Kom verder. Saxion.

Kijk op de praktijk! Praktijkkennis van mentoren als kennisbron voor aanstaande leraren

VELON, 11 maart 2014Maaike Vervoort & Ellen van den Berg

Kom verder. Saxion.

Context en aanleiding• Lerarenopleiding primair onderwijs (pabo)• Opleiden in de School

Studenten vinden het lastig om vernieuwende (vakdidactische) inzichten uit het pabocurriculum toe te passen in hun lespraktijk.

Kom verder. Saxion.

Probleemanalyse

Ontwerponderzoek in 4 stappen

Ontwerp

Uitvoering

Evaluatie

Kom verder. Saxion.

Rich media-cases

Videobeelden van onderwijssituaties verbonden met video, audio, tekst en ander achtergrondmateriaal

Kom verder. Saxion.

Ontwerp van VILMS

Video voor Interactieve Lesvoorbereiding door Mentor & Student

Kom verder. Saxion.

Onderwijseenheid

Collegespabo

Dialoog student & mentor

Les student

Video-portfolio student

Presentatie

video-portfolio

Rich media-cases

Vakdidactiek

Kom verder. Saxion.

Doel van VILMS

Vernieuwende vakdidactiek…

…toepassenin de praktijk

?

Kom verder. Saxion.

Onderzoeksopzet• Meervoudige gevalsstudie (Yin, 2003)• 5 mentor-student-koppels

• Data: video-opnames dialoog, interviews, videoportfolio’s

• Analyse per koppel + vergelijkende analyse

Methode

Koppel Mentor Student Groep

Opleiding Ervaring POa

Ervaring mentora

Opleiding Ervaring stageb

1 2 3

♀ ♀ ♀

Pabo Pabo Klos

4 5

29

3 4

11

♀ ♀ ♀

vwo havo vwo

8 10 10

1-2

2 4 ♀ Pabo 2 1 ♀ mbo 15 0-1-2 5 ♀ Klos 20 10 ♀ vwo 12 2

Kom verder. Saxion.

Praktijkkennis

• gebaseerd op (reflecties op) praktijkervaring

• (gedeeltelijk) persoonsgebonden• vak- of zelfs onderwerpsgebonden• afhankelijk van de context • hoofdzakelijk ‘tacit’ (niet geëxpliciteerd)

(Meijer, Verloop & Beijaard, 1999)

Kom verder. Saxion.

Praktijkkennis

Leren van leerlingen

InstructieDoelen

Vakinhoud

Leerlijn

Materiaal

Pedagogiek en didactiek in het algemeen

Kom verder. Saxion.

Kijken met kennis

Kom verder. Saxion.

Clas

sroo

min

tera

ction

s

Selectiveattention

Knowledgebasedreasoning

(bron: Van Es & Sherin, 2002; 2008)

Learn to notice

Kom verder. Saxion.

Leeropbrengsten voor studenten

• Dialoog tussen mentor en student leidt tot uitvoering van ideeën uit de cases in lespraktijk student

• Studenten verwijzen in de verantwoording van hun lespraktijk naar praktijkkennis van hun mentorWelke bijdrage levert praktijkkennis van mentor aan de gezamenlijke lesvoorbereiding (dialoog)en aan het leren van de student?

Kom verder. Saxion.

Bijdrage praktijkkennis mentor aan dialoog

• Interpreteren gebeurtenissen in casus

• Relateren casus aan de eigen groep

• Formuleren adviezen voor lesontwerp

Kom verder. Saxion.

Bijdrage dialoog aan leren student• Beredeneerd didactisch handelen:

– uitvoeren ideeën uit de cases – verantwoorden van handelen vanuit praktijkkennis mentor

• Leeropbrengsten voor lesontwerp en beeldvorming vakdidactiek

Kom verder. Saxion.

Theoretisch model

Kom verder. Saxion.

Opbrengst 1

Opbrengst 2

Kom verder. Saxion.

Aanbevelingen

• Geef praktijkkennis van mentoren een prominente plaats in het opleidingscurriculum

• Stem de rollen van mentoren en opleidingsdocenten beter op elkaar af, met name wat betreft hun specifieke kennisbijdrage aan het leren van studenten.

Kom verder. Saxion.

Kijk op de praktijkRich media-cases in de

lerarenopleiding

Contactgegevens

• Belangstelling voor het proefschrift?m.vervoort@saxion.nl

• Artikel Pedagogische Studiën (medio 2014)