Mare, jaargang 35, nr. 14

> Lees verder op pagina 6

Aan elkaar geknoopte bh’s, man-nenveiling of een etentje met Pechtold. De Leidse studenten zijn aangeraakt door de kerstgeest van naastenliefde en halen massaal geld op voor het Glazen Huis.

DOOR DIRK-JAN ZOM ‘We zijn ’s ochtends om negen uur begonnen en ’s nachts om half twee gestopt. Toen was het nog steeds niet klaar.’ Merel van Zoe-len heeft samen met haar dispuut Il

Lustra kleren ingezameld. Afgelo-pen zaterdag hebben ze alles uitge-zocht en geprijsd. De bibliotheek van studentenvereniging Quintus ligt er vol mee.

Serious Request, waarbij drie dj’s van 3FM zich ten bate van een goed doel een week lang opsluiten in een glazen huis, is aan zijn achtste editie toe. Hun doorzichtige radio-studio staat dit jaar op de Leidse Beestenmarkt.

Van Zoelen: ‘Een moeder van een meisje uit het dispuut heeft een

weeshuis opgezet. We wilden kleren inzamelen om te verkopen. Toen be-kend werd dat het Glazen Huis naar Leiden kwam, hebben we besloten daarop te wachten.’ Via 3600 flyers werd de actie onder de aandacht ge-bracht. Aanstaande zaterdag vindt de kledingmarkt op Quintus de ver-koop plaats. Ben je daar toch, kun je ook je fiets laten verven door dames-dispuut Sté Amé.

Het zijn maar een paar van de vele acties die studenten en medewerkers van de universiteit organiseren voor

het Glazen Huis. Tijdens hun opslui-ting beperken de dj’s hun voedselin-name tot fruit- en groentensapjes. Ook de studenten leveren vaak een tegenprestatie: zo houden roeiver-enigingen Njord en Asopos de Vliet woensdag een 24-uurs roeimara-thon; leden van de verenigingen zullen zoveel mogelijk kilometers roeien op twee ergometers op het ‘studentenplein’ voor Museum Vol-kenkunde. Zwemvereniging Aqua-mania gaat dan weer twaalf uur lang zwemmen.

Dezelfde dag verzorgt de rechten-faculteit een collegemarathon van een etmaal. Tegen vergoeding kun-nen belangstellenden colleges bijwo-nen. Decaan Rick Lawson, staat van twee tot drie uur ’s nachts ingedeeld. ‘Ik zit meestal nog te werken rond die tijd. Ik stop nu met e-mailen en ga college geven.’ Bij Geesteswe-tenschappen kunnen medewerkers hun eindejaarsgeschenk als bedrag schenken aan het Glazen Huis.

De publiekstoeloop voor het Glazen Huis tijdens Serious Request 2010 te Eindhoven. Er werd toen € 7.471.000,- opgehaald. Foto HH

15 december 201135ste Jaargang • nr. 14

‘Na een week volklotewerk: bier!’

Student wordt premier. Twitter was het er niet mee eens: ‘Gristenhond’

Dood en warme broodjesals ingrediënten voor hetwinnende kerstverhaal

Conservatieve denkerBaudet is op zoek naarnieuw moreel kompas

Pagina 3 Pagina 8 en 9 Pagina 10

Glazen huis maakt gul

Pagina 15

Pagina 5

Studenten nog meer onder drukStudenten worden harder aangepakt maar krijgen in ruil daarvoor beter on-derwijs. Dat blijkt uit het hoofdlijnenak-koord tussen universiteiten en overheid.

Onenigheid over bestuursvergoedingHet college gaat niet akkoord met het voorstel voor de bekostiging van bestuursjaren. Grootste struikelblok was het verplicht halen van de propedeuse.

Kaasschaaf of toch niet? Dat is de vraagDe kaasschaaf wordt niet gehanteerd om de komende jaren te besparen op de faculteiten. Maar daar werd eerst anders over gedacht.

Laatste Mare van dit kalenderjaarDit is de laatste Mare van 2011. Mare 15 zal op 20 januari 2012 verschijnen. De redactie wenst iedereen een goed uiteinde.

Pagina 4 Pagina 5

‘Na een week volklotewerk: bier!’

Bandirah Pagina 12

Studenten gooien zichzelf in de aanbieding

Ik zit weer in Jamaica voor een paar weken veld-werk. De nationale verkiezingen staan gepland voor 29 december dus ik ben net op tijd om alle campag-nes mee te krijgen. Het voelt als een opluchting om een verkiezing te volgen waar het me eigenlijk niet zo veel uitmaakt wie er wint. Met zowel Nederlands als Amerikaans stemrecht mag ik me over twee an-dere politieke systemen druk maken. De acties van het huidige Nederlandse kabinet zijn om te huilen en daarnaast (ik weet het, ik ben een sucker for pain) kan ik het niet laten om alle bizarre uitlatin-gen en campagnestunts van de Republikeinen in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezin-gen van 2012 te volgen.

Enfin, het is dus relatief leuk om de Jamaicaanse verkiezingen te volgen. Er zijn maar twee partijen die er toe doen, de People’s National Party en de Jamaica Labour Party. Teams van politici bestrijden elkaar op de televisie in politieke debatten, die in de beste Brits-koloniale traditie scherp maar beleefd zijn, en vol retorische hoogstandjes. Ook op straat valt veel te beleven. De meeste Ja-maicanen die ik spreek - zowel arm als rijk - staan erg cynisch tegenover de politiek. Toch storten veel mensen zich in the excitement rond de verkiezin-gen en zetten ze zich enthousiast in om hun partij te laten winnen. Overal zie je de symbolen van de twee partijen: voor de PNP de kleur oranje en een gebalde vuist, voor de JLP de kleur groen en het V-teken.

Gister was er een grote JLP-rally in downtown Kingston, en trokken gecharterde bussen luid toe-terend door de stad, vol groen geklede ‘Labourites’ die uit de ramen hingen en het V-teken lieten zien.

Als ze langsrijden scanderen de JLP-aanhangers luidkeels ‘Shower! Shower!”’Dat is een verwijzing naar de Shower Posse, de criminele gang waarmee de JLP van oudsher een niet openlijke maar wel duurzame band heeft gehad. De kreet wordt inmid-dels zo met de JLP geassocieerd dat weinig mensen bewust nadenken over die criminele oorsprong. De PNP heeft de meer onschuldige maar minder catchy kreet ‘People Power’ geïntroduceerd, en elders in het land verzamelen zich massa’s in oranje geklede “Comrades” (een verwijzing naar het socialistische verleden van partij) die hun gebalde vuist heffen.

Tot zover allemaal mooie clichévoorbeelden van de straatpolitiek van een postkoloniale staat. Een andere belangrijke kwestie in de debatten: cor-ruptie.

Onder de JLP verdwenen grote sommen Chinees geld waar wegen van gebouwd hadden moeten worden. En tegen de PNP loopt momenteel een proces vanwege een omkopingsschandaal, waarbij een grote multinational zo’n half miljoen euro in de PNP-campagnekas stortte, toevallig midden in onderhandelingen over het verlengen van een groot oliecontract. Saillant detail is dat het hierbij gaat om het Nederlandse bedrijf Trafigura Beheer (eerder ook in opspraak vanwege het dumpen van che-misch afval in de Ivoorkust). Zoals de anti-corruptie-posters je hier vermanend meedelen, ‘Corruption, it takes two!’

Toch nog iets Nederlands om me over druk te maken!

Rivke JaffeUniversitair docent culturele antropologie

Corruptie, dat doe je samen

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR LeidenTelefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288

Website mareonline.nl E-mail [email protected] De redactie is op vrijdag gesloten. Oplage circa 15.000

Hoofdredactie

Frank Provoost [email protected]

Redactie

Harmke Berghuis [email protected]

Thomas Blondeau [email protected]

Vincent Bongers [email protected]

Bart Braun [email protected]

Dirk-Jan Zom [email protected]

Medewerkers

Rivke Jaffe • Petra Meijer • DM Sanders • Benjamin SprecherSecretariaat Harmke BerghuisFotografie Taco van der Eb • Marc de Haan

Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nlBasisontwerp Roeland Segaar, Zabriski CommunicatieArt direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.comDrukwerk Dijkman Offset Amsterdam

Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80

Redactieraad

Prof. dr. J.P. Abrahams (voorzitter) • prof. dr. J. van den Broek • I. Bronstring • A. Brouwer • drs. J.C.M. Damen • prof. dr. A.J.W. van der Does • B. van der Donk • J. Egberts • dr. H. Heestermans • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • mr. F.E. Jensma • prof. dr. J.C. de Jong • D. van der Klugt • A. Liemburg• dr. D.J.W. Meijer • R. Nieuwenkamp • drs. R. Rijghard

Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuis gestuurd krijgen door € 35,- over te maken op bankrekening 10.32.57.950 ten name van Universiteit Leiden inzake Mare. Studenten betalen € 25,-. Zij maken dit bedrag over op bovenstaand bankrekeningnummer onder vermelding van hun studentnummer.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel. Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272. Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Colofon

Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden

[email protected]

DOOR FRANK PROVOOST Nee. Hoor. Niet. Schrikken. Dit. Jaaroverzicht. Gaat. Niet. Over. Ajax.

Alhoewel. Heel soms denk je: WWJD? Dan vraag je je even af: What Would Johan Do?

Want soms zijn er flinke overeenkomsten tus-sen een beursgenoteerd voetbalbedrijf en de uni-versiteit. Niet voor niets spreekt rector Paul van der Heijden telkens over de ‘Champions League van de wetenschap’ als hij de fusie, herstel: even-tuele fusie, pardon: verregaande samenwerking, excuus: mogelijk verregaande samenwerking met Rotterdam en Delft wil verantwoorden. Tot nu toe tonen de meeste universitaire hooligans – inclu-sief die uit Den Haag - zich niet al te enthousiast.

De gang naar de beurs heeft Leiden weliswaar (nog) niet gemaakt, maar er waren wel al obliga-

ties. Eventjes. Binnen drie weken mislukte het plan om het Academiegebouw, Sterrewacht,

hortus en ander universitair vastgoed te verpanden in een cultuurfonds. Aan de prospectus van Belvédère Academia Lei-

den University N.V. heeft het niet gelegen, die glom als de wereldcup.

Maar helaas, klaagde men: tegen de tijd dat alles gereed was, ging het opeens slecht met de econo-mie en had het kabinet de bijbehorende belasting-voordelen afgeschaft.

Zo gaat dat in de Champions League: denk je even makkelijk te scoren, is er weer een grens-rechter die je op het laatste moment tientallen miljoenen door je neus boort.

Hoeveel precies, dat blijft geheim. Want in tegenstellingen tot de voetballerij is aan de uni-versiteit geld vaak taboe. Heel soms wordt er in een raadsvergadering een motie van treurnis in-gediend over het hoge salaris van de rector. Maar als dat niet opduikt in een Wikipedia-lemma is er niets aan de hand. En anders kan het altijd nog

worden weggepoetst. Bovendien leidt dat andere dankbaar vangnet voor schaarse budgetten de aandacht af: Usis, het softwareprogramma voor studentenadministratie dat vooralsnog elf miljoen kost in plaats van de begrote vijf. Vorig jaar waar-schuwde het college van bestuur al dat ‘je zulke begrotingen vaak maal twee moet doen’.

Jammer genoeg dat het systeem nog steeds niet fatsoenlijk werkt. In een onafhankelijk onder-zoeksrapport van Capgemini (het mag wat kos-ten, nietwaar?) werd de Leidse student die het eigenhandig wist vlot te trekken, aanbevolen als De Verlosser. Er is inmiddels ook interesse uit Amsterdam voor hem getoond. (Want om even ons eigen leed weg te lachen: hun versie van Usis kost 25 in plaats van 12 miljoen! zie pagina 5).

Zoals er geniale voetballers zijn die tegen beter weten in willen besturen, bestaan er omgekeerd ook managers die veinzen dat ze verstand hebben van sport. Sijbolt Noorda, voorzitter van de ge-zamenlijke universiteitenvereniging VSNU, sloot vorige week een prestatiecontract af met de staats-secretaris Halbe Zijlstra (zie pagina 4).

Een studie, zei hij in nrc.next, da’s net een sport-school. Dus: voortaan elk jaar bsa, want je moet ‘doortrappen bij verzuring, ook als het pijn doet’. Wie dacht dat alleen Johan soms onzin orakelde, las vervolgens dat de ‘scherpe prestatiecultuur’ ook voor docenten gold. ‘Alleen je colleges goed voorbereiden en er altijd zijn, is niet genoeg.’

Dat was niet wat de opgetrommelde massa be-gin januari had begrepen, tijdens de grootste on-derwijsdemonstratie ooit. Maar zij werden er bij dit besluit dan ook vakkundig buitengehouden.

Van Johan weten we dat hij nooit financiële pa-ragrafen leest, maar wie holle sporterretoriek bij bestuursbobo’s hoort, moet ook waakzaam zijn.

Desondanks een fijne winterstop gewenst.

2 Mare · 15 december 2011

Column

Geen commentaar

Geboorte van het paginanummer

‘Ze noemden me gristenhond’

Hoe het boek boek werd (en dat zonder Facebook)

Door Harmke BergHuis ‘We hebben een probleem in Nederland,’ zo luidt Tweede Kamerlid voor de PvdA, Ne-habat Albayrak, het dilemma in. Ze zit recht tegenover Menno Schellekens (19), eerstejaars van het University College in Den Haag.

‘We worden steeds ouder, gemiddeld wel 78 jaar. De kosten lopen uit de hand. De druk op de verzorgingsstaat neemt toe.’ Albayrak legt Schellekens daarom twee oplossingen voor: de zorg van ou-deren komt bij hun kinderen te liggen of er komt een leeftijdsgrens aan het medisch doorbehandelen van ouderen. Met een geschokte blik trekt Menno zijn wenkbrauwen op, in de zaal klinkt ru-moer. Albayrak gaat onverstoord verder: ‘Mensen boven de 80 jaar geven we al-leen nog verzorging, maar gaan we niet meer genezen. Dat bespaart enorm veel geld, wat ga jij doen, premier?’

De camera rolt, de tijd tikt. ‘De span-ning van de uitzending maakt emoties erg zwaar,’ vertelt Schellekens een paar dagen na de uitzending van het pro-gramma Premier Gezocht, dat vorige week donderdag door de VPRO werd uitgezonden. Vier deelnemers tonen hun politieke vaardigheden in vier afval-rondes. Een jury van vier politici beoor-deelt de kandidaten en legt ze stellingen

voor, zoals het dilemma dat Schellekens krijgt van Albayrak. Hij moet kiezen tussen beide genoemde oplossingen. ‘Toen Albayrak begon te praten over de verzorgingsstaat dacht ik: daar weet ik wel wat van af. Maar toen kwam ze met dit dilemma, mijn hart stond even stil.’ Hij kiest voor optie twee: ouderen na hun 80e niet meer laten behandelen.

Waarom Schellekens mee deed aan het programma? ‘In het huidige kabinet zie je dat er opvallende keuzes worden gemaakt. We kopen wel straaljagers, maar halen gehandicapte kinderen van school. Dat lees je niet op de voorpagi-na’s van de kranten. Ik vind dat zulke be-richten het publiek wel moeten bereiken, en daarom deed ik mee. De belangrijk-ste factor in een democratie is de kwa-liteit van een goed geïnformeerd debat.’

Wat hij zelf belangrijk vindt? ‘Ik hoop op realisten die durven dromen. In Ne-derland is er bijvoorbeeld best ruimte voor een Harvard of een Yale. We zijn rijk en slim, waarom niet? Het is puur een kwestie van politieke wil. En ik vind dat we moeten durven streven naar een volledig duurzame economie. Daar hoort een accijns op benzine en kerosine bij. Er zijn structurele hervormingen nodig.’

Na vier rondes wint Schellekens het programma. Hij is gekozen tot toekom-

stig premier door de vier juryleden. Niet iedere kijker was het daarmee eens. Schellekens: ‘Het deelnemen aan het programma zelf viel wel mee, de uitzen-ding bleek veel heftiger. Op Twitter werd ik uitgemaakt voor ‘autist’ en ‘gristenhond’.

Mensen luchtten hun hart over wat ze van mijn kapsel vonden. Ie-mand tweette: ‘Als hij premier wordt, word ik Belg.’ Ook al wist ik dat ik me er niks van moest aantrekken, het

kwam toen toch wel even hard aan.’ Maar de heftigste reactie volgde di-

rect na het programma. ‘Ik werd gebeld door een ver familielid van boven de 80. Met trillende stem vertelde hij me over alles wat hij had opgeofferd tijdens zijn leven, en dat ik hem nu dood zou laten gaan. Natuurlijk is het een vals dilemma, en zou dit nooit echt het geval zijn. Maar als het wel een echte beslissing zou moeten zijn, dan is dit de keuze.’

071 -527 …

Boekhistoricus Erik Kwakkel is benoemd tot lid van de Jonge Aka-demie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Weten-schappen. ‘In Canada ging ik op theekransjes en bij bejaardentehui-zen over mijn vak praten.’

Door Dirk-Jan Zom ‘Dit bestudeer ik dus.’ Op een breed computerscherm is een aantal middeleeuwse hand-schriften te zien.

Erik Kwakkel is blij met zijn toetre-ding tot de Jonge Akademie van de Koninklijke Nederlandse Akademie

van Wetenschappen, een platform voor topwetenschappers van 25 tot 45 jaar oud, dat multidisciplinair on-derzoek wil stimuleren.

‘Het is inspirerend. Je hebt mensen met verschillende achtergronden om je heen die ook interesse hebben in kennis van buiten hun eigen vak-gebied. Ik ben paleograaf, maar voel me ook een historicus.’

In zijn dagelijks werk bestudeert hij vooral middeleeuwse manuscrip-ten. Vorig jaar ontdekte hij de oudste bewaarde versie van een westers me-disch handboek en haalde daarmee uitgebreid het nieuws.

In zijn Vidi-project onderzoekt hij

met collega’s de omslag van het Ka-rolingische naar het Gotisch schrift. Met Karolingisch wordt een periode van culturele en wetenschappelijke vooruitgang bedoeld die begon tij-dens de regering van keizer Karel de Grote, van 800 tot 814. De keizer had invloed op de manier waarop er ge-schreven werd.

In de periode van ongeveer 1075 tot 1225 verandert er echter veel en vindt de geboorte plaats van het boek zoals wij dat kennen; er verschijnen paragraafindelingen, paginanum-mers, kopen voetteksten, figuren, de schrijfwijze verandert en het boekformaat wordt rechthoekiger.

Waarom is er geen promovendus meer te vinden? ‘Daar zit een heel verhaal achter. De Young Researchers zijn ooit voortgekomen uit Leids Promovendi Overleg (LEO). Die za-ten eerst ook in de raad. Het college van bestuur vond dat geen goed idee omdat Leo een sociaal netwerk is en daarom al een achterban heeft. Daarnaast krijgt de organisatie geld van de universiteit om allerlei sociale activiteiten te organise-ren. Dat was oneerlijke concurrentie ten opzichte van andere partijen, stelde het college.

‘Bij Leo sluiten zich vooral buitenlandse studenten zich aan, want die hebben vaak geen Nederlands netwerk. Die heb-ben echter minder binding met de poli-tiek. We hebben de laatste jaren ook veel meer een lost-vast-relatie gekregen met Leo. We zijn enigszins verschillende pa-den gaan bewandelen.’

maar dat is maar een deel van de ver-klaring.‘Op zich was die ontwikkeling geen ramp ware het niet dat promovendi daarnaast steeds minder tijd hebben om politiek actief te zijn. De werkdruk is groter ge-worden. De extra druk van het raadswerk wordt dan teveel. In theorie is er wel tijd voor, maar in de praktijk worden initiatie-ven niet altijd gesteund. Dus kiezen pro-movendi voor publiceren, werken in het buitenland et cetera.

‘Personeelsraadsleden zitten voor twee jaar. Vaak komen leden die voor ons in de raad zitten er halverwege achter dat ze toch het raadswerk moeten opgeven omdat ze het te druk hebben. Ter illustra-tie: anderhalf jaar geleden waren we nog met zijn zessen. Daar zijn er nog twee van over. En we hebben echt wel gezocht naar vervangers.

‘Dan ligt er nog het plan voor het bur-salenstelsel (waarin de promovendi geen werknemers meer zijn maar studenten met een beurs, red.) Dat wil het college graag invoeren. Dat is echt een verschrik-kelijk slecht idee en doet de aanwas geen goed. Als Leiden dat gaat invoeren en de andere universiteiten niet, wordt deze universiteit onaantrekkelijker voor promovendi. Dat geldt zeker voor buiten-promovendi. Voor hen wordt Leiden dan onbetaalbaar.’

Waarom is een promovendipartij be-langrijk?‘Het is belangrijk dat de specifieke belan-gen van promovendi, denk aan goede begeleiding, arbeidsvoorwaarden, loop-baanperspectief en huisvesting, behar-tigd worden maar we zitten er niet alleen voor hen. We willen de hele universiteit vertegenwoordigen. Het is een organisch geheel, je doet het met zijn allen.

‘We hebben twee zetels in de raad en in de peilingen stonden we zelfs op vier. Er is dus wel belangstelling voor onze ideeën.’

en nu? ‘Ik wil nog wel actief blijven in de raad. Maar mijn collega wil zijn onderzoek gaan afronden en gaat stoppen. Dan blijf ik in mijn eentje over. Wellicht wordt het dan fuseren met een andere partij. Een persoon kan maar zo weinig.Er zijn ove-rigens wel promovendi die voor andere partijen in faculteitsraden zitten. Wij moe-ten proberen hen aan ons te binden.’VB

Promovendipartij verdwijntDe promovendipartij Young Researchers is met twee man vertegenwoordigd in de universi-teitsraad, en dat zijn ook gelijk de enige twee partijleden. Nieuwe aanwas is er niet en opheffing dreigt, zegt partijvoorzitter Eric van Hoof.

Kwakkel bestudeert de verande-rende kenmerken in 480 handschrif-ten uit die periode.

‘Neem de letter M’, wijst hij op een tekst. ‘In de Karolingische ma-nier van schrijven is die een beetje rond aan de bovenkant, bij Gotisch is dat hoekig, het lijkt op een skipiste. Ik bestudeer gedateerde teksten, ik weet dus van welk jaar ze zijn. Je kunt dan per jaar kenmerken gaan tellen. Dan zie je dat rond 1100 de Karolin-gische manier steeds minder voor-komt. Gotisch gaat van bijna niets naar heel veel binnen twintig jaar.’

Dit is opvallend, omdat kennis in die tijd niet snel verspreidde. ‘Tus-sen 1100 en 1115 gebeurt er dus iets, waardoor kopiisten in heel Europa, zonder Facebook, zonder handboek, zonder contact te hebben met elkaar, ineens allemaal hetzelfde gaan doen.’

Het onderzoek bestudeert dan ook waarom deze veranderingen plaatsvonden.

‘In het laatste kwart van de twaalf-de eeuw zie je dan bijvoorbeeld de opkomst van de universiteiten. Dan wordt er anders les gegeven. Je leest samen een stuk en discussieert daar-over. Dan wil je verwijzen naar een blad en zijn paginanummers dus handig. Het gaat om een efficiënte manier van kennis delen.’

Dat is toevallig wat hij ook als lid van de Jonge Akademie graag meer wil doen, onder andere door open-bare lezingen te gaan geven, vertelt hij. Kwakkel werkte eerder in Cana-da aan twee universiteiten, waar dit gebruikelijk was.

‘Dan ging je met beamer en laptop op theekransjes en bij bejaardente-huizen over je vak praten. Zoiets bestaat hier niet. Ik wil zo’n systeem bouwen.

‘De “verleukte” versie van kennis de maatschappij in brengen. Lezin-gen hier zijn vaak hoogdrempelig. Mensen moeten het gevoel heb-ben er zonder jasjedasje naartoe te kunnen.’

15 december 2011 · Mare 3

Mensen

Frutti di Mare

‘Ik wil verleukte kennis brengen’ Foto Marc de Haan

Studenten over fusieStudenten in de universiteitsraden van Delft, Rotterdam en Leiden hebben een notitie geschreven waarin zij hun visie geven op een intensievere samenwer-king tussen de drie universiteiten. De studenten zijn niet tegen meer samen-werking. Het woord fusie valt overigens niet in het stuk. Zij hechten veel belang aan de binding die studenten hebben met de academische omgeving en de stad waar ze studeren. De specifieke studentencultuur die elke stad heeft, mag niet verloren gaan. ‘Opleidingen binnen een stad waar het kan, student-mobiliteit slechts waar het moet,’ schrij-ven ze. Het is belangrijk dat de colleges niet toewerken naar vervlakking en gelijktrekking van verschillende richting. Een hechtere samenwerking moet juist een grotere diversiteit aan studies opleveren. De drempel voor bijvoorbeeld een Leidse student om vakken te volgen in Rotterdam en Delft moet verlaagd worden. De afstand tussen docent en student mag niet vergroot worden. Schaalvergroting van opleidingen ‘is pertinent onwenselijk.’ Ook willen de studenten dat de bsa van 60 punten die in Rotterdam voor bepaalde opleidingen geldt niet overgenomen wordt door opleidingen in Leiden en Delft.

BaksteenDe Christelijke Studentenfractie Leiden (CSL) geeft rond de kerst al een aantal jaar een mand met cadeautjes met een boodschap aan het college van bestuur. Bij de universiteitsraad van maandag gaf fractievoorzitter André Maaskant een heel sober mandje. ‘Hij is wat kleiner dan normaal. Het is dan ook crisis.’ Het college kreeg een spaarpot met een tien eurobiljet erop afgebeeld. En een voetbalsjaal met de tekst ‘Ja, ik wil.’ ‘Blijf studenten vooral ook positief benade-ren’, adviseerde de fractievoorzitter. De derde gift was een baksteen. Hiermee herinnert de partij het college er aan dat er nog steeds geen nieuw sport-centrum is gebouwd. ‘Ik heb nu drie van deze stenen’, zei rector magnificus Paul van der Heijden in zijn dankwoord. ‘Misschien wordt het nog eens een heel gebouw.’

Bijscholende lerarenBijscholende leraren dreigen te worden getroffen door de langstudeerboete als ze vertraging oplopen in hun studie. De groep liep al vertraging op, voordat de regeling werd ingesteld. Sneller studeren levert een probleem op, omdat het een groep betreft die de studie naast het werk doet. Leraren die zich willen bijscholen kunnen een zogenoemde lerarenbeurs krijgen van het ministerie. Het staken van de bijscholing zou bete-kenen dat ze de beurs moeten terugbe-talen. Een groep deeltijdstudenten van de lerarenopleiding van de Hogeschool Utrecht komt in samenwerking met de vakbonden in actie tegen de maatrege-len, meldt de Volkskrant. Ze vinden het oneerlijk dat de langstudeerboete ook voor hen geldt en vrezen dat studeren naast werk onmogelijk wordt gemaakt.

Staatssecretaris Zijlstra liet dinsdag in de Tweede Kamer al weten voorlopig geen uitzondering te willen maken voor de bijscholende leraren.

PrijzenPromovendus Maarten den Heijer en masterstudent Dirk Ormel hebben beiden de Max van der Stoel Mensen-rechtenprijs gewonnen. De prijs wordt jaarlijks door de landelijke Onderzoek-school Rechten van de Mens uitgereikt aan het beste proefschrift en de beste scriptie op het terrein van de rechten van de mens.

Den Heijer schreef zijn proefschrift over de rechten van vluchtelingen buiten de EU die te maken hebben met beleid van diezelfde EU. Ormel kreeg in de categorie masterscripties de eerste prijs voor zijn scriptie over het internationale strafhof en mogelijke acties tegen de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen in Congo.

Meneer de Professor

Daags na het verschijnen van mijn vo-rige column over de scène met Lorian-ne op mijn werkkamer, kreeg ik bericht van mevrouw de P&O-coördinator. Of ik even langs wilde komen om één en ander te bespreken. Een veertigster, kort haar met geblondeerde punten, in broekpak gestoken. Merenwijk, gokte ik. Of Oegstgeest. Wilde ik koffie? Zelf dronk ze sterrenmix.

Er waren bepaalde omgangsregels, zo stak zij van wal. En de gouden regel was de onzichtbare lijn die niemand over mocht steken - die tussen leraar en leerling. Ik haalde Heidegger en Hannah Arendt erbij, maar die kende ze niet. Stonden die ook in het perso-neelsbestand?

Het kwam erop neer dat mijn eer-dere columns, abject en infaam als ze waren, al kwaad bloed hadden gezet bij het faculteitsbestuur. Maar het praesidium libertatis is een groot goed; en daarbij, tegen een auteur van Mare treedt men niet ongestraft op. De ontboezemingen over één mijner stu-denten, echter, waren van geheel an-dere aard. Met de affaire Stapel/Vonk op het netvlies, hadden de heren een onderzoekscommissie samengesteld. Lopende het onderzoek zou ik - per direct - op non-actief komen te staan.

Terug op kantoor, raapte ik m’n boe-ken en schrijfsels op van mijn bureau. Uit mijn lade nam ik slechts mijn etui met rookgerei mee. Toen ik mijn com-puter wilde afsluiten, zag ik dat ik al was uitgelogd: ‘This account does not exist (anymore)’. In de hal bleek mijn postvak, ooit de warme schoot voor de schrijfsels mijner studenten (van paper tot liefdesbrief, met als rode draad de abominabele spelling), al aan één of andere aio toebedeeld.

De cadeaubon die de faculteit mij bij wijze van kerstgeschenk had aan-geboden, liet ik opsturen aan Serious Request. (Dat is een kleinschalig, Leids charitatief project, dat ernaar streeft alle moeders op deze aarde - per definitie zielig - uit hun lijden te verlossen.)

Van Lorianne zelf heb ik niets meer gehoord. Wel kreeg ik anoniem bericht van één van haar medestudenten, die haar had zien kirren in het gezelschap van de decaan, bij ene Meneer Jansen, wie dat ook moge zijn. Hij betaalde de rekening, zoals ooit ik de rekening voor haar betaalde.

Wie weet hoe het kerstreces zal verlopen, hoe de tuchtprocedure haar vervolg zal vinden? Wie weet of ik in het Nieuwe Jaar nog wel een stukje mag schrijven in dit weekblad?

Vaarwel dan, lezers! Ducunt volen-tem fata, nolentem trahunt!

[email protected]

Non-actief

Het Leids Universitair Medisch Centrum laat onderzoeken of er wellicht Leidse onderzoekers betrokken waren bij de wetenschapsfraude van de Rotterdamse internist Don Poldermans.

Poldermans had van tenminste één onderzoek de gegevens verzonnen. In andere gevallen is de data zoek of werd er onzorgvuldig mee omge-sprongen. Ook vroeg hij patiënten niet altijd om toestemming. Hij werd van de zomer al op non-actief gezet.

Toen na een grondig onderzoek zijn schuld bleek, werd hij ontslagen.

Net als bij de Tilburgse psycholoog Diederik Stapel eerder dit jaar volgt er een onderzoek om te kijken hoe het zit met Poldermans’ co-auteurs. Eén van de belangrijkste daarvan is een Leidse hoogleraar cardiologie, die meer dan tweehonderd publica-ties met de Rotterdammer schreef.

‘Het LUMC heeft een commissie gevraagd om het rapport Poldermans te bestuderen, met als opdracht te onderzoeken of er eventuele betrok-kenheid van Leidse wetenschappers

is. En zo ja, wat dan de aard van die betrokkenheid is’, aldus woordvoer-der Ondine Gort. Wie erin zitten is geheim, maar de commissie bestaat uit ‘een combinatie van LUMC’ers en externen’. De Leidse onderzoekers blijven ondertussen werken.

Poldermans was, net als Stapel, iemand die veel werk alleen deed. Net als zijn Tilburgse collega liep hij tegen de lamp nadat een jonge on-derzoeker bezorgd naar het bestuur stapte. Een Tilburgs onderzoek naar Stapel pleitte eerder dit jaar al diens co-auteurs en promovendi vrij. BB

Bindend studieadvies ook mogelijk in latere jaren

Studenten verderonder druk gezetStudenten worden harder aange-pakt maar krijgen in ruil daarvoor intensiever en beter onderwijs. Dat blijkt uit het hoofdlijnenakkoord dat de vereniging van universiteiten (VSNU) vrijdag sloot met Halbe Zijl-stra, de staatssecretaris voor het hoger onderwijs.

DOOR VINCENT BONGERS Het is de bedoe-ling dat studenten elke week mini-maal twaalf contacturen hebben. Alleen als opleidingen duidelijk kunnen maken dat ze het onderwijs op een andere wijze intensiveren, mogen zij van de twaalf uur afwijken.

Ook krijgen de universiteiten een extra instrument in handen om stu-denten onder druk te zetten. Zijlstra wil het namelijk mogelijk maken om ook in het tweede en derde bachelor-

jaar het bsa in te voeren. Ook gaat de staatssecretaris studiekeuzegesprek-ken ‘wettelijk verankeren,’ zodat universiteiten aan de poort kunnen selecteren. Ook krijgen zij de ruimte om voor bepaalde opleidingen een hoger collegegeld te vragen.

Verder gaan meer studenten ex-cellent onderwijs volgen van betere docenten. Excellentieprogramma’s worden uitgebreid. Nu volgen 3,5 % van de studenten een honourscolle-ge of studeren ze aan een university college. Dat moet flink stijgen naar 7 % in 2015.

Daarnaast wordt de basiskwalifi-catie onderwijs voor docenten uit-gebreid. Ook docenten die al langer onderwijs geven, moeten straks een papiertje hebben: de seniorkwalifi-catie onderwijs. De staatssecretaris wil een divers aanbod zien. Dus geen zeven universiteiten met dezelfde psychologie- en rechtenopleidingen.

Ook op het gebied van onderzoek moeten de universiteiten scherpe keuzes maken. Verder is het de be-doeling dat onderwijs en onderzoek meer met elkaar verweven worden.

Meer geld om aan al die wensen te verwezenlijken, krijgen de universi-teiten echter niet. De universiteiten gaan in 2012 individueel om de tafel met het ministerie om prestatieaf-spraken te maken. Worden die pres-taties niet gehaald, dan gaat dat de universiteit geld kosten. Een deel van het budget van het ministerie is ge-koppeld aan de prestatieafspraken.

De studentenorganisaties LSVb en ISO zijn kritisch over het akkoord. Volgens hen is het onverstandig en teleurstellend dat studenten en do-centen niet zijn betrokken bij het maken van de afspraken. Bij het maken van de individuele prestatie-afspraken moeten studenten wel in-put krijgen, vinden de organisaties.

Ook LUMC gaat op zoek naar fraudeurs

Nieuws


Het college van bestuur gaat niet akkoord met het voorstel van de universiteitsraad voor de bekosti-ging van bestuursjaren. Zoals verwacht was het verplicht halen van de propedeuse voor bestuur-ders, het grootste struikelblok.

door Vincent Bongers In het raads-voorstel, opgesteld door de assesso-ren, studie- en studentenverenigin-gen, is het mogelijk voor studenten die nog niet al hun punten voor hun propedeuse hebben, om toch te be-sturen. De afspraak is dan dat deze bestuurders pas hun vergoeding krijgen als ze hun propedeuse in handen hebben.

Het college is echter onvermurw-baar. ‘We vinden dat de studie op orde moet zijn, voordat er wordt bestuurd’, zei vicerector magnificus Simone Buitendijk.’We beschermen studenten zo ook tegen zichzelf.’ Vol-gens het college halen studenten die eenmaal op een achterstand staan, dit zelden nog in.

Paul de Kuijer van de studenten-fractie SGL-CSL in de raad probeer-de het college nog op andere gedach-ten te brengen. ‘De betaling na het behalen van de P is een stok achter de deur, een stimulans om het te halen.’

Buitendijk was niet onder de in-druk: ‘Het is een klein stokje achter de deur. Het leidt tot een te onzekere situatie. Voor ons is de stok de pro-pedeuse zelf.’

Edo Ndeke van de LVS-BeP frac-

tie brak ook nog een lans voor de bestuurders. ‘Het gaat om gemoti-veerde en vooruitstrevende studen-ten die zich bewust zijn van de ri-sico’s.’ De universiteit zou hen juist moeten steun en de kans geven om te besturen. De studentenpartijen vrezen dat vooral voor kleine studie-verenigingen het moeilijk wordt om nog bestuurders te vinden. ‘Steeds meer studenten besturen nu al zon-der vergoeding’, zei Tim Fleur van SGL-CSL.

‘En daar is niets mis mee’, vond rector magnificus Paul van der He-ijden.De partij vindt overigens dat bijvoorbeeld met het bevriezen van het maandbedrag al een groot offer is gebracht door de verenigingen. Zou enige soepelheid dan niet op

zijn plaats zijn? Buitendijk bena-drukte dat de propedeuse-eis een randvoorwaarde is voor een nieuwe regeling. De studentenpartijen in de raad gaan nu eerst overleggen met de verenigingen en vervolgens met het college om alsnog tot een oplos-sing te komen.

Het college heeft overigens ook een probleem met het voorstel om de bestuursvergoeding niet gedu-rende het bestuursjaar uit te keren. Dit is voorgesteld om het mogelijk te maken om de ov-kaart te behou-den tijdens de bestuursperiode. ‘Dit voorstel is juridisch en principieel niet haalbaar’, aldus Buitendijk. ‘Dan moet de universiteit bijvoor-beeld betalen aan een student die al studeert aan een andere universiteit.’

De universiteitsraad accepteert de wijze waarop het college van be-stuur de kosten van Usis in kaart heeft gebracht. In totaal komen die uit op 11 miljoen euro, terwijl er 4,6 was begroot. Het bedrag is terug te vinden door gegevens in de jaarrekening, het evaluatierapport van consultancy-bureau Cap Gemini en de notitie verbeteringen Usis met elkaar te combineren. De raad had om apart document gevraagd. Het college le-verde dit niet.

De Abvakabo/FNV was het daar niet mee eens maar de rest van de raad wil niet langer bij de kwestie stilstaan.‘Dit deel van het dossier is afgesloten’, zei Tim Fleur van stu-dentenfractie SGL-CSL en voorzit-ter van de commissie financiën. ‘Het gaat ons nu om het verbeteren van het systeem en de ontstaansgeschie-denis van het project.’

Maarten Jansen van promoven-dipartij Young Researchers was het hier mee eens. ‘Al was het mis-schien een zoekplaatje, we hebben de kosten.’‘Maar we hoeven hier niet te klappen voor de verdubbeling van kosten’, zei Margriet Suijten van de Abvakabo/FNV. ‘En daar komt de stress en werkdruk op de werkvloer nog bij. We mogen niet uit het oog verliezen dat er nog problemen zijn.’

De Leidse kosten verbleken ove-rigens bij die van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam. Uit do-cumenten van deze instellingen (zij noemen hun systeem Sis), die met Leiden en de universiteit van Tilburg het administratieproject zijn gestart, blijkt dat hun totale kosten nog veel hoger uitvallen. In een notitie met de titel ‘Stand van zaken Sis’, gedateerd mei 2011, blijkt dat de hogeschool in totaal 14,6 miljoen investeert in het project. De UvA geeft maar liefst 25 miljoen uit.

‘Je mag echter Leiden en de UvA niet een op een vergelijken’, zegt UvA-woordvoerder Paul Helbing. De UvA is groter (zo’n 14.000 stu-denten meer dan Leiden. red) en inhoudelijk zijn er verschillen in het systeem. ‘In totaal komt de in-vestering van de UvA op 18,8 mil-joen verspreid over tien jaar. In die 25 miljoen is ook de inzet van alle interne medewerkers verrekend, dat geeft een ander beeld.’ Het oorspron-kelijke UvA-budget was 12,7 miljoen blijkt uit de notitie.

‘Het is appels met peren vergelij-ken’, vindt Helbing. Wat nu de grote inhoudelijke verschillen zijn tussen Leiden en Amsterdam kan hij echter niet uitleggen.

Volgens de Amsterdamse studen-tenpartij mei, actief in de studenten-raden van de UvA, zijn de kosten nog hoger.

‘In die 25 miljoen zijn een aantal kosten niet verwerkt’, zegt mei-voorzitter Nikolai Jacobs. Verder gaat het om een groot aantal fullti-mers die al zeven jaar aan het project werken. Wij schatten de kosten op 36 miljoen.’

Mei maakte een persiflage op de Sis-website met onder andere de vol-gende disclaimer: ‘De informatie in SIS is met de minst groot mogelijke zorgvuldigheid samengesteld en zo achterhaald mogelijk. De Universi-teid (sic) van Amsterdam behoudt zich het recht voor om zonder voor-afgaande waarschuwing wijzigingen aan te brengen in de informatie die wordt aangeboden via SIS.’ Het uni-versiteitsbestuur was not amused met de actie.

Opvallend genoeg heeft de UvA de hulp ingeroepen van de Leidse ge-neeskundestudent Hans Pinckaers. Hij maakte begin dit jaar uCheck, een schil om Usis heen, die het ge-bruik van het administratiesysteem een stuk eenvoudiger maakt. VB

Nieuws


Nog geen akkoord over bestuursvergoeding College houdt vast aan propedeuse-eis

Usis ettert voort

Hoofdpijn tussen de sterren

André Kuiper in een Russische ruimtevaart-simulator ter voorbe-reiding van zijn vorige ruimtemissie. Foto ESA

Als het weer het toelaat, gaat de Nederlandse astronaut prof. André Kuipers op 21 december wederom de ruimte in. Hij vertrekt voor een missie van een half jaar aan het in-ternationale ruimtestation ISS. Kui-pers zal daar een aantal wetenschap-pelijke experimenten uitvoeren. Eén daarvan is ontworpen door neurolo-ge Alla Vein van het LUMC. In 2009 publiceerde zij al over ‘astronau-tenhoofdpijn’: meer dan tweederde van alle ruimtevaarders ontwikkeld tijdens de missie hevige hoofdpijn, soms zelfs zo erg dat ze tijdens de

pijn niet kunnen functioneren. Kui-pers wordt de eerste van twintig deelnemers in Veins onderzoek: hij moet regelmatig vragenlijsten invul-len over de frequentie en aard van zijn hoofdpijnen.

‘Vroeger werd gedacht dat de hoofdpijn een symptoom was van motion sickness, maar uit eerder on-derzoek van ons blijkt dat dat niet zo is. Het lijkt ook een ander soort hoofdpijn te zijn dan de soorten die we al kennen’, vertelt Vein.

Vermoedelijk heeft de ruimte-hoofdpijn iets te maken met de

veranderde bloedtoevoer naar de hersenen. ‘Normaal gesproken zit twee derde van je bloed in de onder-kant van je lichaam. Zonder zwaar-tekracht is dat anders verdeeld, en krijg je een enorme toevoer naar het brein. In onderzoek waarbij vrij-willigers langdurig met hun hoofd naar beneden in een gekanteld bed liggen, krijgt een zelfde percentage hoofdpijn als bij echte ruimtevaar-ders.’ Vein: ‘Het zou kunnen dat er nog andere oorzaken zijn; maar laten we eerst maar gegevens verzamelen voor we daarover speculeren.’ BB

College bemoeit zich met lot promovendi

‘Kaasschaaf? Nee hoor!’

Nog voor de kerst stuurt het college van bestuur een brief naar de uni-versiteitsraad over de situatie van de promovendi van de opgeheven afdeling medische farmacologie.

Dat zei rector magnificus Paul van der Heijden maandag tijdens de universiteitsraad.

Edo Ndeke van de studentenfrac-tie BeP-LVS had het college tot actie gemaand. ‘De promovendi zouden in de eerste weken van december uitsluitsel krijgen over hun begelei-ding, maar hebben nog steeds niets

gehoord van de faculteit W&N. Dat is gewoon heel erg jammer.’ Volgens Ndeke hoort de universiteit haar promovendi te ‘koesteren’ en niet aan haar lot over te laten. ‘Ze zitten nog steeds in onzekerheid.’ Het col-lege gaat inventariseren wat er pre-cies aan de hand is en belooft snel met een oplossing te komen. ‘Het is goed dat er nu wat druk uitgeoefend gaat worden door het college. Helaas is dat kennelijk nodig. Het moet nu echt afgelopen zijn met de onduide-lijkheid zodat de promovendi weer rustig aan het werk kunnen.’ VB

Het college van bestuur gaat toch niet de kaasschaaf toepassen om de komende jaren te besparen op de faculteiten. In de universiteitsraad van vorige week leek dit nu juist wel het geval te zijn. Het blijkt om een misverstand te gaan. ‘Kaasschaaf, no way’, zei vice-colle-gevoorzitter Willem te Beest maan-dag zelfs tijdens het overleg van het college met de universiteitsraad. De faculteiten en dienstverlenende een-heden worden in totaal 5 procent ge-kort. Deze bezuiniging wordt gelei-delijk ingevoerd. Te beginnen met 1 procent in 2012. De daarop volgende jaren komt er tot en met 2016 telkens een procent bij. ‘De decanen hebben juist scherpe keuzes gemaakt om te besparen’, zegt Te Beest een dag na het overleg.

Bij de raadsvergadering een week eerder klonk een heel ander geluid. De raad concludeerde toen dat een taskforce bestaande uit de decanen en het college er niet in was geslaagd om gericht te besparen. Medewer-kers van de afdeling financiële za-ken bevestigden toen de lezing van de raad.

Volgens Te Beest is de gang van zaken geheel anders geweest. ‘Er

is sprake van een misverstand. De beide ambtenaren waren niet bij de gesprekken met de decanen aan-wezig. Ik wilde het liever niet in de vergadering zeggen omdat ik beslist niet de indruk wilde wekken dat de ambtenaren een standje krijgen. Dat is niet het geval. Maar het beeld dat de decanen er niet uit zijn gekomen, moest ik wegnemen.’

Volgens Te Beest was er sprake van een algemene korting geweest als de decanen hadden gezegd: ‘College, zoek het zelf maar uit.’ En dat is na-drukkelijk niet gebeurd. ‘Ze hebben niet achterover geleund en gewacht op wat er op hen af komt. De deca-nen hebben scherp naar het profiel van hun faculteit gekeken, busines-scases opgesteld en die aan elkaar voorgelegd.’

De vicecollegevoorzitter nuan-ceert de besparingen. De faculteiten krijgen meer geld maar minder dan aanvankelijk het plan was. ‘Het gaat om grote bedragen waar de kortingen al in zijn verwerkt. In 2012 krijgen de faculteiten in totaal 4,3 miljoen meer ten opzichte van 2011. De centrale diensten 1,1 miljoen minder. In 2015 krijgen de faculteiten 5 miljoen meer dan in 2012. De centrale diensten krijgen 1,7 miljoen minder.’VB


Zware klus? Eerstejaars huren!

advertentie

Academisch Talencentrum

Universiteit Leiden

Taalcursussen in januari 2012

Frans 3 Engels 4 Spaans 1 Engels 5 Spaans 2

Spaans 3

o 12 lessen o periode: de maand januari o twee of drie lessen per week o € 185,- voor studenten/medewerkers Universiteit Leiden

Zweeds 1 Zweeds 2

o 10 lessen o 1 les per week op woensdagavond o 11 januari t/m 21 maart o € 160,- voor studenten/medewerkers Universiteit Leiden

U kunt zich ook alvast inschrijven voor de cursussen die starten in februari. Kijk op de website voor het aanbod:

www.talencentrum.leidenuniv.nl

taalcoaching - maatwerk - vertalingen - acculturatie

Meer informatie op www.talencentrum.leidenuniv.nl of neem contact op met het ATC (tel. 071 527 2332).

Volg nu ook het ATC op Twitter en Facebook.

> Vervolg van de voorpagina

3FM-dj Gerard Ekdom ziet de eigen initiatie-ven rondom de actie toenemen. ‘Toen we in 2004 begonnen was het heel klein. Het ging als een olievlek over het land en het enthou-siasmeert nu alle doelgroepen; ouderen, kin-deren en studenten. Mensen vragen zich af wat ze kunnen doen. Het is een kersttraditie geworden.’ Verleden jaar werd 7,1 miljoen euro opgehaald.

Alle grote studentenverenigingen organise-ren allemaal activiteiten. Heb je toevallig een

zware klus doen, dan is bij Minerva een groep eerstejaars mannen te huur. Je kunt er op bie-den tijden een veiling die de studentenvereni-ging dinsdag organiseert onder leiding van vei-lingmeester Alexander Pechtold. Annelijn van Wees: ‘Pechtold is hier lid geweest. Hij was di-rect heel enthousiast.’ Andere veilingstukken: reisjes, een lunch met de veilingmeester zelf of een dagje vliegen. Jaarclubs bieden een week koken of een dag chauffeuren aan.

Ook wordt er een Life Action Role Playing Game gespeeld. Van Wees: ‘Twee zalen wor-den omgebouwd, we hebben decorstukken

Vrouwendispuut Il Lustra zamelde kleren in. Foto taco van der eb

geregeld. Leden worden opgeroepen verkleed te komen. We zijn bezig met het schrijven van een verhaal. Deelnemers worden ingedeeld in groepen en krijgen bepaalde kenmerken voor in het spel.’

Augustinus bouwt de grote zaal van de soci-eteit ook om, waar leden tegen betaling kun-nen lasergamen. Voorzitter Bas van der Hoff: ‘Er komen obstakels in de zaal. Mensen gaan het dan met hun gezelschap of cordial tegen elkaar opnemen. Dat zal voor competitie zorgen.’ Catena is met de cocktailbar op het studentenplein.

Ook disputen gaan los. Damesdispuut Witte Wieven van SSR zamelt bh’s in. Daarvan ma-ken ze een slinger die ze met het opgehaalde sponsorgeld gaan inleveren bij het Glazen Huis. Liza van der Aa: ‘Hoe langer de slinger, hoe ludieker de actie, hoe meer mensen willen doneren.’ Er zijn nu al honderd bh’s binnen.

Vrouwendispuut VampierElles en mannen-dispuut Aquavite van Quintus maakten samen een frivole kalender. ‘Er is ooit al een kalender geweest van Quintus’, vertelt Ella Daalderop van VampierElles. Een oud-lid van het dis-puut is fotografe. De duizend kalenders zullen verkocht worden op het studentenplein en op het station.

Europese studentenvereniging AEGEE zoekt het buiten Leiden. Leden van alle Nederlandse afdelingen gaan 36 uur lang liften. Per bereikte AEGEE-stad krijgen ze geld van sponsoren.

In Hortus Botanicus vindt de Glazen Kluis plaats, een evenement van Hope XXL, een jon-gerenorganisatie die een manifest opstelt met ideeën voor een betere wereld.

Zestien studenten gaan vanaf 21 december 24 uur lang in een kas in gesprek met aller-lei prominenten als cabaretier Freek de Jonge, oud-politici Joris Voorhoeve en Arend Jan Boekestijn.

Organisator Frits Bloemberg: ‘De studenten zullen met hen filosoferen over de weg naar een betere wereld. Het gaat niet zozeer om het inzamelen van geld, het is een inhoudelijke verdieping van de actie van 3FM.’

Leidse studente Channa van Leijsen is één van de studenten die vierentwintig uur plaats gaan nemen in de kas. Ze wil graag met oud-tafeltennister en correspondent Bettine Vrie-sekoop spreken over de situatie China-Tibet. ‘Ik ben zelf in China geweest. Ik vraag me of ze mogelijkheden of oplossingen ziet’, zegt ze. Ook hoopt ze tips te krijgen voor Hope XXL.

Een andere variatie is de Houten Hut op het Hooglandsekerkplein. Een initiatief van oud-student Jurre Weersma en student Wieger Jon-ker, dat een podium biedt aan alle acties die het Glazen Huis niet halen.

Weersma: ‘Er zijn zoveel mensen die een actie opzetten of een liedje op de gitaar spelen. Ze halen geld op en gaan naar het Glazen Huis om dat aan te bieden en te vragen of ze een liedje kunnen doen. Maar daar is niet altijd ruimte voor. Bij ons kunnen die mensen hun kunsten vertonen, waarmee we weer geld ophalen voor het Glazen Huis.’

In de Houten Hut treden bandjes op, fysio-therapeuten geven tegen betaling massages, je kunt je fietsband laten plakken en er wordt in-

ternetradio gemaakt. Een vergunning regelen bleek nog lastig, zegt Weersma. ‘De gemeente was bang dat het een studentikoze actie zou worden: bier zuipen voor het goede doel. Maar wij willen juist een actie neerzetten voor men-sen van nul tot honderd jaar. Ik heb mijn familie uitgenodigd. Voor mijn nichtjes van vier moet het ook leuk zijn.’

Serious Request zorgt ook voor muzikale in-spiratie; Habes, huisband van Quintus nam het nummer Rivier op. Toetsenist Frank Renooij schreef het. ‘We hebben het nummer thuis op-genomen.’ Er zijn uiteindelijk 250 cd’s gemaakt, die voor 4 euro per stuk via hun website en op Quintus verkocht worden.

‘Het nummer is niet alleen bedoeld om geld in te zamelen, maar ook om de vlam erin te blazen. Het past natuurlijk ook bij een actie van 3FM. Waarbij het wel lastig is om een charity song te maken, die niet heel zoetsappig is. Je zit gelijk in de We are the World-sfeer.’ Renooij hoopt dat het nummer nog even op 3FM wordt gedraaid.

Gerard Ekdom is blij dat het huis in Leiden staat. ‘Ik ben gek op studentensteden. En het staat nu weer eens in de Randstad. Leiden heeft er zin in. Laten we hopen dat het een mooi bedrag wordt.’

AgendA SeriouS requeSt do 15 dec: Klassieke avond in Marekerk.

16, 17, 18 dec: Medische check up door studenten de Medische Faculteit der Leidse Studenten. Centraal station.

Zo 18 dec: Serious request Kick-off Party, LvC, 22 - 4u

Ma 19 dec: Pubquiz, de engel. 21 uOpeningsparty, Hifi. 23-5u

di 20 dec: el Cid Flashmob, plein Museum volkenkunde. 18.30 u

Woe 21 dec: Stubandikoos, optredens bands studenten-verenigingen, Minerva. 20.00 u, Silent disco on ice, iJsbaan nieuwe rijn. 18.00 u – 21.00 u, L.a.r.P.-paleis Minerva, 17.00 u -20.00 udo 22 dec: Lasergamen, spellenavond en technodixo op augustinus. va. 14.00 u

Kerstmarkt studieverenigingen Geestesweten-schappen, Huizingagebouw. 15.00 u – 20.00 u

een overzicht van alle activiteiten op sr11.leidenuniv.nl

thiS one’S for MAMAOnder de klanken van de Britse band Snow Patrol sluit op zondag 18 december om 9 uur de deur van het Glazen Huis. tot en met vrijdag 24 december zul-len dj’s Gerard ekdom, Coen Swijnenberg en timur Perlin 24 uur per dag vanuit de glazen studio radio maken, zonder te eten. de achtste editie van Seri-ous request draagt de naam This one’s for mama en haalt geld op voor moeders die geraakt zijn door oorlog en conflicten. Het rode Kruis helpt deze moe-ders met onderdak, water, voedsel en medische hulp. Het gaat om ongeveer tien miljoen slachtoffers in tenminste vijfentwintig landen, meldt de website over de actie. Serious request begon in 2004 in Utrecht. Sindsdien is er steeds meer geld opgehaald. Bij die eerste edi-tie was dat ongeveer negen ton. vorig jaar in eind-hoven werd er een recordbedrag opgehaald van 7,4 miljoen euro voor slachtoffers van aids. ‘echt voorbereiden op de dagen in het huis kan niet’, vertelt Gerard ekdom. Hij doet deze week rustig aan en wil vooral de laatste dagen goed uitslapen. ‘ik weet ongeveer wat ik kan verwachten. Maar elke keer is het weer anders, is het weer de vraag welke bocht de achtbaan gaat nemen.’ een slechte dag voel je wel aankomen zegt hij. ‘dan heb je even wat nodig, een goede plaat of een leuk moment.’

Meer info op seriousrequest.3fm.nl

Uit de Quintus-kalender. Foto Simone vieveen

Gods telefoonHistoricus Hittjo Kruyswijk beschrijft in zijn proefschrift hoe de evolutietheorie langzaam een

plaats vond in de Gereformeerde Kerken in Nederland. ‘Blijkbaar is het onvermijdelijk dat iemand zich een eigen interpretatie van de Schrift toe-eigent.’

DOOR BART BRAUN Tegen het einde van de negentiende eeuw was Nederland aan het verzuilen, en de in Leiden gepromoveerde theoloog Abraham Kuyper deed er alles aan om de orthodox-protestantse zuil zo stevig mogelijk de klei in te heien. Hij richtte het dagblad De Standaard op, de Anti-Revolutionaire Partij (opgegaan in het CDA), en de Vrije Universiteit. Hij is ook voorzitter van de ministerraad geweest, en historici beschouwen hem wel als de eerste moderne minister-president. Hij was, kortom, iemand naar wie werd geluisterd.

Kuyper had een duidelijke visie op de Bijbel. Die was direct door God ingegeven: ‘Ware het beeld niet te onheilig, ik zou zeggen, gelijk de telephoon, een toespreken uit de verte.’

Als je gelooft dat de Bijbel letterlijk het woord van God is, dan is wat er in de Bijbel staat dus ook wáár. Niemand zit te wachten op een god die zich vergist, of een god die zijn volgelingen voor de gek probeert te houden. Die harde lijn zat er goed in: in 1926 nog werd een dominee uit de kerk geknikkerd omdat hij het spreken van de slang in Genesis niet letterlijk wilde lezen. ‘Kuyper, en ook zijn tijdgenoot Herman Bavinck benadrukten dat de mens zeker-heid nodig heeft’, vertelt historicus Hittjo Kruyswijk. ‘Geen van beiden vraagt ooit of dat wel kan.’

Kruyswijk is geen doorsnee promovendus. De 72-jarige ont-vangt in zijn ruime studeerkamer in een Aerdenhoutse villa. Van zijn eerste proefschrift, uit 1977, over het hartmedicijn digoxine, ligt een klein stapeltje bij de hand. Hij werkte 27 jaar als cardio-loog, maar besloot twaalf jaar geleden om met vervroegd pensi-oen te gaan en ‘iets beschouwenders te gaan doen.’ Het Hoger On-derwijs Voor Ouderen dat de Universiteit Leiden aanbiedt vond hij te vrijblijvend: ‘Je moet het goed doen of niet.’ Hij deed het goed en studeerde cum laude af. Zijn scriptiebegeleider, professor Ernestine van der Wall, wees erop dat de scriptie uitgebouwd kon worden tot proefschrift. Een van de stellingen in zijn proefschrift luidt dan ook dat de verhoging van de pensioenleeftijd het aantal buitenpromovendi zal doen dalen.

Dat proefschrift heet Baas in eigen Boek – Evolutietheorie en Schriftgezag bij de Gereformeerde Kerken in Nederland (1881-1981). Eerst even een verduidelijking: de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) maakten deel uit van een ruimere groep die als gereformeerde gezindte wordt aangeduid. Al die dingen waar buitenstaanders aan denken bij ‘gereformeerd’ - zwarte kousen, Nederlands Dagblad, polio - horen bij de diverse hardcore refo-stromingen die niet bij de GKN horen. In 2004 zijn de GKN opgegaan in de Protestantse Kerk in Nederland.

In zijn proefschrift beschrijft Kruyswijk hoe de GKN-gere-formeerden omgingen met de opkomende evolutietheorie. De telefoonopvatting van Abraham Kuyper heeft namelijk een na-deel. De Bijbel doet een aantal uitspraken over de aarde: die is zesduizend jaar geleden geschapen, met alle planten en dieren in huidige vorm erop. Maar zelfs als dat inderdaad waar is, dan vertellen aarde, planten en dieren een ander verhaal. Ze zien er in elk geval uit alsof ze een geschiedenis van miljarden ja-ren hebben, waarin evolutie plaatsvond die uiteindelijk mensen opleverde.

‘Het grote probleem was vooral de natuurlijke selectie’, legt Kruyswijk uit. ‘Die is autonoom en doelloos, en past niet bij het idee van een Heer die een Heilsplan met de wereld heeft. De “evolutionistische”, atheïstische visie op het leven, zoals bioloog Richard Dawkins die anno nu bijvoorbeeld uitdraagt, daar ver-zette Kuyper zich mordicus tegen.’

Als in de jaren zestig de ontzuiling inzet, is die harde lijn nog maar voor weinigen vol te houden. Ook komen er mede dankzij de door Kuyper opgerichte VU, steeds meer gereformeerde na-tuurwetenschappers. Met name de vorig jaar overleden zoöloog Jan Lever zette zich in voor de acceptatie van de evolutietheorie in gereformeerde kringen. De ommezwaai die nanotechnoloog Cees Dekker en presentator Andries Knevel maakten, waren Le-vers verantwoordelijkheid. In navolging van de bèta’s integreer-den ook de theologen de evolutietheorie in hun denkbeelden, en uiteindelijk volgde de kerk.

De titel Baas in eigen Boek suggereert dat daarmee een au-tonome relatie met de Bijbel ontstaat. Zo eenvoudig is het na-tuurlijk niet. ‘Altijd is men beducht voor het “heersen over de Schrift”, zoals dat heet. Je maakt je eigen interpretatie van de Bijbel, en dat komt de mens niet toe.’ Dat conflict blijft bestaan: als je besluit dat je dingen als een schepping in zes dagen of een zesduizend jaar oude aarde niet letterlijk hoeft te nemen, waar houd je dan op? ‘Blijkbaar is het onvermijdelijk dat het gebeurt, zodra iemand zelf een standpunt over de Bijbel in wil nemen. Dat probleem is niet opgelost’, aldus Kruyswijk, zelf van gereformeerde komaf: ‘Het blijft een spanning.’

Hittjo Kruyswijk, Baas in eigen Boek – Evolutietheorie en Schriftge-zag bij de Gereformeerde Kerken in Nederland (1881-1981), Uitgeverij Verloren. Promotie was op 8 december

Gereformeerden worstelden met evolutietheorie StressHet stresshormoon cortisol kan in de hersenen aan twee soorten receptor-molecuul binden. De glucocorticoïd-receptor zorgt ervoor dat stressreacties niet te ver doorschieten, en de mine-ralocorticoïd-receptor is betrokken bij de initiële reactie op stress,. Liane Kok van de vorige week opgeheven groep Medische Farmacologie van het LACDR hoopt vandaag te promoveren op haar onderzoek naar die laatste receptor. Er blijken grote verschillen te zitten tussen de hersenen van depressieve patiënten en gezonde hersens, stelde Kok vast na bestudering van plakjes hersenen van overledenen.Ook zijn er genetische verschillen tus-sen die receptors: wie ander DNA heeft in het gen, maakt ook een ietsje andere receptor aan. Die verschillen beïnvloe-den de effectiviteit, aldus Kok, en de ene genvariant kan dus ook een hoger risico op depressie met zich meebrengen dan de ander. In de toekomst zouden pati-enten met een depressie op de persoon afgestemde medicijnen kunnen krijgen, die rekening houden met de specifieke versie van de mineralocorticoïdreceptor die ze aanmaken.

SupermicroscoopVier Leidse natuurkundigen onder lei-ding van Tjerk Oosterkamp publiceerden vorige week in Nature de eerste resulta-ten van hun werk met een magnetische resonantie krachtmicroscoop. Daarmee brachten ze de eigenschappen van electronen in een silicium-oppervlak in kaart. De techniek is een kruising tus-sen kernspinresonantie – een krachtige magnetische aanpak die ook in MRI-apparaten wordt gebruikt – en tastmi-croscopie, waar Leiden al veel ervaring in heeft. Een piepklein naaldje tast het te onder-zoeken oppervlakte af, als een krankzin-nig gevoelige pickup-naald. Vanwege die gevoeligheid is het belangrijk dat onderzoek met de microscoop in ex-treme kou plaatsvindt; anders bewegen de te onderzoeken moleculen teveel. Oosterkamp en co werkten bij een tem-peratuur van 30 milliKelvin, slechts een fractie boven het absolute nulpunt van -273,15°C. Nu ze hebben aangetoond dat hun supermicroscoop werkt, willen de fysici onderzoek gaan doen naar ei-witten die in de membranen van biolo-gische cellen zitten.

HuntingtonAls je het gen voor de ziekte van Hun-tington hebt, ben je de klos. Artsen kun-nen zien dat je het gen hebt, en zelfs een redelijke inschatting maken van wanneer de ziekte zich zal openbaren, maar ze kunnen er niets tegen doen. Er staat je zware lichamelijke en geeste-lijke aftakeling te wachten, en er is geen medicijn. Het is dan ook niet verrassend dat de patiënten wat vaker zelfmoord-neigingen hebben dan gezonde men-sen – ontdekker George Huntington had dat al vastgesteld. Psychiaters en neurologen van het Leids Universitair Medisch Centrum deden een onderzoek naar zelfmoordneigingen bij bijna 200 mensen die mogelijk drager waren van het Huntington-gen. 20 procent van de dragers had zelfmoordneigingen, tegen-over nul procent van de mensen die uit-eindelijk geen drager bleken.Dat percentage was hetzelfde onder de mensen die al lichamelijke klachten hadden, als onder de mensen die nog niet zo ver waren in hun ziekte. Waar-schijnlijk komt die hoge score deels door het gen, en niet alleen door het noodlot dat de dragers boven het hoofd hangt. Iets om op te letten bij de behan-deling, aldus de auteurs.

Historicus Hittjo Kruyswijk beschrijft in zijn proefschrift hoe de evolutietheorie langzaam een plaats vond in de Gereformeerde Kerken in Nederland. ‘Blijkbaar is het onvermijdelijk

Tegen het einde van de negentiende eeuw was Nederland aan het verzuilen, en de in Leiden gepromoveerde theoloog Abraham Kuyper deed er alles aan om de orthodox-protestantse zuil zo stevig

op, de Anti-Revolutionaire Partij (opgegaan in het CDA), en de Vrije

geweest, en historici beschouwen hem wel als de eerste moderne minister-

Kuyper had een duidelijke visie op de Bijbel. Die was direct door God ingegeven: ‘Ware het beeld niet te onheilig, ik zou zeggen,

Als je gelooft dat de Bijbel letterlijk het woord van God is, dan is wat er in de Bijbel staat dus ook wáár. Niemand zit te wachten op een god die zich vergist, of een god die zijn volgelingen voor de

Historicus Hittjo Kruyswijk beschrijft in zijn proefschrift hoe de evolutietheorie langzaam een plaats vond in de Gereformeerde Kerken in Nederland. ‘Blijkbaar is het onvermijdelijk

dat iemand zich een eigen interpretatie van de Schrift toe-eigent.’

DOOR BART BRAUN aan het verzuilen, en de in Leiden gepromoveerde theoloog Abraham Kuyper deed er alles aan om de orthodox-protestantse zuil zo stevig mogelijk de klei in te heien. Hij richtte het dagblad


Wetenschap

Adam en Eva, panelen uit het Lam Gods van Jan van Eyck


Illustratie Silas

Kerstverhaal

‘Reve is te taai’ Luka van Schie (18), student Griekse en Latijnse taal en cultuur won de eerste prijs. Mare feliciteerde hem en stelde enkele vragen.

Schrijf je vaker? ‘Ik schrijf zeker vaker, maar vooral gedichten, daar staat mijn computer vol mee. Ambities zijn altijd leuk, maar ik blijf het zien als een hobby, en wie weet gebeurt er ooit – weer - iets moois!’

Het is een halszonde om dit te vragen maar hoeveel van jezelf zit erin dit verhaal? ‘Dit ant-woord ontkracht het verhaal misschien deels, mijn ouders leven gelukkig nog allebei. De meeste details komen redelijk overeen, een enkele aanpassing daargelaten indien nodig. Mijn moeder is zelf wel vaak bang voor zulke ongelukken, vandaar het concept.’

Zin in de feestdagen of voelt het meer als een verplicht nummer? ‘Hoewel mijn ouders dit jaar wel naar Slovenië gaan, heb ik zeker zin in de feestdagen. Zelf ver-blijf ik in de vakantie gewoon bij mijn vriendin. Zolang mijn verhaal maar niet werkelijk gaat plaatsvinden…’

Heb je voorbeelden in het schrijven? ‘Ik moet toegeven dat ik niet veel lees, behalve in vakanties. Zeker in de poëzie heb ik geen grote voorbeelden, even-tueel Marsman. Er zijn natuur-lijk wel zeer veel goede schrij-vers. Joost Zwagerman lees ik met veel plezier en bijvoorbeeld De Engelenmaker van Stefan Brijs vind ik ook een schitterend boek. Persoonlijk vind ik het het meest bijzonder om na het lezen van een boek erover terug te denken en te realiseren hoeveel kleine details en subtiele zinspe-lingen achteraf op hun plek zijn gevallen.’

Vind je dat er sprake is van li-teraire cultuur in het Leids studentenleven? ‘Ik zit zelf niet in een leesclub, mijn dagelijks leven is al vrij vol, al zou het me best leuk lijken. Als ik met studiegenoten praat over boe-ken en schrijvers, dan zijn dat logischerwijs vooral klassieke schrijvers en boeken, waar ik overigens veel ontzag voor heb.’

Welk boek ga je zeker niet aan-schaffen? ‘De Avonden van Ge-rard Reve. De intentie van dit boek is duidelijk, Reve slaagt er ook zeker in om dit goed naar boven te brengen, maar het is veruit het meest taaie boek dat ik ooit gelezen heb.’

Van de juryVan de tientallen inzendingen voor de Mare-Selexyz-Kerstverhalen-wedstrijd won een verhaal over wat familieliefde in tijden van kerstdiners nu echt betekent.

Volgend jaar bestaat de kerstver-halenwedstrijd van deze krant al-weer een decennium. Misschien is dat een goede gelegenheid om de regels wat aan te scherpen. ‘Gij zult geen bewerking maken van Charles Dickens’ A Christ-mas Carol’ zou zeker een bijko-mend gebod moeten zijn. Met als toevoeging: ‘Gij zult dat niet doen want na de vijfde, oubollige bewerking van deze klassieker heeft de jury er al een indigestie van nog voor ze aan tafel gaat. Bovendien, beter dan Disney of de Muppets kunt gij het toch niet.’ Daarnaast mogen aspire-rende literatoren zich ook wel eens aan een andere personage wagen dan de cynische, zuipen-de, ranzige student die neerkijkt op het andere geslacht maar te-gelijk zo eenzaam is als wat.

Deze irritaties daargelaten, kreeg de jury - bestaande uit de schrijvers en (oud-)Mare-redac-teuren Arjen van Veeelen, Chris-tiaan Weijts en Thomas Blondeau - ook het nodige aan interessants te lezen. Er zijn genoeg studen-ten die een cliché van verre her-kennen, genoeg vertellers die buiten de lijntjes der saaiheid durven kleuren. Dat verheugde de juryleden Omdat het kwa-litatieve aanbod de prijzenpot oversteeg, is er dit jaar ook een eervolle vermelding. Studente Anne van de Wijdeven plaatste zich met Alzo ook op aarde in de traditie van het spookverhaal. Haar gothic inslag gecombineerd met scherp neergezette studen-tikoziteit deed haar boven het letterkundige grauw uitstijgen. Helaas geen prijs, maar wel een schouderklop.

Een boekenbon van vijftig euro en een publicatie op de website is weggelegd voor de winnaar van de derde prijs: Sven Klinkenberg - van Mil, student Engels. Alleen al in de keuze van zijn personage, een net ontslagen bedrijfsmede-werker die besluit te gaan stude-ren, onderscheidt hij zich. Zijn kritiek op managementstaal is welkom in de crisistijden.

De tweede plaats komt met een publicatie op de website en een boekenbon van 75 euro. Die is weggelegd voor Jos Westerhuis. Cynisme is een dankbare grond-toon voor veel kortverhalen maar Westerhuis’ portret van een mensenhatende nachtportier in een daklozenopvang is origineel, consequent en doordesemd van zwarte humor. Een goed tegengif voor alle kerstglitter.

Eeuwige roem en een boeken-bon van 250 euro valt Luka van Schie ten deel. Zijn verhaal viel de jury op door een weidse op-zet, een grote schakering aan emoties en de durf om een emo-tioneel thema aan te roeren. En dat allemaal zonder pretentieus of tranentrekkerig te worden. Uitgevers kunnen zich melden bij de redactie.

Dat moment, wanneer de trein weer vertraging heeft, je onlangs gerepareerde fiets door de gemeente is meegenomen en je een half uur te laat komt voor

je eerste tentamen, woedend aangekeken door de gehele inhoud van de zaal.

Beste mensheid, gelieve niet op maandagochtend voor de trein te springen op het traject Haarlem - Leiden. Dat moment, wanneer je net bedacht hebt dat je vader in een fictief plot voor een kerstverhaal na een lang ziekbed op eer-ste kerstdag zou overlijden en tegelijkertijd de telefoon gaat.

Mamma wilde het kerstdiner altijd helemaal zelf maken. Pas wanneer alles op tafel gezet moest worden, was het raad-zaam de keuken te betreden, zei het dat je te allen tijden rekening diende te houden met waarheen mamma zich voortbewoog. Vroeger als klein kind kwam ik eenmaal tot het briljante idee om van alles wat ze in de keuken neergezet had één hapje te nemen, ik wist niet beter. Sindsdien wel. Opa en oma kwamen ook altijd mee-eten op eerste kerstdag, tot twee jaar geleden. Oma kon toen al enkele jaren niet meer te voet naar ons huis komen, terwijl hun huis zich maar een halve straat verder dan dat van ons bevond. Maar zoals ik al zei, dat was tot twee jaar geleden. Nu is mijn oma alweer een tijdje als ontelbaar veel korreltjes as uitgestrooid over de heide ergens bij Utrecht. In de lente kleurt ze dan net zo paars als mamma’s haar. Opa komt natuurlijk nog wel, al gaat ook dat niet meer zo soepel als vroeger.

Mamma was vrij traditioneel met het kerstdiner. Vooraf aten we altijd versgebakken broodjes uit de oven, waarbij dan een rijkelijke keuze aan beleg voorhanden was. Het hoofdgerecht, daar was uiteraard wel enige variatie moge-lijk, al bestond de basis uit twee soorten vlees en meestal een volle schaal risotto. Haar specialiteit was de gemengde salade met allerlei verschillende vruchten en een sausje vol-gens Sloveens recept. Slovenië was namelijk het land waar ze geboren was, waar haar moeder woonde, waar ze haar kookkunsten vandaan had en waar ze dit jaar op tweede kerstdag naartoe ging.

De eerste weken waren vrij eenzaam, zo alleen op mijn ka-mer. Niet dat ik per se mijn ouders miste, maar de bevangen-heid van een nieuwe stad en nieuwe omgeving bracht toch een zekere eenzaamheid met zich mee. Toch werd Leiden al snel mijn stad, zoals ook Haarlem altijd mijn stad was geweest. De nauwe straatjes in het centrum, de grachten, de mooie antieke gebouwen, en daarmee contrasterend de bouwsteigers, de vrachtwagens en de scooters. Alles en ie-dereen kende zijn plekje, was deel van de stad. Was dat bij iemand niet het geval, dan kon je zo iemand er ook direct uitpikken. Schouders gebogen, hoofd omlaag, snelle pas en soms een schichtige blik omhoog. Nee, ook Leiden was mijn stad geworden. Op de fiets was ik het verkeer altijd de baas, althans, dat was het spel. Inzicht, oplettendheid maar toch ook een beetje lef, zo reed ik, vaak fluitend, dag in dag uit naar college en kamer, naar kamer en college. Hoe leger en eenzamer ik me voelde, hoe vrolijker en opener ik para-doxaal genoeg op straat naar mijn medemens was. Mensen zijn bang, ze zijn altijd bang geweest. Vroeger waren het de goden die de mensen angst inboezemden, later het regime, de overheersing. Nu ook dat grotendeels voorbij is, heeft men angst voor wat er níet is, juist omdat het er niet is, of beter, nog niet. Mensen durven elkaar op straat niet meer aan te kijken. Stiekem zijn we allemaal eenzaam, hoe diep weggestopt het ook is.

Vroeger gingen we altijd twee keer per jaar naar Slovenië. Het is voor mij onvoorstelbaar dat het merendeel van de mensen niet weet waar Slovenië ligt. Een mens is zo sterk ge-oriënteerd vanuit zijn eigen beleving, vanuit zijn eigen jeugd en ervaringen. Mijn lerares Duits vroeg ooit of iemand wist wat er speciaal was aan de stad Oberhausen. Tuurlijk wist ik dat. Oberhausen is de eerste grote stad die je tegenkomt als je Duitsland binnenrijdt, vlak voor Arnhem staat het al op de borden. Terwijl ik dat zei, wist ik gelijk dat mijn antwoord buitengewoon vreemd was. Ik zag de docent ge-lijk verwonderd kijken. ‘Ja, dat klopt, maar dat is niet wat ik bedoelde.’ De jaarlijkse boekenmarkt, natuurlijk. Voor mij was Oberhausen de eerste grote stad die je tegenkomt als je Duitsland binnenrijdt. Daarna kwam Düsseldorf, dan Keulen, Frankfurt, enzovoorts. Mijn zus en ik kenden elk wegrestaurant bij naam en speeltuin. Elk wegrestaurant werd voorafgegaan door vijf aftelbordjes, variërend van vijf kilometer tot honderd meter voor de afslag. Eerder dan de ander zo’n bordje zien, dat was de uitdaging. Natuurlijk won mijn zus altijd, al dan niet met een goedbedoelde knipoog van mamma naar mij. Mijn zus heeft nooit goed tegen haar verlies gekund.

Nooit heb ik volledig begrepen waarom ik deda’s lieve-lingetje was. In het begin was ik te jong om überhaupt iets te begrijpen, laat staan te beseffen dat mijn opa niet deda heette, maar dat dat slechts het Sloveense woord voor opa was. Voor mij heette hij deda. Ook naarmate ik ouder werd heb ik voor mijn gevoel nooit iets bijzonders terug kun-nen doen. De taal leren, dat zou goed geweest zijn, dan had ik het tenminste kunnen vragen. Al goed, ik kende enkele woordjes, genoeg om een ijsje te halen of om aan mijn oma het gewenste speelgoed te vragen. Ik liet het maar gewoon op me afkomen. Nu komt mijn opa niet maar thuis met de oude brommende Kever, nu word ik ’s ochtends niet meer wakker van een dreunende, op slechthorende mensen afge-

stelde televisie en nu hoef ik niet meer mamma wakker te maken omdat deda wil kaarten. Toch gaan we nog jaarlijks naar Slovenië voor mijn oma babi en voor de rest van mijn familie, waaronder mijn peetouders. Zouden mijn ouders voor mijn achttiende verjaardag gestorven zijn, dan had ik moeten emigreren, stel je voor. Nu ben ik gelukkig volgens de wet al volwassen. We worden allemaal ouder, maar toch nieuwer. De straten in Sloveense dorpen worden nieuwer, geasfalteerder, maar de mensen worden ouder. Ik heb altijd een fascinatie gehad voor begraafplaatsen, met name voor de grafstenen. ‘Hier rust’ gevolgd door een flinke lijst fami-lieleden. Het ene graf ligt er nog dooier bij dan het andere, om het even bot te zeggen. Maar deda niet, deda heeft een mooie bloementuin, net als babi thuis, maar dan zonder de groenten en met de kaarsjes. Ook de nachten in Slovenië zijn volledig van deda. Mamma zei altijd dat deda een grote witte wolk is, maar dat is niet zo. Deda is een ster, een grote felle ster. ’s Nachts op het balkon, wanneer de krekels op stap zijn en een hond zo nu en dan troosteloos in de rondte blaft, dan is de hemel vol kleine witte vlekjes. Geloof me, die in Slovenië zijn mooier dan in Nederland. Ook in de auto wa-ren altijd sterren. Als het donker was en mijn zus en ik met onze benen in en over elkaar kropen om te kunnen slapen op de achterbank, dan suisden de sterren altijd razendsnel voorbij. Toch bleven ze altijd op dezelfde plaats, ze stonden daar maar te schitteren aan de donkere Duitse hemel.

Deda was niet in Leiden, althans niet in mijn kamer. Het nauwe straatje tegenover die hoge gebouwen was te smal om bij nacht naar de sterren te kunnen kijken. Leiden was echter nooit stil, zeker niet in het weekend. Alleen ’s och-tends wanneer de oorverdovende stilte door de wekker heen je oren bereikt, dan was het stil, dan was alles stil. Helaas duurt zo’n moment maar een halve seconde. Dan volgen altijd de dertig lichtelijk gehaaste minuten die me toestaan een warme trui aan te trekken en een broodje te eten. Het zijn de allerkleinste dingen die de eenzaamheid het grootst maken. Het kastje of de voordeur dat net een ander geluid maakt bij sluiting. De geur bij de eerste stap die je buiten zet. Je kan iets nog zo uitvoerig beschrijven, het zijn altijd de distinctieve kenmerken die het ‘o ja’-moment veroorzaken.

Kerst viel dit jaar vroeger dan normaal. De eerste borrel was al halverwege december en nog geen halve week later stond er een boom in de kamer. Een kleintje dit jaar, mamma zag al het werk niet zitten, zo vlak voor de vakantie. Vakantie betekende autorijden, en autorijden betekende stress. Afge-lopen zomer in Juni had ik mijn rijbewijs weten te bemach-tigen en mocht ik voor het eerst een stuk rijden, ergens in Oostenrijk. Mamma zat zwetend en trillend op de achter-bank. Ik probeerde me er niets van aan te trekken, pappa wist zich geen geschikte houding aan te nemen. Natuurlijk gebeurde er niets, natuurlijk stopte ik na een uur al uit pure frustratie. Het meest bijzondere aan de reis was altijd onze hond. Onze hond hield van babi, want babi hield van vlees. Maar nog meer was hij gehecht aan de auto. Hij herkende het geluid van de deur op meer dan honderd meter afstand en weigerde soms simpelweg om mee te lopen van de auto vandaan, wanneer mijn vader daar achterbleef. De auto was zijn waarborg, het liefst zou hij er de hele dag onder liggen.

De warme broodjes, de rijst, de salade, het vlees, alles smaakte naar haast en stress. De hond bleef verward thuis. Zelfs pappa leek niet geheel op zijn gemak, al kan dat ook als oorzaak hebben gehad, dat dit het eerste kerstdiner was met de nieuwe vriendin van opa. Maar zij was niet oma, zij was meer de verzorgster, de koffiedame van de biljartclub.

In 1999 ontstond er in de Tauerntunnel in Oostenrijk een grote brand als gevolg van een kettingbotsing. De Tauern-tunnel is 6401 meter lang. Mamma wilde lange tunnels altijd vermijden, maar dit jaar maakte het niet uit. Ze wilde ge-woon de snelste weg naar haar moeder nemen. Mijn zus en ik waren thuis, de middag liep ten einde en de hond werd ze-nuwachtig van de honger. Tweede kerstdag was een illusie.

Dat moment, wanneer de telefoon gaat en een kalme stem zijn werk doet, je langzaam in elkaar stort en alleen maar kan denken aan de vrouw die jou negen maanden heeft ge-dragen zonder te weten wie je zou worden. De vrouw die ook de overige achttien jaar volledig heeft gewijd aan jouw welzijn.

De vrouw waar je tot op dat moment nog nooit zoveel liefde en dankbaarheid voor gevoeld hebt.

Google Earth heeft mij geleerd dat Rothenwand een dorp-je is in Oostenrijk dat niet meer dan tien huizen telt. In de berm van de flauwe bocht die de snelweg bij dat dorpje maakt, staat sinds enkele dagen na die mistige namiddag een klein houten kruisje. Google Earth heeft mij ook verteld dat mamma het eind van de Tauerntunnel nog heeft mogen genieten.

Lieve mamma,

Elke avond sinds mijn aankomst is helder geweest. Elke avond heb ik op het balkon mijn Sloveens geoefend tegen jou en deda. Het gaat met de dag beter. Dit jaar heb ik het kerstdiner gemaakt. Niemand mocht me helpen, pappa niet, zus niet. Babi heeft me alleen geholpen met de oven, de broodjes waren bijna verbrand.

DOOR LUKA VAN SCHIE


Kerstverhaal

Interview

Er moet naar nieuwe vormen worden gezocht, vindt jurist Thierry Baudet

Het conservatisme van de toekomst

‘Ik wilde begrijpen wat er met de wereld aan de hand was na 2001’


Baudet: ‘In naam van individuele bevrijding wordt de reële vrijheid steeds meer uitgehold’ Foto HH

Rechtenpromovendus Thierry Baudet stelde een overzichtswerk samen van conservatieve denkers. Van Montesquieu tot de calvinist Abraham Kuyper, vond hij richting-aanwijzers voor wie behoefte heeft aan nieuw moreel kompas.

Door Thomas BlonDeau ‘Het is een persoonlijke zoektocht geweest. Ik wilde begrijpen wat er met de we-reld aan de hand was na 2001. Ik was achttien en de wereld leek zo over-zichtelijk toen. We hadden paarse kabinetten gehad. Het samengaan van liberalisme en socialisme werd door mij – en vele anderen – erva-ren als het einde van de ideologie. De twee grote vijanden sloegen de handen ineen, de grote verhalen wa-ren voltooid. En toen gebeurden er onverklaarbare dingen. 9/11 en For-tuyn zetten thema’s op de kaart waar liberalisme en socialisme geen voca-bulaire voor hadden. Dus ik ging op zoek naar denkers waarbij zaken als gemeenschap, culturele identiteit, geborgenheid of moreel kompas wel een rol speelden. Zo kwam ik uit bij de conservatieven.’

Dat antwoordt rechtenpromoven-dus Thierry Baudet als je hem vraagt naar waarom hij een bundel deed verschijnen met portretten van con-servatieve denkers. Revolutionair verval, De conservatieve vooruitgang in de achttiende en negentiende eeuw, stelde hij samen met advocaat en pu-blicist Michiel Visser. Al eerder ver-scheen Conservatieve vooruitgang, een soortgelijk werk met prominen-ten uit de vorige eeuw.

Zijn flux de bouche lijkt Baudet (27) zelden in de steek te laten. Hij is sinds kort columnist bij NRC Han-delsblad en neemt in die functie een uitgesproken moreel standpunt in over zowel populisme als pornofi-catie. In praatprogramma’s toont hij zich kritisch over het Europees Hof voor De Rechten van de Mens of bezorgd over de nationale politiek. Bij al deze onderwerpen boeten zijn redeneringen niet aan soepelheid in. Belangrijker: de jurist en historicus komt nooit naar voren als slechts een praatjesmaker. Betrokkenheid en weloverwogenheid domineren.

Maar misschien heeft hij ook het tij mee? De poging van voormalig premier Balkenende om een ‘nor-men en waarden’-debat te entame-ren, strandde op cynisme van de tegenpartij maar evengoed op een gebrek aan inhoud.

‘In die twee boeken heb ik de his-torische grondslagen van het conser-vatisme in kaart gebracht. Het is nu aan politici, denkers enzovoorts om hierover na te denken en te kijken hoe ze deze kennis kunnen gebrui-ken in het heden. Als je met een libe-rale of socialistische blik naar de sa-menleving kijkt, denk je aan wetten, het individu dat zijn eigen belang nastreeft, en de verhouding daartus-sen. Maar wat moet je bijvoorbeeld met een kerkgebouw of klokkenge-lui in je overwegend niet-gelovige gemeenschap? Daar kunnen die po-litieke families niets mee. Of wat met het aantal zelfmoorden bij France Telecom toen werknemers opeens

bij andere afdelingen moesten gaan werken en hun sociale verbanden werden doorgesneden? Ze kregen een prima loon, maar ze voelden zich ontworteld. Ik heb driehonderd jaar nagespeurd naar mensen die de complexe verhouding tussen in-dividu en institutie in kaart hebben proberen te brengen.’

Verschillende van de opgenomen filosofen komen voort uit een chris-telijke traditie. Wat heeft een seculier Nederland aan hen? Of moet religie weer een verbindende factor wor-den? ‘Ik beschouw conservatisme niet als een reactionaire stroming. Er moet naar nieuwe vormen gezocht worden. Maar ik geloof wel dat de ethische leer van het christendom onverkort actueel is. En inderdaad, we moeten nadenken hoe de stede-lijke en architectonische middelpun-ten die kerken nu eenmaal zijn een vernieuwde functie kunnen krijgen in de gemeenschap. Die vertaalslag moet nog gemaakt worden.’

Heeft hij een persoonlijke favoriet te midden de gebloemleesde filoso-fen die rangeren van de Franse ver-lichtingsfilosoof Montesquieu tot de Nederlandse calvinist en staats-man Abraham Kuyper? ‘Nee, maar ik kwam wel tot het inzicht dat het belangrijkste dogma van de mo-derne politieke geschiedschrijving niet klopt. Dat is namelijk het idee dat er altijd een conflict was tussen vorst en volk tot de Franse revolutie. Toen won het volk en was de burger vrij. De conservatieven hebben mij geleerd dat de vorst eeuwenlang juist de bondgenoot was van het volk. Wat je ziet sinds de Franse revolutie is niet zozeer de triomf van het individu maar vooral het sterker worden van de staat. Dat komt omdat de inter-mediaire structuren in het veld tus-sen individu en staat, zoals gilden, familie, religie… voortdurend uitge-hold worden. Hoe geëmancipeerder de burger, hoe meer die een sterke staat nodig heeft om alles voor hem te regelen. De conservatief vreest dat in naam van individuele bevrijding, de reële vrijheid daardoor steeds meer wordt uitgehold; en hij kijkt met wantrouwen naar de zorgende, hoedende, almachtige overheid die dankbaar in dat vacuüm treedt. ’

Baudet stelt dus een gebrek vast in de huidige samenleving. Toch presenteerde het Centraal Bureau voor Statistiek verleden jaar nog een rapport waaruit blijkt dat negen van de tien volwassen Nederlanders gelukkig waren met hun leven. Hoe ernstig kan dat gebrek zijn? ‘We zijn natuurlijk gelukkig in de zin dat het goed ons met gaat. We zijn relatief rijk en gezond. Maar het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft ook laten zien dat we ons vervreemd voelen van de samenleving, ons vaak niet thuis voelen in onze buurt en dat we ons zorgen maken over de toekomst. Dat zie je niet alleen in Nederland. Overal zie je een erosie van politieke partijen omdat die geschaard zijn rond de grote thema’s uit de tijd dat ze werden opgericht. Die dilemma’s zijn nu opgelost. Om die reden zie je flankenpartij opbloeien zoals bij-voorbeeld de PVV. Het is nu wach-ten op de middenpartijen om een antwoord te formuleren op wat wij bijvoorbeeld delen met de Grieken. Wat moeten we met dat Europa? Is het alleen maar goed voor de por-temonnee of doet het ook nog iets met ons zelf?’

Twee portretten in het boek zijn geschreven door de conservatieve opiniemakers van dit moment, de Britten Roger Scruton en Theodo-

re Dalrymple. Hun opiniestukken worden ook door Nederlandstalige kranten zeer gewaardeerd. Verta-lingen van hun boeken vinden hier te lande gretig aftrek. Maar het zijn ook schrijvers die fulmineren over het verbod op de vossenjacht of zich druk maken over de alomtegen-woordigheid van iPods. Dat klinkt nogal stoffig en weinig maatschap-pelijk relevant. Is het niet meer dan nostalgie? ‘Toch wel. Kijk, Scruton en Dalrymple leven in het nu en in hoeverre zij hebben bijgedragen aan ons begrip van het heden; dat moet nog blijken. Maar het schrijven over kleine dingen die een symbool zijn van grote culturele processen vind ik een interessante methode. Zoom in op iets zo klein mogelijks, probeer

dat te analyseren en je zult zien dat de hele wereld daarin weerspiegeld wordt. Bijvoorbeeld dat constant luisteren naar muziek en je altijd opsluiten in je eigen wereld – inte-ressant en veelzeggend, vind ik dat.’

Dat inzoomen doet Baudet nu ook als columnist in NRC. Laatst omschreef hij kijken naar porno of gebruik van vibrators als een vorm van overspel wanneer het door een partner in een monogame relatie gebeurt. Maar siert het een weten-schapper niet om zich bij de feiten te houden? Wat als zou blijken dat een matige vorm van pornoconsumptie zou leiden tot een meer succesvolle monogame relatie? ‘Dat zou je dus empirisch moeten onderzoeken… Maar empirie is een heel problema-

tisch gegeven. Over veel zaken is het moeilijk om deugdelijke gegevens te vinden, zeker hierover. Gesteld dat er uit onderzoek zou blijken dat niet-monogame relaties succesvol-ler zijn? Is dat dan een doorslagge-vend argument tegen monogamie? Of kun je ook overwegingen maken die gebaseerd zijn op zaken die zich onttrekken aan de meting? Over die vragen wil ik het hebben in mijn co-lumns. Wat zegt de ethiek? Wat zegt je geweten, je hart?’

Thierry Baudet en michiel Visser, Revolutionair verval, De conservatieve vooruitgang in de achttiende en negentiende eeuw, 416 pagina’s, Prometheus, € 19,95.

Studentenleven

Ze willen allemaal in één jaar hun P halen. Maar gaat dat ook lukken? Mare volgt drie nieuwelingen bij de opmerkelijke momenten in hun eerste jaar aan de universiteit.

‘Als het waait, wapperen de gordijnen.’ DOOR HARMKE BERGHUIS FOTO’S MARC DE HAAN

‘Vrijwel uitsluitend Minerva’Naam: Enno van Werkum (19)Studie: RechtenVereniging: MinervaHuis: Hôpital Wallon

Enno loopt de eerste de beste lege kamer binnen. Een paar kledingsstukken slingeren in het rond. Zijn kamer? ‘Nee hoor, maar we lopen hier allemaal bij elkaar binnen. Dat kan gewoon.’ Inmiddels heeft hij wel een eigen kamer, op de zolder van het Wallon. Hij bivakkeert niet langer met de andere eerstejaars op matrasjes in een gedeelde ruimte. ‘Nu is het echt begonnen.’

Zijn studie Rechten verloopt naar wens. De twee tentamens die hij tot nu toe heeft gehad, heeft hij gehaald. Twintig punten binnen. ‘Ik heb veel informatie gekregen van mijn huisgenoten. Ze vertelden me wat ik kon verwachten, dat heeft geholpen. En van mijn jaarclub Malafide studeren er twaalf van de negentien rechten. Dan kun je je samen voorbereiden.’

Of hij nog wel eens alleen is? ‘Nee. En eenzaam kun je hier niet worden met zoveel jongens om je heen. We wonen met tweeëndertig jongens in het huis. Een ontgroening heb ik nog niet gehad, dat komt nog. Ik zie er niet tegenop, het hoort erbij.

‘Ik geniet steeds van alle gezelligheid met de jaarclub. Met 19 vrienden doe je voortdurend leuke dingen. Op maandag en woensdag ga ik altijd met ze naar Minerva. Ik squash daar nu ook. Als ik in Leiden ben, ga ik op vrijdag ook meestal met mijn huis naar de sociëteit. Het is wel allemaal vrijwel alleen Minerva. Naar mijn ouders ga ik niet vaak, ongeveer één keer in de drie weken. Meestal zijn hier in het weekend ook zoveel leuke dingen te doen.’

En lukt het om elke dag te studeren? ‘Niet elke dag, maar wel genoeg om bij te blijven. Vaak ben ik tot laat op Minerva of ben ik in huis dingen aan het doen. De dagen dat ik studeer, zit ik in de UB met mijn jaarclub. Het is gezellig, maar je doet ook echt wat.’

‘Trots dat ik alles alleen doe’Naam: Leonie Winkhardt (20) Studie: pedagogiekVereniging: Leidse Studenten DuikverenigingHuis: boven Spiekeria in de Pieterskerk-Choorsteeg

De traptreden naar haar kamer zijn nauwelijks groot genoeg om op te staan. Leonie loopt snel, ze is het inmiddels gewend. ‘Ik zie er altijd tegenop om te douchen. Dat moet in de keuken en daar staat het raam altijd open. Er is geen verwarming. ’s Ochtends is het er ijskoud.’ Net als in haar kamer. ‘Ik heb hier alleen een elektrisch kacheltje die nu al bijna op z’n hardst staat. Langs de muren tocht het. Het is totaal niet geïsoleerd, als het waait zie ik de gordijnen wapperen. Mijn hoofd wordt zo koud dat ik vaak met een muts op slaap.’

Oftewel: ‘Ik ben op zoek naar een nieuwe kamer.’‘Met Kerst ga ik naar mijn ouders in Duitsland. Ik ben wel

trots op mezelf dat ik het allemaal alleen doe hier. Je hebt ook mensen die een master doen en nog steeds thuis wonen. Soms, als ik mensen hoor zeggen dat ze lekker thuis gaan eten en dat hun was gedaan wordt, vind ik het wel jammer.’

De inschrijving aan de universiteit, die aan het begin van het jaar voor de nodige problemen zorgde, is inmiddels rond. Wel heeft ze wat studie betreft de knoop doorgehakt. Ze gaat toch een cursus natuurkunde doen, zodat ze het volgende col-legejaar mee kan loten voor de studie geneeskunde. ‘Ik vind alles wat er in het lichaam gebeurt interessant. Leuker dan opvoedingsdimensies.’

Hoogtepunten dit jaar waren Sinterklaas met het gastgezin en het duikweekend van Leidse Studenten Duikvereniging (LSD) waar ze wekelijks te vinden is. Alleen het weekend is soms een-zaam. ‘Dan zit ik alleen thuis en denk ik: ik zou wel wat willen doen, maar met wie? De meeste eerstejaars die ik ken, wonen nog thuis. Die hebben geen zin om ’s avonds nog naar Leiden te komen om naar de kroeg te gaan. Ik drink niet zoveel. Ze proberen me bij LSD wel aan de drank te krijgen, maar ik vind het meeste gewoon niet lekker. Dan zeggen ze: “Iedere Duitser drinkt bier.” Maar dat klopt gewoon niet.’

‘Ik heb hoogoplopende stress’Naam: Fennie Euwema (19)Studeert: Russische studiesLid van: Catena Huis: studentenhuis in de Morsstraat

‘Soms ga ik naar Catena om huiswerk te maken, dan lijkt het of ik ontspan.’ De studie Russisch bevalt Fennie nog steeds goed, maar druk is het wel. ‘Ik heb twintig contacturen in de week en daarnaast ben ik dagelijks nog zo’n vier uur per dag aan het studeren. En dan is het meestal nog niet eens af. Soms zit ik de hele nacht door te werken aan opdrachten.’ Zeker met de ten-tamenperiode in zicht slokt ‘de hoogoplopende stress’ het me-rendeel van haar tijd op. ‘Ik doe aan yoga, maar daar heb ik nu even geen tijd voor. Naar Catena ga ik helaas ook veel minder.’

Als ze niet in de UB is, zit ze thuis. ‘We zijn een soort gezin-netje. We kletsen over alles. Soms gaat dat wel ten koste van slaap, dan praten we tot twee uur ’s nachts door.’ Of ze gaan samen pannenkoeken bakken. ‘Die maak je nooit alleen voor jezelf.’ Met z’n vijven wonen ze er, inclusief een vriendin die ze uit Groningen kent. We hebben onlangs een hospiteeravond ge-houden: dan moet je iemand beoordelen op een eerste indruk, dat vond ik niet zo leuk.’

Nog een tegenvaller: ‘We hebben muizen. Ik wist niet eens dat ik daar bang voor was.’ Naar haar ouders in Groningen gaat ze ieder weekend, al ziet ze haar Groningse vrienden nauwelijks. ‘Ik zit het hele weekend te leren. Ik hoop mijn propedeuse in één keer te halen, maar in het volgende collegejaar wil ik het wel iets rustiger aan kunnen doen.’

De eerste vijf studiepunten heeft ze inmiddels binnen, meer viel er tot nu toe niet te halen.

‘In het begin was het vooral vrijheid, blijheid. Nu heb ik door de tentamens wel wat minder vrijheid. De studie is zwaarder dan ik had verwacht. Maar ik ben nog steeds wel erg tevreden, al zou het fijn zijn als ik weer tijd krijg voor Catena. Ik hoop dat het terugkomt.’

Het eerste jaar van de rest van je leven


Academische Agenda

De prijs voor een Maretje be-draagt €8,– per 30 woorden, op-gegeven via [email protected] uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken wor-den aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Drie leerlingen uit groep 7 en 8 zoeken drin-gend hulp bij taal, rekenen en studievaardigheden; Marok-kaans meisje, Engels, 3VMBO TL; Egyptische jongen, Nederlands, aardrijkskunde, brugklas; Ma-rokkaans meisje, Nederlands, brugklas; Marokkaanse jongen, biologie, 2VMBO; Marokkaans meisje, wiskunde, brugklas VM-BO; Marokkaanse jongen, gram-matica, rekenen, kopklas, met vergoeding. Marokkaans meisje, biologie, brugklas; Marokkaans meisje, wiskunde, Engels, kop-klas; Irakese jongen, Engels, Internationale Schakelklas; Marokkaans meisje, Engels, economie, 3-HAVO, zes euro per uur. Drie leerlingen Voortgezet Onderwijs wonen in Zuid-West. Twee leerlingen Speciaal Onder-wijs hebben bijles nodig; 36 leer-lingen Ba.O.groep 3 t/m 6 zoe-ken hulp bij taal en/of rekenen, van wie negen met vergoeding. Bijles in Onderwijswinkel, buurt-huis Vogelvlucht, of bij leerling of bijlesgever thuis. Ook zoeken wij vrijwilligers voor bijles/huis-werkhulp op twee basisscholen. Onderwijswinkel, Driftstraat

77, ma-, wo en do. 15-17 u. Tel: 5214256, LET OP ons e-mailadres is: [email protected].

Hey muzikant! Op zoek naar een leuk en goed orkest? Kom dan op woensdag vanaf 20.00 uur langs tijdens de repetitie en luister of speel mee! Meer infor-matie: www.leidseharmonieka-pel.nl.

Deze zomer naar Zuid-Ameri-ka? Heb je zin om 5 weken lang straatkinderenprojecten in Boli-via en Ecuador te bezoeken? Ben je tussen de 18 en 25 jaar? Be-zoek dan www.samen.org en ga mee met onze groepsreis!

Ervaren meditator laat je het pad naar verlichting zien. Ik vraag geen geld. Mail Willem, [email protected] : ant-woord gegarandeerd.

Lezing: “Opvoeding en reïn-carnatie”. Door Theosofisch Genootschap. Toegang gratis. Woensdag 21 december, 20.00 uur. Plaats: Centrum voor Onder-wijs en Advies, Lorentzkade 15a (vlakbij Lammenschansweg). Inlichtingen: 0713617417, www.stichtingisis.org.

VARA Leids Cabaret Festival 2012 zoekt studenten met schrijfambities. Het 34e VARA Leids Cabaret vindt 6 t/m 11 fe-bruari 2012 plaats in de Leidse Schouwburg. Voor het festival is de organisatie op zoek naar studenten die het festival willen recenseren en/of verslag willen

doen backstage. Heb jij schrijf-ambities en vind je het leuk om je in de wereld van cabaret en theater te verdiepen? Of schrijf je gewoon graag, meld je dan nu aan. Schrijf een korte motivatie en wat achtergrond informatie over jezelf en mail dat naar [email protected].

Maretje extra

Maretjes


Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instan-ties. De prijs voor een Maretje-extra is € 23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiter-lijk op de vrijdag vóór het ver-schijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, te-lefoon 023-571 47 45. E-mail: [email protected]

Lector Studiebegeleiding zoekt nieuwe medewerkers! Enthousiaste studenten gezocht voor het geven van huiswerkbe-geleiding op onze vestigingen in omgeving Leiden en Den Haag. Minimaal twee middagen per week, vwo diploma vereist. Be-kijk de vacature op www.lector-studiebegeleiding.nl of bel naar 088-2211444.

Mede mogelijk gemaakt door het UAF

Het UAF helpt al 60 jaar hoger opgeleide vluchtelingen om zich hier te ontwikkelen door studie. Voor duizenden getalenteerde vluchtelingen hebben we dat al mogelijk gemaakt: artsen, ingenieurs, economen, juristen en vele anderen. We zijn trots dat dit is beloond met de 1e plaats in het Trouw-onderzoek naar de prestaties van 800 goede doelen. Ook nieuw gevlucht talent willen wij de kans geven zich te ontwikkelen. En dat kun jij mede mogelijk maken! Kijk op www.uaf.nl

welzijn en cultuur

GO

EDE DOELEN

TR

O U W 2 0 111e

Mare_135x200mm.indd 1 01-12-11 22:04

Voor €5,- per maand brengt u zieke kinderen en hun ouders dicht bij elkaar.

www.kinderfondsknuffels.nl

5,- per maand brengt u zieke kinderen en hun ouders dicht bij elkaar.

W.H. Mensink zal op dins-dag 20 december om 10.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwe-tenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Subject of in-novation, or: how to redevelop “the patient” with technology’. Promotoren zijn Prof.dr. B.R. Katzy en Prof.dr. P.P.C.C. Ver-beek (Universiteit Twente).S. Kemper zal op dinsdag 20 december om 11.45 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurweten-schappen. De titel van het proefschrift is ‘Modelling and Analysis of Real-Time Coordi-nation Patterns’. Promotoren zijn Prof.dr. F.S. de Boer en Prof.dr. F. Arabab.J. Wang zal op dinsdag 20 de-cember om 12.30 uur promo-veren tot doctor in de Wiskun-de en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Spiking Neural P Systems’. Promotor is Prof.dr. J.N. Kok.Y. Chen zal op dinsdag 20 de-cember om 13.45 uur promo-veren tot doctor in de Wiskun-de en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Functional Analysis of Genes Involved in the Regulation of Development of Reproductive Organs in Rice (Oryza Sativa)’. Promotor is Prof.dr. P.J.J. Hooy-kaas.

R.J. van Weeren zal op dins-dag 20 december om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwe-tenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Radio emission from merging galaxy clusters: characterizing shocks, mag-netic fields, and particle acce-leration’. Promotoren zijn Prof.dr. H.J.A. Röttgering en Prof.dr. G.K. Miley.E.L. Torreao Dassen zal op dinsdag 20 december om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwe-tenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Basis reduction for layered lattices’. Promotor is Prof.dr. H.W. Lenstra.K.S. Joya zal op woensdag 21 december om 10.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurweten-schappen. De titel van het proefschrift is ‘Molecular Ca-talytic System for Efficient Wa-ter Splitting’. Promotor is Prof.dr. H.J.M. de Groot. S. Lalezari zal op woensdag 21 december om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘The arterial switch operation: going back to the roots’. Promotoren zijn Prof.dr. M.G. Hazekamp en Prof.dr. A.C. Gittenberger-de Groot.

K.J. Lenos zal op woensdag 21 december om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Functions and Regulation of Hdmx and Post-Translational Modifications in Drug Sensitivity and Cancer’. Promotor is Prof.dr. P. ten Dijke.R.M.E. Zimmerman zal op woensdag 21 december om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Na-tuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Apop-tin - Oncogenic transformation & tumor-selective apoptosis’. Promotor is Prof.dr. M.H.M. Noteborn.J.J. Swen zal op woensdag 21 december om 16.15 uur pro-moveren tot doctor in de Ge-neeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Translating Pharmacogenetics to Primary Care’. Promotoren zijn Prof.dr. H.J. Guchelaar en Prof.dr. W.J.J. Assendelft.A.A.J. Oerlemans zal op don-derdag 22 december om 10.00 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwe-tenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Content-based Retrieval of Visual Information’. Promotor is Prof.dr. J.N. Kok.K.B. Sai Sankar Gupta zal op donderdag 22 december om 11.15 uur promoveren tot doc-

tor in de Wiskunde en Natuur-wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Spin torch experiments observed in re-action centers of Rhodobacter sphaeroides’. Promotor is Prof.dr. H.J.M. de Groot.T.J. Mooibroek zal op don-derdag 22 december om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwe-tenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The palladium diphosphane catalyzed reduc-tion of nitrobenzene’. Promoto-ren zijn Prof.dr. E. Drent en Prof.dr. E. Bouwman.W.A. van der Linden zal op donderdag 22 december om 15.00 uur promoveren tot doc-tor in de Wiskunde en Natuur-wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Towards subunit specific proteasome inhibitors’. Promotor is Prof.dr. H.S. Overkleeft.C.H. Yu zal op donderdag 22 december om 16.15 uur promo-veren tot doctor in de Wiskun-de en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Structural diversity of RNA structures involved in pro-grammed ribosomal frame-shifting’. Promotor is Prof.dr. M.H.M. Noteborn.L. Vermaas zal op woens-dag 11 januari 2012 om 13.45 uur promoveren tot doctor in

de Wiskunde en Natuurwe-tenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Spectroscopy and nuclear dynamics of star-burst galaxies’. Promotor is Prof.dr. F. P. Israël. D.A. Perwitasari zal op woensdag 11 januari 2012 om 15.00 uur promoveren tot doc-tor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Phar-macogenetics of Antiemetics in Indonesian Cancer Patients’. Promotoren zijn Prof.dr. H.J. Guchelaar en Prof.dr. J.W.R. Nortier.M.L.P. van der Hoorn zal op woensdag 11 januari 2012 om 16.15 uur promoveren tot doc-tor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Immu-nological challenges during pregnancy; preeclampsia and egg donation’. Promotoren zijn Prof.dr. F.H.J. Claas en Prof.dr. J.M.M. van Lith.M. Morales Masis zal op don-derdag 12 januari 2012 om 10.00 uur promoveren tot doc-tor in de Wiskunde en Natuur-wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Resistive Switching in Mixed Conduc-tors’. Promotor is Prof.dr. J. M. van Ruitenbeek.F.F.T.O. van Oosterhout zal op donderdag 12 januari 2012 om 11.15 uur promoveren tot doc-tor in de Geneeskunde. De titel

van het proefschrift is ‘Photic and non-photic modulation of the mammalian circadian clock’. Promotor is Prof.dr. J.H. Meijer.J. Pelgrom zal op donderdag 12 januari 2012 om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Co-lonial Landscapes’. Promotor is Prof.dr. L. de Ligt.S. Roshani zal op donderdag 12 januari 2012 om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Venous and ar-terial thrombosis, associations and risk factors’. Promotoren zijn Prof.dr. P.H. Reitsma en Prof.dr. S. Middeldorp (Univ. v. A’dam).G. Özatesler zal op donderdag 12 januari 2012 om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The forced dislocation of Gypsy people from the town of Bayra-mic, Canakkale in 1970’. Promo-tor is Prof.dr. L.A.C.J. Lucassen.Prof.mr. G.C. Boot zal op vrij-dag 13 januari 2012 met het uitspreken van de oratie be-noemd worden tot hoogleraar aan de Faculteit der Rechts-geleerdheid om werkzaam te zijn op het gebied van Arbeids-recht.

Brieven

Geen fusieDe universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam zien veel kansen in een in-tensieve samenwerking, zelfs een fusie valt niet uit te sluiten. Volgens de univer-siteiten zal de kwaliteit van onderzoek verbeteren, gaat het opleidingsaanbod omhoog en blijft de kwaliteit van het on-derwijs gewaarborgd. Het CDJA, de jon-gerenorganisatie gelieerd aan het CDA, gelooft daar niet in en heeft zich afge-lopen week uitgesproken tegen de voor-genomen fusie tussen de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam. Het al-gemeen bestuur heeft hiervoor speciaal een motie aangenomen.

De taak van een universiteit is ons in-ziens tweeledig, enerzijds het geven van onderwijs en anderzijds het doen van onderzoek. Zowel Rotterdam, Delft als Leiden worden op beide gebieden inter-nationaal al zeer gewaardeerd. Het CDJA denkt niet dat een megafusie een extra positieve bijdrage zal leveren aan de kwaliteit van het onderwijs. Ook zal het weinig voor de studenten zelf opleveren. De drie universiteiten herbergen samen zo rond de 55.000 studenten. Als je jezelf nu vaak al een nummertje voelt, hoe zal dit zijn op een mega-universiteit? Links-om of rechtsom, de kleinschaligheid zal bij een megafusie verdwijnen. Dit is on-wenselijk en doet afbreuk aan de kwali-teit van het onderwijs. Het lijkt wel alsof de fusiedrang een is de zoveel tijd weer om de hoek komt kijken. Onder het mom van kwaliteitsimpuls en geldelijk gewin wil men gaan fuseren. Maar, is het finan-cieel altijd beter om te fuseren? Er zijn talloze voorbeelden te noemen waarbij het tegendeel is gebleken. John de Mol verkocht in 2000 voor 5,5 miljard zijn be-drijf Endemol aan Telefonica uit Spanje.

In 2007 kocht hij het voor 3 miljard weer terug. Het bedrijf was door de fusie be-stuurlijk een chaos geworden en totaal niet meer rendabel. En zo zijn er meer voorbeelden: denk aan InHolland: een fusiehogeschool waar de kwaliteit van onderwijs het verloor van het geld. Of Meavita, een door fusies enorme zorgin-stelling die failliet ging aan bestuurlijke en financiële chaos. In plaats dat een or-ganisatie effectiever gaat werken, wordt het juist onoverzichtelijker. Dit komt door-dat de kerntaken, in dit geval onderwijs, verder van de ‘werkvloer’ wordt georga-niseerd: straks krijg je dat een bestuur in Rotterdam dat beslist over de manier van onderwijs aan de Leidse faculteiten.

Studenten en docenten raken hierdoor de binding met hun universiteit kwijt: het wordt een ‘ver van je bed show’, de menselijke maat is zoek. In onze ogen brengt dit de kwaliteit van bestuur, het doen van onderzoek en het geven van onderwijs juist ernstig in gevaar. Spe-cialisatie en samenwerking waar mo-gelijk zou volgens het CDJA veel meer bijdragen aan een kwaliteitsimpuls. Een bestuursmoloch doet dat in ieder geval niet! Het CDJA pleit voor diversiteit in het onderwijsaanbod en spreekt uit dat een fusie tussen de drie universiteiten geen doorgang moet vinden. De kwaliteit van het onderwijs aan de universiteit Leiden moet centraal staan en deze kwaliteit is absoluut niet gegarandeerd met een megafusie. Juist door samenwerking en specialisatie kan de kwaliteit van zowel onderwijs als onderzoek verbeteren. Hierin staan we niet alleen, zowel uit Rotterdam als uit Delft komen dezelfde geluiden. Onderling samenwerken? Absoluut! Ook in deze steden is men terughoudend als het om fuseren gaat. Voor een eventuele fusie is een wetswij-

ziging nodig, het CDJA zal zich bij de CDA-volksvertegenwoordigers inzetten voor behoud van een onafhankelijke Leidse universiteit. Want laten we eerlijk zijn, we willen onze Leidse trots, in 1575 ge-schonken door Prins Willem van Oranje, toch niet opgeven voor een onduidelijke bestuursmoloch?!

Julius Terpstra, voorzitter CDJA Leiden

Geen fusie (2)Het mag in de universitaire wereld veron-dersteld worden, dat men bekend is met het laten samengaan van de universitei-ten van Delft, Leiden en Rotterdam. Dat streven wordt in de hand gewerkt door overheidsmaatregelen die, ook wat ma-teriële voorzieningen betreft, de univer-siteiten in Nederland het aanhalen van de broekriem dwingend gaan opleggen. De goede kwaliteiten van met name bo-vengenoemde universiteiten zijn voor de rector magnificus van Leiden, prof. dr. Paul van der Heijden redenen genoeg om haast te maken met dat samengaan. Hopelijk toch niet onder de grootscha-ligheid van een fusie - dat woord is al gevallen! -, de maniforme waan van de huidige dag.

Voorspelbaar is dan weer een geld-verslindende ontwikkeling van een enorme administratieve rompslomp onder aanvoering van managers, die van het eigenlijke gebeuren op de uni-versiteiten geen enkele weet hebben en die dan weer een heel corps van achter computers gezeten personeel onder zich hebben. Die op hun beurt alleen maar getallen en grafiekjes moeten opma-ken mogelijk met de interesse van een sprinkhaan, niet wetende, dat achter die getallen directe of indirecte belangen van

alsdan enorme aantallen van medemen-sen (studenten, wetenschappers en on-derwijspersoneel) zitten - dus van hen, die wél de kwaliteit van het universitaire gebeuren moeten bepalen.

Het grote, mijns inziens onjuiste, argu-ment daarbij is: Nederland - een stip op de wereldkaart - moet in de grote mondi-ale wetenschappelijke wereld zijn toon-tje mee kunnen draaien. De dwarsfluit is daarbij niet genoeg: men moet minstens een serie trompetten bespelen. Terwijl die dwarsfluit prachtig solistisch geluid kan laten horen, mits door een goede muzikant bespeeld.

Samenwerken in bepaalde program-ma’s: daar kan niemand tegen zijn. Maar de hemel verhoede een globaliserende fusering met voorspelbare depersoni-ficaties van alle medewerkers en stu-denten. Laatst kon men uit de dagblad-pers vernemen, dat de Delft met 17.000 studenten onderaan de rij van overige universiteiten staat. Wageningen staat al voor de zesde keer bovenaan de lijst van alle universiteiten. De rector magnifi-cus Martin Kropff benadrukte hierbij de kleinschaligheid van de Wageninger Uni-versiteit, die op grote waardering kan re-kenen van de studenten. En die kunnen dat bij uitstek het beste weten. Ondanks het gegeven dat ook in Wageningen het aantal studenten in die periode van 6 jaar toch verdubbeld is tot 7000.

Beste professor van der Heijden: sa-menwerking onder behoud van eigen identiteit is prima. Zet omwille van de studenten en wetenschappers echter de afschuwelijke grootschaligheid van een

fusie uit uw gedachten, mocht die u al voor ogen staan. In de open haard met dat idee!

Dr. A.J.M. Schipperijn, oud-internist

Propedeuse-eisDe schrijver van het Geen Commentaar (‘Senaatspikkies’, Mare 13) heeft de klok wel horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt. Waarom de UR en ook de PKvV, LAssO en het StOP in de gesprekken met Arno Geleijnse zo gehamerd hebben op afschaffing van de propedeuse-eis, is niet voor de grote verenigingen met fulltime bestuurders. Deze verenigingen hebben meestal ou-derejaars als bestuurders die al lang hun p hebben.

Problematischer is deze eis voor de kleine studenten studieverenigingen, die vaak al tweedejaars in hun bestuur hebben zitten. Als deze tweedejaars straks wel netjes hun BSA hebben ge-haald, maar net niet hun p, komen ze dus niet in aanmerking voor financi-ele ondersteuning. Met name voor deze kleine verenigingen zal er dus minder animo voor de besturen zijn, met mo-gelijke consequenties voor de diversiteit aan verenigingen.

Dit is de achterliggende problematiek, die serieuze consequenties kan hebben, jammer dat in het stuk alleen door de grote-verenigingen-bril wordt gekeken.

Arjen Liemburg, Assessor Faculteit Geesteswetenschappen

In deze rubriek kunnen lezers in maximaal 300 woorden reageren op artikelen in Mare. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten of te weigeren. Over weigering

wordt niet gecorrespondeerd. Mail naar [email protected]

LEVER DEZE MARE IN BIJ DE GLAZEN KLUIS EN

ONTVANG EEN GRATIS KOP SOEP!MEER INFORMATIE:WWW.HOPEXXL.COM

GLAZEN KLUIS HORTUS BOTANICUS LEIDENGRATIS TOEGANG!

24 UUR LIVE GESPREKKENWOENSDAG 21 DECEMBER 16.30 UUR

T/M DONDERDAG 22 DECEMBER 16.30 UUR

DE GDE GLAZEN KLUIS WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR HET VFONDS WWW.VFONDS.NL

‘HOPE XXL PAST UITSTEKEND BIJ DE DOELSTELLING VAN HET VFONDS OM BIJ TE DRAGEN AAN DEMOCRATIE, RECHTSSTAAT EN INTERNATIONALE RECHTSORDE. DAT HOPE XXL WERKT AAN EEN WERELD WAARIN HET GLAZEN HUIS OP TERMIJN OVERBODIG WORDT STEUNEN WIJ GRAAG.’

TON HEERTS, DIRECTEUR VFONDS

16.30 17.00 UUR OPENING MET BURGEMEESTER LENFERINK

17.00 19.00 UUR JORIS VOORHOEVE 19.00 21.00 UUR PETRA STIENEN21.00 23.00 UUR FRITS HUFFNAGEL23.00 01.00 UUR AREND JAN BOEKESTIJN01.00 03.00 UUR WILLEM POST03.00 05.00 UUR 03.00 05.00 UUR SKYPE VERBINDING MET ANDERE 05.00 07.00 UUR PROFESSOR JOS VAN DEN BROEK07.00 08.30 UUR FRANS TIMMERMANS08.30 10.00 UUR ONTBIJT MET KINDEREN UIT GROEP 7 LUCAS 10.00 11.00 UUR THOMAS VON DER DUNK11.00 13.00 UUR 11.00 13.00 UUR BETTINE VRIESEKOOP13.00 15.00 UUR FREEK DE JONGE15.00 16.30 UUR JAN TERLOUW EN BEZOEK GLAZEN HUIS

HOPE XXL OP WEG NAAR DE VERENIGDE NATIESHOPE XXL STREEFT EEN WERELD NA WAARIN HET GLAZEN HUIS OP TERMIJN OVERBODIG WORDT. DAAROM SPREKEN DE JONGEREN VAN HOPE XXL MET TAL VAN PROMINENTEN OVER DE LIEMERS LIST DIE ZIJ BIJ DE ALGEMENE VERGADERING VAN DE VERENIGDE NATIES WILLEN PRESENTEREN.

EN RECTOR MAGNIFICUS VAN DER HEIJDEN

VAN LEYDENSCHOOL

CONTINENTEN

MET OPTREDENS VAN STEVIE ANN

TUSSEN 20:00 EN 23:00!

ADVERTENTIE

Brieven

In deze rubriek kunnen lezers in maximaal 300 woorden reageren op artikelen in De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten of te weigeren. Over weigering

wordt niet gecorrespondeerd. Mail naar [email protected]


English page

The Nobel Prize ceremony was held in Sweden last Saturday. But why are the laureate scientists increasin-gly older? “Today, a young Einstein would be curbed, because some-thing completely original won’t deliver citations.”

BY BART BRAUN There may a hundred and one reasons to go to university, but if you stay there, it’s because you want to be a scientist. And if that’s your career, the Nobel Prize is the crowning glory. There are other pri-zes, even prizes that carry more mo-ney, but that is the one that counts.

To win a Nobel Prize, you must discover something special; howe-ver, there is a misconception that you must be young to do that, young, enthusiastic and naïve - the scientist with a rock star status, that is the idea. After all, Albert Einstein once said that if someone had not made a major contribution to science before he was thirty, he never would.

But there is good news for everyo-ne over thirty: things have changed since then. In a recent article in sci-ence journal PNAS, two American economists described the average age of Nobel Prize winners. That age is rising, and it has been for years.

Firstly, people are awarded the prize at an increasingly later age. Whereas back in the day, the No-bel Prize would be presented to someone who had made a major breakthrough, nowadays, the com-mittee lets a discovery mature to see whether it really is the promised breakthrough. Dan Shechtman, who won this year’s Nobel Prize for Che-mistry, made his discovery 29 years ago. More and more often, octogena-rians are invited to collect the award.

But something else is going here, something more significant: the age at which people make their breakthrough is mounting too. Prior to 1905, one fifth of the Prize winners were under thirty when he – Marie Curie was the first woman to win the Nobel Prize, in 1911 – made his big discovery; in the next hundred years, that percentage was to drop to just above zero.

In Chemistry, the percentage of people who made their breakthrough before they turned forty dropped from 66 per cent to zero in the same

period. The average age at which so-meone makes a Nobel-prize winning discovery has increased by seven and half years (Medicine), by thirteen and a half years (Physics); the avera-ge recent winner made his discovery at 48. So Einstein was wrong.

Maths seems to be an exception, though: mathematicians rarely win their Fields Medal after their fortieth birthday. “You need to have a lot of space in your working memory for maths, and that becomes more dif-ficult as you get older”, says Profes-sor Jan Zaanen with a sigh. “The Nobel Prizes in my field are usually won due to a symbiosis between a young mathematician and a veteran in the field who keeps an eye on the prospects.”

There are two possible explana-tions for the rise in age: 1. All the low-hanging fruit has been picked. 2. A scientist’s chance to shine comes later in life. Henry van ’t Hoff, the Dutch chemist who discovered that are both left-handed and right-han-ded molecules, published his disco-very when he was twenty-two. James Watson was 25 when he and Francis Crick mapped out the structure of DNA. Physicist Werner Heisenberg discovered his matrix equations at 23, and his uncertainty principle two years later, while his colleagues Pauli and Dirac were 25 and 26 when they made their breakthroughs. Einstein had his annus mirabilis, in which he turned the world of physics upside down with four publications, in the year he turned 26.

Brilliant physicists of 2012 hoping win the Nobel Prize must first be-come familiar with the work done by Einstein, Heisenberg, Pauli and Dirac before they can discover any-thing new. Scientists stand on the shoulders of giants, and must climb higher before they reach the summit of the human pyramid.

“I dare to state that it is more dif-ficult to win a Nobel Prize than it was in their day”, says Zaanen. “When the theory of quantum mechanics had just been discovered, everything made giant leaps forward. Will we ever experience anything like that again? I hope so, it would be nice.”

Chemist Professor Jan Pieter Abrahams points out that modern university programmes have a much broader scope. “There are surpri-singly few Mozarts around. If ge-

nius were hereditary, we would have throngs of geniuses, far more than in Mozart’s time. But much has chan-ged in our educational processes. It used to be normal to teach children just one thing from a very early age, but Mozart’s father would probably be arrested for child abuse now. And something similar has happened at universities: we are given broader foundations and we have to know more before we can be a chemist.”

You may only do independent research after your doctorate - re-search that you have designed, ac-cording to Abrahams. “Until you are about thirty-five, you have to work on research that some else thought up. Within that scope, you can do whatever you want, but if you do any brilliant work in that time, the Nobel Prize will go to the person who de-signed the research.”

Moreover, according to Zaanen, there is “far more pressure to con-form” on young researchers. “While you are still young, you are taught all about the citation index, and that you have to work on that if you want a career. If you do something really original, it can be a long time before the citations start flooding in, and that will be too late for your career. There is a lot of pressure to work on something that is fashionable: whole hordes of young, talented people are involved in “trendy” science. No-wadays, a young Einstein would be warned not to be so unorthodox, as he wouldn’t get any citations.”

Does the increasing age mean that the nature of science is chan-ging too? Poets often peak when they are young, while novelists are only warming up as they reach forty – and they can often produce good work for years. Is science starting to resemble writing a novel, and is less like writing poetry? Zaanen likes the comparison: “I think it’s logical that you have to be wiser to write a novel. It works like that in science too: your brains have to mature, like cheese. They work more coherently, and I actually enjoy growing older. And turning it around: don’t you have to be deeply miserable to be a good poet? You can only be truly unhappy when you are young, because your brains are not yet fully developed.”

He claims that something similar applies to scientists: “Your super-visor gives you an impossible task,

Why are the Nobel Prize awarded to older winners nowadays?

Leiden shares a first place with Radboud University Nijmegen as the institution with the best broa-dest education in Keuzegids Uni-versiteiten 2012 [2012 University Guide].

The guide is written annually, based on the results of the National Stu-dent Survey and on evaluations by experts responsible for the accredi-tation of the programmes.

Both universities score an avera-ge mark of 6.3 [out of ten], closely followed by Utrecht University in third place while the University of Amsterdam has a final place. Lei-den University has five of the best bachelor programmes in the coun-try, i.e. Law, Criminology, Film and Literary Studies, Computer Science and Mathematics.

Leiden´s Law programme achieved a first place with 6.4 points, although, according to the guide, none of the programmes in the Netherlands are really brilliant. Of the three Criminology program-mes in the Netherlands, Leiden has the best too: 6.6. Computer Science in Leiden was given the best marks: 7.4 and Film and Literary Studies was awarded 7.8, ranking it above Utrecht University and the Univer-sity of Amsterdam. Mathematics in Leiden is regarded as the best pro-gramme, with 8.4, just slightly better than Groningen.

The Mathematics programme as a

whole comes out tops, and the Uni-versity Colleges are in second place. The Leiden version has a shared third place, with 7.6.

If you want a good chance of a well-paid job, you should choose Medicine, Dentistry or Pharmacolo-gy. And according to the guide, your degree will be the least use to you if you get if from any of the Romance languages, English or from any of the Arts and Culture programmes.

Education at Dutch universities is “a bit of an afterthought”, writes Editor-in-chief Frank Steenkamp, as faculties and staff often think that it is more important to do re-search than to teach. The guide also has some criticism on the informa-tion provided on the programmes, which sometimes presents an all too favourable picture. Last week, the Leiden Rankings, the rankings formulated by the Centre for Science and Technology Stud-ies (CWTS), were introduced and according to which, the University of Twente was the best Dutch in-stitution, in 64th place. Leiden is the Netherlands’ sixth university, coming in at the 100th position. The rankings reveal that the Dutch universities are closely ranked and provide good quality education. The Netherlands should be regarded as a being on a “high academic level” according to the CWTS. The Leiden Rankings focus on the universities’ research performance levels. DJZ

Leiden tops the list in University Guide

and you work on it for months. You try all sorts, while the people in the room next door achieve success. At a certain point, you’re so des-perate you try something comple-tely mad which proves to be your breakthrough. Great science is born of great unhappiness. When you are further on in your career, your at-tention is fragmented, and it won’t happen again.”

Abrahams does not think that the comparison works: “You write a

novel alone, whereas nowadays, sci-ence is a team sport. You can’t just jot down a paper for a Nobel Prize with pen and paper alone; you need a whole infrastructure and an aca-demic environment for that. On the other hand, the age might drop a lit-tle: communication technology has gained momentum and you don’t have to be in the same lab to be constantly in contact. That’s where the modern young ones have an advantage.”

English pageEnglish page


Het Grote GitaargeheimVanderbuyst doet tijden van tijgerbroeken herleven

Cabaretduo wil groots en meeslepend leven

Zeik niet zo, we hebben het goed

waar je het over hebt. De eerste twee bijeenkomsten vond ik vreselijk. Maar bij derde of vierde keer begon ik er wel iets in te zien. Uiteindelijk heeft de cursus me wel geholpen. Ik was altijd een behoorlijk opgefokte controlfreak. Daar ben ik vanaf.’

De echte Kemper heeft een rela-tie met de zus van Veldhuis. Is dat lastig? ‘Dat is niet de beste move die ik ooit gemaakt heb. Dan werk je dag en nacht aan een programma en heb je

eindelijk effe een paar dagen vrij. En wie komt er dan op Eerste Kerstdag je tuinpad oplopen: Veldhuis natuur-lijk. “Oh nee”, denk je dan, “ik wil even drie dagen zonder”. Maar na een paar biertjes valt het reuze mee en zitten we met zijn tweeën achter de piano.’ Door Vincent Bongers

Veldhuis en Kemper: ‘Dan maar niet gelukkig’Leidse Schouwburg20 en 21 dec, € 22-27

verklaart hij zijn hardrockpoetica. ‘Maar je hebt ook lui die na een week klotewerk gewoon bier gaan drinken en naar mooie melodieën willen luis-teren waar ze gelukkig van worden.’

Vijfentwintig keer mag Vander-buyst het voorprogramma van hun helden verzorgen. Als ‘kleine jon-gens tussen de grote mannen’ toeren ze door heel Europa. Die ambitie hadden ze al toen ze drie jaar ge-leden begonnen als bloedserieuze onderneming. Van Esbroek: ‘We wilden echt ons best doen.’ Verbuyst: ‘Eerst fatsoenlijk spelen, dan komt het feestje later wel. Ik heb vaak ge-noeg in bandjes gezeten waarin dat andersom was.’

Dat is ook de reden dat ze zich hebben ‘ingelapt’. Want ook al zijn ze door Saxon uitverkoren als sup-port act, ze moesten wel tienduizend euro betalen. Verbuyst: ‘Daar moet je heel wat T-shirtjes voor verkopen.’ Van Esbroek: ‘We hebben allemaal geld geleend bij familie.’ Jonkman: ‘Maar Saxon trekt precies het goede publiek. Zoveel mensen zouden we anders nooit bereiken.’

München, 1 juni 2011. ‘Zugabe! Zu-gabe!’ De overvolle Backstage Club schreeuwt om meer. Na afloop is het dringen bij de merchandise. Fans willen patches en platen kopen, han-den schudden, of een handtekening op een ansichtkaart of opgevangen drumstok. ‘Hardrock-Geschichte’, zal de Duitse pers jubelen. ‘Von dieser Band werden wir noch viel hören.’ Die voorspelling lijkt uit te komen. Het komende halfjaar zullen talloze shows volgen, door heel Europa. In januari nog in Parijs tot Dublin en Londen.

Jammer van de regen, zegt Van Esbroek na afloop van het optreden in München, want dat is slecht voor de begroting. ‘Meestal rijden we naar een afgelegen weggetje en rollen in de middle of nowhere onze matjes uit. Nu moeten we een hotel boe-ken.’ Wildkamperen heeft ook na-delen, zegt Verbuyst: ‘Volgende keer neem ik een tekentang mee. Mensen zien dan wel stoere rockers op het podium, maar het is niet alleen maar romantiek.’ Door FranK ProVoost

serious Herrie met Vanderbuyst, aux raus, gewapend Beton, e.a.LVC, di 20 dec, € 7,50

Willem Verbuyst: ‘Het is niet alleen maar romantiek.’

Richard Kemper (rechts): ‘Ik was

altijd een behoor-lijk opgefokte controlfreak.’

Foto Leo Veger

Cultuur


Agenda

Veldhuis en Kemper storten zich in hun zesde programma Dan maar niet gelukkig op het onbereikbare van perfectie en de druk van het leven in het ‘hiernumaals’. Was het tijd voor wat ongeluk? Richard Kemper (1970): ‘We spe-len twee mannen die naar elkaar schreeuwen dat ze heel erg gelukkig zijn. Dat blijkt niet helemaal te klop-pen. Ik word zelfs een tijdje heel on-gelukkig. En dan komen we er achter dat het misschien helemaal niet geeft dat alles niet perfect is.

‘Ik wil romantiek, groots en mee-slepend leven. En ik zit op de bank met mijn vrouw op de bank te kij-ken naar Winston Gerschtanowitz in RTL Boulevard. Dat staat daar nog al ver van af. Het wordt nog er-ger als ik op Facebook kijk en al mijn vrienden wel op avontuurlijke reizen gaan. Mijn vrouw is dan veel meer het type van: “Zeik niet zo, we heb-ben het toch goed.”’

Hoe komen jullie hierbij? ‘Vroeger leefden mensen om in het hiernamaals geluk te vinden. Dat

wordt minder. Je moet nu op zoek naar geluk. In het hiernumaals, zoals een socioloog het ergens omschrijft. De gelukslat komt zo te hoog te lig-gen. En als het even niet zo loopt als je wilt, moet je op zoek naar hulp. Mensen gaan dan mediteren of naar een therapeut. Perfectie is niet be-reiken. Het streven ernaar houdt je bezig, geeft ook energie. Als alles al af is, kun je net zo goed doodgaan.’

Dat klinkt zwaar. ‘Het blijft lichtvoetig hoor. We ne-men de geluksindustrie en geluks-zoekers op de hak. Een wereld die bol staat van zaken als “niet lekker in je chakras zitten” en kretologie als “terug naar je buik”. We spelen bij-voorbeeld een scene waarin Remco (Veldhuis, red.) voor 5000 euro vier dagen in de RAI bij goeroe Tandoori op een matje zit. Ik ga in een scene met mijn vrouw naar een relatiethe-rapeute. Ik word helemaal afgemaakt door die twee. Erg pijnlijke en grap-pig. Het publiek lacht, maar heeft ook medelijden met mij.’

Toch ben je zelf ook op mindfull-ness-cursus geweest. ‘Als je iets afzeikt, moet je wel weten

Hardrocktrio Vanderbuyst bestormt in recordtempo podia door heel Europa. Een bliksemcarrière in drie beslissende momenten.

Middelburg, 6 februari 2010. Maar liefst drie hardrockbands spelen er in concertzaal De Spot. Decibellen genoeg dus. Alleen: uit de lege zaal echoot alles keihard terug. Er zijn na-melijk evenveel betalende bezoekers als bandleden. Bij de meeste muzi-kanten is daarom de lamlendigheid toegeslagen. Vol overgave storten ze zich op de koelkast. Een enkeling probeert in de kleedkamer te surfen op een strijkplank. Die sneuvelt.

Vanderbuyst, de laatste band van de avond, begint ondertussen onver-stoorbaar aan hun warming-up: vin-gers inspelen, kelen warm zingen, stokken inslaan. Zorgvuldig knipt

zanger-bassist Jochem Jonkman de mouwen van zijn geruite bloesje. Want: mouwen ‘zijn niet rock ’n roll’.

Wel rock ’n roll zijn de strakke (tij-ger)broeken, hoge basketballschoe-nen, kogelriemen en natuurlijk: wapperhaar. Oude hardrock en hea-vy metal is heilig, blijkt als het trio na elven het podium beklimt. Jonkmans galmzang lijkt op die van Phil Lyn-not, de te vroeg gestorven voorman van Thin Lizzy. Barry van Esbroek is de helblonde evenknie van Muppet-trommelgod Animal, inclusief de onvermijdelijke drumsolo’s.

En dan is er nog Nederlands Best Bewaarde Gitaargeheim Zelf: Wil-lem Verbuyst, naar wie de band volgens een oud-Hollandse traditie (Van Halen, Vandenberg) is ver-noemd. Als een bezetene laat hij zijn vingers over zijn witte Flying V racen. Continu headbangend maakt

hij uitzinnig kauwende bewegingen, alsof hij de rondslingerende noten stuk voor stuk wil opvreten. Hij gooit zijn gitaar in zijn nek, of smijt hem op de grond, om hem vervolgens met zijn riem vol ijzeren studs te geselen.

Voor een zo goed als lege zaal speelt Vanderbuyst twee keer de-zelfde set achter elkaar. Rond één uur gaan de laatste bezoekers uit-geput naar huis. ‘Zo’, zegt Verbuyst, als hij het podium afstapt. ‘Lekker gerepeteerd.’

Antwerpen, 17 mei 2011. ‘’t Is dit… of de dood!’ Met zijn vuisten in de lucht kijkt Verbuyst hoe de bejaarde Biff Byford, zanger van de Britse hardrockband Saxon, een uitverkochte Trix uit zijn hand laat eten. ‘Sommige mensen willen heel intellectueel vanuit hun leunstoel moeilijke structuren uitvissen’, zo

F i L Mtrianonnova Zembla 3D Dagelijks 18.45 + 21.3050/50 Do. t/m zo. 18.45one Life o.V. Ma. di. wo. 19.00Hysteria Dagelijks 21.30the adventures of tintin 3D o.V. Dagelijks 18.45De Heineken ontvoering Dagelijks 21.30Het KiJKHUiscarnageDagelijks 18.45 + 21.30 (ma. niet)Plato’s academy Maandag 19.00 film met debat.tinker tailor soldier spy Dagelijks 19.15 + 22.00LiDo stUDionew Kids nitro! Dagelijks 18.45 + 21.30Mission: impossible 4 Voor première wo. 18.30 + 21.30sherlock Holmes 2 Dagelijks 18.30 + 21.30Johnny english reborn Dagelijks 18.45 (wo. niet)all stars 2 old stars Dagelijks 21.30 (wo. niet)the twilight saga: Breaking Dawn - Part 1 Dagelijks 18.30 + 21.30new Year’s eveDagelijks 18.45 + 21.30. Za. zo. 14.15

M U Z i e KLVcKick off serious requestZo 18 dec 22.00 u €7,50How to throw a christmas Party (serious request)Wo 21 dec 20.15 u €10,-rave 4 Mama (serious request 14 uur marathonsessie) Do 22 dec 23.00 u €15,-Barry Badpak serious Bingo showDo 22 dec 23.00 u €5,- staDsgeHoorZaaLKraak & smaak (serious request)Do 22 dec 21.00 u €20,-LeiDse scHoUWBUrggiovancaDo 22 dec 20.15 u v.a. €17,50gLaZen HUissnow PatrolZo 18 dec 21.00 u De BUrcHtspecial Delivery bij Hot House JazzZa 17 dec 21.00 u €10,- (studentenprijs)MareKerKVU-Kamerkoor - Die romantische straßeVr 16 dec 20.15 u €10,- (studentenprijs)

t H e at e riMPeriUMtHeaterMistero Buffo Vr 16, za 17, do 22, vrij 23 en za 24 dec 20.30 u €8,- studentenprijs

D i V e r s e nsieBoLDHUisMaanlicht, Mysterie en schoonheidt/m 4 mrt 2012Pieter De La coUrt geBoUWLezing en expositie oorlogsfotograaf teun Voeten en tentoonstelling World of WallsVr 16 dec 16.30scHeLteMa coMPLeXartist in residence: nicola Kirkaldy en roosmarijn Mascinit/m 18 dec 2011riJKsMUseUM Van oUDHeDenetrusken. Vrouwen van aanzient/m 18 mrt 2012nieuws uit het Midden-oostent/m 31 aug 2012sites in the city t/m 19 feb 2012MUseUM BoerHaaVeKwik nagenoeg nult/m 8 januari 2012Verborgen krachten: nederlanders op zoek naar energiet/m mrt 2012De LaKenHaLsuske & Wiske – Het Lijdende Leident/m 4 mrt 2012natUraLisnaturalia, van circusdier tot wetenschap-pelijk objectt/m 19 aug 2012MUseUM VoLKenKUnDeModern times- Massacultuur in Korea 1910-1945t/m 8 jan 2012

‘We zijn wel een beetje snobs’Foto Taco van der Eb

Het Prometheaans WhiskygenootschapSander Teuch ies (25, net afgestudeerd archeoloog. links op de foto): ‘Het ge-nootschap is ontstaan naar aanleiding van een buitenlandreis van Prometheus naar Edinburgh. Als voorbereiding dronk ik wekelijks whisky met twee andere jongens. Dat vonden we zo’n succes dat we met zijn drieën een gilde hebben op-gericht. Dat is nu anderhalf jaar geleden. We hebben tien leden, en dat vinden we ook wel genoeg. We zitten vol.’Oliver Lenz (26, master wiskunde en taalwetenschappen, midden): ‘We hebben zelfs al mensen afgewezen.’Sander: ‘Elke twee maanden komen we samen. Dan nemen er twee of drie mensen een speciale fles whisky mee. Het gaat om ruiken, proeven en praten.’ Oliver: ‘Samen proberen we een gevoel te ontwikkelen.’

Tom Zwanenburg (20, derdejaars klas-sieke talen, rechts): ‘We gaan er heel serieus mee om.’Sander: ‘Uitspraken als “nat lentebos” en “chemische appel” zijn al gedaan. Als je lid wilt worden, moeten we dat eerst bespreken met de praesides (de drie voorzitters, red.). We bekijken vooral of je een gezellig persoon bent. Voordat je daadwerkelijk lid bent, moet je een glas heel slechte whisky drinken. Vanaf dat moment kan het alleen maar beter wor-den. Op de eerste avond moet je een fles goede whisky meenemen.’Sander: ‘Er zijn ook twee vrouwen lid. Dat zijn dan ook wel vrouwen met een sterke mening.’Tom: ‘Whisky wordt door vrouwen min-der gewaardeerd. ’Oliver: ‘Die houden meer van zoete

drankjes. Whisky is nu niet bepaald zoet te noemen.’Tom: ‘Elk glas whisky is eigenlijk een kunstvorm. Er is heel veel variatie in smaak.’Sander: ‘De leeftijd van een whisky kan al heel veel uitmaken. Whisky drinken is echt een ervaring. Het is daarom niet onze bedoeling om dronken te worden.’Tom: ‘Dat is ook zonde van een fles van 50 euro.’Oliver: ‘Bovendien: hoe meer aange-schoten je bent, hoe minder je proeft.’Tom: ‘We zijn wel een beetje whisky-snobs.’Sander: ‘Als reactie op onze wachtlijst hebben andere mensen een tweede whiskygilde opgericht. Echt haat en nijd is er niet, ik ben ook lid van dat gilde. Maar wij zijn meer onderbouwd in onze

kennis. We zijn iets elitairder.’Tom: ‘Bij dat gilde gaat het meer om de gezelligheid. Bij ons gaat het echt om de whisky. We proberen er kennis uit te ha-len en zien als een culturele ervaring.’Sander: ‘We hebben dan ook weinig wilde verhalen, we drinken gemiddeld twee tot vijf glazen per avond. We zijn nog wel van plan om een fles te kopen die ouder is dan ons oudste lid. Dat is een whisky van bijna dertig jaar oud. Die kost wel een paar honderd euro. Nu veel van onze leden bijna zijn afgestudeerd, willen we ook na onze studententijd ver-der gaan met het genootschap.’Tom: ‘Dan hebben we ook een salaris, dus kunnen we duurdere whisky’s ko-pen.’

DOOR BERIT SINTERNIKLAAS

NextZoals het een journa-liste in spe betaamt, nam ik een abonnement op nrc.next. Dat was fijn, want mijn docenten stelden één voor één voor om de me-diaconsumptie van onze klas te doorgronden. Wie goed oplette, snapte dat deze indeling om meer draaide. Binnen twee seconden werden wij op waarde geschat.

Zij die nog nooit een krant gelezen had-den, waren tijdens de voorgesprekken waarschijnlijk al gesneuveld, ont-dekten de gratis k ra n t e n l e z e r s ontsteld. Op de vraag wie van de abonnementlozen regelma-tig een kwaliteitskrant kocht, staken sommigen vertwijfeld hun vinger op. Wangetjes kleurden rood. Ik was dol-gelukkig met mijn abonnement.

Dat duurde maar even. Vier dagen lang stond ik een kwartier eerder op. Ik ontbeet bij mijn krantje. Hoewel het me jarenlang niet opgevallen was, ontdekte ik op dag vijf dat een mat zonder krant er behoorlijk leeg uitziet. Ik was geschokt en controleerde ze-ventien keer de bezorgtijden voordat ik het klachtenformulier invulde. Na-dat ik op de verzendknop had geduwd verscheen de tekst: ‘Bedankt, we zul-len het doorgeven aan uw bezorger.’

Geweldig. Dat had ik weer. Ik stelde mij voor hoe mijn bezorger dit op zou nemen. ‘Mevrouw Meijer van nummer 33 neemt het u uitzonderlijk kwalijk dat u haar omhooggevallen ochtend-blad bij het oud papier gedumpt heeft. Het staat u vrij om op creatieve wijze antwoord te geven aan haar gezeik.’ Ik besloot me op te maken voor krantjes vol uitgesmeerde hondenpoep, uitge-knipte Fokke en Sukkes en verregende pagina’s.

De poeppagina’s bleven uit. Net als de zaterdagkrant, waar ik nog zo nadrukkelijk voor besloten had bij te betalen. Braaf vulde ik klachtenfor-mulieren in. Tevergeefs. Op een za-terdagmiddag, de krant had er al lang moeten zijn, hoorde ik tegen alle ver-wachtingen in toch de brievenbus. Met grote passen beende ik naar het raam, waar ik nog net een glimp opving van een 13-jarig meisje en een onder fiets-tassen verstopt stuk oud ijzer. Dit was mijn moment. Ik rende naar de voor-deur, terwijl mijn hersenen gehaast de meest indrukwekkende scheldwoor-den tevoorschijn toverden. Toen viel mijn blik op de Het op Zondag. In elk geval op tijd.

Nu is het december. Ik vertelde mijn vrienden stoere verhalen. Daarin wacht ik vol smart op het miezerige mannetje dat met zijn kerstkaartje langs de deuren gaat. ‘Vier zaterda-gedities en zes dagbladen, ik krijg nog precies twintig euro van je’, zou ik naar hem schreeuwen.

Volgende week zullen ze informeren naar de afloop. Ik zal ze vertellen van mijn heldendaad, met blozende wan-gen, want waarschijnlijk twee euro armer. Ik ben zoveel slechter dan de gratis krantenlezer.

PETRA MEIJER


Bandirah

00:14 PMHet clubje

Mare, jaargang 35, nr. 14

Documents

Transcript of Mare, jaargang 35, nr. 14