Leesvoer nr.2 - april 2010

28
Jaargang 13 | nummer 2 | april 2010 2010 2 Topbedrijf in België met 900 gram groei Meer kennis door praktijkonderzoek Koeien goed voorbereid de wei in Samen voor resultaat LEES VOER

description

Leesvoer is het huisorgaan van De Heus Voeders B.V.

Transcript of Leesvoer nr.2 - april 2010

Page 1: Leesvoer nr.2 - april 2010

Jaargang 13 | nummer 2 | apr i l 2010

2010

2

Topbedrijf in België met 900 gram groei

Meer kennis door praktijkonderzoek

Koeien goed voorbereid de wei in

Samen voor resultaatDe Heus Voeders B.V. Postbus 396 6710 BJ Ede Tel. 0318 - 675 430 KvK 14626985 [email protected] www.de-heus.nl

Jongvee met kaliber

Het Kaliber Jongvee Plan geeft de volgende voordelen:• Duurzame melkkoeien• Hogere levensproductie• Lagere opfokkosten

Leesvoer

Page 2: Leesvoer nr.2 - april 2010

In dit nummer

U vindt alles over Leesvoer ook op internet. Ga naar

www.de-heus.nl

Op de cover

De koeien gaan weer de wei in. Let op de voeding bij de overgang van stal

naar wei

4

2 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

r u n d v e e

Geleidelijke overgang naar weiden 4

Automatisch buffels melken 12

Geef broei en schimmels geen kans 14

Tips voor oogsten en inkuilen 20

Studiereis naar de Flevopolder 26

v a r k e n s

Samenwerken aan betere diergezondheid 8

Ontwikkeling van biggenvoeding 10

Herman Houweling, inspiratiebron 13

Snelle groeiers dankzij SPF 18

Hoge gezondheid biedt perspectief 22

Visie op varkensvoeding 23

De moeite van het meten waard 24

p l u i m v e e

Meer kennis voor de praktijk 6

Bestrijding van lastige salmonellasoorten 16

h u i s v e s t i n g

Voorkom problemen met roosters 27

Welkom 3

Ontmoet De Heus 9

Bedrijf en gezin 15

18

6

10

'De unieke combinatie van

onderzoek bij moederdieren

en vleeskuikens levert grote

voordelen op'

Page 3: Leesvoer nr.2 - april 2010

Gezondheid! Als er iemand in een gezelschap niest, wensen we hem of haar gezondheid toe. Gebeurt dit drie keer achter elkaar dan weten we dat het mooi weer wordt. Op die manier gaan we af en toe wat gekscherend met gezondheid om.

Ondertussen weten we maar al te goed dat in de veehouderij gezondheid doorslaggevend is. In dit nummer van Leesvoer staan hierover veel artikelen.

U leest hoe onze dierenarts met dierenartsen in de praktijk samenwerkt. En hoe voeding kan bijdragen aan een goede gezondheid. Wist u dat wij met voeding vleeskuikens minder gevoelig maken voor Salmonella?

Van de redactie

colofonLeesvoer is het huisorgaan van De Heus

Samen voor resultaatDe Heus Voeders B.V. Postbus 396 6710 BJ Ede Tel. 0318 - 675 430 KvK 14626985 [email protected] www.de-heus.nl

Jongvee met kaliber

Het Kaliber Jongvee Plan geeft de volgende voordelen:• Duurzame melkkoeien• Hogere levensproductie• Lagere opfokkosten

Uitgever: De Heus Voeders B.V.

Redactieraad: Patrick van Vugt, Franko van

Lankvelt, Nico Woudenberg, Jeroen

Verdenius, Augustine van Ree

Redactieadres: Postbus 396 6710 BJ Ede,

telefoon 0318 – 675 497

e-mail [email protected]

Productie: Iris commmunicatie & reclame,

Lichtenvoorde

Druk: BDU Barneveld

Leesvoer 2 | april 2010

Leesvoer wordt gedrukt op FSC gecertificeerd

Houtvrij silk mc papier.

Welkom!Nieuwe stal van maatschap Ter Braak met heaters

Maatschap Ter Braak hield in januari een open dag in verband met de nieuwbouw van twee stallen van elk 40.000 vleeskuikens. De belangstelling was groot. Op-merkelijk is het klimaatsysteem. Dit systeem bestaat uit een kachel, gekoppeld aan heaters. Bovendien zorgt een koppeling van de warmtewisselaar aan pvc-inlaten in combinatie met de heaters voor een optimaal klimaat voor de vleeskui-kens. Zes dagen na de open dag arriveerden de eerste kuikens op het bedrijf.

optimaal klimaat met heaters

Samen met de veehouder organiseert De Heus open dagen bij bedrij-ven met nieuwe of vernieuwde stallen. Dit zijn de komende maanden:

A. JansenDonderdag 29 april, 14.00 tot 18.00 uuropvallend: Uitbreiding van zijn vleeskuikenbedrijf met een een nieuwe stal Adres: Boscheind 61, 5575 AA Luyksgestel

Maatschap MaassenVrijdag 14 mei, 14.00 tot 18.00 uuropvallend: Nieuwbouw van de leghennenstalAdres: Homoetsestraat 27, 6676 LA Homoet

Maatschap Oerlemans – van RijenVrijdag 28 en zaterdag 29 mei, 10.00 tot 16.00 uur Gerenoveerd melkveebedrijf met behoud van authentieke karakter van de boerderijopvallend: TKS voerrobotAdres: Buitenlust 1, 4661 AL Halsteren

Vof BothZaterdag 12 juni, 10.00 tot 16.00 uurMelkveebedrijf en zorgboerderij met nieuwe melkveestal opvallend: Integratie van zorgfunctie op melkveebedrijfAdres: Westeinde 29/a, 2825 AJ Berkenwoude

Jeroen Verdenius, Hoofd Marketing & Communicatie

} [email protected]

Page 4: Leesvoer nr.2 - april 2010

m u van actuele adviezen over gras te kun-

nen voorzien, is het vers-grasproject Kijk

op Gras vanaf week 15 weer opgestart

(zie kader). Aan de hand van de variatie in voeder-

waarde kan de samenstelling van het mengvoer zo

nodig worden aangepast. Uit dit onderzoek komen

de grote schommelingen in kwaliteit door seizoen-

en weersomstandigheden duidelijk naar voren (zie

grafiek). Het eerste voorjaarsgras is erg smakelijk en

bevat veel energie. Het heeft vaak een hoog eiwit-

gehalte, maar een tekort aan structuur. Zorg daarom

voor een geleidelijke rantsoenovergang: beperk in de

overgangssituatie de grasopname en bouw het aan-

deel van het winterrantsoen geleidelijk af. Te snelle

overgangen leiden tot een verslechterde benutting

en veroorzaken conditieproblemen. Dit kost te veel

productie en zet het melkeiwitgehalte onder druk.

Vorig jaar in de zomer is aanzienlijk minder meng-

voer verstrekt. Gezien de melkprijs ligt dat ook dit

jaar voor de hand. Let er daarbij goed op dat de

krachtvoergift niet te abrupt verlaagd wordt naar

de ‘zomerstand’. Om gezondheidsproblemen en

tegenvallende producties te voorkomen, adviseren

we u om in drie weken de overgang naar onbe-

perkte opname van weidegras voor te bereiden.

RantsoenaanvullingenMet het aanvullen van een grasrantsoen met

een energierijk, eiwitarm product verbetert u het

rendement van grasvoer. Dit kan door een gerichte

keuze van het mengvoer en een aanvulling, bijvoor-

beeld in de vorm van snijmaïs of bietenpulp. Bij

structuurtekorten kan Synchro Optiferm, Synchro

Geel of de inzet van Bestermine Buffer helpen om

problemen te voorkomen. Ook kan een aanvulling

met structuurrijk ruwvoer een oplossing bieden. Dit

kan worden verstrekt in de vorm van gedroogde

luzerne, gedorst hooi of stro. Hierdoor wordt de

pens geprikkeld en de pensmicroflora geactiveerd

om de balans te herstellen.

Een ander belangrijk aandachtspunt is de drink-

watervoorziening; zorg dat er altijd vers en

smakelijk water beschikbaar is.

na een langdurige winter met vorst en sneeuw tot in maart, kwam de grasgroei traag op

gang en komen de koeien later buiten dan vorig jaar. Een geleidelijke overgang naar het

nieuwe rantsoen voorkomt problemen en zorgt dat de productie op peil blijft.

r u n d v e e

'Neem voor de omschakeling

naar het zomer-rantsoen drie we-ken de tijd. Houd

de pens gevuld en zorg voor een

optimale pensfer-mentatie'

Met een uitgekiend aanvullend mengvoer

is de hoge voederwaar-de van vers gras opti-maal te benutten. Dit

verlaagt de voerkosten, houdt de productie in

stand en zorgt voor een beter saldo

4 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

Geleidelijke overgang naar weiden geeft het beste resultaat

Vernieuwd zomerassortiment:

Weidebrokken in optima forma De vitaminering van het zomerassortiment is aangepast aan de nieuwste inzichten. De Synchro Zomer (code 5053) neemt hier een belangrijke plaats in: de samenstelling resulteert in een hoge benutting van energie en eiwit uit weidegras. Meer glucogene nutriënten (GLV) verbetert de eiwitbenutting en verhoogt de melkeiwitproductie.

De voederwaarden van Synchro Zomer zijn:GLV 130 g/kgVEM 940 g/kgSDVE 90 g/kgRuw eiwit 130 g/kgZetmeel 200 g/kg

O

Page 5: Leesvoer nr.2 - april 2010

WeersinvloedenExtreme weersomstandigheden hebben grote effec-

ten op de productie. Dat heeft in belangrijke mate te

maken met het sterk wisselende grasaanbod, zowel

in hoeveelheid als in kwaliteit. Bij hogere temperatu-

ren nemen koeien minder ruwvoer op, waardoor de

belasting voor de koe vermindert. Hierdoor veran-

dert het opgenomen rantsoen ten opzichte van het

advies en loopt de voerbenutting terug. Het gevaar

van pensverzuring ligt dan op de loer.

Pas daarom in perioden van hittestress (hoge tem-

peratuur en/of luchtvochtigheid) het rantsoen en de

huisvesting van de dieren aan en zorg voor:

onbeperkt, vers en schoon drinkwater;

voldoende ventilatie in de stal;

een aangepast rantsoen (verhoog de energie-

dichtheid van het rantsoen);

aangepaste huisvesting, overdag op stal en

’s nachts in de wei;

Bestermine Buffer (voorkomt pensverzuring

en zorgt ervoor dat koeien de hittestress beter

kunnen weerstaan).

Gezonde koeien en kalverenLet bij het weidend vee op een juiste aanvulling van

mineralen, spoorelementen en vitaminen. In veel

gevallen is de hoeveelheid mengvoer in deze rant-

soenen beperkt. Daardoor dreigt de mineralenvoor-

ziening in gevaar te komen. Vooral jongvee loopt in

deze periode een verhoogd risico. Wanneer er geen

losse mineralen verstrekt kunnen worden, biedt een

aanvulling in de vorm van MIVIT (code 5134) of via

een mineraalemmer uitkomst. Bestermine Totalvit is

geschikt voor jongvee/melkvee (code 85618) en Bes-

termine Optivit voor droogstaand vee (code 85619).

Beperkte opname in de droogstandDroogstaande koeien worden bij voorkeur binnen-

gehouden. Weidegras bevat te veel energie en eiwit

voor het grootste gedeelte van de droogstaand.

Hierdoor groeien de dieren, wat leidt tot problemen

bij het afkalven en het opstarten. Ook het hoge kali-

umgehalte kan leiden tot problemen zoals zucht en

melkziekte. Houd daarom de droogstaande koeien

bij voorkeur binnen. Als u toch de keuze maakt

voor beperkt weiden, kies dan een perceel dat niet

of weinig bemest is en beperk het grasaanbod in

de weide. Zorg daarnaast voor een hoeveelheid

bijvoer op stal die afgestemd is op de energie-,

eiwit- en mineralenbehoefte van deze dieren.

(Bron: De Heus Voeders, Kijk op Gras 2006-2009)

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 5

Jacob Goelema

Productmanager Rundvee

} [email protected]

Kijk op Gras 2010 Om u als melkveehouder van actuele adviezen te voorzien, heeft De Heus in week 15 het vers-grasonderzoek Kijk op Gras opgestart. De deelnemende melkveebedrijven liggen verspreid over het land en de verschillende grond-soorten. Op deze bedrijven worden wekelijks monsters genomen van vers gras, waarvan Blgg de kwaliteit onderzoekt.

Nieuwsgierig naar de resultaten in uw regio? Ga naar www.kijkopgras.nl.

Rantsoensituatie april / mei / juni juli / augustus / september

Volop weidegras Synchro Zomer Synchro Zomer Ureum Reductie Brok Protex Gras Euromix Synchro Oranje Volop weidegras Synchro Optiferm Synchro Oranje + 5 – 10 kg snijmaïs Euro Groen Protex Maïs

Overdag weiden Euro Rood/Groen Synchro Oranje + 15 kg snijmaïs + ER Balans/Rucom 12 + ER Extra/Rucom 12

1100

1000

900

800 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39

Variatie in de voederwaarde van vers gras

2006 2008

VEM

per

kg

ds

Weken

2007 2009

Page 6: Leesvoer nr.2 - april 2010

6 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

e Heus voert op verschillende plaatsen

in binnen- en buitenland vleespluimvee-

onderzoek uit. Het gaat om een

moederdierenbedrijf in Alphen, een vleeskuiken-

onderzoeksbedrijf met kleine hokken in Eerde

en eenzelfde type bedrijf met grotere hokken in

Kutno in Polen.

Het is belangrijk om de behoeften van dieren

onder praktijkomstandigheden te kennen. De Heus

doet onderzoek op deze bedrijven om praktische

voerprogramma’s te ontwikkelen. We testen zo

nieuwe concepten voordat we deze in de praktijk

toepassen. Het voedingsonderzoek begint al bij de

moederdieren. Het krijgt eerst een vervolg bij vlees-

kuikens gehouden in kleine eenheden en daarna in

een proefstal met grote hokken. Voordat de nieuwe

voeders breed worden ingezet, zijn ze eerst nog

getest op een aantal praktijkbedrijven.

Moederdieren: de eerste schakelDe voeding van de moederdieren beïnvloedt de

kwaliteit van de eendagskuikens die u ontvangt.

Het is uniek dat De Heus onderzoek doet met

zowel moederdieren als vleeskuikens. We kunnen

zo nagaan wat het effect is van de voeding van

ouderdieren op de vleeskuikens.

Op het bedrijf van de familie Backx in Alphen zijn

1.800 moederdieren, verdeeld over twaalf grondhok-

ken. We onderzoeken jaarlijks drie tot vier actuele

thema’s en vergelijken per thema twee tot vier voe-

ders. Bekende problemen zijn de kwaliteit van de een-

dagskuikens van jonge moederdieren en een teruglo-

pende bevruchting aan het einde van de legperiode.

De voergift tijdens het in de leg komen is van groot

belang. Door deze tijdig te verhogen nam het broed-

eigewicht toe, waren de kuikens bij afleveren 80 gram

zwaarder en was de voerconversie vier punten beter.

Voorbeelden van proeven met moederdieren:

invloed voerhoeveelheid tijdens het in de leg

komen;

invloed toevoegingen op de bevruchting en

afweer van de kuikens;

effect van eiwitgehalte in het voer op de

bevedering en bevruchting.

Kleine hokjesHet vleeskuikenproefbedrijf van De Heus bij de

familie Van Erp in Eerde telt 48 kleine grondhokken

met elk 25 vleeskuikens. We meten hier op 1 tot 2

procent nauwkeurig wat de invloed op de voerbe-

nutting is. Jaarlijks zijn hier zeven proeven met zes

tot tien voerbehandelingen. De kleine hokjes zijn

ideaal om het effect van voeding op de gezond-

De Heus heeft proefbedrijven om voeders te ontwikkelen die dieren snel en efficiënt laten

groeien, zodat u een hoog rendement kunt behalen op uw bedrijf. lage uitval en een

optimale gezondheid zijn belangrijk, terwijl welzijn een grotere rol gaat spelen.

OnderzOeK van brOedei tOt bOrstvlees

p l u i m v e e

Meer kennis voor de praktijk

D'De unieke

combinatie van onderzoek bij moederdieren

en vleeskuikens levert grote

voordelen op'

Praktijkonderzoek is bij De Heus een

belangrijke pijler om het voer voor de vleeskuikenhouderij

te verbeteren

voeding van moederdierenDe voeding van de moederdieren kan van grote invloed zijn op de resultaten van de vleeskuikens, zo blijkt uit een onderzoek met een toevoeging in het voer van de moederdieren. Uit het praktijkonderzoek op ons proefbedrijf blijkt dat de toe-voeging een effect heeft op de uitkomst en vitaliteit van de kuikens. De positieve effecten waren uiteindelijk ook nog meetbaar bij de vleeskuikens op 36 dagen.

Zonder toevoeging Met toevoeging

Onbevruchte eieren (%) 5,3 3,7 Embryonale sterfte (%) 4,7 3,3 Vitale kuikens (%) 87,0 90,7 Gewicht vleeskuikens op 36 dagen (g) 2.137 2.195

Page 7: Leesvoer nr.2 - april 2010

7

eiwit Uit onderzoek blijkt dat we bij de hoeveelheid en kwaliteit van het eiwit behalve met de tech-nische resultaten ook rekening moeten houden met de strooiselkwaliteit. Dit is overigens rasafhankelijk en behalve eiwit spelen andere nutriënten ook een rol.

8,5

8,0

7,5

7,0

6,5 zeer laag laag mid/laag mid/hoog hoog zeer hoog

Mestscore bij diverse eiwitniveaus op dag 35

eiwitniveau

mes

tsco

re (1

-10)

heid te meten. Minder gunstige omstandigheden

worden onder andere gerealiseerd door het proef-

voer moeilijk verteerbaar te maken. In een kleine

slachterij bepalen we regelmatig de slachtkwaliteit

om verschillen tussen rassen en voeders vast te

stellen. Belangrijke kengetallen zijn het slachtren-

dement en de opbrengst van borstvlees en poten.

Grote hokkenDe tweede onderzoekslocatie voor vleeskuikens

is bij de familie Gajewicz in Kutno (Polen). In totaal

worden hier 12.000 vleeskuikens gehouden in

24 grondhokken. Dit betekent 500 dieren per hok,

waardoor dit proefbedrijf de praktijk dicht benadert

dan het bedrijf in Eerde. Door de nieuwe wetgeving

rond welzijn is uitval een belangrijk onderzoeks-

thema. In deze stal is het mogelijk om de effecten

van voeding op uitval aan te tonen.

Op beide proefbedrijven met vleeskuikens

verzamelen we gegevens over:

technische resultaten (voeropname, groei en

voederconversie);

vertering (strooiselscore, samenstelling

darminhoud en mest);

gezondheid (uitval, pH en bacteriepopulaties in

het maag-darmkanaal en parameters in bloed);

welzijnsparameters (voetzoolleasies en

brandhakken);

slachtrendement.

Het thema salmonella is actueel. Met alleen voeding

lossen we dit probleem niet op. Uit onderzoek blijkt dat

voeding wel een bijdrage kan leveren aan een goede

weerstand. Een betere weerstand geeft een extra bar-

rière tegen niet-gewenste bacteriën zoals salmonella.

Testen in de praktijkWe zetten nieuwe voeders, die zijn ontwikkeld

op de proefbedrijven, in nauw overleg met de

buitendienst in op geselecteerde bedrijven in de

praktijk. Deze worden dan nauwgezet gevolgd.

Als de resultaten goed zijn worden de nieuwe

voeders breed ingezet.

VoordeelDe Heus is zich bewust dat onderzoek moet

leiden tot snelle toepassing en dat het voor u als

pluimveehouder voordeel moet opleveren. Het

onderzoek blijft zich voornamelijk richten op een

optimale voersamenstelling voor vermeerdering en

vleesproductie op uw bedrijf. De aangescherpte

welzijnseisen zijn voor onze sector een nieuwe uit-

daging. Gezondheid en welzijn hebben onze volle

aandacht. U mag erop rekenen dat we de nieuwste

resultaten van ons onderzoek snel toepassen in de

verschillende voersoorten.

Patrick van Vugt

loek de lange

Bert Maij

Productmanagement

Pluimvee en R&D

Behalve technische gegevens verzamelen de onderzoekers resultaten over gezondheid en welzijn

Op een van de vlees-kuikenbedrijven vindt onderzoek in grotere hokken plaats

De Heus werkt op wetenschappelijk niveau samen met andere instituten en proefbedrijven

Page 8: Leesvoer nr.2 - april 2010

v a r k e n s

Tijden veranderen. Tien jaar geleden was de

hoofdtaak van dierenartsen het uitvoeren van

bloedonderzoek en het vaccineren van varkens.

De nadruk ligt tegenwoordig vrijwel geheel op

bedrijfsbegeleiding. De centrale vraag is steeds:

hoe kunnen we op uw bedrijf uitstekende tech-

nische resultaten behalen, zodat uw bedrijf de

toekomst aankan?

De bedrijfsbegeleiding op varkensbedrijven is op

een hoger peil gekomen, mede omdat het de laat-

ste jaren veel meer aandacht krijgt. Als dierenarts

van De Heus lever ik hieraan vanuit de voeding een

bijdrage.

BedrijfsbezoekenEen belangrijke taak van mij is het afleggen van

vele bedrijfsbezoeken in den lande. Mijn collega’s,

de specialisten van De Heus, vragen meestal zo’n

bedrijfsbezoek aan. Ik neem hierbij meteen contact

op met uw eigen dierenarts. Het is namelijk de be-

doeling dat we kiezen voor een gezamenlijke aan-

pak. In goede samenwerking is de inbreng vanuit

ons bedrijf aanvullend op wat door uw dierenarts

wordt ingebracht.

Door de jaren heen heb ik veel ervaring opge-

daan met problemen, waarbij we iets met voeding

kunnen doen om ze op te lossen. In veel gevallen

kunnen we met mijn inbreng de resultaten op uw

bedrijf verbeteren. Samenwerking met uw dieren-

arts is daarbij essentieel. Hij kent uw bedrijf immers

al jaren en weet precies de vinger op de zere plek

te leggen. Door als team op te treden op uw bedrijf,

geven we het beste en meest uitgebalanceerde

advies.

om op bedrijven de resultaten te verbete-

ren en gezondheidsproblemen op te lossen,

heeft De Heus sinds enkele jaren een

eigen dierenarts voor de sector Varkens.

Deze zoekt voortdurend samenwerking

met uw eigen dierenarts.

dierenarts de Heus en cOlleGa’s in de praKtijK

Samenwerken aan betere diergezondheid

8 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

Godfried Groenland

Dierenarts sector Varkens

} [email protected]

ervaring vanuit de dierenartsenpraktijk

'De laatste jaren krijg ik als dierenarts bij dierenartsenpraktijk Lintjeshof va-ker te maken met dierenartsen in dienst van een voerfirma. Waar sommigen dit misschien als bedreiging zien, ervaar ik dit als welkome aanvulling. Ik zie als primaire taak van de bedrijfsdierenarts de diergezondheid te bewaken en waar nodig te verbeteren. Voeding speelt hierbij een zeer voor-name rol. Als dierenarts ben ik niet op de hoogte van wat er in de ‘keuken’ van de voerfirma gebeurt en heb ik daar ook weinig invloed op. De dieren-arts van de voerfirma echter wel. Dit geeft beide partijen kansen. De dierenarts van de voerfirma heeft dezelfde achtergrond als ik op het ge-bied van diergezondheid. Ik kan aangeven waar de gezondheidsproblemen zitten en hij of zij maakt de vertaalslag naar de voeding. Dit alles levert een maximaal resultaat op voor de varkenshouder.'

Rob Aerts, Dierenartsenpraktijk Lintjeshof

tips} Pak bedrijfsproble-

men op tijd aan voordat ze te groot worden

} nodig personen die vanuit hun professie

kunnen bijdragen aan een oplossing gelijktij-

dig uit op uw bedrijf} Zorg ervoor dat de

adviseurs met een een-duidig advies komen

De dierenarts van De Heus overlegt regelmatig met dierenartsen in de praktijk, varkenshouders en adviseurs

Page 9: Leesvoer nr.2 - april 2010

Aangenaam, DGA Als ik u pakweg twintig jaar geleden naar uw functie had gevraagd, zou u waarschijnlijk agrarisch onderne-mer hebben geroepen. Met dank aan de vele regelin-gen, (prijs)subsidies en afgeschermde markten kon u als vakman een fatsoenlijk inkomen halen. U kreeg – ook van de bank – alle medewerking om uw bedrijf gestaag verder te ontwikkelen.Na jaren van gestage ontwikkeling stel ik u nu – anno 2010 – dezelfde vraag: omschrijf uw functie eens. Waarschijnlijk denkt u eerst na. Natuurlijk bent u nog steeds ondernemer, maar de kaarten liggen wel heel anders op tafel. De markten zijn opengegooid, subsidies afgebouwd en van medewerking om uw bedrijf te ont-wikkelen is al helemaal geen sprake. Probeert u maar eens bij de bank zonder een goed businessplan een uitbreiding van uw bedrijf gefinancierd te krijgen. Nog meer veranderingen: u hebt nu te maken met welzijns-regels, natuur, voedselveiligheid en dierziekterisico’s.Hebt u al een passende functie gevonden? Ik help u op weg. U bent van agrarisch ondernemer Directeur-GrootAandeelhouder, afgekort DGA, van een middel-groot bedrijf geworden. U hebt personeel, bent op de hoogte van invloeden van buitenaf, stuurt het financiële management aan, onderhoudt relaties met stake-holders en doet nog véél meer. De vergelijking met een DGA in het MKB gaat op. Maar wel met één groot verschil: de DGA in het MKB heeft vaak medewerkers op managementniveau. U moet het zonder doen. Dus is het zaak dat u de juiste adviseurs om u heen verza-melt; mensen die u aanvullen en uw ambities begrijpen en mee vorm geven. Die adviseurs heeft De Heus. Wij begrijpen dat de adviezen die u van ons krijgt van grote invloed kunnen zijn op het resultaat van uw be-drijf. Reden om veel te investeren in de kennis en com-petenties van onze medewerkers. Dat deze investering succesvol is, blijkt regelmatig. Want uit verschillende onderzoeken rollen onze adviseurs als toppers uit de bus. En daar plukt u als DGA de vruchten van.

De Heus organiseert succesvolle PraktijkstaldagenIn de maanden februari en maart organiseerde De Heus Voeders, samen met CRV en AB Oost, succesvolle Praktijkstaldagen. De staldagen trokken meer dan vijfhonderd deelnemers.

De Praktijkstaldagen stonden dit jaar in het teken van de verschillende aspecten van klauwmanagement, zoals fokkerij, klauwgezondheid, klauwverzorging en voeding. Klauwmanagement is belangrijk binnen de steeds groter wordende veestapels.In de stal tussen de koeien stond de volgende vraag centraal: hoe komt de veehouder tot optimale resultaten die bijdragen aan een nog betere winstge-vendheid van het bedrijf? De positieve input van de deelnemers, de expertise van de deskundigen en de passende omgeving droegen bij aan het succes van de dagen. Er werd optimaal gebruikgemaakt van elkaars ervaringen en kennis. Prima dagen om klauwmanagement verder te optimaliseren.

Biomassaverbrander als verwarmingDe open dag bij de maatschap Topper-Maters was in januari en trok veel belangstelling. Renovatie van de oorspronkelijke stallen leidde hier tot een bedrijf dat klaar is voor de toekomst met 68.000 vleeskuikens. Een noviteit op dit bedrijf is de biomassaverbrander die de beide stallen verwarmt. De verbrander verwerkt houtsnippers, maïssnippers, miscantus (olifantsgras) en riet. De maatschap wil het olifantengras op het eigen akker-bouwbedrijf gaan verbouwen. Via een cv-ketel en heaters wordt de warmte bij de kuikens gebracht. Lengteventilatie met ventilatoren achterin de stallen zorgt in combinatie met nieuwe ventielen voor optimale ventilatie bij elke leef-tijd. Er is een watervernevelaar om de stallen in de zomer te kunnen koelen. De vleeskuikenhouders voeren hun eigen tarwe en daarom staan er naast de stallen twee graansilo’s voor in totaal 400 ton.

In de stal tussen de koeien verdiepten de deelnemers zich in de verschillende aspecten van klauwmanagement

Ontmoet De Heus

Ad loos, Algemeen directeur De Heus} [email protected]

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 9

Page 10: Leesvoer nr.2 - april 2010

tilstand is achteruitgang’ is een veelge-

bruikt gezegde en ook zeker van toepas-

sing in de varkenshouderij. Op zeugenbe-

drijven staan de ontwikkelingen niet stil. Ieder jaar

worden er per zeug meer biggen levend geboren.

De laatste tien jaar is het aantal levend geboren

biggen per worp met ongeveer twee gestegen

(bijna 20 procent). Daarnaast spenen veel bedrijven

de biggen jonger. Op deze en andere ontwikkelin-

gen speelt De Heus in met de biggenvoeding.

ontwikkelingenWij zijn continu bezig ons biggenvoer altijd goed

aan te laten sluiten op de praktijk. De volgende

zaken geven u een beeld hoe wij dat doen.

1 Volgen van wetenschappelijke onderzoek

Onderzoeksinstellingen en universiteiten in de

wereld onderzoeken regelmatig nieuwe zaken.

Wij blijven hiervan voortdurend op de hoogte.

Interessante dingen vertalen we naar de praktijk

en testen ze uit.

2 Contacten met toeleveranciers

Er zijn veel toeleveranciers van grondstoffen en

toevoegingen. We onderhouden nauwe contacten

met hen zodat we op de hoogte zijn van nieuwe

ontwikkelingen. Mogelijke toevoegingen zijn er

in de vorm van zuren, enzymen, etherische oliën

enzovoort. Wij zorgen ervoor dat we weten welk

effect ze hebben op het varken.

3 Proeven op ons proefbedrijf

Op ons varkensproefbedrijf voeren we per jaar

acht biggenproeven uit met vier tot zes verschil-

lende voersoorten. Het proefbedrijf is een ideale

mix van een gangbaar bedrijf met 1.000 zeugen

met daarnaast een deel dat speciaal ingericht is

voor het doen van voerproeven. De proeven vinden

dus onder normale praktijkomstandigheden plaats.

Dit is voor ons ideaal om betere resultaten in de

praktijk te behalen.

4 Volgen van de praktijk

Wij vinden het zeer belangrijk om te zien wat er in

de praktijk speelt. Een belangrijke informatiebron

zijn onze specialisten die dagelijks contact hebben

met varkenshouders. Ook testen we regelmatig

diverse zaken op praktijkbedrijven. Op basis van

praktijkmetingen stellen we praktische voedings-

normen op om biggen gezond op te fokken.

opname in het assortimentWanneer wordt er iets nieuws geïntroduceerd in

het assortiment? Dit doe je natuurlijk niet zomaar.

Je wilt eerst zeker weten of iets nieuws ook beter

is. Pas na bewezen succes voegen we zaken toe.

Nieuwe ontwikkelingen worden dus eerst op ons

proefbedrijf en diverse praktijkbedrijven zeer goed

getest.

nieuwe ontwikkeling In de zomer van 2009 kwam valine als synthetisch

aminozuur beschikbaar. Synthetische valine maakt

het mogelijk dat we het valineniveau in het voer

kunnen aanvullen in situaties waar onvoldoende via

de grondstoffen geleverd kan worden. De produ-

cent geeft aan dat de groei van de biggen met 7 tot

14 procent kan stijgen en dat de voederconversie

met 4 tot 7 procent kan dalen. Hierbij zegt de pro-

ducent dat 70 procent van het gehalte aan lysine

de optimale hoeveelheid valine is. Dit is vastgesteld

10 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

Ontwikkeling van biggen-voeding gaat altijd door

De vooruitgang in de varkenshouderij gaat continu door. Daarom is De Heus ook

voortdurend bezig haar biggenvoerders verder te ontwikkelen waarmee varkenshouders

goede en gezonde biggen kunnen grootbrengen.

'S

v a r k e n s

Albert Timmerman

Productmanager Varkens

} [email protected]

De Heus test regelmatig zaken op

praktijkbedrijven

Kijk voor meer informatie op

www.de-heus.nl Ga naar sectorin-

formatie varkens

Page 11: Leesvoer nr.2 - april 2010

in wetenschappelijke proeven. Deze proeven wor-

den bijna altijd uitgevoerd met een tekort aan eiwit

om zo zeer specifiek dat ene aminozuur te testen.

De vraag blijft dan of onder normale conventionele

Nederlandse omstandigheden dit ook de optimale

verhouding is voor technische en economische

resultaten.

Biggenproef met valineSynthetische valine is erg duur maar kan deson-

danks zeer interessant zijn om toe te passen in big-

genvoeding. We deden een biggenproef met valine

op ons varkensproefbedrijf. Uit deze proef kwam

naar voren dat voor maximaal technische resulta-

ten een hoger percentage valine inderdaad nodig

is. De groei steeg met 8 procent ten opzichte van

voer met een laag valinegehalte en de voedercon-

versie daalde met 2,8 procent. Op basis van onze

eigen en de wetenschappelijke proeven besloten

we om met synthetische valine te gaan werken en

het gehalte aan valine in onze biggenvoeders te

verhogen.

Tot slotWij zijn voortdurend bezig om de voeding van big-

gen optimaal te laten aansluiten aan de praktijk.

We kijken daarbij naar de voersamenstelling en ook

naar de optimale voertoepassing in de praktijk.

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 11

Heino Perdok

Specialist Vleeskuikens

} [email protected]

normen voor een goede en gezonde biggenopfok de voeropname voor het spenen minimaal 0,3 - 0,5 kg voer per big; uiterlijk vijf tot zeven dagen voor het spenen overschakelen op het

voer waarop gespeend wordt; voeropname na het spenen de eerste drie dagen minimaal 0,5 kg

(eerste dag 100 gram, tweede dag 150 gram en derde dag 250 gram); continu voldoende en vers water voor de biggen.

580

570

560

550

540

530

520

510

500

groe

i gra

m p

er d

ag

Valineniveau

Effect valineniveau op groei

laag hoog

Grafiek 1Effect valineniveau op groei van de biggen

De Heus is continu bezig om het biggenvoer goed aan te laten sluiten op de praktijk

Page 12: Leesvoer nr.2 - april 2010

12 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

r u n d v e e / a g r a - m a t i c

De bouw van de buffelstal nam de nodige tijd in

beslag. In december 2007 begon de ontwerpfase.

Arbeidsefficiency, lage bouwkosten en uitbreidings-

mogelijkheden waren belangrijke aspecten bij het

ontwerp van de stal. De laatste benodigde vergun-

ning werd verleend op 31 juli 2008. Vervolgens kon

een Duitse aannemer met de bouw beginnen. Eind

juni 2009 betraden de eerste buffels hun nieuwe

onderkomen.

Voor de stal is een certificaat Maatlat Duurzame Vee-

houderij aangevraagd. Richard en Diane hielden bij de

bouw van de nieuwe stal rekening met eisen op het

gebied van milieu en dierenwelzijn. De stal voldoet

onder anderen aan de duurzaamheids- en welzijns-

doelstellingen zoals in de maatlat is weergegeven.

StalontwerpDat er in de nieuwe stal met robots gemolken zou

worden, stond al in een vrij vroeg stadium vast. De

stal bestaat uit een tweetal compacte secties (528 m²

per sectie). Elke sectie bestaat uit een melkrobot,

een Weelink voersysteem, 74 ligplaatsen en twee

mestgangen. De ligplaatsen, de mestgangen en het

Weelink voersysteem zijn hierbij dwars in de stal op-

gesteld. Het toepassen van deze secties in dwarsop-

stelling maakt uitbreiden van de stal eenvoudig. Aan

de voorzijde van de stal bevindt zich een voorbouw

voor kantoor, entree, machineruimte en tanklokaal.

Slimme dierenBij het realiseren van de nieuwe stal is rekening ge-

houden met het karakter en de bouw van de dieren.

De stal is ‘buffelproof’ gebouwd. Het Weelink voer-

hek bijvoorbeeld, is zodanig gemaakt dat de buffels

hier gemakkelijk met hun kop en horens doorheen

kunnen. ‘Buffels zijn slim en kunnen veel klepjes en

sluitingen zelf openkrijgen’, vertelt Richard. ‘Daarom

is er extra aandacht besteed aan de afwerking van

bijvoorbeeld waterleidingen en kleppen en sluitin-

gen van hekwerk. Ook het melksysteem moest wor-

den aangepast aan de lage melkstromen en lage

giften.’ Ondanks dat de buffels in de robot weinig

krachtvoer krijgen, bezoeken ze deze heel goed.

Afzet melkVanwege de hogere gehalten in de melk (8,5 procent

vet en 4,5 procent eiwit) brengt een liter buffelmelk

meer op dan een liter melk van de koe. De melkgift

van een buffel is veel kleiner dan van een koe, name-

lijk zo’n 2.700 kg op jaarbasis. De grootste hoeveel-

heid melk leveren Richard en Diane aan de fabriek en

een klein deel verwerkt Richard zelf. Op het ouderlijk

bedrijf aan de Toeslagweg in Radewijk verkoopt de

Firma Kelder, naast verse asperges in het asperge-

seizoen, diverse producten van de waterbuffel.

Richard Kelder (27) en Diane nijman (24) realiseerden een nieuwe

compacte stal voor 140 buffels bij een voormalig varkensbedrijf

in Steenwijksmoer nabij coevorden. De bestaande stallen werden

omgebouwd tot stallen voor jongvee en opslag.

buffelHOuderij in steenWijKsmOer

Automatisch buffels melken in compacte stal

tipHeeft u plannen voor

het bouwen of verbou-wen van een stal? Dan is het de moeite waard om de financiële voor-

delen van de Maatlat Duurzame Veehouderij

te bekijken

Arjan Petter

Adviseur Rundveehouderij

Agra-Matic

} [email protected]

De mestgangen bestaan uit een dichte betonvloer met een later aangebrachte profilering. De mest wordt afgeschoven naar een afstortput onder de verhoogde centrale gang

De nieuwe compacte stal voor 140 buffels

Page 13: Leesvoer nr.2 - april 2010

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 13

v a r k e n s

In februari 2007, toen Herman Houweling nog maar

een paar weken in dienst was als verkoopleider bij

de sector Varkens, werd bij hem een nare en reeds

uitgezaaide vorm van darmkanker geconstateerd.

Hij schrok aanvankelijk erg en bijna drie jaar heeft

Herman een gevecht tegen deze verschrikkelijke

ziekte gevoerd.

Hij deed dit op een manier die kenmerkend was

voor alles wat hij ondernam: met een positieve

insteek en een inzet van dan 100 procent, toe-

komstgericht en met passie. Of als je het anders

wilt stellen: Herman zette zijn schouders eronder

en pakte het probleem aan. Na die aanvankelijke

schok mobiliseerde Herman zijn omgeving en

anderen om een gezamenlijk doel te bereiken. Hij

had passie voor de varkenssector en het wielren-

nen en die twee zaken wist hij te combineren. Met

tomeloze inzet is hij ook voor de rest van de wereld

gaan vechten tegen kanker. De inzamelingsfondsen

Alpe d'HuZes en de BIG Challenge 2010, varkens-

houderij tegen kanker, brachten heel wat teweeg en

leverden daadwerkelijk resultaat op, waaronder een

enorme opbrengst voor de kankerbestrijding.

Geen slachtofferKortom, Herman profileerde zich niet als slachtoffer.

Hij voelde zich eigenaar van het probleem en pakte

het zelf grondig aan. Deze aanpak gaf hem in de

laatste jaren de broodnodige energie om de strijd te

kunnen aangaan. Tegelijkertijd inspireerde hij zo an-

deren. Zijn motto hierbij was: ‘Dat wat mij overkomen

is, dat laten we toch niet gebeuren bij onze kinderen!’

In dit artikel staan al een hoop aanknopingspunten

waar agrarisch Nederland ook haar voordeel mee

kan doen. Als voorbeeld neem ik de varkenssector,

waar op dit moment veel problemen zijn (welzijn,

mrsa, het milieu…). Kortom, varkenshouders krij-

gen regelmatig slecht nieuws. Ook de sector kan

leren van de aanpak van Herman. Dat betekent:

met zijn allen de problemen bij de wortel aanpak-

ken en altijd toekomstgericht zijn. Ga niet in de

slachtofferrol zitten, maar leer te roeien met de

riemen die je hebt. Zorg dat je grotere riemen krijgt!

Laat in je vak de passie doorwerken, met je hoofd

omhoog en met trots op wat je hebt!

Wij bedanken Karin Houweling-Hoogervorst graag

voor de gastvrijheid en openheid waarmee zij haar

verhaal over Herman vertelde.

Herman Houweling, inspiratiebron voor iedereenZoals veel lezers, met name uit de varkenssector, weten is

Herman Houweling januari jongstleden overleden aan de

gevolgen van darmkanker. De manier waarop Herman met

zijn ziekte omging heeft veel bewondering gewekt en kan

voor velen een inspiratiebron zijn.

>> 'Dat laten we toch niet gebeuren bij onze

kinderen'

Herman Houweling in gesprek metErica Terpstra

tip op 3 juni beklimmen 3.000 wielrenners de Alpe d'Huez. De website is www. opgevenisgeenoptie.nl

Kijk voor in-formatie over

BIG Challenge op www.bigchallenge2010.nl

franko van lankvelt

Verkoopleider Varkens

} [email protected]

foto's: jannemieke termeer

Page 14: Leesvoer nr.2 - april 2010

r u n d v e e

Een voederwaardeverlies van ruwvoer van 5 procent

betekent op een melkveebedrijf van gemiddelde

omvang (zeventig melkkoeien) een directe schadepost

van bijna € 5.000,- per jaar. De indirecte schade is nog

groter: door afname van de smakelijkheid van ruw-

voer, is ook de drogestofopname uit eigen ruwvoer la-

ger. Daarnaast zijn de kosten die meer voerresten met

zich meebrengen en het negatieve effect op gezond-

heid van de koeien twee andere indirecte schadepos-

ten. Een vuistregel voor voederwaardeverlies is: als

een gras- of maïskuil een hogere temperatuur heeft

(20 graden hoger dan de omgevingstemperatuur) ge-

durende een periode van vijf dagen, dan bedraagt het

verlies van de kuil ongeveer 100 VEM (10 procent).

VoersnelheidMelkveebedrijven met summerfeeding behouden

in de zomer weliswaar dezelfde behoefte aan

kuil, maar zouden in de zomer toch een hogere

voersnelheid moeten nastreven. Daar waar over

het algemeen een voersnelheid van 1,5 meter in de

winter volstaat, moet dit in de zomer minimaal twee

meter zijn om broei te voorkomen. Op bedrijven

waar melkkoeien (gedeeltelijk) worden geweid, zijn

zeker maatregelen nodig om toch een voldoende

voersnelheid te realiseren. De hoogte van de kuil

moet minimaal gehalveerd worden als 50 procent

van de drogestofopname uit weidegras komt.

Door in het voorjaar de snijmaïs in de silo vlak

te trekken en beneden de silowand in te kuilen,

gaat de voersnelheid omhoog en worden broei en

schimmels voorkomen. Een glad snijvlak van de

kuil, door te snijden of te frezen in plaats van te

happen, geeft minder zuurstof in de kuil. Minder

luchtintreding zorgt ervoor dat gisten en schimmels

niet geactiveerd worden en voorkomt dus broei.

De kwantiteit en kwaliteit van eigen ruwvoer bepalen mede de resultaten op uw bedrijf.

Aandacht voor de kwaliteit van het eigen ruwvoer betaalt zich direct uit. De voersnelheid

van kuilen is van invloed op de kwaliteit.

vOersnelHeid OmHOOG

Geef broei en schimmels in ruwvoer geen kans

14 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

René Knook

Productmanager Rundvee

} [email protected]

tipHet is belangrijk

de voersnelheid van de kuilen in de zomer

te verhogen

Een glad snijvlak van de kuil, door te snijden of te frezen in plaats van te happen, geeft min-der zuurstof in de kuil

Page 15: Leesvoer nr.2 - april 2010

‘Gevonden!’, roepen Wendy en Marly. Maarten Hellingman komt gauw kijken, want hij is al net zo enthousiast als zijn beide kleindochters. Elke zaterdag zoekt hij samen met zijn vier kleindochters en acht vrijwilligers naar nesten van weidevogels. Een heel werk op een bedrijf van 130 ha gras- en 20 ha maïsland. Maarten schrijft de vondsten op en zet een stok bij met een nummer bij elk nest. Zijn schoonzoon Darin Oortwijn houdt bij het maaien en schudden keurig rekening met de nesten. Hij laat een strook gras staan als schuilplaats voor het jonge broed. Bart Hellingman is een echte natuur-liefhebber en hij is er trots op dat hij in de vier kleindochters bevlogen opvolgers heeft.

Meld het ons Hebt u een opvallende hobby, een markante boerderij of iets anders dat leuk is om te weten? Meld het ons. Stuur een foto in, schrijf of mail. Dan krijgt ook uw onderwerp een plaatsje in Bedrijf en Gezin. Ons mail-adres is [email protected]. Ons postadres luidt De Heus, ter attentie van de afdeling Marketing, Ant-woordnummer 2202, 6710 VB Ede (geen postzegel nodig).

Eline houdt van koeienEline Spalink wil graag boer worden. Daarom is het helemaal niet zo gek dat deze student aan het Van Hall instituut in Leeuwarden meedeed met de beste boer van het jaar verkiezing. ‘We kregen alle-maal een virtuele veestapel en moesten deze zo goed mogelijk managen,’vertelt ze. Ze werd derde. Waarom ze zo graag boer wil worden? Dat zie je zo, ze is gek op koeien.

Eieren zoeken

Winnaars bulkwagenDe prijswinnaars van de rebus in de vorige Leesvoer zijn:• Fam. J.A.G. Rink, Hedel

• Nick Peeters, Panningen

• Marion Ruig, Aartswoud

• Fam. de Keijzer, Maurik

• Henk Verhoeven, Sint Anthonis

Zij krijgen allemaal een bulkwagen.

Bedrijf en gezin

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 15 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 15

Een sudokoe heeft 9 hokjes met 9 vakken. Er staan al cijfers ingevuld. Deze moeten worden aangevuld zodat in de hokjes de getallen 1 tot en met 9 komen te staan. Elk cijfer komt

maar één keer voor in elk hokje. Dit geld ook voor elke rij of elke kolom; ook hierin komt elk cijfer maar één keer voor.

Sudokoe

3

6

6

65

1

11

9

99

9

3

3

88

2 4

47

7

742

2

5

5

Los de Sudokoe op en stuur

de 9 cijfers van de bovenste

regel in als oplossing. Onder de goede inzen-

dingen verloten we vijf De Heus miniatuur bulk-

wagens. Stuur de oplossing voor 8 mei naar

[email protected]. Zet wel uw naam, adres,

postcode en woonplaats er bij! Winaars maken

we in de volgende Leesvoer bekend.

Medewerkers van De Heus zijn uitgesloten van deelname

Kiviet Grutto Tureluur

Page 16: Leesvoer nr.2 - april 2010

16 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

e aandacht bij de bestrijding van salmonella

gaat vooral uit naar Salmonella Java. Uit een

inventarisatie blijkt dat Salmonella Java veel

voorkomt. Bovendien is Salmonella Java een zeer

hardnekkige bacterie: ze overleeft in kieren en gaatjes

en is alleen weg te krijgen met een zeer intensieve rei-

niging en ontsmetting en een strikte bedrijfsaanpak.

Aangescherpte eisen van IKBVanaf dit jaar stelt IKB nieuwe regels voor salmonella.

Bij iedere besmetting met Salmonella Java gold al:

een meldingsplicht binnen 24 uur aan de

Productschappen Vee Vlees en Eieren (PVE);

het melden van de uitslag van het swabonder-

zoek binnen 24 uur aan de productschappen;

verplichte afvoer van mest;

het informeren van bezoekers over de status

van het bedrijf.

Hieraan worden afhankelijk van de duur van de

besmetting extra maatregelen toegevoegd. Bij de

afzet van een tweede besmet koppel wordt een

leegstand van drie weken opgelegd en moet de

stal grondig gereinigd en ontsmet worden. Bij een

derde besmet koppel moet de stal leeg blijven

staan totdat aangetoond is dat de stal vrij is van

een Salmonella Java-besmetting.

Het vinden van de besmettingshaardDe sleutel van een succesvolle bestrijding is het

vinden van de besmettingshaard. Dit is per bedrijf

verschillend en daarom spreken we van een be-

drijfsspecifieke aanpak. Hierbij wordt het zoeken

van de bron van een besmetting gecombineerd

met een gedegen aanpak. Je alleen richten op een

besmette stal is niet voldoende.

Geen onderschatting of berustingHet gevaar van salmonella vereist dat u zelf scherp

blijft en anderen scherp houdt. Onderschat het pro-

bleem niet. Ga bij een gunstig onderzoeksresultaat

er niet vanuit dat Salmonella Java helemaal van uw

bedrijf verdwenen is. Uitslagen kunnen namelijk

‘vals negatief’ zijn. Als uw bedrijf besmet is, vraagt

de bestrijding veel discipline. U zult heel conse-

quent en nauwkeurig maatregelen moeten nemen.

En als de bestrijding succesvol is, denk dan niet

dat uw bedrijf vanzelf vrij blijft. Het is van belang

om bij een tegenvallend resultaat van de bestrijding

niet ’bij de pakken neer te gaan zitten’. De bestrij-

ding van salmonella is lastig en kan een tijd duren.

Met ingang van januari 2011 eist de EU dat vers pluimveevlees vrij moet zijn van alle soor-

ten salmonella. De focus was met name gericht op soorten, schadelijk voor de humane

gezondheid. Deze verandering brengt de export van vers pluimveevlees in gevaar. We

moeten alle salmonella’s elimineren, maar sommige, zoals Salmonella Java, zijn erg

hardnekkig. Een moeilijke opgave dus.

eu eist salmOnellavrij vers vlees

p l u i m v e e

Ook bestrijding van lastige salmonellasoorten

D

>> 'Salmonella Java is te overwinnen, hoe hard- nekkig de bacterie ook is' Nico Bolder, onderzoeker Salmonella Java WUR-Wageningen

tipU kunt monsters laten nemen via

uw specialist

Patrick van Vugt

Productmanager Vleespluimvee

} [email protected]

Salmonellabe-strijding vraagt

om een bedrijfs-specifieke aan-pak: het vinden van de besmet-

tingsbron en een gedegen aanpak

Page 17: Leesvoer nr.2 - april 2010

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 17

Bedrijfsspecifieke aanpakBestrijding van Java vereist een specifiek plan

van aanpak op het bedrijf. Het opwerpen van zo

veel mogelijk barrières maakt het Salmonella Java

moeilijk om te overleven en zich te verspreiden.

Globaal kunnen we vier richtingen aangeven waar-

mee u de kans op (her)besmeting minimaliseert of

zelfs voorkomt:

Preventie. Ga ervan uit dat de omgeving

besmet kan zijn en voorkom insleep zowel

tijdens als tussen de rondes;

Begin elke ronde met een schoon bedrijf;

Voorkom een (her)besmetting;

Ondersteun de weerstand en gezondheid

van de dieren.

De Heus Voeders is op dit moment bezig met het

samenstellen van een uitgebreide checklist. Deze

checklist is gebaseerd op ervaringen van De Heus,

gecombineerd met informatie van experts op het

gebied van salmonella. Daarnaast heeft De Heus

een gecertificeerde monsternemer in dienst. In

overleg met de pluimveespecialist kunt u zo nodig

een plan van aanpak opstellen, inclusief een uitge-

breide bemonstering en externe begeleiding door

een via het productschap aangestelde deskundige.

Vele frontenMet het bestrijden van salmonella en het voorko-

men van besmetting bent u op vele fronten actief.

De besmetting kan van buiten komen, via contac-

ten, materiaal of dieren. U besteedt aandacht aan

het reinigen en ontsmetten van de stal. Belangrijk

zijn de gezondheid en weerstand van de dieren en

hiermee samenhangend ook de voeding. Het zijn

veel zaken. De specialist van De Heus kijkt en denkt

graag met u mee om salmonella uit te schakelen.

Kuikens nemen Salmonella op uit de omgeving

voerconcept nutribiotica Vleeskuikens nemen salmonella op uit de omgeving en scheiden deze via de mest weer uit. Bij een gezond kuiken zijn er natuurlijke barrières die deze verspreiding tegengaan. Via voeding en drinkwater kunnen we deze natuurlijke afweer stimuleren.Het voerconcept Nutribiotica reguleert de bacteriën in de darmen via natuur-lijke weg. Het bestaat uit drie onderdelen: structuur, nutriënten op maat en hulpstoffen.

1 StRuCtuuR. Voer van het voerconcept Nutribiotica heeft de juiste ‘structuur’ om de ontwikkeling van de spiermaag te stimuleren. Een sterke spiermaag zorgt voor een goede maling en menging van de voermassa. Samen met de hoge zuurgraad vormt dit een uitstekende barrière tegen ongewenste bacteriën. We bereiken de juiste structuur onder andere door grondstoffen grof te malen en door toevoeging van hele tarwe.

2 NutRIëNteN OP mAAt. Dit houdt in het toedienen van de juiste voedingsstoffen die nauw aansluiten op de behoefte van het kuiken.

3 HulPStOffeN. Van nature zijn bepaalde stoffen bacterieremmend. Deze hulpstoffen belemmeren op natuurlijke wijze de groei van bacteriën. Ziekmakende bacteriën krijgen daardoor minder kans om toe te slaan. Deze hulpstoffen worden toegepast in het voerconcept Nutribiotica.

Hoewel voeding een bijdrage kan leveren is ze niet afdoende om salmonella aan te pakken. Met een combinatie van een bedrijfsspecifieke aanpak met een uitgebreide monstername legt u de basis om Salmonella te bestrijden en uiteindelijk uit te bannen.

Page 18: Leesvoer nr.2 - april 2010

18 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

in het kort Wie? Wim en conny BoerenWat? Vleesvarkens Waar? Meer (België)Hoeveel? 1.440 dieren Waarom? Uitzonderlijk snelle groei:

gemiddeld 941 gram gedurende drie jarenDe varkens van Wim en Conny Boeren zijn gezond

en groeien uitzonderlijk snel

Page 19: Leesvoer nr.2 - april 2010

im en Conny Boeren wonen in Meer,

België, net over de grens aan de

snelweg naar Antwerpen. De varkens

in hun stal lijken zich te laten beïnvloeden door de

snelheid waarmee auto’s langs het bedrijf razen. Ze

halen groeisnelheden van boven de 900 gram. Voor

sommige ronden noteerde het echtpaar Boeren

zelfs meer dan een kilo per dag.

De negen rondes in de afgelopen drie jaar laten een

reeks uitstekende cijfers zien. De voederconversies

van de laatste ronden liggen omstreeks de 2,40. De

voerkosten per kilogram groei bedroeg in de laatste

ronde € 0,518. Op zich zijn deze cijfers al bijzonder

goed, maar als ze gedurende meerdere jaren in de

boeken komen, is er sprake van een unicum.

Goede cijfersDe goede resultaten dienden zich drie jaar geleden

aan. Tot dan toe waren de resultaten goed, maar

niet extreem goed. De reden van de verbetering

vinden we niet op het bedrijf van Boeren. ‘Maar er

was wel wat veranderd bij Van Gennip in Neder-

land, mijn biggenleverancier,’ zegt Wim. ‘Van Gen-

nip had op zijn bedrijf het SPF-systeem ingevoerd.’

Dankzij het SPF-systeem ontving Boeren biggen

die vrij waren van met name bepaalde longziekten.

Dit was van alle kanten te merken, te beginnen met

het geluid dat de biggen maakten. Ludo Beerten,

specialist bij De Heus en sinds jaar en dag adviseur

van Boeren, was ervan onder de indruk. ‘Als je nor-

maal een stal met vleesvarkens of biggen binnen-

komt, hoor je altijd wel ergens een varken hoesten,’

vertelt hij. ‘Bij Boeren hoor ik er niet één.’

Wim Boeren vindt zelf dat de dierenartskosten het beste

illustreren hoe de gezondheid erop vooruit is gegaan.

‘In 2006 betaalde ik nog meer dan € 6.000,- per jaar

en in het afgelopen jaar was dat nog maar € 1.800,-.’

Boeren is niet alleen vanwege het SPF-systeem,

maar ook om andere redenen zeer tevreden met

zijn biggenleverancier, van wie hij overigens al vele

jaren de biggen betrekt. Van Gennip heeft namelijk

een zeer groot bedrijf en kan grote aantallen biggen

leveren. ‘Daardoor kunnen wij de hele stal in één

keer volleggen,’ zegt Conny.

VoedingHet is voor De Heus een uitdaging om het beste voer

te maken voor varkens die zo snel groeien. In 2007

is De Heus gestart met het ontwikkelen van voer dat

aansluit bij varkens met een hoge gezondheid. ‘Wij

voeren nu Start Delux en een op maat gemaakt af-

mestvoer,’ zegt Wim. ‘We voeren nu nog twee soor-

ten voer, maar binnenkort stappen wij over op drie;

er komt een tussenvoer bij. De voeding van gezonde

vleesvarkens die zo snel groeien luistert heel nauw.’

Voor het overige is de situatie bij Boeren vrij stan-

daard. De stallen zijn ongeveer twintig jaar oud,

er zijn een halfroostervloerstal (480 dieren) en een

volledig roostervloerstal (960 dieren), plafondventi-

latie en voeren via brijbakken. Boeren staat bekend

als een precieze varkenshouder.

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 19

Snelle groeiers dankzij SPfDe vleesvarkens van Wim en conny Boeren hebben de vaart er goed in zitten. Ze groeien sneller dan 900 gram per

dag, gemiddeld zelfs 941 en dit al drie jaar achtereen. op dit bedrijf in België worden dus bijzondere prestaties

verricht, met name dankzij de invoering van het SPf (Specific Pathogen free)-systeem.

v a r k e n s

W

belGiscHe varKensHOuder beHaalt al drie jaar tOpresultaten

ludo Beerten

Specialist Varkens

} [email protected]

>> 'Dierenartskosten zeggen veel over de

gezondheid'

1000

950

900

850

800

750

700

650

600

550

Grafiek 1Groei afgelopen drie jaar

gram

betere resultaten

De Heus hanteert drie speerpunten om de resultaten van vlees-varkens te verbeteren

} 1. Bedrijfs-all-in-all-out

} 2. Hoge gezondheid biggen

} 3. Voeren op maat

2007 2008 2009

988 gram

918 925 gram gram

Groei per dag

Page 20: Leesvoer nr.2 - april 2010

20 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

p bedrijven waar de voorjaarsbemesting

voldoende hoog is, is het aan te raden om

niet alleen de massa van het gewas als

leidend voor het maaitijdstip te nemen, maar ook

het aantal groeidagen van het gras erbij te betrek-

ken. Grafiek 1 laat zien dat de maximale groei van

gras tussen dag 30 en 42 plaatsvindt. Vanaf vier

weken (28 groeidagen) vindt per dag een toename

van minimaal 170 kg droge stof per hectare plaats.

Dit betekent dat na 28 dagen in een halve week

maar liefst meer dan 550 kg droge stof per hectare

groeit (méér dan 15 procent van de totale op-

brengst van een maaisnede). Benut deze explosieve

groei door te maaien na vier weken groei. Praktisch

gezien verschijnt dan een enkele aar in het gras.

Het beste is om twee tot drie dagen zon in het gras te

hebben voor het maaien. Zonuren in combinatie met

koele nachten zorgen voor opeenstapeling van sui-

kers in het gras. Suikers verhogen de smakelijkheid

en voeropname van het gras, bevorderen de conser-

vering en zorgen dus voor behoud van voederwaarde.

KuilZand vermindert de voederwaarde. Elke tien gram

boven de honderd gram as in de droge stof verlaagt

de voederwaarde in de graskuil met bijna 1-2 procent.

Vermijd daarom zand in de kuil door mollen te bestrij-

den, te maaien op een minimale stoppellengte van

zes centimeter, de schudder en hark goed af te stellen

en te zorgen voor een schone aanvoerroute bij de kuil.

Ook is verdichting van de kuil belangrijk. Kuilen die

Door veredeling zijn de kwaliteit en met name de verteerbaarheid van grassen fors verbe-

terd. Maar de kwaliteit van het ruwvoer is ook een belangrijke factor in de drogestofop-

name van ruwvoer. In dit artikel leest u tips voor een optimale ruwvoerwinning.

veel GeWOnnen met Optimale ruWvOerWinninG

r u n d v e e

Tips voor oogsten en inkuilen

O

Het is belangrijk om de kuil direct lucht-

dicht af te sluiten

6000

5000

4000

3000

2000

1000

0

180

150

120

90

60

30

0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45

kg drogestof per hectare

kg d

roge

stof

per

hec

tare

toen

ame

van

de k

g dr

oges

tof p

er d

ag p

er h

ecta

re

dagen

Grafiek 1 Grasgroei per dag en totale

drogestof per hectare (bij gesloten gewas

en bij een maximale lichtonderschepping

door het blad)

toename van de kg drogestof per dag per hectare

Grasgroei per dag

Page 21: Leesvoer nr.2 - april 2010

21

veel droge stof per kubieke meter bevatten,

conserveren gemakkelijker (minder zuurstof)

en zijn bij uitkuilen ook minder broeigevoelig.

Het gewenste drogestofpercentage ligt om die

reden dan ook rond de 40 procent. Een goede

verdichting is afhankelijk van de laagdikte die in

één keer wordt opgebracht, de aanvoersnelheid

(aantal hectares per uur), het gewicht van de shovel

en de tijd die de shovel besteedt aan het aanrijden.

Voor de conservering van de kuil zijn melkzuurbac-

teriën noodzakelijk. Deze bacteriën groeien onder

zuurstofarme omstandigheden. Daarom is het

belangrijk om de kuil direct luchtdicht af te sluiten.

Een dunne (doorzichtige) folie trekt zich vacuüm op

de bovenlaag van de kuil, waardoor zuurstof wordt

buitengesloten en melkzuurbacteriën snel kunnen

zorgen voor stabilisering van de kuil.

Gebruik inkuilmiddelOp basis van de broeigevoeligheidsindex becijferde

BLGG AgroXpertus dat op een gemiddeld bedrijf

van 43 ha en met ongeveer zeventig melkkoeien,

het voederwaardeverlies gemiddeld € 10.000,- be-

draagt. Oorzaak hiervan zijn een te laag niveau aan

melkzuurvormende bacteriën en te weinig azijn-

zuurvormende bacteriën. De eerste soort

bacteriën zorgt voor een snelle pH-daling in de

kuil en daardoor voor een goede en snelle con-

servering. De tweede zorgt voor azijnzuurvorming,

waardoor de kuil minder broeigevoelig is (figuur 1).

Bonsilage Plus is een kuiltoevoegmiddel dat zowel

de conservering bevordert als ook broei- en schim-

melremmend werkt. De kost gaat voor de baat: een

investering van € 20,- per hectare in Bonsilage Plus

levert ongeveer € 100,- per hectare op. Een betere

conservering levert een hogere voederwaarde op

en ook een betere smakelijkheid. De opname van

de graskuil neemt hierdoor toe. Remming van

broei en schimmel zorgt voor minder verlie-

zen, omdat de voerresten minder zijn.

>> 'Een betere conser-vering levert een hogere voederwaarde en een

betere smakelijkheid op'

maak kans op gratis bonsilage plus! Dit jaar doet BLGG AgroXpertus onderzoek naar inkuilmiddelen. Onder de inzenders van kuilana-lyses die Bonsilage Plus in de hele kuil toevoe-gen, verloten BLGG AgroXpertus en Barenbrug voor 250 ton gras Bonsilage. Laat daarom op uw analyserapport, wanneer dit is toegevoegd, Bonsilage Plus als inkuilmiddel vermelden en maak daarmee kans op gratis Bonsilage Plus! Vraag naar de actievoorwaarden bij uw adviseur.

actie

Figuur 1 Gehakseld gras geeft 10 kg droge stof per kubieke meter meer in de kuil

René Knook

Productmanager Rundvee

} [email protected]

Page 22: Leesvoer nr.2 - april 2010

v a r k e n s

22 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

Benny en Carla Van der Heijden – Oppers opende

vorige maand de deuren van hun nieuwe SPF

vleesvarkensstal met 2.200 plaatsen. Geïnteres-

seerde collega varkenshouders, toeleveringsbe-

drijven en consumenten waren welkom. Mede op

initiatief van Van der Heijden stond deze dag in

het teken van ‘hoge gezondheid in de praktijk’.

Bezoekers kregen gelegenheid om workshops te

volgen, die specialisten van De Heus, Agra-Matic,

Topigs en DAC Aadal gaven. De specialisten gaven

vanuit hun vakgebied informatie over een hoge

gezondheidstatus.

ondernemer als schakelIn de workshops kwam sterk naar voren dat de on-

dernemer zelf de belangrijkste schakel in de hoge

gezondheidsstatus is. De discipline, motivatie en

wil moeten aanwezig zijn. Indien de ondernemer het

lukt om hoge gezondheid te realiseren op zijn be-

drijf, verbeteren de technische resultaten aanzien-

lijk. Dit leidt uiteindelijk tot betere bedrijfsresultaten.

Het werkplezier, een niet te onderschatten factor op

succesvolle bedrijven, zal daarnaast voor zowel de

ondernemer als zijn medewerkers toenemen.

In de smaakDe nieuwe opzet van de open dag met workshops

viel zeker in de smaak bij de bezoekers, gezien

de vele positieve reacties die Van der Heijden en

De Heus Voeders ontvingen. Benny, Carla en de

kinderen mogen zeer trots zijn op het prachtige

gesloten SPF-familiebedrijf dat zij samen hebben

opgebouwd in Boekel. De open dag was zeer goed

bezocht en uitstekend verzorgd.

'Hoge gezondheid in de praktijk' wat houdt dit nu in? Wat zijn de voordelen en

waarzitten de valkuilen voor de ondernemer? Gezondheid is een hot item gezien

de maatschappelijke discussies over megastallen en resistente MRSA-bacterieën.

Welke kansen biedt een hoge gezondheidstatus?

Open daG van der Heijden

Hoge gezondheid biedt perspectief

franko van lankvelt

Verkoopleider Varkens

} [email protected]

Veel belangstelling tijdens de open dag

Hygiëne en discipline zijn belangrijk om de

hoge gezondheidssta-tus te behouden

Gezondheid staat op allerlei

manieren ter discussie

symposium belgische varkenshouderij In de sfeervolle omgeving van Priorij corsendonk in oud-Turnhout heeft De Heus in maart een symposium over de Belgische varkenssector georganiseerd. De opkomst was groot en de klanten en overige relaties waren positief. Het thema ‘Efficiëntie & gezondheid’ werd helder en duidelijk verwoord in de presentaties van onze sprekers. Wat is momenteel de concurrentie-positie Belgische varkenssector ten opzichte van Europa? Hoe blijven wij competitief? De kostprijs moet omlaag, dat is bekend, maar hoe? Werken met een vier-wekensysteem, efficiënt bouwen, voeren volgens de GPS-module zijn stappen in de juiste richting. Daarnaast leiden SPF (hoge gezondheid), tot betere technische resultaten. Hoe bereikt u als ondernemer deze hoge gezondheidstatus? Bovenstaande zaken zijn uitgebreid aanbod gekomen.

Rudy van den Heuvel, Verkoopleider Varkens

Page 23: Leesvoer nr.2 - april 2010

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 23

v a r k e n s

Support) vleesvarkens kan doelgericht de juiste voer-

strategie voor maximale groei worden vastgesteld.

3 Benutten groeipotentie beren

De Heus voerde praktijkproeven uit om de groeipoten-

tie van beren te analyseren en vergeleek de uitkomsten

met praktijkresultaten. Tevens startten we in 2009 op

Varkenspraktijkcentrum Sterksel een uitgebreide proef

voor voedingsonderzoek naar de groei van beren.

Berenproef op een praktijkbedrijfOp een praktijkbedrijf deden we onderzoek naar

de prestaties van beren en gebruikten hierbij dieren

van de Tempolijn, gezien het hoge marktaandeel

van deze beer. In deze proef zijn twee voerstra-

tegieën getest. Ook bij deze proef zien we hoge

groeicijfers, zie resultaten in de tabel.

Strategie werpt vruchten afSamenvattend kunnen we concluderen dat de stra-

tegie van De Heus zijn vruchten afwerpt. Ze heeft

er toe geleid dat De Heus een uitstekend vleesvar-

kensvoerprogramma heeft ontwikkeld, passend bij

alle genetica. De 1.000 gram groei per dag komt

ook voor de praktijk in zicht.

Klinkende resultaten met visie op varkensvoedingDe Heus zette drie jaar geleden een langetermijnstrategie uit om de groeipotentie van

vleesvarkens optimaal te benutten. onder proefomstandigheden groeien vleesvarkens

per dag gemiddeld 1.000 gram (of meer). ons doel is dit ook in de praktijk te realiseren.

Henk van Kuyk

Sectorhoofd Varkens

} [email protected]

A B

opleggewicht 23,1 kg 23,8 kg Aflevergewicht 97,5 kg geslacht 98,3 kg geslacht Groei 949 gram/dag 945 gram/dag Voederconversie 2,44 2,46 EW conversie 2,74 2,74 Uitval 1,7 % 1,7 % Voeropname per dag 2,31 kg 2,33 kg

Tabel 1 Resultaten Tempo beren op basis van voerstrategie A en B

Vleesvarkens zijn zwaar afgemest om invloed van geslacht gewicht op spek- en spierdikte nader te kunnen analyseren

1050

1000

950

900

850

800

750

700

gram

jeugdfase tussenfase eindfase 23 - 48 kg 48 - 81 kg > 81 kg

836

960

1041

809

1008

991

Groei in gram per fase

Om de 1.000 gram groei in de praktijk te behalen

heeft de Heus drie pijlers uitgezet:

1 Specifiek voeding voor SPF vleesvarkens

Op het praktijkbedrijf van Boeren (zie pagina 18) en

een De Heus SPF-proefbedrijf zetten we de afge-

lopen jaren biggen op van verschillende SPF-ver-

meerderaars. Tevens is onze visie vertaald naar een

praktisch voerprogramma. De goede resultaten van

Boeren bewijzen dat De Heus op de juiste weg zit.

2 Het vaststellen van de optimale

eiwitbehoefte vleesvarkens

Voor een efficiënte en maximale groei is het cru-

ciaal om inzicht te krijgen in de eiwitbehoefte van

vleesvarkens tijdens het mesttraject. Wij hebben

via verschillende invalshoeken de eiwitbehoefte van

het huidige moderne vleesvarken vastgesteld. In

2008 is een uitgebreide voerproef op Varkensprak-

tijkcentrum Sterksel uitgevoerd om meer inzicht te

verkrijgen in het verschil tussen borgen en gelten in

de verschillende groeifases.

In 2009 voerden we samen met onder andere

Topigs, voerproeven uit op praktijkbedrijven. Op

basis van deze proeven en andere praktijkmetingen

bepaalden we dierprofielen. Uiteindelijk stelden we

de eiwitbehoefte van het huidige moderne vlees-

varken vast met de dierprofielen en met voerproe-

ven met verschillende eiwitniveaus is.

Daarnaast besteedden we veel aandacht aan het

analyseren van resultaten van klanten. We keken

hierbij naar voerschema’s, voeropnames en voer-

soorten. Bij deze analyses zijn de meestgebruikte

genetische lijnen meegenomen. Deze drie elementen

leidden tot een nieuwe vleesvarkensvoerstrategie.

Met de speciale voermodule GPS (Guide Practical

A B

Stem voor de beste resultaten de voeding nauwkeurig af op de groeipotentie van uw varkens

Page 24: Leesvoer nr.2 - april 2010

24 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

et Brijteam van De Heus bestaat uit ge-

specialiseerde nutrionisten die klanten met

raad en daad bijstaan bij het gebruik van

zowel natte als droge bijproducten. De leden van

het brijteam stellen het complete rantsoen samen.

Ze combineren de bijproducten tot een goed rant-

soen en stellen bedrijfsspecifieke voeders samen

die als aanvulling dienen. Deze bedrijfsspecifieke

voeders zijn gebaseerd op de beschikbare bijpro-

ducten maar ook op intensief contact met de var-

kenshouder met inbreng van de specialist die het

betreffende bedrijf begeleidt. Het uiteindelijke doel

is het behalen van de beste technische resultaten

met de laagste voerkosten en het hoogste saldo.

ScanOm te onderzoeken of een voerinstallatie naar

behoren werkt, voeren leden van het Brijteam zo-

genaamde scans uit. Hoe werkt zo’n scan? Samen

met specialist Theo Klopman voeren wij een scan

uit bij de droogvoerinstallatie van Jaco Geurts in

Scherpenzeel. Van belang is om bij de start de

scan met de varkenshouder door te spreken.

Het is een feit dat twee zaken grote invloed hebben

op de voeding van de varkens, namelijk de voer-

installatie en het rantsoen. Als één van beide niet

goed is, dan staat het resultaat al snel onder druk.

Voer en voerinstallatie moeten optimaal op elkaar

afgestemd zijn. En hiermee wordt direct de essen-

tie van de Droogvoerinstallatie-Scan duidelijk.

functionaliteitHet eerste deel van de scan bestaat uit het contro-

leren van de functionaliteit. Wij inspecteren grondig

de droogvoerinstallatie waarbij diverse facetten van

de installatie aan de orde komen. We brengen in

kaart vanuit welke silo’s welke producten worden

aangevoerd. Hoe staat het met de aansluitingen

Sinds de opkomst van bijproducten legt De Heus zich toe op de toepassing hiervan in de var-

kenshouderij. Inmiddels is er veel praktische kennis en ervaring verzameld. De Heus verdiept

zich niet alleen in het voer, maar beoordeelt met scans ook voerinstallaties op de bedrijven.

scan van de vOerinstallatie

v a r k e n s

De moeite van het meten waard

H

Cruciaal onderdeel van de voerinstallatie

is de menger

Rinus Veldhorst

Nutrionist Brijvoer

} [email protected]

jaco Geurts De Droogvoerinstallatie-Scan waarover in dit artikel wordt gesproken is uitgevoerd op het bedrijf van Jaco Geurts in Scherpenzeel. Een bedrijf met 420 Topigs 20 zeugen, 1.400 gespeende biggen en 3.500 vleesvarkens. Het bedrijf bestaat al vele jaren en is destijds door de vader van Jaco opgestart. Samen met zijn vader (halve dagen) en een medewerker (twee dagen in de week) runt Jaco zijn bedrijf.

Page 25: Leesvoer nr.2 - april 2010

De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010 25

van de aanvoervijzels naar de menger? Vaak staan

we er niet altijd bij stil, maar een minder goede aan-

sluiting kan op de lange duur voor de nodige pro-

blemen zorgen. Essentieel voor de installatie is het

goed afwegen van de hoeveelheden voer. Weegt de

installatie daadwerkelijk de juiste gewichten? Wij

controleren dit met ijkgewichten. Na de inspectie

van de installatie volgen we het proces tot en met

het uitdoseren in de droogvoerbak. Dit brengen

we uitvoerig in beeld en controleren elke stap. Om

nogmaals de afgifte van de juiste hoeveelheid voer

te controleren, wegen we meerdere uitgedoseerde

porties na. Tevens kunnen er op cruciale punten in

het voercircuit voermonsters worden genomen die

het laboratorium van De Heus verder analyseert.

Rantsoenen en curvesNaast de praktische kant van de voeruitgifte kijken we

kritisch naar de rantsoenen, voercurves en mengtabel-

len. Het spreekt voor zich dat deze, voor het behalen

van topresultaten, afgestemd moeten zijn op de be-

drijfssituatie. Zijn de producten afgestemd op de voer-

opname en de genetische groeicapaciteit van de var-

kens? Elke afdeling heeft zijn eigen aantal varkens met

hun specifieke behoeften. Om de installatie nog beter

te laten werken moet er ook gekeken worden of instel-

lingen in de praktijk overeen komen met de ‘theorie’.

Het is altijd zo dat we rekening moeten houden met

de (on)mogelijkheden van de droogvoerinstallatie.

RapportAlle bevindingen van de scan verwerken we na het

bedrijfsbezoek in een kort rapport. Hierin staan de

resultaten van de Droogvoerinstallatie-Scan objectief

weergegeven. Omdat de specialist en de nutritionist

samen de scan uitvoeren, is De Heus slagvaardig bij

aanpassing van het aanvullend voer. Dit voer wordt

immers gemaakt op basis van de specifieke bedrijfs-

omstandigheden. De Heus kan voer leveren dat is

aangepast aan de actuele bedrijfssituatie. Om klan-

ten op de hoogte te houden van de ontwikkelingen

op de brijvoermarkt geeft het Brijteam de nieuwsbrief

‘Brij-Info’ uit. In ‘Brij-Info’ komen de meest actuele

onderwerpen voor de zelfmenger aan de orde.

WezenlijkVoeding is een zeer wezenlijk onderdeel van de var-

kenshouderij. Een goed functionerende droogvoer-

installatie en een optimaal rantsoen leiden tot betere

prestaties van uw varkens. De varkenshouders die het

maximale uit hun varkens weten te halen, realiseren

de hoogste saldo’s. De hier omschreven Droogvoerin-

stallatie-Scan helpt u met het verbeteren van de tech-

nische resultaten met als gevolg een beter saldo.

De opslag van voer in de silo’s wordt gecontroleerd

Onderdeel van de scan is de controle van het uitdoseren in de droogvoerbak

tipDoseer één keer per maand op een ventiel waar geen dieren staan een hoeveelheid voer en weeg deze portie na ter controle

Page 26: Leesvoer nr.2 - april 2010

26 De Heus · Leesvoer 2 | apr i l 2010

r u n d v e e

De organisator van de studiereis naar de Flevopol-

der was Landbouwadviesbureau LIBA uit Bocholt

(België). LIBA constateerde dat op de bedrijven die

ze begeleidt, de afkalfleeftijd van de eerstekalfsvaar-

zen hoog is. Daarom organiseerde het bureau een

studiereis naar de Waiboerhoeve voor Belgische

melkveehouders om zich te verdiepen in mogelijkhe-

den om de afkalfleeftijd te verlagen. Ook maakten de

melkveehouders kennis met het Kaliber Jongveeplan

van De Heus. Verkoopleider Edwin van Werven gaf

tijdens een praktische inleiding de richtlijnen weer

waartoe het Kaliber Jongveeplan leidt: afkalven op

22-23 maanden. Bij het opfokbedrijf Hendriksen

zagen de veehouders met eigen ogen de resultaten:

afkalven op 22-23 maanden kan, mits met voldoende

uitgegroeide vaarzen. Vaarzen met kaliber, dus.

Het effect van Kaliber Jongveeplan is ook op de

Waiboerhoeve aangetoond. De volgens het Kaliber

Jongveeplan opgefokte vaarzen produceren de

eerste en zelfs de tweede lactatie bovengemiddeld.

Ze groeien mooi uit en behouden de voorsprong in

leeftijd bij de tweede afkalving.

Doorlichting jongveeopfokVerder bezochten de deelnemers aan de studiereis

vier gespecialiseerde melkveebedrijven in de Flevo-

polder, overwegend klanten van De Heus. Dankzij

de openheid tijdens de rondleiding op deze bedrij-

ven konden de Belgen de situatie en de bedrijfsvoe-

ring van hun Nederlandse collega’s vergelijken met

hun eigen omstandigheden. De gedrevenheid en het

technisch vakmanschap van de bezochte melkvee-

houders wekten bewondering. Verwondering was er

over de volledig andere manier van financiering door

de banken en de hoge grond- en quotumprijzen.

Het was voor de melkveehouders een erg inte-

ressante studiereis. Vele deelnemers aan de reis

hebben de specialisten van De Heus een vervolg

gevraagd, in de vorm van een doorlichting van hun

jongveeopfok.

Half februari stapten zo’n honderd Belgische

melkveehouders op de bus voor een twee-

daagse studiereis naar de flevopolder. op het

programma stonden onder andere een bezoek

aan de Waiboerhoeve en een kennismaking

met het Kaliber Jongveeplan van De Heus.

belGiscHe melKveeHOuders verdiepen zicH in Het Kaliber jOnGveeplan

Studiereis naar deflevopolder

friedo Steensels

Specialist Rundvee

} [email protected]

Een groep Belgische melkveehouders

bracht tijdens een tweedaagse studiereis

een bezoek aan de Waiboerhoeve

Verkoopleider Edwin van Werven gaf tijdens een prak-tische inleiding de richtlijnen weer waartoe het Kaliber Jongveeplan leidt: afkalven op 22-23 maanden

'Het zijn niet de sterksten die

overleven, noch de slimsten,

maar diegenen die zich het best

aanpassen'C. Darwin

Page 27: Leesvoer nr.2 - april 2010

27

h u i s v e s t i n g

Wim Janssen, Adviseur Bouw } [email protected]

Het is een veelgehoord probleem: na het leg-

gen van grote, betonnen roosterelementen

op putwanden ontstaan ongelijkheden in het

vloeroppervlak. Maar er valt wat aan te doen.

Voorkom problemen met roosters

Er wordt nogal eens geklaagd over het ‘klapperen’

van roosters en combiroosters die op de putwand

steunen. Dit euvel wordt veroorzaakt door een

ongelijke afwerking. De klachten kunnen ontstaan

door het ongelijk afwerken van de bovenzijde van

de putwanden. Een andere oorzaak is dat de spe-

cielaag tijdens het leggen wordt ingedrukt door het

grote gewicht van de betonplaten.

Fabrikanten van de betonnen roosters schrijven

een specielaag van ongeveer 10 mm dikte voor om

deze problemen te voorkomen. Maar de ervaring

leert dat dit niet afdoende is. Andere oplossingen

verdienen de voorkeur, zoals het plaatsen van een

nylon koord in combinatie met een speciebed. In

Duitsland is het gebruikelijk om beton- en rooste-

relementen te voorzien van oplegvilt. Dit materiaal

wordt speciaal voor deze toepassing gefabriceerd.

De Nederlandse stallenbouwers vinden oplegvilt

echter te duur en de optie sluit (nog) niet aan bij de

voorwaarden van enkele roosterfabrikanten.

ongelijkheid beperkenHet ongelijk afwerken van de bovenzijde van de

putwanden moet uiteraard worden beperkt tot

minder dan 4 mm om problemen te voorkomen.

Het gebruik van een speciebed is noodzakelijk

om te voldoen aan de garantievoorwaarden van

de fabrikant en om conform de wettelijke eisen de

betonelementen voldoende oplegging te geven.

De dikte van het nylon koord dient te worden

afgestemd op de maximale samendrukbaarheid

tot 10 mm. De leverancier van de betonpanelen

moet vooraf akkoord gaan met de methode.

Mestput in aanbouw

Nylon koord in combinatie met een specielaag

Leggen van betonelementen

tip Het plaatsen van een nylon koord in combi-natie met een specie-bed kan een oplossing bieden voor ongelijke roostervloeren.

Page 28: Leesvoer nr.2 - april 2010

Samen voor resultaatDe Heus Voeders B.V. Postbus 396 6710 BJ Ede Tel. 0318 – 675 430 KvK 14626985 [email protected] www.de-heus.nl

De Heus voor begeleiding op maat

• deskundige specialisten met gedegen vaktechnische kennis en brede praktijkervaring• assortiment vleeskuikenvoeders voor diverse marktsegmenten• voerstrategie toegespitst op uw bedrijfsvoering• resultaat gericht op gezondheid en rendement

De Heus blijft zich inzetten om samen met u te streven naar optimaal resultaat. Bedrijfsgerichte begeleiding en persoonlijk contact, gecombineerd met een uitgebalanceed voerassortiment zijn hierbij de kernwaarden.