Leesvoer nr.3 - 2012
28
Jaargang 15 | nummer 3 | juni 2012 2012 3 LEES VOER TopLac gezonde droogstand
-
Upload
de-heus-voeders-bv -
Category
Documents
-
view
240 -
download
4
description
Leesvoer is het huisorgaan van De Heus Voeders. Dit informatieve en kleurrijke blad verschijnt 4 à 5 keer per jaar. Leesvoer gaat in op actualiteiten uit de sector.
Transcript of Leesvoer nr.3 - 2012
Jaargang 15 | nummer 3 | jun i 2012
2012
3
Leesvoer TopLac
gezonde droogstand
U vindt alles over Leesvoer ook op internet. Ga naar
www.de-heus.nl
Op de cover
Het resultaat van het TopLac
DroogstandsPlan: een fitte moeder
en gezond kalf
2 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
7
12
25
In dit nummer
r u n d v e e
Reportage familie Kooiker 4
Gezonde dieren in de herfst 12
TopLac DroogstandsPlan: superpraktisch 14
NRM, het mooiste evenement! 17
TopLac spaaractie 2012 17
Goede prijzen rosékalverhouderij 24
v a r k e n s
Tips tegen de zomerdip 8
Klimaatproblemen opsporen 9
Te weinig biest? 18
Hogere prijs door groepshuisvesting? 20
Het beste voeradvies voor beren 25
p l u i m v e e
Neem tijdig maatregelen bij hittestress 6
Beter functioneren met goede verlichting 7
a g r a - m a t i c
Succesvol bouwen is specialistenwerk 16
Nieuwe stal past mooi in het landschap 22
a l g e m e e n
De Heus en social media 10
Neem oorzaken van brand weg 26
Welkom 3
Ontmoet De Heus 11
14
'De eiwitbehoefte van beren blijft lange tijd hoog.
Stem het voerhierop af'
coLofonLeesvoer is het huisorgaan van De Heus
Uitgever: De Heus Voeders B.V.
Redactieraad: Patrick van Vugt, Franko van
Lankvelt, Nico Woudenberg,
Augustine van Ree en Joost Belt
Redactieadres: Postbus 396 6710 BJ Ede,
telefoon 0318 – 675 497
e-mail [email protected]
Productie: Iris communicatie & reclame,
Lichtenvoorde
Druk: BDU Barneveld
Leesvoer 3 | juni 2012
Welkom!
Leesvoer wordt gedrukt op FSC
gecertificeerd houtvrij silk mc papier.
Keep (it) coolWanneer wij het ‘s zomers warm krijgen, zoeken we graag de aangename verkoeling van een flinke boom en een glas drinken. Konden we onze dieren ook maar zo gemakkelijk koel houden… Het klimaat in de warme stal bezorgt veehouders elk jaar weer stress. Ze zien de dieren problemen hebben met de hoge temperaturen en zien de resultaten kelderen. Onnodig! Neem tijdig preventieve maatregelen, schakel eventueel over naar een andere voersoort en houd constant de vinger aan de pols. Zo vermindert u de warmtestress bij de dieren en de zorgen bij uzelf. In deze Leesvoer vertellen onze specialisten uitgebreid hoe u de stallen voorziet van een aangenaam leefklimaat voor uw dieren. Doe er uw voordeel mee.
Van de redactie
Augustine van Ree, Marketing & Communicatie
BRIJTEAMBrijteam maakt bijproducten rendabelHet Brijteam is een gespecialiseerde afdeling van De Heus die varkenshouders ondersteunt bij het voeren van bijproducten. Het doel van het team is om het voeren van bijproducten zo rendabel mogelijk te maken.
Om het maximale voordeel uit bijproducten te halen is informatie nodig over de bijproductenmarkt evenals goede rantsoenen en goede adviezen. De juiste partij is hiervoor het onafhankelijk opererende Brijteam van De Heus. Deze specialis-ten beschikken over veel praktische kennis. Het Brijteam is onafhankelijk omdat ze volledig los staat van leveranciers van bijproducten. Het brijteam denkt met u mee over de totale bedrijfsvoering.
Bijproducten? Neem contact op met het Brijteam. Bel met 0413 - 241 221 of mail naar [email protected]
4 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
r u n d v e e
In 2008 is in de provincie Groningen het project Duurzaam Melkvee gestart op initiatief
van Valacon Dairy. Medio april 2012 is dit project afgerond. Roland Kooiker was één van
de deelnemers. Hij boekte succesvolle resultaten.
et bedrijf van de familie Kooiker staat aan
de Waardweg te Grijpskerk. Roland en
Janette Kooiker en hun drie dochters
Vivian, Marlon en Isa wonen er sinds 2003. Het is
een familiebedrijf. Kooiker besteedt het middag-
melken uit en veel van het landwerk doet de loon-
werker. Een goede balans tussen bedrijf en gezin is
een belangrijke voorwaarde voor de familie Kooiker.
In de begroting wordt hiervoor jaarlijks € 0,70 per
100 kg melk voor vreemde arbeid meegenomen.
nulmetingHet project Duurzaam Melkvee is gestart met een
nulmeting. Hierbij kwam voor het melkveebedrijf
Kooiker naar voren dat het vervangingspercentage
van de veestapel bovengemiddeld was. De verbe-
terpunten waren de jongvee-opfok, de droogstand
en de boxbedekking. Roland zegt over het project:
‘Je moet openstaan voor verandering. Niet te
veel verbeterpunten in één keer benoemen en
het vooral concreet maken en aanpakken.’
AanpakIn de keuken hangt een slogan van Loesje:
‘Waarom moeilijk doen als het samen kan’. Deze
slogan staat symbool voor de aanpak van de ver-
beterpunten. Roland legt uit: ‘Een eenmansbedrijf
bestaat niet. Daarom kies ik voor de kracht van de
H
De kracht van de juiste samenwerking
Familie KooiKer
Succesfactoren ‘De grote vooruitgang in de jongvee-opfok is te danken aan de samenwerking tussen mijn vader Jan Kooiker en rundveespecialist Harold van Raaij’, maakt Roland duidelijk. ‘Beiden hebben enorm bijgedragen aan het op een hoger plan brengen van de jongvee-opfok. Het jongvee is gehuisvest in Ter Aard. Hier verhuizen de kalveren na de melkperiode naar-toe. We hebben verder vier punten aangepast.’
Ten eerste stelden we de rantsoenen samen volgens het Kaliber Jongvee Plan om vervetting te voorkomen en maximale daggroei te realiseren.
Verder verbeterden we de ventilatie en het klimaat in de stal.
Ten derde hebben we ervoor gezorgd dat
het jongvee niet een rantsoenverandering en andere huisvesting tegelijkertijd moet ondergaan
Tot slot zijn we de groei en de opfok continu gaan meten, monitoren, analyseren en aanpassen.
Harold van Raaij
Specialist Rundvee
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 5
24 maanden. Het vervangingspercentage is van
42 procent in 2008 naar 17 procent in 2011
gegaan. De leeftijd van de veestapel is nu 5 jaar
met 4,6 lactaties en de levensproductie bij afvoer
steeg met bijna 10.000 kg naar 35.718 kg. De uitval
van vaarzen is in de periode tussen 2008 en 2011
teruggebracht van 9 naar 4 procent.
‘We zijn uitermate tevreden over de samenwerking
en de resultaten die we met elkaar realiseerden.
Daarnaast bestaat de winst vooral uit meer werk-
plezier en -gemak en meer rust op het bedrijf’,
is de slotsom van Roland.
samenwerking en voor eenvoud, omdat dit sneller
en blijvend tot resultaten zal leiden.’
Roland vormde met rundveespecialist Harold van
Raaij van De Heus en zijn vader Jan Kooiker een
team om concreet met het verbeterpunt te hoog
vervangingspercentage aan de slag te gaan. De
eerste stap was de nulmeting. Vervolgens hebben
ze samen een doelstelling geformuleerd: waar wil-
len we staan over één à twee jaar?
RouteDe route naar de doelstellingen moet consequent
worden afgelegd. Roland zegt hierover: ‘Doelmatig
werken en discipline zijn essentieel. Doe vooral
geen dingen die niet nodig zijn, want dan schiet
je je doel voorbij en kun je het een ander ook niet
meer uitleggen. Het vergt dan alleen maar extra tijd
en kom je niet tot resultaten.’
De resultaten van het project zijn uitstekend.
Concreet daalde de afkalfleeftijd van vaarzen van
26 maanden in 2008 naar net iets minder dan
in het kort Wie? Roland en Janette Kooiker Wat? 200 melkkoeien, 9.689 kg,
4,16% vet en 3,39% eiwit Waar? Grijpskerk (Groningen) Hoeveel? 87 ha; 62 ha grasland, waarvan
7 ha rietzwenk, 14 ha snijmaïs en 12 ha tarwe
Waarom? Resultaten project Duurzaam Melkvee Groningen
Het gemiddelde van het jongvee van Kooiker (zwarte lijn) ligt precies op de streefgewichtlijn (groen) van het Kaliber Jongvee Plan
Een goede balans tussen werk en gezin is belangrijk voor de familie Kooiker
600
500
400
300
200
100
0 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30
leeftijd (maanden)
gew
icht
(kg)
gemiddeld
Groei van het jongvee gewicht
streefgewicht
6 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
WaterWater is een belangrijke voedingsstof voor uw
dieren. Daarnaast voert water warmte af via
de ademhaling. Bij hogere temperaturen is de
waterbehoefte groter. Verstrek daarom in de
zomer voldoende vers en koud water van goede
kwaliteit. Controleer regelmatig tijdens de ronde
de kwaliteit van het drinkwater op verschillende
plaatsen in de stal. Hogere temperaturen in de
stal vergroten namelijk de kans op vervuiling in
de leidingen.
VoersamenstellingBij een langdurige hitteperiode gaan vleeskuikens
minder eten. Hierdoor krijgen de vleeskuikens
onvoldoende eiwit en energie binnen en neemt
de groei af. Het is belangrijk dat u in een periode
van verminderde opname kiest voor de juiste
samenstelling. De Opti-lijn kenmerkt zich door een
hogere concentratie aan nutriënten en is hiermee
uitermate geschikt om in de behoefte te voorzien
bij een verminderde opname. Om de voeropname
te stimuleren kunt u eerder overschakelen naar
korrel. Toevoegingen in de vorm van stressmix
aan het voer bieden extra ondersteuning aan het
kuiken.
TarweHet is niet raadzaam om bij warm weer extra tarwe
te voeren. Tarwe geeft extra interne warmtebelasting
van het dier, terwijl het kuiken de warmte minder
goed kan afstaan aan de omgeving. Daarnaast
verdunt extra tarwe de nutriënten. Deze verdunning
in combinatie met verminderde opname door warm
weer leidt tot het niet goed afdekken van de behoefte.
Extra aandacht voor de tarwekwaliteit is nodig aan
het einde van de zomer. In deze periode komt tarwe
van de nieuwe oogst beschikbaar. Het overschakelen
in deze periode vraagt aandacht. Om de tarwe van de
nieuwe oogst goed in het rantsoen in te passen, moet
u weten wat de kwaliteit is. Tijdens de eerste weken
van de nieuwe oogst voegt De Heus standaard in
alle vleeskuikenvoeders (compleet en concentraten)
extra enzymen toe om de negatieve effecten van de
nieuwe-oogsttarwe tegen te gaan en de overgang
voor de vleeskuikens soepel te laten verlopen.
ManagementZorg naast aanpassing in voer en water voor een
aangepast management dat past bij hoge tempera-
turen. Onze pluimveespecialisten kunnen u advise-
ren bij de keuze van het juiste voerassortiment en
het management tijdens de zomerperiode.
Plotselinge of langdurige warmte veroorzaakt hittestress bij vleeskuikens. Met als gevolg
minder voeropname, lagere groei en slechtere resultaten. Gerichte maatregelen beperken
deze gevolgen.
Patrick van Vugt
Productmanager
Vleespluimvee
z o m e r w e e r
Neem tijdig maatregelen bij hittestress
WARM WEER LASTIG VOOR VLEESKUIKENS
Tips bij hittestress
} controleer de instellingen in de klimaatcomputer
} Zorg voor een luchtstroom
tussen de dieren (lengte ventilatie)
} Vermijd op warme momenten van de
dag hoge activiteit
} Pas de bezettings-dichtheid aan
} ondersteun dieren met extra vitaminen
en mineralen
} Zorg voor voldoende vers en koel water
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 7
De pluimveehouder heeft legpluimveespecialist
Mark Rouwenhorst gebeld omdat hij vragen heeft
over de verlichting. De hennen zijn momenteel rond
de 20 weken oud en de eerste eieren beginnen te
komen. Deze pluimveehouder wil geen enkel risico
lopen met zijn nieuwe koppel. Zijn grootste zorg
is grondeieren. Grondeieren rapen is vervelend,
arbeidsintensief werk en is daarnaast een grote
kostenpost voor het bedrijf. Grondeieren voorko-
men is dan ook van groot belang. Als de verlichting
niet in orde is kunnen er bovendien problemen ont-
staan met pikkerij, broeds worden van hennen, etc.
LichtmeterMark beschikt, net als zijn collega’s bij de legsector
van De Heus, over een lichtmeter. Gecombineerd
met een dosis ervaring en een nuchtere kijk in
de stal levert dit goede adviezen op. Eén van de
eerste dingen die hem in de stallen opvalt, is het
tijdstip dat de verlichting gaat branden. Mark
adviseert in de ochtend er extra uren bij te geven,
zodat de hennen op tijd het legnest kunnen vinden.
AnalyserenAls de pluimveehouder vraagt of hij nog meer licht
moet bijgeven, pakt Mark een stuk papier. ‘Hier kun
je niet zomaar antwoord op geven’, zegt hij, terwijl
hij enkele punten op een rij zet. ‘Eerst eens wat
gegevens analyseren en dan zullen we een schema
opstellen’. Vervolgens spreken Mark en de pluim-
veehouder over het legpercentage, de voeropname
en de gewichten van de kippen. Om het rui-stadium
van de hennen te be-
palen lopen ze nog
even terug naar de
stal. Omdat de hennen
goed ontwikkeld zijn en veruit het merendeel één
oude vleugelpen heeft, adviseert Mark er een uur
licht bij te geven in de morgen.
Lichtsterkte Met de lichtsterkte is niets mis, ziet Mark op de
lichtmeter als hij door de stal loopt en op meerdere
plekken ter hoogte van de leghennen metingen
uitvoert. Ook de verdeling van het licht is goed.
‘Schaduwplekken zijn een groot risico voor het
leggen van grondeieren’ legt Mark uit. ‘Ook is de
lichtsterkte niet te intensief, dus angst voor pikkerij
is niet nodig. Dat laat het verenkleed van de hen-
nen ook wel zien, de glans straalt ervan af!’
De pluimveehouder is tevreden met het geadviseerde
schema. ‘Ik probeer altijd kritisch te zijn in mijn
stallen en wil voorkomen dat ik dingen over het
hoofd zie. Dit geeft me een rustig gevoel. Van-
daag hebben we weer een goede stap gezet.’
Specialist Mark Rouwenhorst bepaalt de lichtintensiteit in de stal met een lichtmeter
z o m e r w e e r
legpluimveehouderij
Hennen functioneren beter met goede verlichting Het is nog vroeg in de morgen als Mark Rouwenhorst zijn auto
parkeert bij het legpluimveebedrijf. ’s Morgens laat, is de hele
dag laat’, glimlacht hij. Mark bezoekt vandaag een nieuwe stal.
Het onderwerp: verlichting.
WetgevingLegkippenbesluit Kippen moeten elkaar kunnen zien, de
omgeving kunnen verkennen en gebrui- kelijke activiteiten kunnen ontplooien.
Daglicht: egale verdeling over stal. Per 24 uur: acht uur ononderbroken duisternis. Kunstlicht: periode halflicht inbouwen.
John Achterstraat
Sectorhoofd Legpluimvee
8 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
p l u i m v e e
Management Controleer de ventilatieregeling en het nood-
stroomaggregaat.
Zorg voor een goede conditie van de zeugen:
• Voorkom te vette zeugen zodat de voerop-
name in de kraamstal niet beperkt wordt.
• Voorkom te magere zeugen, die niets bij
te zetten hebben als hoge temperaturen
zorgen voor een lage voeropname.
Begin tijdig met vliegenbestrijding.
Zorg voor rust in de stal gedurende de
heetste periode van de dag.
Verruim de voertijden: ’s morgens
vroeger en ’s avonds later.
Neem sperma en pipetten mee
de stal in, in een koelbox.
Zorg na de langste dag voor minstens
zestien uur licht en maximaal acht uur
donker. Dit voorkomt najaarsverwerpen.
Water Controleer de wateropbrengst van
de drinknippels (dracht 0,8 l/min,
kraamstal 2,0 l/min, biggen 0,6 l/min).
Verruim de tijdsduur van waterverstrekking voor
drachtige zeugen en opfokzeugen.
Geef extra water bij rondom het werpen (drie
dagen vóór en drie dagen na).
Verlaag het drogestofgehalte van brijvoer.
Voer Controleer of de wintercorrectie van het voer-
schema is afgehaald.
Voorkom voerresten in voerbakken om bederf
tegen te gaan.
Verlaag de voergift tijdens dagen met tropische
temperaturen om de varkens gretig te houden.
Laat zeugen voldoende voer opnemen door lac-
tovoer ‘hittestressmix’ door het voer te mengen of
verstrek per dag 200 g topdressing Quick Fit Mix.
Voeg aan drinkwater voor vleesvarkens
vitamine C toe.
Hygiëne Neem extra maatregelen tegen gisting van voer.
Laat silo’s leegkomen; controleer en reinig ze.
Klimaat Reinig ventilatoren en kokers, filters, openingen
voor onderafzuiging en het ventilatieplafond.
Verruim de P-band.
Verhoog de minimum temperatuur met 2° C.
Houd de luchtinlaat uit de zon (erfbeplanting).
Als zeer warm weer wordt voorspeld, laat dan
de temperatuur in de kraamstal al langzaam
oplopen om de zeugen te laten wennen.
Gevolgen bij zeugenDe voeropname in de kraamstal gaat met 2,8 kg
per dag omlaag als de temperatuur stijgt van
20 naar 29 graden C. De zeugen produceren
minder melk en daardoor daalt het speengewicht.
Bovendien verliezen de zeugen conditie. Ze worden
slechter berig en er zijn meer terugkomers.
VleesvarkensBij zeer hoge temperaturen nemen vleesvarkens minder
voer op waardoor ze langzamer groeien. Onbeperkt ge-
voerde varkens kunnen later gaan compenseren waar-
door ze meer spek aanzetten. De groei en vleespercen-
tage komen lager uit. Het tijdig nemen van maatregelen
in de zomer is zeker de moeite waard. Nadelige effec-
ten van de warmte kunnen hierdoor beperkt blijven.
Met de hoge temperaturen in aantocht is het verstandig om aandacht te
besteden aan het voorkomen van de zomerdip. onderneem op tijd actie.
Tips tegen de zomerdip
ZEUGEN EN VLEESVARKENS
'Toch een mooie zomer
toegewenst…'
Grafiek 1 Effect afdelingstemperatuur op de melkproductie
melkproductie (w. 1, 2 en 3)
7,35
10,4312,0
10,0
8,0
6,0
4,0
2,0
0
l/zeu
g
29 graden20 graden
franco van Lankvelt
Verkoopleider Varkens
9
Veel stallen hebben uitgebreide klimaatcomputers
en prima uitgedachte klimaatsystemen. De grote
vraag hierbij is: klopt wat de klimaatcomputer
aangeeft ook met de beleving van de varkens?
Om de temperatuur en de luchtvochtigheid bij de
dieren te meten, gebruikt De Heus dataloggers.
Als we bijvoorbeeld in een vleesvarkensstal met
problemen een week lang de temperatuur willen
meten, kunnen we ervoor kiezen de logger elke
tien minuten een meting te laten uitvoeren. Als na
afloop de metingen in een grafiek worden gezet,
zien we het temperatuurverloop in de stal.
De voeler van de klimaatcomputer hangt vaak boven
de hokken. Het is van groot belang dat we de data-
logger in het hok plaatsen. De datalogger moet op
dierniveau hangen. Hierdoor meet je wat de dieren
ervaren. Welke veranderingen zijn er op dierniveau
en gaat dit geleidelijk of zijn het grote, snelle schom-
melingen die negatief werken op de gezondheid?
SchommelingenDe grafiek laat zien dat er grote schommelingen in de
temperatuur zitten. Dit betekent dat er dieren in het
hok zijn, die deze schommelingen ervaren en zich ver-
plaatsen om een betere plek te zoeken. Hierdoor ont-
staat onrust of hokbevuiling. Kijk daarom ook naar het
liggedrag en mestgedrag in de hokken. Of kijk naar de
hokken die meer problemen geven dan andere.
Een blik op de historie van de klimaatcomputer geeft
ons veel informatie, maar op sommige plaatsen in de
afdelingen is het op dierniveau heel anders. Dit zien
we in het schema waar we de tijdstippen van de me-
tingen vergeleken met meetmomenten uit de klimaat-
computer (de minimum- en maximumtemperatuur van
een bepaalde dag). Zichtbaar is dat de metingen voor
in de afdeling vrij goed overeenkomen. Temperatuur
dierniveau (datalogger) en voeler (klimaatcomputer)
geven maximaal 1,1 graden verschil. Anders is het
als we de datalogger achter in de afdeling ophan-
gen. Hier zien we dat het op dierniveau op som-
mige momenten wel 5 graden kouder is dan bij de
voeler. Mogelijk is er een te hoge luchtsnelheid bij
de voergangventilatie, waardoor veel koude lucht
in het achterste hok komt. We zien ook dat er bij de
klimaatcomputer maar kleine verschillen zijn. Op
dierniveau zijn de verschillen vele malen hoger. Bij
grote afwijkingen kan met een plan van aanpak het
klimaat op dierniveau worden verbeterd. Dit leidt tot
gezondere varkens en een lager medicijngebruik.
z o m e r w e e r
Klimaatproblemen opsporen met de datalogger
Klimaatcomputers in varkensstallen geven varkenshouders veel informatie
over het klimaat. De vraag is of deze informatie overeenkomt met wat de varkens en biggen in
de hokken ervaren. Met de datalogger krijgt u inzicht in de omgevingstemperatuur van uw dieren.
ConclusieMet de datalogger kunnen we extra informatie over de temperatuur en luchtvochtigheid op dierniveau krijgen. Op bedrijven met problemen kan de datalogger een handig hulpmiddel zijn.
Dick Pannekoek
Specialist Varkens
De datalogger laat zien hoe de temperatuur in een hok schommelt
Vergelijking datalogger en klimaatkast op ver-schillende tijdstippen
30
29
28
27
26
25
24
23 0:00 6:00 12:00 18:00 24:00
tem
pera
tuur
in °
C
Temperatuur in hok met vlees-varkens gedurende een etmaal
Datalogger Klimaatkast Verschil
6-25-2011 17:32:10 26,4 26,7 0,3 6-26-2011 11:12:10 26,8 27 0,2 7-1-2011 17:12:10 26,8 26 -0,8
7-3-2011 8:02:10 20,7 25,9 5,2 7-5-2011 5:12:10 21 25,7 4,7 7-5-2011 18:22:10 27,8 27,2 -0,6
achter in de afdeling voor in de afdeling
10 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
a l g e m e e n
Het is één van de nieuwe woorden van de laatste
jaren; social media. Maar wat wordt er nu eigenlijk
verstaan onder social media? Social media is een
verzamelnaam voor alle internet-toepassingen waar-
mee het mogelijk is om informatie met elkaar te delen
op een gebruiksvriendelijke en vaak leuke wijze. Dit
kan informatie in de vorm van tekst zijn, maar ook ge-
luid of beeld. Bekende voorbeelden van social media
websites zijn Facebook, YouTube, LinkedIn en Twitter.
ProfessioneelSocial media wordt voor allerlei dingen gebruikt.
Zin en onzin worden gedeeld en er is ook sprake
van professioneel gebruik. Er is verschil tussen het
delen van persoonlijke informatie of meer zakelijk
getinte informatie. Wat dat laatste betreft heeft De
Heus de eerste schreden gezet. Zowel via Twitter,
Facebook, als LinkedIn streven wij ernaar wekelijks
inhoudelijk interessante berichten te plaatsen.
Meer volgersHet aantal mensen dat ons via deze media volgt
neemt steeds meer toe. Ook de interactie door de
berichten is positief. En dat maakt het juist zo leuk!
Er komen onverwachte reacties op informatieve
berichten. Daarnaast zien we ook veel berichten
die spontaan over De Heus worden geplaatst; het
is een interessant medium!
U ziet de weergave van een aantal berichten en re-
acties. Wilt u ons ook volgen? Kijk dan op Twitter bij
@de_heus_voeders, Facebook bij De Heus Animal
Nutrition en op LinkedIn bij De Heus Voeders BV.
Steeds vaker staan mensen in contact met elkaar via internet. Dit gebeurt
via de pc of smart phones. nieuwe vormen van communicatie zijn op gang
gekomen en De Heus doet mee.
De Heus en social media
Augustine van Ree
Medewerker Marketing
Wij kunnen het niet alleenVeehouders zitten vandaag de dag niet altijd in een gemakkelijke positie. Van alle kanten krijgt u standjes, verwijten of zelfs beschuldigen. U schaadt de natuur, verziekt de leefomgeving of misbruikt de dieren. Plofkippen, kiloknallers en resistente bacteriën vliegen u om de oren. Als u wordt gevraagd, wat doet u eraan? Dan is er maar één antwoord mogelijk: wijkunnenhetnietalleen.Het moet anders, wordt er geschreven en gezegd. Mooie verhalen over vroeger, over afzetkansen en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Een bankdirecteur roept over vernieuwing maar heeft niets in handen om ook maar iets te veranderen. Ookeenbankkanhetnietalleen.Ik heb het al eens eerder aan de orde gesteld, wil er in de veehouderij iets wezenlijks veranderen, dan zal er een regisseur moeten zijn die de lijnen uitzet. Dan denk ik niet aan een bank, niet aan een overheid, maar aan sectoren die aan het eind van de ketens zitten, de verwerkende industrie en vooral de retail. Zij kunnen de lijnen uitzetten en de spelregels invoeren en bewaken. Aan de hand daarvan kunnen veehouders hun bedrijfsvoering vernieuwen. Natuurlijk zijn er nu al veehouders die op kleine schaal maatschappelijk gewenste producten ontwikkelen. Een goede zaak. Dan gaat het echter om kleine nichemarkten en niet om de grote stroom waarvoor het gros van de veehouders produceert.Voor de reguliere producenten geldt dat het kan, een beter milieu, een hoger welzijnsniveau en meer voedselveiligheid. Daarvoor is het nodig dat we samenwerken in de keten, met de eindschakels als regisseurs. Terwijl er veel geroep is om vernieuwing in de veehouderij moeten wij zeggen: dat gaat niet, wij kunnen het niet alleen. Maaralszijmeedoenwel.
Ad Loos, Algemeen directeur De Heus} [email protected] 2
3 4
Ontmoet De Heus
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 11
Kuikens puzzelen
Succes!
Welk plaatje komt overeen met de foto in het midden? Weet jij het?
Mail je oplossing vóór 28 augustus naar [email protected]
en maak kans op het De Heus Promopakket. Vergeet niet om
in je mail even je naam en adres te vermelden.
Prijswinnaars Leesvoer nr. 2
Er zijn weer veel goede antwoorden binnen gekomen op de prijsvraagin Leesvoer nr. 2. Het goede antwoord was een haan. De winnaars van het De Heus Promopakket zijn:
• Marinda Bunt Herveld
• Marylin Dirven Langeweg
• Rianne Mosselaar Leek
12 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
Eiwit, energie, vitaminen en
mineralen vult u aan met krachtvoer
r u n d v e e
p veel bedrijven is de zomerperiode
bij uitstek geschikt om de voerkosten
te beperken. Vers gras is immers een
prima en goedkoop voedermiddel. Hiermee kunt
u met een beperkte brokgift toch een uitstekende
productie realiseren.
De uitdaging is om de variatie in de kwaliteit van het
weidegras op de juiste manier te benutten, zodat u
het hoogste rendement haalt. Via het project ‘Kijk op
Gras’ (www.kijkopgras.nl) krijgt u inzicht in de wis-
selende kwaliteit van vers gras, en vindt u tips hoe
u daarmee in het rantsoen rekening kunt houden.
Teruglopende graskwaliteitHet komt maar al te vaak voor dat gedurende
de zomermaanden te weinig rekening wordt
gehouden met de teruglopende kwaliteit van
het gras. De kwaliteit en de smakelijkheid
verslechteren al vanaf half juni. De grassen
verouderen in deze periode sneller, wat te zien
is aan de grotere celwandenfractie. Hierdoor
neemt de verteerbaarheid af. Dit komt tot uiting
in een lagere VEM. De slechtere kwaliteit kan
zo in een tien procent lagere VEM-opname
resulteren. Dat is dus al gauw drie tot vier kilo-
gram melk per koe. Daarnaast kan door regenval,
droogte en de slechtere smakelijkheid de opname
teruglopen.
In het najaar starten koeien vaak slechter op dan verwacht. De oorzaak is terug te
voeren op het rantsoen in de zomer. Wat is er aan de hand?
Gezonde dieren in de herfst door een uitgebalanceerd zomerrantsoen
Jacob Goelema
Productmanager Rundvee
onderzoek naar mineralen Van de graskuilen wordt 60 procent onder-zocht op mineralen en slechts 35 procent op sporenelementen. Van snijmaïs wordt maar 10 procent onderzocht! Zonder onderzoek weet u niet of uw vee voldoende binnenkrijgt. Laat daarom de gehalten aan mineralen en sporenelementen in uw ruwvoer bepalen, zodat u met de juiste bijvoeding uw vee gezond houdt. Neem contact op met uw monsternemer en rundveespecialist.
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 13
Smakelijk ruwvoerZorg er daarom voor dat u voldoende smakelijk
ruwvoer of krachtvoer op stal kunt aanbieden als
de graskwaliteit daalt. Vooral wanneer koeien vol-
ledig geweid worden, is de opname aan gras on-
voldoende om een optimale productie te realiseren.
Met een juiste aanvulling met eiwit (meer geleidelijk
fermenteerbaar eiwit) en energie (pensenergie en
bestendig zetmeel) kunnen de koeien hun produc-
tie én hun conditie op peil houden. Begin daarom
op het juiste moment met bijvoeren: juli!
MineralenvoorzieningEen andere valkuil in zomerrantsoenen is terug
te voeren op onvoldoende mineralen en sporen-
elementen. Dit uit zich in verminderd welzijn, een
slechtere gezondheid, sterfte, productieverlies
en een lagere voerefficiëntie. De GD in Deventer
schat dat we circa 50 procent van de gezond-
heidsklachten bij rundvee kunnen toeschrijven aan
een gebrekkige mineralenvoorziening. Ook zijn er
bedrijven bekend waar zwakke en doodgeboren
kalveren van vaarzen terug te voeren waren op een
tekort aan met name sporenelementen.
Droge koeien en vaarzenHet is bekend dat een goede voorziening van mine-
ralen enorm belangrijk is voor een vlot afkalfproces.
Hoge gehalten aan eiwit en kalium in het nazomer-
gras beïnvloeden de benutting van magnesium ne-
gatief. Dit is een extra reden om na te gaan of het
magnesiumaanbod nog voldoende is. Een goede
rantsoenberekening maakt dat direct inzichtelijk.
Uit onderzoek van De Heus op vierhonderd melk-
veebedrijven bleek dat ruim 75 procent van de
veehouders de droogstaande koeien geen minera-
lenmengsel verstrekt. Als u wel mineralen, sporen-
elementen en vitaminen verstrekt in een hoeveel-
heid die is afgestemd op de behoefte, voorkomt u
problemen rondom het afkalven en opstarten.
Koeien krijgen minder voedingsstoffen binnen bij slechtere kwaliteit gras
herstel kost tijdWanneer de voorziening van mineralen en sporenelementen onvoldoende is, ontstaan tekorten. Zodra de tekorten aan het licht komen, is er meestal al geruime tijd gezond-heidsschade en productieverlies geweest. Het herstel kost tijd. Zo duurt het bijvoor-beeld ongeveer drie maanden, nadat een dier zijn rode bloedcellen weer op peil heeft na een tekort aan selenium. Verbetering van de klauwgezondheid door het verstrekken van biotine is eerder een kwestie van maanden dan van weken. De klauw groeit immers onge-veer één tot anderhalve centimeter per maand. We zijn zes maanden verder voordat de koe op een nieuwe zool loopt. Al die tijd blijft ze last houden van kreupelheid. ‘Investeer daarom via het voer in de gezondheid, in plaats van via de dierenarts’, luidt het devies van Leo Verhoef, melkveehouder te Lopik. Met de inzet van het Bestermine Complex loste hij jarenlange klauwproblemen bij zijn veestapel op.
>> 'Vul het zomerrantsoen goed aan en
pluk in de herfst de vruchten'
Gezonde dieren in de herfst door een uitgebalanceerd zomerrantsoen
'Het hoogste rendement behalen met wisselende graskwaliteit'
mei juli sept
gras
kwal
iteit
hoog
laag
14 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
r u n d v e e
In de praktijk wordt de drogestofopname bij droogstaande koeien nogal eens onderschat.
Verkoopleider nico Woudenberg vertelt hoe u met het TopLac DroogstandsPlan problemen voor-
komt en op een zeer praktische manier zorgt voor een goede start van de volgende lactatie.
e droogstand is een belangrijke periode
voor de melkkoeien. Ze bereiden zich voor
op een nieuwe lactatie. Door een slechte
droogstand begint een koe niet goed – bijvoorbeeld
te vet – aan de nieuwe lactatie. Dit kan resulteren in
gezondheidsproblemen zoals melkziekte.
Zes of acht weken droogstand?De droogstand bestaat normaliter uit zes weken
herstelfase van de vorige lactatie en twee weken
voorbereiding op de nieuwe lactatieperiode. Tijdens
de herstelfase komt het uier tot rust en worden
ziekteverwekkers gedood. Sommige bedrijven zetten
de dieren twee weken korter droog. Een herstelfase
van vier weken heeft in mijn ogen plus- en minpun-
ten. De jaarproductie komt weliswaar hoger te liggen,
maar de herstelperiode van vier weken is – vooral
op hoogproductieve bedrijven – écht te kort. Als
uiergezondheid een aandachtspunt is op uw bedrijf,
adviseren wij u dan ook voldoende hersteltijd aan te
houden, om het de uier goed tot rust te laten komen.
Bij de eerste weken van de droogstand zijn voldoen-
de structuur en smaak van groot belang. Ze zorgen
ervoor dat de penswerking op peil blijft. Het is
dan ook belangrijk dat de koe voldoende
droge stof opneemt. Het dier mag
echter niet vervetten. 8000 VEM
per koe per dag is in deze
fase voldoende. Een
geschikt
ruwvoer wat ik veehouders regelmatig adviseer, is
gras van weinig bemest grasland, zoals natuurland:
11 tot 12 kg drogestofopname per dag is noodza-
kelijk. De koeien nemen dit makkelijker op als ze
beschikken over voldoende bewegingsruimte en vers
drinkwater. Behoud van drogestofopname voor het
afkalven geeft ook snel een hogere drogestofopname
na afkalven (zie figuur). Dit voorkomt een te grote
Negatieve Energie Balans.
Melkziekte voorkomenWanneer u problemen heeft met melkziekte, vraagt de
verhouding tussen kationen (kalium en natrium) en an-
ionen (chloor en zwavel) in de laatste twee weken van
de droogstand aandacht. Deze verhouding moet dan
met 200 milli-equivalent (meq) omlaag, bijvoorbeeld
van 400 meq in de eerste zes weken naar 200
meq in de laatste twee weken. Het
berekenen van een droog-
standsrantsoen is
in dat geval
vereist.
D
Optimaal rantsoen voor droogstaande koeienToplaC droogSTandSplan: SuperpraKTiSCh
nico Woudenberg
Verkoopleider Rundvee
Met het TopLac DroogstandsPlan voert
u gericht waardoor de gezondheid bij het
afkalven beter is
'Vers voer en drinkwater
met voldoende bewegingsruimte zijn noodzakelijk'
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 15
zwavel bevat, is het dankzij een zorgvuldig geko-
zen samenstelling toch smakelijk. Met 2 tot 2,5 kg
RVM TopLac Droogstand brengt u de balans op het
gewenste niveau.
PraktischBijna alle voerfabrikanten kennen droogstandspro-
gramma’s. Het TopLac DroogstandsPlan van De Heus
onderscheidt zich door zijn praktische uitvoerbaar-
heid. Ook maakt dit plan het belang van voldoende
drogestofopname heel duidelijk. Bovendien is het
TopLac DroogstandsPlan het enige plan met duidelijke
rantsoennormen per fase. Zo kunt u bijvoorbeeld de
droogstaande koeien in de herstelfase prima hetzelfde
basisrantsoen voeren als het oudere jongvee. Wij
vinden het wel belangrijk dat de droogstaande koeien
aparte droogstandsmineralen of -brok/meel krijgen.
Deze kunt u eenvoudig aan het voerhek verstrekken.
Het TopLac DroogstandsPlan speelt in op alles wat
belangrijk is om de koe gezond en fit te laten begin-
nen aan de nieuwe lactatie. Het is prettig dat u dit
plan heel eenvoudig kunt toepassen,
zodat u met eenvoudige middelen
veel arbeidsplezier ontwikkelt
en een goed resultaat boekt.
Voor een goed droogstands-
advies verwijs ik u graag
naar uw rundveespecialist
of handelaar van De Heus.
Hoeveelheid biestEen goed droogstandsmanagement leest u af aan de
biestproductie. Ik zie in de praktijk dat een koe met
een goede droogstand de eerste melkbeurt vijf tot
zes liter biest geeft. Bij een te lage kation-anionbalans
geeft de koe te weinig biest en begint ze verzwakt
aan de lactatie. Bij een te hoge biestproductie is de
kation-anionbalans daarentegen te hoog. De biest-
kwaliteit voor het kalf is slechter (lagere concentratie
afweerstoffen of immuunglobulinen) en er is een gro-
tere kans op gezondheidsproblemen zoals melkziekte.
Wanneer u de kation-anionbalans wilt verlagen, kunt
u tegen het probleem aanlopen dat de anionische
zouten niet smakelijk zijn. Dit kan de opname van het
rantsoen onder druk zetten, wat we te allen tijde wil-
len voorkomen. Om dit probleem op te lossen heeft
De Heus naast TopLac Droogstandsbrok een meel
ontwikkeld, met de
naam RVM TopLac
Droogstand. Hoe-
wel dit product dus
chloor en
Optimaal rantsoen voor droogstaande koeien
CalciumhuishoudingVerlaging van de verhouding tussen kationen en anionen is nodig om de calciumhuishouding van de koe voor te bereiden op de productie. De koe moet leren efficiënt om te gaan met dit mineraal. Als ze te veel natrium, kalium en calcium in het droogstandrantsoen krijgt, wordt de koe inefficiënt. Bij de start van de lactatie ontstaat dan een calciumtekort. Door in de laatste twee weken van de droogstand plots de kation-anionbalans te veranderen, ontstaat een schrikeffect. Hierdoor maakt de koe calcium beschikbaar uit de voorraad in de botten (calciummobilisatie). Het dier is door deze mobilisatie beter in staat om in de behoefte van calcium rondom het afkalven te voorzien. Bijkomend voordeel is dat zucht hiermee ook wegtrekt.
Wanneer tijdens de droogstand de drogestofopname op peil is en blijft, werkt dit positief door in de eerste weken van de lactatie
20,0
15,0
10,0
5,0 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
dagen voor of na afkalven
drog
esto
fopn
ame
kg p
er k
oe/d
ag
niet optimaal
optimaal TopLac Droogstands-
Plan rantsoen
Drogestofopname
lactatiedroogstand
Kationen Anionen
Kalium Natrium
ZwavelChloor
- 200 meq
16 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
Wim Janssen
Adviseur Bouw
Wilt u als ondernemer de regie voeren over de
bouw van een nieuwe stal? Bezint voor u begint.
Doordat de aandacht voor het bedrijf verslapt,
komen bedrijfsresultaten onder druk te staan.
Daarnaast is het de vraag of u de kosten in de
hand kunt houden. Budgetbewaking wordt door
de bank steeds vaker als eis gesteld. Om geen
zorgen over de bouw te hebben, schakelen
steeds meer ondernemers een bouwbegeleider
in. Deze brengt kennis en kunde in en zorgt voor
een gestructureerde en succesvolle voorbereiding
en uitvoering.
Voorbereiding: ontwerp toetsenEen ervaren bouwbegeleider zal het ontwerp op
verschillende punten toetsen:
aan de vigerende omgevingsvergunning met de
daarin opgenomen voorwaarden
aan de toe te passen houderij- en ventilatiesys-
temen in combinatie met het hygiëneplan
aan bouwkundige en constructieve aspecten,
zoals toe te passen bouwmaterialen, daglicht-
toegangen, brandveiligheid en voorzieningen
aan energievoorziening en maatlat duurzame
veehouderij, zoals het toepassen van biogas,
zonnepanelen of houtkachel en ledverlichting
AanbestedingstrajectSamen met de financiële adviseur wordt een bouw-
en inrichtingsbudget samengesteld. Met de afspra-
ken – vastgelegd in de voorbereidingsfase – worden
de uitvoeringstekeningen gemaakt. Hierin worden
alle benodigde details van fundering, puttenplan
met wapeningdetails, luchtinlaat, luchtuitlaat en/of
luchtwasser uitgewerkt en in overeenstemming ge-
bracht met een sluitend bestek. In het bestek wordt
de bouw in drie fases beschreven: de onderbouw,
de bovenbouw en de binnenbouw. In de algemene
beschrijving worden de leveranciersgaranties, voor-
waarden en de boeteclausule vastgelegd. Nadat de
aannemer met de beste aanbieding is geselecteerd,
volgen de aanbiedingen voor de technische installa-
tie, de ventilatie, de luchtwasser en de stalinrichting.
Uitvoering: controleEen deskundige bouwbegeleider organiseert bouw-
vergaderingen vóór de aanvang van de bouwacti-
viteiten en tijdens de uitvoering van onderbouw en
bovenbouw. Tijdens deze vergaderingen worden de
stelposten en de meer- en minderwerken vastgelegd.
Tijdens de uitvoering wordt gecontroleerd op wape-
ning, het leggen van de roostervloeren, de staalcon-
structie, het dak en de binnenbouw. Essentieel bij de
bouwbegeleiding is de budget- en de kwaliteitsbe-
waking. Een ervaren bouwbegeleider zal ten aanzien
van kosten en kwaliteit voortdurend de vinger aan de
pols houden en tijdig actie ondernemen.
De bouw van een nieuwe stal tot een suc-
ces maken? Dat lukt met een gestructu-
reerd voorbereidingstraject en vakkundige
begeleiding tijdens de uitvoering. Succesvol
bouwen is steeds vaker specialistenwerk.
Succesvol bouwen is specialistenwerk
Een bouwbegeleider zorgt er voor dat de bouw volgens plan
wordt uitgevoerd
Er wordt nauwkeurig naar de uitvoering van constructies gekeken
A D V I E S M I L I E U B O U W
Adviesbureau voor de veehouderij
Meer informatie opwww.agra-matic.nl
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 17
r u n d v e e
nRM, het mooiste evenement voor de melkveehouderij!
TopLac spaaractie 2012
Op vrijdag 29 juni en zaterdag 30 juni 2012 staat de dertiende Nationale Rundvee Manifestatie op de agenda. Dit mooie koeienfeest wordt sinds 1988 om de twee jaar georganiseerd. Dit jaar is de manifestatie voor het eerst in de IJsselhallen in Zwolle. Op deze prachtige locatie komt de top van de Nederlandse melkkoeien bij elkaar. De NRM 2012 biedt u een unieke mogelijkheid om met eigen ogen de kwaliteit van de Nederlandse koeien te bekijken. De resultaten van de zwartbont- en roodbontfokkerij worden getoond en beoordeeld in de keuringsring.Naast de keuring is er een mooie vakbeurs met de blik op melkvee. Ook De Heus Voeders is aanwezig met haar stand. Binnen het beursconcept staat ontmoeting centraal. Onze rundveespecialisten gaan graag met u in gesprek. Ze voorzien u onder meer van informatie en advies over onze prachtige producten. Uiteraard hebben we een mooie verrassing voor u in petto. We kijken uit naar uw komst naar de NRM, we heten u van harte welkom!
Met het TopLac DroogstandsPlan bereidt u melkkoeien uitstekend voor op de nieuwe lactatie. De bijbehorende spaaractie bezorgt u bovendien een fijne bodywarmer.
Het TopLac DroogstandsPlan is een uniek concept, omdat het zo praktisch is. U kunt het toepassen op ieder bedrijf en in elke situatie. TopLac heeft per fase duidelijke normen. Het resultaat is aan de hand van de eerste biestproductie goed meetbaar.
Probleemloos afkalvenU kunt probleemloos afkalven en een topstart van de lactatie bereiken: Werk met twee groepen droge koeien Laat kuilen op mineralen onderzoeken Bereken het droogstandsrantsoen per fase Verstrek vers en smakelijk ruwvoer en drinkwater Meet de drogestofopname Zorg voor mineralenvoorziening naar behoefte Stuur bij met krachtvoer (meet de eerste biestproductie)
Neem bovendien deel aan een leuke spaaractie! Bepaal met onze specialisten uw TopLac Droogstandsdoel voor dit jaar. Bereikt u dit doel? Dan ontvangt u een mooie De Heus-bodywarmer.
Theo van der Weiden
Standmanager
TopLac DroogstandsPlan
Samen voor resultaatDe Heus Voeders B.V. Postbus 396 6710 BJ Ede Tel. 0318 - 675 430 KvK 14626985 [email protected] www.de-heus.nl
05/2
012
Inschrijfformulier TopLac Spaaractie
Aantal af te kalven koeien t/m 31 dec. 2012 1 groep Aantal
wekenGift BE Vitaal / koe Totaal afname BE Vitaal 6 8
Gift Droogstand Mg / koe Totaal afname Droogstand Mg 6 8Aantal af te kalven
koeien t/m 31 dec. 2012 2 groepen Aantal wekenGift BE Vitaal / koe Totaal afname BE Vitaal 4 6
Gift Droogstand Mg / koe Totaal afname Droogstand Mg 4 6
Gift TopLacDr. brok / koe
Totaal afnameTopLac Dr. brok
2Dr. meel / koe TopLac Dr. meel
Gift Droogstand EB / koe Totaal afname Droogstand EB 2
Naam:
Adres:
Postcode: Plaats:
Telefoonnummer: E-mailadres:Klantnr. De Heus: Naam specialist/handelaar:
Aantal koeien Aantal af te kalven koeien (t/m 31 dec. 2012)
Droogstand:
1 groep
2 groepen
Bepaal samen met de specialist uw TopLac Droogstandsdoel voor dit jaar. Bereikt u dit doel? Dan ontvangt u een mooie De Heus bodywarmer!
Bent u geïnteresseerd in deze actie? Neem contact op met de specialist van De Heus of met de verkoop binnendienst, 0318 – 675 430.
18 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
v a r k e n s
op een zeker bedrijf vielen veel biggen uit na het spenen. We stelden een onderzoek in om
vast te stellen of de biestopname een rol speelt. Dat bleek toch niet het geval te zijn.
e betreffende varkenshouder houdt circa
700 zeugen. Het uitvalspercentage na
spenen op jaarbasis is (met zo’n 4 tot
5 procent) te hoog. De speenleeftijd bedraagt
gemiddeld 25 dagen. Bij het spenen worden de
biggen geplaatst in groepshokken voor veertig tot
vijftig dieren. De biggen uit één toom blijven niet bij
elkaar, maar worden op gewicht gesorteerd.
Uit een eerder uitgevoerde biestscan bleek dat de
biestvoorziening op het bedrijf zeer goed is. Bij de
melkscan hebben we de melkproductie in de eer-
ste levensweek gemeten. Daaruit bleek dat ook de
melkgift van de zeugen hoog is. Er worden op het
bedrijf doorgaans zware biggen gespeend.
De uitval na het spenen treedt pieksgewijs op.
Perioden met veel en met weinig uitval wisselen
elkaar af. De uitval bestaat uit biggen van vijf tot
zeven weken oud, die plots doodliggen. Bij sectie
ziet men voornamelijk het beeld van hersenvlies-
ontsteking door Streptococcus suis en enkele
malen het beeld van oedeemziekte (door E. coli).
Het onderzoekOndanks dat de biestvoorziening van de biggen
erg goed is, rijst de vraag of de uitgevallen biggen
misschien toch te weinig biest hebben gehad.
Om dit uit te zoeken, namen we in april 2011
van 256 biggen bloed af. Het ging om biggen van
21 zeugen. De biggen waren bij de bloedafname
tussen twee en zeven dagen oud. We noteerden
welke big bij welke zeug hoorde en we vroren de
monsters in.
Een tijd later lieten we van de biggen die na het
spenen uitgevallen waren, de ingevroren bloed-
monsters onderzoeken, evenals een stel controle-
monsters. Het uitvalspercentage was in die periode
7 procent. We lieten geen sectie uitvoeren op de
uitgevallen biggen.
In een laboratorium werd het gehalte aan antistof-
fen gemeten. De hoeveelheid antistoffen is een
maat voor de hoeveelheid biest die de biggen
dronken. De antistoffenwaarde rekenden we terug
naar de waarde op dag vier. Hiermee konden we
D
Te weinig biest?onderzoeK op praKTijKbedrijF naar uiTval van biggen na heT Spenen
Om een goede biestopname te realiseren bij alle biggen uit een koppel worden biggen die goed gedronken hebben tijdelijk afgescheiden. Hierdoor krijgen ook de andere biggen gelegenheid biest op te nemen
Tabel 1
Biestopname is belangrijk
In Leesvoer 4, jaargang 2011, stelden
we de biestscan voor als methode om de biestopname te be-
palen. Deze methode gebruiken we af en
toe bij onderzoek van problemen
>> Biest is van levensbelang
Aantal onderzochte dieren Aantal / %
Biggen getapt 256 Tomen 21 Uitgevallen biggen na spenen 18 Uitgevallen biggen met bekend antistoffenniveau 15 Controlebiggen met bekend antistoffenniveau 14 Uitval bij 256 biggen 7,0%
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 19
de resultaten van de biggen, die op verschillende
leeftijden werden bemonsterd, toch met elkaar
vergelijken. De gegevens over de biggen staan in
tabel 1.
De resultatenIn de praktijk leeft het idee dat een slechte biestop-
name nog doorwerkt tot na het spenen. Klopt dit?
In ons onderzoek was het gemiddelde antistoffen-
gehalte in het bloed van alle biggen op dag vier na
de geboorte 29,3 g/l. Dit is vrij hoog. Het antistof-
fengehalte van veertien andere bedrijven bedroeg
21,9 g/l en is dus duidelijk lager.
Op dit bedrijf bestaat de uitval na spenen uit veel
plotseling dode biggen. Dit kunnen we niet verkla-
ren door te een lage biestopname na de geboorte.
De uitgevallen biggen hebben zeker geen lagere
afweerstoffengehaltes (zie figuur 1).
Gezien de ziekteverschijnselen is het aannemelijk
dat de oorzaak hersenvliesontsteking is. Opval-
lend is dat acht van de achttien uitgevallen biggen
afkomstig zijn van twee tweedeworpszeugen. De
uitgevallen biggen van deze zeugen hadden echter
geen lager antistoffengehalte in het bloed dan de
controlebiggen. Mogelijk dat deze zeugen drager
zijn van een ziekteverwekkende Streptococcus
suis-stam. Of het zijn zeugen waar veel biggen
bijgelegd zijn.
Biestopname is belangrijk om diverse problemen,
zoals diarree en hoest, voor en na het spenen
te voorkomen. Op dit bedrijf hadden de (plots)
uitgevallen biggen na spenen echter genoeg biest
opgenomen. Daarom zijn we verder gaan zoeken
naar de voeropname voor en na het spenen. Deze
bleek zeer hoog te zijn. Met speciaalvoeding lijken
we de uitval thans behoorlijk te kunnen beheersen.
Bij de samenstelling van dergelijke biggenvoeders
is namelijk rekening gehouden met de nieuwste
inzichten. Toch blijft het een feit dat uitval door
hersenvliesontsteking niet alleen vanuit voermaat-
regelen opgelost kan worden.
infecties voorkomenVaccinatie van zeugen aan het einde van de dracht, in samenhang met een goede biestopname, kan diverse infecties tot wel enkele weken na het spenen voorkomen.
Na het spenen biedt biest weliswaar nog bescherming tegen vele, maar niet tegen alle infecties
Figuur 1 De biestopname van de uitgevallen biggen was niet lager dan die van de andere biggen
Godfried Groenland
Dierenarts sector Varkens
30,0
28,0
26,0
24,0
22,0
uitgevallen biggen controlebiggen uit controlebiggen uit koppels zonder uitval koppels met uitval
niveau van antistoffen (biestopname)
IgG
dag
4 ge
corr
igee
rd (b
iest
opna
me)
20 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
v a r k e n s
et ingang van 2013 moeten drachtige
zeugen in groepen worden gehuisvest,
zo heeft de EU afgekondigd. Er zijn
landen die dit al grotendeels voor elkaar hebben.
Andere landen zijn in meerdere of mindere mate
op weg. De maatregel kan tot gevolg hebben
dat zeugenhouders ermee ophouden. Een belang-
rijke vraag is: in hoeverre houden de landen zich
aan de wettelijke verplichting? Hoe strakker
de naleving per land, hoe groter de daling van
de productie. Het aanbod van biggen neemt
dan sterk af en de prijzen zullen daardoor naar
verwachting stijgen.
Gevolgen groepshuisvestingVolgens cijfers van Eurostat is de zeugenstapel in
2011 met 3 procent gedaald. In 2013 kan de big-
genproductie nog verder omlaaggaan. Bepalend
voor de (daling van de) productie is in hoeverre
de individuele landen de EU-wetgeving inzake de
verplichte groepshuisvesting van drachtige zeugen
zullen handhaven.
De Britse sectororganisatie BPEX heeft onderzocht
wat de gevolgen zijn van die verplichte groepshuis-
vesting op de Europese markt. Ze inventariseerde
de stand van zaken in de verschillende landen en
heeft hierover een uitvoerig rapport geschreven.
De inventarisatie van BPEX levert het volgende op:
1 In drie lidstaten hebben alle bedrijven groeps-
huisvesting voor drachtige zeugen. Dit zijn
Luxemburg, Zweden en Groot-Brittannië.
2 Zeven lidstaten geven aan dat eind dit jaar
90 procent van de bedrijven groepshuisves-
ting heeft.
3 Vijf lidstaten zeggen dat op 70 tot 90 procent
van de bedrijven groepshuisvesting is
gerealiseerd.
4 Drie lidstaten kunnen geen betrouwbare
indicatie afgeven. Percentages die genoemd
worden, liggen tussen de 30 tot 60 procent.
Scenario’sBPEX heeft vervolgens een aantal scenario’s
uitgewerkt.
Scenario 1 ligt het meest voor de hand en ziet er
als volgt uit:
De varkensvleesproductie in de totale EU valt
met 5 procent terug.
De biggenprijs stijgt significant.
Er ontstaat een prijsverschil tussen biggen
die wel en die niet afkomstig zijn van groeps-
huisvesting. Dit gebeurt als de verwerkende
industrie en retailers groepshuisvesting in
hun leveringsvoorwaarden opnemen. Zo
is het ook gegaan met de scharrel- en
kooi-eieren.
Er is een overcapaciteit in de vleesverwerkende
sector. De onderlinge concurrentie in een krap-
pere markt zal leiden tot een verdere rationali-
satie van de vleesverwerkers.
In 2013 verplicht de EU het huisvesten van drachtige zeugen in groepen. Dit is een kans
voor de sector. De prijzen van eieren stegen immers na een verbod op batterijeieren.
Zal met de biggenprijs hetzelfde gebeuren?
Hogere biggenprijs door verplichte groepshuisvesting?
Henk van Kuyk
Sectorhoofd Varkens
M
Het BPEX-rapport
Market Impact of EU Regulations on Group Housing of
Sows kunt u vinden op de website van De Heus:
www.de-heus.nl
'De zeugenstapel is in 2011 met
drie procent gedaald en zal
verder dalen door de verplichte groepshuis-
vesting'
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 21
Scenario 2 gaat uit van het rigoureus naleven van
de wetgeving vanaf 2013:
De productie van varkensvlees daalt met meer
dan 10 procent.
Er ontstaat een tekort aan varkensvlees.
Het kunnen leveren wordt belangrijker dan de
prijs.
Op langere termijn zijn er grote structuurveran-
deringen in de Europese varkenshouderij.
PrijsstijgingDe verplichte groepshuisvesting kan dus leiden
tot een productiedaling. Welk mogelijk effect een
huisvestingsmaatregel heeft op de prijs, kunnen
we zien bij de prijsontwikkeling van eieren na het
verbod op legbatterijen in 2012 (zie de grafiek in
figuur 1).
De BPEX verwacht dat de productie na twee
tot drie jaar terug is op het niveau van 2011 door
continue productiviteitsverbetering en nieuwbouw.
Ze voorziet dat in de periode 2013 tot 2014 de
marktprijzen goed zullen zijn. Het uitgangspunt
daarbij is dat de varkenscyclus altijd al zijn werk
heeft gedaan. De prijzen stijgen bij afname van
de productie en zullen dalen als de productie
toeneemt. Natuurlijk vermeldt BPEX erbij dat er
meer factoren zijn die invloed hebben op de
varkensprijzen. Niettemin leidt de invoering
van de verplichte groepshuisvesting tot goede
vooruitzichten voor de varkenshouders, die de
afgelopen jaren al te maken hebben gehad met
te lage rendementen.
Situatie in nederlandHet LEI heeft de huisvesting van zeugen in Nederland geïnventariseerd. Het komt tot de volgende conclusies: 53 procent van de bedrijven heeft alle
dragende zeugen in de groep. De grotere bedrijven zijn gemiddeld verder met groepshuisvesting dan de kleinere. Zo is 68 procent van de bedrijven met minstens 750 zeugen al volledig om. 90 procent van de zeugenbedrijven die per 2013 nog in productie zijn, zal dan volledig zijn omge-schakeld op groepshuisvesting. Zeugen-houders die niet zijn omgeschakeld, geven als belangrijkste reden het gebrek aan financiële mogelijkheden aan.
Van de bedrijven die in 2012 nog moeten omschakelen, zegt twee derde dit in de tweede helft van 2012 te doen.
De momenteel meest voorkomende huisvestingssystemen zijn voerligboxen met uitloop en voerstations op beton.
210
190
170
150
130
110
90 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
Stijging eierprijzen in de EU na invoering van het verbod op batterijen
2011
€ pe
r 100
kg
eier
en
maand
2012 gemiddelde 2006 - 2010
De prijzen van eieren stegen in 2012 omdat pluimveehouders stopten toen ze moesten omschakelen op scharrelkippen
22 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
Rodey Hartkamp
Adviseur Agra-Matic
Richard Bos
Specialist Legpluimvee
In het Drentse Hooghalen bouwden frank en Amanda de Ronde een nieuwe stal voor
leghennen op hun Happychickenfarm. Het is een serrestal met twee lagen die fraai in
het landschap past, met een volière-inrichting voor 60.000 leghennen.
rank en Amanda de Ronde hebben in het
Drentse Spier een legpluimveebedrijf met
31.000 leghennen. Zij kunnen hier veel
bezoekers ontvangen die naar hun kippen mogen
kijken. Dit vinden zij belangrijk, omdat ze op die
manier hun bedrijf en de sector kunnen promoten
in het kader van maatschappelijk verantwoord
ondernemen. Onder het genot van een kopje koffie
met gebak leren bezoekers op verrassende wijze
alle ‘geheimen’ kennen van het pluimveebedrijf. Na
afloop bezoeken ze de skybox, de wintergarten en
de vrije uitloopruimte van de leghennen. Ook kun-
nen zij met eigen ogen zien hoe de eieren worden
verzameld.
Tweede locatieIn 2008 kochten Frank en Amanda een tweede
locatie in Hooghalen. Ze vroegen in een vroeg
stadium Agra-Matic en De Heus om advies. Nadat
bleek dat de locatie de gewenste mogelijkheden
bevatte, kochten zij het bedrijf aan. In 2008 telde
het bedrijf vier stallen. Een stal voor 30.000 vrije-
uitloophennen is in 2008 gerenoveerd en voorzien
van een volière-inrichting en een wintergarten. Eén
stal is gesloopt en de andere twee werden in 2011
vervangen door de nieuwe serrestal.
Verdiepte stalEen twee-etagestal kwam het beste uit, vanwege
de vergunningen. Deze is economisch ook het
meest interessant. Het bestemmingsplan schrijft
een maximale goothoogte van vijf meter voor.
Daarom moest de stal een meter verdiept worden
uitgevoerd om voldoende hoogte in de stal te krij-
gen. De stal is 100 meter lang en 24 meter breed.
F
Nieuwe stal past mooi in het landschap
happyChiCKenFarm
a g r a - m a t i c
open dagOp 16 maart 2012 vond de open dag plaats van de nieuwe serrestal van HappyChickenfarm. Dochter Mathilde de Ronde knipte bij wijze van opening een lint door. Er was veel bezoek van omwonenden en geïnteresseerden uit de sector. De Heus en Agra-Matic wensen Frank en Amanda veel succes met de nieuwe stal!
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 23
Agra-Matic verzorgde de vergunningenaanvraag.
De bouw startte in het najaar van 2011. Frank en
Amanda voerden de bouw in eigen beheer uit, in
goede samenwerking met ID-Agro in Lemelerveld
en onderaannemers. Twee zelfstandige onderne-
mers ondersteunden hen hierbij voor wat betreft de
bouwbegeleiding, de montage en de (elektrische)
installatie.
BetonDe vloer van de stal bestaat uit gestort beton,
evenals de wanden tot 1,25 meter hoogte. Het is
dus een soort betonnen kelder die voorkomt dat
grondwater de stal binnendringt. Als je de stal bin-
nengaat, moet je een trapje af.
Op de wanden, die 25 centimeter boven het maai-
veld uitsteken, is de stalen constructie geplaatst.
De gevels zijn vanaf de betonwand uitgevoerd in
sandwichpanelen, waarin twee lichtstraten zijn ver-
werkt. De inlaatventielen bevinden zich hieronder.
Bijzonder dakHet dak van de stal is misschien wel het meest
bijzondere aan deze pluimveestal. Het bestaat
uit een stalen boogspant waarop een geïsoleerd
dak is geplaatst. Dit dak bestaat uit twee doeken
met daartussen 10 centimeter glaswolisolatie. De
verwachte levensduur van het dak is twintig jaar,
waarna het zo nodig vervangen kan worden. Dit
dak is een goedkope oplossing, aldus Frank en
Amanda.
De stal is een boogstal, waarbij de bogen ook
nog eens dwars op de stal geplaatst zijn. De
pluimveehouders kozen hiervoor vanwege de
inpassing in de omgeving (minder hoogte), de
ventilatie van met name de bovenverdieping en
de sterke reductie van de bouwkosten. Voor de
gemeente gaf de speelse opzet naast de andere
argumenten de doorslag om de vergunning te
verlenen.
Eierlokaal met robotAan de voorzijde van de stal bevindt zich het
eierlokaal waar ook de eieren van de andere stal
worden verzameld. Hier staan een inpakker en een
palletiseerrobot.
De stal is ingericht met het Natura Step volière-
systeem van Big Dutchman. Een groot voordeel
is dat het onderste deel van het systeem breder is
dan het niveau voor de legnesten en het bovenste
deel. Hierdoor bewegen de leghennen zich gemak-
kelijk door de volières. Ook is er hierdoor extra
ruimte tussen de vijf rijen om de dagelijkse
controle eenvoudiger uit te voeren.
Het volièresysteem is ‘doorgebouwd’, wat wil
zeggen dat het systeem de tussenvloer draagt.
Hierdoor is bespaard op een dure constructieve
tussenvloer. Aan de voor- en achterzijde van de
stal is een trap om de tweede etage te kunnen
bereiken.
Achter in de stal is ruimte gereserveerd voor de
nadroging en opslag van de mest. Om deze te
kunnen drogen, is gekozen voor lengteventilatie.
Hierdoor passeert de stallucht de droogtunnel
en kan de mest worden gedroogd tot ongeveer
80 procent droge stof. Deze droogtunnel biedt
extra mogelijkheden voor de mestafzet en redu-
ceert de emissie van fijn stof met 55 procent.
Dankzij verspringende niveaus bewegen de hennen zich gemakkelijker
De stal oogt lager door de bogen
Zie voor meer informatie
over een bezoek aan het bedrijf van Frank en Amanda www.kippenkijken.nl
A D V I E S M I L I E U B O U W
Adviesbureau voor de veehouderij
Meer informatie opwww.agra-matic.nl
24 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
Andries Slingerland
Specialist Vleesvee
De Heus analyseert jaarlijks de technische en
economische resultaten van haar rosékalverhou-
ders. Opvallend in 2011 waren de hoge voerprij-
zen als gevolg van de dure grondstoffen. Ook de
kosten van bijproducten lagen op een hoog niveau.
Gemiddeld lag de totale voerprijs zo’n € 60 hoger
dan in 2010. Kostprijsverhogend waren verder ook
de prijzen van nuka’s en starters. Nuka’s kostten in
2011 gemiddeld € 181 en starters € 316.
De hogere voer-, nuka- en startersprijzen wer-
den goedgemaakt door prima opbrengstprijzen.
Rosékalveren jonger dan acht maanden brachten
vorig jaar per kilogram geslacht gewicht gemiddeld
€ 3,82 op. Oudere rosékalveren leverden € 3,53 op.
De hogere opbrengstprijzen zorgden voor een fraai
saldo in 2011. Met name bedrijven die met starters
werken, haalden met rosé jonger dan acht maan-
den een beter saldo dan met rosé ouder dan acht
maanden (€ 30 tot € 35 saldoverschil per plaats).
2012: onzekerheidIn 2012 blijven de voerkosten naar verwachting hoog.
Zeker is dat slachtrijpe dieren aan het eind van het
jaar met een hoge nukaprijs opgezet zijn. Bijna twee
derde van de nuka’s wordt geïmporteerd uit verschil-
lende EU-landen. Door de grote vraag naar de zwaar-
dere en hoogste klasse nuka’s is het aanbod beperkt.
Het verplicht terugdringen van het medicijngebruik via
overheidsmaatregelen zal waarschijnlijk ook zijn tol ei-
sen. Het is de vraag of met de beschikbare middelen
zieke dieren efficiënt kunnen worden behandeld. Lukt
dit niet, dan zal dit ten koste gaan van de resultaten.
Technisch scorenVeel rosékalverhouders hebben mogelijkheden
om hun technische resultaten verder te verbeteren.
Waar veel rosékalverhouders sowieso winst kunnen
boeken, is de uitval. Deze bedraagt gemiddeld
3,5 procent. De variatie tussen de beste en minder
goede koppels is echter groot. Uitval heeft uiter-
aard invloed op het financiële resultaat.
De Heus Voeders adviseert u graag over de moge-
lijkheden om op uw bedrijf de resultaten te verbete-
ren en zo een hoger saldo te behalen.
2011 was een goed jaar voor de rosékalverhouderij. Prima opbrengstprijzen compenseer-
den de hoge voer-, nuka- en starterprijzen. 2012 wordt een veel spannender jaar.
Prijzen nuka's en starters
Opbrengstprijs per kg geslacht gewicht
Goede prijzen rosékalverhouderij
r u n d v e e
Jaar > 8 mnd < 8 mnd
2010 € 3,07 € 3,37 2011 € 3,53 € 3,82
Jaar nuka's starters
2010 € 163 * € 296 2011 € 181 * € 316
*) 53/54 kg
De technische resultaten kunnen omhoog door de uitval te verlagen
'Hoge opbrengstprijzen
zorgden voor een fraai saldo
in 2011'
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 25
Het beste voeradvies voor beren
Gertjan Ruis
Productmanager Varkens
Steeds meer varkenshouders stappen over op het mesten van beren. Daarmee neemt de inzet van voeders met
een hogere EW en meer aminozuren toe. Met een compleet assortiment en de GPS-vlees-
varkensmodule komen we samen met de vleesvarkenshouder tot het beste voeradvies.
In 2010 hebben we u al op de hoogte gebracht
dat voor optimale resultaten voor de verschillende
berenlijnen, verschillende voersoorten nodig zijn.
Voer maken voor beren is dus meer dan extra eiwit
in het voer stoppen.
Praktijkproeven maken duidelijk dat er veel sprei-
ding zit in de voeropname van de beren; tot wel
0,5 kg per dag! Gemiddeld nemen deze dieren
1,8 kg tot 2,3 kg voer per dag op. De voeropname
is het vertrekpunt om tot optimale resultaten te
komen. Daarnaast is de genetica van invloed op de
keuze van een voersoort. Dat heeft te maken met de
verschillen in erfelijke aanleg om eiwit aan te zetten.
Omdat beren later geslachtsrijp zijn dan gelten, is
hun groeipatroon anders. Gelten en borgen vervet-
ten vanaf zo’n 55 kg lichaamsgewicht en behalen
bij zo’n 70 kg lichaamsgewicht hun maximale
groeisnelheid. Beren vervetten pas vanaf 80 kg en
groeien op een gewicht van 95 kg het snelst (zie
grafiek). Veel meer dan gelten en borgen kunnen be-
ren groei ‘inhalen’ op het einde van het mesttraject.
Met de GPS-module kunnen we per bedrijf de voer-
behoefte nauwkeurig in beeld brengen. Op basis
hiervan berekenen we rantsoenen die hierop aan-
sluiten en leiden tot een optimale groei. U krijgt dan
het advies om bepaalde voersoorten toe te passen.
PraktijkVarkenshouders die beren mesten, passen hoofd-
zakelijk de Delux- en Porco-reeks toe. Als zij
driefasen- voedering kunnen toepassen, kiezen
ze voor Start-Run-Duet-voeders. Bij tweefasen-
voedering wordt het Start- en Duet-voer.
Bij een gemiddelde voeropname van 2,1 kg per dag
kan met de Porco-reeks een groei van 850 g per
dag gerealiseerd worden. Wil men een nog hogere
groei, dan kan de Delux-reeks ingezet worden. De
bedrijven die gemiddeld rond de 1,8 – 1,9 kg voer-
opname zitten, voeren met name de Delux-reeks.
Doordat beren hun maximale groei flink later
halen dan gelten, is hun aminozuurbehoefte
verderop in het groeitraject groter. Dat geeft ook
meteen het gevolg aan voor de voerkeuze. Kunnen
de gelten op een gegeven moment over naar een
Finale-voer, dan moeten de beren zeker nog op
Duet-voer blijven staan. Om het maximale rende-
ment te halen, zul je dan voor de voeders moeten
kiezen die de beren ‘vragen’. Om precies te zijn
kunt u hier de GPS-module gebruiken. Vraag uw
specialist hiernaar.
>> 'De eiwitbehoefte van beren blijft lange tijd hoog. Stem het
voer hierop af'
Beren groeien langza-mer maar langer door
Voldoende aanbod van lysine houdt de groei op peil
850
800
750
700
650
600
550 30 40 50 60 70 80 90 100 110
lichaamsgewicht (kg)g/
d
groeipatroon gelten
Prestaties (dynamische weergave)
groeipatroon beren
20
15
10
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19
Vergelijk aanbod en behoefte lysine
gram
lysi
ne p
er d
ag
behoefteaanbod
dagen
26 De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012
a l g e m e e n
Het gebeurt gelukkig niet
zo vaak, maar als er brand uitbreekt
kunnen de gevolgen voor mens en dier
desastreus zijn. Alle reden om kritisch te
kijken waar het veiliger kan.
an tijd tot tijd worden we opgeschrikt
door brand in een stal. In eerste instantie
wordt er vaak snel en adequaat gerea-
geerd. De brandweer is er direct en er komt van alle
kanten hulp. Niet lang daarna is de brandweer van het erf
vertrokken en het nieuws van de voorpagina’s van de plaatselijke
kranten verdwenen. Dan volgt er nog een lang proces. Er komt
veel op de getroffen ondernemers af: emoties, financiële zaken,
praktische vragen, soms onbegrip en vervelende discussies. Het duurt
lang voordat de schade is hersteld en alles op het bedrijf weer op orde is.
DierenleedBij brand op een veebedrijf kan ook dierenleed ontstaan. Dat is wel het
laatste wat we willen. We proberen allemaal onze dieren op een perfecte
manier te verzorgen. Veel consumenten trekken zich het leed van de
dieren aan. Uit onbegrip over het ontstaan van de brand kunnen ze fel op
de situatie reageren. Sowieso willen we brand op ons bedrijf voorkomen,
maar de negatieve reacties van anderen zijn evenmin gewenst.
Tijd om rond te kijkenKortom: tijd om eens goed op ons bedrijf rond te kijken. Wat zijn veelvoorkomen-
de oorzaken van stalbranden en wat kunnen wij eraan doen om die te voorkomen?
Het is belangrijk dat we in de hectiek van alledag
ook regelmatig tijd maken om over deze dingen na te
denken. Voorkomen is immers beter dan genezen!
Wat is nodig om vuur te maken?Het is goed om je eerst af te vragen wat er no-
dig is om vuur te laten ontstaan en vervolgens
VOp brandgevaarlijke plaatsen hoort goede
blusapparatuur
'Controleer plaatsen met
warmteproductie regelmatig'
Neem oorzaken
van brand weg
De Heus · Leesvoer 3 | jun i 2012 27
3 Bij risicovolle werkzaamheden moet
blusmateriaal binnen handbereik zijn.
overmatige warmteproductieZoals al is gezegd, is het goed mogelijk uw bedrijf
te checken op overmatige warmteproductie.
1 Meterkasten of andere plaatsen waar relais
en weerstanden zijn, moeten stofvrij zijn en
regelmatig worden gecontroleerd. Dit kan
handmatig. Het gebruik van een warmtemeter
is echter aan te bevelen.
2 Een mestopslag is altijd een broeiplaats. Con-
troleer regelmatig de conditie van de hoop.
3 In de buurt van plaatsen waar overmatige
warmteproductie kan optreden, kunt u
blusmateriaal ophangen. Maak hierbij de
keuze tussen sprinklerinstallaties, draagbare
brandblussers en brandslanghaspels. Kies bij
toepassing van een draagbare brandblusser
bij voorkeur voor een schuimsproeiblusser,
omdat deze minder nevenschade aan elektri-
sche apparaten geeft dan een poederblusser.
KortsluitingKortsluiting is door het onvoorspelbare karakter moei-
lijk te bestrijden. Dit betekent niet dat u geen maat-
regelen kunt nemen. Zorg er bij nieuwbouw voor dat
er zo weinig mogelijk contactpunten ontstaan in het
stroomcircuit. Monteer contactplaatsen op droge
plaatsen. Voorkom loshangende kabels. Laat uw
elektrische installaties regelmatig controleren, repa-
reer direct beschadigde snoeren, kabels enzovoort.
overige aandachtspuntenOm de continuïteit van uw bedrijf te waarborgen, is
het goed om een goede brandverzekering te hebben.
Wat valt er onder de dekking? De schade bij brand
strekt verder dan de waarde van gebouwen. Denk
hierbij bijvoorbeeld aan opruimingskosten en inkom-
stenderving door langere leegstand dan verwacht.
Ten slotteUiteraard vertellen we hier allemaal zaken die
grotendeels bekend zijn. Het belangrijkste is echter
dat u de tijd neemt om op uw bedrijf hieraan aan-
dacht te geven. Met een nuchtere blik zijn
veel problemen te voorkomen.
John Achterstraat
Sectorhoofd Legpluimvee
zuigen in plaats van blazen
Als u elektrische installaties reinigt van stof, gebruik dan geen perslucht maar zuiglucht! Zo voor-komt u dat stof juist op bepaalde plaatsen komt, waar het proble-men kan veroorzaken
rond te kijken op uw bedrijf. In de eerste plaats
is het gebruik van direct vuur uiteraard altijd
een risico voor brand. We denken hierbij
aan gasbranders, heteluchtkanonnen,
geisers, kachels enzovoort.
Een tweede manier om vuur te maken is door over-
matige warmteproductie. Die overmatige warmte
kan bijvoorbeeld ontstaan bij elektrische weerstan-
den, wrijving en broei. Deze hitte ontstaat wanneer
de geproduceerde warmte niet kan ontsnappen.
Een derde (en lastiger te managen) oorzaak van
brand is kortsluiting. Kortsluiting kan immers op
iedere plaats op uw bedrijf ontstaan, vaak op on-
verwachte plaatsen.
Direct vuurAls uw bedrijf gebruikmaakt van direct vuur, kijk
dan kritisch naar de volgende zaken:
1 Onderhoud kachels, rook- en luchtkanalen.
Met name vervuilde luchtafvoerkanalen zijn
gevaarlijk. Denk echter ook aan slijtage (dun
plaatstaal), vervuiling van de kachels enzovoort.
Een onderhoudsabonnement is aan te bevelen.
2 Zorg ervoor dat de omgeving in de buurt van
het vuur en met name erboven, goed
schoon en solide is.
In drie
stappen naar beter
resultaatDe Heus biedt een verrassend effectief
voerconcept: Fit! Voer op maat. Elk
bedrijf zijn eigen voer. In drie stappen
behaalt u betere resultaten.
Inventarisatie
Fit!-analyse
Toepassing van voeders op maat
De kwaliteit van het voer is doorslaggevend
voor maximale resultaten op uw bedrijf.
Daarom Fit! Voer op maat.
www.de-heus.nl
De Heus Voeders B.V.Postbus 396 6710 BJ Ede Tel. 0318 - 675 430 KvK 14626985 [email protected] www.de-heus.nl een onderneming van Koninklijke De Heus
Samen voor resultaat
