KlasseApart mei 2010
9
MEI 2010 JAARGANG 8 NUMMER 2 INFORMATIEBLAD RELATIES CED-GROEP SPECIAL BSO Buitenschoolse opvang wil kwaliteitsslag maken Hoe krijg je positief gedrag in je groep? Naar betere afstemming basisschool–BSO
description
Relatiemagazine CED-Groep
Transcript of KlasseApart mei 2010
MEI 2010JAARGANG 8
NUMMER 2
INFORMATIEBLAD RELATIES CED-GROEP
SPECIAL BSO
Buitenschoolse opvang wil kwaliteitsslag maken
Hoe krijg je positief gedrag in je groep?
Naar betere afstemming basisschool–BSO
2 3
N I E U W SN I E U W S N I E U W S
Instellingen die kinderen opvangen buiten schooltijd, willen steeds meer werk maken
van kwaliteit. De CED-Groep springt daarop in met gericht aanbod om de kwaliteit van
de buitenschoolse opvang verder te helpen verbeteren. In de special nemen we drie
voorbeelden onder de loep, waarbij de CED-Groep een rol speelt. Deze worden vooraf
gegaan door een inleidend interview met unitmanager Anja de Rooij.
’Taakspel BSO’ stimuleert positief gedrag van kinderen. Door consequent de nadruk op
positief gedrag te leggen, wordt het een gewoonte. Dat ondervonden de pedagogisch
medewerkers van BSO Prinses Amalia. Lees over de training die zij volgden op pagina 7.
Kinderen uit het speciaal onderwijs met gedragsproblemen, krijgen vaak geen toegang
tot de buitenschoolse opvang. De Aloysiusstichting wil dit met het project ’Samen met
anderen’ een halt toeroepen. Een professionele aanpak, met adviezen van de CED-Groep
(pagina 8).
Steeds vaker trekt de BSO in bij de basisschool. Die fysieke nabijheid stimuleert de
onderlinge afstemming. Daarop richt zich ook de werkgroep die Mireille David van de
CED-Groep vormde op basisschool De Rozenhorst (pagina 9).
Meneer, ik wil ook in die klasVan taalschakelklas tot taalprofielschool
Veel leerlingen kampen met een te grote taalachterstand bij de overgang van basis-
naar vervolgonderwijs. Taalprofielklassen kunnen hiervoor een oplossing zijn. Deze
publicatie legt aan de hand van voorbeelden uit hoe scholen zo’n klas kunnen opzet-
ten. De publicatie is bedoeld voor docenten, managers en besturen. Uit het voorwoord:
‘Drie Rotterdamse vo-scholen namen in 2006 het initiatief tot de inrichting van de
taalprofielklas. Hiermee wilden zij de ervaringen die tot dan toe waren opgedaan met
het bestrijden van taalachterstand, bundelen, intensiveren en ombouwen naar de
ontwikkeling van taalprofielklassen.’
www.cedgroep.nl/webwinkel
Een mobiele telefoon met speciale applicatie, een bijbehorende website, een serie sociale ver-
halen en sociale stappenplannen: ingrediënten waarmee jongeren met een autismespectrum
stoornis zich beter zullen gaan bewegen in sociale situaties.
Contact hebben met anderen is niet een vanzelfsprekendheid voor kinderen met een stoornis
in het autismespectrum. Het Mooiste Contact Fonds van KPN (www.mooistecontactfonds.nl)
wil voor deze kinderen het aangaan van sociaal contact vergemakkelijken en steunt daarom
het project Sociaal op Stap (SoS). Dit is een gezamenlijk initiatief van de CED-Groep en het
Landelijk Netwerk Autisme van de WEC-raad*. Het Mooiste Contactfonds stelt de mobiele
telefoons ter beschikking en bekostigt onder andere de bijbehorende applicatie en website
(www.sociaalopstap.nl). Daarnaast helpen vrijwilligers van KPN de betreffende jongeren ’soci-
ale stappenplannen’ op te stellen. Daarmee kunnen jongeren stap voor stap zien wat zij in een
bepaalde situatie moeten doen. Er zijn stappenplannen voor situaties op school, thuis, in de
vrije tijd en voor belangrijke gebeurtenissen als verhuizing, echtscheiding, geboorte, begrafe-
nis, verkiezingen en demonstraties. De verwachting is dat het materiaal in de eerste helft van
2011 beschikbaar komt.
* De Vereniging WEC-Raad behartigt de belangen van het speciaal onderwijs.
Annelies Asberg, [email protected].
R e d a c t i o n e e l
i n h o u d
c o l o F o n
Alles is te lerenPostbus 8639
3009 AP Rotterdam
010 4071599
www.cedgroep.nl
bezoekadres:
Dwerggras 30
3068 PC Rotterdam
Buitenschoolse opvang (BSO)
klasseApart is een drie
keer per jaar verschijnend
informatieblad van de
CED-Groep over (nieuwe)
diensten, producten en
aspecten van educatieve
dienstverlening in de
praktijk; bestemd voor
scholen, onderwijsinstel-
lingen en overige relaties.
ISSN 1571-660
jaargang 8
nummer 2
mei 2010
redactieWillem Bijl
Lot Hannik
Cees Hereijgens
Toni van Oortmerssen
Carolien Rebel
Elly van der Zel
redactie-adresCED-Groep
Postbus 8639
3009 AP Rotterdam
websitewww.cedgroep.nl
foto’s voor- en achterpaginaJan van der Meijde
vormgevingPressure Line, Rotterdam
drukGoos, Ouderkerk a/d IJssel
oplage 10000
KlasseApart gratis ontvangen?Mail uw adresgegevens naar:
6-11 SPECIAL BSO
6 ANJA DE ROOIJ ‘Buitenschoolse opvang wil kwaliteitsslag maken’
7 Populaire diensten en producten
8 TAAKSPEL BSO Hoe krijg je positief gedrag in je
groep?
9 ’SAMEN MET ANDEREN’ Kinderen met en zonder gedrags-
problemen samen op BSO
10 WERKEN AAN BETERE AFSTEMMING Drempelloos van klas naar BSO
11 BSO-weetjes
3 NIEUWS
5 KLANT AAN HET WOORD Wijzer Onderwijs: ‘Met een cursus gaat het nog meer leven
12 SPOT Kiska Frenken
12 MAGiTO Kinderen in tel
13 CED-GROEP HELPT SCHOLEN MET HANTEREN MELDCODE
Elout van Soeterwoude lovend over training ’Signaleren’
14 Cursussen 2010-2011
15 AGENDA
16 DE WERKDAG VAN Richard van den Oever
SOCIAAL OP STAP (SoS) Digitale hulp voor leerlingen met autisme
NIEUW IN WEBWINKEL
CED-Groep en Eduniek zijn van plan hun krachten te bundelen, zij ondertekenden
reeds de intentieverklaring tot fusie. De klanten kunnen vanaf dat moment profiteren
van een breder palet aan diensten en producten, die hen bij de realisering van hun
ambities behulpzaam kunnen zijn. Het doel is een nog wezenlijker bijdrage te leveren
aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs in Nederland. Lees meer op www.
cedgroep.nl onder CED-Actueel.
CED-Groep en Eduniek fuserenEen groeiende groep scholen maakt gebruik
van mentoring als methodiek om leerlingen
een steuntje in de rug te geven. Een mentor
is iemand die leerlingen op basis van eigen
kennis en ervaring persoonlijk begeleidt en
aandacht geeft. Zo’n mentor kan een groot
verschil maken in het succes op school. De
CED-Groep, Sardes en Forum hebben onlangs
op verzoek van OCW het landelijk Kennispunt
Mentoring opgericht. Dit Kennispunt wil scho-
len informeren over mentoring, hen stimule-
ren gebruik te maken van deze methodiek en
hen daarbij ondersteunen. Dit laatste gebeurt
door netwerkvorming, het geven van work-
shops door het hele land en het samenstellen
van ondersteunende publicaties.
Ed Olijkan, [email protected],
www.kennispuntmentoring.nl
Steuntje in rug leerlingen
Steeds meer scholen verwerken ’Burger-
schap’ in hun lessen en activiteiten. De CED-
Groep heeft nu haar aanbod op dat gebied
samengevat in een brochure. Het gaat vooral
om praktische producten en advies- en bege-
leidingsaanbod. De gratis brochure is aan te
vragen bij [email protected].
Burgerschap in notendop
N I E U W S N I E U W SN I E U W S
4 5
In opdracht van OCW ondersteunt De CED-
Groep, samen met de bureaus Research
voor Beleid en Oberon, zeer zwakke
scholen. Zij doen dit gezamenlijk onder
de naam ’Vliegende Brigade’. Het doel is
om de scholen binnen een jaar van het
inspectie-predikaat ’zeer zwak’ af te hel-
pen. Een actieplan met op maat gemaakte
modules moet de noodzakelijke verbete-
ring tot stand brengen. Het sluit aan bij
een door het schoolbestuur opgesteld plan
van aanpak dat gebaseerd is op de door
de Inspectie van het Onderwijs gemaakte
analyse.
De CED-Groep ontwikkelde een cursus waar-
bij chauffeurs leren hoe ze moeten omgaan
met de kinderen die ze vervoeren. Zij leren
waar bepaald gedrag van leerlingen van-
daan kan komen en hoe zij daarmee kunnen
omgaan. Bij de cursus horen ook illustratieve
filmpjes en een uitgebreide handleiding met
materialen en werkvormen. De cursus is
landelijk verspreid onder instructeurs van
taxichauffeurs in Nederland.
www.sociaalfondstaxi.nl
Als brede schoolcoördinator krijg je het een stuk makkelijker met de
Brede School Toolkit. Hiermee heb je allerlei gereedschappen in handen
om activiteiten soepel in gang te zetten en op een prettige manier te
laten verlopen. Zo bevat de toolkit formulieren die je kunt gebruiken bij
organisatorische onderdelen. Dankzij subsidie van de gemeente Rotter-
dam is de Brede School Toolkit gratis voor Rotterdamse scholen. Overige
scholen betalen 15 euro.
Eugenia Codina, 010 4071599, www.cedgroep.nl/webwinkel
De Erkenningscommissie Interventies heeft
Taakspel erkend als ’bewezen effectief’.
Dit door de CED-Groep ontwikkelde spel is
bedoeld voor het versterken van taakgericht
gedrag bij kinderen, waardoor regelover-
tredend gedrag afneemt en een positief
onderwijsklimaat wordt bevorderd. De leer-
kracht verdeelt de leerlingen over een aantal
teams. Ieder team dat zich voldoende aan de
klassenregels houdt, wint een kleine belo-
ning. De leerlingen van een team stimuleren
De Kijkwijzer Taal (vo) is uitgebreid met ’Indi-
catoren’. Met de in 2009 door het Rotterdams
Onderwijs Beleid ontwikkelde Kijkwijzer kun-
nen besturen en scholen de ontwikkeling van
hun taal- en leesbeleid analyseren. Aan de
hand van de door de CED-Groep ontwikkelde
indicatoren kan de school nu ook vaststellen
wat er al gebeurt en welke acties nog moeten
worden ondernomen. Zowel de Kijkwijzer Taal
als de Indicatoren bij de Kijkwijzer Taal zijn te
downloaden van www.rotterdamsonderwijs-
beleid.nl.
Doe ik het goed?
Scholen afhelpen van ’zeer zwak’
De Vliegende Brigade houdt zich onder
andere bezig met ondersteuning bij het
inrichten van onderwijsarrangementen,
het scholen van leerkrachten in hun
didactisch handelen, het ondersteunen
van een adjunct of directeur of het helpen
van leerkrachten met behulp van klas-
senobservaties. ‘Datagestuurde onder-
wijsverbetering’ is hierbij een belangrijk
uitgangspunt: het nauwkeurig volgen van
de vorderingen in het onderwijsleerproces
en de leeropbrengsten.
www.vliegendebrigade.com
Taakspel officieel erkend elkaar zo om zich aan de regels te houden.
De Erkenningscommissie Interventies is een
landelijke en onafhankelijke commissie die
de kwaliteit en effectiviteit van interventies
beoordeelt voor instellingen die zich be-
zighouden met jeugdzorg. De commissie is
ingesteld door (onder andere) het Nederlands
Jeugdinsituut. De beoordeling vindt plaats
aan de hand van vastgestelde criteria.
www.taakspel.nl
Brede School Toolkit
Chauffeurs op cursus
Meer weten?
Esther van Efferen
010 4071508
www.wijzeronderwijs.nl
‘Met een cursus gaat het nog meer leven’tekst Renate Mamber
De mappen Wijzer Onderwijs zijn al een tijd in trek bij het primair onder-wijs. Ook het voortgezet onderwijs heeft deze bron van praktische tips ontdekt over hoe om te gaan met kinderen met speciale onderwijsbe-hoeften, zoals leerlingen met autis-me of ADHD. ‘Een begeleidende cur-sus geeft de map nog meer inhoud’, vindt intern begeleider Ellen Voogt.
Scholen hebben steeds vaker te maken met
kinderen met autisme, ADHD of een ge-
dragsstoornis. Voor leerkrachten is het vaak
zoeken naar een goede aanpak. De mappen
Wijzer Onderwijs bieden zeer praktische tips.
Concrete voorbeelden‘We hebben bij de mappen gekeken naar wat
nou echt werkt in de klas’, vertelt Esther van
Efferen, projectleider Wijzer Onderwijs. ‘Er
wordt bijvoorbeeld vaak gezegd dat kinderen
met autisme structuur nodig hebben. Maar
hoe kun je dat in je klas handen en voeten
geven? We geven daarvoor heel concrete
voorbeelden.’
Voor het primair onderwijs zijn de mappen al
enige jaren beschikbaar en veel intern bege-
leiders en leerkrachten weten ze te vinden.
Voor het voortgezet onderwijs kwamen de
mappen later beschikbaar, maar ook daar
krijgen ze steeds meer bekendheid. De map-
pen zijn erg praktisch, maar toch kan Van
Efferen een begeleidende cursus aanbevelen.
‘Als je echt op één lijn wil komen met het hele
team, dan werkt een begeleidende cursus
goed. Ook kunnen wij op school komen voor
begeleiding op maat om samen te bespreken
wat het beste werkt op deze school. Dan gaat
het veel meer leven.’
VerrijkingBasisschool Ichthus in Maassluis werkt al
enige jaren met de eerste map Wijzer Onder-
wijs Autisme en is ook afnemer van de andere
mappen. Volgens Ellen Voogt gebruiken ze
de map op de goede manier, maar werkt
het in combinatie met een cursus nog beter.
Voogt: ‘Ik vind de cursus een grote verrijking.
Je krijgt nog meer achtergrondinformatie en
up-to-date kennis. Ik vind het prettig om het
gewoon even te horen en dat je met elkaar
kunt sparren. Dat geeft nog meer inhoud.’
Als voorbeeld geeft Voogt de manier waarop
kinderen met een aandachtstekortstoornis
tijdens de cursus aan bod kwamen. Daardoor
heeft ze een leerling met deze stoornis op
haar school kunnen herkennen. ‘Als ik de
cursus niet had gehad, dan had ik het mis-
schien niet gezien of veel later gezien.’
Voogt is daarnaast erg te spreken over de do-
centen. ‘Het is erg plezierig om les te krijgen
van mensen die er middenin zitten. Het is hun
specialisme. Er staan mensen die heel veel
praktijkervaring hebben.’
De volgende mappen Wijzer Onderwijs zijn te bestellen via www.cedgroep.nl/webwinkel* Autisme
* Autisme VO
* Wijzer met Ouders: Autisme
* Aandachtstekort- en Gedragsstoornissen
(ADHD, ODD/CD)
* Wijzer over Angst
* Aandachtstekort- en Gedragsstoornissen VO
In ontwikkeling: Wijzer over Depressie en
Protocol Schoolweigering
CursusIntern begeleiders en leerkrachten hebben
meer profijt van de mappen Wijzer Onder-
wijs na een begeleidende cursus. Voor po/
so en voor vo/vso zijn aparte cursussen en
verdiepingsmodules. Ook begeleiding op
maat behoort tot de mogelijkheden. Zie
www.cedgroep.nl/cursussen.
De lancering van de map Aandachtstekort- en Gedragsstoornissen VO is op 11 juni. Alle
Rotterdamse v(s)o-scholen krijgen een uitno-
diging voor deze gratis middag met diverse
workshops.
KLANT AAN HET WOORD
6 7
Meer weten?
Anja de Rooij
010 4071788
participatie en economische motieven. De
uitwerking die de integrale kindcentra eraan
geven, stelt het kind en diens ontwikkeling
centraal. ‘
ActiviteitenboekDe Rooij constateert verheugd dat de overheid
de roep om kwaliteitsverbetering vanuit de
sector beantwoordt. Bijvoorbeeld door de ho-
norering van een recente projectaanvraag die
de CED-Groep in samenwerking met Stichting
Dordtse Kinderopvang bij het Ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid indiende.
De Rooij: ‘We zijn bezig om bij het project
’Samenspel op de BSO’ een (elektronisch)
activiteitenboek te ontwikkelen. Met dit boek
krijgen pedagogisch medewerkers suggesties
voor activiteiten. Daaraan gekoppelde aanwij-
zingen moeten zorgen voor een kwaliteitsver-
betering van de opvang in de BSO. Daarnaast
krijgen leidinggevenden handvatten om het
activiteitenboek te gebruiken bij het onder-
steunen van hun medewerkers. Er komt ook
materiaal beschikbaar voor stagiairs. De ma-
terialen van het project zullen overdraagbaar
zijn en worden gratis beschikbaar gesteld aan
elke instelling voor buitenschoolse opvang.´
Gespecialiseerd aanbodKwaliteitsimpulsen zoals het activiteitenboek
laten volgens De Rooij zien dat de sector werk
maakt van kwaliteitsverbetering: ‘Het kan in
de buitenschoolse opvang niet alleen bewus-
ter en bekwamer, maar het gaat ook echt ge-
beuren. Ontwikkelingen als de integrale kind-
centra tonen aan dat de maatschappij anders
begint aan te kijken tegen een combinatie van
onderwijs en kinderopvang, maar daar wel,
terechte, kwaliteitseisen bij formuleert. Met
divers aanbod – sport, drama en boerderij om
er maar eens een paar te noemen – van hoge
kwaliteit kan de buitenschoolse opvang op
die vraag inspelen. Een ontwikkeling die niet
alleen de branche maar ook de ontwikkeling
van kinderen ten goede zal komen.’
* De motie Van Aartsen/Bos houdt in het
kort in dat alle basisscholen vanaf 1 januari
2007 verplicht werden om voor-, tussen- en
naschoolse opvang aan te bieden.
Coaching leidinggevendenEr wordt nogal wat gevraagd van leiding-
gevenden in de BSO – inspirerend leiding-
geven, afstemmen met veel verschillende
partijen, contracten met ouders, zorgdra-
gen voor een voor iedereen interessant
activiteitenaanbod, noem maar op. Maar…
hoe kun je dat voor elkaar krijgen? De
CED-Groep adviseert en coacht leidingge-
venden zodat ze meer grip krijgen op hun
werkzaamheden.
Werken met verhaalbegripWat is het belang van werken met verhalen
en verhaalbegrip? De eerste bijeenkomst
biedt theorie en uitgangspunten en wordt
er gekeken naar vragen als: Hoe maak
je een goede keuze voor een verhaal dat
afgestemd is op de doelgroep? Welke
vormen van interactie stimuleer je? De
tweede en derde bijeenkomst zijn prak-
tisch van aard: verschillende vertelvormen
en ideeën voor de verwerking van de
verhalen.
TaakspelTaakspel is een positieve, groepsgerichte
werkwijze om kinderen te leren zich beter
aan groepsregels te houden. Met ’Taakspel
in de BSO’ hebben kinderen meer tijd en
aandacht voor hun spel of activiteit en is
het rustiger en gezelliger in de groep (zie
ook het artikel op pagina 8).
Werken met de PH-meterDe PH-meter is een instrument om het
pedagogisch handelen in kaart te brengen.
De meter zet het direct waarneembaar
gedrag centraal en meet daarvan een
aantal elementen. Werken met de PH-
meter geeft inzicht in de gedragspatronen.
Het legt de relatie tussen het gedrag van
de leerkracht en de ontwikkeling van
de basisbehoeften van de kinderen. Het
draagt bij aan het omgaan met gedrags-
problemen.
Omgaan met (pre)pubersStoer, brutaal gedrag en vandalisme of
juist stil en teruggetrokken gedrag van
kinderen die gebukt gaan onder eenzaam-
heid en onzekerheid? ’Omgaan met (pre)
pubers’ levert inzicht in de achtergronden
van dit gedrag en handvatten om er beter
mee om te gaan.
VitaalHet programma Vitaal leert je weer met
plezier aan de slag te gaan, zonder dat je
snel in een negatieve spiraal terecht komt.
Voor medewerkers die vastlopen of dit
dreigen te doen.
Meervoudige intelligentieDeze cursus is gebaseerd op de ideeën van
Howard Gardner, die stelt dat iedere persoon
over acht verschillende intelligenties be-
schikt. Echter, niet bij elk kind is elke intel-
ligentie gelijk ontwikkeld. Zo is de een beter
in tekenen en de ander beter in muziek. Bij
het inrichten van hoeken op de BSO kun je
rekening houden met deze ideeën. De cur-
sus biedt tal van posters en opdrachtkaarten
om mee aan de slag te gaan.
TicaTica is een kant en klare lessenserie
waarin techniek gekoppeld is aan taal.
De lessen kunnen onder schooltijd en in
de BSO gegeven worden.
Zie ook: www.cedgroep.nl/bso > cursussen en trainingen
Populaire diensten en producten
SPECIAL BSOSPECIAL BSO
BSO wil kwaliteitsslag makentekst Ronald Buitelaar
‘Het kan bewuster en bekwamer’
Uit een in opdracht van de CED-Groep verricht behoeftenonderzoek onder vertegenwoordigers van de buitenschoolse opvang (BSO) blijkt dat er vijf grote thema’s in de sector spelen. De rode draad: kwaliteits-verbetering. Beter opgeleid perso-neel, een duidelijker ’smoel’, meer inzicht in de financiële kanten, sterke behoefte aan een adequaat activiteitenaanbod en nauwere contacten met de (lokale) overheid. Een wensenlijst die naadloos lijkt aan te sluiten bij een andere actuele ontwikkeling, die van de integrale kindcentra.
Anja de Rooij, unitmanager bij de CED-Groep,
is blij met het onderzoek: ‘We kregen al
langer begeleidingsvragen vanuit de bui-
tenschoolse opvang, maar daar zat weinig
lijn in. De ene keer ging het over het activi-
teitenaanbod, dan weer over de aanpak van
prépubers en weer een andere keer over de
samenwerking tussen collega’s of de wijze
waarop je met probleemgedrag omgaat. Om-
dat dit onderzoek die samenhang wel geeft,
kunnen we met gericht aanbod komen om de
kwaliteit van de buitenschoolse opvang verder
te helpen verbeteren.´
NascholingHet door adviesbureau Het Portaal samen-
gestelde verslag is gebaseerd op gesprek-
ken met vertegenwoordigers van de buiten-
schoolse opvang in de Rotterdamse regio.
Uit het verslag komt naar voren dat er op
dit moment sprake is van vijf hoofdthema´s.
De belangrijkste zorg betreft de opleiding
van de pedagogisch medewerkers. Zo
wordt vastgesteld dat de huidige scholing
onvoldoende aansluit bij de vereisten van de
praktijk en dat er duidelijk behoefte is aan
verdere opleiding in de praktijk. Als voor-
beeld van gewenste nascholing noemt Het
Portaal een cursus ’Corrigerend optreden’
om de omgang met oudere en moeilijkere
kinderen verder te stroomlijnen.
ProfileringEr is ook behoefte aan een duidelijker profile-
ring van de buitenschoolse opvang. Er heerst
de mening dat het huidige zwakke profiel
veroorzaakt wordt door het spanningsveld
tussen de in veel gevallen slechte samenwer-
king tussen scholen en buitenschoolse op-
vang. Een andere factor is het vaak overtrok-
ken verwachtingspatroon van ouders. Om de
ontwikkeling te keren, wordt een verbeterde
aansluiting tussen scholen en BSO op werk-
vloerniveau van essentieel belang genoemd.
Integrale kindcentraDe Rooij denkt dat een andere recente
ontwikkeling wat dat betreft de zo vurig
gewenste antwoorden kan gaan geven:
‘De buitenschoolse opvang had geen beter
moment kunnen kiezen om na jaren van
investeringen in ’stenen’ werk te gaan ma-
ken van de inhoud. Juist nu wordt er in het
kader van de mogelijk te vormen integrale
kindcentra overal in het land nagedacht over
een krachtenbundeling van kinderopvang en
onderwijs. Een ontwikkeling die het moge-
lijk moet gaan maken dat alle afzonderlijke
spelers, zoals onderwijs, kinderdagverblijf,
peuterspeelzaal en buitenschoolse opvang
hun specifieke expertise gaan inzetten, zodat
alle ontwikkelingsgebieden van een kind aan
bod kunnen komen.’
Kind centraalVolgens de Rooij is het opzetten van inte-
grale kindcentra een logische vervolgstap
in een ontwikkeling die zijn oorsprong vindt
in de roemruchte motie Van Aartsen/Bos*.
De Rooij: ‘Die motie was een antwoord op
verzoeken van ouders, maar werd vooral
ingegeven door overwegingen rond arbeids-
Anja de Rooij : ‘De buitenschoolse opvang had geen beter moment kunnen kiezen om werk
te gaan maken van de inhoud. ’ foto Jan van der Meijde
8 9
SPECIAL BSO
Meer weten?
Lonneke van Dijk
010 4071502
www.aloysiusstichting.nl
’SAMEN MET ANDEREN’
Kinderen met en zonder gedragsproblemen samen op BSO
tekst Connie van der Zel
Kinderen die op het speciaal onderwijs zitten en gedragsproblemen heb-ben, krijgen vaak geen toegang tot de buitenschoolse opvang. De Aloysius-stichting wil dit met het project ’Samen met anderen’ een halt toeroepen.
René Schreurs is projectcoördinator bij de
Aloysiusstichting en initiatiefnemer van
’Samen met anderen’. Hij omschrijft de ach-
terliggende gedachte als volgt: ‘Kinderen die
op het speciaal onderwijs zitten, wordt vaak
de toegang ontzegd tot de buitenschoolse
opvang (BSO), vooral vanwege hun gedrags-
problemen. Ons uitgangspunt is dat deze
kinderen zoveel mogelijk moeten integreren
in de reguliere voorzieningen, dus ook in de
reguliere opvang. Na een behoefteonderzoek
ontwikkelden wij een ondersteuningsaan-
bod waarmee pedagogisch medewerkers
ook met déze kinderen kunnen werken.’ Het
samenhangend aanbod bestaat uit digitale
hulpmiddelen, persoonlijke begeleiding en
een cursus. Hierbij is gebruik gemaakt van
inhoudelijk advies van de CED-Groep.
HelpdeskSchreurs: ‘Het startpunt is de ’sam-planner’.
Dit is een digitaal instrument voor vroegsig-
nalering. De pedagogisch medewerker vult
een observatielijst in van een bepaald kind.
Op basis van de gegevens geeft het systeem
een signaal af bij afwijkend gedrag. Uit de
gegevens kan bijvoorbeeld blijken dat de
sociaal emotionele ontwikkeling van dit kind
ver achter loopt bij de leeftijd. Het systeem
genereert direct een basisadvies óf verwijst
door naar deskundige ondersteuning via de
helpdesk, het tweede digitale hulpmiddel.
Hier zijn antwoorden te vinden op veelgestel-
de vragen en de pedagogisch medewerkers
kunnen hun eigen vraag invoeren. Deze wordt
beantwoord door een deskundige. Maar naast
deze digitale adviezen kunnen de pedagogisch
medewerkers ook persoonlijke begeleiding
van de ambulante begeleiders aanvragen.’
CursusIn de cursus, die bestaat uit vijf bijeenkom-
sten en een terugkombijeenkomst, komen
alle onderdelen van het ondersteuningsaan-
bod samen. Naast het algemene gedeelte
over interactieve begeleiding, observeren en
signaleren krijgen de deelnemers vooral in-
structie over het gebruik van de planner en de
helpdesk. Tussen de bijeenkomsten voeren de
pedagogisch medewerkers onder begeleiding
praktijkopdrachten uit.
Gelukt‘De cursus is in deze pilot ook de test van de
diverse producten’, aldus Schreurs. ‘Op basis
van de feedback stellen we de sam-planner,
de helpdesk en de cursusmap inhoudelijk
bij. Pas daarna zetten we het breed uit. We
hebben deze werkwijze met deze producten
uitgeprobeerd op twee locaties van Korein
Kinderopvang. Daar waar de kinderen van het
speciaal onderwijs eerst apart zaten, merken
wij nu dat de kinderen geïntegreerd raken
in de reguliere groepen. De pedagogisch
medewerkers hebben wel veel behoefte aan
ondersteuning om dit voor elkaar te krijgen.
Maar het begin is er en de ontwikkelde mid-
delen maken het mogelijk om in de toekomst
steeds meer ’speciale’ kinderen op te vangen
in de reguliere BSO.’
Samen met anderen is er op gericht om
kinderen met ernstige gedragsproblemen
te laten integreren in de reguliere BSO.
Het is een ontwikkelproject waarin wordt
onderzocht in hoeverre en met behulp van
welke middelen dit mogelijk is. De pilot
wordt uitgevoerd door de Aloysiusstichting
in samenwerking met Korein Kinderop-
vang regio Weert. De afronding van de
cursus vindt komende maand plaats. Vanaf
september zijn de ontwikkelde materialen
beschikbaar.
Bij Korein Kinderopvang zaten de kinderen van het speciaal onderwijs eerst apart , nu nemen zij
deel aan de reguliere groepen. foto Korein Kinderopvang
Meer weten?
Tanja Gerritsen
t .gerri [email protected]
010 4071736
www.taakspel.nl
SPECIAL BSO
TAAKSPEL OP KINDERCENTRUM PRINSES AMALIA
Hoe krijg je positief gedrag in je groep?
tekst Connie van der Zel
Taakspel stimuleert positief gedrag van kinderen. Door consequent de nadruk op positief gedrag te leggen, wordt het een gewoonte. Dat onder-vonden de pedagogisch medewer-kers van BSO Prinses Amalia.
Kindercentrum Prinses Amalia in de Rotter-
damse wijk Spangen is in oktober 2009 be-
gonnen met de invoering van Taakspel BSO.
De afdeling BSO vangt kinderen op van zes
verschillende basisscholen uit de omgeving.
Alle pedagogisch medewerkers zitten op dit
moment midden in het trainingstraject van de
CED-Groep. De training bestaat uit tien inter-
visiebijeenkomsten waarin de voortgang van
het werken met Taakspel wordt besproken.
Daarnaast observeert een intern begeleider
hen regelmatig en krijgen zij persoonlijke
feedback op hoe zij het spel spelen.
HandleidingPedagogisch medewerker Jos Rietdijk vertelt
over zijn ervaringen met Taakspel: ‘Sinds de
start van de training voeren wij Taakspel BSO
stapsgewijs in. Bij de introductiebijeenkomst
kregen we eerst uitgebreide instructie over
de inhoud van de doos en de werking van
het spel. Vervolgens hielp de begeleider ons
om op basis van observaties gelijkwaardige
teams te maken van onze groep, zodat bij-
voorbeeld niet alle drukke kinderen bij elkaar
in één team zitten. Daarna zijn we begonnen
om het spel één keer per week tien minuten
te spelen. Bij het uitvoeren van Taakspel is
vooral de verkorte handleiding erg handig.
Hierin staat op een A4’tje welke stappen je
moet doorlopen voor, tijdens en na het spelen
van het spel. Inmiddels spelen wij het spel
drie keer tien minuten in de week.’
Het gele en blauwe team spelen het spel.
Voordat de tijd ingaat, herhaalt Rietdijk de
drie eetregels met de kinderen: ‘we eten
netjes, we zijn stil en we zitten netjes.’ Na het
startsein gaan de kinderen eten. Om de beurt
halen ze een boterham en eten die rustig op.
Af en toe complimenteert Rietdijk de kinderen
met hun goede gedrag. Slechts twee keer
gaat het mis, het blauwe team verliest twee
fiches. Maar na tien minuten hebben beide
teams hun dagbeloning verdiend.
Consequent‘Taakspel stimuleert positief gedrag van
de kinderen op een aansprekende manier’,
concludeert Rietdijk. ‘Door volgens een vaste
werkwijze consequent de nadruk op positief
gedrag te leggen, merk je dat dit gedrag een
gewoonte begint te worden. Ik merk bijvoor-
beeld dat op dagen waarop geen Taakspel
gespeeld wordt, de kinderen tijdens het eten
ook rustiger aan tafel zitten. Daarnaast begint
het benoemen van positief gedrag door de
leiding al wat vanzelfsprekender te worden.
Als we straks het Taakspel gaan uitbreiden
naar de speelmomenten, zal het gewenste
effect ook daar merkbaar zijn. Ik verwacht in
ieder geval dat op lange termijn Taakspel over
de hele linie zal leiden tot gedragsverande-
ring. En dat kan de sfeer in de groepen alleen
maar ten goede komen!’
BorgingIntern coördinator Erna Smit heeft tijdens de
trainingen, intervisies en groepsbezoeken
geleidelijk de taak van de CED-begeleider
overgenomen. Zij zal na afloop van de training
zorgen voor borging binnen de instelling. Per
week heeft zij vier uur om de pedagogisch
medewerkers te observeren, de formulieren
in te vullen en de uitvoering te evalueren.
Nieuwe pedagogisch medewerkers worden
nog wel door de CED-Groep getraind.
Na tien minuten hebben beide teams hun dagbeloning verdiend.
foto Jan van der Meijde
10 11
SPECIAL BSO
BSO-instellingen kunnen de kosten voor
scholing van personeel voor eenderde ver-
goed krijgen. Dat is mogelijk vanwege een
Europese subsidie (ESF). De CED-Groep heeft
negen trainingen die in aanmerking komen
voor deze subsidie. Daarbij zijn: Herken-
nen van kindermishandeling en seksueel
misbruik, Pedagogisch handelen en Omgaan
met diversiteit.
FCB Stichting: 030 2985350
www.fcbwjk.nl > trainingsaanbod
BSO-weetjes
Schatjes
Europa betaalt mee aan scholing
Versterk je werkPedagogisch medewerkers van peuterspeel-
zalen, kinderdagverblijven en leerkrachten
van groep 1 en 2 kunnen vanaf dit jaar aan
de door het rijk gesubsidieerde scholing
’Vversterk’ deelnemen. Hierbij komen alle on-
Gratis scholing!Achttien Rotterdamse kinderdagverblijven
kunnen komend schooljaar een scholing voor
een vve-programma volgen, gefinancierd
door de Gemeente Rotterdam. Uk & Puk en
Ben ik in Beeld behoren onder andere tot
de mogelijkheden. De instelling krijgt ook
een volledige vergoeding voor de kosten van
invallende pedagogisch medewerkers. Meer
informatie over regeling en scholingen:
Anja de Rooij, [email protected]
Van brede school naar IKCDe CED-Groep en de Stichting Brede School
Nederland werken samen aan de ontwikke-
ling van het Integraal Kindcentrum, een soort
verdieping van het concept brede school.
Zij doen dit in het samenwerkingsverband
Partner Realisering Integrale Kindcentra
(PRIK). De politiek stelt de noodzaak vast dat
kinderen al op jonge leeftijd in aanraking ko-
men met de Nederlandse taal en dat zij zich
sociaal-emotionele vaardigheden eigen ma-
ken. Kenners voorzien rond 2015 een brede
school die is uitgegroeid tot een voorziening
waar kinderen van 2,5 tot 12 jaar voor van
alles terecht kunnen, van jeugdzorg tot biblio-
theek. Het onderscheid tussen onderwijs en
opvang zal steeds verder achter de horizon
verdwijnen. Het Integraal Kindcentrum (IKC)
staat voor het nieuwe brede schoolmodel.
Het gaat om één gebouw, met één financiële
stroom, één aansturing en één team. De CED-
Groep en de Stichting Brede School Neder-
land anticipeerden op deze ontwikkeling.
Simon van der Meer
Anja de Rooij ([email protected])
www.cedgroep.nl/bredeschool
derwerpen aan bod die belangrijk zijn voor de
brede ontwikkeling van kinderen, waaronder
sociaal-emotionele ontwikkeling en motoriek.
Er is geen limiet aan het aantal deelnemers
per instelling en er zijn geen kosten aan deze
training verbonden. Vooralsnog kunnen Rot-
terdamse instellingen niet deelnemen aan
Vversterk.
www.cedgroep.nl > Vvesterk
SPECIAL BSO
Meer weten?
Mireil le David
010 4071546
WERKEN AAN BETERE AFSTEMMING
Drempelloos van klas naar BSO tekst Marijke Nijboer
strip Ad Oskam
De CED-Groep kan een brug slaan tussen basisonderwijs en BSO: ‘Wij begeleiden beide partijen en kunnen hen helpen om een gezamenlijke visie te ontwikkelen. Beide trajecten kunnen met enig overleg goed op elkaar aansluiten. We hebben ook goede contacten met de gemeenten en weten welke regelingen en subsi-dies van toepassing zijn.’
Steeds vaker trekt de buitenschoolse opvang
(BSO) in bij de basisschool. Die fysieke
nabijheid stimuleert de onderlinge afstem-
ming. Daarop richt zich ook de werkgroep die
Mireille David, innovatie- en organisatiead-
viseur bij de CED-Groep, vormde op basis-
school De Rozenhorst in Rozenburg (ZH),
samen met Kinderopvang Humanitas. De
directie, regiomanager, leerkrachten en pe-
dagogisch medewerkers richtten gezamenlijk
de BSO-ruimte in en werken aan een betere
overdracht.
TafeltennisDe binnentuin en speelplaats van de BSO krij-
gen een pannaveldje* en tafeltennis. Daarna
richt de werkgroep zich op een eenvoudige
schriftelijke overdracht. Nu gebeurt dat nog
mondeling bij het ophalen van de kinderen uit
de klas. Directeur José Pijpers-Fila: ‘We heb-
ben meegemaakt dat een kind een astmati-
sche aanval had gehad en piepend bij de BSO
zat, waar men van niets wist.’
Basisscholen zijn ook vanuit concurrentieoog-
punt gebaat bij een goed functionerende BSO
in eigen school, zegt Pepijn Djelân, regioma-
nager van kinderopvang Humanitas. ‘Die kan
helpen om ouders bij hun schoolkeuze over
de streep te trekken.’
Eén geheelToch loopt het niet overal soepel. David:
‘Vaak is de ruimte al ingericht wanneer de
BSO komt en zijn er door basisschool en
gemeente al afspraken gemaakt zonder de
BSO daarbij te betrekken. De school ziet de
opvang nog als een apart verhaal. Het is voor
de kinderen duidelijker en beter wanneer het
dagprogramma meer één geheel vormt.’
Pijpers-Fila: ‘Als we onze pedagogiek op el-
kaar afstemmen en dezelfde regels hanteren,
kunnen we zorgen voor een betere doorgaan-
de lijn. Het zou fijn zijn als de BSO net als wij
de gedragsregels samen met de kinderen
gaat opstellen. Wij werken bij de jongere
kinderen met thema’s; misschien kan de BSO
daar op aansluiten, dan beklijven ze beter.
Wij doen als school ook veel aan woorden-
schatontwikkeling. Dat zou de BSO ook kun-
nen oppakken.’ David: ‘Dit zou bijvoorbeeld
kunnen met het vve-programma Boekenpret,
waar de onderbouw van De Rozenhorst mee
werkt, door te trekken naar de BSO waar met
themakisten het plezier in lezen en voorlezen
aandacht kan krijgen.
AfstemmingZijn er wel genoeg parallellen tussen BSO en
basisschool om dagprogramma’s op elkaar
af te stemmen? Djelân: ‘Feitelijk streven we
allemaal hetzelfde na. De sleutelwoorden zijn
veiligheid, respect en het bieden van ruimte
voor ontplooiing. Als je die als uitgangs-
punt neemt, zijn er altijd overeenkomsten.’
David: ‘Wederzijdse afstemming is heel goed
mogelijk. In de praktijk van Humanitas en De
Rozenhorst kan bijvoorbeeld de school aan-
sluiten bij het onderwerp ’duurzaamheid’ dat
Humanitas in het jaarplan heeft opgenomen.’
* Een pannaveld is een afgeperkt terrein voor
straatvoetbal.
‘Wij werken bij de jongere kinderen met het vve-programma Boekenpret – de BSO zou daarop kunnen aansluiten. ’ foto’s De Rozenhorst
MAGiTO
12 13
Meer weten?
Maryse Bolhuis
010 4071514
www.cedgroep.nl/meldcode
CED-GROEP HELPT SCHOLEN MET HANTEREN MELDCODE
Elout van Soeterwoude lovend over training ’Signaleren’
tekst Renate Rothstegge
De CED-Groep en het Servicepunt Schoolmaatschappelijk Werk verzorgen samen in Rotterdam de training ’Signaleren op de basisschool’. Doel van de ééndaagse training is het verbeteren van de kwaliteit van het herken-nen van problemen bij kinderen op basisscholen. Achtergrond is de ‘Meld-code huiselijk geweld en kindermishandeling’.
De Elout van Soeterwoudeschool in Rotter-
dam-Zuid deed de training in januari. Peter
Bijleveld en Ria Apon, respectievelijk direc-
teur en intern begeleider vertellen waarom zij
zich – met het hele team – aanmeldden. ‘Wij
vinden het belangrijk dat leerkrachten zoveel
mogelijk signalen van ouders en leerlingen
herkennen, die er op kunnen duiden dat er
iets niet goed zit. Het kan haast niet anders of
je merkt signalen niet op. Naarmate je beter
weet waar je op moet letten, zie je minder
over het hoofd’, aldus Bijleveld. Apon: ‘Onder
de ib-ers leefde de behoefte aan een derge-
lijke training al geruime tijd. Problemen kun-
nen zich bij leerlingen in elke groep voordoen.
Het is dus noodzakelijk dat iedereen capabel
is om de signalen goed te duiden.’
Het team is heel goed te spreken over de
training en de erbij behorende map. Bijleveld:
‘Het was zeer afwisselend waardoor iedereen
wakker en alert bleef. We kregen bijvoorbeeld
een videofragment te zien, gevolgd door een
plenair intermezzo, dan weer deden we op-
drachten in tweetallen of met groepjes.’ Apon
vult aan: ‘Er zat vaart in en toch werd overal
de tijd voor genomen. De stof en de presenta-
tie deden precies wat ze doen moesten.’
ChecklistEen onderdeel dat veel indruk maakte, was
het screenen van leerlingen. Apon: ‘Bij elke
leerling moesten we ons afvragen: wat is mijn
eerste gevoel bij dit kind? Bij een goed gevoel
zetten we een +, bij twijfel een +/- en bij een
negatief gevoel een -.’ Vervolgens gingen we
bij elkaar zitten om over de +/- kinderen te
praten. ‘De geplastificeerde checklist met
signalen is daarbij bijzonder handig. Het is
de bedoeling dat op den duur alle signalen in
je hoofd zitten.’ Bijleveld: ‘Dit instrument is
bij ons al in praktijk omgezet. Het onderwerp
komt ook geregeld op clustervergaderingen
terug. Het is goed te merken dat het echt
belangrijk is voor het hele team.’
De signalen waar de training op wijst, waren
voor het overgrote deel al bij de teamleden
bekend. Bijleveld: ‘Toch is het een voordeel
dat we alle signalen nu duidelijk op een rij
hebben staan en dat iedereen zo op één lijn
zit. Wij hebben een goede zorgstructuur voor
onze leerlingen. Deze werkwijze moet daarin
borging krijgen. Zo hou je altijd bij elke leer-
ling de vinger aan de pols.’
IntensiefTrainer Annelies van Oudheusden van de
CED-Groep benadrukt dat het uitgangspunt is
dat een heel team, liefst ook het onderwijs-
ondersteunend personeel, de training doet:
‘Onze ervaring is dat dat het meeste effect
heeft. De training is vrij intensief, maar niet
elk onderwerp is voor iedereen even interes-
sant. Daarom gebruiken we veel verschil-
lende werkvormen. Na deze training komt
trouwens vaak naar voren dat leerkrachten
beter toegerust zouden willen zijn voor het
voeren van ‘moeilijke’ gesprekken met ou-
ders.’ Ook voor die workshop kunnen scholen
bij de CED-Groep terecht.
De Rotterdamse Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een
stappenplan voor iedereen die met kin-
deren werkt, ook onderwijsprofessionals.
Vanaf 2011 is een landelijke meldcode van
kracht. Iedere school is dan verplicht een
meldcode te hebben en ernaar te han-
delen. De CED-Groep helpt scholen – in
2010 gratis – door middel van trainingen,
workshops en begeleiding.
Scene uit de jeugdtheatervoorstell ing ‘Weg’ over kindermishandeling.
foto Jan van der Meijde
SPOT Kinderen in telOver het onderwijs is veel debat en zijn er soms
veel zorgen. Zijn we wel opbrengstgericht genoeg
of moeten we juist opvoedkundiger werken?
Moeten we ons meer richten op de basisvaardig-
heden of is een zorgstructuur nu juist essenti-
eel? Moeten we ons beperken in onze doelen of
moeten we als school meer samenwerken met
allerlei andere instanties? Vragen die allemaal
van belang zijn, en waarbij het meestal gaat om
het vinden van het juiste evenwicht voor juist die
kinderen die op uw school zitten.
Maar onderwijs is de laatste jaren ook in snel
tempo een onderdeel geworden van wat we nu
jeugdbeleid noemen. Zowel landelijk, provinciaal
als lokaal wordt dat jeugdbeleid ontwikkeld. En
om dat jeugdbeleid op feiten te kunnen baseren,
heeft het Verweij-Jonker instituut het databoek
’Kinderen in Tel’ opgesteld. Daarin worden de
kinderrechten als basis voor het jeugdbeleid
beschouwd, hetgeen tot twaalf indicatoren
leidt, waarover cijfers worden gepresenteerd.
Gezondheid, jeugdcriminaliteit, jeugdwerkloos-
heid, kinderen in achterstandswijken, kinderen
in armoede... Een rijtje problemen en kansen
dat tot mijmeren stemt. Juist ook vanwege het
onderwijs. Want wat kun je betekenen als school
voor sommige kinderen? Een kans op ontplooi-
ing, een tweede kans, een betere startpositie in
de maatschappij? Er is veel wat je voor sommige
kinderen die het tij niet van nature mee hebben,
kunt of moet betekenen.
Die opgave voor het onderwijs is misschien het
moeilijkste bij het thema kindermishandeling.
Omdat het maar zo weinig voorkomt (gemiddeld
bij 0,72 procent van de kinderen), maar tege-
lijkertijd zo afschuwelijk ingrijpend is voor een
kind. Als thuis geen veilige haven is, waar kun
je als kind dan nog op rekenen? En hoe herken
je signalen van kindermishandeling en huiselijk
geweld?
Op 1 januari 2011 zal de Wet Meldcode Kinder-
mishandeling en Huiselijk Geweld in werking tre-
den. Ook voor het onderwijs en de kinderopvang.
Dagelijks doorkruisen CED-adviseurs het hele land.Wie zijn zij? Waar zijn ze? Wat is hun werk?
Wie ben je?Kiska Frenken
Innovatie- en organisatieadviseur
010 4071711/0612670179
Waar ga je naartoe? Ik ben op weg naar jenaplanschool De Klimboom in Boskamp, iets buiten Olst in
Overijssel. Een kleine school met tachtig leerlingen.
Wat ga je daar doen?De school wil graag meer weten over de spellingleerlijn van conceptscholen. Ze
willen hun spelling op een andere manier gaan aanbieden. Ik heb een afspraak
met de directeur en een stamgroepleider.
Waar ben je nu?Op de Veluwe. Ik heb nog vier minuten, dus ik kom mooi op tijd. Ik neem afslag
Deventer, de brug staat open, helaas... daar gaan mijn vier minuten. Na Deventer
word ik over allerlei landweggetjes gestuurd, langs grote boerderijen, een man is
zijn paard aan het borstelen. Ik kijk op mijn TomTom... precies op de afgesproken
tijd parkeer ik mijn auto, gelukkig gehaald!
Je motto?Je haalt het beste uit de anderen, niet door ze het vuur aan de schenen te leggen,
maar door het vuur in hun binnenste aan te wakkeren.
(Bob Nelson)
14 15
1-JARIGE OPLEIDINGEN(start september)
De rekenspecialistDe deelnemers leren niet alleen hun eigen reken-
onderwijs te verbeteren, zij krijgen ook zicht op wat
er voor nodig is om dit met de hele school te doen.
Bekende knelpunten als automatisering van het
rekenen tot 20 en de tafels van vermenigvuldiging en
het oplossen van contextopgaven komen uitvoerig
aan bod maar ook de referentieniveaus en de richtlij-
nen vanuit het ministerie. De cursus wordt afgerond
met het schrijven van een rekenbeleidsplan.
Basiscursus TaalcoördinatorWelke factoren zijn van invloed op goed taal-/lees-
onderwijs? Hoe kan je de leerresultaten bij het
taalonderwijs verbeteren? U krijgt meer kennis en
inzicht in veranderings- en implementatieproces-
sen. Aan het einde van de cursus heeft u zelf een
taalbeleidsplan opgesteld voor de eigen school.
Basiscursus interne begeleidingIn deze cursus van acht hele dagen, leert u planma-
tig denken en handelen binnen de diverse vakgebie-
den. U leert gesprekken voeren met collega’s, hoe
u een groeps- en leerlingbespreking leidt en hoe u
kunt omgaan met weerstanden. Daarnaast wordt
veel aandacht besteed aan het maken van een
meerjarig ontwikkelingsplan met betrekking tot
de zorgstructuur op school en het maken van een
individueel plan en een groepsplan.
Coaching voor directies en begeleidersDe cursus start met kennisoverdracht en het
trainen van coachingsvaardigheden gedurende drie
losse dagen. Daarna gaat u in uw eigen praktijk
aan de gang. U moet rekening houden met pittige
opdrachten, leeswerk en verslaglegging. In twee
dagen, aan het eind van het schooljaar, checken we
wat goed ging en wat niet, wat u wilt vasthouden,
wilt loslaten of wilt verbeteren aansluitend op uw
ontwikkelde visie op coachen. U vult gedurende de
cursus uw digitale portfolio.
iCoachTijdens de training werken de deelnemers aan een
eigen onderwijsinhoudelijk concept rondom de
inzet van ict, het schrijven van een ict-plan en het
zelf ontwerpen en uitvoeren van ict-geïntegreerde
lessen. Daarnaast worden meer algemene com-
petenties van een iCoach onder de loep genomen
zoals didactische vaardigheden, communicatieve
eigenschappen en coachingsvaardigheden.
Meer cursussen op www.cedgroep.nl/cursussen
Hoe krijg ik meer inzicht in de onderwijsbe-
hoeften van kinderen? Waarmee krijg ik een
betere kijk op leerlijnen? Wat zijn praktische
oplossingen bij organisatorische problemen?
De cursussen van de CED-Groep geven u de
antwoorden op zulke vragen en zorgen voor
meer professionaliteit. We leggen deze keer
veel nadruk op korte cursussen en trainin-
gen van twee tot zes bijeenkomsten, zoals:
Automatiseren is te leren; Onderwijsassistent leescompetent en Hoe verbeter ik mijn spel-lingonderwijs?
We hebben een bijzonder
aanbod voor de kinder-
opvang samengesteld. Zo
mogelijk subsidieert u de
deelname via ’BKK’, ’FCB’ of
’VVersterk’. We merken dat
er veel behoefte is aan de
opleiding Intern begeleider kov en psz en de Groeps-leidster Interactie Training.
Wegens groot succes hebben
we ook weer opgenomen:
Pedagogisch handelen; Kennismaken met Uk en Puk; Spelen in hoeken; Werken met verhaalbegrip en Bewegen, motoriek en leren bij jonge kinderen.
Waar leert u nu het meest van? Achterover
zitten en luisteren of opdrachten maken en
praktijksituaties samen bespreken? En wat te
denken van samen met anderen reflecteren
over videobeelden die je moet maken over je
eigen handelen? Bij al onze cursussen moet
u actief aan de slag. Zo kunt u de opleiding
Rekenspecialist niet afronden zonder zelf een
beleidsplan te schrijven en te oefenen met
een coachingsgesprek. Bij de cursus Werken met (groeps)handelingsplannen moet u ook
echt twee handelingsplannen schrijven, die
aan alle voorwaarden voldoen voor het cur-
suscertificaat wordt uitgereikt.
We bieden ook een mooi pakket aan scholin-
gen bij producten van de CED-Groep. Daarbij
zijn scholingen voor Nieuwsbegrip; Taakspel; Wijzer Onderwijs; Taaltrapeze; Fototaal; InstrumenTaal; het Onderwijscontinuüm; RADslag; Buitengewoon; DGM; de PH-meter; Ko-Totaal; GrIT en de 1-zorgroute.
Alle informatie over inhoud, actuele prijzen
en cursusdata vindt u in de gratis cursusbro-
chure of op www.cedgroep.nl/cursussen. Hier
kunt u ook online inschrijven. Voor cursussen
op de eigen werkplek en op maat contact op-
nemen met het Cursusbureau, 010 4071427,
CURSUSSEN 2010-2011
(start september 2010)
• Herkennen van kindermishandeling en seksueel misbruik in de kinderopvangEen driedaagse training gericht op het
herkennen van kindermishandeling en
seksueel misbruik en het vervolgens
adequaat handelen. Pedagogisch mede-
werkers leren daadkrachtig te handelen en
zich constructief en objectief op te stellen
in een situatie van kindermishandeling.
• Aan de slag met het Onderwijs-continuümU heeft reeds een kennismakingswork-
shop over het Onderwijscontinüm gevolgd
en u wilt er nu mee aan de slag. Hoe u
dit planmatig aanpakt en hoe u draagvlak
creëert komt op deze studiedag uitgebreid
aan bod. Tijdens de terugkomochtend
krijgt u feedback op het lopende traject,
kunt u ervaringen met collega’s uitwis-
selen en krijgt u praktische aanwijzingen
WAT IS ER NIEUW?Een kleine greep uit het grote aanbod
voor een succesvolle implementatie.
• Opbrengstgericht werken voor ZMLHet Onderwijscontinuüm CED-Groep® en
de leerlijnen zijn de basis van deze cursus.
U leert wat datagestuurd onderwijs voor
u betekent, hoe u dit planmatig aanpakt
en hoe u draagvlak creëert. Afgestemd op
ZML-onderwijs.
• Video-interactie begeleiding voor de kinderopvangVideo-Interactie begeleiding is een middel
om de communicatie tussen medewerker
en kind, medewerker en ouder of tussen
medewerkers onderling te optimaliseren.
Uitgaande van positieve momenten in de
communicatie wordt de medewerker on-
dersteund bij reflectie op eigen handelen.
(start januari 2011)
• Zwakke rekenaars in de bovenbouwU krijgt in twee woensdagmiddagen theo-
rie en praktische tips aangeboden om voor
deze leerlingen tot een passend rekenaan-
bod te komen, rekening houdend met de
referentieniveaus en/of minimumdoelen.
• Motiveren is te lerenUitgangspunt is de motivatietheorie en die
gaat u toepassen op een door u zelf inge-
brachte casus. Tijdens de bijeenkomsten
komt het oefenen van gesprekstechnieken
en vaardigheden om te leren motiveren
veelvuldig aan bod. Ook is er terugkop-
peling op de door u gehanteerde aanpak.
Centraal staat: Wat kunt u met deze
leerling en hoe krijgt u hem of haar weer
gemotiveerd?
• Heldere communicatieGeïnspireerd op de werkwijze van The
Work© van Byron Katie. Tijdens deze dag
maakt u kennis met ’Vier vragen en een
omkering’ van Byron Katie. Dit is een ver-
bluffende manier om naar jezelf te kijken
en anderen te begrijpen.
AGENDA
Bijeenkomsten en woRkshops
conFeRenties en BeuRzen
BinnenkoRt
25 mei voorlichtingsbijeenkomst Wat is RADslag?22 september workshop Meldcode huiselijk geweld22 september workshop Kennismaken met de PH-meter27 september workshop Wat is de 1-zorgroute?6 oktober studiemiddag Passend omgaan met verschillen10 oktober studiedag Aan de slag met Schatkist13 oktober cursus Aan de slag met Nieuwsbegrip Basis13 oktober cursus Nieuwsbegrip invoeren als methode3 november workshop Maak van kinderen enthousiaste lezers
11 juni lancering map Aandachtstekort en Gedragsstoornissen (vo)8 september conferentie Opbrengstgericht werken18 juni conferentie Onderwijs kleur geven: kansrijk of utopie?4-6 november beurs Kindvak23 november conferentie Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling (vo)25-29 januari beurs NOT
26 mei Voorlichting over NieuwsbegripStaat u op het punt een nieuwe methode voor begrijpend lezen te kiezen? Kom dan
naar deze gratis voorlichtingsbijeenkomst over Nieuwsbegrip en maak kennis met
de methode en de mensen erachter. Heeft u vragen over de invoering van Nieuws-
begrip als methode voor begrijpend lezen? Op deze middag zijn de onderwijsadvi-
seurs van de CED-Groep aanwezig om al uw vragen te beantwoorden.
4 juni Kinderopvang in de 21e eeuwDag voor leidinggevenden in de kinderopvang. Met onderwerpen als afstemming
kinderopvang en onderwijs, kwaliteit, wet- en regelgeving, Vitaal en Enneagram.
11 juni Jeugdconferentie DyslexieSpeciaal voor kinderen met dyslexie uit groep 7 en 8 die willen meepraten over hun
de hulp die ze nodig hebben. Per school mogen twee leerlingen en twee begeleiders
deelnemen. [email protected]
22 september Lezen rond de KinderboekenweekDe Kinderboekenweek 2010 staat in het teken van illustraties. Motto: De Grote
TekenTentoonstelling- beeldtaal in boeken. Centraal op de bijeenkomst staat: Hoe
breng je de Kinderboekenweek op een leuke manier onder de aandacht van de
leerlingen? Welke lessuggesties zijn afgestemd op het onderwerp van de Kinder-
boekenweek 2010? Met als gastspreker Harmen van Straaten.
Conferentie begrijpend lezenNieuwsbegrip bestaat vijf jaar en dat moet komend najaar gevierd worden met een
grote conferentie over begrijpend lezen. Datum en inhoud van de conferentie zullen
in de loop van mei op www.cedgroep.nl te vinden zijn. [email protected]
CURSUSBUREAU
De werkdag van Richard van den Oever
’s Morgens breng ik een bezoek aan basisschool De Klinker in Spijkenisse
voor overleg met de intern begeleidster en voor onderzoek bij één van de
leerlingen.
Diagnostisch onder-
zoek bij een leerling
uit groep 4 met re-
kenproblemen. Zowel
de technische als de
inzichtelijke kant van
het rekenen wordt zo
in kaart gebracht.
Door middel van oefeningen en opgaven proberen we er
achter te komen waardoor het rekenproces stagneert,
zodat er een handelingsplan gemaakt kan worden om de
problemen te verhelpen.
Overleg met de intern begeleidster van de school. Samen met één van mijn
stagiaires bespreken we diverse leerlingen met leer- en/of gedragsproblemen en
zoeken we naar oplossingen. Ook bespreken we groepsprocessen en schoolover-
stijgende zaken.
’s Middags ben ik op het hoofdkantoor in Rotterdam
en geef ik een een cursus over psychische proble-
men bij leerlingen aan een groep leerkrachten van
diverse basisscholen
Deze middag is de
derde middag en
tevens afsluiting
van de cursus. Na
eerdere bijeenkom-
sten over ADHD,
agressie en autisme
gaat het vanmid-
dag over NLD (niet
verbale leerstoornis,
red.) en angststoor-
nissen.
Organisatie- en innovatieadviseur en GZ-psycholoog, [email protected]
