Kerkenatelier Noord-Brabant 19 februari 2014

Hoe gaat Helmond om met leegkomende kerken en

andere religieuze gebouwen?

Jan van Duren

Afdelingsmanager Ruimtelijke Ordening en Verkeer

HELMONDSE VOORBEELDEN

• Incidentele ontwikkelingen – tot ca. 1995 (3 kerken en 3 kloosters)

• Pastoraal beleidsplan Helmond 1995 (nota 3 kerken in het stadsbeeld)

• actieve bouwplanontwikkeling – laat jaren negentig - 3 complexen

• Verdere secularisatie: vanaf 2009 - 4 kerken onttrokken aan eredienst

“Groeien in geloof, geloven in groei”

PERIODE TOT 1995

• Incidentele ontwikkelingen - 3 kerken en 3 kloosters

Zusters van Liefde Wijk: Stiphout

Straat: Kloosterstraat 6

Bouwjaar: 1880

Bouwstijl: Traditionalisme

Monumentenstatus: gemeentelijk

monument

In functie: nee, klooster gesloopt

Nieuwe invulling: kantoor

Verandering per: jaren 70

Noviciaat Maria Koningin Wijk: Rijpelberg

Straat: Deurneseweg 11

Bouwjaar: 1956

Bouwstijl:

Monumentenstatus: nee

In functie: nee

Nieuwe invulling: Hogeschool de

Kempel (PABO)

Verandering per: jaren 80

Clarissenklooster

Wijk: Binnenstad

Straat: Molenstraat 74

Bouwjaar: 1904

Bouwstijl: Ambachtelijk-Traditioneel

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee

Nieuwe invulling: zorginstelling

Verandering per: jaren 90

Antonius van Padua (paterskerk) Wijk: Binnenstad

Straat: Molenstraat 191

Bouwjaar:

Bouwstijl:

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee, voormalige kloosterkerk

Nieuwe invulling: eerst orgelmuseum

later aula voor Jan van Brabant College

Verandering per: jaren 80

St. Jozefkerk Wijk: Binnenstad

Straat: Tolpost 1

Bouwjaar: 1923

Bouwstijl: Neo-Classisisme

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: alleen nog het voorste deel

Nieuwe invulling: achterste deel is

ingericht voor culturele doeleinden

Verandering per: 1993

Ned. Hervormde Kerk Wijk: Binnenstad

Straat: Kerkstraat 19

Bouwjaar: 1848

Bouwstijl: Neo-Gotiek

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee

Nieuwe invulling: advocatenkantoor

Verandering per: 70-er jaren vorige

eeuw. Huidig gebruik per 2007.

PERIODE VANAF 1995

• Pastoraal beleidsplan Helmond 1995

• Nota 3 kerken in het stadsbeeld

• Samen op Weg: Gereformeerde kerk

Opstelling gemeente Helmond:

• zeer actief

• instellen van werkgroep

• overleg parochie/bisdom

• waardestelling/onderzoek

• weigeren sloopvergunning

• inventarisatie mogelijke functies

• bereidheid financiële impuls

St. Bernadettekerk Wijk: Helmond Oost

Straat: Margrietlaan 4

Bouwjaar: 1955

Bouwstijl: Traditionalisme

Monumentenstatus: nee

In functie: nee, sinds 1996

Nieuwe invulling: Jumbo supermarkt

Verandering per: 1998

Annakerk Wijk: Annawijk

Straat: Floreffestraat 21a

Bouwjaar: 1954

Bouwstijl: naoorlogs modernisme

Monumentenstatus: gemeentelijk

monument

In functie: nee, sinds 1996

Nieuwe invulling: theater

Verandering per: 2002

St. Leonarduskerk Wijk: Binnenstad

Straat: Wethouder Ebbenlaan129

Bouwjaar: 1947

Bouwstijl: Traditionalisme

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee, sinds 1998

Nieuwe invulling: gezondheidscentrum

Verandering per: 2008

De Ark Gereformeerde kerk Wijk: Helmond Centrum-west

Straat: Eisenhowerlaan 7

Bouwjaar: 1960

Bouwstijl: Naoorlogs modernisme

Monumentenstatus: nee

In functie: nee

Nieuwe invulling: woning

Verandering per: 1996

PERIODE JAREN NEGENTIG

• actieve bouwplanontwikkeling - jaren negentig - 3

complexen

Mater Dei - Fraterhuis

Wijk: Binnenstad

Straat: Zuid Koninginnewal 49

Bouwjaar: 1875

Bouwstijl: Neo-Gotiek

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee

Nieuwe invulling: woningen en winkels

Verandering per: 2001

Christus Koning Missiehuis

Wijk: Rijpelberg

Straat: Deurneseweg 9

Bouwjaar: 1930

Bouwstijl:

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee

Nieuwe invulling: eerst AZC daarna

woningen en maatschappelijke

voorzieningen (“de Koning”)

Verandering per: 2011

Kloosterkapel Patronaat

Wijk: Helmond West

Straat: 2e Haagstraat 40

Bouwjaar: 1930

Bouwstijl: Kubistisch Expressionisme

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee

Nieuwe invulling: nu wijkhuis, wordt

bedrijvencentrum

Verandering per: 2014 (nieuwe functie)

PERIODE VANAF 2009

• Verdere secularisatie

• “Groeien in geloof, geloven in groei”

• 4 kerken onttrokken aan eredienst

• Gevoel van mede - verantwoordelijkheid

• Mag niet financieel probleem van gemeente worden

• Structureel overleg met beide parochiebesturen (stuurgroep)

de Goede Herder Kerk Wijk: Helmond Oost

Straat: Geysendorfferstraat

Bouwjaar: 1960

Bouwstijl: naoorlogs modernisme

Monumentenstatus: nee

In functie: nee, sinds 2011

Nieuwe invulling: maatschappelijke

instellingen en verenigingen

Verandering per: 2012

de Schabbert Wijk: Helmond Noord

Straat: Nachtegaallaan 215

Bouwjaar: 1984

Bouwstijl:

Monumentenstatus: nee

In functie: nee, sinds 2011

Nieuwe invulling: Rode Kruis

Verandering per: 2013

O.L.V. Middelares aller Genaden Wijk: Brouwhuis

Straat: Peeleik 4

Bouwjaar: 1928

Bouwstijl: Amsterdamse school

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee, sinds 2011

Nieuwe invulling: kindcentrum

Verandering per: 2013

Kerk O.L.V. ten Hemelopneming Wijk: Binnenstad

Straat: Wilhelminalaan 18

Bouwjaar: 1915

Bouwstijl: Neo-Byzantijns

Monumentenstatus: Rijksmonument

In functie: nee, sinds 2012

Nieuwe invulling: Theater Speelhuis

Verandering per: februari 2013

Kritische succesfactoren

• Visie en verantwoordelijkheidsgevoel

• Structureel overleg met parochiebesturen

• Sturen - instrumenteel en op argumenten

• Voortdurende afstemming

• Lef en doorzettingsvermogen

• Kortom “geloof”

EINDE