Logistiek

61
EXCLUSIEVE MULTITEST Het magazine voor logistiek Nederland JAARGANG 6 MEI 2011 Stryker consolideert Met een mooi duurzaamheids- certificaat streek Stryker neer in Venlo. Vanuit logistieke hots- pot nummer 1 belevert het bedrijf de medische sector Verladers aan tafel “Na vijftien jaar hoeven we ons als verladersorganisatie niet meer zelf aan tafel te nodigen.” Directeur Dick van den Broek Humphreij zwaait af bij EVO WELKE SCANNER IS HET SNELST? WELKE SCANNER GAAT HET VERST? Met bijlage in Nederland èn poster Logistieke Hotspots 11LOG004_cover.qxp:Opmaak 1 5/4/11 3:00 PM Page 1

description

Gratis inkijkexemplaar van Logistiek Magazine, Jaargang 6, Mei 2011

Transcript of Logistiek

Page 1: Logistiek

EXCLUSIEVE MULTITEST

Het magazine voor logistiek NederlandJAARGANG 6 MEI 2011

Stryker consolideertMet een mooi duurzaamheids-certificaat streek Stryker neerin Venlo. Vanuit logistieke hots-pot nummer 1 belevert het bedrijf de medische sector

Verladers aan tafel“Na vijftien jaar hoeven we onsals verladersorganisatie nietmeer zelf aan tafel te nodigen.”Directeur Dick van den BroekHumphreij zwaait af bij EVO

WELKE SCANNER IS HET SNELST?WELKE SCANNER GAAT HET VERST?

Met bijlage

in Nederland

èn posterLogistiekeHotspots

11LOG004_cover.qxp:Opmaak 1 5/4/11 3:00 PM Page 1

Page 2: Logistiek

Verbrandingstrucks of elektrische trucks? Eenvoudige keuze, toch? Of misschien toch niet? Aanschafprijs, onderhoud, inzet en levensduur zijn zomaar een paar factoren die de keuze beïnvloeden. De juiste keuze betekent aanzienlijke besparingen voor uw bedrijf. Het kan daarom geen kwaad uw keuze goed te onderbouwen. Wilt u zekerheid of uw keuze de juiste is? Doe de test op barloworld.nl/test en u ontvangt een Hyster schaalmodel in de juiste aandrijving. Verbranding of elektrisch? Dat wijst de test uit.

DOE DE TEST OP BARLOWORLD.NL/TEST EN ONTVANG EEN HYSTER SCHAALMODEL.

Weet u zeker dat u de juiste keuze maakt?

Page 3: Logistiek

INHOUDLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

3RUBRIEKEN7 AnalyseKees Verweij verwacht een‘boom’ in de containeroverslag24 Productnieuws Schadevrij stapelen26 ScienceTon de Kok wil implementeren26 ProductnieuwsBotssensor voor stellingen28 #TalentDe Sidewing van Gandert vanRaemdonck is marktklaar30 ProductnieuwsVeiliger achteruitrijden43 De omslagMarrianne Groeneveld is terugbij Ceva Logistics52 Vastgoed BIS gaat centraliseren53 ExpertVoorraadoptimalisering 54 VLM Vrouwen laten elkaar inspireren

EN VERDER

16 STRYKER CONSOLIDEERTHet medisch technologiebedrijf Strykerheeft onlangs in Venlo een nieuw distri-butiecentrum geopend. Inclusief hetBREEAM-NL duurzaamheidscertificaat

44 KOMEN EN GAANEVO-boegbeeld en directeur Dickvan den Broek Humphrey geefthet stokje over aan Machiel vander Kuijl. Hij laat een gezondeclub achter, een die bij voorkeurgeen ‘nee’ zegt

5 ACTUEEL C1000 volledigover op EDI

6 ACTUEEL Jonge onderne-mers krijgen een podium op Nationale Distributie Dag

8 ANALYSE De regio Venlo-Venray is ook dit jaar logis-tieke hotspot nummer 1. DeNV Regio Venlo doet goedezaken

10 INTERVIEW Mauro Unghe-retti vindt zichzelf een typi-sche change manager.Portret van een analist

14 INTERVIEW De voorzittervan het Topteam LogistiekLeo van Wijk heeft maar éénprioriteit: de sector opsto-ten naar nieuwe hoogten

20 ACTUEEL Topinstituut Dinalog bestaat een jaar.Een overzicht van de activi-teiten

22 VERSLAG Op de WMS-dagbleek dat het rendementvan het WMS eenvoudig isop te schalen

31 TEST De Clark GTX16kent geen opsmuk, maarpresteert prima

33 THEMA AUTO-ID & ICT Re-tourlogistiek kost handenvolgeld. Dat moet beter, vindtIngmar Hensbergen

34 THEMA AUTO-ID & ICT Achtlongrange barcodescannersonder de loep genomen

38 THEMA AUTO-ID & ICTRFID-tags op rozenpalletsbespaart een flink aantal ad-ministratieve handelingen

40 THEMA AUTO-ID & ICTHet tracken en tracen vanvis is niet eenvoudig.FishBizz heeft een oplossing

42 THEMA AUTO-ID & ICTZetes wil vooral innovatietoepasbaar maken

46 OVERZICHT Loont LED alof nog maar even wachten?

48 PRAKTIJK De Cargohop-per is klaar voor een lande-lijke uitrol

50 BEURS Wat was er tedoen op de CEMAT?

Automatiseren gaat van au. Ook de logistiek slaagt er slechtsmondjesmaat in de kwaliteit van belangrijke artikel- en ver-zendgegevens te verbeteren. Hier en daar begint echter dezon te schijnen. Zo doen zes Intergamma bouwmarkten eenpilot met een GS1-oplossing om de retourlogistiek te stroom-lijnen. Verder in dit thema een test met handscanners, diesteeds beter en sneller data weten vast te leggen (goede énfoute). Ook: RFID-tags doen goede diensten bij een rozenkwe-ker en zelfs vis blijkt kosteneffectief te tracken en te tracen.Voorwaarde is ook hier: alle data moeten op orde zijn.

33 THEMA AUTO-ID & ICT

11LOG004_inhoud.qxp:log 5/4/11 4:37 PM Page 3

Page 4: Logistiek

EDITORIAL door Heres Stad

ACTUEEL / INNOVATIE

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

4

BAVARIA DANKT WINST TFC AAN SLIMME S&OP STRATEGIE

DYNALOGIC WINT LOGISTIEKETHUISWINKEL INNOVATIE AWARD

Het naar voren geschoven boegbeeld van delogistieke sector is op dit moment Leo vanWijk. De Air France-KLM topman is voorzittervan het Topteam Logistiek, dat de minister vanEL&I gaat adviseren over de I van Innovatie. Hijhoudt niet van zoete broodjes bakken. Hij zegtliever waar het op staat in een sector, waariniedereen vooral probeert aardig voor elkaar tezijn. Want je moet het in de logistiek tenslottehebben van samenwerking en van goede rela-ties met andere schakels in de keten. Zo niet Leo van Wijk. Hij verstierde het ver-jaardagsfeestje van Dinalog – slecht één jaaroud – met opmerkingen over ‘gemakzuchtigetevredenheid’, ‘gebrek aan activiteit’, ‘focusop de subsidiepot’ en vergelijkbare kwalifica-ties. Als dan niemand de regie neemt, zalVan Wijk dat wel doen. “Want het is nu tijdvoor actie, straks hoeft het niet meer.”Waarom deze uitval naar een vakgebied, dathet belang van innovatie volmondig heeft be-

jubeld? Vijf jaar geleden lag er al een rap-port van de Commissie Van Laarhoven metde conclusie, dat innovatie bittere nood-zaak was om voorop te blijven lopen. In-

middels is er volop geïnventariseerd en ge-analyseerd. Met elkaar hebben bedrijfsleven,onderwijs en wetenschap eensgezind gecon-stateerd, dat er zeker kennis voorhanden isin Nederland. En ook dat er gebieden zijn, dienog wel wat kennisontwikkeling via Dinalogkunnen gebruiken. Er is visie, er zijn speer-punten en er is een plan. Maar Van Wijk vindthet onvoorstelbaar, dat al die plannenmakerijnauwelijks leidt tot de daadwerkelijke invoe-ring van vernieuwende concepten bij verla-ders en vervoerders. Overal zijn beren op deweg en partijen die niet mee kunnen komen.De zwakste schakel bepaalt het tempo.Van Wijk schiet om die reden uit zijn slof. Vanvernieuwing op ruime schaal is geen sprakegeweest. Op congressen duikt nog altijd hetvoorbeeld op van Hero en SCA, samen in hetdc van Bakker Logistiek op Hazeldonk. Datwas in 2007. Veel navolging en verdieping iser niet geweest. Andere initiatieven stierveneen zachte dood, sommige bloeien nu weerop onder een gunstiger gesternte. Van Wijkheeft zijn wake-up call geplaatst. Wie weetkrijgt hij de boel wel aan de gang.

TIJD VOOR ACTIE

Ruim een jaar

werkt Bavaria aan

het invoeren van

S&OP (Sales &

Operations Plan-

ning). Dat wierp

zijn vruchten af

tijdens de finale-

dag van de online

game The Fresh

Connection. Eén

van de drie Bava-

ria teams legde beslag op de eind-

overwinning.

“Stap voor stap zijn we bezig de

implementatie van S&OP te vol-

tooien”, zegt teamlid Jorren Schau-

waert, hoofd planning bij Bavaria.

“We hebben onze deelname aan

de competitie gebruikt om meer

ervaring op te doen met S&OP.

Dit gaf ons bij uitstek de mogelijk-

heid om snel beslissingen te

nemen. Ook tijdens de finale.”

De beloning bleef niet uit. Als

winnaar van de finale in de Ne-

derlandse competitie mag Bava-

ria het nu opnemen tegen teams

uit diverse landen. Dat gebeurt

op 9 en 10 september in het Itali-

aanse Pisa. Tegen die tijd hebben

de teamleden weer een paar

maanden meer ervaring met

S&OP.

Op de E-Commerce dagen 2011

in de Utrechtse Jaarbeurs is

Dynalogic uitgeroepen tot win-

naar van de Thuiswinkel Innova-

tie Award in de categorie

Logistiek. De fulfilmentorganisa-

tie ontving de prijs voor haar in-

novatieve concept ‘Personalized

logistics’. “Door snelheid en flexi-

biliteit creëren we voor web-

shops een verhoging van

conversie, retentie en klanttevre-

denheid”, zegt John Jansen, ma-

naging director van de

DynaGroup, die namens Dynalo-

gic de award in ontvangst nam.

Het logistieke bedrijf vertaalt de

wensen van zowel de webshop

als de consument naar oplossin-

gen die webshops in staat stellen

hun klanten beter van dienst te

zijn en aan zich te binden. “Uit

onderzoek is gebleken dat de

conversie- en retentieratio stijgt

als webshoppers zelf kunnen

aangeven op welk moment hun

bestelling wordt afgeleverd”, zegt

Jansen. “Daarom biedt Dynalogic

webwinkeliers de mogelijkheid

hun klanten zelf te laten kiezen

op welke dag en op welk tijdstip

ze hun aankoop willen ontvan-

gen, ook ’s avonds en in het

weekend.”

Dynalogic kent een realtime

Track & Trace functie, EASI sta-

tusinfo voor de ontvanger en

flexibele aflevertijdsvensters. De

klant heeft de mogelijkheid om

via Google Earth te bekijken

waar de zending zich bevindt. De

EASI statusupdates zorgen er-

voor dat de consument via

e-mail en sms op de hoogte

wordt gehouden van de aflever-

status van de zending.

11LOG004_nieuws_editorial.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 9:01 AM Page 4

Page 5: Logistiek

ACTUEEL door Bas Dijkhuizen

SUPPLY CHAIN / EDILO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

5

‘ZOWEL KLANTEN ALS LEVERANCIERS PROFITEREN VAN EDI’Het volledige order-, leverings-

en facturatieproces van C1000

wordt vanaf 1 juli aanstaande

volledig ondersteund via EDI.

Dit houdt in dat bij uiteindelijke

leveringen aan alle winkels van

het supermarktconcern gebruik

van EDI verplicht wordt voor alle

leveranciers. “Het is de bedoeling

dat we voor het einde van dit

jaar alles geregeld hebben”, zegt

C1000-directeur supply chain en

logistiek Willem-Jan Vreezen.

Dit jaar is bij C1000 de uitrol ge-

start van het nieuwe ERP-pakket

van Oracle. Volgens Vreezen was

hierbij een belangrijke voorwaarde

dat ook overgestapt wordt op EDI.

“Met het nieuwe ERP maken we

een efficiencyslag, wat onder meer

automatisch ook inhoudt dat we

de overstap maken naar EDI.” Con-

currenten als Albert Heijn en

Jumbo zijn al enige jaren geleden

overgestapt op EDI. “Tot voor kort

hadden we binnen onze organisatie

een IT-landschap met verschillende

deeloplossingen. Met de implemen-

tatie van Oracle gaan we een in-

haalslag maken ten opzichte van

onze concurrentie”, aldus Vreezen.

Palletinslag snellerDe overstap op volledige EDI zal

volgens de directeur supply chain

en logistiek niet alleen zorgen voor

een efficiencyslag, maar ook voor

een vermindering in het aantal fou-

ten. “Daardoor beperk je de kosten

die ontstaan tussen leveranciers en

afnemers, omdat er minder ver-

keerde leveringen zullen plaatsvin-

den.” Vreezen verwacht dat met de

implementatie van EDI vooral de

palletinslag bij de distributiecentra

sneller zal verlopen. “De inslag zal

per pallet tien tot twintig seconden

sneller verlopen. Dat levert voor dit

stukje in de keten een aanzienlijke

kostenbesparing op van tachtig

procent op jaarbasis. Bovendien

hebben we dankzij EDI bij de in-

bound veel sneller de THT-datum

inzichtelijk. We maken dus op dat

vlak ook een kwaliteitsslag.”

GewenningsperiodeDe overstap op EDI vergt een inves-

tering voor de toeleveranciers van

C1000, maar die is volgens Vreezen

‘te overzien’. “Het is uiteindelijk in

ons beider belang. Met EDI gaan

processen binnen onze keten straks

foutlozer en sneller.” Voor de leve-

ranciers heeft C1000 ook een

gewenningsperiode ingelast. “Cen-

traal vanuit Amersfoort hebben we

ook procesregisseurs aangesteld die

leveranciers begeleiden in de over-

stap naar EDI. We verwachten dan

ook eind van dit jaar volledig over-

gestapt te zijn op EDI. Dus leveran-

ciers hebben de tijd om te wennen

en bovendien zijn de meeste ook al

bekend met het fenomeen.”

Lostijdgarantie Daarnaast geeft C1000 ook iets

terug aan de leveranciers, namelijk

elektronische betalingsspecificatie

en lostijdgarantie bij de distributie-

centra (bij vooraanmelding) van

het supermarktconcern. Ook neemt

C1000 de melding van emballagele-

veringen aan Container Centralen

over van de leverancier.

De vraag naar logistieke ruimte zal

dit jaar verder aantrekken. Dit

blijkt uit het kwartaalrapport over

de Nederlandse logistieke markt

van vastgoedadviseur CB Richard

Ellis. Daarnaast is een tweede

trend zichtbaar: een verschuiving

van gebruikers naar de best be-

reikbare bedrijventerreinen van

een logistiek knooppunt.

De vraag naar distributieruimte in

Nederland bleef in het eerste

VRAAG NAAR LOGISTIEKERUIMTE NEEMT TOE

kwartaal op jaarbasis stabiel. Op-

vallend was dat het om veel

nieuwe meters ging: het eerste

kwartaal beleefde de hoogste op-

name van nieuwe distributie-

ruimte van de afgelopen twee jaar.

Het aanbod aan nieuwe distribu-

tieruimte in de markt daalde met

13 procent. Het totale aanbod

nam echter verder toe, wat de

structurele verschuiving van ‘oud’

naar ‘nieuw’ onderstreept.

exact.nl/handel

C1000-directeur supply chain en lo-

gistiek Willem-Jan Vreezen: “De in-

slag zal per pallet tien tot twintig

seconden sneller verlopen.”

advertentie

11LOG004_nieuws_pag_5.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 9:17 AM Page 5

Page 6: Logistiek

ACTUEEL door Annemiek Jorritsma

DISTRIBUTIE / INSPIRATIE

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

6

NATIONALE DISTRIBUTIE DAG IN HETTEKEN VAN INNOVATIE EN INSPIRATIETijdens de Nationale Distributie

Dag 2011 wordt er ingegaan op

de kansen voor Logistiek Neder-

land in toekomstige pan-Euro-

pese Supply Chains. Dit keer in

een ander jasje, waarbij jonge

ondernemers met nieuwe inno-

vatieve ideeën een podium krij-

gen. Verteld wordt waarom er is

gebroken met leidende business

modellen uit het verleden. De

kennis en ervaring worden ge-

deeld met de deelnemers.

Op donderdag 23 juni organiseert

NDL/HIDC voor de 24e keer de

Nationale Distributiedag (NDD).

Het congres vindt dit jaar plaats in

de Grote Kerk in Breda.

NDL/HIDC organiseert deze dag

in samenwerking met de

Gemeente Breda en Dinalog, die

het regionale programma verzor-

gen.

De afgelopen jaren werd de NDD

druk bezocht en trok gemiddeld

ongeveer 400 bezoekers, afkomstig

uit het logistiek en verladend be-

drijfsleven, kennisinstituten, con-

sultancy, overheid en politiek.

Sessies in kapellenIn tegenstelling tot eerdere edities

van de NDD is er dit jaar voor ge-

kozen om af te wijken van een ple-

naire setting. “Het wordt meer een

soort festival”, legt Justine ten

Hoorn van NDL/HIDC uit. “Er is

wel iedere uur een andere spreker

op een podium, die vanuit alle

hoeken van de kerk te zien is,

maar verder willen we het heel in-

teractief houden. Er worden negen

subsessies in de kapellen aan de

zijkanten van de kerk georgani-

seerd. Nieuwe techniek, nieuwe

generatie en nieuwe media staan

gedurende de dag centraal.”

Jonge ondernemers delen tijdens

de NDD hun innovatieve ideeën

met de deelnemers. Wat kunnen

in Nederland gevestigde logistieke

bedrijven leren van jonge onder-

nemers?", "Welke rol speelt inno-

vatie bij het vinden van nieuwe

pan-Europese supply chain oplos-

singen?" en "Hoe kunnen we ons

als logistiek land op innovatief ge-

bied blijven onderscheiden?" zijn

vragen die tijdens deze NDD wor-

den beantwoord.

The Fresh connectionOok de internationale finale van

de supply chain-game The Fresh

Connection voor studenten-teams

uit 20 verschillende landen vindt

plaats tijdens de NDD 2011. Gedu-

rende de dag zullen 100 studenten

strijden om de felbegeerde titel,

die tijdens het middagcongres

wordt uitgereikt.

Lean and Green Awarduitrei-king 201119 mei 2011, DelftEerste Lean and Green Award-uitreiking 2011: koplopersDuurzame Logistiek www.duurzamelogistiek.nl

Logistiek Platform Nederland201126 mei, TielHét logistieke event voor ver-voerders en verladers in Neder-land. Thema’s onder meer:Trends & Spends in logistiek,Sustainable Logistics, en Hetnieuwe Plannen.www.managementproducties.com

EVO Jaarcongres8 juni 2011, ScheveningenHet congres wil inzicht geven inde nieuwste en nog te verwach-ten ontwikkelingen in mondialehandelsstromen. Tevens afscheidvan Dick van den BroekHumphreij. Sprekers onder meerBernard Wientjes (voorzitterVNO-NCW) en Paul Dirken (direc-teur Bedrijven Rabo Nederland)www.evo.n

Nationale Distributiedag23 juni 2011 , BredaDe NDD 2011 staat in hetteken van innovatie en inspira-tie. Kansen scheppen in pan-europese Supply Chains.www.ndl.nl

Voor de volledige agenda en

andere evenementen, zie logis-

tiek.nl/agenda

AGENDA

Programma 23 Juni 2011Grote Kerk, Breda11.30 – 14.30 regionaal pro-gramma door Gemeente Bredaen Dinalog: bedrijfsbezoekenaan o.a. Perfetti Van Melle enS&H Fulfilment15.00 – 18.00 NDD congres ‘In-spiratie en innovatie' met ver-schillende sprekers en 9 subsessies in de kapellen vande kerk18.00 – 20.00 aperitief en dinerbuffetToegangsprijs leden: € 175,00Toegangsprijs niet-leden: € 595,00Aanmelden kan via www.ndl.nl

De Nationale Distributie Dag vindt plaats in de grote kerk in Breda

11LOG004_nieuws_agenda.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 2:38 PM Page 6

Page 7: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

7

LOGISTIEK / CONTAINEROVERSLAG

In het nog prille jaar 2011 werden er al tweenieuwe records geboekt in de containeroverslag inRotterdam. ECT lukte het om in januari in 1 week100.000 containers over te slaan, waarbij 36diepzeeschepen en 170 ‘feeder’schepen werdenafgehandeld, en 475 binnenschepen, 120 treinenen 22.000 vrachtwagens van of naar het achter-land gingen. En in de hele haven van Rotterdamwerd in de maand maart 2011 1 miljoen TEU afge-handeld, waarbij de miljoenste TEU op 31 maartin de avond van de Ital Oriënte werd overgeslagen.In het oog springende mijlpalen, die duidelijkmaken dat de mondiale handel van consumenten-producten weer helemaal ‘back on track’ lijkt. Oftoch niet, en is het vooral de grote haven Rotter-dam die profiteert van de toenemende groei in dewereldhandel, en andere havens niet?Het maritieme consultancybureau Drewry houdt deontwikkelingen in de mondiale containeroverslag

Kees Verweij, PrincipalConsultant bij Buck Consultants International,[email protected]

regelmatig bij. In één van hun laatste rapportengeven ze een overzicht van de verwachte container-overslag in 2010 en 2015 per werelddeel, afgezettegen de (verwachte) capaciteit. Hieruit blijkt datde wereldwijde containeroverslag zal groeien van513 miljoen TEU in 2010 naar 718 miljoen TEU in2015. Een verwachte groei van ruim 200 miljoenTEU in 5 jaar dus, waarvan precies de helft zalplaatsvinden in het Verre Oosten. Dit slorpt vrijwelalle aanwezige en geplande terminalcapaciteitweer op, en dit gebruik zal 95% zijn in 2015, tegen-over 70% in 2010. Uiteraard kan men in China

CONTAINEROVERSLAG: KLAARVOOR DE NIEUWE ‘BOOM’

sneller schakelen bij de bouw van nieuwe contai-nerterminals, dus dit knelpunt kan minder zwaaruitvallen. De situatie in Noord-Europa (de Hamburg-Le Havre range) is anders, hier is de groei een watbescheidener 13 miljoen TEU. Met alle bij te bou-wen terminalcapaciteit, zoals de Maasvlakte 2, deLondon Gateway en de Jade Weser Port in Wil-helmshaven, is de groei in capaciteitsgebruik veelminder groot, van 56% naar 64%. Voor de anderewerelddelen geldt dat de groei in containerover-slag en het gebruik van de terminals vooralin Azie zit, terwijl Europa en Amerika in ca-paciteitsgebruik achterblijven.De containerterminals in Noord-Europa worden beheerd doorgrote partijen als de nummer 1Hutchison Whampoa, de num-mer 2 APM Terminals en de num-mer 3 PSA. De resterende grote

terminaloperators zijn de twee Hamburgse termi-nals HHLA en Eurogate, en DP World en MSC. DeHamburg-Le Havre range onderscheidt zich van an-dere werelddelen doordat de globale operators demarkt beheersen, terwijl in andere werelddelen ermeer lokale partijen zijn. Door de dip in 2009 isde overslag achtergebleven bij de verwachtingen,terwijl de plannen voor terminaluitbreiding lastigergestopt konden worden. Dit geeft ruimte voor hetopvangen van de groei in de komende jaren in deHamburg-Le Havre regio, en de regio lijkt zo klaarvoor de nieuwe ‘boom’.

Alle analyses van Kees Verweijen anderen zijn te vinden op logistiek.nl/analyses

COLUMN door Kees Verweij

Containeroverslag en terminalcapaciteit 2010 en 2015per werelddeel (bron: Drewry 2010)

197

72

49

42

33

33

87

300

97

62

52

47

41

120

0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 275 300 325

Verre Oosten

Zuidoost Azië

Noord Europa

Noord Amerika

Midden Oosten

Zuid Europa

Overige werelddelen

Overslag in

miljoen TEU

74%65%

64%56%

95%73%

95%70%

59%53%

96%80%

60%56%

Overslag 2015

Overslag 2010

% gebruik capaciteit 2015

% gebruik capaciteit 2010

95%70%

11LOG004_analyse verweij.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 2:49 PM Page 7

Page 8: Logistiek

Amsterdam

UtrechtDen Haag

RotterdamSpijkenisse

Bergen op Zoom

Tiel

Zeist

HilversumAmstelveen

Zaandam

Purmerend

Alkmaar

Hoorn

EmmeloordMeppel

Kampen

Hoogeveen

Deventer

Almelo

Hengelo

Zutphen

Winterswijk

Venlo

Roermond

Heerlen

Kerkrade

Heerenveen

Delfzijl

Eemshaven

Emmen

Veenendaal

Ede

Oss

Helmond

Veghel

Vlissingen

Roosendaal

Schiphol

Venray

Geldermalsen

Gouda

Nieuwegein

Alphena/d Rijn

Hoofddorp Zeewolde

Leeuwarden

Den Helder

Lelystad

Almere

Apeldoorn

Amersfoort

Zoetermeer

Leiden

Haarlem

Arnhem

Enschede

Zwolle

Nijmegen

‘s-Hertogenbosch

Tilburg

WaalwijkOosterhout

Breda

Dordrecht

Middelburg

Eindhoven

Maastricht

Groningen

Assen

Amsterdam

UtrechtDen Haag

MaasvlakteRotterdam

Spijkenisse

Bergen op Zoom

Tiel

Zeist

HilversumAmstelveen

Zaandam

Purmerend

Alkmaar

Hoorn

EmmeloordMeppel

Kampen

Hoogeveen

Deventer

Almelo

Hengelo

Zutphen

Winterswijk

Venlo

Roermond

Heerlen

Kerkrade

Heerenveen

Delfzijl

Eemshaven

Emmen

Veenendaal

Ede

Oss

Helmond

Veghel

Vlissingen

Roosendaal

Schiphol

Venray

Geldermalsen

Gouda

Nieuwegein

Alphena/d Rijn

Hoofddorp Zeewolde

Leeuwarden

Den Helder

Lelystad

Almere

Apeldoorn

Amersfoort

Zoetermeer

Leiden

Haarlem

Arnhem

Enschede

Zwolle

Nijmegen

‘s-Hertogenbosch

Tilburg

OosterhoutWaalwijk

Breda

Dordrecht

Middelburg

Eindhoven

Maastricht

Groningen

Assen

Maasvlakte

Top tien hotspots 1. Venlo-Venray2. West-Brabant3. Tilburg-Waalwijk 4. Haven Rotterdam5. Oss-Veghel-Eindhoven6. Schiphol7. Arnhem-Nijmegen8. Haven Amsterdam9. Almere-Zeewolde10. Tiel-Geldermalsen

Logistieke kaart is een bijlage bij Logistiek Magazine mei 2011

Het vakblad voor logistiek Nederland

11

2233

44

99

77

55

66

88

1010

1111

1212

1313

1414

1515

1616

1717

1818

1919 2020

VerantwoordingVoor het bepalen van de twintig belangrijkste logistieke hotspots van Nederland heeft Logistiek Magazine diverse regio's vergeleken op basis van zes criteria: (1) beschikbaarheid grond en panden, (2) aanwezigheid goede infra-structuur, (3) bereikbaarheid logistieke knooppunten, (4) medewerking overheid/gemeenten, (5) beschikbaarheid personeel en opleidingen en (6) inzetbaarheid/motivatie medewerkers. Per criteria heeft een panel van logistieke experts op een stemformulier zijn drie favoriete regio's ingevuld. Telling van de voorkeuren leverde de lijst van 20 logistieke hotspots op.

Legenda Autosnelwegen Nr. 1 Spoorwegen Vaarwegen 2 t/m10 Betuweroute HSL Overige Luchthaven Hotspots

11

ANALYSE door Bas Dijkhuizen

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

8

“Venlo-Venray snel hersteld van de crisis” aantal opmerkelijke uitspraken: Venlo-Venray: “One stop shop-ping, goede marketing, uitste-kende concepten nu ook metGreenport en Floriade, gunstigeligging en een daadwerkelijk tri-modaal knooppunt”Tilburg-Waalwijk: “Nog klein invergelijking met mainports ensamengebalde West-Brabantregio maar trimodaal en eenechte transport- en logistieke

meente/regio. In totaal warener 936 punten te vergeven.Venlo-Venray verdiende 198punten, gevolgd door West-Bra-bant met 189 punten. Tilburg-Waalwijk volgt op afstand met141 punten. Op het stemformu-lier konden de panelleden ookhun commentaar leveren op dediverse logistieke hotspots. Een

28 panelleden hebben dit jaareen stemformulier ingestuurdwaarop zij hun waarderinggaven voor de 20 belangrijkstelogistieke hotspots van Neder-land op basis van zes criteria:aanwezigheid personeel, bereik-baarheid, beschikbaarheidgrond, aanwezige infrastructuurmotivatie personeel en rol ge-

11LOG004_logistiekekaart.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:24 PM Page 8

Page 9: Logistiek

SUPPLY CHAIN / LOGISTIEKE HOTSPOTSLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

9

VENLO-VENRAY PROLONGEERT,REGIO OSS RUNNER UPDe regio Venlo-Venray prijkt dit jaar wederom als lo-gistiek hotspot nummer 1 op de Logistieke kaartvan Nederland. In 2010 was de zege voor deNoord-Limburgse regio nog nipt, nu daarentegen ishet gat ten opzichte van concurrent West-Brabanteen stuk groter. Erkende hotspots als Almere enTiel stellen teleur. Oss krijgt loon naar werken enstijgt naar plaats vier.

De prolongatie van de hotspot

nummer 1 positie door de regio

Venlo-Venray lag in de lijn der ver-

wachting. Eind 2009 is Venlo-Ven-

ray, na twee achtereenvolgende

jaren twee te zijn geëindigd in de

hotspotverkiezing achter West-

Brabant, voortvarend begonnen

met de implementatie van de lo-

gistieke innovatieagenda. Na de

nipte winst in 2010 ging er nadien

geen maand voorbij of er kwam,

onder impuls van de NV Regio

Venlo, wel belangwekkend nieuws

uit deze regio. Zo participeren NV

Regio Venlo en bedrijven uit deze

regio volop in tenders die door het

logistieke topinstituut Dinalog zijn

uitgeschreven, dit jaar en het afge-

lopen jaar.

PromotiemachineEen ander hoogtepunt vormt de

opening vorig jaar juni van de

nieuwe bargeterminal van Trimo-

dal Container Terminal Venlo

(TCT Venlo). Daarmee heeft Venlo

naast weg en spoor nu ook een

ontsluiting voor het goederenver-

voer via het water. Ook heeft de

logistieke hotspotregio de ambitie

uitgesproken dat het de komende

jaren wil doorontwikkelen tot Eu-

ropees spoorgoederenknooppunt

middels het samenwerkingsplat-

form RailportVenlo, waarin over-

heden en bedrijfsleven

samenwerken. Om steun vanuit

Den Haag te vragen hebben de

provincie Limburg, de gemeente

Venlo en de NV Regio Venlo na-

mens dit platform ook begin dit

jaar een bidbook aangeboden aan

de minister van Infrastructuur en

Milieu, waarin gevraagd wordt om

financiële steun voor dit plan. De

logistieke ontwikkelingen en de

promotiemachine van Venlo-Ven-

ray lopen dus als een tierelier, wat

erin geresulteerd heeft dat het

panel van logistieke experts deze

regio hebben verkozen tot belang-

rijkste logistieke hotspot van Ne-

derland dit jaar.

Inspanningen RewinWest-Brabant lijkt de afgelopen

twee jaar een beetje kopje onder

te gaan door het geweld vanuit

de regio Venlo. De regio lijkt niet

optimaal te profiteren van de

komst van logistiek topinstituut

Dinalog naar Breda. De uitverkie-

zing tot logistieke hotspot num-

mer 1 had West-Brabant in 2008

en 2009 vooral te danken aan de

vestiging van Europese distribu-

tiecentra van grote multinatio-

nals, die vooral gecharmeerd

zijn van de centrale ligging van

deze regio tussen Antwerpen en

Rotterdam. Dat kunstje lijkt nu

uitgewerkt, ondanks dat het afge-

lopen jaar en dit jaar dankzij in-

spanningen van NV Rewin

West-Brabant grote Amerikaanse

multinationals als modeketen

Abercrombie & Fitch en meer re-

cent nog kledingbedrijf Forever21

aankondigden hun EDC te vesti-

gen in respectievelijk Roosendaal

en Bergen op Zoom.

Samenvoeging Voor het eerst dit jaar is aan hot-

spot Tilburg Waalwijk toegevoegd.

Deze samenvoeging is gerecht-

vaardigd, aangezien beide steden

steeds vaker worden genoemd als

één logistieke regio. De toevoeging

van Waalwijk heeft er in geresul-

teerd dat Tilburg zijn derde positie

ook dit jaar heeft behouden. Waal-

wijk doet er alles aan om logis-

tieke bedrijvigheid aan te trekken

en dat heeft erin geresulteerd dat

grote partijen als Spar en Kivits

Drunen zich gaan vestigen op het

nieuwe logistiek bedrijvenpark

Haven Zeven.

Succes OssOok de hotspot regio Oss-Veghel-

Eindhoven heeft goede zaken ge-

daan. Na jarenlang gebivakkeerd

te hebben op de zevende plaats is

deze regio doorgestoten naar een

verdienstelijke vijfde plaats. Die

stijging is mede te danken aan de

inspanningen van het in 2010 op-

gerichte Logistiek Platform Oss

dat Zuidoost-Brabant op de logis-

tieke kaart moet zetten als het

trimodale logistieke achterland-

knooppunt van de provincie

Noord-Brabant. Almere en Tiel-

Geldermalsen zorgden de afgelo-

pen jaren nog wel eens voor

verrassingen met noteringen bin-

nen de top-5. Dit jaar moeten

beide hotspots het doen met res-

pectievelijk een negende en tiende

positie. Beide hotspots hebben ja-

renlang goed gepresteerd dankzij

hun aantrekkelijke bedrijvenpar-

ken Medel bij Tiel en Almere met

Stichtse en Hollandse Kant. Het

instorten van de logistiek vast-

goedmarkt heeft beide hotspots,

zo blijkt, geen goed gedaan.

Ga naar het dossier: www.lo-gistiek.nl/logistiekekaart voormeer nieuws en achtergrondin-formatie over de hotspotkaartvan dit jaar en voorgaandejaren

stad. Veel toonaangevende be-drijven.”West-Brabant: “Regio blijfttrekken met Dinalog in Bredaen de vele logistieke initiatie-ven. Wel ontbreekt een helderetotaalvisie op al deze initiatie-ven, bijvoorbeeld link tussen Di-nalog en campus.”“De problemen die Tilburg on-dervindt (leegstand DC's, ver-werpen bestemmingsplan

Vossenberg) steken in schrilcontract af tegen het succes -15 km verderop - in Waalwijk,waar alle gronden zijn uitgege-ven en de leegstand nihil is.”Venlo-Venray: “Gebied heeftzich goed gepositioneerd en tij-dens crisis als eerste hersteld.”Oss-Veghel-Eindhoven: “Eeneconomisch sterke regio metveel verladers en een clusterop Food, health en Farma”

Almere-Zeewolde: Regio heeftpotentieel als vestigingslocatievoor binnenlandse distributie.Ruimte en bereikbaarheid zijnpluspunten. Er zijn echter wei-nig concrete plannen voor debouw van nieuwe distributie-centra. Venlo-Venray: “De Floriade zieik eerder als min- dan als plus-punt: trekt teveel aandacht enprofilering weg van logistiek.”

11LOG004_logistiekekaart.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:24 PM Page 9

Page 10: Logistiek

INTERVI EW door Annemiek Jorritsma

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

10

“Logistiek: hard werken”

Het Franse logistieke bedrijf Norbert Dentres-sangle was veel in het nieuws door de over-name van concurrent TDG vaninvesteringsmaatschappij DouglasBay Capital.De Europese Commissie heeft onlangs toe-stemming verleend voor de overname, waarnaMauro Ungheretti, managing director van Nor-bert Dentressangle in Nederland, meteen in destartblokken stond om de integratie in Neder-land tot een succes te maken. “Logistiek iseen people business. Het is belangrijk datalles tijdens de integratie van TDG soepel ver-loopt en de mensen het gevoel krijgen dat zebij ons horen, bij de ‘people in red’. Ondanksdat het in de logistiek hard werken blijft, staanmedewerkers nog altijd centraal binnen Nor-bert Dentressangle.”De nieuwe combinatie ND-TDG leidt tot eengezamenlijke jaaromzet van 3,6 miljard euro.De 130 warehouses van TDG in Europa wordenaan het netwerk van Dentressangle toege-voegd. In januari van dit jaar nam het Fransebedrijf de distributieactiviteiten over van WRTVleuten uit De Meern voor ThyssenKrupp Stok-vis Plastics. De internationale groei zet verderdoor en nieuwe overnames worden voorbereid.Ungheretti: “We gaan voor 10 miljard euroomzet wereldwijd in 2018.”

11LOG004_interview.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 3:26 PM Page 10

Page 11: Logistiek

LOGISTIEKE DIENSTVERLENING / STRATEGIELO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

11

Hoe ben je in de logistiek

terechtgekomen?

“Ik kom uit de financiële hoek en

heb in het begin van mijn carrière

een aantal jaren in de effectenhan-

del en het bankwezen gewerkt.

Een wereld die voor mij onvol-

doende grijpbaar was. Ik maakte

de overstap naar consultancy en

werd strategisch consultant. In die

rol ben ik in aanraking gekomen

met logistieke bedrijven. Ik advi-

seerde in die tijd Nedlloyd die

worstelde met haar kledinglogis-

tiek. Ik heb toen een strategie ont-

wikkeld voor kledingopslag en

distributie en samen met ze een

Europees dekkend netwerk ge-

creëerd. Het werd uiteindelijk een

gespecialiseerd logistiek bedrijf

voor kleding met de naam Faxion.

Ik ben daar in dienst getreden als

marketing manager.”

Je bent geen logisticus…

“Logistiek is de wereld waarin ik

leef. Mijn vak is alleen niet de lo-

gistieke inhoud, maar general ma-

nagement. Ik zie graag wizz kids

en enigineers om me heen die

mooie logistieke concepten be-

denken en bouwen, maar zelf vind

het vooral leuk om met strategie

bezig te zijn en op zoek te gaan

naar intellectuele analytische uit-

dagingen. Toch vind ik het ook

leuk om met het optimaliseren

van bestaande processen bezig te

zijn. Al deze zaken kunnen prima

Mauro Ungheretti, managing director Norbert Dentressangle

‘IK BEN EEN ANALIST EN HEBSNEL DOOR HOE HET ZIT’Mauro Ungheretti vindt zichzelf een change manager. De organisatieveranderingen die na deovername van concurrent TDG op hem afkomengrijpt hij met beide handen aan. Succes hebben entevreden klanten drijven hem.

in de logistiek. Ik werk ook graag

met interne stakeholders. Oplos-

singen vinden, dat is waar het

vooral om gaat. Eerst bouwen aan

het huis en dan de zaken perfect

op orde krijgen. En daarbij richt ik

me niet alleen op commercie.”

Je zet je tanden in overnames?

“Ja. Ik ben een change manager. Ik

heb heel veel gewerkt voor inter-

nationale bedrijven op verschil-

lende plekken in de wereld en me

vaak bezig gehouden met de inte-

gratie van overgenomen bedrijven.

Toen ik nog bij Faxion werkte wer-

den overal in Europa bedrijven ge-

kocht die geïntegreerd moesten

worden, zodat er een volledige kle-

ding supply chain ontstond met

intercontinentale services, dou-

ane, VAL, warehousing en distri-

butie. Ik heb toen ook een aantal

jaren in mijn geboorteland Italië

mogen werken. Het internationale

aspect in een baan is ook altijd

iets geweest wat mij heeft aange-

trokken.”

Waarom de overname van

TDG?

“Norbert Dentressangle streeft

naar meer schaal en profilering in

de markt. Een acquisitie helpt

daarbij. De overname van TDG

brengt ons bedrijf een aantal din-

gen. Aan de ene kant versterking

van een aantal van onze compe-

tenties. Zo versterken we onszelf

in Nederland in een aantal secto-

ren zoals in high tech. TDG is

daarin goed ontwikkeld met klan-

ten als UPC en Getronics. In de re-

tail zijn ze, net als ons, ook sterk.

Wat nieuw voor ons is zijn de con-

sumer chemicals, de ADR-goede-

ren en geur- en smaakstoffen. Dat

hadden we nog niet. Het TDG wa-

rehouse in Veenendaal is een

prachtige locatie om gevaarlijke

goederen te behandelen. Norbert

Dentressangle wil heel graag de

cultuuromslag naar freight ma-

nagement maken. Het zit nog niet

voldoende in onze genen, maar

omdat het bij TDG zo goed is ont-

wikkeld, is dit ook een heel wel-

kom aspect als gevolg van de

overname. Al die kennis en erva-

ring halen we nu binnen. Dat be-

tekent dat we onze klanten alle

logistieke diensten kunnen gaan

aanbieden. Een ander belangrijk

aspect van de overname is de

schaalvergroting die het met zich

meebrengt.”

Hoe belangrijk is groei?

“Het geeft ons veel voordelen nu

we groter worden. We kunnen

meer investeren in goede kwaliteit

en in mensen. We hebben nu zes

logistiek engineers en er komen

weer meer doorgroeimogelijkhe-

den. De schaalgrootte stelt ons

verder in staat om te werken aan

gestandaardiseerde oplossingen,

zoals onze diepvriesoplossing.

Daarnaast hebben we meer expo-

sure doordat we met meer auto’s

op de weg zitten. Door de over-

name van Christian Salvesen in

2007 zijn we in omvang verdub-

beld. Door de overname van TDG

groeien we in Nederland met nog

eens 60 procent en in Europa met

40 procent. En dat is niet het

einde van de ontwikkeling. We

gaan wereldwijd voor 10 miljard

euro omzet in 2018. Ons verder

ontwikkelen in e-commerce is ook

iets waar we over aan het naden-

ken zijn.”

Wat zijn de belangrijkste orga-

nisatorische veranderingen?

“Om te beginnen worden de me-

dewerkers van TDG overgenomen,

maar er komt wel één overkoepe-

lend management. De vestigingen

blijven zoals ze zijn. Het nieuwe

managementteam wordt samen-

gesteld uit managers van TDG en

Norbert Dentressangle. Er komen

vier business units: Food – gecon-

ditioneerd en houdbaar, Retail -

non food, Industrial - high tech en

Freight management - transport &

expeditie. We starten op korte ter-

mijn met de integratie van de staf-

afdelingen zoals human resources

en administratie. Het nieuwe

hoofdkantoor wordt Oss. Verder

zoeken we zoveel mogelijk de sa-

menwerking op met de TDG sites.

Een aantal rapportagelijnen ver-

andert, maar verder zal er voor de

medewerkers in de lokale vestigin-

gen niet veel veranderen.”

Waarom trekt de logistiek jou?

“Het is aan de ene kant in de logis-

tiek vaak heel concreet en tast-

baar. Je bent bezig met producten

en het oplossen van vraagstukken.

Je komt met veel mensen in aanra-

king en ben je bezig met en voor

klanten. Maar voor mij is de logis-

tiek vooral interessant door het

type werk dat ik mag uitvoeren,

het general management, het

bezig zijn met veranderingen en

het bouwen van nieuwe business.

Dat gebeurt soms op basis van

11LOG004_interview.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:17 PM Page 11

Page 12: Logistiek

LOGISTIEKE DIENSTVERLENING / STRATEGIE

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

12

overnames of het aangaan van al-

lianties. Maar als je bijvoorbeeld

kijkt naar innovaties, die kunnen

heel goed tot stand komen als er

een goede samenwerking is tussen

verlader en logistiek dienstverle-

ner. Maar ook binnen de keten zijn

er mogelijkheden om tussen verla-

der en de klant van de verlader,

dus met zijn drieën, in de keten

bezig te zijn met verbeteringen.”

Nooit last van tegenstrijdige

belangen?

“Natuurlijk zijn er soms restricties

omdat er contracten lopen of er

een stevige kostenfocus is op een

bepaald moment, die de samen-

werking zou kunnen beïnvloeden.

Maar als je jezelf daar overheen

zet, zijn er veel mogelijkheden.

Om een paar voorbeelden te noe-

men. We hebben shared warehou-

ses met Unilever, Ad van Geloven,

Albert Heijn non food en Ikea. In-

novatie bestaat ook uit procesver-

beteringen zoals we dat bij onze

klant Xerox doen. Het verder door-

ontwikkelen van reverse logistics

bijvoorbeeld. Alle oude machines

terughalen naar Nederland, on-

derdelen eruit halen en deze op-

nieuw aanbieden voor hergebruik.

Het is een specialisme van ons aan

het worden. Reverse logistics is

iets wat we voor meer klanten wil-

len gaan doen. We hebben de

nodige vergunningen en IT-onder-

steuning is er. We kunnen het

daardoor nu als product in de

markt gaan zetten.”

Wat typeert jullie bedrijf?

“Norbert Dentressangle is een echt

familiebedrijf. Er is veel loyaliteit

onder de medewerkers en weinig

verloop. Als ik met Norbert Den-

tressangle zelf spreek zegt hij altijd

dat het draait om onze chauffeurs

en onze medewerkers op de loca-

ties. ‘Managers en stafdiensten

staan in dienst van de operatio-

nele organisatie’, is zijn overtui-

ging. Wij zijn niet een bedrijf met

big spenders en veel grootdoenerij,

maar juist heel down to earth. Tij-

dens de kick off met de nieuwe

TDG collega’s hebben we de Salve-

sen collega’s laten vertellen over

hun overname destijds en hoe ze

het hebben ervaren. We investeren

veel in mensen, in training. We

zijn hierdoor één rood team. Er

wordt sterk ingezet op cultuur en

mentaliteit en dat motiveert onze

mensen. Nu bij de overname van

TDG ben ik bezig met een road-

show langs alle vestigingen om

mensen te informeren en te moti-

veren. Dat wordt gewaardeerd,

mensen weten wat ze kunnen ver-

wachten en zijn tot nu toe erg po-

sitief. Vergeet niet dat TDG in

bezit was van een private equity

organisatie. Nu horen ze weer bij

een echt logistiek bedrijf. Dat voe-

len ze.”

Heeft de integratie van TDG

nog gevolgen?

“Door de overname zijn er wel een

aantal dubbele functies ontstaan.

Maar ook als we afscheid moeten

nemen van mensen of activiteiten

doen we dat altijd netjes. Zo heb-

ben we een goede relatie met vak-

organisaties. Maar bovenal zijn we

goed in het integreren van bedrij-

ven. De 35 acquisities die Norbert

Dentressangle de afgelopen 30 jaar

heeft gedaan zijn bijna allemaal

succesvol geweest.

De cultuur die er heerst in het be-

drijf geeft mij en mijn team alle

vrijheid om bijvoorbeeld nieuwe

acquisities voor te stellen of

nieuwe ambitieuze klantenprojec-

ten.”

Hoe ben jij als manager?

“Ik ben best veeleisend. Ik wil in

control zijn en pak dingen liever

vandaag op dan morgen. Als pro-

cessen eenmaal geborgd zijn laat

ik het aan anderen over. Voor die

tijd wil ik graag op de hoogte zijn

van alle details. Ik ben een analist

en heb snel door hoe het zit. Maar

ik ben ook iemand die mensen om

me heen verantwoordelijk maakt

voor zaken. Ik bevestig ze in hun

rol en laat ze niet zwemmen.

Zoals nu met de intregratie van

TDG heb ik een integratieteam sa-

mengesteld die samen met mij de

blauwdruk van de organisatie gaat

bepalen. Dan ben ik heel gestruc-

tureerd bezig en zet ik ze aan het

werk en ben ik zelf ook hard aan

het werk. Dan ontzie ik mezelf

zeker niet. Ik heb een winnaars-

mentaliteit en wil graag succes

hebben, maar ik ben ook gevoelig

voor waardering en erkenning. Ik

heb graag tevreden klanten.”

Naam Mauro Ungheretti (49)

Functie: Managing director Norbert Dentressangle NederlandDaarvoor: diverse directiefuncties bij Nedlloyd, Danzas enDHL

Opleiding: Economie aan de Universiteit van Amsterdam,marketing aan INSEAD, executive program aan Universityof Pennsylvania

Aantal vestigingen in Europa, inclusief TDG: 500Aantal vrachtauto’s: 9.000Aantal medewerkers in NL: 1.250

Privé: Getrouwd met Irma; drie kinderen: Massiliano (19),Emma (16) en Federico (9)Auto: BMW 520d ‘ben er trots op dat ik hiermee 1 op 17rijd’Hobby: golfen, beeldhouwen, klussen ‘ik begin steeds han-diger te worden’ en (Italiaans) koken

11LOG004_interview.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:17 PM Page 12

Page 13: Logistiek

Fabory is één van de weinige leveranciers van bevestigingsmaterialen die nog aftelt. Als klanten dertien schroefjes willen, krij-gen ze dertien schroefjes en niet een heel doosje. Het aftellen heeft alles te maken met de breedte van het assortiment. In Tilburg liggen bevestigingsmaterialen waarvoor misschien maar één of twee keer per jaar een order binnenkomt. Klanten die een dergelijk artikel bestellen, willen ook geen compleet doosje. “Wij zijn niet een partij met hoge volumes en lage prijzen. Wij zijn specia-list in kleine volumes met een hoge toege-voegde waarde”, vertelt Maurice Geerars, directeur Supply Chain van Fabory. Fabory heeft naast bevestigingsmaterialen ook tools en chemicaliën op voorraad, 125.000 SKU’s in totaal. De breedte van het assortiment maakt het managen ervan tot een lastige klus voor de acht voorraadbeheerders. Waar veel bedrijven hun assortiment verdelen in een A-, B- en C-categorie, onderscheidt

Fabory ook nog D-, E- en F-artikelen.Lange tijd gebruikte Fabory, SAP voor voorraadbeheer, maar dat was te complex, te ondoorzichtig en bevatte te veel maat-werk. Slimstock bracht uitkomst met het voorraadoptimalisatie systeem Slim4. De implementatie daarvan verliep vlekkeloos. Voorraadbeheer is nu een stuk eenvoudiger geworden. De voorraadbeheerders kunnen er nu op vertrouwen dat het systeem auto-matisch de juiste forecastmethode gebruikt. Door te werken volgens ‘management by exception’ kunnen ze zich veel beter dan vroeger concentreren op de echte probleem-gevallen. Kortom: dankzij Slim4 kan Fabory slagvaardiger opereren.

Focus op supply chainAnderhalve maand na de ingebruikname heeft Slim4 al tot nieuwe inzichten geleid. “Volgens Slim4 hebben we voor 6,5 miljoen euro aan overstock liggen. Tegelijkertijd

is het systeem bezig om de voorraad B- en C-artikelen met 2,5 miljoen euro te verho-gen. In theorie is er dus een besparingspo-tentieel van 4 miljoen euro”, aldus Geerars. In de praktijk rekent Geerars er niet op dat de voorraad in het eerste jaar al daadwerke-lijk daalt. Dat deert Geerars niet. “Belang-rijkste is dat de servicegraad in de B- en C-categorieën omhoog gaat zonder dat de totale voorraad stijgt. Onze servicegraad ligt rond de 96 procent, dat moet naar 98 pro-cent.”

Tijd voor S&OPDit jaar wil Fabory zich ook concentreren op de totale supply chain. De groothandel beschikt immers ook nog over voorraadpun-ten in Tsjechië, Roemenië, Portugal, Ver-enigde Staten en Canada. “Om het supply chain denken bij onze planners te introduce-ren, moeten we echter eerst tijd vrij maken. Slim4 levert ons die tijd.”

Fabory is een internationaal opererende groothandel in bevestigingsmaterialen. De kracht van Fabory ligt in de breedte van het assortiment. In het centaal distributiecentrum in Tilburg liggen 60.000 verschillende bouten, moeren, schroeven en andere bevestigingsmaterialen op voorraad. Dat is meer dan wie ook. In de zomer van 2009 besloot Fabory het voorraadoptimalisatie systeem Slim4 aan te schaffen. Directeur Supply Chain, Maurice Geerars: “Onze voorraadbeheerders krijgen nu tijd om naar de hele supply chain te kijken in plaats van alleen naar het DC in Tilburg.”

Fabory verbetert servicegraadvan slow movers

“Er ligt een besparings-potentieel van vier miljoen euro”Maurice Geerars, Fabory

Page 14: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

14

INTERVIEW door Heres Stad

Hoe is het topteam van startgegaan?“Ten opzichte van de andere top-

teams hadden we een prachtige

startpositie. In de afgelopen jaren is

al sectorbreed nagedacht over in-

novatie en versterking van de con-

currentiekracht. Voor logistiek is

het topteam een extra impuls. Voor

andere sectoren geldt dat ze vanaf

de basis moeten beginnen. Met het

rapport van de Commissie Van

Laarhoven heeft de sector belang-

Terwijl de logistieke belangenorganisaties over el-kaar heen buitelen om het topteam van advies tedienen, maakt voorzitter Leo van Wijk tijd vrij vooreen exclusief interview. Nu is de periode aangebro-ken om keuzes te maken. “Waar gaan we mee aande slag, maar ook: wat doen we dus niet meer.”

rijke initiatieven genomen, zoals

Dinalog en het instellen van het

Strategisch Platform Logistiek

(SPL), waarmee de sector richting

de overheid een spreekbuis heeft.

Bij het aanvaarden van deze op-

dracht was voor mij heel belangrijk,

dat er al veel werk is gedaan. Want

ik kan in drie maanden niet een

compleet nieuw plan uitwerken.

We hebben zo’n zeventig organisa-

ties en belangenbehartigers aange-

schreven. Zij leveren nu de input,

die we nodig hebben om een stra-

tegische agenda samen te stellen.

in april hebben we twee hoorses-

sies gehouden om daarover van ge-

dachten te wisselen.”

Wat is de specifieke opdracht?“Het gaat om de internationale po-

sitionering van logistiek als sector.

In 2020 moet de sector behoren bij

de wereldtop. Dat is de duidelijke

doelstelling. Maar er is ook een aan-

tal randvoorwaarden meegegeven.

We kijken specifiek naar kennis,

kunde, kassa – zoals de minister

dat heeft genoemd. Bovendien

moet het MKB hier ook in mee en is

om die reden ook vertegenwoordigd

in het topteam. Zeker in de trans-

portsector is dat van groot belang.

Niet dat we alleen transporterend

Nederland op het oog hebben. Het

gaat ook om het verladende be-

drijfsleven. Maar een belangrijk deel

daarvan is niet van Nederlandse

oorsprong en soms niet eens in Ne-

derland vertegenwoordigd. Het gaat

hier natuurlijk wel om versterking

van de Nederlandse concurrentie-

positie. De uitdaging – ook volgens

Van Laarhoven – is dat we histo-

risch gezien wel een goede positie

hebben, maar dat het innoverend

vermogen van de sector in zijn ge-

heel niet erg groot is. In een sector

met veel kleine aanbiedende par-

tijen ontbreekt de regievoering. Dat

moeten we dus ontwikkelen. Ook

van de verladerskant vraagt dat cre-

ativiteit. Zijn ze bereid om een

stukje regie uit handen te geven?

Zijn ze bereid om samen op te trek-

ken met andere verladers die de-

‘WE ZULLEN KEUZES MOET MAKENOM OP TOPNIVEAU TE KOMEN’

11LOG005_LeovanWijk.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 2:57 PM Page 14

Page 15: Logistiek

DISTRIBUTIE / TOPTEAM LOGISTIEKLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

15

zelfde verlaadbehoefte hebben?

Want zij zijn die dynamiek evenmin

gewend. Dit vraagt nogal wat. Verla-

ders moeten gaan sturen op output,

niet op de wijze van uitvoeren en

plannen. Qua uitwerken van het

model zijn we nu een heel eind op

weg. Qua acceptatie begint het idee

te groeien, maar qua uitvoering om

dit te proberen moeten we nog be-

langrijke stappen zetten. Zover is

het nog niet.”

Wat maakt Nederland kans-rijk?“Als je concepten als synchromoda-

liteit wilt toepassen heb je vooral

volume nodig. Zowel op het punt

van ladingstromen als in aantal

transporteenheden. Zonder vol-

doende schaalgrootte gaat dat niet

lukken. Weinig landen in West-Eu-

ropa hebben zoveel doorvoer als

Nederland. Ik denk dat het concept

niet eenvoudig te kopiëren is door

andere landen, waardoor we dus

een concurrentievoordeel kunnen

opbouwen. Zo komen we tegemoet

aan de wens van het Kabinet om

sectorgewijs de Nederlandse econo-

mie te versterken en op mondiaal

topniveau te krijgen. Tot nu toe

werden de mainports wel als abso-

lute top gezien, maar niet de logis-

tieke sector in zijn geheel.

Overigens is logistiek natuurlijk

voor een aantal genoemde topsec-

toren faciliterend en om die reden

van een hoog niveau. Denk aan de

agrologistiek, de chemie en de high-

tech. We moeten proberen die

dwarsverbanden zoveel mogelijk uit

te bouwen, want ook dat zet Neder-

land uiteindelijk sterker op de we-

reldkaart.”

Is er budgettair voldoenderuimte?“Dat zal moeten blijken. De over-

heid geeft aan, dat het bedrijfsleven

in de lead is om budget toe te wij-

zen. De sectoren die met de meest

interessante plannen komen,

maken de meeste kans om uit die

ruif te kunnen eten. De genoemde

bedragen zijn indicatief, dit hoeft

niet per se de definitieve verdeling

te zijn. Het is aan de topteams om

zich te bewijzen. Er is wel een dui-

delijke randvoorwaarde. We gaan

weg van pure subsidies en we gaan

meer in de richting van risicodra-

gende leningen of specifieke belas-

tingmaatregelen. Geleend geld dat

tot succesvolle innovaties leidt

moet terugbetaald worden om

weer andere innovaties op te kun-

nen starten. Een andere aanpak

dus, waar we als SPL wel voorstan-

der van zijn. Want daarmee komt

een einde aan een wildgroei aan

subsidievormen, die niet altijd in

elkaars verlengde liggen en soms

zelfs haaks op elkaar staan. Net als

een bedrijf moet ook de overheid

keuzes maken. Je gaat een bepaalde

richting uit. Niet daarnaast nog een

andere richting. Wat ga je wel doen

en dus ook wat ga je niet meer

doen? Innovatie is geen democra-

tisch proces. Besluitvorming in de

politiek is dat wel en dus krijgt ie-

dereen wat. Daar wil deze regering

van af.”

Dan valt er ook wat buiten-boord?“Ja, het uitgangspunt is de concur-

rentiepositie in 2020. De vraag is

dan: wat draagt daaraan bij en wat

niet? Dat laatste hoeft niet nood-

zakelijkerwijs zinloos te zijn, maar

het sluit niet aan bij de doelstel-

ling. Dat moet je dan wel in sa-

menhang zien. Het heeft geen zin

om miljarden te steken in een

Tweede Maasvlakte, als de achter-

liggende knooppunten de groei-

ende volumes niet kunnen

verwerken. Ook het verder ontwik-

kelen van bepaalde regio’s heeft

vanuit deze doelstelling niet heel

veel zin. Dat is waar we helder in

moeten zijn. Sommige regionale

ontwikkelingen in infrastructuur

kunnen op zichzelf heel nuttig zijn,

maar krijgen vanuit het perspectief

‘Nederland in 2020’ geen prioriteit.”

Wat heeft het MKB hieraan?“Dat is zeker een uitdaging. Vooral

grote bedrijven met veel geves-

tigde belangen hebben nogal eens

moeite hebben om fundamenteel

te innoveren. Middelgrote bedrij-

ven daarentegen willen nog wel

eens wat uitproberen. Voor kleine

verladers geldt met name dat ze in

de gedachte van synchromodali-

teit mee kunnen liften met grotere

vervoersstromen. Er zijn kansen,

maar het betekent wel dat bedrij-

ven bereid moeten zijn om opge-

dane kennis te delen.”

Hoe sluit het topteam aan bijDinalog?“Wij moeten in hoofdlijnen aange-

ven hoe de focus zal moeten zijn

voor onze internationale topposi-

tie. Daar zal Dinalog binnen haar

activiteiten uitvoering aan moeten

geven. In Dinalog wordt, als topin-

stituut, gewerkt aan onderzoek en

innovatie van hoog wetenschap-

pelijk niveau. Het actieplan, dat

wij als Topteam Logistiek indie-

nen, gaat ook in op acties van het

bedrijfsleven zelf en op randvoor-

waarden als investeringen in infra-

structuur en de instroom in het

logistieke onderwijs. Hoe het ver-

volg er uit gaat zien is nog ondui-

delijk, maar er zal een instantie

komen die voor de overheid in de

gaten houdt of de doelstellingen

gerealiseerd worden. Ik denk dat

hier en daar nog wel wat accent

gelegd mag worden. Minder den-

ken vanuit subsidiestromen, meer

vanuit kansen voor het bedrijfsle-

ven.”

Dat is geen eenvoudige opdracht“Als het gemakkelijk was, hadden

ze iemand anders moeten vragen.

Dit is niet serieus bedoeld. Ik ben

wel iemand van keuzes maken, op

basis van een langetermijnvisie en

vanuit een concrete opdracht. Het

heeft geen enkele zin om een gros-

lijst te maken met alle wensen

vanuit de sector. Wij gaan een pri-

oriteitenlijstje opstellen voor de

overheid. Dat betekent ook dat

mensen teleurgesteld zullen zijn.

Ik doe dit niet om vrienden te

maken. Wel gaan we heel goed

luisteren naar wat er leeft in de

sector, we zullen de input zoveel

mogelijk tot ons nemen en door-

spreken. Het valt niet mee om in

drie maanden tijd alles te adresse-

ren. Maar dat moet toch. Want

ook op dit punt, het adresseren

van onderwerpen, moet iemand

de regie nemen.”

Leo van Wijk (64)Komende maand wil de minister van Economische Zaken,Maxime Verhagen, van negen economische topsectoren wetenmet welke agenda de sector er voor gaat zorgen, dat Neder-land in 2020 tot de absolute wereldtop behoort op dit gebied.Leo van Wijk is voor de logistieke sector benoemd als voorzit-ter van het topteam, dat die agenda met speerpunten en ambi-ties moet formuleren. Hij doet dat samen met hoogleraarLorike Hagdorn (TNO), directeur Wil Versteijnen (logistiekdienstverlener GVT) en directeur-generaal Mark Dierikx (minis-terie van Infrastructuur en Milieu). Inmiddels heeft de sectormassaal gehoor gegeven aan de oproep om input te leverenvoor deze agenda. Behalve logistiek zijn ook agro-food, tuin-bouw, hightech, energie, creatieve industrie, life sciences,chemie en water door het Kabinet gekozen met elk een eigenboegbeeld.Leo van Wijk is voorzitter Strategisch Platform Logistiek,waarin belangenorganisaties, vakverenigingen en onderwijssamenwerken. Hij was topman van KLM en is nu vice-voorzit-ter van de Raad van Commissarissen van Air France – KLM.Daarnaast is Van Wijk voorzitter van Connekt, waar ook hetsecretariaat van het Topteam Logistiek is ondergebracht.

11LOG005_LeovanWijk.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 2:57 PM Page 15

Page 16: Logistiek

REPORTAGE door Bas Dijkhuizen

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

16

STRYKER CONSOLIDEERTDUURZAAM IN VENLO

Stryker is gespecialiseerd in de le-

vering aan ziekenhuizen van de

meest uiteenlopende orthopedi-

sche en traumatologie producten,

variërend van implantaten, kunst-

heupen en -knieën, wervelkolom-

men en laparoscopische apparaten,

tot en met microimplantatensyste-

men en orthobiologie, boor- en

zaagapparatuur. “Daarnaast zijn we

in staat om rechtstreeks aan zie-

kenhuizen complete operatiekamer

inrichtingen te leveren”, zegt Niek

Dudink, directeur Supply Chain

Services Europe bij Stryker. De aan-

voer van deze hoogwaardige pro-

ducten vindt plaats vanuit

productielocaties in de Verenigde

Staten, Duitsland, Zwitserland,

Frankrijk en Ierland.

Efficiëntie nastrevenHet brede productassortiment

voor de medische sector heeft

Stryker te danken aan een groot

aantal overnames, die in het verle-

den en recentelijk nog zijn gedaan.

De distributie van deze producten

voor de Benelux, Duitsland en

Oostenrijk was tot voor kort

verdeeld over magazijnen in Duis-

burg en het Gelderse Waarden-

burg. Dudink: “De onstuimige

groei die we in ons brede portfolio

aan producten doormaken, was

voor ons aanleiding om zowel

onze distributieactiviteiten voor

de Benelux als die voor Duitsland

en Oostenrijk te concentreren op

één centrale locatie. Vasthouden

aan de distributie vanuit de twee

bestaande magazijnen die hon-

derd kilometer van elkaar liggen,

zou namelijk op termijn erg ineffi-

ciënt zijn.”

Nabijheid vliegveldenVoor het bepalen van de nieuwe

vestigingslocatie heeft Styker eerst

een locatiestudie laten verrichten

door Buck Consultants. “Die wees

uit dat vestiging vlak over de grens

hier bij Venlo het gunstigst was

voor ons. Uiteindelijk hebben we

gekozen voor Venlo. Het ligt pal

tegen onze belangrijkste afzet-

markt Duitsland, en voor het ma-

gazijnpersoneel in Waardenburg,

het merendeel woonachtig in het

zuiden, is de reisafstand overbrug-

baar. Bovendien is het voor ons

personeel uit Duisburg eenvoudi-

ger om dagelijks op en neer te rei-

zen van en naar Venlo.”

Wat ook meespeelde bij de keuze

van Stryker voor de logistieke

hotspot nummer 1 van 2010 is de

nabijheid van diverse regionale

vliegvelden en de goede aanslui-

ting op de snelwegen A73 en A67.

“In spoedeisende gevallen kunnen

we bijvoorbeeld een specifiek pro-

duct snel laten invliegen via een

van de regionale vliegvelden.”

UitbreidingsmogelijkheidVia Buck kwam Dudink in contact

met de Limburgse ontwikkelings-

en investeringsmaatschappij

(LIOF). Laatstgenoemde bracht

Dudink in contact met logistiek

vastgoedontwikkelaar Goodman.

Het medische technologiebedrijf Stryker heeft on-langs op logistiek bedrijvenpark Trade Port Noordin Venlo een nieuw distributiecentrum geopend.Hier bundelt het Amerikaanse bedrijf de distributie-activiteiten voor de Benelux, Duitsland en Oosten-rijk. Het pand beschikt over het BREEAM-NL-duur-zaamheidscertificaat, met predicaat ‘very good’.

11LOG004_striker.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:25 PM Page 16

Page 17: Logistiek

WAREHOUSING / NIEUWBOUWLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

17

Piekperiode tijdens gladheid

Veel van de Stryker-producten worden per luchtvracht van-uit de Verenigde Staten afgeleverd op Schiphol. Daarna zor-gen verschillende transporteurs ervoor dat de productenterechtkomen in het nieuwe dc in Venlo, van waaruit dage-lijks rond de duizend shipments worden verstuurd voor zie-kenhuizen en zorginstellingen in de Benelux, Duitsland enOostenrijk. Het lijkt misschien voor de hand liggend maarStryker heeft nooit overwogen om zich te vestigen bij Schip-hol. “Prijstechnisch was het niet interessant voor ons enSchiphol ligt te ver weg voor onze belangrijke afzetmarktDuitsland. Een klant in Duitsland die voor vijf uur ’s avondseen bestelling doet bij ons moet die, voor bepaalde produc-ten, gegarandeerd in ontvangst kunnen nemen voor achtuur ’s ochtends.” Stryker werkt met ziekenhuizen volgens het in consignatieprincipe. Dudink: “Dat betekent dat wij er voor zorgen datziekenhuizen altijd genoeg implantaten, zaagbladen, heupenen knieën op voorraad hebben. Dat is een gecompliceerdeaangelegenheid, aangezien we een heel breed portfolio aanproducten aanbieden.” Ook kan Stryker zich nauwelijks fou-ten permitteren in haar leveringen. “Een verkeerde leveringvan ons kan betekenen dat een operatie niet doorgaat. Wehebben daarom ook een geavanceerde track & trace koppe-ling met ons ERP gemaakt waarmee we tot op artikelniveauzendingen tot in het ziekenhuis zelf kunnen volgen.”Met name tijdens de gladheid in december van het afgelo-pen jaar beleefde Stryker een piekperiode. “Die gladheidzorgde voor een piek in bijvoorbeeld de vraag naar trauma-producten. Dat kon er dus toe leiden dat we een paar uurvoordat een chirurg een operatie ging uitvoeren nog in aller-ijl een complete traumaset moesten leveren. Wij moeten opdit soort situaties gewoonweg voorbereid zijn om onze klan-ten en uiteindelijk hun patiënten te kunnen helpen.”

Het BREEAM-dc van Stryker is

volledig besprinklerd

Het distributiecentrum

van Stryker is gesitu-

eerd op logistiek bedrij-

venpark Trade Port

Noord in Venlo

< Bij de inrichting van

het magazijn is zoveel

gekozen voor natuurlijk

daglicht inval

Speciale dockdeur die

zo min mogelijk tocht

doorlaat >

Nie

k D

ud

in

k

11LOG004_striker.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:25 PM Page 17

Page 18: Logistiek

WAREHOUSING / NIEUWBOUW

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

18

Die adviseerde om Trade Park

Noord te kiezen als nieuwbouwlo-

catie vanwege de mogelijkheid om

in de toekomst uit te breiden, en

de komst van de Greenlane die be-

drijven in de toekomst een betere

ontsluiting moet bieden naar de al

eerder genoemde snelwegen A73

en A67. Met Goodman werd ver-

volgens de omvang bepaald van

zowel het magazijn- als kantoor-

oppervlak. In maart van het afge-

lopen jaar is de bouw gestart en in

november konden de eerste men-

sen van Stryker aan de slag. “Eerst

is de voorraad van het magazijn

uit Waardenburg hier naar toe

verhuisd en aansluitend was het

in februari de beurt aan ‘Duis-

burg’. Beide verhuizingen waren

gecompliceerd omdat er toch om-

vangrijke voorraden, variërend

van kapitaalgoederen tot en met

wervelkolomimplantaten naar

Venlo getransporteerd moesten

worden.”

Het nieuwe pand beschikt over

een magazijnoppervlak van 5.300

vierkante meter met inpandig een

mezannine van 2.900 vierkante

meter en een kantooroppervlak

van 1.400 vierkante meter. “Direct

naast het pand ligt nog een kavel

waar we ons magazijn op termijn

kunnen uitbreiden met nog eens

5.800 vierkante meter.”

DuurzaamHet pand voldoet aan de strenge

duurzaamheidcriteria op niet al-

leen ecologisch, maar ook maat-

schappelijk vlak. Zo beschikt het

distributiecentrum over geïso-

leerde prefab betonnen plinten en

wanden, waardoor het energiever-

bruik op jaarbasis met 36 procent

wordt verminderd. Het elektrici-

teitsverbruik wordt in de hand ge-

houden door energiebesparende

verlichting met bewegingssenso-

ren. Het magazijn maakt boven-

dien gebruik van veel daglicht in

het expeditiegedeelte en de tussen-

verdieping, waardoor extra verlich-

ting niet noodzakelijk is. De

externe docks zijn voorzien van

een energiebesparend verwar-

mingssysteem. Ook met het water-

verbruik is rekening gehouden. Zo

wordt er een waterbesparend sys-

teem toegepast bij de toiletten. Dit

systeem reduceert het waterge-

bruik op jaarbasis met 24 procent.

BREEAM-certificaatDudink: “Met deze duurzame in-

steek kwamen we, zo bleek, in

aanmerking voor het BREEAM-NL

duurzaamheidcertificaat Dit keur-

merk past binnen de MVO-filoso-

fie dat wereldwijd vanuit ons

hoofdkantoor in de Verenigde Sta-

ten wordt gestimuleerd. Goodman

heeft zich namens ons hard ge-

maakt voor dit certificaat bij de

Dutch Green Building Council

(DGBC), de instantie die verant-

woordelijk is voor de uitgifte van

BREEAM-NL. We hebben de bete-

kenis van BREEAM (British Re-

search Establishment Environ-

mental Assessment Method) voor-

gelegd aan het hoofdkantoor in de

VS en die was gelijk enthousiast

over dit duurzame keurmerk.”

Ruud Weijmans, Goodman-Coun-

try Manager The Netherlands,

heeft vervolgens met zijn mensen

het certificeringtraject op zich ge-

nomen en sinds afgelopen maart

beschikt het pand over dit duur-

zaamheidcertificaat met daaraan

gekoppeld de waardering ‘very

good’. Dudink bevestigt dat het

verkrijgen van het BREEAM-NL

certificaat een forse investering

vergde. “Wat het gekost heeft, kan

ik niet prijsgeven. Maar het is de

moeite waard geweest want we

wilden als Stryker streven naar

een zo hoog mogelijke waardering

en dat is, dankzij de inspanningen

van Weijmans, gelukt met het pre-

dicaat ‘very good’.

Op de mezzanine wordt gebruik

gemaakt van een legbordstellingen-

systeem

Rond de duizend zendingen

verlaten dagelijks het magazijn

van Stryker

Duidelijke keuze voor duurzaam-

heid met spaarlampverlichting

BREEAM groeit in populariteit

Stryker is in Nederland één van de eerste distributiecentra inNederland met het BREEAM-NL (Building Research Esta-blishment Environmental Assessment Method) certificaat metpredicaat ‘very good’. Naast dit dc in Venlo beschikken ooktwee distributiecentra van WDP in Tilburg en Nijmegen overdit certificaat, dat de duurzaamheidsprestatie van gebouwenbeoordeelt. Volgens de Dutch Green Building Council (DGBC),verantwoordelijk voor de uitgifte van BREEAM-NL, bestaat ereen groeiende belangstelling onder logistiek dienstverleners,verladers en retailers. “We zien dat veel nieuwe logistieke be-drijven zich inschrijven voor onze assessments. Alle geregi-streerden bij elkaar beslaan inmiddels 1,2 miljoen vierkantemeter en daarvan is zo'n 400.000 vierkante meter logistiekvastgoed”, zegt Stefan van Uffelen, directeur van DGBC.

11LOG004_striker.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:25 PM Page 18

Page 19: Logistiek

Beschikbare magazijnoppervlakken zijn niet onbeperkt uit te breiden. Als u ruimtebesparing zoekt in zowel nieuwe als bestaande situaties bent u bij SSI Schäfer aan het juiste adres. Met moderne besturingsconcepten i.c.m. verrijd bare magazijnstellingen van SSI Schäfer laten zich niet voor mogelijk gehouden besparingen realiseren.

realiseren.Vraag ons aan….

SSI Schäfer B.V.

Totaal magazijn oplossingenAls elke m2 telt

SSI Schäfer: alles uit één hand

LSPcustoms nu live bijWincantonLSP Solutions heeft de laatste jaren op eigen kosten een volledig nieuwe Douane Suite ontwikkeld die ook via het zogenaamde SAAS model te gebruiken is. Een team van enthousiaste ontwikkelaars, aangevuld met de benodigde functionele kennis, heeft in een web omgeving gebruik makend van de nieuwste technologieën gewerkt aan het nieuwe product LSPcustoms.

Met dit product kunnen een douane entrepot administratie met maandaangifte (GPA), aangevuld met o.a. NCTS en Sagitta worden ondersteund. LSPcustoms is opgezet als een stand-alone systeem waarbij veel aandacht is uitgegaan naar de interface mogelijkheden.De verschillende functionaliteiten, kunnen via doordacht opgezette interfaces, naadloos met elkaar als ook met WMS, TMS en of ERP systemen geïntegreerd worden.

Een pilot implementatie heeft plaatsgevonden bij Wincanton. Wincanton heeft LSP Solutions, de huisleverancier voor logistieke magazijn software, dit pilot project gegund. In het verleden heeft LSP Solutions al vaker bewezen een betrouwbare partner te zijn voor Wincanton. Wincanton voelt zich als klant behandeld en niet als een nummer.

LSPcustoms is op 1 April jl. met groot succes geïmplementeerd. NCTS is voor verschillende klanten en de entrepot administratie inclusief GPA en koppelingen naar het NCTS en het WMS, is voor 1 belangrijke klant in gebruik genomen. Ook worden binnenkort Sagitta in- en uitvoer geactiveerd.

Deze opdracht kwam voor LSP Solutions precies op het juiste moment. De ontwikkeling van de LSPcustoms was bijna afgerond en een pilot implementatie kwam daarbij als geroepen. Terugkijkend op dit project is de implementatie van LSPcustoms een groot succes geweest. Niet alleen is het binnen de zeer korte termijn opgeleverd en live gegaan maar is het ook financieel binnen budget gebleven. Na deze eerste zeer succesvolle implementatie gaat LSP Solutions deze nieuwe Douane Suite verder uitrollen.

Bij interesse in NCTS of Sagitta verwerking en/of entrepot-administratie kunt u geheel vrijblijvend contact opnemen met LSP Solutions. Samen bekijken wij graag wat wij voor u kunnen betekenen.

Neonstraat 16, 6718 WV Ede, +31(0)88 2020 300, [email protected], www.LSPsolutions.com

Page 20: Logistiek

ACTUEEL door Heres Stad

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

20

1. R&D ProjectenEerst en vooral gaat het natuurlijk

om het ontwikkelen van kennis en

het aanjagen van innovatie. De

basis daarvan wordt gevormd

door inmiddels acht R&D projec-

ten. Op dit moment bekijkt de we-

tenschappelijke adviescommissie

de oogst van de derde ronde aan

projectvoorstellen. Alle projecten

hebben een raakvlak met één van

de drie centrale thema’s binnen

Dinalog:

- 4C - Cross Chain Control Centers

- Servicelogistiek

- Regierol van knooppunten

In 2010 is een subsidie toegekend

van 6,5 miljoen euro aan 8 projec-

ten op basis van 50% cofinancie-

ring. Het totale budget van deze

projecten is dus 13 miljoen. Dina-

log heeft voor een periode van vier

jaar 15 miljoen euro subsidie be-

schikbaar voor R&D projecten. Elk

project is in handen van een con-

sortium van kennisinstellingen en

bedrijven met soms wel tien part-

ners of meer. Aan hen de taak om

relevante kennis te ontwikkelen,

die de sector in staat stelt om we-

reldwijd aan de top te komen in

2020. In dit jaar moet de toege-

voegde waarde van Nederland als

Europees regisseur van goederen-

stromen zijn gestegen van 3 naar

10 miljard euro.

2. DemoprojectenKennis ontwikkelen is één. Zorgen

dat kennis ook toepasbaar ge-

maakt kan worden is twee. Juist

bij dit punt plaatst menigeen in de

sector vraagtekens. Dinalog gaat

de scepsis te lijf met onder andere

demoprojecten. De subsidie voor

deze projecten is op basis van een

cofinanciering van 25% subsidie

en 75% eigen bijdrage. Vorig jaar

zijn twee projecten gehonoreerd

met een subsidiebedrag van in to-

taal 400.000 euro. Het budget voor

vier jaar is 3,5 miljoen euro, dus

daar valt nog wel wat te halen.

Een tweede ronde om in te schrij-

ven sluit op 12 mei. De derde call

gaat eind juni open. De huidige

twee projecten zijn:

- Bouwlogistiek, waarbij Ballast

Nedam samen met toeleveranciers

transporten wil combineren naar

productielijnen en bouwplaatsen

om dit daarna uit te breiden naar

andere bouwbedrijven

- Spare parts planning, waarin

onder leiding van Gordian de

voorraadplanning van service- en

reparatiedelen centraal zal wor-

den gedaan voor meerdere bedrij-

ven vanuit één regiecentrum.

3. Dinalog LabNiet alle innovatieve concepten

laten zich gemakkelijk uittesten in

de praktijk. Soms is het beter om

in een experimenteeromgeving te

onderzoeken wat het concept

voor effect zou kunnen hebben op

de dagelijkse praktijk. Dinalog

stelt zo’n plek beschikbaar. Hier

zal samen met hogescholen ge-

werkt gaan worden aan prototy-

pes, voordat de slag naar de

praktijk kan volgen. Bedrijven

kunnen hier gezamenlijk partici-

peren in projecten, maar ook stu-

denten kunnen een deel van hun

stageperiode doorbrengen en ver-

volgens het stokje overdragen aan

de volgende student. Gordian,

Eyon, Argus-I en 12Return zijn op

dit moment de vier kartrekkers

van het Dinalog Lab.

4 Dinalog Experience/LogiX-perienceVrij recent tekenden Dinalog en

LogiXperience een intentieverkla-

ring om samen verder te gaan op

weg naar de Dinalog Experience.

Het eerste gebouw op de campus

wordt gereserveerd voor deze Ex-

perience, een bijzonder demon-

stratiecentrum voor logistieke

innovatie.

Dinalog Experience laat logistiek

Nederland de laatste stand van

theorie en praktijk in logistiek en

supply chains beleven. Dit doet

men door de inhoud en resultaten

van Dinalog projecten, samen met

fysieke demonstraties, toeganke-

lijk voor logistiek Nederland te

maken. In een wervelende show

van live-demonstraties, presenta-

ties en cases zal innovatie in logis-

tiek worden getoond en

gestimuleerd. Het centrum en de

Vorige maand vierde het logistiek topinstituut Dina-log zijn eerste verjaardag. In een jaar tijd zijn veelinitiatieven opgestart en veel nieuwe begrippen ge-lanceerd. Maar wat zijn de doelstellingen, wie zijner bij betrokken – en vooral – wat heb ik er aan alsverlader of vervoerder? Hieronder een poging omhet scala aan opborrelende activiteiten in beeld tekrijgen.

WAT IS WAT BINNEN DINALOG? –EEN VERKORTE HANDLEIDING

Dinalog JaarboekHet één jaar oude Dinalog is maar meteen begonnen met his-torische vastlegging van de activiteiten in een stevig Jaar-boek. Daarin staan alle ambities, projecten en initiatieven bijelkaar, keurig gerangschikt op basis van de vier programmalij-nen. Dat zijn:- Research & Development- Experimentele ontwikkeling- Human Capital- MKB en kennisverspreiding

11LOG004_dinalog.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:03 PM Page 20

Page 21: Logistiek

SUPPLY CHAIN / KENNISONTWIKKELINGLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

21

programma’s staan open voor pro-

fessionals, voor studenten en on-

derzoekers.

5 IncubatorHet opstarten van een bedrijf, dat

innovatieve logistieke producten

of diensten gaat aanbieden, is

geen sinecure. Dinalog heeft een

nieuw initiatief opgezet, dat moet

dienen als kraamkamer – incuba-

tor – van nieuwe ondernemingen.

De ondernemer in spe moet na-

tuurlijk wel uit het goede hout ge-

sneden zijn en helder kunnen

maken dat er een serieus winst-

perspectief is. Ondernemers die al

langer dan vijf jaar bij de KvK

staan ingeschreven, komen niet

meer aanmerking hiervoor. Wat

doet Dinalog? Een renteloze le-

ning verstrekken van maximaal

30.000 euro voor twee jaar. Verder

het netwerk aanbieden, kritisch

meedenken en coachen. In het

huidige pand is al een beperkt

aantal bedrijfsunits beschikbaar

voor startende ondernemers, met

gezamenlijke faciliteiten.

6 Kennis-dc’sDinalog wil vooral ook van lande-

lijke betekenis zijn. Een belangrijk

nieuw fenomeen is de vorming

van zogenaamde Kennisdistribu-

tiecentra. Dinalog gebruikt deze

constructie om de HBO’s in Neder-

land stevig op de kaart te zetten,

want dat was een concrete eis

vanuit de overheid. Zes hogescho-

len met een lectoraat logistiek

krijgen een regionale loketfunctie.

Dat zijn Hogeschool Amsterdam,

Hogeschool Rotterdam, Windes-

heim Zwolle, Hogeschool Arn-

hem/Nijmegen, NHTV Breda en

Fontys Venlo. Samen met andere

opleidingsinstituten, maar ook

branche- en belangenorganisaties

en ontwikkelingsmaatschappijen

gaan de hogescholen een netwerk

opzetten, waarin maximaal aan-

sluiting wordt gezocht met de

wensen van het regionale bedrijfs-

leven. Via dit kanaal krijgt iedere

regio toegang tot landelijk opge-

dane kennis. De HBO’s staan ook

met elkaar in contact via het Ken-

nisakkoord om onderling tot een

betere afstemming te komen, die

aansluit bij de wensen van de

school en de bedrijven in de omge-

ving en het netwerk van de school.

Zo maken de HBO’s zichzelf beter

zichtbaar met dank aan Dinalog.

Nog voor de zomer komt er een

actieplan per regio en gaan de ho-

gescholen zich ten opzichte van

elkaar profileren.

7 Conversion factoryStudenten en onderzoekers van

universiteiten zitten bovenop een

stapel proefschriften en onder-

zoeksrapporten. Op logistiek en

supply chain gebied hebben

Nederlandse hoogleraren in de af-

gelopen vijf jaar ongeveer 250

proefschriften voorbij zien komen.

Hoe krijg je die kennis beschik-

baar voor de sector? Dinalog gaat

daar een begin mee maken, door

studenten van onder andere de

ontwerpersopleidingen te koppe-

len aan business consultants.

Samen gaan ze gericht op zoek

naar bedrijven, die deze kennis

kunnen gebruiken en zorgen ze

ook voor een vertaalslag. Als die

bedrijven er niet zijn, zullen ze

mogelijkerwijs worden opgestart.

Uit de licentie-inkomsten wil Di-

nalog op termijn de kosten van

deze activiteit kunnen dekken.

8 AcademyAl wel genoemd, maar nog niet

helemaal uitgewerkt is de rol die

Dinalog wil gaan vervullen als re-

gisseur op het gebied van logistiek

onderwijs. Dat begint met een in-

ventarisatie van de verschillende

opleidingen met als uiteindelijk

doel om alle thema’s op ieder ni-

veau en in alle regio’s goed af te

dekken. Dinalog gaat zeker niet

zelf als opleider optreden. Er komt

wel een ‘Academy’ als broedplaats

voor het ontwikkelen van be-

staande onderwijsprogramma’s,

zoals bijvoorbeeld de befaamde

EMlog opleiding van VLM, waar

naast EVO en TLN nu dus ook Di-

nalog actief mee aan de slag wil

gaan. Dus ook in dit geval niet zelf

onderwijs geven, maar de ontwik-

keling / vernieuwing medefinan-

cieren en mee helpen uitdragen.

9 Adviescheque en aanjaag-/ontwikkelbudgetVoor de MKB ondernemer in de

logistieke sector die zelf of geza-

menlijk met collega’s aan de slag

wil met innovatie binnen de the-

ma’s van Dinalog en het Nationale

Innovatie Programma heeft Dina-

log twee instrumenten in het

leven geroepen, de Adviescheque

en het Aanjaagbudget.

De Adviescheque, waarde maxi-

maal euro 10.000,=, kan door de

individuele ondernemer ingezet

worden om een kennisproject te

starten en bij een andere partij,

een kennisinstelling, kennis en er-

varing in te kopen om de eerste

stappen te zetten.

Het aanjaagbudget kan door een

samenwerkingsverband van meer-

dere ondernemers gezamenlijk

worden aangewend om een geza-

menlijk innovatieproject op te zet-

ten en tot ontwikkeling te bren-

gen. De maximale subsidie voor

dekking van de voorbereidingskos-

ten bedragen euro 30.000,=.

Dinalog voert het project samen

met Syntens uit.

10 CampusHet meest zichtbare deel van Di-

nalog is de campus in Breda, vlak

naast de A16. Nu nog een braaklig-

gende strook grond, maar straks

het bruisende hart van heel Logis-

tiek Nederland. Twintig hectare

grond is beschikbaar. Eind 2013

moet de eerste 15.000 vierkante

meter zijn opgeleverd. In 2020 is

naar verwachting 100.000 vier-

kante meter opgeleverd. ‘Bewo-

ners’ zijn dan het topinstituut zelf,

Dinalog Experience, Dinalog Labs,

de Incubator faciliteiten, maar

vooral ook de logistieke dienstver-

leners. Bedrijven als DHL en Jan

de Rijk die inmiddels een plek

hebben geclaimd voor hun logis-

tieke strategen en business develo-

pers. Verder hoopt Dinalog op

huisvesting van ICT-bedrijven,

consultants en financiële dienst-

verleners, wellicht ook een aantal

verladers, dat bereid is om met an-

deren te werken aan gezamenlijke

kennisontwikkeling en regievoe-

ring. Want dat is het grote doel:

open innovatie met zoveel moge-

lijk diverse partijen uit het be-

drijfsleven, de wetenschap,

onderwijs en belangenorganisa-

ties.

Meer over Dinalog en de ont-

staansgeschiedenis, kijk in het

dossier www.logistiek.nl/dinalog

11LOG004_dinalog.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:03 PM Page 21

Page 22: Logistiek

VERSLAG door Harm Beerens

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

22

RENDEMENT VAN WMSKAN VAAK STUK BETERDe Warehouse Management Systemen (WMS) dievandaag de dag op de markt zijn, hebben zich in depraktijk bewezen. Toch wordt er in veel gevallenniet het optimale rendement uit gehaald, bleek tij-dens de WMS-dag die Logistiek Magazine op 21april in Nieuwegein organiseerde.

Bent u als organisatie klaar voor

WMS en haalt u er wel genoeg ren-

dement uit? Dat waren de thema’s

die dit jaar centraal stonden op de

zestiende WMS-dag, hét jaarlijkse

evenement rondom Warehouse

Management Systemen (WMS). “Ik

zie een duidelijk verschil in volwas-

senheid bij bedrijven”, stelde key-

note spreker Jeroen van den Berg.

“En je moet als organisatie eerst op

een bepaald niveau zitten voordat

je de intelligentie die in een WMS-

pakket zit daadwerkelijk kunt be-

nutten.” In het model dat Van den

Berg liet zien onderscheidt hij vier

deelgebieden: proces, IT-ondersteu-

ning, planning en ketenintegratie.

“Je moet bij de eerste beginnen. Het

heeft geen zin om een heel geavan-

ceerd WMS te hebben of aan capa-

citeitsplanning te doen, als je niet

eerst je proces op orde hebt en bij-

voorbeeld voor de medewerkers

niet eenduidig de processen voor

orderpicken hebt vastgelegd.”

Besparingen“Hetzelfde WMS kan bij het ene

bedrijf veel meer besparingen ople-

veren dan bij het andere”, consta-

teerde ook adviseur Eric Hereijgers

in één van de vele parallelsessies die

het congres bood. “Het bedrijf

waarbij de resultaten tegenvallen

geeft de schuld aan het WMS, maar

dat is vaak ten onrechte. Veelal

weet zo’n bedrijf onvoldoende ge-

bruik te maken van de vele handig-

heidjes die het WMS biedt.”

Ruim driehonderd aanwezigen

hoorden op het congres wat in-

voering van WMS kan opleveren:

betere service, efficiënter gebruik

van magazijnruimte, minder per-

soneelskosten. Direct na het live

gaan van een WMS echter is vaak

nog maar 50 tot 75 procent van

deze voordelen bereikt, bena-

drukte Hereijgers. “Die andere ver-

beteringen komen pas daarna en

zeker niet vanzelf. Daar moet een

bedrijf zich goed van bewust zijn.”

Een belangrijk instrument om het

volle rendement uit het WMS te

halen is goede managementinfor-

matie, bleek tijdens een andere

parallelsessie: “De data in een

WMS vormen een schat aan infor-

matie waarmee je tot allerlei pro-

cesverbeteringen kunt komen”,

vertelde Vincent Weinschenk.

“Analyseer eens wat de meest

voorkomende combinaties van

producten zijn die worden uitgele-

verd. Soms is het veel efficiënter

om hier een aparte snelpickstraat

voor in te richten dan alles door

elkaar te laten staan. Het is hele-

maal niet zo ingewikkeld en kan

enorm veel voordeel opleveren.”

ManagementinformatieDiverse leveranciers van de twin-

tig die op het congres waren verte-

genwoordigd, bieden naast hun

WMS-pakket aparte tools voor

managementinformatie. “De gege-

vens hiervoor haal je naast het

WMS ook uit allerlei andere bron-

nen”, zei Ronald Schepers van

WMS-leverancier Consafe tijdens

de paneldisussie. “Je hebt bovenop

je WMS dus altijd een applicatie

nodig waarin al deze data worden

verzameld en omgezet in stuurin-

formatie.”

Een WMS moet na livegang con-

tinu worden gefinetuned. Hereij-

gers pleit in dat kader voor goed

applicatiemanagement. “Je hebt

binnen je bedrijf mensen nodig die

de wensen uit het bedrijf kunnen

vertalen naar de software. Het gaat

dan niet om een herimplementa-

tie, maar handigheidjes die ervoor

zorgen dat een pakket echt wordt

benut. Je ziet vaak dat bij bedrijven

zonder zulke mensen onvrede ont-

staat over het pakket. Goed appli-

catiemanagement voorkomt dit.”

Volledig vrijLogistiek dienstverlener Ceva gaat

nog een stap verder dan applicatie-

management, bleek tijdens de af-

sluitende keynotepresentatie van

Joy Dinnissen. “Wij hebben tijdens

de invoering van ons Redprairie-

systeem diverse mensen volledig

vrij gemaakt om zoveel mogelijk

zelf de implementatie te doen. Het

is voor ons belangrijk om voor

klanten snel een nieuwe vestiging

op te kunnen tuigen, inclusief

WMS. Wij moeten die kennis dus

nadrukkelijk in eigen huis hebben.”

De invoering van het nieuwe WMS

bij Ceva, met 1.200 vestigingen, is

waarschijnlijk één van de grootste

WMS-projecten ter wereld. De

presentatie van Dinnissen waarin

hij uitleg gaf over de keuze voor

Redprairie en implementatie op al

die locaties was dan ook een

mooie afsluiting van wederom een

boeiende WMS-dag.

Een uitgebreid verslag van de

paneldiscussie met foto’s

staat op www.logistiek.nl/

wmspaneldiscussie2011

LOG004 WMS-dag.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 9:52 AM Page 22

Page 23: Logistiek

EVENT / WMS-DAGLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

23

Paneldiscussie WMS-leveranciers

Aan het einde van het congres kwamen vier WMS-leve-ranciers het podium op om onder leiding van Toine vanPeperstraten te discussiëren over een aantal thema’s.Eén van de stellingen was: de levensduur van eenWMS-pakket is maximaal tien jaar, daarna moet je alsbedrijf altijd weer een nieuwe pakketselectie uitvoeren. Henk-Jan van Donkelaar van Manhattan (tweede vanlinks op de foto) is het hier stellig mee oneens. “Wijhebben klanten die al meer dan twintig jaar klant zijn,en tot volle tevredenheid. Wel hebben ze uiteraard denodige upgrades doorgevoerd, want dat is natuurlijkeen voorwaarde: als leverancier moet je meegroeienmet je klanten.”“Als een leverancier zijn releasebeleid goed voor elkaarheeft dan zou een bedrijf zijn WMS-pakket tot in lengtevan dagen moeten kunnen gebruiken”, vindt ook Ronald Schepers van Consafe (tweede van rechts)Favrin van Nobel (rechts): “Dat kun je niet zo zeggen,want dat hangt helemaal af van het bedrijfsmodel vanhet bedrijf in kwestie. Als een bedrijf na vijf jaar van lo-gistiek concept verandert en het WMS-pakket sluit hierniet meer op aan, dan kan het ook zomaar zijn dat eenpakket al na vijf jaar moet worden vervangen.”Aan het einde van de paneldiscussie vraagt Van Pe-perstraten of de heren nog tips hebben voor de mensenin de zaal. Ferry Jantzen van Wics Solutions (links):“WMS kan veel voordeel bieden, maar realiseer je: hetis geen toverdoos. Onvolkomenheden in het procesmoet een bedrijf echt eerst zelf oplossen.”

Toine van Peperstraten, dagvoorzit-

ter op de WMS-dag, opende het

congres ( foto boven) waarna Jeroen

van den Berg zijn keynote hield

( foto links). Op de informatiemarkt

gaven WMS-leveranciers uitleg over

hun oplossingen ( foto onder).

LOG004 WMS-dag.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 9:52 AM Page 23

Page 24: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

24

PRODUCTNIEUWS

BLOEMPOTTEN ETIKETTEREN &PRINTEN

PALLETS, KRATTEN EN DOZENETIKETTEREN

SCHADEVRIJ STAPELEN MET ELEKTROPALLETTRUCKAtlet levert al jaren diverse sta-pelaars met heffende rijarmen.Deze stapelfunctie wordt nu ookop veler verzoek toegepast ophet chassis van de Atlet elektro-palletruck type PLP. De PLP elek-tropallettruck is nu dus ook alsstapelaar leverbaar met eenkleine mast en een hefhoogtevan 1675 mm, inclusief heffenderijarmen. Deze zorgen ervoor dater twee pallets tegelijkertijd kun-nen worden vervoerd, zonder datze op elkaar staan en mogelijkschade aan kwetsbare productenkunnen veroorzaken. De hef-fende rijarmen geven op som-mige locaties juist die benodigdebodemvrijheid om hellingen ofdrempels te kunnen passeren.Maar ze hebben ook een functie

om met één machine twee pal-lets onafhankelijk van elkaar tekunnen transporteren: de eerstepallet op de vorken nemen, danheffen en vervolgens de tweedepallet op de rijarmen opnemen.Bij veel horizontaal transport enlange rijafstanden geeft dit eenaanzienlijke tijdsbesparing. DePLP is verder uitgerust met ACmotoren met anti-roll back func-tie, stabiele 5-punts chassis op-hanging en Friction Forcestabiliteitssysteem, PIN-code toe-gang, met persoonlijke instellin-gen voor de rijkarakteristiek eneen opklapbaar staplatform metvering, voor maximumcomfort.

Info: Atlet, Enschede,www.atlet.nl

Zetes LabellingSystems intro-duceert hetMD4000 etiket-teersysteemvoor semi-auto-matisch printenen aanbrengenvan klantspeci-fieke etikettenop bloempotten.Deze oplossingvervangt hettijdrovende handmatig plakkenvan etiketten op bloempotten.De MD4000 vereenvoudigt enversnelt zowel het inpakken alsetiketteren van bloempotten.Alle potplanten worden perklantorder via een transport-band van de productielijn naareen inpakstation gestuurd.Daar haalt men de potten inéén beweging van de band enlangs het print- en etiketteer-systeem. Tijdens deze hande-ling blaast de MD4000 sneleen net geprint etiket met pers-lucht op elke bloempot. Het

print- en etiketteersysteem voorpotplanten is volledig auto-noom te gebruiken, of te koppe-len aan branchespecifiekesoftware, zoals FloraConnect.Het automatisch etiketteren le-vert zowel tijdwinst als een kos-tenbesparing op.Praktijkervaringen van kwekerstonen volgens de leverancieraan dat dit systeem door be-sparingen op de arbeidskostenzichzelf binnen circa een halfjaar terugverdient.

Info: Zetes, Son, www.zetes.nl

De industriële LIN 101 palletlabe-laar is speciaal geconstrueerdvoor het drukken en aanbrengenvan grotere (A5) labels op pallets,maar ook op kratten, bakken ofdozen. De LIN 101 kan wordengeplaatst aan transportbanen ofbij een wikkeleenheid. De bijbe-horende thermische printer iseen Zebra module 170PAX4. Deprintsnelheid is exact afgestemdop de etiketteersnelheid. Het sys-teem is in staat om een palletaan 1 of 2 zijden te voorzien vaneen etiket. Bij 2 zijden etikette-ring moet de pallet een verplaat-sing krijgen van ca. 20 cm,afhankelijk van de plaats van delabels. De etiketroldiameter isstandaard ca. 300 mm. Met eenaanpassing kunnen ook grotererollen worden geplaatst. Er kanook een barcode verifier in de ap-plicatie-eenheid worden gemon-teerd. Nadat het etiket is geprinten aangebracht, wordt bij het te-ruggaan van de pneumatischearm de verifier geactiveerd en hetetiket op barcode gecontroleerd.

Ook is deze LIN 101 te integrerenin alle Ethernet netwerken als deprinteenheid daarvoor kan wor-den uitgerust. Draadloze versieszijn marktconform beschikbaar.Daardoor is de LIN 101 is ge-schikt voor alle productieomstan-digheden. Leverancier Tehabogeeft ook advies als het gaat omhet upgraden, reviseren of repare-ren van bestaande etiketteerma-chines.

Info: Tehabo, Apeldoorn, www.tehabo.nl

11LOG004_productnieuws.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 9:28 AM Page 24

Page 25: Logistiek
Page 26: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

26

Prof. dr. Ton de Kok

Hoogleraar Operations Planning and Control, TUEindhoven

Ruim tien jaar geleden gingen we live met een Colla-

borative Planning (CP) proces bij Philips Semicon-

ductors. Na nog een jaar van debugging bleek dat er

iets structureel mis was. Samen met CQM haalden

we het lek boven. Op 1 januari 2002 was de defini-

tieve versie klaar voor gebruik en werd nadien nooit

meer aangepast. Dat gold voor de ICT en voor de

workflows. Op een totale investering van 2 miljoen

euro was de terugverdientijd een half jaar. Een

prachtig succes op basis van gedegen wetenschappe-

lijk onderzoek en hoge kwaliteit advieswerk. Maar

toch… ondanks groot enthousiasme werd het proces

stop gezet. Juist omdat er sprake was van een door-

slaand succes in een operationeel planningsproces.

Dat behoeft enige toelichting. Het CP proces werkte

namelijk zo goed tussen de deelnemende bedrijven,

dat de betrokken operationele planners geen enkel

probleem meer hoefden escaleren naar account ma-

nagers en ander hoger management. Hierdoor wer-

den de betrokken ‘high potentials’ (want het CP

proces ging uit van slimme mensen aan de knop-

pen) onzichtbaar voor hun bazen. Dat was slecht

voor hun carrière, zodat ze terecht kozen voor een

andere functie en de opengevallen plaatsen werden

ingevuld door lager opgeleide medewerkers, die CP

nogal ingewikkeld vonden. Ze gingen liever door

met brandjes blussen. En de ICT afdeling gaf hen

het extra zetje in de rug door te zeggen dat het al vijf

jaar als een zonnetje lopende proces niet onder-

houdbaar was (SAP, tenzij …).

Waarom dit oude verhaal? We staan in het kader

van Nederland Regieland en het Topteam Logistiek

in de startblokken om Nederland omhoog te sto-

ten in de vaart der volkeren. Maar laten we dan

wel beseffen waar we het over hebben. We kunnen

verschillende competenties samenvoegen tot een

winning team om ketenregie vorm te geven. We

hebben in Nederland een uniek amalgaam van we-

tenschap, advisering en bedrijvigheid om operatio-

nele bedrijfsvoering naar een hoger plan te tillen.

Daarom sta ik volledig achter de hartenkreet van

boegbeeld Leo van Wijk. Geen nieuwe plannen,

geen nieuwe onderzoeken. De plannen zijn er, het

onderzoek is gedaan. Tijd om te implementeren!

INNOVATIEF SAMEN PLANNEN

SUPPLY CHAIN / KETENREGIE

Voor eerder gepubliceerde columns, zie logistiek.nl/science

COLUMN door Ton de Kok

PRODUCTNIEUWS

VLOERREINIGINGSMACHINESCHROBT, VEEGT EN ZUIGT

BOTSSENSOR VOOR MAGAZIJN-STELLINGEN

de Fimap MMg70 S compacte

opzit schrob- veeg- en zuigma-

chine heeft een werkbreedte van

70 cm. De vloer wordt geschrobt

met een cilindrische borstel die

direct eventueel losliggend vuil

in een vóór de borstel geplaatste

vuillade veegt. De nieuw ontwik-

kelde zuigmond zorgt vervolgens

voor een kurkdroge en streeploze

vloer. Op het dashboard zit een

keuzeknop, waarmee wordt inge-

steld wat de machine moet gaan

doen: alleen rijden, alleen

schrobben en vegen, schrobben,

vegen en zuigen of alleen water

opzuigen.

Zodra het rijpedaal wordt inge-

drukt gaat de MMg70 S de inge-

stelde taak uitvoeren. Eenvoudig

het rijpedaal los laten is vol-

doende om de machine tot stil-

stand te laten komen en alle

functies uit

te schakelen.

De geluids-

productie is

beperkt tot

58 dB(A). De

watertanks

hebben een inhoud van 110 liter.

De batterijcapaciteit is vol-

doende om vier uur aaneengeslo-

ten te werken. Dankzij de

ingebouwde batterijlader kunnen

de batterijen bij ieder stopcon-

tact weer worden opgeladen.

Optioneel kunnen de reinigings-

machines worden voorzien van

een volautomatisch doseersys-

teem voor het reinigingsmiddel

en een snelvulsysteem voor de

watertanks.

Info: Armada Reinigingsmachi-nes, Lisse, www.armada.nl

Magazijnstellingen kunnen voort-

aan zelf melden wanneer ze door

aanrijdschade van heftrucks ge-

vaar opleveren. Het Fraunhofer-in-

stituut voor micro-elektronische

circuits en systemen in Duisburg

heeft daarvoor een draadloze sen-

sor ontwikkeld. Moderne maga-

zijnstellingen zijn meestal

voorzien van een aanrijdbeveili-

ging. Vaak betreft het fel geel ge-

kleurde en met lucht gevulde

stootkussens die de kracht opvan-

gen wanneer een heftruck tegen

de stellingen rijdt. De botssensor

wordt in de stootkussens gemon-

teerd en meet daar veranderingen

in de luchtdruk. Het bijbehorende

systeem registreert het aantal bot-

singen en geeft ook de kracht van

de aanrijding aan. Uit de metingen

zijn de gevolgen op termijn voor

de stellingen af te leiden. De sen-

sor vergt alleen stroom bij een

botsing; de batterij gaat daardoor

lang mee. De metingen helpen de

magazijnbeheerder volgens het

Het Fraunhofer-instituut te vol-

doen aan de veiligheidsbepalingen

in de Europese norm EN 15635.

Het is nog onbekend wie de sensor

gaat vermarkten.

Info: Fraunhofer Instituut, Duis-burg (DL), www.fraunhofer.de

11LOG004_science.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 9:39 AM Page 26

Page 27: Logistiek
Page 28: Logistiek

ONLINE: LOGISTIEK.NL

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

28

TRANSPORT / INNOVATIE

“Vijf jaar geleden heb ik het idee van de SideWing zelf ontwikkeld. De aanleiding waseen concrete vraag vanuit carrosseriebouwerKees Mulder uit Katwijk en brancheverenigingFocwa. Het was mijn afstudeerproject voormijn studie Luchtvaart- en Ruimtevaarttech-niek aan de TU Delft.Dat aerodynamica het brandstofgebruik redu-ceert wisten we al. Het was alleen nog zoekennaar een mogelijkheid om dit met vrachtwa-gens te bereiken. Al gauw bleek dat de stroom-lijn van de truck zelf al wel goed was. Deonderkant van de oplegger was echter eenander verhaal. Daar bleek nog winst te halen.De prestaties van het voertuig ben ik toen ver-der gaan bekijken. In een windtunnel heb ik al-lerlei tests gedaan met diverse windsnelheden.Er zijn meer dan 100 configuraties uitgepro-beerd. Op die manier heb ik randvoorwaardengecreëerd om over te kunnen gaan naar de ont-werpfase. Hiervoor heb ik eerst nog een com-putermodel gebouwd om alle luchtstromingente simuleren. Zo heb ik meer inzicht gekregenin de gedraging van een trekker-opleggercombi-natie. De onderkant en de achterkant van deoplegger bleken niet zo aerodynamisch. Ikwilde iets ontwerpen om dit te verbeteren.Het lijkt misschien raar dat ik me als afgestu-deerd luchtvaart- en ruimtevaarttechnicus be-moei met wegtransport. Bij elk object datdoor de lucht beweegt, dus ook voertuigen,komt echter luchtvaart- en ruimtevaarttechno-logie kijken en dus aerodynamica. Wat toe-pasbaar is op vliegtuigen is ook toepasbaarop andere vervoermiddelen. In de zomer van 2007 is het eerste prototype

van de SideWing gebouwd. Samen met part-ner TNT is het product uitvoerig in de praktijkgetest. Tegen die tijd kwam mijn jongere broerHjalmar er bij. Hij studeerde ook luchtvaart-en ruimtevaarttechniek en zocht een afstu-deeropdracht over lichtgewicht materialen. Hijis toen betrokken geraakt bij het verder ont-werpen en de bouw van de SideWing. Er iseen productielocatie in Tsjechië gevonden. In2009 zijn we verder gegaan met zes testpart-ners. Op het circuit van RDW hebben we deuitkomsten van de rijtesten wetenschappelijkweten vast te leggen. De helft van de lucht-weerstand van een vrachtwagencombinatiewordt veroorzaakt door de oplegger. Doordeze uit te voeren met de SideWings nemende luchtweerstand en daarmee het brandstof-verbruik en de CO2-uitstoot van een vrachtwa-gencombinatie met wel 7 procent af.Carrosseriebouwers Krone en Kögel gaan deSideWing als optie aanbieden. Alle testpart-ners, TNT, Greenery, Ahold, GE Tip, Peter Appelen DHL, zijn inmiddels klant van Ephicas. Hetkomende jaar verwachten we 250 opleggersvan SideWings te voorzien. De investering is ineen tot twee jaar terugverdiend.”

AERODYNAMISCHE SIDEWINGVOLOP IN PRODUCTIE

INTERVIEW door Annemiek Jorritsma

Gandert Van Raem-donck (29 jaar)

#bedacht in 2006 de SideWing#richtte in 2008 Ephicas op#1,5 l/100 km brandstofbe-sparing#2011: klaar voor de markt

Over vijf jaar

#standaard integratie oplange afstand opleggers#tweede product op demarkt: aerodynamica achter-zijde oplegger#10 tot 15% brandstofbe-sparing door aerodynamicaopleggers

De verhalen uit de rubriek #talent zijn te lezen op logis-tiek.nl/talent

#talent Een windgeleider aan de onderkant van een oplegger zorgt voor min-

der luchtweerstand. Gandert Van Raemdonck bedacht de SideWing en weet

de vinding succesvol te vermarkten.

Een nieuwe generatiekomt met frisseideeën. In de rubriek#talent ruim baanvoor studenten enyoung professionalsdie een podium verdie-nen.

11LOG005_talent.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 3:06 PM Page 28

Page 29: Logistiek

Zonder ambitie was ik nooit zo ver gekomen.Uw ambities zijn uw drijfveer en hebben u gebracht waar u nu staat. Bij ons is dat niet anders. We hebben al

veel ambities waargemaakt. Net als in uw branche voldoen we continu aan de servicevraag van onze klanten.

We behandelen iedere klant, dus ook u, als een individu. E.ON adviseert u onder andere over rendements-

verbetering en biedt u een combinatie van een scherpe prijs, gedegen advies en een goede aanpak van het

milieuvraagstuk. Met de energie van E.ON zorgen we ervoor dat u verder kunt.

Kijk voor onze visie op zaken doen op eon.nl/transport of bel gratis naar 0800-72 72 871.

Zakelijke energie van E.ON, serieus beter.

Page 30: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

30

advertentie

PRODUCTNIEUWS

VEILIGER ACHTERUITRIJDENMET DE HEFTRUCK

VEILIGHEIDSSCHOENEN METEXTRA GRIP

MAGAZIJNVLOER RENOVEREN MET GIETVLOER

De nieuwe Gyvlon Reno gietvloerrenoveert oude probleemvloerenop eenvoudige wijze met hogebetrouwbaarheid. Hiermee wordtkostbare nieuwbouw voorkomenen vervallen eventuele sloop- enstortkosten (en de overlast hier-van). De verhardingstijd is boven-dien niet meer dan een dag,waardoor het herstelproces wordtversneld. Per dag kan tot 1.500vierkante meter vloer worden ge-renoveerd. Het verwerkingspro-ces van de vloeren is volgens

leverancier Van NieuwpoortGroep uit Gouda simpel enveel minder belastend voorde vloerenleggers. DeGyvlon Reno gietvloer isvolgens de leverancier ge-schikt voor kantoor- en ma-gazijnvloeren. De gietvloerbestaat voor 100% uit ge-

recycled bindmiddel. Aan hetKomo-gecertificeerde Gyvlon an-hydriet bindmiddel wordt in deVan Nieuwpoort betoncentraleeen combinatie van additieventoegevoegd. Het product komtmet de mixerwagen rechtstreeksvan de betoncentrale, is consis-tent van samenstelling en snelverpompbaar. De nieuwe renova-tiemortel kan door de goedevloei-eigenschappen al vanaf 1centimeter laagdikte worden aan-gebracht. Het krimpgedrag van

de Gyvlon Reno renovatiemortelis praktisch nihil, waardoor ergeen spanningen ontstaan tus-sen verschillende lagen in devloeropbouw. Te hoge materiaal-spanningen van nieuwe overlagin-

gen leidden in het verleden vaaktot onthechting en scheurvor-ming.

Info: Van Nieuwpoort Groep,Gouda, www.vnp-groep.nl

Om omstanders te attenderenop een achteruitrijdende hef-truck geeft deze een verplicht in-termitterend acoustisch signaalaf. Dat gepiep wordt vaak als ir-ritant ervaren en na verloop vantijd genegeerd en soms zelfs gesaboteerd. Inrato heeft eenaanvullend en alternatief detec-tiesysteem met display ontwik-keld. Het RRW-107 achteruitrijdalarmsysteem detecteert objec-ten en personen achter de hef-truck. De werking komtenigszins overeen met die vanparkeersensoren voor auto's.De chauffeur ziet via de display(op het dashbord of de rechter-achterstijl) de afstand tot hetobstakel en hoort bijbehorendetoenemende geluidssignalen dieaangeven op welke afstand zicheen obstakel bevindt. De ge-luidssignalen zijn voor de chauf-feur alleen in de cabinehoorbaar, als er gevaar dreigt.Omstanders horen het signaalniet, dus is dit systeem aanvul-

lend op de verplichte traditio-nele pieper. Het RRW-107 ach-teruitrijd alarm bestaat uit eentweetal behuizingen met daarinelk zes ultrasone sensoren, eencontroller met microprocessoren een display. Met de in totaaltwaalf ultrasone sensoren wor-den drie zones achter de hef-truck gevormd die over eenrange van zeven meter kunnenworden ingeregeld. Ultrasonesensoren zijn niet gevoelig voorstof, regen en sneeuw zodat hef-trucks die buiten rijden geenlast hebben van valse detectie.

Info: Inrato International, Emmel-oord, www.inrato.com

Mascot heeft veiligheidsschoe-nen met nieuwe zolen diegoede antislip eigenschappenbezitten voor een betere grip.Zolen met een goede grip voor-komen onverwachte glij- en val-partijen, waardoor de veiligheidop het werk aanzienlijk wordtverhoogd. De samenstellingvan de zool is, in combinatiemet het soort profiel, een be-

langrijke factor. Er is zelfs eenspeciale lasschoen aan het uit-gebreide programma toege-voegd. Deze schoen heefteen lederen binnenvoering,snelsluiting en vlamvertra-gende stiksels.

Info: Mascot International, Naar-den, www.mascot.dk

exact.nl/handel

11LOG004_productnieuws.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 9:28 AM Page 30

Page 31: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

31

TEST door Martin Althoff

HEFTRUCKS / CLARK

ALLES DRAAIT OM DE EENVOUD

1. Wat kenmerkt deze truck?• Compacte vormgeving

• Eenvoudige afwerking

• Basic uitgevoerd

• Display met drie voorgeprogram-

meerde prestatiemodi

• Conventionele verticale batterij-

wisseling

2. Wat zijn de prestaties?• Maximum hefvermogen is

1.450 kg met gemonteerde triplex

mastconfiguratie

• Maximum hefhoogte bedraagt

5.185 mm op LZP van 500 mm

• Bovengemiddelde productiviteit

van 47 pallets per uur

• Vlotte maximumrijsnelheid van

16 km/uur

• Goede hef/daalsnelheid onbelast

van 50/52 cm/sec

• Gemiddelde hef/daalsnelheid

belast van 40/57 cm/sec

• Decibelmeter toont min. 60 en

max. 69 dB(A); gehoormatig is de

heftruck luidruchtiger

3. Hoe is het rijgedrag?• Vlotte acceleratie

• Wendbaar met korte draaicirkel

• Met max. last is de truck

vanwege de Heungah

banden minder koersvast en

stabiel

• Stuurknop keert niet in uitgangs-

positie terug

• Goede opstaphoogte

• Aandrijfmotorengeluid is promi-

nent aanwezig

4. Hoe is het hefgedrag?• Hefpompmotorgeluid is promi-

nent aanwezig

• Geen mastdemping tussen de

mastsecties bij heffen/dalen

• Vrij zicht tussen en langs de

mastdelen naar voren

• Onbelemmerd zicht op vorkpun-

ten op magazijnvloer

• Verminderd zicht op vorkpunten

op ooghoogte (normaal)

5. Wat kan nog beter?• Ander bandenmerk monteren

• Aandrijf- en hefmotorgeluiden

reduceren

• Mastwerking met betere

demping

• Extra handsteun aan

dakstijl rechtsachter (is nu

optioneel)

Een uitgebreid testverslag

met technische specificaties,

prestatiemetingen, prijzen

en detailfoto’s staat op

logistiek.nl/heftrucktests

In de test wordt de Koreaanse Clark GTX 16 aan de tand gevoeld. Deze

driewielige 48V elektrische heftruck kent geen enkele overbodige op-

smuk, maar doet wel gewoon zijn werk. Echt een eerlijke no-nonsense

truck, waarbij de geleverde prestaties gerelateerd worden aan het

gunstige prijskaartje. De belangrijkste bevindingen op een rij.

Wat zegt de leverancier?

“De geteste Clark GTX16behoort tot de Gen2 GTX 16-20s serie en is daarmee delichtste uitvoering in deze lijnelektrische machines van 1.6,1.8 en 2 ton. De 3-wiel elektri-sche heftruck is standaard alcompleet te noemen, maar totde opties behoren onder anderezijwaarts batterijwisselen, be-dieningspanelen met mini-levers

of joystick in plaats van conven-tionele hendels en diverse ca-bine-uitvoeringen. De 3-wielGTX-serie is daarnaast ook als4-wiel uitvoering beschikbaar inde Gen2 GEX-serie. Net als deandere trucks in het pro-gramma van Clark is ook deGTX-serie, met name door deeenvoud, ontwikkeld volgenshet Clark motto ‘Build to Last’.”

- Prominent hoorbare aandrijf-en hefmotoren

- Te soepele Heungah banden(ander merk is leverbaar)

+ Prestaties+ Wendbaar

11LOG004_HeftrucktestClark.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 3:17 PM Page 31

Page 32: Logistiek

Dé magazijninrichter.

Wij leveren dé oplossingLegbordstellingen; Palletstellingen; Vloerconstructies;

Opslagmachines; Gaaswanden; Verrijdbare Stellingen;

Grootvakstellingen; Doorrolstellingen; BMWT-Keur; etc.

Constructor Dexion Holland BV • T.: 0297-23 94 00 • [email protected]

A Member of the Constructor Group

www.constructor.nl • www.dexion.nl

Magazijninrichting

Kennismakingsactie2 edities Logistiek ontvangen voor slechts € 10,-. Kijk op www.tientjesactie.nl

Tientjesactie.nl

TOP 100logistiekdienst-verleners

THEMA WMS EN TMS

Het magazine voor logistiek Nederland

10LOG004_Cover.qxp:Opmaak 1 4/7/10

7:30 PM Page 1

LogistiekHet magazinevoor logistiekNederland

0446 Tientjes LOG 91x126.indd 1 03-01-11 08:42

www.bmwt.nl

Om volstrekt veilig met laadstations en tractiebat-terijen te kunnen werken en bedrijfsongevallen te voorkomen, is een periodieke keuring de enig juiste beslissing. Met het BMWT-Keur zijn alle risi-co’s zoals explosies, brand, lekkend of opspattend zuur maar óók alle arbo- (NEN-3140) en milieu-risico’s, volledig gewaarborgd. Onze deskundige

en uiteraard onafhankelijke keurmeesters staan bij het werken met en aan laders, borg voor optimale veiligheid. Kies voor de veiligheid van het BMWT-Keur en dek zo al uw bedrijfsrisico’s doeltreffend af.

Meer weten, kijk op www.bmwt.nl

Hoge spanning zonder risico’s……alleen mogelijk in gekeurde laadstations

Page 33: Logistiek

THEMA AUTO-ID & ICTLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

33

77 minuten: zo veel tijd zijn medewerkers in de doe-het-zelf sector kwijt aan iedere retourzendingen dan hebben we het alleen nog maar over de administratie. Automatisering van de informatie-stroom kan die tijd fors verlagen en uiteindelijk het aantal retouren verminderen.Een fax, een telefoontje, een bon printen, nog een fax, een kopietje maken, codes invoeren, enzo-voort. Retourstromen zijn omslachtig, tijdrovend, fraudegevoelig en kostbaar. Zo’n vijftien procentvan de totale logistieke capaciteit van bijvoorbeeld een bouwmarkt wordt gebruikt voor logistiekehandelingen rond retourzendingen. Dat kan en moet anders.Wanneer aan elke retourzending slechts een minuut minder tijd wordt besteed, levert dit een be-sparing op in de hele keten van maar liefst 4,5 manjaar. Dus als u dan weet dat het vervangen vande handmatige administratie door elektronische berichten ongeveer een kwartier tijdbespaart…tel uit uw winst!Lange tijd ontbrak het aan de wil om de retourproblematiek aan te pakken. Je moet immers ookbereid zijn om informatie te delen. Dat ligt altijd gevoelig. Anno 2011 heeft de doe-het-zelf sectoreen grote stap vooruit gemaakt. De sector wil af van het ‘gepruts’ in de retourlogistiek. Het isgoed te zien dat er breed draagvlak is om het samen aan te pakken. In maart 2011 hebben zes bouwmarkten van Intergamma in een pilot met drie leveranciers - AkzoNobel Decorative Coatings, JéWéRET Verkoopmaatschappij en PGZ International - de GS1-oplos-sing voor retouren getest. Met succes. Alle partijen hebben in de praktijk ervaren dat het afhande-len van retouren veel eenvoudiger kan.De GS1-oplossing bestaat uit elektronische standaardberichten en unieke identificatie van retou-ren. Hiermee kan de gehele sector op uniforme wijze informatie over retouren uitwisselen. Zo kun-nen bedrijven de retourstroom beter managen en flink geld besparen. Bovendien zorgt dezeoplossing voor meer inzicht in de oorzaken van retouren, zodat er op managementniveau beleidvoor ontwikkeld kan worden en het probleem bij de bron wordt aangepakt.Eén ding is duidelijk: eind 2012 is de sectorbrede uitrol van retouren echt klaar.

DOE-HET-ZELF SECTOR IS KLAAR MET RETOUREN!

KWALITEIT VAN DATA

Begin dit jaar luidden retailers en

levensmiddelenfabrikanten de

noodklok. “Het moet beter”, zei

Peter van Mourik van C1000. “We

moeten intern onze schappen-

plannen voor ze naar de winkels

gaan eerst twee keer live nabou-

wen, omdat we met heel veel

foutieve data te maken hebben.”

Hij is de vele fouten in de aange-

leverde artikelgegevens meer dan

zat. 2011 is uitgeroepen tot het

jaar waarin een enorme verbete-

ringsslag moet gaan plaatsvin-

den. Eind 2012 willen de

toonaangevende retailers en hun

fabrikanten alle artikeldata hon-

derd procent papierloos kunnen

uitwisselen via de GS1 DAS data-

pool.

Blijkbaar is het niet zo gemakke-

lijk om de gewenste verbetering

door te voeren. Twee jaar is best

lang om dit streven te realiseren.

De materie is echter complex.

Zowel bouwmarkten als de retai-

lers hebben te maken met heel

veel partijen, die lang niet alle-

maal op hetzelfde niveau van pro-

fessioneel databeheer zitten.

Dat geldt nog sterker voor de

zorg. Ook deze sector heeft eind

2012 als deadline, maar dan voor

het invoeren van de gestandaar-

diseerde barcode van GS1. Daar

staat het massaal scannen van

geneesmiddelen nog maar aan

het begin, terwijl de veiligheid

van patiënten met maar liefst 50

procent kan verbeteren. Niet on-

belangrijk dus, net als een logis-

tieke kostenbesparing van

7 procent. Het thema datakwali-

teit en –verwerking is nog lang

niet van de radar.

Ingmar HensbergenBrancheadviseur doe-het-zelfen tuin GS1 Nederland

In dit thema:- Multitest Barcodescanners- Gebruik van RFID op Palletsscheelt aanzienlijk in admi-nistratieve handelingen

- Tracken en tracen van vis:FishBizz op zoek naar eenstandaard

- Gerrit-Jan Steenbergen(Zetes) wil innovatie toe-pasbaar maken

INLEIDING

Veel meer informatie overAuto-ID en RFID vindt u op logistiek.nl/warehousing/bar-code-rfid-voice

Slechts mondjesmaat slaagt de logistiek er in omde kwaliteit van belangrijke artikel- en verzendgege-vens te verbeteren. Eigenlijk is dat teleurstellend,omdat al jarenlang wordt gewerkt aan wat de basisis van het optimaliseren van logistieke processen.Soms zijn er lichtpuntjes, zoals in de doe-het-zelfsector waar recent een pilot succesvol is afgerondonder leiding van GS1 – zie ook de column van Ingmar Hensbergen op deze pagina.

11LOG004_Thema_opening.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 3:23 PM Page 33

Page 34: Logistiek

MULTITEST door Martin Althoff

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

34

FOCUS OP ACHT LONGRANGEBARCODESCANNERSDeze test en impressie van acht longrange pistol-grip barcodescanners en imagers toont aan dat deaanschaf van deze apparaten typisch klantspeci-fiek maatwerk is. Met één universele scannerzowel dichtbij als veraf scannen van vele 1D- en2D barcodes blijkt in de praktijk niet altijd feillooste werken.

In totaal hebben we een mix van

professionele industriële scan-

nermerken in huis gehaald voor

deze multitest en impressie. In

alfabetische volgorde zijn dat

scanners van: Datalogic, Honey-

well, Intermec, LXE en Motorola.

Plaats van handeling voor de test

was het distributiecentrum van

Delcave wijn & gedistilleerd in

Doesburg. Per merk mochten de

desbetreffende leveranciers naar

keuze twee verschillende typen

aanleveren. Voorwaarde was dat

het een recente longrange scan-

ner en/of imager betrof die in

staat is om de meeste gangbare

1D en 2D artikel- en locatiebar-

codes voor het orderverzamelen

op de korte en lange afstand te

scannen in een warehouseomge-

ving. De achterliggende gedachte

daarbij was dat een scanner zo-

veel mogelijk multifunctioneel

dient te zijn; dat wil zeggen één

scanner om een locatiebarcode

van veraf te scannen en vervol-

gens met dezelfde scanner van

dichtbij een aantal artikelbarco-

des inscannen.

VoorselectieDe laserscanners kregen zo 34

verschillende 1D barcodes voor

de kiezen. De imagers ook, maar

die kregen er aanvullend 29 twee-

dimensionale barcodes op het

tweede testbord bij. Er zaten ook

wat lastige kleine (retail)barcodes

bij, die doorgaans niet in een wa-

rehouse worden toegepast. Hier-

mee wilden we enkel het

scanspectrum van de testscan-

ners bepalen. De opdracht luidde

om alle aangeboden barcodes te

scannen. Bij een ‘no-read’ moes-

ten alle scanners nog drie ver-

plichte pogingen doen om alsnog

een positieve ‘read’ te krijgen om

vervolgens naar de volgende bar-

code te gaan. Om goed te focus-

sen moest er soms wat dichterbij

of verderaf worden gescand voor

een positief resultaat. Op deze

wijze is de totale scantijd geme-

ten om alle barcodes in te scan-

nen, met een aantekening van de

‘no-read’ barcodes. Bij sommige

scannermerken valt het relatief

grote aantal ‘no-reads’ tijdens de

test op. Een verklaring daarvoor

is te vinden in de programmering

van de aangeleverde scanners.

Vooral met de retailbarcodes en

enkele kleinere 2D barcodes heb-

ben enkele scanners grote

moeite. Daaruit mag echter niet

de conclusie worden getrokken

11LOG004_multitest_barcode.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:29 PM Page 34

Page 35: Logistiek

THEMA AUTO-ID & ICT / BARCODESCANNERSLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

35

dat deze scanners niet zouden

voldoen. In de praktijk worden

scanners altijd voorgeprogram-

meerd voor een paar gangbare

barcodetypen in het magazijn. De

grote hoeveelheid en verschei-

denheid aan barcodes in deze

test is in de praktijk zeer onge-

bruikelijk en is daarmee niet be-

palend voor de scancapaciteit in

een warehouse. De uitkomst

moet daarom als indicatief wor-

den gezien.

ScanafstandVoor elke scanner is ook bepaald

wat de minimale scanafstand tot

de barcode is. Het spreekt name-

lijk voor zich dat de scanafstand

tot een kleine barcode kleiner is

dan voor een grote barcode.

Daarbij spelen ook de barcode-

kwaliteit, reflectie en resolutie

(uitgedrukt in MIL) een rol van

betekenis. Deze test is uitgevoerd

op een 1D reflecterende 60 MIL

barcode en een soortgelijk exem-

plaar van 90 MIL. In de test is de

minimale scanafstand van alle

scanners met behulp van een

meetlint daadwerkelijk gemeten

om die te vergelijken met de fa-

brieksspecificaties. Ook hier tref-

fen we relatief grote variaties in

de minimale scanafstand aan tus-

sen de verschillende scanners.

Deze verschillen vertalen zich

ook weer gedeeltelijk in de totale

scantijd. Van een viertal echte

longrange scanners/imagers heb-

ben we ter vergelijking volgens

dezelfde meetmethode ook de

maximale scanafstand proefon-

dervindelijk bepaald met een

grote reflecterende 100 MIL 1D

barcode. Die varieerde van circa

6 tot 12 meter en zijn vrijwel

overeenkomstig de opgegeven fa-

briekspecificaties. In de praktijk

blijkt een scanafstand van

6 meter al ruim voldoende voor

een heftruckchauffeur die vanaf

de truck een locatiebarcode

scant. De beide Intermec scan-

ners zijn niet getest op dit onder-

deel, omdat deze

hoogstwaarschijnlijk niet goed

door de leverancier waren gecon-

figureerd. De overige twee scan-

ners zijn op verzoek van de

aanwezige leveranciers niet ge-

test op dit onderdeel, omdat deze

eigenlijk niet voor deze grote

scanafstanden zijn bedoeld.

WegingGewicht kan een indicatie van de-

gelijkheid zijn. Maar er zijn gren-

zen. We hebben daarom alle

scanners op een nauwkeurige, di-

gitale weegschaal gewogen en

constateerden te verwaarlozen af-

wijkingen van maximaal 25 gram

meer of minder ten opzichte van

de opgegeven fabrieksspecifica-

ties. Langdurig een lichte scanner

hanteren is minder vermoeiend

dan een zware. Toch liggen ook de

relatief zware pistolgrips uit de

test zonder meer lekker in de

hand. Dat komt simpelweg door

het vaak goed uitgebalanceerde

gewicht.

BedieningsgemakVoor de orderverzamelaar - die er

dag in dag uit mee moet werken -

is het bedieningsgemak van de

scanner zeker het belangrijkste

aspect van dit gereedschap. De

échte experts en testers vind je

dus eigenlijk in de dagelijkse prak-

tijk op de werkvloer van het maga-

zijn. Vraag daarom naar hun

mening, welke scanner goed be-

valt. Uiteraard moet het scannen

feilloos werken. De test wijst uit

dat de onderzochte scanners dat

in principe ook allemaal doen. Be-

dieningsgemak is eigenlijk een op-

telsom van verschillende factoren.

Daarbij spelen facetten als ge-

wicht, afmetingen, afleesbaarheid

van de display, de bediening van

het toetsenbord en het wisselge-

mak van de lege batterij een be-

langrijke rol.

De scanners werden in

een proefopstelling o.a.

getest op scantijd,

afstand en lezing van

diverse 1D- en/of 2D

barcodes

Meer testresultaten en foto’sstaan op logistiek.nl/barcodescannertest2011

Scanners en barcodes

Met de felrode laserbundel van een laserscanner kunnenééndimensionale (1D) barcodes op relatief grote afstandworden gescand. Daarnaast zijn er de charged coupled de-vice scanners (CCD), die geschikt zijn voor zowel 1D als 2Dbarcodes. De CCD werkt als een digitale camera. Binnen deCCD-techniek heb je weer twee varianten: de lineaire imageren de area imager. De lineaire kan één barcode tegelijk aan.De area imager leest tegelijkertijd twee boven elkaarstaande barcodes op hetzelfde etiket. De huidige generatieCCD scanners heeft een globale scanrange van 50 à 60centimeter. Een enkeling is ook beschikbaar als longrangeimager. Voor alle scanners geldt dat de etiketgrootte metde barcode feitelijk de minimale en maximale scanafstandvan de scanner bepaalt.

BarcodesGebruikte 1D barcodes: Codabar Interleaved, Trioptic, Dis-crete, RSS, Code 39/93, EAN 8-128, UPC A-E, oplopendvanaf 5 t/m 100 MIL (reflectief).Gebruikte 2D barcodes: Aztec, Datamatrix, MaxiCode, Mi-croPDF, PDF, RSS Composite, RSS Expanded Stacked, QR,oplopend vanaf 5 t/m 90 MIL.

11LOG004_multitest_barcode.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:29 PM Page 35

Page 36: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

36

De geel/zwarte Powerscan is een

industriële draadloze pistolgrip

autorange (AR) laserscanner voor

1D-barcodes met een display (D)

en een keypad (K) met 16 alfanu-

merieke toetsen. Met het toetsen-

bord en display kunnen niet goed

Uitvoering: draadloze pistolgrip autorange laserscannerScanbevestiging: pieptoon + ‘Green Spot’Gewicht: 0,416 kgScantijd 34 barcodes (1D): 48 secRead/No read 34 barcodes (1D): 30/4Minimale scanafstand:60 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 0,80 m90 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 1,10 mMaximum scanafstand 100 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 12,25 m

Uitvoering: draadloze pistolgrip autorange laserscannerScanbevestiging: pieptoon, LED, vibratieGewicht: 0,730 kgScantijd 34 barcodes (1D): 37 secRead/No read 34 barcodes (1D): 34/0Minimale scanafstand:60 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 0,30 m90 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 0,50 mMaximum scanafstand met 100 MIL 1D reflecterende locatiebarcode: 12,35 m

De Tecton met Lorax SE 1524 ER

Autorange Scanner Module is een

draadloze pistolgrip autorange la-

serscanner voor 1D barcodes met

een groot en helder touchscreen

kleurendisplay en een keypad met

32 alfanumerieke toetsen. De

DATALOGIC POWERSCAN leesbare barcodes worden gese-

lecteerd en vierregelige (pick)op-

drachten aan de gebruiker

worden doorgegeven en terugge-

meld. Onderscheidend aan deze

scanner is de Green Spot functie

die bevestigt dat een barcode cor-

rect is gelezen (‘read’). De scan-

prestaties en respons zijn

gemiddeld goed. Er worden

slechts 4 van de 32 barcodes niet

herkend. De maximale scanaf-

stand is de op een na hoogste.

Info: www.datalogic.nl

De Xenon is een draadloze pistol-

grip CCD imager voor 1D en 2D

barcodes. Het is de lichtste scan-

ner uit de test en ligt erg prettig in

de hand. De scanner bezit geen

toetsenbord en ook geen display

en moet voor orderverzameldoel-

einden dus worden gecombineerd

met een externe terminal. In deze

uitvoering is het een echte retail-

scanner, maar kan ook goed dienst

doen op een verpakkingsafdeling

van een warehouse. De scanper-

formance voor 1D barcodes is de

snelste van alle 8 hier geteste

scanners en hij mist in het tweede

deel slechts één enkele Maxicode

2D barcode.

Info: www.honeywellaidc.com

De Dolphin is een draadloze pis-

tolgrip advanced longrange laser-

scanner voor 1D barcodes met

een touchscreen kleurendisplay

en een keypad met 56 alfanume-

rieke toetsen. Hij ligt goed in de

hand. De Dolphin is ontwikkeld

voor een warehouse omgeving

waar het alle gangbare barcodes

leest op een gebruikelijke afstand.

Het product met ALR scan engine

is niet bedoeld voor (zeer) kleine

high density barcodes of speci-

fieke retail barcodes. De scanpres-

taties en respons zijn beneden

gemiddeld; dit komt vooral door

de gebruikte laservariant (Ad-

vance Long Range).

Info: www.honeywellaidc.com

LXE TECTON

HONEYWELL DOLPHIN 9951 ALRHONEYWELL XENON 1902G

PXA320 processor werkt met het

operating system Windows Mobile

6.5 of Windows CE 6.0. De scanner

is degelijk uitgevoerd en ook rela-

tief zwaar. Desondanks ligt de

scanner lekker en goed uitgebalan-

ceerd in de hand. De scanprestaties

en respons zijn bovengemiddeld

goed. Alle aangeboden barcodes in

de test worden probleemloos her-

kend. De maximale scanafstand is

de hoogste van de hier geteste

scanners.

Info: www.lxe.com

Uitvoering: draadloze pistolgrip imagerScanbevestiging: pieptoonGewicht: 0,212 kgScantijd 34 barcodes (1D): 27 secRead/No read 34 barcodes (1D) : 34/0Scantijd 29 barcodes (2D): 33 secRead/No read 29 barcodes (2D): 28/1Minimale scanafstand:60 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 0,30 m90 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 0,40 m

Uitvoering: draadloze pistolgrip Adv Long Range laserscannerScanbevestiging: pieptoonGewicht: 0,682 kgScantijd 34 barcodes (1D): 85 secRead/No read 34 barcodes (1D): 12/22Minimale scanafstand:60 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 1,50 m90 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 1,60 mMaximum scanafstand met 100 MIL 1D reflecterende locatie-barcode: 8,35 m

11LOG004_multitest_barcode.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:29 PM Page 36

Page 37: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

37

THEMA AUTO-ID EN ICT / BARCODESCANNERS

De SR 61-Bex een draadloze pistol-

grip CCD extended imager voor

1D en 2D barcodes. Deze lichte

scanner ligt erg prettig in de hand.

De scanner bezit geen toetsenbord

en ook geen display en moet voor

orderverzameldoeleinden dus

Uitvoering: draadloze pistolgrip extended imagerScanbevestiging: pieptoonGewicht: 0,402 kgScantijd 34 barcodes (1D): 122 secRead/No read 34 barcodes (1D): 23/11Scantijd 29 barcodes (2D): 124 secRead/No read 29 barcodes (2D): 9/20Minimale scanafstand:60 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 1,0 m90 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 1,50 m

Uitvoering: draadloze handpalm extended imagerScanbevestiging: pieptoonGewicht: 0,450 kgScantijd 34 barcodes (1D): 59 secRead/No read 34 barcodes (1D): 24/10Scantijd 29 barcodes (2D): 148 secRead/No read 29 barcodes (2D): 13/16Minimale scanafstand:60 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 1,20 m90 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 1,60 m

De CN70– EA 30 is een zoge-

noemde handheld terminal. Hij is

abusievelijk geleverd zonder pis-

tolgrip, maar past desondanks als

draadloze handpalm extended

imager voor 1D en 2D barcodes

INTERMEC SR 61–BEXworden gecombineerd met een ex-

terne terminal. In deze uitvoering

is het een echte retailscanner,

maar kan ook goed dienst doen op

een verpakkingsafdeling van een

warehouse. De scanperformance

voor 1D barcodes is matig, omdat

de scanner hoogstwaarschijnlijk

niet correct is geconfigureerd voor

deze test. Eenderde van de aange-

boden 1D- en 2D barcodes wordt

niet herkend. De maximum scan-

afstand is niet gemeten.

Info: www.intermec.com

De MC 9190 is een draadloze pis-

tolgrip Long Range imager voor

1D en 2D barcodes. De Long

Range Imager engine is speciaal

ontwikkeld om binnen en buiten

alle 1D en 2D barcodes te lezen op

afstanden die gebruikelijk zijn in

warehouse omgevingen. De scan-

snelheid en performance zijn de

op één na snelste van alle acht

testscanners. Hij scant slechts één

kleine 1D retailbarcode niet en

mist in de test ook 8 van de 29

tweedimensionale barcodes. Dit

zijn met name High Density codes

waar de Long Range Imaging mo-

dule niet voor ontwikkeld is.

Info: www.motorolasolutions.com

De MC 3190 is een draadloze pis-

tolgrip extended range CCD

imager voor 1D en 2D barcodes.

De scanner bezit een touchscreen

kleurendisplay en een alfanume-

riek keybord met 48 toetsen. Het is

een gemiddeld zware scanner die

prettig uitgebalanceerd in de hand

ligt. De scansnelheid en perfor-

mance is slechts een fractie min-

der dan zijn grotere broer. Hij

scant probleemloos alle aangebo-

den 1D retailbarcodes en mist in

de test slechts 3 van de 29 tweedi-

mensionale barcodes. De maxi-

male scanafstand van deze

scanner is niet gemeten.

Info: www.motorolasolutions.com

INTERMEC CN70-EA 30

MOTOROLA MC 3190MOTOROLA MC 9190

toch wel goed in het testbeeld. De

CN70 bezit een groot en helder

touchscreen kleurendisplay en een

keypad met 44 alfanumerieke

toetsen. Ondanks het ontbreken

van de pistolgrip ligt de scanner

lekker en goed uitgebalanceerd in

de hand. Tien van de 34 aangebo-

den 1D barcodes worden vanwege

een onjuiste programmering niet

herkend. Dat zijn voornamelijk

alle retailbarcodes. De maximale

scanafstand is niet gemeten.

Info: www.intermec.com

Uitvoering: draadloze pistolgrip long range imagerScanbevestiging: pieptoonGewicht: 0,798 kgScantijd 34 barcodes (1D): 29 secRead/No read 34 barcodes (1D): 33/1Scantijd 29 barcodes (2D): 43,9 secRead/No read 29 barcodes (2D): 21/8Minimale scanafstand:60 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 1,00 m90 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 2,00 m

Uitvoering: draadloze pistolgrip standaard range imagerScanbevestiging: pieptoonGewicht: 0,524 kgScantijd 34 barcodes (1D): 34 secRead/No read 34 barcodes (1D): 34/0Scantijd 29 barcodes (2D): 37 secRead/No read 29 barcodes (2D): 26/3Minimale scanafstand:60 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 0,40 m90 MIL reflecterende 1D locatiebarcode: 0,70 m

11LOG004_multitest_barcode.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 1:30 PM Page 37

Page 38: Logistiek

PRAKTIJK door Bas Dijkhuizen

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

38

Hoe zijn jullie op dit idee gekomen?“Mijn broer Rob, één van de drie

eigenaren van ons familiebedrijf

Roparu (wat staat voor: Rob, Pa-

trick en Ruud, red.) kwam tijdens

een informatiebijeenkomst van

FloraHolland Jos van Kooij tegen.

Van Kooij is naast docent op Fon-

tys Hogescholen Venlo ook nauw

betrokken bij het RFID Kenniscen-

trum, dat gelieerd is aan deze hbo-

opleiding. Bovendien kenden ze

‘MINDER ADMINISTRATIEVE HANDELINGEN MET RFID’Bij rozenkweker Roparu Rozen uit Wanssum isbegin dit jaar een test gestart, waarin de toepas-sing van RFID-tags op ferropallets wordt onder-zocht. Het onderzoek wordt uitgevoerd doormeerdere derdejaars studenten aan de Fontys Hogeschool Venlo en Ruud Wijnhoven (43), mede-eigenaar van Roparu.

elkaar nog goed uit het verleden,

want Jos was ooit trainer van het

voetbalteam van Rob. In het be-

wuste gesprek gaf mijn broer

onder andere aan dat de registra-

tie van de in- en uitgaande stroom

van onze rozen en de facturering

naar de klanten nogal omslachtig

is. Jos gaf aansluitend tijdens een

bezoek aan ons bedrijf aan dat dit

simpeler kan, door gebruik te

maken van RFID-technologie

waarbij je de data van een partij

rozen maar één keer hoeft in te

voeren, en dat het bovendien ook

mogelijk is om automatisch te

factureren.”

Wat is er in gang gezet?“We hebben Van Kooij na zijn be-

zoek gevraagd of hij in kaart

wilde brengen hoe ons proces

van zaaien tot en met de eindaf-

levering bij de klant verloopt. Ik

heb met hem vervolgens nader

onderzoek verricht, waarbij we

het proces in fases hebben ge-

analyseerd. Daarnaast hebben

we gekeken hoe bijvoorbeeld de

ID-tags zouden werken in onze

praktijksituatie. We zijn daarin

heel diep gegaan en hebben

vooral gekeken of RFID toepas-

baar is op ons volledige proces,

dus van het planten en rooien tot

en met de uiteindelijke levering.

Uiteindelijk kwamen we op een

punt dat Van Kooij ons de vraag

voorlegde: ‘Willen jullie verder?’

We hebben ja gezegd, omdat we

absoluut voordelen zien in de

toepassing van RFID. We hebben

er nu voor gekozen om de RFID

in eerste instantie alleen nog toe

te passen op onze ferropallets.

RFID-tags komen te hangen aan

de ferropallets en worden gekop-

peld aan de partij rozen die er op

ligt. Na een aantal kleine investe-

ringen in een server, reader en

tags hebben we met Fontys de

software geïnstalleerd. We zijn in

principe nu klaar om te gaan tes-

ten. Tot nu toe hebben wij nog

wat problemen gekend met de

software en is Jos van Kooij druk

bezig om het goed draaiende te

krijgen. De kans bestaat dat wij

software gaan inkopen en daar-

In het kader

van de pilot

heeft Roparu

350 tags

aangeschaft

RFID-readers

van Nordic

worden ge-

bruikt voor het

scannen van

de tags

11LOG004_themaRFIDferropallets.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 3:38 PM Page 38

Page 39: Logistiek

Ga naar het dossierlogistiek.nl/rfid voor meer infor-matie over de meerwaarde vanRFID-toepassingen in de prak-tijk. Meer weten over tracking &tracing in de keten zie: logis-tiek/tracking-tracing

THEMA AUTO-ID & ICT / RFID-TESTLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

39

naast als pilot de software van

Fontys gaan meeontwikkelen.”

Welke rol hebben de Fontys-studenten?“Zij hebben de engineering ge-

daan en het testprogramma ge-

schreven, om met de labels onze

interne logistiek te volgen. Wij

hebben de scanapparatuur en

350 RFID-tags aangeschaft, in-

clusief een aparte server om de

gegevens te verwerken in Excel.

De studenten gaan de komende

tijd zowel het programma als het

scannen van de RFID-tags testen.

Vervolgens willen we in de peri-

ode van oktober tot en met de-

cember dit jaar het systeem in de

praktijk testen bij een aantal

klanten. Mocht het systeem

daadwerkelijk werken zoals ver-

wacht, dan hopen wij dat er uit-

eindelijk meer klanten en

collega’s overstappen op RFID.”

Hoe ver kunnen jullie gaan inde toepassing van RFID?“Als de registratie en het scannen

van de RFID-labels op de ferro-

pallets succesvol is, dan kunnen

we straks RFID-tags toepassen op

onze rozenpercelen. Op een tag

kun je dan - zodra een perk is

ingeplant - al de gegevens en de

historie zetten van een rozen-

soort. Ook kun je invoeren

wanneer er geoculeerd is (het

vermeerderen van rozen, red.).

Zodra de rozen gerooid zijn kun-

nen we de gegevens koppelen aan

de RFID-tags op de ferropallets.”

Is het scannen van de tagsniet problematisch? ““Daar hebben we een oplossing

voor gevonden door tags te

gebruiken die pas scanbaar

zijn op een afstand van tien cen-

timeter. Je ondervangt daarmee

dat er verkeerde registraties

plaatsvinden.”

Interregionaal R.A.A.S-project

De RFID-test bij Roparu Rozen in Wanssum (Noord-Limburg)maakt deel uit van het zogeheten R.A.A.S. project dat staatvoor: RFID Application And Support. R.A.A.S. is een Euregio-naal Nederlands-Duits subsidieprogramma om vooral hetMKB te ondersteunen bij het benutten van de kansen dieRFID biedt. De Nederlandse en Duitse partners, Fontys HogeschoolTechniek en Logistiek in Venlo, NV industriebank LIOF,Kamer van Koophandel Limburg, FTK Forschungsinstitut fürTelekommunikation en Hochschule Niederrhein, richten zichbinnen dit programma vooral op de branches logistiek enagro-business. Het totale budget voor het R.A.A.S-project is2,6 miljoen euro voor de periode 2010 tot en met 2012. Dekwekerijen Decker-Jacobs uit Heythuysen, Fleuren uitBaarlo, Roobeek uit Wellerlooi en Piet Vergeldt uit Lottumzijn inmiddels ook voornemens om deel te nemen aan hetRFID-project dat nu bij Roparu loopt.Meer info: www.raas-rfid-nu.nl/raas-het-project

Kies voor Exact Online Handel en we zorgen ervoor dat het binnen 2 dagen werkt. Exact Online Handel is de nieuwe totaal oplossing voor handelsbedrijven die willen groeien. De actuele voorraad en fi nanciële informatie heeft u zo altijd bij de hand. En uw accountant kan altijd online meekijken. Wel zo handig. Alles over Exact Online Handel vindt u op exact.nl/handel

advertentie

11LOG004_themaRFIDferropallets.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 3:38 PM Page 39

Page 40: Logistiek

PRAKTIJK door Ferdi den Bakker

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

40

VISKETEN HEEFT BEHOEFTE AAN STANDAARDEN EN GOEDKOPE ICTHet tracken en tracen van vis is behoorlijk ingewik-keld. Daarom is FishBizz opgezet: een EU-pro-gramma waarmee wordt toegewerkt naar eensituatie waarbij het mkb kosteneffectief traceer-baarheidsstandaarden kan implementeren, met gebruik van elektronische hulpmiddelen.

Traceerbaarheidsstandaarden zijn

hard nodig in de vissector, is de me-

ning van Svein Tore Johnsen, de

Noor die het initiatief nam voor

FishBizz. Johnsen: “De visketen is

een bijzonder lastige keten. Bij elke

schakel in deze keten is er een focus

op kwaliteit. Dat is absoluut de

juiste focus, maar wil je ook daad-

werkelijk kunnen garanderen dat

een vis of visproduct vers is, dan

heb je daarvoor standaarden nodig.

En de juiste standaarden zijn er op

dit moment eenvoudigweg niet.”

Met de opmerking over het ontbre-

ken van de juiste standaarden doelt

Johnsen op de huidige standaarden

die zijn ontwikkeld voor de vissec-

tor. “Helaas zijn die standaarden zó

ingewikkeld, dat het vooral de mid-

delgrote en kleinere bedrijven zijn

die moeite hebben ze te volgen en

te implementeren. Juist de visketen

bestaat uit heel veel van die middel-

grote en kleine bedrijven.” Met die

wetenschap en de kennis dat de

huidige standaarden niet breed

geïmplementeerd zullen worden,

startte Johnsen in samenwerking

met de NEN, het Nationale Norma-

lisatie-instituut en de Europese

overkoepelende organisatie CEN,

het project FishBizz. Ook ISO is zij-

delings bij het project betrokken.

Het rapporteren van allerlei data,

zoals biologische data en data

waarmee vis is te volgen, moet vol-

gens Johnsen worden gestandaardi-

seerd in gangbare breed toepasbare

standaarden, zoals bijvoorbeeld

XML. “De bekende software, en op-

lossingen waar veel partijen in de

logistieke ketens nu al gebruik van

maken. Bij voorkeur zou de soft-

ware goedkoop moeten zijn, dus

makkelijk aan te schaffen. Binnen

het project zullen we uiteindelijk

dus ook op zoek moeten naar com-

merciële partijen die van onze wens

tot standaardisatie een succes

weten te maken. Bij voorkeur door

middel van een bewezen business-

case die snel veel deelnemers over

de streep moet trekken.”

Fouten in supply chainsDe initiatiefnemer werd aangezet

om zich eens goed in de visketen te

verdiepen na het eten van een stuk

vis dat hem een slechte maag be-

zorgde. “We weten niet goed ge-

noeg hoe we op de kwaliteit van vis

moeten letten.” Overigens leren sta-

tistieken van GS1 dat er niet alleen

in de visketen het een en ander

misgaat. GS1 heeft een uitgebreid

dossier over fouten in supply

chains opgesteld. Een schokkend

feit: ‘Zestig tot tachtig procent van

alle artikeldata die leveranciers en

retailers uitwisselen is fout!’ De

reden volgens GS1: ‘Er worden on-

Het tracken en tracen van

vis: geen sinecure

11LOG005_visketen.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 3:56 PM Page 40

Page 41: Logistiek

THEMA AUTO-ID & ICT / FISHBIZZLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

41

gelooflijk veel fouten gemaakt bij

de invoer van artikelgegevens. Ver-

keerde afmetingen, foutieve pro-

ductomschrijvingen, slordigheden.

Op veel verschillende plekken in de

supply chain worden gegevens in-

gevoerd, met telkens weer kans op

nieuwe fouten’.

Het bepalen van de kwaliteit van

artikelgegevens wordt gedaan aan

de hand van vijf verschillende ken-

merken: compleetheid, standaardi-

satie, consistentie, nauwkeurigheid

en tijdgebondenheid. Johnsen zou

hier met FishBizz graag naar toe-

werken, maar beseft zich dat hij in

de vissector nog een lange weg te

gaan heeft om dit te bereiken. De

start is er echter wel met de kick-

off workshop die op 8 april in Brus-

sel werd gehouden.

Azië is al verderJohnsen wil met FishBizz bereiken

dat er binnen de EU zelf wordt na-

gedacht over standaarden. In het

Verre Oosten zijn ze op dit vlak al

een paar stappen verder. “Daar

worden de standaarden breder

toegepast dan hier. E-business le-

veranciers helpen de marktpartijen

daar.” Zomaar de standaarden en

werkwijze overnemen zoals ze in

Azië zijn ontwikkeld, ziet hij niet

snel gebeuren. “De vismarkten zijn

wereldwijd behoorlijk verschillend,

dus het is verstandiger om zelf

energie in eigen standaardisatie en

ICT te steken.

Overigens zijn er in Azië ook be-

drijven die zelf stappen hebben

gezet om de kwaliteit van de eigen

vis te kunnen garanderen naar an-

dere schakels in de keten. Vinh

Hoan Corp is een van de grootste

leveranciers van Pangasius. Vinh

Hoan Corp slaat de herkomstgege-

vens van de uitgezette jonge vis

op. In de traceringssystemen van

het bedrijf worden data bijgehou-

den over de herkomst van de vis-

sen en de ouderdieren, de

hoeveelheden en effecten van het

voer en de samenstelling van het

voer zoals vitamines en andere in-

grediënten. Alle kweekvijvers heb-

ben een unieke code, zodat alle

informatie tijdens het kweekpro-

ces per vijver en groep vissen een-

voudig kan worden vastgelegd.

Makro: eigen eisenDichter bij huis heeft ook Makro de

nodige maatregelen genomen om

een bepaalde kwaliteit van de eigen

vis te kunnen garanderen. Makro

koopt zijn verse vis dagelijks recht-

streeks op de visafslag in onder an-

dere Nederland, België, Frankrijk,

IJsland, Noorwegen en Denemar-

ken of direct van de kweker als het

om kweekvis zoals zalm en forel

gaat. Harald Smeets, Head of Inter-

national Trading Office Schevenin-

gen, waar ook het logistieke

platform voor verse vis is gevestigd:

“Makro streeft ernaar om hoofdza-

kelijk aan de bron in te kopen. Het

kan dus zijn dat door ons inge-

kochte verse vis elders wordt ver-

werkt en verpakt. Denk daarbij aan

gourmetschotels en BBQ-spiesen

door geselecteerde visverwerkende

bedrijven. Onderscheidend is dat

verse vis een zeer dynamische han-

del is en dat vereist dan ook een

zeer dynamische logistiek . Ofwel:

‘s morgens op de afslag kopen en

‘s avonds uitleveren naar onze ves-

tigingen. Dit gebeurt bij Makro

vanaf ons eigen verse vis platform.”

Makro zegt door de gekozen ma-

nier van werken de hele keten van

de boot tot aan de klant te beheren.

“Inkoop is altijd zelf aanwezig op

de afslagen, verse vis wordt via een

eigen logistiek platform naar de

vestigingen verstuurd en onze Q&A

afdeling beheert en controleert de

gehele keten. Ons platform is BRC,

HACCP en MSC gecertificeerd.”

StandaardenMakro heeft duidelijke standaarden

voor voedselveiligheid. De kwaliteit

wordt geborgd door de afdeling

Q&A. Deze standaarden rijken veel

verder dan de wettelijke voorschrif-

ten. Smeets: “We kunnen zien waar

de vis vandaan komt, uit welk land,

uit welke plaats en van welke boot,

en bovendien wanneer deze gevan-

gen is, verwerkt en ontvangen op

het platform, en vervolgens weer

verzonden naar een van onze vesti-

gingen.”

Zwakke schakels blijven er altijd,

volgens Smeets, “maar als je men-

sen in het algemeen en eigen perso-

neel in het bijzonder goed opleidt,

dan voorkom je veel fouten.”

Start FishBizz als workshop

FishBizz kende een kick-off in de vorm van een workshop.Het doel: de traceerbaarheid van vis verbeteren door middelvan standaardnormen op mkb-niveau. Dit zorgt bovendienvoor meer vertrouwen tussen de producenten, leverancier,afnemers en andere partijen in de keten. Er is op dit mo-ment geen gebrek aan normen. Er zijn de Tracefish-stan-daarden CWA 14659 en CWA 14660. Die standaarden zijnechte voor veel kleinere bedrijven lastig te implementeren.Om ze te kunnen gebruiken zijn er bovendien zaken nodigals ebXML en EPCIS. Die laatste standaard maakt het mo-gelijk om gegevens gerelateerd aan de Electronic ProductCode tussen partijen te delen. Tijdens de workshopFishBizz zijn de huidige standaarden getoetst en nieuweideeën gedefinieerd, geanalyseerd en getest in een bedrijfs-omgeving. Een aanbeveling zal binnenkort volgen en de tra-ceerbaarheidsafspraken over vis kunnen met behulp vanICT standaarden geïmplementeerd worden. Binnen FishBizzis er de hoop dat een of meerdere commerciële partijenhier ook de schouders onder willen zetten en het de velekleine bedrijven in de sector zo makkelijker maken eenvou-dig gegevens met elkaar uit te wisselen.

Svein Tore Johnsen, ini-

tiatiefnemer van

FishBizz: “Helaas zijn de

huidige standaarden in

de visketen zó ingewik-

keld, dat vooral het mkb

moeite heeft ze te volgen

en te implementeren.”

< Harald Smeets

(Makro): “Verse vis

vereist een zeer dyna-

mische logistiek.”

11LOG005_visketen.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 3:56 PM Page 41

Page 42: Logistiek

?

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

42

ACTUEEL door Heres Stad

THEMA AUTO-ID & ICT / MARKT

Welke koers heb je voorogen?“Het belang van de oplossingen

die wij leveren is inmiddels zo

groot, dat we dichter op de klant-

processen moeten zitten. Vanuit

mijn vorige rol heb ik een heel an-

dere kijk op leveranciers gekregen.

Het gaat niet zozeer om de func-

tionaliteit zelf, maar veel meer

over de mensen die er achter zit-

ten. Je moet grote klanten van

dichtbij kunnen volgen. Daarom

willen we werken met kernteams

rond bepaalde klanten. Geen

actie-reactie gedrag. Maar als stra-

tegische partner zorgen dat de op-

lossing continu beschikbaar is. Op

concernniveau willen multinatio-

nals centraal inkopen, want dat is

goedkoper. Maar lokaal willen be-

drijfsonderdelen werken met leve-

ranciers die ze kennen. Daarom

Innovatie toepasbaar maken. Daar is altijd be-hoefte aan, maar zeker nu de logistiek bol staatvan vernieuwing. Gerrit-Jan Steenbergen stapteover van een multinational met diverse drogisterij-ketens naar een bedrijf dat oplossingen creëert.Vier vragen aan hem.

werk ik nu aan de introductie van

de Zetes Total Care Portal met

onder andere een webshopmodel.

Met internationale klanten spre-

ken we een internationale prijs af

voor bijvoorbeeld terminals. De lo-

kale IT- en/of logistieke afdeling

kan dan zelf bestellen en de ver-

dere verzorging vindt plaats via

onze lokale vestiging.”

Waarom de overstap naarZetes?“Bij AS Watson werd het steeds

meer van hetzelfde, weer een vol-

gende winkelketen, weer een ander

land. Toen ben ik met Zetes gaan

praten. Conceptueel gaat het om

dezelfde problematiek. Veel auto-

nome landenorganisaties, die zelf-

standig moeten kunnen werken,

maar waar ook veel synergie valt te

halen. Met het Innovation en Com-

petence Center gaan we vanuit een

centrale aanpak de landenorgani-

saties ondersteunen. Nieuwe tech-

nologie introduceren moet je doen

vanuit een corporate gedachte. Dat

heeft de introductie van voice ons

wel geleerd. Mensen in de verkoop-

organisaties moeten de technologie

snappen en zich eigen kunnen

maken. Dan ga je verkopen.”

Jouw ervaring met voice?“De eerste keer was een project in

het dc promotieartikelen van

Kruidvat in Veghel. Dat was 2003.

Ik kende voicetechnologie vanuit

de periode bij Syvox. We hebben

toen Zetes er bij betrokken, met

veel betere technologie van Vocol-

lect, maar vooral met goede

middleware van Zetes, dat on-

danks ons zwakke WMS destijds in

staat was om de applicatie goed te

laten draaien. Dat is volgens mij

nog altijd de beste aanpak. Een

server die veel taken vooraf en ach-

teraf op zich neemt voor de termi-

nals om maximale performance

beschikbaar te hebben.”

Waar leg je focus op?“Dat is op een aantal geselecteerde

markten, maar ook op de combi-

natie van people ID en goods ID.

Goede voorbeelden daarvan zijn

postbedrijven, overheid en vooral

healthcare. Technologisch gezien

investeren we in intelligente tools

om voice weg te kunnen zetten op

zoveel mogelijk typen terminals.

Dat gaat de markt vragen: vrijheid

van keuze en gemakkelijk meebe-

wegen met groei naar meer order-

pickers bijvoorbeeld. Verder wil ik

met beeldherkenning de stap

maken naar andere toepassingen,

zoals bijvoorbeeld dockdoor con-

trol als alternatief voor scanning

en RFID. De eerste testen lopen

nu. Daar zien we ook mooie kan-

sen voor demo’s samen met an-

dere partijen in het LogiXperience

Center waar we partner in zijn. De

technologie is heel aansprekend,

maar je moet het zien en kunnen

aanraken. Dan gaat het leven.”

“Technologie snappen en je eigen

maken – dat verkoopt beter”

CENTRALE AANPAK, LOKAAL SUCCES

Gerrit-Jan Steenbergen (45)

Vice-president Zetes 3i Innovation & Competence Center, Son

In functie sinds:Augustus 2010, daarvoor acht jaar verantwoor-delijk voor wereldwijde IT-projecten bij AS Wat-son (Kruidvat). Steenbergen studeerde tussen1986 en 1991 aan de Universiteit Twente, af-deling productielogistiek. Tijdens zijn studiezette hij al een bedrijfje op, dat zich bezig hieldmet barcodetoepassingen in warehouses en na-derhand met productieplanning voor printpla-tenfabricage. Hij zette het bedrijf Flex zevenjaar lang voort. Vanaf 1999 tot 2001 werkte hijbij Syvox, specialist in spraaktechnologie.

11LOG004_Zetes.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 3:07 PM Page 42

Page 43: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

43

LOGISTIEK / HUMAN RESOURCES

Vanwaar deze omslag?“Voordat ik mijn MBA aan de Rotterdam Schoolof Management afrondde, had ik al diverse HR-functies bekleed. Toen mij kort daarna de moge-lijkheid werd geboden om als operationeel SiteManager binnen TNT Logistics te gaan werken,heb ik daar geen seconde over getwijfeld. Samenmet mijn team heb ik de multi-user site omge-vormd van een zeer matige site naar een winst-gevende, Lean Show case site. In 2007 heb ikweer de overstap naar HR gemaakt binnen TNTMail en ik ben daar het laatste jaar vooral beziggeweest met de voorbereiding van de splitsingtussen Mail en Express. Onlangs werd ik ge-vraagd om de HR-functie opnieuw vorm te gevenvoor CEVA Benelux en Frankrijk en daar heb ik nudus ja tegen gezegd. Ik geloof in de afwisselingvan functies, zodat je elke keer de ervaring alstoegevoegde waarde mee kunt nemen naar je vol-gende rol.”

Voorkeur voor logistiek of HR?“Logistiek is heel dynamisch en vereist een goedgeoliede logistieke organisatie en bijbehorendeIT-systemen. HR is sterk op de workforce binnende organisatie gericht. Het is iedere keer een uit-

‘NEVER A DULL MOMENT’daging om je personeelsbestand af te stemmenop de fluctuaties van de volumes binnen de logis-tieke operatie. Dat betekent dat je zo goed moge-lijk de verhouding tussen flex en vast moetmanagen. In de toekomst zal, zeker met het oogop de krapper wordende arbeidsmarkt, nog meeraandacht uitgaan naar een gezonde werkomge-ving, het breed inzetbaar maken en behoudenvan medewerkers. Dit vraagt veel van het ma-nagement en het HR-instrumentarium. Ik kanmijn operationele logistieke ervaring nu optimaalcombineren met mijn HR-achtergrond om dit terealiseren.”

Wat zijn minder leuke aspecten?“Het is onvermijdelijk dat je soms ook afscheidmoet nemen van medewerkers, maar zolang datop een zorgvuldige manier gebeurt, is dat ‘partof the job’. Managers hebben de taak om tezorgen voor een prettige werkomgeving. Deson-danks zijn er altijd wel medewerkers die onte-vreden zijn. Die wijs ik er altijd graag op datniemand ze verplicht om bij ons te werken. Jemoet er wel samen iets van maken, dat iszowel in het belang van jezelf, als van het bedrijf en natuurlijk de klanten”.

Marrianne Groene-veld-Klunder (42)

Getrouwd en een dochter,Noor

Huidige functie: Vice Presi-dent Human Resources bijCEVA Logistics

Daarvoor: Diverse HR-func-ties bij De Boer & Ritsemavan Eck, TPG Post en TNT.

Levensmotto: “Life is tooshort to waste”

Vorkje prikken met: MarkRutte. “Ik vind het knaphoe hij in een lastig politiekspeelveld zijn geduld en positieve uitstraling weette bewaren. Ik zou hem willen vragen hoe hij zichzelf motiveert en of hijtevreden is over zijn eigenrol tot nu toe.”

Logistiek dienstverlener CEVA Logistics heeft Marrianne Groeneveld benoemd tot Vice President Human Resources voor Frankrijk en de Bene-lux. Daarmee is zij weer terug van weggeweest. In het verleden werkte zijachtereenvolgens als HR manager en daarna als Site Manager voor TNT(Post, Express en Logistics), dat later in CEVA-Logistics werd omgedoopt.

Een opmerkelijkecarrière-stap, suc-cesvol opkrabbelenna een reorganisa-tie, het voltooienvan een in het oogspringend logistiekproject? Hierachterschuilen vaakmooie verhalen.

INTERVIEW door Martin Althoff

De verhalen uit de rubriekOmslag zijn te lezen op logistiek.nl/omslag

11LOG004_Omslag.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 4:37 PM Page 43

Page 44: Logistiek

INTERVIEW door Heres Stad

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

44

‘DE VERLADER HEEFT AAN TAFELEEN EIGEN PLEK GEKREGEN’Dertien jaar lang was Van den Broek Humphreij het

boegbeeld van een organisatie met een fors leden-

tal, dat zich laten verenigen in het streven naar “on-

belemmerde logistieke processen”. EVO heeft weer

een gezonde financiële basis en zet zich graag posi-

tief op de kaart als een club die bij voorkeur geen

‘nee’ wil zeggen.

Het woord evolutie valt een paar

keer tijdens het gesprek. Mis-

schien wel omdat EVO daar zo

mooi mee samenvloeit, maar ook

omdat veel van het werk van de

Eigen Vervoerders Organisatie pas

op lange termijn zichtbaar wordt.

“Ons vak is het lobbyvak”, zegt de

vertrekkende directeur. Soms is

EVO jaren bezig om bestuurders en

ambtenaren te overtuigen. Dat is

soms lastig uitleggen naar de vaak

ongeduldige achterban. Zij zijn

bezig met hun bedrijfsvoering en

hebben als afgeleide daarvan een

logistieke functie en dus een logis-

tiek belang. “Wij werken aan logis-

tieke oplossingen voor onze leden,

als opdrachtgevers van transport.

De belemmeringen in de voortgang

van de goederenstroom moeten

weg. Daar zijn we voorlopig nog wel

druk mee.”

Regiekennis“Pas in 1996 kwam het woord ver-

lader voor het eerst als relevante

partij voor in overheidsnotities”,

gaat hij in één adem verder. De or-

ganisatie heeft zich onder zijn lei-

ding een plek weten te veroveren

aan de tafel, waar voorheen alleen

de transportsector en de overheid

plaatsnamen. Verladers hoeven

zich nu niet meer te introduceren

als partij in het goederenvervoer.

EVO voelt zich een serieuze ge-

sprekspartner, net als de trans-

portsector. Ook waar het gaat om

de infrastructuur, die nodig is om

het goederenvervoer over weg,

water en rail soepel te laten verlo-

pen. “Anders dan in de beeldvor-

ming soms het geval lijkt, heeft de

verlader niet langer een rol als bij-

wagen bij de vervoersbranche. In-

tegendeel, verladers hebben

eigenlijk een groter belang bij een

verbeterde infrastructuur dan

transporteurs, want zij zijn het die

op termijn de transportkosten

doorberekend krijgen van de ver-

voerders.”

In de loop der jaren is het accent

binnen EVO verschoven van be-

langenbehartiging naar kennis-

ontwikkeling. “Onze leden willen

steeds meer kennis vergaren over

logistiek, juist als opdrachtgever

aan logistiek dienstverleners”, be-

argumenteert Van der Kuijl. Alles

uitbesteden inclusief alle kennis

over logistieke processen is grote

verladers slecht bevallen. Mini-

male regiekennis is noodzakelijk

gebleken voor bedrijven die lading

aanbieden. “Vroeger gaven we in-

formatie over wet- en regelgeving,

die wij vertaalden naar de praktijk

van onze leden. Nu zijn we een

kennisnetwerkorganisatie.”

AansluitingVan der Kuijl verwijst naar het

topinstituut Dinalog in Breda. Vol-

gens hem is het primaire doel niet

om de sector logistieke dienstver-

lening naar een hoger plan te

brengen. Het gaat om kennis in de

hele keten, want er zijn nog heel

veel kleine schakels met een be-

perkt kennisniveau. “Ik sluit me

volledig aan bij wat Van Wijk als

voorzitter van het Topteam Logis-

tiek naar voren heeft gebracht. Er

is wel visie, maar het ontbreekt

aan het toepasbaar maken van in-

novatie. Verladers hadden tot voor

kort geen aansluiting bij hun

dienstverleners op dit punt. Nu

komt het gesprek op gang, maar er

gebeurt nog altijd erg weinig.”

Collectief gezien – en dus voor

EVO interessant – zijn de projec-

ten die zorgen voor kennisdisse-

minatie, het doorvertalen naar de

praktijk en naar opleidingen. Van

der Kuijl gebruikt het woord ‘de-

dain’ en doelt dan op de wijze

waarop vanuit wetenschappelijke

kringen wordt gekeken naar de lo-

gistieke praktijk. Verladers willen

echter hun goederenstroom opti-

maliseren en zijn niet geïnteres-

seerd in theoretische

verhandelingen. De EVO-achter-

ban stelt zich positief op ten aan-

zien van Dinalog, maar de angst

bestaat dat er straks prachtige in-

novaties worden bedacht, die

hooguit voor een paar partijen in

het logistieke spectrum interes-

sant zullen zijn. Of in een bureau-

lade verdwijnen.

BrugfunctieWat EVO betreft is de thematiek

waar Dinalog zich op stort prima

gekozen. Vraagtekens zet Van der

Kuijl wel rond het thema knoop-

puntenregie, waar de havenlobby

zwaar op heeft ingezet. Hij ziet dat

meer als een logisch vervolg op

wat zich aan de voorkant van in-

novatie voltrekt tussen verladers

en vervoerders. Werken aan keten-

regie vanuit de synchromodali-

teitsgedachte (maximaal inzetten

op diversiteit in vervoersmodali-

teiten) is een belangrijk thema.

Maar dan wel vanuit het verla-

dersperspectief. Van den Broek

Humphreij: “Het referentiekader

van veel vervoerders is vaak be-

perkt tot het optimaal beladen van

hun vrachtwagens. Dat is begrijpe-

lijk voor veel kleine transportbe-

drijven in dit land. Juist daarom

moet de verlader kennis tot zich

nemen van meerdere modaliteiten

en daar keuzes in maken.”

Samen met de HBO-instellingen

met een logistieke tak hebben

EVO en TLN het plan opgevat om

te komen tot zes Kennis dc’s, als

loket om het MKB van innovatieve

impulsen te voorzien. Van der

Kuijl plaats wel een kanttekening.

“Zijn die hogescholen wel vol-

doende uitgerust voor deze taak?

Er zijn ook andere partijen die

daarin een rol moeten vervullen.

Niet alleen EVO overigens, maar

wij kunnen wel heel goed de brug-

functie vervullen naar de praktijk,

waar hogescholen vaak nog

moeite mee hebben.”

PersoonlijkWat samenwerken betreft zet EVO

de deur steeds verder open. Be-

roepsvereniging VLM (Vereniging

Logistiek Management) heeft aan-

geklopt om te komen tot inten-

sieve samenwerking, met name in

de back-office. Volgens Van der

Kuijl is dit niet de eerste stap op

weg naar een volledig samengaan..

“Nee, ik zie dat anders. Voor verla-

ders is het van groot belang, dat er

een goede logistieke vakvereniging

is waar mensen op persoonlijke

titel verder groeien in hun vakken-

nis. Tot nu toe deden we weinig

“Alle organisaties hebben

hun eigen bestaansrecht”

11LOG004_EVO.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 4:43 PM Page 44

Page 45: Logistiek

DISTRIBUTIE / VERLADERSVISIELO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

45

samen, behalve dan sinds vorig

jaar het jongerennetwerk JLN. Dat

heeft mij altijd verbaasd.”

Nu VLM moeite heeft om het

hoofd boven water te houden, wil

EVO wel de helpende hand uitste-

ken. Zelf heeft EVO met bijvoor-

beeld het Supply Chain Netwerk

intern een club, die de persoonlijke

ontwikkeling van professionals wil

stimuleren. Dat kan allemaal zo

blijven, vindt de directie. Samen

parallel optrekken leidt tot meer

succes. Maar een fusie is onver-

standig. Van den Broek Humphreij:

“Dan kunnen we alles wel overne-

men. Al die organisaties hebben

hun eigen bestaansrecht. Wij staan

voor het wegnemen van de belem-

meringen in de goederenstroom,

dat is toch een ander belang dan

dat van een logistiek professional.

VLM-leden moeten niet de vrees

hebben, dat ze hun vereniging

kwijt raken. Wij hebben bedrijven

als lid. Bovendien vertegenwoor-

digt VLM ook andere partijen in

de logistiek dan alleen verladers.”

TerugloopFinanciële problemen kent EVO

niet meer. Contributies zijn ver-

hoogd en sluiten beter aan bij de

dienstverlening. Dat compenseert

de terugloop in het ledental waar

EVO – net als andere belangenor-

ganisaties – mee heeft leren om-

gaan. Ooit had EVO 36.000 leden,

nu ruim 20.000. Volgens EVO is de

achterban verantwoordelijk voor

70 procent van alle lading in Ne-

derland (uitvoer, doorvoer, invoer).

Van den Broek Humphreij: “Na-

tuurlijk is het getal van belang in

de lobbywerkzaamheden, maar

we gaan niet maximaal inzetten

op ledengroei. Het gaat om de goe-

derenstroom, het volume aan la-

ding dat we vertegenwoordigen.

Dat belang telt zwaarder. Maar ik

ben er van overtuigd dat we dit le-

dental kunnen uitbouwen.”

“Zorg dat je als organisatie nooit

afhankelijk wordt van subsidie of

een andere externe financierings-

bron”, geeft de scheidende

directeur als tip mee. Hij gaat nu

met pijn in het hart afscheid

nemen, “want dit is een club om

trots op te zijn. Bij alles wat op ons

afkomt zeggen we in principe ‘ja’

en vervolgens gaan we kijken naar

de voorwaarden. Met ‘nee’ zeggen

kom je nooit toe aan discussie. Als

we een probleem signaleren,

komen we ook met de oplossing.

Daar gaan we prat op.”

Op 8 juni maakt Dick vanden Broek Humphreij de directiestoel van verladers-organisatie EVO vrij voor Machiel van der Kuijl. De or-ganisatie werpt zich op alsbelangenbehartiger van be-drijven met een logistiekproces, die dat al dan niet(deels) uitbesteden. Beidenzijn sinds 1997 in dienst bijEVO. Ooit was EVO ook deuitvoerder van het registra-tiesysteem voor ondernemin-gen die met eigenvrachtwagens en bestel-auto’s de weg opgingen. Inde loop der tijd zijn steedsmeer adviesdiensten ont-staan naast de belangenbe-hartiging. Zo heeft EVO eenbreed opleidingenpakketvoor zowel managers als hef-truckchauffeurs.

Machiel van der Kuijl (43) Dick van den Broek Humphreij (64)

11LOG004_EVO.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 4:43 PM Page 45

Page 46: Logistiek

OVERZICHT door Martin Althoff

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

46

LED IN HET MAGAZIJN: TOCHNOG MAAR EVEN WACHTENLED als magazijnverlichting biedt veel potentie,maar is nog niet helemaal uitontwikkeld. Deson-danks zijn er altijd pioniers die het als eerstenomarmen. Dat is op zich niet verkeerd, maar nogeven wachten levert wellicht een nog beter en uit-gebalanceerd verlichtingssysteem op.

1. Is het al tijd om over testappen?

Vanwege duurzaamheid en lagere

energiekosten wordt tegenwoor-

dig steeds vaker LED-verlichting

in het magazijn gepropageerd.

Deze zou de gedoodverfde en be-

tere opvolger zijn van de oude

vertrouwde TL-buis. Na raadple-

ging van diverse verlichtingsspe-

cialisten en bronnen luidt de

conclusie dat het wellicht toch

nog iets te vroeg is voor massale

vervanging van TL voor LED. Er

heerst wat dat betreft nog een

groot spanningsveld tussen beide

verlichtingstechnieken. Vaak

vergen nieuwe technieken een pe-

riode van verdere doorontwikke-

ling om op alle fronten als beter

te kunnen worden aangemerkt.

Ter illustratie: de ‘Apple iPad’

kwam circa twee jaar geleden op

de markt, maar is tegenwoordig

ook al weer sterk verbeterd en

ook is de prijs zelfs gedaald. Het-

zelfde geldt voor de introductie

van de eerste spaarlampen. De

prijs van een vergelijkbare LED-

buis is ook nog vele malen hoger

dan van het massaproduct TL-

buis. Pioniers van de nieuwste

techniek betalen daarmee altijd

de hoofdprijs en worden soms ge-

confronteerd met allerlei onver-

moede tekortkomingen die pas in

een later stadium worden opge-

lost. Het devies luidt: ‘nog even

twee jaar wachten’.

2. Waarom is TL zo slechtnog niet?

Het is om te beginnen bijzonder

lastig om een eerlijke vergelijking

te maken tussen beide verlich-

tingstechnieken in een magazijn-

omgeving, zonder appels en

peren met elkaar te vergelijken.

De conventionele TL-buis van

het type T8 is beproefde tech-

niek, die tot op de dag van van-

daag nog steeds uitstekend

voldoet als magazijnverlichting.

Ook hier hebben de ontwikkelin-

gen niet stilgestaan. De laatste

TL-buisgeneratie is de T5. Deze

nieuwste hoogfrequent uitvoe-

ring van de T8 heeft een verbe-

terd rendement; dus meer

lichtopbrengst tegen een lager

stroomverbruik. Het uiterlijke

verschil is dat een T5 TL-buis

dunner is dan een T8. Alle TL-

systemen hebben een voorscha-

kelapparaat en starter nodig, die

bij het opstarten extra stroom

In het hoge stellingenmagazijn bij Kompak is de

lichtopbrengst met LED op de vloer wat lager;

daglichtondersteuning helpt. (FOTO: LEDNED)

11LOG004_ledverlichting.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 4:55 PM Page 46

Page 47: Logistiek

WAREHOUSING / LED-VERLICHTINGLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

47

Kosten, baten, terugverdientijd

De vervanging, het stroomverbruik en de besparing met200 retrofit LED-buizen is hier vergeleken met conventio-nele T8 TL-verlichting. Bestaande TL-armaturen van 2x 58Watt (T8) kunnen relatief goedkoop en snel geschikt wor-den gemaakt voor LED-verlichting van 2x 18 Watt.• De montagekosten worden geraamd op 10,75 euro per ar-

matuur. Dat is in in dit geval 200 x 10,75 = 2.150 euro.• Kostprijs T8 TL 150cm 58 Watt: 8,50 euro; bij grote af-

name circa 3,00 euro p/s• Kostprijs LED buis 150cm 18 Watt: 99,00 euro; bij

grote afname circa 75,00 euro p/s• Het stroomverbruik van 200 T8 TL-buizen van 58 Watt

is 200 x 58W x 8 uur = 92,8 kWh x 12 eurocent =11,14 euro x 260 werkdagen = 2896,40 euro per jaar.

• Het stroomverbruik van 200 LED-buizen van 18 Watt is200 x 18W x 8 uur = 28,8 kWh x 12 eurocent = 3,46euro x 260 werkdagen = 899,60 euro per jaar.

De besparing op de stroomkosten is in deze voorbeeldbe-rekening bijna 70 procent. Er is geen rekening gehoudenmet de daadwerkelijke lichtopbrengst. Rekening houdendmet de langere levensduur, de vervangingskosten en mo-gelijke subsidies, lijkt een terugverdientijd van circa 3,5 jaar haalbaar.

vergen en daarmee de levens-

duur van de buis aantasten. Dit

opstartproces is zichtbaar aan de

flikkering van het licht bij het op-

starten. Bovendien vergt het en-

kele seconden voordat de

maximale lichtsterkte is bereikt.

Verder stralen TL-buizen rondom

(360 graden) en over de gehele

lengte evenveel licht uit. Dat

komt een betere spreiding en

lichtopbrengst op de vloer en de

directe omgeving ten goede. Het

effect kan nog verhoogd worden

door de toepassing van reflecto-

ren.

3. Waarom zou je kiezen voorLED?

De LED lichtdiode heeft geen

voorschakelapparatuur nodig,

start direct, is dimbaar en geeft

meteen de maximale lichtop-

brengst. Nadeel van de huidige

generatie LED’s is de mindere

lichtspreiding. De LED-buis zelf

bestaat uit meerdere lange rijen

parallel geschakelde LED-diodes.

Deze stralen het licht ieder voor

zich vanuit een punt naar bene-

den. Dat levert een ongelijkmati-

ger lichtspreiding op dan de

TL-buis. De eronder liggende ma-

gazijnvloer wordt dan wel goed

verlicht, maar de schappen in de

directe omgeving beduidend min-

der. Reflectoren aan de zijkant

helpen wel, maar vaak niet af-

doende. De verlichtingsindustrie

werkt nog hard aan LED’s met

een betere lichtspreiding van

circa 160 graden. Bovendien

neemt de lichtopbrengst (in

Lumen of Lux) bij LED evenredig

af met de afstand tussen plafond

en magazijnvloer. Dat betekent

dat er voor een gelijkwaardige

lichtopbrengst ook meer LED-ar-

maturen per vierkante meter ma-

gazijnoppervlak bij moeten

komen, waarmee de energiebe-

sparing deels teniet wordt ge-

daan. Boven de zeven meter is de

lichtopbrengst vaak nog onvol-

doende voor een goed verlichte

werkvloer.

Een LED-buis kan met enkele

kleine technische aanpassingen

wel gebruik maken van dezelfde

TL-armatuur, waarbij onder an-

dere de starter en het voorscha-

kelapparaat worden verwijderd.

Het systeem is dus geschikt voor

retrofit. Vergeleken met TL doen

LED’s het uitstekend bij lage tem-

peraturen in koel- en vrieshuizen.

4. Wat doet LED op lange ter-mijn?

De daadwerkelijke lichtopbrengst

kan ter plekke met een lichtinten-

siteitmeter door een deskundige

worden bepaald en wordt uitge-

drukt in Lumen of Lux. Voor kan-

toren wordt doorgaans 500

Lumen/Lux per vierkante meter

aangehouden; voor magazijn-

ruimtes is dat circa 200. Waar

vaak niet over wordt gerept, is de

geleidelijke achteruitgang van de

lichtopbrengst van LED’s, gere-

kend over de verwachte levens-

duur. Deze lichtafname geldt

overigens ook voor TL-verlich-

ting. Het stroomverbruik is met

LED inderdaad lager dan die van

TL-verlichting. Daarbij moet ge-

zegd dat de nieuwste generatie

T5 TL-systemen er niet veel voor

onder doet. Ook is het niet altijd

duidelijk of het stroomverbruik

van LED wordt vergeleken met

een gloeilamp, spaarlamp, of TL-

verlichting. Er wordt vaak gerept

van besparingen van wel 50 tot 70

procent, maar vergeleken met

wat, is soms ongewis. Dat maakt

veel uit in het kader van de terug-

verdientijd. Tegenwoordig is er

ook veel aanbod van spotgoed-

kope LED-verlichting uit onder

andere China, maar deze haalt

doorgaans bij lange na niet het

aantal branduren en rendement.

Vooral in de beginfase vallen veel

van die goedkope LED’s nog

vroegtijdig uit. De levensduur van

hoogwaardige LED’s is maximaal

50.000 branduren. Ter vergelij-

king: conventionele T8 TL-buizen

branden gemiddeld 6.000 uren en

T5 TL-systemen komen op

40.000. Dat scheelt dus wel weer

in de onderhouds- en vervan-

gingskosten.

5. Hoe zijn de ervaringen totnu toe?

Bij de nieuwe vestiging van ver-

pakkingsbedrijf Kompak in Etten

Leur is sinds een jaar geen enkele

gloeilamp of TL meer te vinden,

alle verlichting is LED. LedNed

installeerde daar 100.000 LED’s.

Dat moet op papier een bezuini-

ging opleveren van 200.000 kWh

aan stroom, wat gelijk staat aan

135.000 kg CO

2

, en een besparing

van 35.000 euro per jaar. De licht-

spreiding bleek vergeleken met

TL inderdaad beperkt. Dat heb-

ben ze bij Kompak opgelost door

spiegeltjes naast de lampjes te

plaatsen. Daardoor komt het licht

alsnog bij alle schappen in het

magazijn. De magazijnmedewer-

kers en heftruckchauffeurs von-

den het licht aanvankelijk wel een

beetje kil en te fel, waardoor ze

soms werden verblind, maar on-

dertussen is iedereen er wel aan

gewend. Recente LED-verlich-

tingsprojecten zijn uitgevoerd bij

DHL in Veghel en bij Asia Foods

in Kampen.

“Boven de zeven meter is de

lichtopbrengst vaak nog

onvoldoende voor een

goed verlichte werkvloer”

Lees ook het artikel ‘LED-ver-lichting in het magazijn: voors-en tegens’ in het dossier ‘Hoericht ik mijn magazijn in?’ op logistiek.nl

11LOG004_ledverlichting.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 4:55 PM Page 47

Page 48: Logistiek

PRAKTIJK door Bas Dijkhuizen

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

48

CARGOHOPPER KLAAR VOORLANDELIJKE UITROLTwee jaar geleden werd Cargohopper geïntrodu-ceerd in Utrecht. Het op zonne-energie aangedre-ven elektrische stadsdistributietreintje is nadienuitgegroeid tot het boegbeeld van het veelgeprezen‘Utrechtse model’. Initiatiefnemer Jacques van derLinden vindt zijn geesteskind dusdanig volgroeid,dat het systeem klaar is voor een landelijke uitrol.In dat streven krijgt hij bijval van stadsdistributie-experts.

Jacques van der Linden, directeur Hoek Transport“Er is veel animo voor het systeem

van Cargohopper, maar het moet

echt van de grond komen. Zo is in

Zutphen sociale werkplaats Delta

in 2009 gestart met het elektrisch

bevoorraden van winkeliers. In

Deventer zijn we bezig en onze

TransMission partner HST in En-

schede heeft ook interesse in Car-

gohopper. In Amsterdam is

subsidie toegekend voor de inzet

van Cargohopper dus daar zou op

korte termijn kunnen worden ge-

start. Ook zijn er plannen om van-

uit Weert de binnenstad van

Maastricht te bevoorraden. In Bel-

gië wil één van onze TransMission

partners in opdracht van de

Vlaamse overheid snel gaan rijden

in Kortrijk, Antwerpen en Genk. In

Utrecht zijn we nu zover dat we

vijftig pakketzendingen per dag

doen. Pallets vervoeren we met

andere voertuigen. Daar komt

eind juni verandering in als de

nieuwe Cargohopper wordt gepre-

senteerd die ook tien pallets of

twintig rolcontainers vervoert. Het

succes van Cargohopper is dat we,

mede dankzij het bestaande

TransMission klantennetwerk, ge-

lijk een businesscase hadden die

we neutraal in de markt hebben

gezet. We draaien nu break even,

dus geen winst en ook geen ver-

lies. Dat komt door het bijhuren

van een extra magazijn aan de

stadsrand en de kosten voor de

ontwikkeling en onderhoud van

Cargohopper. De uitdaging de ko-

mende tijd is om het bestaande

concept verder te ontwikkelen,

zodat het ook andere steden van

start kan. Hoe er meer er draaien

in Nederland, hoe eenvoudiger ik

zelf ook klanten kan binnenkrij-

gen. Het opschalen vergt tijd.

Maar op het moment dat Amster-

dam en Rotterdam er bijkomen,

stijgt het volume en wordt het ook

interessant voor grote partijen als

bijvoorbeeld een HEMA om zich

bij ons aan te sluiten. Uiteindelijk

zit de grootste winst voor mij niet

zozeer in Cargohopper, maar in

het gegeven dat we er in geslaagd

zijn om dagelijks met minder

auto’s de Utrechtse binnenstad in

te rijden dankzij efficiënte bunde-

ling.”

Walther Ploos van Amstel,docent logistiek Hogeschoolvan Amsterdam en supplychain expert bij TNO Mobili-teit en Logistiek“Het mooie aan het systeem van

Hoek is vooral dat ze er, naast de

inzet van Cargohopper, inmiddels

ook voor zorgen dat dagelijks tien

transporteurs de Utrechtse binnen-

stad niet meer in hoeven te rijden.

Vanaf het stadsdistributiecentrum

van Hoek op Lage Weide scheelt

dat heen en terug per transporteur

veertig kilometer. Als je snel rekent,

dan scheelt dat op jaarbasis al

gauw honderdduizend kilometer.

De kracht van dit model is dat Van

der Linden gebruik maakt van zijn

TransMission collega’s. Het wordt

in mijn ogen pas een echt succes

als je het gaat opschalen. Dat kan,

want het TransMission netwerk zit

ook in Den Haag en Amsterdam.

Nadeel van elektrische distributie is

nog altijd de betrouwbaarheid van

de accu’s. Het blijft echter een ge-

weldig concept, maar als het heel

hard gaat groeien, en die kans zit

erin, zal er op het ICT-vlak veel ge-

regeld moeten worden op het vlak

van planning, voorinformatie, rit-

tenplanning en retourritten. Wel-

licht zal implementatie van

intelligent agent software een ge-

schikte oplossing zijn. Als je name-

lijk gaat opschalen van de huidige

pakweg honderd zendingen per

dag naar bijvoorbeeld vijfhonderd

dan is een goede planningsoplos-

sing van levensbelang. De crux zit

‘m erin dat je als dienstverlener

met Cargohopper straks naadloos

moet kunnen voldoen aan de wen-

sen van een winkelier. Dus als de

ene winkelier ’s ochtends om tien

uur zijn winkel opent dan moet je

als Cargohopper in staat zijn om bij

hem om half elf op de stoep te

staan met zijn pallet. De kracht van

dit stadsdistributiesysteem moet

zijn dat je vooral precisielogistiek

bedrijft. Dat kan pas door, nog-

maals, vooral te investeren in het

ICT-element van planning en be-

sturing. En daarnaast moet je je

factuurverwerking zoveel mogelijk

papierloos laten verlopen. Doe je

dat niet, dan ga je uiteindelijk toch

verlies lijden op je zendingen.”

Mark Degenkamp, ambte-naar gemeente Utrecht, afde-ling Verkeer & Vervoer“Wat we zien is dat de naamsbe-

kendheid van Cargohopper sinds

de start van de pilot ontzettend

groot is geworden. Bij de college-

onderhandelingen vorig jaar is

zelfs in het collegeprogramma te-

rechtgekomen dat de inzet van

stadsdistributie-oplossingen als

Cargohopper gepromoot moeten

worden. We hebben vier partijen

(Hoek Transport, GLS, TNT en

DHL, red.) die dagelijks in de bin-

nenstad komen, erkend als stads-

distributiecentrum en aan deze

bedrijven een ontheffing gegeven.

Je moet daarvoor voldoen aan een

bepaald reglement, dat overigens

niet verplicht stelt dat je een elek-

trisch voertuig als Cargohopper

gebruikt. Als je dat in het geval

van Hoek wel wil doen, dan moe-

digen wij dat alleen maar aan als

stad. De erkenningsregeling is de

basis voor hoe wij met Hoek om-

gaan en daar maken dus ook con-

currerende partijen voor Hoek

gebruik van. Al die centra zijn op-

gezet door deze vier partijen zon-

der dat daar enige subsidie aan te

pas is gekomen. De ontheffing is

vooral ingegeven om stromen

richting de stad te bundelen: men

moet minimaal 100 adressen per

werkdag bedienen. Partijen die

dat doen krijgen de mogelijkheid

om ook buiten de venstertijden

adressen binnen het voetgangers-

gebied te beleveren. Wel zijn ze

dan verplicht om partijen van

derden aan te nemen. Als ge-

meente proberen we in dat kader

ook te stimuleren dat bedrijven

met deze ontheffing die mogelijk-

“We draaien nu break even, dus geen

winst en ook geen verlies”

11LOG004_cargohopper.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 10:23 AM Page 48

Page 49: Logistiek

DUURZAAMHEID / STADSDISTRIBUTIELO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

49

heid ook actief naar buiten toe

kenbaar maken. Het grootste ef-

fect dat we met deze maatregel

willen behalen is de bundeling

van goederen en daar slaagt Hoek

goed in met onder andere de inzet

van Cargohopper. Consistentie in

het beleid, door bijvoorbeeld dui-

delijk aan te geven waar laad- en

losplaatsen zijn, vormt de basis

van het succes van het stedelijke

distributiebeleid dat nu wordt ge-

voerd in Utrecht. Wat ook gehol-

pen heeft is de instelling van een

permanente adviescommissie

over bevoorrading.”

Eric Janse de Jonge, Ambas-sadeur Stedelijke Distributie“Wat prijzenswaardig is, is dat

Utrecht een van de weinige ge-

meentes in Nederland is die het

onderwerp stedelijke distributie

heeft opgenomen in het college-

programma. Het mooie aan Car-

gohopper vind ik dat de initia-

tiefnemers daarvan samen de

bierboot en de gemeente Utrecht

de Award Stedelijke Distributie op

eigen kracht hebben gewonnen.

Utrecht blijft, als je kijkt naar de

vier grootste gemeentes, aan de

leiding op het gebied van stads-

distributie. Ik zie in Amsterdam

wel wat beweging, maar er is veel

bureaucratie en men wil eerst

visie. In Rotterdam zeggen ze ‘ga

maar aan de slag’ en uit Den Haag

hoor ik weinig. Ik wil er alles aan

doen al die andere steden achter

de grote vier mee te krijgen in

hun aanpak van het stedelijke dis-

tributieprobleem, maar het blijft

helaas vaak wat hangen op het

‘Utrechtse model’. Desondanks

heb ik de afgelopen twee jaar veel

gehad aan het pionierswerk van

de mensen die betrokken zijn bij

Cargohopper. Als ambassadeur

heb ik geen miljoenenbudget

waarmee ik stadsdistributie-ini-

tiatieven in gemeentes kan finan-

cieren. Utrecht met zijn

Cargohopper en bierboot zijn

voor mij dan ook een ‘exportpro-

duct’ geworden richting andere

gemeenten met als boodschap

van mij: ‘wat hier kan, kunnen jul-

lie ook’. Dat is de kern van mijn

twee jaar. Dus het is aan mij om

die winst in mijn laatste jaar te

vertalen naar andere gemeentes,

zodat ik mijn missie goed kan af-

sluiten. Laat onverlet dat er nog

heel veel te winnen valt op vooral

het gebied van bundeling van goe-

derenstromen. Gemeentebesturen

moet je dan wel eerst zien te be-

keren, want anders, zo heb ik in

de praktijk mogen ervaren, ge-

beurt er niets.”

De ontwikkeling van nieuweCargohopper die op 29 juniwordt gepresenteerd is gro-tendeels gefinancierd methet prijzengeld (250.000euro, red.) van de Award Ste-delijke Distributie. Hetnieuwe voertuig staat opkenteken en heeft een snel-heid van maximaal zestig ki-lometer. Cargohopper 2.0krijgt in het dak geïnte-greerde zonnepanelen, diemet de extra accu’s moetenzorgen voor een actieradiusvan minimaal 250 kilometerin de zomermaanden. Voor-zichtige berekeningen lerendat bij een gemiddelde af-stand van 175 kilometer perdag de totale CO2- besparingvan de nieuwe Cargohopperop jaarbasis op 80 ton kanuitkomen. Het voertuig heefteen lengte van negen meteren beschikt over een netto-laadvermogen van 200 ton.

Van links naar rechts: Jacques van der Linden,

Mark Degenkamp, Walther Ploos van Amstel en

Eric Janse de Jonge

Prototype Cargohopper 2.0 De ‘oude’ Cargohopper

11LOG004_cargohopper.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 10:23 AM Page 49

Page 50: Logistiek

BEURS door Heres Stad

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

50

CEMAT 2011 TOONTVOORZICHTIG OPTIMISMEDe material handling industrie kan weer met opti-misme de toekomst in kijken. Er is weer volop be-langstelling voor nieuwe concepten en producten.De grootste vakbeurs wereldwijd op dit gebiedbood een mooi overzicht van de innovatieve oplos-singen. Hieronder een paar hoogtepunten.

Dematic greep de beurs in Hanno-

ver vooral aan om verbeteringen

te tonen op onder andere be-

staande en bewezen multishuttle-,

miniload- en orderpicksystemen.

De belangrijkste innovatie - een

nieuwe tweede generatie multi-

shuttle systemen - had de maga-

zijninrichter uit Offenbach op

haar stand verstopt in een black

box. Kijken mocht, fotograferen

niet. Uitleg werd er wel gegeven:

“Deze tweede generatie multi-

shuttle is kleiner, lichter en dyna-

mischer (lees: sneller en

wendbaarder) dankzij onder an-

dere de toepassing van lichte alu-

minium materialen in combinatie

met een nieuw sensor- en commu-

nicatieconcept”, aldus Holger

Cremer van de R&D-afdeling van

Dematic. “Door de modulaire op-

bouw van deze nieuwe generatie

shuttles kunnen we ook in prijs

zakken met dit product. Waar we

in het verleden voor een klein-

goedmagazijn drie shuttlesyste-

men moesten implementeren,

volstaat nu één systeem.”

Hangend sorterenSSI Schäfer volgde dezelfde strate-

gie. Fulfilment Factory is de naam

van een veelbelovende innovatie.

De kern is een samenvoeging in

één material handling systeem

van zowel zendingen voor filialen

als voor webwinkelbestellingen.

De basis is een hangbaansysteem

voor het sorteren van hangende

kleding. Behalve shirts en jurkjes

komen aan zo’n hangbaan ook

speciale tassen en smalle, verticale

orderverzamelbakken te hangen,

die automatisch aan de onderkant

kunnen worden geleegd. Daarin

leggen medewerkers enkelstuks

verpakte kledingproducten. Aan-

sluitend volgt automatisch het

sorteerproces in twee of drie stap-

pen en gaan de gesorteerde kle-

dingstukken in de juiste volgorde

en gerangschikt per zending naar

een paktafel. Het maakt niet uit of

dat is voor filialen of voor consu-

menten, die vanachter hun pc een

bestelling plaatsen.

Voor de Duitse fabrikant is de

voorsprong op de concurrentie zo

belangrijk, dat het concept alleen

achter een gesloten deur en een

alles verhullend doek werd ge-

toond. Klanten mochten wel even

naar binnen voor een sneak pre-

view.

Concept heftruckOpmerkelijke blikvanger tijdens de

CeMAT was de CubeXX van Still.

Deze concepttruck is in feite een

onbemande, multifunctionele ma-

gazijntruck annex AGV, die kan

functioneren als trekker, elektro-

pallettruck, orderverzameltruck,

stapelaar en mini vorkheftruck of

reachtruck. Zes functies in één

machine. Still wil er nu al mee

aangeven welke kant het op kan

gaan binnen het warehouseseg-

ment. “Vanaf 2020 zou het con-

cept productie- en marktklaar

kunnen zijn“, is de inschatting van

directeur Vincent Weinschenk van

Still Nederland.

De CubeXX is enerzijds bedacht

als onbemande AGV, maar kan

ook door een chauffeur worden

bediend en gereden. Daartoe heeft

deze compacte blokvormige ma-

gazijntruck een vanuit de ombouw

naar boven uitschuifbare cabine,

die de bestuurder afhankelijk van

de cabinehoogte een zit- of sta-

plaats biedt.

Volwassen techniekTerug naar de system integrators.

Vanderlande Industries trok de

aandacht met het concept van

colli picking, de ACP. De kracht

hiervan is dat retailers de flow

vanuit hun dc’s naar de winkels in

belangrijke mate kunnen optima-

liseren. Vanderlande had ook dit

keer weer een opstelling rond het

pick@ease werkstation, waarvan

de fabrikant in Veghel terloops op-

merkt, dat concurrenten met een

kopie op de markt komen. Voor de

ontwikkeling werkt Vanderlande

samen met TNO.

Een ware primeur waren verder de

vrijrijdende shuttles van Knapp.

Op de bovenverdieping van de

stand van de Oostenrijkse maga-

zijninrichter lieten deze AGV-ach-

tige voertuigen hun kunsten zien.

Deze open shuttles zijn vooral

geschikt voor het verplaatsen van

ladingdragers als kratten en kar-

tonnen dozen. Het voordeel van

deze kleine voertuigen is volgens

Knapp, dat ze volledig vrij ingezet

kunnen worden in een magazijnsi-

tuatie voor het verwerken van

transport- en orderpick-opdrach-

ten. Knapp stelt dat ze met name

van pas komen in magazijnen, die

niet de beschikking hebben over

een rollenbaansysteem.

Alle foto’s en berichten vanuitHannover zijn terug te vinden oplogistiek.nl/cemat

11LOG004_Cemat.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 3:20 PM Page 50

Page 51: Logistiek

MATERIAL HANDLING/ INNOVATIESLO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

51

Het juiste automatiseringsniveau

voor uw magazijn

Engineering, integratie, service

Orderpicksystemen en sorters

Automatische opslagsystemen

IT voor de logistiek

Savoye – internationale onderneming voor logistieke engineering, ontwikkeling van software voor de supply chain en integratie van intelligente oplossingen voor uw magazijn.

L O G I S T I C S Y S T E M S & S O F T W A R E

bran

dworkers.co

m

Tel.: +32 (0) 3 21 82269E-Mail: [email protected]

w w w . s a v o y e . c o m

Veel innovaties op de beursvloer.

Toyota demonstreerde zijn hybrides

(boven) en Beumer liet een com-

plete sorteerinstallatie draaien in

Hannover (links).

SSI Schäfer presenteerde de Fulfil-

ment Factory (onder), een revolutio-

nair material handling systeem,

maar deed daar uit concurrentie-

overwegingen nogal geheimzinnig

over

advertentie

11LOG004_Cemat.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 3:20 PM Page 51

Page 52: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

52

PRAKTIJK door Bas Dijkhuizen

VASTGOED / NIEUWBOUW

Vastgoedontwikkelaar Somerset

Real Estate heeft met Kuehne +

Nagel Nederland overeenstem-

ming bereikt over de gefaseerde

nieuwbouwontwikkeling ‘DC Lage

Weide’ in Utrecht. In totaal omvat

Fase I 34.000 vierkante meter, on-

derverdeeld in 1.500 vierkante

meter kantoorruimte, 22.500 vier-

kante meter conventioneel ware-

house en 10.000 vierkante meter

High-bay storage. De dedicated

BIS INDUSTRIAL SERVICES CENTRALISEERT IN ROOSENDAALIndustrieel dienstverlener BIS

start in juni met de bouw van

een nieuw distributiecentrum in

Roosendaal. Op logistiek bedrij-

venpark Borchwerf II heeft het

bedrijf, dat onder andere steigers

bouwt voor grote (petro)chemi-

sche installaties, een kavel gere-

serveerd van 32.000 vierkante

meter. BIS-directeur Niko van

Ruitenburg legt uit waarom ge-

kozen is voor Roosendaal.

Het zwaartepunt van de activitei-

ten van BIS ligt in de omgeving

Rotterdam, Antwerpen en Moer-

dijk. Nu ligt het steigermateriaal

opgeslagen in vijf verschillende de-

pots, verspreid over het land. “Die

opslaglocaties hebben we in

Zwarte Waal bij Brielle, Vlaardin-

gen, Terneuzen, Schoten bij Ant-

werpen en Deest bij Nijmegen, wat

niet ten goede komt aan de effi-

ciency van ons voorraadbeheer”,

meent directeur Niko van Ruiten-

burg. Om hiervoor een oplossing te

vinden heeft BIS eind 2009 Groene-

wout Consultants & Engineers in

de arm genomen om de mogelijk-

heden te onderzoeken voor centra-

lisatie van de opslagactiviteiten op

een nieuwe locatie in het land. Uit

dit onderzoek, waarbij Groenewout

onder andere uitging van trans-

portbewegingen en omzetgegevens

van het bedrijf, kwam naar voren

dat centralisatie het beste gereali-

seerd kon worden in logistieke

hotspot Roosendaal. Ook de isola-

tie prefab activiteiten worden ge-

centraliseerd in Roosendaal. Daar

verrijst tevens een modern isolatie

prefab centre.

Toename efficiëntie “Vestiging in Roosendaal leidt tot

een reductie van de personeelskos-

ten met tien procent. Het aantal

transportkilometers groeit, maar

dat weegt niet op tegen de toe-

name in efficiëntie”, aldus Van Rui-

tenburg, die benadrukt dat een

groot deel van zijn personeel, hon-

derd mensen in totaal, ook mee-

verhuist naar Roosendaal.

Het totale terrein op Borchwerf II

is 32.000 vierkante meter groot,

waarvan 6.500 vierkante meter is

gereserveerd voor het pand. Daar-

van wordt duizend vierkante

meter voorzien van twee verdie-

pingen, zodat de effectieve ruimte

7.500 vierkante meter bedraagt.

Achthonderd vierkante meter is

gereserveerd voor kantoren, kleed-

kamers, instructieruimte en een

kantine. De rest wordt grotendeels

gevuld met werkplaatsen voor het

repareren en sorteren van steiger-

materiaal en de prefabricatie van

isolatieplaatmateriaal.

Op dit moment zijn Groenewout

en BIS nog bezig met de lay-out van

het buitenterrein. Voor de opslag

van steigermateriaal is twintigdui-

zend vierkante meter in de open

lucht gereserveerd.

Met het totale project is een bedrag

gemoeid van 12 miljoen euro.

Logistiek dienstverlener TNT

Fashion gaat een distributiecen-

trum op bedrijventerrein Noord-

land in Bergen op Zoom betrekken.

TNT Fashion, gespecialiseerd in lo-

gistiek en de distributie van kle-

ding en modeartikelen, wilde

aanvankelijk de groei op de huidige

vestiging in Roosendaal realiseren.

Dat bleek niet mogelijk. Naast het

huren van het Europees distribu-

tiecentrum heeft TNT Fashion in

HOOGBOUW DC VOOR KUEHNE+ NAGEL IN UTRECHT

customer voor Kuehne + Nagel is

PepsiCo Nederland (Smiths). De

goede bereikbaarheid en de moge-

lijkheid om een High-bay van 33 m

hoog te ontwikkelen, waren voor

Kuehne + Nagel belangrijke motie-

ven. Er zal worden geïnvesteerd in

een state-of-the-art multi-user

FMCG campus. Hierbij zal ook een

‘High-bay storage' magazijn met

volautomatische ‘layer picking' ro-

bots worden gerealiseerd.

TNT FASHION OPENT EDC INBERGEN OP ZOOM

Bergen op Zoom inmiddels een

optie genomen op nog eens 56.000

vierkante meter. Door deze

uitbreiding ontstaat in 2012 een

EDC van meer dan 70.000 vier-

kante meter. TNT Fashion neemt

haar intrek in een pand waarvan

vastgoedinvesteerder AXA de ei-

genaar is. Het dc ligt overigens

naast een andere grote fashion-

speler in Bergen op Zoom, Fore-

ver21.

Niko van Ruitenburg

11LOG004_vastgoed.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/4/11 10:08 AM Page 52

Page 53: Logistiek

EXPERT door Annemiek Jorritsma

WAREHOUSING / VOORRAADOPTIMALISATIELO

GIS

TIEK

MEI 2

01

1 |

53

Veel bedrijven houden in hun verkoop- en operationele planning (S&OP)geen rekening met voorraden. Het is aan te raden dit juist wel te doen omzo voorraadniveaus terug te dringen en serviceprestaties te verbeteren.Ivar Schwartzmans van Quintiq geeft vijf tips.

“Bedrijven staan voor de uitdaging om hun voor-raadniveaus zo laag mogelijk en tegelijkertijd deleverprestaties zo hoog mogelijk te houden. Maarhet optimaliseren van voorraden in S&OP is las-tig. Door deze vijf tips ter harte te nemen, zijn op-timale voorraadniveaus te realiseren en gevenbedrijven een impuls aan klanttevredenheid,omzet en winstgevendheid.

1. Gewenste klantenserviceniveaus In specifieke sectoren zoals de aluminium- enstaalindustrie bepalen productieafdelingen nog al-tijd de voorraadniveaus. Deze aanpak past niet inde huidige, uiterst concurrerende markt. Door uitte gaan van het niveau van klantenservice dateen bedrijf wil bieden en daar voorraaddoelstellin-gen op te baseren, kan een bedrijf het juiste pro-duct op de juiste tijd leveren. De voorraadniveauszijn dan in lijn te brengen met klantafspraken.

2. Specificeer doelstellingen dynamisch Door uit te gaan van aantal voorraaddagen inplaats van absolute getallen is een directe link teleggen tussen voorraden en voorspellingen in devraag naar producten. Een organisatie zorgt er zovoor dat voorraadniveaus in de hele supply chainzijn afgestemd op een concrete marktvraag. Zo ishet niet langer nodig om voorraadniveaus te her-zien tijdens iedere S&OP-meeting. Bijkomendvoordeel is dat voorraadniveaus van artikelen meteen lage omloopsnelheid uiteindelijk dalen.

3. Beheer voorraden op productniveau Het is van belang voorraden op het juiste product-niveau te beheren. Zo kan voor machines of afdelingen die een bottleneck vormen een veilig-heidsvoorraad worden bepaald, zonder preciesvooraf te definiëren welke producten in welkemate op voorraad gelegd dienen te worden. Eenander voorbeeld: bij het bepalen van de gewenste

voorraadhoogte is het zinvol om onderscheid temaken tussen fast movers en slow movers. Omeen servicegraad te halen voor een klant, is im-mers minder voorraad nodig wanneer voorraadwordt aangehouden voor fast movers, dan wan-neer ook voor slow movers voorraad wordt aange-legd. Als voorraaddoelstellingen te gedetailleerd inkaart worden gebracht, moet een bedrijf buffersinbouwen om onzekerheden te compenseren. Ditleidt bijna onvermijdelijk tot te hoge voorraden.

4. Dicht gat tussen model en realiteit Veel bedrijven starten S&OP-processen vanuit degedachte dat voorraadniveaus exact kloppen. Ditis vaak niet zo, met als mogelijk gevolg dat foutenin voorraaddata resulteren in onbruikbare plan-nen. Een ander aandachtspunt: als dertig procentvan de voorraad een lage omloopsnelheid heeft -bijvoorbeeld door specifieke producteigenschap-pen - mag in het S&OP-model minimaal dertig pro-cent niet automatisch gekoppeld worden aan devraag. Een andere manier om om te gaan met‘dode' voorraad is door een minimumniveau in testellen dat niet beneden de dertig procent komt.

5. Analyseer impact van beslissingen Work-in-Progress (WIP) is een aspect dat vaakniet wordt meegenomen in S&OP-beslissingen.WIP is voorraad die bijvoorbeeld in transit is ofklaar wordt gemaakt voor vervoer. Toch heeft dezevoorraad financiële implicaties, wat het noodzake-lijk maakt deze mee te nemen in het S&OP-pro-ces. Bij het maken van scenario’s in hetS&OP-proces, zowel wat betreft forecasting alshet balanceren van vraag en aanbod, is het be-langrijk dat de waarde van de voorraad, uitge-splitst naar type, als KPI direct zichtbaar is. Doordit inzichtelijk te maken kan actief gestuurd wor-den op deze voorraadkosten, wat tot een verbete-ring van het werkkapitaal zal leiden.

VIJF TIPS OM VOORRADEN TE OPTIMALISEREN

Lees het volledige expertarti-

kel op logistiek.nl/ivar en alles

over S&OP op logistiek.nl/sop

Ivar Schwartzmans (34)

Specialisatie: supply chainplanning en scheduling enS&OPAchtergrond: Schwartzmansstudeerde Computer Science(MSc) aan de TU Eindhovenen werkte enige tijd als senior consultant CRM bijDeloitte. Sinds 2004 is hijproduct manager bij soft-wareleverancier Quintiq

11LOG004_expert.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 5:01 PM Page 53

Page 54: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

54

COMMUNICATIE / NETWERK

Het VLM Vrouwennetwerk isnieuw leven ingeblazen. Onderaanvoering van nieuwe voorzit-ter Dorien van Doorn wordt op16 mei bij Wijzonol de tweedebijeenkomst georganiseerd, metals gastvrouw Marlies vanWijhe, zakenvrouw van hetjaar 2010.

Waar zet jullie netwerk op in?“We willen een platform bieden

voor groei en ontwikkeling in een

overwegend mannelijke logis-

tieke wereld en vrouwen hiermee

een positieve bijdrage geven aan

hun carrière. We merken dat er

behoefte en voldoende animo

voor is. Naast mij zijn nog vijf

dames naar voren gestapt om dit

met elkaar te organiseren.”

Waarom is dit belangrijk?“Onze visie is het realiseren van

een betere balans tussen mascu-

liene en feminiene kwaliteiten in

de logistieke beroepsgroep. Wij

brengen vrouwen in contact met

elkaar om ideeën en kansen met

elkaar te delen, om kennis en er-

varing uit te wisselen en te inspi-

reren. De bedoeling is om

jaarlijks een aantal bijeenkom-

sten te organiseren op logistiek

interessante locaties met een di-

vers scala aan thema’s. Als enige

VLM community zetten we

meerdere vormen van social

media actief in, zoals Twitter en

LinkedIn. Dit wordt gebruikt om

de intensiteit en reikwijdte van

het netwerk te vergroten. Ieder-

een kan zich aanmelden op onze

LinkedIn groep, ook niet VLM-

leden. We willen graag ervaren

logistieke vrouwen koppelen aan

jongere, zodat ze elkaar kunnen

motiveren en stimuleren.”

Wat staat op de agenda?“Op 16 mei gaan we naar Zwolle

naar verffabriek Wijzonol, waar

directeur Marlies van Wijhe haar

verhaal gaat vertellen. De tech-

nisch directeur van het bedrijf

Rainier Brookhuis zal de logis-

tieke aspecten van het bedrijf toe-

lichten waarna er een rondleiding

is. Tijdens de bijeenkomst willen

we ook de slogan van het vrou-

wennetwerk kiezen en zullen een

aantal vrouwen hun leermomen-

ten met de andere aanwezigen

gaan delen. Kortom, een interes-

sant en interactief programma.”

Opgeven voor de bijeenkomst bij

Wijzonol kan via [email protected]

Voor al uw vragen kunt u contact opnemen met hetbureau.

Het bureau is telefonisch, per fax, per post en per e-mail te bereiken.

Vereniging Logistiek Management (VLM)Softwareweg 4b3821 BP Amersfoort

T: +31(0)33 45 45 969F: +31(0)33 45 72 423

E: [email protected]: www.vlm.nl

Dorien van Doorn

oor Heres Stad

VLM Community Regio Zuid laat samen met Man-power tijdens een bijeenkomst op 25 mei zienwelke trends er zijn en welke gevolgen die trendshebben voor logistiek managers. Deze bijeen-komst zal worden gehouden bij Philips High TechCampus te Eindhoven.Kersverse Logistiek Manager van het Jaar Roelvan Driel zal een beschouwing geven over de in-vloed van leiderschap binnen zijn traject naardeze recent verworven prijs.Na de pauze volgt een lezing en workshop door

Roland Slegers en Pieter Keeris. Hoe komt hetgedrag van de mens, dus ook van de ‘logistiekleider’ tot stand? Hoe verkrijg je als logistiek ma-nager inzicht in je eigen persoonlijke drijfveren endie van anderen? Hoe leer je dat gelijk hebben engelijk krijgen niet hetzelfde zijn? De inloop is vanaf 13.30 uur en het programmastart om 14.00 uur. Wij verwachten deze interes-sante en inspirerende middag rond 18.30 uurmet een borrel af te sluiten.

Het verschil tussen 3PL en 4PL is niet voor ieder-een duidelijk. En daarmee zijn ook de potentiëlevoordelen van het 4PL-concept vaak onbekend.Community Regio Oost van VLM heeft CEVA Lo-gistics bereid gevonden om een kijkje in haar4PL-keuken te laten geven. Vanuit deze ControlTower in Wijchen regisseert CEVA Logistics devervoersstromen voor diverse klanten. Vanuitdeze locatie worden met 50-75 medewerkers dui-

zenden zendingen per dag gemanaged, krijgt deklant “visibility” en worden, indien nodig, corrige-rende acties ondernomen voor transporten dievertraging oplopen. Met als uiteindelijk doel omde zendingen op de gewenste dag (en eventueeltijd) op de gewenste plaats tegen de laagst moge-lijke kosten af te leveren.De bijeenkomst start om 15.30 uur en zal tot18.00 uur duren.

ZOEKTOCHT NAAR DE LOGISTIEK LEIDER BIJ PHILIPS

BEZOEK CONTROL TOWER VAN CEVA LOGISTICS

16 mei 2011VLM Community Vrouwen-Netwerk op bezoek bij Mar-lies van Wijhe, zakenvrouwvan het jaar 2010

19 mei 2011VLM Docentendag 2011 inBreda

25 mei 2011VLM Community Regio Zuidop zoek naar de logistiekeleider bij Philips in Eindhoven

26 mei 2011VLM Community Regio Oostbezoekt Control Tower vanCEVA Logistics in Wijchen

10 juni 2011VLM Golfdag+ in Voorthuizen

23 juni 201124e Nationale Distributiedagin Breda

AGENDA

INTERVIEWCONTACT

Vrouwen laten elkaar inspireren

11LOG004_vlm.qxp:Logistiek bladspiegel-zetspiegel 5/3/11 5:12 PM Page 54

Page 55: Logistiek

Advies wms en pAkketselectie

LOGISTORE WAREHOUSE MASTERMINDSPostbus 12 5328 ZG Rossum Tel.: 0418 - 663948Fax: 0418 - 662677 [email protected] www.logistore.nl

AutomAtische trAnsport-en opslAgsystemen en system integrAtie

CRISpLANT BVAutomatische Transport- en opslagsystemen en System Integratie

EGEMIN BVStephensonweg 6 4207 HB Gorinchem Tel.: 0183 - 626633Fax: 0183 - 627119 [email protected], www.egemin.com

FROG AGV SySTEMS BVTractieweg 190 3534 AP Utrecht Tel.: 030-2440550 Fax:030-2440700 [email protected], www.frog.nl

STöCkLIN BVBoxmeerseweg 2E5835 AC BEUGENTel: 0485.361200Fax: [email protected]

LEENSTRA MACHINE- EN STAALBOUW B.V.Postbus 99200 AA DrachtenTel.: 0512-589700Fax: [email protected]

WEXIndustrieweg 104104 AR CulemborgTel: 0345-547547Fax:[email protected]

BAnden

I.T.N. INDUSTRIEBANDEN TECHNIEk NEDERLAND B.V.Pottenbakkerstraat 11-132984 AX RidderkerkTel.: 0180-414350Fax: [email protected]

MAST BANDENGROOTHANDELKanaalweg 212903 LR Capelle aan de IJsselTel.: 010-2847999Fax: 010-4507859www.cargomaster.nl

BAtterijen / Accu’s

BATTERIj AAANDRIjF TECHNIEk BVOhmstraat 83861 NB NijkerkTel: 033-2450990Fax: 033-2450991Batterijen van het merk TAB,Laders van de merken IEB, Fronius en Axima laders.

DAMCO METAALWERkEN3e Industristraat 53133 EJ VlaardingenTel: 010-4345188fax: 010-4357971info@damco-metaal.nlwww.acculaad.nlwww.damco-metaal.nl

EXIDE TECHNOLOGIES BVProduktiestraat 25 3133 ES Vlaardingen Tel.: 010 - 4455666Fax: 010 - 4343532 [email protected], www.exide.nl

B.A.S. TRACTIEBATTERIjEN & LADERS BVTorenlaan 427559 PJ Hengelo (0)Tel : 074-82 00 266Fax : 074-27 80 [email protected]

R&W TRAkTIEBATTERIjEN IMpORT BVBellstraat 12 6716 BA Ede Tel.: 0318 - 690088 Fax: 0318 - 690236 [email protected], www.r-w.nl Importeur Fronius laders voor de Benelux

Foutloos orderpicking

LOGITRADE LOGISTIC SySTEMS BVBurg. Van Randwijckstraat 47a 5328 AS Rossum (GLD) Tel. 0418 - 662410, Fax: 0418 - 662677 [email protected] www.logitrade.nl stoRFID: foutloos orderpicking door locatie-indicatie en locatiebewaking. Absoluut handsfree en low-budget.

heF- en tilhulpen

ERkON ENGINEERING BV.Splinterlaan 1522352 SM LeiderdorpTel.: 071-5896400www.erkon.nl

heFtruckkeuringen

VEBITPostbus 2600 3430 GA Nieuwegein Tel.: 030 – 6053344Fax: 030 – 6053208 E-mail [email protected] www.vebit.nlBezoek onze site voor het dichtst bijzijnde VeBIT-keuringsbedrijf of meer info

houtAFvAl oF AFvAl

HOUT-SNIppER B.V.Postbus 6090 4780 LX Moerdijk Tel.: 0168-357035 Fax: 0168-357036 [email protected] www.houtsnipper.nl

intern trAnsport

AARNOUDSE TRANSpORTMIDDELEN BVboerhaavelaan 21 2992 KB Barendrecht Tel.: 0180 - 616000, Fax: 0180 - 617987 [email protected] www.aarnoudse.nl Specialist steekwagens, magazijn-wagens, rolcontainers, stapel-stellingen, trappenklimmers, palletwagens, heftruck voorzetapparatuur etc.

kunststoF opslAg- en trAnsportBAkken pAllets en pAlletBoxen

BEEkENkAMp VERpAkkINGEN BVPostbus 1, 2676 ZG Maasdijk www.beekenkampverpakkingen.nl

BITO SySTEMS NVNiasstraat 1, 3531 WR Utrecht Tel.: 030 - 7113090Fax: 030 - 7113091 www.bitosystems.com [email protected]

logistiek Advies-, ontwerp- en reAlisAtieBureAus

AppLIED LOGISTICS NVDe Regenboog 11 B-2800 Mechelen Tel.: +32 (0)15 400154,Fax: +32 (0)15 400155 www.applied-logistics.com STUDIEBUREAU voor LOGISTIEKE PROJECTENAdvies - Haalbaarheidsstudie - Engineering Project Management - Uitvoeringscontrole

LOGISTORE WAREHOUSE MASTERMINDSPostbus 12, 5328 ZG Rossum Tel.: 0418 - 663948Fax: 0418 - 662677 [email protected], www.logistore.nl

Met de LOGITRACE METHODE naar het optimale opslag-, orderverzamel- en materials handlingsysteem.

LOGITECH BVPostbus 134, 3970 AC Driebergen Tel.: 030 - 6911977Fax: 030 – 6912363 [email protected] www.logitech.nlAdvies- en ingenieursbureau voor infrastructuur en logistieke bedrijfsinrichting.

VAN LOOy GROUp NV Noordersingel 19B 2140 AntwerpenBelgië, +32 3 235 35 08Van Looy Group BVLemelerberg 292402 ZN Alphen aan de RijnNederland, +31 172 42 38 20 Logistiek studiebureauadvies van concept tot realisatie

BrAnchewijzer

Page 56: Logistiek

Triple ConsulTanCy logisTiCsHonderdland 712676 LS MaasdijkTel.: 0174-527300Fax.: 0174-527319info@tripleconsultancy.nlwww.tripleconsultancy.nlAdviesbureau voor logistiek advies en projectmanagement: - Haalbaarheidsstudies,

quickscans, second opinions- Detailontwerp, tendering,

realisatie

TsC logisTiCs BVLage Markt 1D6511 VK NijmegenTel:[email protected] adviesInterim managementProject management

Logistieke bewegwijzering

logi laBelPostbus 303340 AA Hendrik Ido AmbachtTel.: 078-6816120Fax: 078-6822149www.logilabel.com

magazijninrichting

polypal neTherlands BVPolypal Storage SystemsBosstraat 107a (industrieterrein Reubenberg)6071 PX SwalmenTel: + 31 900 7659725Fax: +31 88 [email protected]

BiTo sysTems nVNiasstraat 1, 3531 WR Utrecht Tel.: 030 - 7113090Fax: 030 - 7113091 www.bitosystems.com [email protected]

Dé magazijninrichter.

ConsTruCTor dexion holland BVNijverheidsweg 23 h3641 RP MIJDRECHTTel.: +31 2 97 23 94 00Fax: +31 2 97 23 94 11E-mail: [email protected]

eaB sTorage sysTems nederland BVPostbus 323 2740 AH Waddinxveen Tel.: 0182 - 640423Fax: 0182 - 640414 [email protected] www.eab.info

nedCon magazijninriChTing BVNijverheidsweg 26 7005 BJ Doetinchem Tel.: 0314 - 334455Fax: 0314 - 379444 [email protected] www.nedcon.com

axelenT nederland BVHovenierstraat 232671 DB NaaldwijkTel: 0174-626213Fax: 0174-623282Info @ Axelent .NLwww.axelent.com

redi sTorage sysTems BVKoningsweg 6a 3762 EC Soest Tel.: 035 - 5889050Fax: 035 - 5889059 www.redistoragesystems.nl Voor magazijninrichtingen met inhoud

sa sTorax Benelux nVAu Fonds Race 17 Tel.: 0032-19338686Fax: 0032-19338680 E-mail [email protected]

sTow nederland BVMinervum 7208B 4817 ZJ Breda Tel.: 076 - 5798181Fax: 076 - 5798180 www.kardex-stow.com [email protected]

Troax BVPostbus 256, 2160 AG Lisse Heereweg 331, 2161 BL Lisse tel.: 0252 370154fax: 0252 370184 [email protected] www.troax.com

hoVuma magazijnsTellingen BVH. Hermansstraat 15953 NN ReuverTel: 077-4741010Fax: 077-4744050www.hovuma.com

magazijnkeuringen

maas holland rekkenkeurenPostbus 140, NL-5750 AC DeurneBlasiusstraat 45b,NL-5754 AT DeurneT +31 493 399442F +31 493 [email protected]

orderpicking

logisTore warehouse masTermindsPostbus 12, 5328 ZG Rossum Tel.: 0418 - 663948Fax: 0418 - 662677 [email protected] www.logistore.nl

Slimme en innovatieve concepten voor direct rendement

paLLets

palleTCenTrale BVPostbus 60904780 LX MoerdijkTel.: 0168-357000 Fax: [email protected]

m. Bakker & zonen B.V.Kistenfabriek en houthandelAkervoorderlaan 22161 DS LisseTel: 0252-211114Fax: 0252-211115 [email protected]@kistenfabriek.nl

paLLetkanteLaars

halo-inTra BVGodfried Bomanslaan 100 4207 PC Gorinchem Tel.: 0183 - 699780 [email protected]

paLLetsteLLingen

polypal sTorage sysTemsBosstraat 107a 6071 PX Swalmen (Reubenberg)Tel. +31 900-POLYPAL (+31 900-7659725) Fax. +31 88-POLYPAL (+31 88-7659725)[email protected]

BiTo sysTems nVNiasstraat 1 3531 WR Utrecht Tel.: 030 - 7113090Fax: 030 - 7113091 www.bitosystems.com [email protected]

roLLenbanen / transportsystemen

Van rieT maTerial handling sysTems BVGroningenhaven 2 Tel.: 030-6068111Fax: 030-6068100 [email protected] www.vanriet.nlPallet Handling, Order Picking, Sorting, Robotics, Controls, Transport

roLLenraiLs

logiTrade logisTiC sysTems BVBurg. Van Randwijckstraat 47a 5328 AS Rossum (GLD) Tel.: 0418 - 662410Fax: 0418 - 662677 [email protected] www.logitrade.nl Doorrolstellingen, rollenbanen en transportsystemen

steLLingbouw

Stelbograaf B.V.MontagebedrijfVisuele inspectiesBussumergrintweg 40a1217 BR Hilversum tel. 035-5823282fax [email protected]

thermo transfer printers

logi laBelPostbus 303340 AA Hendrik Ido AmbachtTel.: 078-6816120Fax: 078-6822149www.logilabel.com

branchewijzer

Page 57: Logistiek

branchewijzer

uitzendorganisaties

Work Support perSoneelSvoorziening BvPostbus 5903900 AN VeenendaalNewtonstraat 37c3902 HP VeenendaalTel: 0031(0)318 581444Fax: 0031(0)318 581440 www.worksupport.nl

ADr trAnSportDienStenPostbus 2955480AG SchijndelTel: 073-5470579Fax: [email protected]

Verpakkingsindustrie

BunDelmAchineS

pArco Bv einDhovenVan Kanstraat 115652 GA EindhovenTel: [email protected]

cArtonnAgevermeulen cArtonnAge B.v.Amerikaweg 50-529407 TM AssenMobiel: 06-52653435Fax [email protected]

cASepAckerS

lAntech.com BvPostbus 1265430AC CuijkTel: 0485-335611Fax [email protected]

contrActverpAkkerSWeDekA verpAkkerSCp eeerko WisseringElectronicaweg 299503 GA StadskanaalTel: [email protected]

rivierAproDuctDecorAtionS BvFull service-sleeven,pouches & promotiesAmpérelaan 59207 AM DrachtenTel: 0512-537930Fax: [email protected]

controleWegerS

mettler-toleDoproDuct inSpection BvTel: 073-5481188www.productinspectie.nl

DozenSluitmAchineS

lAntech.com BvPostbus 1265430AC CuijkTel: 0485-335611Fax [email protected] vul en SluitmAchineS

lAntech.com BvPostbus 1265430AC CuijkTel: 0485-335611Fax [email protected]

etiketten

hofprint etikettenPostbus 17140 AA GroenloTel: 0544-467809Fax 0544-467433www.hofprint.nl

etikettenDrukmAchineS

AveryDenniSon BvTel: 030-2632233Hardware.benelux@eu.averydennison.comwww.machines.averydennison.com

etiketteermAchineS

pArco Bv einDhovenVan Kanstraat 115652 GA EindhovenTel: [email protected]

etikettermAchineS & SyStemen

AveryDenniSon BvTel: 030-2632233Hardware.benelux@eu.averydennison.comwww.machines.averydennison.com folieverpAkkingSmAchineS

pArco Bv einDhovenVan Kanstraat 115652 GA EindhovenTel: [email protected]

krimptunnelS

pArco Bv einDhovenVan Kanstraat 115652 GA EindhovenTel: [email protected]

krimpfolieverpAkkingSmAchineS

pArco Bv einDhovenVan Kanstraat 115652 GA EindhovenTel: [email protected]

lASercoDeerSyStemen

lAntech.com BvPostbus 1265430AC CuijkTel: 0485-335611Fax [email protected]

metAAlDetectie

mettler-toleDoproDuct inSpection BvTel: 073-5481188www.productinspectie.nl

omSnoeringSmAchineS

pArco Bv einDhovenVan Kanstraat 115652 GA EindhovenTel: [email protected]

pAlletfolieWikkelmAchineS

lAntech.com BvPostbus 1265430AC CuijkTel: 0485-335611Fax [email protected]

rADio frequency iDentificAtion

AveryDenniSon BvTel: 030-2632233Hardware.benelux@eu.averydennison.comwww.machines.averydennison.com

röntgenDetectie

mettler-toleDoproDuct inSpection BvTel: 073-5481188www.productinspectie.nl

Vloeren/renoVatie

lAtexfAlt BvHoogewaard 1832396 ZG Koudekerk a/d/ RijnTel: 071 3419108 [email protected]

inDurfloorKaap Hoornstroom 4 1271 EL Huizen Tel. 035 - 5257901 info@indurfloor www.indurfloor.nl

Voorzetapparatuur Voor Vorkheftrucks

BAuer neDerlAnD B.v.Postbus 402927504RG EnschedeTel.: 053-5742277Fax: [email protected] www.bauer-suedlohn.com

warehouse management software

A-SiS8 rue de la Richelandière 42100 St Etienne, FRANCE Tel.: +33 477 494700Fax: +33 477 494710 www.a-sis.com

zelfkleVende etiketten

logi lABelPostbus 303340 AA Hendrik Ido AmbachtTel.: 078-6816120Fax: 078-6822149www.logilabel.com

Page 58: Logistiek

LOG

ISTIE

K M

EI 2

01

1 |

58

COLOFON

HET MAGAZINE VAN LOGISTIEK NEDERLAND

Logistiek Magazine is een uitgave vanReed Business bvHanzestraat 1, 7006 RH DoetinchemPostbus 4, 7000 BA DoetinchemTel.: (0314) 34 99 11Fax.: (0314) 34 39 91www.reedbusiness.nlKvK-nummer: 33.293.475BTW-nummer: NL003514614B01

Managing directorEddy Reuling

[email protected] Stad (algemeen hoofdredacteur)Martin Althoff, Bas Dijkhuizen,Annemiek Jorritsma, Henk Stam (eind- redactie)

Editorial managerAuke Cupédo

VormgevingThomson Digital

AdvertentiesSales B2BTel.: +31 314 34 95 95E-mail: [email protected]

MarketingGroup Marketing Manager Print: WendySmeets

Group Marketing Manager Online: Margreetvan DamMarketing Director: Casper Niesink

AbonnementenKlantenservice Reed BusinessPostbus 808, 7000 AV DoetinchemTel.: (0314) 35 83 58E-mail: [email protected]

Abonnementen Nederland: € 239,00 exclu-sief BTW. Bij betaling via acceptgiro wordt€ 2,50 (inclusief BTW) extra in rekening ge-brachtProefabonnement voor een jaar € 153,50exclusief btwAbonnementen Buitenland: tarieven opaanvraagAbonnementen worden stilzwijgend ver-lengd met steeds 12 maanden, tenzij uiter-lijk 30 dagen voor de vervaldatum bij onzeklantenservice schriftelijk is opgezegd.

DrukSenefelder Misset B.V., DoetinchemISSN: 0922-8675

Algemene voorwaarden en disclaimerOp onze aanbiedingen en overeenkomstenzijn onze algemene voorwaarden van toe-passing, die zijn gedeponeerd bij de Kamervan Koophandel te Amsterdam onder num-mer 33.293.475 en die tevens zijn te vin-den op www.reedbusiness.nl.

Reed Business bv en de redactie verklarendat deze uitgave op zorgvuldige wijze en

naar beste weten is samengesteld. Zijstaan niet in voor de juistheid en volledig-heid van de in deze uitgave opgenomen in-formatie en zijn niet aansprakelijk voorschade, van welke aard dan ook, die hetgevolg is van handelingen en/of beslissin-gen die zijn gebaseerd op deze uitgave. Deinhoud en inkleding van advertenties is be-paald door of namens adverteerders. ReedBusiness bv en de redactie zijn niet aan-sprakelijk voor de inhoud van advertenties.

Copyright: © 2011 Reed Business bvAlle rechten worden uitdrukkelijk voorbe-houden, inclusief maar niet beperkt tot hetdatabankenrecht, het merkenrecht en hetauteursrecht zoals bedoeld in artikel 15 lid1 sub 4 Auteurswet. Niets uit deze uitgavemag worden verveelvoudigd, opgeslagen,overgenomen of openbaar gemaakt, inenige vorm of op enige wijze, zonder vooraf-gaande schriftelijke toestemming van ReedBusiness bv.

PrivacyReed Business bv, waarvan Logistiek Maga-zine onderdeel is, legt uw gegevens vastvoor de uitvoering van de(abonnements)overeenkomst, en wanneeru in het kader van dienstverlening contactheeft met Reed Business bv. Deze gege-vens worden ook gebruikt om u te informe-ren over producten en diensten van ReedBusiness bv, of van zorgvuldig geselec-teerde derden. Tenzij u anders heeft aange-geven, wordt uw e-mailadres alleengebruikt om u te informeren over gelijk-soortige producten en diensten van ReedBusiness bv. Als u geen prijs stelt op infor-

matie of aanbiedingen per e-mail of perpost dan kunt u dit doorgeven aan ReedBusiness bv, t.a.v. Adresregistratie, Post-bus 808, 7000 AV Doetinchem, of aange-ven bij [email protected] meer informatie verwijzen wij u naarhet Privacystatement op www.reedbusi-ness.nl/privacy.

www.logistiek.nl/abonnement

In het komende nummer van Logistiek:

• Thema Supply Chain Management Waar kijken SC-managers naar?

• Verder: reacties Logistics Labour Survey2011

• PLUS: Jaarboek Warehousing Het jaarlijkse overzicht van producten enleveranciers

Wilt u zich abonneren op Logistiek? Ga naar www.logistiek.nl/abonneren

• Verschijndatum: 17 juni 2011• Sluitdatum: 31 mei 2011

Wilt u adverteren in Logistiek? Ga naar www.adverterenbijreedbusiness.nl

PREVIEW

11LOG004_colofon.qxp:Colofon 5/4/11 10:13 AM Page 58

Page 59: Logistiek
Page 60: Logistiek
Page 61: Logistiek

Logistiek is hét magazine voor Logistiek Nederland. Met o.a. praktijkcases, interviews, achtergronden en analyses en trends. Kortom: alle informatie die u als logistiek professional niet mag missen. Logistiek Magazine verschijnt tien keer per jaar.

Neem nu een abonnement op Logistiek!

Klik hier en maak nu voordelig kennis:

www.logistiek.nl/exclusieve-aanbieding