectische onderzoeker – hij is gepromoveerd archeoloog, maar verdeelt zijn werktijd over biologie in Leiden en geochemie in Utrecht – zegt het met een lach. Hij is 76, en laat zich niet meer gek maken door wat boze mensen op een middel-eeuwse boerderij in Amersfoort.

Na zijn pensioen als mijnbouw-kundig ingenieur ging hij archeolo-gie studeren in Leiden. ‘Alleen maar luisteren vond ik niet zo leuk, dus ging ik ook tentamens maken. Na drie jaar waren er geen tentamens meer, en moest ik nog een stukje schrijven. Mijn begeleider stelde voor om iets te doen over verkoold materiaal. Dat was goed, maar dan wilde ik het ook echt snappen. Dat is uiteindelijk een proefschrift ge-worden. Sindsdien ben ik gewoon doorgegaan.’

Het ‘gewoon doorgaan’ leidde tot de rookontwikkeling bij een Mid-deleeuwse proefboerderij in Amers-foort. En dat leidde weer tot een publicatie daarover in het Journal of Archeological Science, samen met collega’s van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de University of Aberdeen.

Als archeoloog wil je weten hoe mensen vroeger leefden, en maak je gebruik van ongeschreven bronnen. Een zo’n ongeschreven bron is de as van vuurtjes die de mensen vroeger maakten. Warmte is vreselijk belang-rijk voor mensen: als dieren zonder vacht krijgen we het snel koud. Als je een bron van warmte hebt, kun je bovendien je eten koken. Dat laatste

opent compleet nieuwe werelden. De voedingsstoffen uit allerlei plan-ten worden beter toegankelijk, en zelfs het taaiste vlees wordt eetbaar als je het maar lang genoeg laat sto-ven. ‘Niet het vuur, maar warmte is de belangrijkste uitvinding aller tij-den’, vat Braadbaart het samen.

Als je as opgraaft, kan je dat iets vertellen over hoe mensen aan hun warmte kwamen. Tenminste, als je iets weet over asresten. Vandaar dat Braadbaart gedroogde koeiendrol-len aan het opstoken was.

‘Bij een opgraving in de buurt van Vlaardingen vonden de archeolo-gen huizen die gebouwd waren op veengrond, waar turf kon worden gewonnen. Ze hadden koeien in hun stallen. Bomen waren dun gezaaid in die tijd, maar toch gaat iedereen er vanuit dat de as afkomstig was van houtvuurtjes.’

Voor wie wel eens langs een koei-enboerderij heeft gelopen en zijn twijfels heeft bij de brandbaarheid van een koeienvlaai is wat verdui-delijking wellicht op zijn plaats. De koeien die onze melk maken, krij-gen grote ladingen krachtvoer te eten. Sojaschroot, suikerbietenpulp,

maïsmeel; voedzaam spul voor een koe, maar er zitten minder vezels in dan in gras. Een moderne koe is daardoor haar hele leven aan de di-arree. Een koe die gras eet, zoals de Schotse Hooglanders in natuurge-bieden, leggen drollen in plaats van flatsen. En een droge drol brandt; zij het dus met veel rook.

Om te kijken wat de beste brand-stof was, gebruikte de onderzoeker zijn vuurtjes om water mee aan de kook te brengen, en vervolgens een uur lang te laten pruttelen. De con-clusie: met hout heb je het water het snelste warm, maar om het warm te houden, kun je beter turf of ge-droogde mest gebruiken. Daar heb je namelijk minder van nodig. ‘Ik heb jarenlang op het platteland van India gewoond, en daar zag ik dat je een vuurtje van turf of mest de hele dag kunt laten smeulen. Dat kan niet met hout, dat raakt veel te vroeg op. Maar misschien dat de mensen vroeger op een andere manier houtvuurtjes maakten, zonder vlammen. Dat ga ik nog een keer uitzoeken.’

Nadat de watertest gedaan was, bleef er as over. Daar kun je aller-lei dingen aan meten: chemische samenstelling, pH, grootte van de asdeeltjes. Er zitten ook daadwer-kelijk verschillen in. Mest-as bevat bijvoorbeeld veel meer silicium dan hout-as, en de as van turf is bedui-dend witter van kleur dan die van hout of koeienpoep. De askorreltjes zijn enkele micrometers groot, wat betekent dat de normale archeologi-sche methode om naar vuurresten te zoeken aangepast zou moeten wor-den. Braadbaart: ‘Normaal gespro-ken meng je je grond met water en gooi je het over een zeef. Dan ben je al je asdeeltjes kwijt. Je moet je op-gravingsmethode aanpassen aan het materiaal dat je wilt vinden.’

Alleen al bij de Vlaardingse op-graving kwamen vijf zakken vol met as naar boven. Dat is eigenlijk heel

raar, want je kan er van alles mee. In arme landen poetsen mensen er hun tanden mee. Je kan het mengen met vet om zeep te produceren. Je kan het als mest op het land gooien en als je volkomen verstoken bent van smaakpapillen zou je er net als de Scandinaviërs gedroogde vis houd-baarder mee kunnen maken.

In de as van verstookte mest vond Braadbaart nog iets anders: zogeheten phytolieten. Dat woord betekent letterlijk ‘plantensteen’, en dat is eigenlijk ook wat het zijn.

Planten, vooral grassen, nemen silicium op met het grondwater, en dat silicium zet zich vervolgens af in de plantencellen.

Biologen weten eigenlijk nog niet ze-ker waarom planten die dingen aanma-ken, maar vermoeden dat ze bijdragen aan de stevigheid van de plant.

Stevig zijn ze in elk geval, blijkt als Braadbaart wat foto’s laat zien uit de op-

graving bij Vlaardingen. De phytolieten zijn ooit gevormd in een plant.

Vervolgens zijn ze opgegeten door een koe, verteerd in twee magen, nog een keer gekauwd, verder verteerd in vier magen, uitgepoept, te drogen gelegd, in de brand gestoken en 2500 jaar in de grond bewaard – en nog steeds zijn de structuren van plantencellen duidelijk herkenbaar.

‘De echte experts beweren zelfs dat ze aan de phytolieten kunnen zien welke plant het ooit was, en dus wat over het dieet van de koeien kunnen zeggen’, vertelt Braadbaart.

Plantensteen‘Hoe beslisten ze welke brandstof ze namen? Dat soort vragen, dat vind ik nou archeologie’

Waarom de Vlaardingers en de mensen van andere opgravingen dat niet deden, weet Braadbaart niet. Hij is blij dat ze het niet gedaan hebben, want het levert hem informatie op: ‘Je waagt een poging om te denken hoe die mensen in hun tijd leefden en dachten. Hoe beslisten ze welke brandstof ze namen? Dat soort vra-gen, dat vind ik nou archeologie.’

Een Indiase vrouw droogt koeienmest om als brandstof te kunnen gebruiken. Foto Wikimedia

8 maart 2012 · Mare 7

Archeologie

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Twee leerlin-gen uit groep 7 en 8 zoeken dringend hulp bij taal, rekenen en studievaardigheden. Marokkaans meisje, wiskunde, Engels, kopklas; Marokkaans meisje, Engels, economie, 3-HAVO, zes euro per uur. Ma-rokkaans meisje, taal, rekenen, kopklas. Afghaans meisje, Nederlands, NT2, Marok-kaanse jongen, wiskunde, 2-VMBO. Drie leerlingen Voortgezet Onderwijs wonen in Zuid-West. Eén leerling Speciaal Onderwijs heeft bijles nodig; 30 leerlingen Ba.O.groep 3 t/m 6 zoeken hulp bij taal en/of rekenen, van wie tien met vergoeding. Bijles in On-derwijswinkel, buurthuis Vogelvlucht, of bij leerling of bijlesgever thuis. Ook zoeken wij vrijwilligers voor bijles/huiswerkhulp

op twee basisscholen en op het woon-wagencentrum Trekvaartplein Leiden. Bij dit centrum hebben 4 leerlingen BaO en 2 leerlingen VO bijles nodig. Onderwijswin-kel, Driftstraat 77, ma-, wo en do. 15-17 u. Tel: 5214256, LET OP ons e-mailadres is: hdekoomen@owwleiden.nl.

Deelnemers gezocht voor onderzoek naar voeding, stemming en cognitie. Gezonde, niet-rokende, vrouwelijke proefpersonen (18-30 jaar) die geen hormonaal anticonceptiemiddel (zoals de pil) gebruiken en een regelmatige menstruatie cyclus hebben. Het onder-zoek bestaat uit een intake (ongeveer 1 uur) en een onderzoeksochtend (on-geveer 3.5 uur, waarvan 1 uur pauze). U

wordt kort geïnterviewd, vult vragen-lijsten in en maakt computertestjes. Tijdens de onderzoeksdag slikt u een voedingssupplement (tryptofaan) of placebo. Beloning: € 30,- of 8 credits. Meer informatie: mail naar Leiden.on-derzoek@gmail.com

The Mayflower Bookshop, a small inde-pendent English-language bookshop in Leiden, is looking for a new owner. The current owner is moving to Amsterdam in June. The bookshop is well-known and popular in and around Leiden and certainly worth continuing. For more information, go to www.mayflower-bookshop.nl or send an e-mail to Info@mayflower-bookshop.nl.

Prof.dr. H.C.J. Eikenboom zal op vrijdag 9 maart met het uitspreken van de oratie benoemd worden tot hoogleraar aan de faculteit der Geneeskunde om werkzaam te zijn op het gebied van Inwendige Geneeskunde, in het bijzon-der Hemostase en Trombose. A. Pezzarossa zal op dinsdag 13 maart om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Imaging plasma membrane domains in signal transduction pathways’. Promotor is Prof.dr. T. SchmidtH.Nerwiy zal op dinsdag 13 maart om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The Republic of Kurdistan, 1946’. Promotor is Prof.dr.T. Atabaki M. Reemer zal op dinsdag 13 maart om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Unravelling a

hotchpotch’. Promotor is Prof.dr. E. Gittenberger.M. Duca zal op dinsdag 13 maart om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Electrocataly-sis of the nitrite reduction: a mechanistic study’. Promotor is Prof. dr. M.T.M. Koper.R.P. Orij zal op woensdag 14 maart om 13.45 promoveren tot doctor in de Rechtsgeleerdheid. De titel van het proefschrift is ‘Societal determinants of Corporate Social Disclosures’. Promotor is Prof. dr. J.G. Kuijl. D.G. Taekema zal op woensdag 14 maart om 15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Determinants of muscular and functional vitality in oldest old people’. Promotor is R.G.J. Westendorp. M. Leenstra zal op woensdag 14 maart om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van

het proefschrift is ‘Beyond the façade; Instrumentalisation of the Zambian health sector’. Promotoren zijn Prof.dr. A.J.Dietz en Prof.dr. L.J. de Haan (ISS)W. de Angelo Cunha zal op donderdag 15 maart om 13.45 promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘ LXX Isaiah 24:1-26:6 as Interpretation and Translation: A Methodological Discussion.’ Promotir is Prof. dr. A. van der Kooij.T.c. Pansuriya zal op donderdag 15 maart om 15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Genetics of Ollier Disease and Maffucci Sydrome’.

16 & 17 maart Amsterdam RAI

www.carrierebeurs.nl

Het grootste carrière-evenement van Nederland met de beste werkgevers!

HUISWERKBEGELEIDERS gezocht voor GESCHIEDENIS, NEDERLANDSE LITE-RATUUR en DUITS. Dit t.b.v. een slimme gymnasiast (klas 4), die exact georiënteerd is en snel last heeft van faalangst. Locatie: aan huis in Voorburg. Frequentie en tijd-stip nader af te spreken. Goede betaling, reistijd deels vergoed. Inlichtingen via e-mail (t.kalker@hetnet.nl) of telefonisch (0624624628).

Gezocht: student-assistent CWTS, Onderzoeksinstituut van de universiteit Leiden. Ben je derdejaars student of ou-der? Heb je zin om ons te helpen met het opzoeken van informatie in bibliotheken en op internet voor onze evaluatiestudies? Beheers je de Engels taal? We bieden een

assistentschap aan van 20 uur per week voor een langere periode. Zie voor de volledige tekst op de webpagina van het CWTS: www.cwts.nl.

Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties. De prijs is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V.,

postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet.com

Repetitor Inleiding Straf- en Straf-procesrecht, B I, tentamen 19 april 2012 Onderwijs en tentamentraining in 10 lessen van 2,5 uur door ervaren en succesvolle docent. (Straf-proces-recht, BI en BIII en NOVA). Mr L. Slooter-Satter. lucienne@slooter.com of 071-5157777 Scholten. Degelijk juridisch onderwijs en tentamentraining in kleine groepen door een ervaren en professionele do-cent. Cursus/tentamentraining ‘inlei-ding burgerlijk recht’ vanaf 16 april 2012. Voor meer informatie: 071-5126714 of gijs.scholten@planet.nl

Academische Agenda

Maretjes extra

8 Mare · 8 maart 2012

Maretjes

Geheim agent, Olympisch roeier, corpspraeses en talentvol jurist: jonkheer Ernst de Jonge was het allemaal. In 1944 kwam hij om het leven in zijn strijd tegen de bezetter. Op vrijdag 9 maart wordt een pla-quette onthuld op Minerva.

Door Constanteyn roelofs ‘Waarom word ik honderd en is mijn broer zo vroeg gestorven?’ Het is een vraag die Marien de Jonge zich hardop af-vroeg bij zijn eigen eeuwwisseling. Wat geef je een honderdjarige voor zijn verjaardag? ‘Als iedereen met een fles wijn komt, heb ik tot mijn 103e een delirium.’ Zijn kinderen zetten daarom een actie op touw om een lang gekoesterd verlangen te re-aliseren: een gedenkplaats voor de in het verzet omgekomen Ernst de Jonge. Mariens zoon, Jan-Maurits, licht toe: ‘Er wordt in de familie vaak over Ernst gesproken. Niet op een tragi-sche manier; juist de bewondering voor zijn vele talenten en de mooie anekdotes uit zijn jeugd en studen-tentijd komen dan naar boven.’ Uit een verhaal uit zijn tijd op de opleiding voor reserveofficieren van de bereden artillerie, blijkt het ongezeglijke karakter van De Jonge. ‘Hij had de reputatie de meest ge-strafte cadet in de geschiedenis van de krijgsmacht te zijn. De verhalen bereikten zelfs de top van het leger, hetgeen leidde tot een boze brief van hogerhand met de vraag waarom deze lastpak nog niet de dienst was uitgestuurd. De commandant van de opleiding antwoordde: “Het is een wilde jongen, maar als het vaderland ooit in de oorlog is, zal hij van grote waarde zijn.” Het bleken profetische woorden.

Jeugdvriend Karel Hardeman (1914-2010), die samen met De Jonge in Indië was opgegroeid, trof zijn oude makker weer in Leiden. Hardeman zou eind vorige eeuw nog een boek met herinneringen aan De Jonge publiceren.

Samen roeiden ze voor Njord, in een verscheidenheid aan ploegen, waaronder de jonge 4, de jonge 8 en de oude vier. Varsity-blik zat er he-laas nooit in, olympische deelname echter wel. Van ondergeschikt be-lang natuurlijk – de Spelen kwamen lastig uit in verband met de planning van groentijd en het bestuurswerk, maar de heren verdedigden hun deelname door te stellen dat het een mooie oefening was voor de heilige Varsity.

Tegen de achtergrond van een door en door genazificeerd Berlijn – tot groot afgrijzen van de vrijheids-

minnende De Jonge en de christelij-ke Hardeman – weren de studenten zich kranig. Voor roeiersbegrippen zijn De Jonge en Hardeman aan de kleine kant, respectievelijk 69 en 71 kilo – lichte pikken, in huidige ter-men. De tegenstanders zijn volgens Hardeman ‘reuzen van sleurbees-ten met woeste oerkrachten’ en de boot is een oude, logge getrouwe van Njord, de Dutry – geen vergelijk met het moderne materiaal waar de andere landen mee roeien. Tot over-maat van ramp wordt er ook nog eens zwaar geloot. De olympische droom strandt in de halve finale. Het Duitse avontuur is nog niet ten einde: er volgt een wilde nacht vol bier, confrontaties met Duitse obers en amoureuze avances van Berlijnse dames (en heren) die eindigt in die-pe nachtrust op het hoogpolige tapijt van een heimelijk binnengedrongen concertzaal. De heren worden ge-wekt door het orkest.

De huidige generatie studenten zal voornamelijk het beeld voor zich heb-ben van de op De Jonge gebaseerde Guus le Jeune die Rutger Hauer met een daverende klap een soepterrine op zijn hoofd zet. De praeses is op De Jonge gebaseerd, maar veel elemen-ten uit het verhaal zijn verzonnen of overgenomen uit de geschiedenis van andere verzetsstrijders.

Voor het boek waar de film op

gebaseerd is, heeft Erik Hazelhoff Roelfzema, de soldaat van Oranje, wel intensief contact gehad met de familie. De groots opgezette musical Soldaat van Oranje die nu in Valken-burg speelt kan op lof rekenen van de familie. Jan-Maurits: ‘Mijn vader en ik zijn onlangs naar de musical geweest. We waren er erg van onder de indruk. Vooral de manier waarop de vertwijfeling onder de corpsleden werd weergegeven vond mijn vader treffend. Wat moesten we doen? – dat was de vraag waar alle studenten mee zaten, ruw verstoord in hun le-ven van studeren en feesten.’ De crew van de musical is ook aanwezig bij plechtigheid. Harpert Michielsen, die De Jonge speelt in de musical zal de officiële onthulling verrichten.

In de studie legde hij ook veel ta-lent en inzet aan de dag. ‘Hij studeer-de zeer snel af, zeker voor die tijd. Hij haalde zelfs zijn oudere broer in, die twee jaar eerder was begonnen.’ Na zijn studie kon hij direct aan de slag. ‘De directie van de Bataafse Petrole-um Maatschappij, nu Shell, was door de oorlog naar Curaçao verplaatst. Het wereldwijde imperium moest nu ineens in plaats vanuit het grote hoofdkantoor in Den Haag bestuurd worden door een provisorisch kan-toor op het eiland. Dat leverde ui-teraard grote juridische problemen op.’ De taak om deze zaken op te lossen viel toe aan professor Oppen-heim, docent ondernemingsrecht in Leiden. Hij accepteerde de klus op voorwaarde dat hij zijn beste student als assistent mocht meenemen: de pas afgestudeerde De Jonge.

Op Curaçao was De Jonge erg in zijn schik. Het werk en het gemak-kelijke eilandleven beviel hem goed. In gedachte bleef hij echter bij zijn vrienden en familie in bezet Neder-land. Hij meldde zich daarom via

een brief aan prins Bernhard voor de strijd tegen de Nazi’s. ‘De keuze voor de spionagedienst was niet van-zelfsprekend. Hij had een zeer mar-kant uiterlijk en veel mensen - ook de slechte - kenden hem van gezicht.’ Zijn signalement werd hem fataal. Nadat hij enige tijd met andere stu-denten uit Leiden en Delft een ver-zetsgroep vormde, de ‘Groep Kees’ naar voorman Kees Dutilh, viel eind mei 1942 het doek. Bij een overval door de Gestapo wordt De Jonge op-gepakt, waarna twee jaren van zware gevangenschap en marteling volgen.

Zijn stoffelijk overschot is nooit gevonden. Uit de Duitse adminis-tratie – blijkt dat hij is verdwenen tijdens een transport van het Poolse Rawics naar concentratiekamp Mau-thausen. ‘Na de oorlog was er geen gelegenheid om te zoeken. Mijn va-

der en grootvader waren na de ca-pitulatie volledig door het werk in beslag genomen. Nederland moest herbouwd worden en de Indische kwestie speelde nog steeds. Omdat de vermoedelijke plaats van zijn verdwijning en alle archieven achter het IJzeren Gordijn lagen, kon er ook niet gezocht worden.’

Sinds drie jaar zijn de archieven toegankelijk, maar er zijn nog geen nieuwe aanwijzingen naar de laatste rustplaats gevonden. ‘Dat is ook niet het belangrijkste. De familie heeft nu een plaats om Ernst te gedenken. Na 70 jaar is het eindelijk zo ver.’

De plechtigheid op 9 maart wordt bijgewoond door de besturen van Minerva en Njord en twee van de laatst overgebleven leden van het studentenverzet: Hans Hoets en Pierre baron d’Aulnis de Bourouill.

8 maart 2012 · Mare 9

Achtergrond

Wildebras voor het vaderlandMinerva herdenkt oorlogsheld

Opening van de Olympische Spelen in 1936. De roeiers, waaronder de latere verzetsheld Ernst de Jonge, gingen er onbevangen naar toe. Ze zagen het als een mooie oefening voor de Varsity.

De Jonge (met snor) in een roeiboot

Karikatuur van De Jonge uit de almanak uit 1938

‘Het is een wilde jongen, maar als het vaderland ooit in de oorlog is, zal hij van grote waarde zijn.’

Moles’ thumbs

Quark flavours

Diabetes 1When people suffer from type 1 diabe-tes (“juvenile diabetes”), the immune system attacks the cells in the pancreas that produce insulin – the substance you need to process sugar properly. Without these cells, the patient needs insulin from the chemist’s. American and Italian diabetes researchers have written, in the Journal of Experimental Medicine, about a study that examined the pancreases of 45 deceased diabetics; Leiden professor Bart Roep was one of the researchers.

In general, this type of research is conducted on people who have recently developed the disorder, but the donors of this study included patients who had had diabetes for more than thirty years.

Their most important conclusion was that there were great differences between the patients: far more insulin-producing cells had been destroyed in some patients than in others. It was only discovered as recently as 2010 that some of these cells survive at all. They also discovered that the presence of “wrong” immune system cells varied from patient to patient. In fact, it was the first time that these cells had been established in the pancreas instead of in the blood.

Diabetes 2The causes of type 2 diabetes, or “adult-onset diabetes”, are more obscure than those of type 1, but that doesn’t make it any easier to live with. Patients are often ill, tired, hungry and thirsty and, as a con-sequence, their quality of life is lower. If you are overweight and you develop dia-betes, the two are likely to be connected and the best thing you can do to combat the disorder is to lose weight. At the Lei-den University Medical Centre, internists put obese diabetics on a diet containing very few calories, which helps them to lose weight very quickly.

In the European Journal of Internal Medicine, they write about a study among 27 seriously overweight diabe-tics, using two fat and two slim people as a control group for each diabetic. Thirteen of the 27 diabetics were also put on a stringent, five-hour-a-week exercise programme as well as the very strict diet.

For the first 16 weeks, the participants improved drastically: the kilos melted away, with an average of 25 kilograms per person. The quality of life – esta-blished by means of questionnaires – increased, more or less equivalently for both the ordinary dieters and the exercising dieters.

However, the problem of losing weight is never losing the weight; it’s staying at the right weight. And it was no difference in this case: around half the kilos had been gained again

after eighteen months. Those patients on the exercise programme had put on slightly less weight and their quality of life was better. In addition, the diabetes was more manageable for this group and accordingly, the scientists stress the importance of exercise for diabetics.

The Standard Model for describing quarks, the tiny particles of matter, is incomplete and a Leiden quan-tum physicist is studying other orders. “The situation could change at any given time.”

By Constanteyn Roelofs There is no ac-counting for taste, they say, so why has a dissertation with the intriguing title A flavour of family symmetries in a family of flavour models by Rei-nier de Adelhart Toorop just been published? Well, that is because fla-vours are not only gastronomic fea-tures, they are also found in quantum physics, the study of the very tiniest of building blocks of the matter in, and around, us.

Physicists have had the recipe for stable matter for some time: a cloud of electrons around an atomic nu-cleus of neutrons and protons. The electrons are regarded as elementary, that is to say: they cannot be divided into smaller bits.

However, protons and neutrons can be divided up again, and when they are, physicists distinguish between two types of quarks: up and down, and there are always three per proton or neutron – a proton is up, up, down and a neutron is down, down, up. In addition, we have the mysterious neutrino, a particle wit-hout an electric charge and with al-most no mass, that roams the univer-se. Neutrinos are the building blocks of all matter. Up and down are also known as “flavours” of quark. Elec-trons and neutrinos are not quarks, but they are related to each other and

together they are known as leptons (from the Greek for “small”).

The whole is held together by three forces: the strong nuclear for-ce that keeps atomic nuclei together, the weak nuclear force that causes things like radioactive decay and the electromagnetic force.

These things had scarcely been determined when yet more new flavours of quarks and leptons were discovered. It soon emerged that each quark had two brothers: up was escorted by “charm” and “top” while down was accompanied by “strange” and “bottom”. The electron proved to be related to the muon and the tau-lepton. And lastly, it was discovered that three neutrinos exist – which suddenly meant that there were three times two sets of flavours. The-se “brothers” from the second and third families have practically the same properties as the members of the first family. The most important properties, the electric charge and the spin are the same – it’s the mass that is different, and that can differ by a factor of a hundred, depending on the family member.

Interaction between the particles by means of the weak nuclear force, however, causes the heavy brothers in electrons and in up and down quarks to collapse within a fraction of a second, which is why we can’t find them in ordinary matter. We can only find the particles again when they occur in exceptional circums-tances and to be able to study them thoroughly, these particles have to be generated in particle accelerators.

This categorisation is known as the Standard Model and can be used

quite adequately to describe the re-sults of the particle accelerator, but it is incomplete. The question as to why the families have such neat structures still hasn’t been answe-red. Why aren’t there four families, for instance? De Adelhart Toorop replies: “It is still a mystery. The existence of the three families is re-garded as an experimental fact, but isn’t explained. But there has to be a reason for it.”

Accordingly, the Standard Model is expanded to included “fields”: theories that add new particles and interaction mechanisms.

In his dissertation, Reinier de Adelhart Toorop explores possible explanations for the similarities, the symmetry, in the families to explain the order in the particles and exa-mines whether there is any struc-ture in the way in which neutrinos start interacting by means of the weak nuclear force. Neutrinos occur in all three flavours “in the wild”, because the particles wobble, as it were, between the three flavours as they move through space. Depen-ding on when you observe them, the neutrino can be small, medium or large, and this produces yet more models that can explain the cohesion between the particles. The strange thing is that the neutrinos cannot start interacting with each other in all states, but only in specific com-binations. But, as yet, no one knows why.

Another possibility is that there is a relation between the family sym-metry and the “Grand Unified The-ory”, which states that, rather than having three different forces, there

is a single force working at different energy levels. This would make the model much more straightforward but it is difficult to establish as the photons used to study the parti-cles in the particle accelerators are also influenced by the energy level at which the experiments are con-ducted, compromising the research results.

His dissertation’s working title was The Beauty and the Beast, says the PhD student.

“Beauty” because the field of the family symmetries could produce suitable models in various ways, which, in turn, could be used to ex-plain other mysteries of particle phy-sics, such as the enigma of the dark matter and the possible existence of the Higgs particle. And the beastly? “The bad news is that the structure that that has inspired the family mo-dels is perhaps less convincing than people initially supposed.” The data from the interaction patterns in par-ticular reveals many irregularities.

De Adelhart Toorop continues: “We can at least say that elemen-tary particles physics seems to have found an answer to the question ‘What’s it made of?’. The question ‘Does it have a structure?’ is answe-red in the affirmative anyway, but how much structure is still a matter of debate.

And there are so many more ans-wers to the question ‘Is there a rea-son for it?’ And when new answers are found to the first question – such as if particle accelerators were to find new, unexpected particles – the situation could change at any given time.”

Physicist explores models of the tiniest building blocks

Vertebrates living on land and creatures that descend from terrestrials are stuck with a five-finger and five-toe construction. A whale’s skeleton will reveal that five fingers are hidden by the fin and while dogs may seem to have four toes, the “dewclaw”, located further up the leg, is number five and corresponds to our thumbs. If, with this knowledge in mind, you should study a mole’s leg, you will see that it has five fingers neatly in place. But there’s something else: it has a sickle-shaped thing that looks like a sixth finger. So what is it and how does a mole avoid the limitations of pentadactyly? An international team of researchers, including Leiden biologists Mike Richardson and Merijn de Bakker, has provided the answers in Biology Letters: moles’ thumbs are not really digits at all, but a growth on the wrist bone that develops later in a baby mole’s development than the fingers. The biologists also describe the genes responsible for this feat in the article.

10 Mare · 8 maart 2012

English page

F I L MTRIANONJohn Carter 3D 9 jr.Dagelijks 18.30 + 21.30 za. zo. + wo 14.00The Artist 12 jr.dagelijks 19.00 + 21.30 za. zo. + wo 14.30De gelaarsde kat 3D NL versie 6 jr. za. zo. + wo. 14.30Extremely Loud & Incredibly Close 12 jr.dagelijks 18.30 + 21.30HET KIJKHUISThe Iron Lady 12 jr.dagelijks 18.45The Help 6 jr.dagelijks 21.00Süskind 12 jr.dagelijks 19.15Man on a Ledge 12 jr.Dagelijks 22.00LIDO STUDIOThe Grey 16 jr.Dagelijks 21.30Hugo 3D 9 jr.Dagelijks 18.30Project X 16 jr.dagelijks 19.00 + 21.30The Iron Lady 12 jr. vrij. za. zo. 15.30The Woman in Black 16 jr. dagelijks 21.30This Means War 12 jr.dagelijks 19.00 + 21.30Zombibi 12 jr.do. vrij. za. 19.00

M U Z I E KLVCBirth of Joy CD Release PartyDo 8 mrt 20 u € 7,50 vvkAnneke van GiersbergenVrij 9 mrt 20 u € 15,-KomiK met T. Raumschiere (live), dj-set CinnamanZa 10 mrt 23 u € 15,-DE BURCHTBurcht Klassiek: Aristo Kwartet Zo 11 mrt 15 u, € 12,-Pink Project presentsThe WallZa 10 mrt 20.15 u, € 29 – 24,-

T H E AT E RLEIDSE SCHOUWBURG De eetclub (Saskia Noort)Frederik Brom, Hanna Verboom e.a.Vr 9 maart 20.15u € 29,50 – 9,-LAKTHEATERWittgensteinDe Tijd Do 8 mrt, 20.30, €16 – 13,50Café Favoriet: Open podium Di 13 maart 20.30u

D I V E R S E NUNIVERSITEITSBIBLIOTHEEKTentoonstelling ‘Topografisch Geheugen: Topstukken uit de verzameling Nederlandse topografie’t/m 29 apr 2012 ARCHITECTUURCENTRUM RAPTentoonstelling ‘103 interventies voor de stad’ t/m 25 mrt 2012RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDENEtrusken. Vrouwen van aanzient/m 18 mrt 2012Nieuws uit het Midden-Oostent/m 31 aug 2012Sites in the city t/m 19 feb 2012In de gloed van Lapis Lazulit/m 11 mrt 2012MUSEUM BOERHAAVEVerborgen krachten: Nederlanders op zoek naar energiet/m mrt 2012NATURALISNaturalia, van circusdier tot wetenschap-pelijk objectt/m 19 aug 2012MUSEUM VOLKENKUNDEDe verborgen tuin – Juwelen uit Indiat/m 8 apr 2012

Pink Project speelt de rockopera The Wall in het theater, inclusief poppen en stenen van piepschuim. ‘Het gevoel moet toch echt uit je zelf komen.’

DOOR VINCENT BONGERS In 1977 zag Ruud Verwijk (51) Pink Floyd optre-

Birth of Joy, met van links naar rechts: Bob Hogenelst, Kevin Stunnen-berg en Gertjan Gutman. Foto Suburban

Op de Zwarte Cross scoorden ze een platencontract. Inmiddels is er voor Birth of Joy zelfs interesse uit Amerika. 'Maar de stufi is voorlopig mooi meegenomen.'

DOOR FRANK PROVOOST Jim Moris-son leeft en woont in Enschede. Zo’n veertig jaar na zijn dood ging hij naar een school voor rockende jeugd: de Herman Brood Academie. Bijkomend voordeel: de Morisson van nu, die Kevin Stunnenberg heet, kan niet alleen dromend zegzingen of schreeuwend uithalen, maar ook een behoorlijke potje gitaar spelen. En hoewel hij best op zijn tijd een borrel lust, lijdt hij niet aan dezelfde zelfdestructieve neigingen als zijn vorige ik.

Samen met trommelende hout-hakker Bob Hogenelst en de Leidse toetsenist Gertjan Gutman trekken de schoolgenoten als Birth of Joy door het land. Naar De Stam in Al-melo, De Bosuil in Weert, Beuk in Barendregt, en De Stier in Eibergen. Met dank aan hun oosterse wortels weten ze een show te regelen op de Zwarte Cross, de jaarlijkse bedevaart voor modderfetisjisten op brom-mers, trekkers en motoren. Daar staat zowaar een platenbons in het publiek, van het garagelabel Subur-ban, die hen spontaan tekent.

Vorige week verscheen hun de-buutplaat Life in Babalou, die ze van-avond in LVC presenteren. Meteen mochten ze aantreden in De Wereld Draait Door, onder toeziend oog van Pinkpop-baas Jan Smeets.

En, is Pinkpop geregeld?Gutman (22): ‘We hebben hem na-tuurlijk een cd gegeven. Maar hij is

Recht voor je bekOrgelrockers met debuut in LVC

tegenwoordig vooral “de kop van Pinkpop”. Niet hij, maar Mojo be-paalt wie daar staat. Hij zei wel altijd één bandje zelf voor te dragen. Jam-mer genoeg was dat dit jaar Chef ’s Special.

‘Maar verder gaat het fucking chill. We hebben veertig shows staan. Eind mei gaan we op tour met De Staat. Boekers zijn shows aan het regelen in Duitsland en Frankrijk. Er is zelfs interesse uit Seattle. Een oude ma-nager van Red Hot Chili Peppers en Lenny Kravitz vindt ons helemaal te gek. Maar het is nog onzeker of daar iets uitkomt.

‘Voorlopig werken en studeren we nog. Ik zit in het tweede jaar conser-vatorium. Het heet de popacademie voor piano, maar je speelt eigenlijk alles wat niet klassiek is, dus ook veel jazz. Zolang het nog kan, wil ik zoveel mogelijk meepakken. Bo-vendien is de stufi natuurlijk mooi meegenomen.’

Waarom maken jullie ouderwetse orgelrock?(Verontwaardigd) ‘Ouderwets?’ (Na een korte denkpauze) ‘Ik denk dat de rauw- en puurheid ons aanspreekt. Bands als Black Sabbath, Deep Pur-ple, MC5, The Doors – noem ze al-lemaal maar op. Geen gezeik, alleen intensiteit. Recht voor je bek.’

Waar komt die voorliefde vandaan?‘Mijn eerste cd kocht ik op mijn der-tiende: Led Zeppelin. Ik zat net op de middelbare school waar de oudere-jaars met Nirvana-shirts rondliepen. Toen ik dat luisterde, dacht ik: cool, maar ik vind The Doors beter.

‘Dat smerige sound van John Lord, van Deep Purple, is echt een inspira-tiebron. Ik speel nu op een Philicor-da. Als je daar niks mee doet, klinkt

het nergens naar – dan is het net een Atari spelcomputer. Maar met een goede versterker en een paar effect-pedalen, big muff en wahwah, gaat-ie lekker blazen. Voor je zover bent, moet je wel even zoeken. Ik weet nog dat ik op mijn vijftiende fucking veel had gespaard en voor tweeduizend euro de allerduurste synthesizer kocht - het nieuwste van het nieuw-ste. Toen ik hem aanzette, verscheen er een soort cockpit aan lichtjes en touchscreens. Ik snapte er geen zak van. Vier soorten orgelgeluid zaten

erop, die allemaal even ruk klonken.’

En toen?‘Hij heeft drie maanden onder een hoes op mijn kamer gestaan. Toen dacht ik: fuck dat ding. Ik ben terug-gegaan naar de winkel, heb naar het oudste orgel gewezen dat ik kon vin-den en gevraagd of ik mocht ruilen. Dat kon. Maar ik moest wel vierhon-derd euro bijbetalen.’

Birth of Joy, Life in BabalouLVC, donderdag 8 maart, € 10

Another Another Brick in The WallPink Floyd-coverband bouwt aan dezelfde muur

den in Ahoy en hij besloot vervol-gens gitaar te gaan spelen. Zeven jaar geleden trad hij toe tot tribute-band Pink Project.

Op 10 maart voert de groep The Wall op, het autobiografische ge-tinte en succesvolle stuk van bassist en zanger Roger Waters, waarin hij vecht met zijn persoonlijke demo-nen en de buitenwereld.

Wat is de aantrekkingskracht van The Wall?‘Het idee is ijzersterk en de the-matiek tijdloos. Het kan ook goed worden geactualiseerd. We gebrui-ken bijvoorbeeld beelden van 11 september.

‘Hoofdpersonage Pink verzet zich tegen zijn moeder en de autoriteiten. Dat is heel herkenbaar voor jongeren van nu. Neem alleen al de hit Ano-ther Brick in the Wall (part II) waarin het Britse schoolsysteem wordt be-kritiseerd. Dat spreekt nog steeds aan. De opkomst van een totalitaire en gewelddadige regime is nu net zo relevant als in 1979, toen Waters het stuk schreef.’

Pink Floyd is ook de band van de special effects. Jullie ook?‘We hebben de poppen van The Teacher en Pink laten maken. We gebruiken ook de beelden uit de filmversie en voegen daar zelf pro-jecties aan toe. En dan de muur zelf natuurlijk. De stenen zijn van piep-schuim. We hebben het stuk wel een aantal keer vrijwel op dezelfde schaal als Floyd en Waters uitgevoerd, maar in theaters is het allemaal wat klein-schaliger. Het is dan veel intiemer en persoonlijker.’

Wat zijn uw favoriete nummers?‘De beruchte kant drie, als je in lp’s denkt, is erg fraai. Die begint met

Hey You en eindigt met Comfortably Numb. Dat laatste nummer is voor mij maar ook voor de rest van de band wel heerlijk om live te spelen. In die laatste solo kunnen we hele-maal los.’

Hoe benadert u het geluid van gita-rist David Gilmour?‘Je kunt dezelfde gitaar, versterker, kabels en effectpedalen kopen, maar dan heb je nog niet zijn geluid en ze-ker niet zijn feel. Ik heb ook een gi-taar die naar de specificaties van Gil-mour en zijn technicus is gemaakt, maar het gevoel moet toch echt uit je zelf komen. Daar ben ik voortdu-rend naar op zoek.’

Heeft u geen zin om weer eens an-der werk te spelen van Floyd?‘Zeker, en dat gaan we ook doen. Na The Wall starten we in september met onze “Floyd Through the Years” tour waarin wij een doorsnee van het repertoire zullen spelen. Dus ook Arnold Layne, uit de begintijd met Syd Barret, maar ook nummers uit de late periode zonder Roger Waters. Ik zie een integrale uitvoering van Atom Heart Mother ook wel zitten. Het gitaarwerk op die plaat is echt fantastisch.’

Pink Project, Presents The WallStadsgehoorzaal, zaterdag 10 maart, € 24–29

Cultuur

8 maart 2012 · Mare 11

Agenda

‘We zijn net een getrouwd stel’Bart van Welzenis (20) en Sasja Gels (23)

Huis: Rijn en Schiekade 100dBewoners: 3 (derde kamer staat nu leeg)Grootte: 20m2 en 16m2

Prijs: €270 en €250

Waarom wonen jullie hier?Bart (derdejaars politicologie): ‘Ik heb een spierziekte die ervoor zorgt dat mijn spieren verzwakken en afsterven. Het komt erop neer dat ik vooral heel moe ben. Heen en weer reizen vanaf mijn ou-ders was dus geen optie.’

Sasja (vierdejaars Japans): ‘Ik heb ook een ziekte. Op willekeurige plaatsen in mijn lichaam groeit er kraakbeen aan. Toen ik ging studeren, ben ik eerst gaan hospiteren. Ik heb het meer dan tien keer geprobeerd, maar het lukte niet. Soms vertelde ik ook dat ik ziek ben, maar ik weet niet of het daaraan lag.

'Uiteindelijk heb ik een brief geschre-ven aan SLS (Stichting Leidse Studen-

tenhuisvesting, red.) om mijn situatie uit te leggen. Toen ben ik met urgentie hier geplaatst.’

Wat is er aangepast aan jullie huis?Sasja: ‘Bijna niks eigenlijk, dat is het vreemde. Het is op de begane grond en de badkamer is extra ruim.’

Is dat niet wat weinig?Bart: ‘Het huis is ook helemaal niet toe-gankelijk voor rolstoelen. De voordeur is bijvoorbeeld zo zwaar dat je hem niet open krijgt. Ook hebben we geen schoonmakers, We moeten zelf alles poetsen.’

Sasja: ‘Ik mis wel dingen zoals een vaatwasser en een bad. Een bad zou helpen om mijn klachten te verlichten.’

Waarin verschillen jullie van mede-studenten?

Bart: ‘Ik kan bijvoorbeeld niet schrijven en niet zo goed lopen. Doordat ik snel moe ben, kan ik me ook niet te lang op mijn studie concentreren.

'Toen er sneeuw lag en het heel koud was, kon ik drie weken niet naar college. Maar ik ga wel gewoon in drie jaar mijn bachelor halen.’

Sasja: ‘Ik heb niet de discipline van Bart, ik heb een jaar studievertraging. Ik heb chronische pijn, dus ik houd dingen zoals schrijven minder lang vol. Daarom typ ik alles in college.

'Maar zo gehandicapt zijn we nou ook weer niet. Mijn ziekte beheerst niet mijn studie en sociale contacten. We zijn ge-woon Bart en Sasja, niet Bart en Sasja met een beperking. ’

Doen jullie veel samen?Bart: ‘Eigenlijk alles. We lijken net een getrouwd stel.'

Zijn jullie ook een setje?Bart: Nee. Maar we koken en eten wel elke dag samen.’

Sasja: ‘Het is eigenlijk zo vanzelfspre-kend dat we het niet eens meer huis-eten noemen.’

Wat was de meest bizarre gebeurte-nis in jullie huis?Sasja: ‘Ik was een keer alleen thuis en toen hoorde ik iemand hoesten om half vijf ‘s ochtends. Toen ik ging kijken, stond er een man voor het raam in de keuken.

En toen?'Omdat hij er al een tijdje stond, ging ik ervan uit dat hij niet ging inbreken. Een paar dagen later begon hij een tent te bouwen met oude gordijnen. Toen heb ik toch maar de politie gebeld.’

Door BErIt SIntErnIklaaS

Foto Taco van der Eb

absurde stijgingElke week slepen we ons van de ene naar de andere kant van de stad. Een ritje naar het Universitair Sportcen-trum is een sport op zich. natuurlijk, we hadden ook de voordeur uit kun-nen stappen en een rondje kunnen hardlopen. Dan hadden we uitzicht op de grachten, en niet op de met zweet doordrenkte joggingbroek van het meisje op de fietstrainer voor ons. We hadden in de frisse lucht gelopen, niet in de muffe zweetgeur van de jongen verderop. We konden beginnen met rennen wanneer we maar wilden, in plaats van drie kwartier onze tijd te moeten verdoen op die stupide schaatsmachines omdat het grote aantal loopbanden – drie stuks – al-tijd bezet is.

toch hoor je ons niet klagen. niet over het gebrek aan ramen, frisse lucht en fitnessapparaten. We hoeven geen sauna, geen eigen tv-scherm, geen persoonlijke aansluiting voor onze iPod. Waarom niet? omdat het buiten soms regent en je nergens zo goedkoop kunt sporten als bij het USC.

Die vlieger gaat voor hbo’ers niet meer op. Voor een paar kilometer op dezelfde plek rennen, betalen zij sinds vorige week bijna drie keer zoveel als ik. Misschien is het u wel eens opge-vallen dat de hbo’er niet zoveel van de universitaire student verschilt. Hbo’ers volgen ook een opleiding, zijn lid van dezelfde sportverenigingen en hun portemonnee is niet dikker dan de onze. Daar denkt het college van bestuur blijkbaar anders over.

niet alleen hbo’ers betalen ineens 350 euro voor een sportkaart. ook mensen met een verenigingskaart zijn ineens de dupe. Volgens het college is er geen directe relatie met de Univer-siteit leiden. Maar die is er wel dege-lijk. Je koopt een verenigingskaart als je afgestudeerd bent maar verbonden blijft met je studentensportvereniging.

Bij mijn duikvereniging zijn vrijwel alle duikinstructeurs afgestudeerd. Dat is niet vreemd. tussen je eerste ademteugen onder water en training geven zit al snel een paar jaar erva-ring. Juist deze mensen kopen een sportkaart omdat ze de vereniging een warm hart toedragen. Ze hebben – in tegenstelling tot studenten – naast hun drukke baan niet zo vaak zin om ’s avonds om tien uur nog te gaan zwemmen. Ze trekken af en toe wat baantjes en delen hun ervaring met nieuwe leden. als een verenigings-kaart 350 euro gaat kosten, stappen ze over naar commerciële duikvereni-gingen (waar ze ook nog eens worden betaald). Zonder instructeurs geen opleidingen. Zonder opleidingen geen vereniging. ook bij andere sportver-enigingen leveren verenigingskaart-houders waardevolle bijdragen.

Er is wel degelijk een link tussen hbo’ers, verenigingskaarthouders en de universiteit: de sportverenigin-gen. Zij raken in de problemen als ze nieuwe leden (hbo’ers) mislopen en hun ervaren leden (verenigingskaart-houders) kwijt raken. Het college van bestuur had van te voren met sport-verenigingen moeten communiceren over de gevolgen van zo’n absurde prijsstijging. Communiceren doe je rond de tafel. niet door een e-mail te sturen en snel even de tarieven te wij-zigen op de website.

PEtra MEIJEr

12 Mare · 8 maart 2012

Bandirah

00:21 PMKamervragen